Tweed© Blad van „PEEL El MAAS" Gas contra Eiectriciteit. FEUILLETON De Kippenhouderij op het Platteland Zaterdag 16 Juli 1932 Drie en vijftigste Jaargang No. 29 Ingezonden. Buiten verantwoordelijkheid der Redactie. Mijnheer de Redacteur. Uit het ingebonden stuk in „Peel en Maas" van 18 Juni zie ik, dat de steller der advertentie „Laat gas U helpen", welke advertentie in Uw blad van 28 Mei voorkomt, de Directeur van het Gemeentelijk Gas bedrijf te Venray is. Dit spijt mij ten zeerste, te meer, daar ik datgene, dat ik in den aanhef van mijn ingezonden stuk in Uw Mad van il Juni j 1. omtrent den steller der advertentie heb betoogd, helaas moet hand haven. De heer Driessen deelt mede, dat hij met mij niet verder zal dis cussieeren over de kwestie gas contra eiectriciteit, aangezien hij zich niet competent acht deze kwestie op te lossen. Deze uiting van zelf kennis dwingt respect af. Minder vriendelijk van hem i? evenwel, dat hij zegt, dat hij mij evenmin competent daartoe vmdi. Ik moge: hem, wat dit punt betreft, beleefd in overweging geven deze beoordeeling aan competente personen over te laten. Achteraf is mij gebleken, dat de heer D. de gegevens voor zija advertentie waarschijnlijk heeft ontleend aan een uitvoerig artikel in „de Gasverbruiker" van Juni 1932. Deze nu uit hun verband gerukte gegevens werken in de advertentie verwarrend op het publiek. Wat suggereert men, wanneer men in een advertentie zegt „1 M8 gas geeft •1000 W. E. i kilowattuur geeft slechts 862 W.E., dus "1 M3 gas geeft bijna 5 X zooveel" Daarmede suggereert men en ik ben er van overtuigd, dat elke lezer mij gelijk zal geven dat electrisch koken ongeveer vijfmaal zoo duur is als koken op gas. Was het daarom zoo gek, toen ik zei, dat de steller der advertentie ook nog had kunnen vermelden, dat 1 kg. steenkolen 7000 W.E. geeft eD nog geen 2 cent kost Dat is toch zoo Ik heb toch ook nooit de juistheid betwist van de opgave1 m3 gas is 4000 W.E. denk er aan gas van een bepaalde samenstelling en 1 kilowattuur is rond 860 W.E. Tegen het verband, waarin deze getallen werden gebruikt, kom ik echter op. Warmte Eenheden en nuttig effect laten de huisvrouw inderdaad onverschillig. Zij zal zich veel eerder afvragen Hoe verhoudt zich de prijs voor koken op gas ten opzichte van den prijs voor koken op eiectriciteit Aan het antwoord daarop heeft zij houvast, en, zooals ik reeds eerder uiteen heb gezet, is dit antwoord ten opzichte van de ge meente Venray voor eiectriciteit ai bijzonder gunstig. De heer D. zal toch ook wel weten, dat het nuttig effect van een gaskooktoestel na eenigen gebruikstijd geheel anders is dan bij den aan vanghet Dutlig effect loopt dan aanmerkelijk terug. Maar laten wij de huisvrouw niet vermoeien met allerhand techni sche zaken. Laat ik liever een aantal menu's die in de maand Mei van dit jaar op electrische fornuizen zijn klaargemaakt, voor een 300-tal dames, alle leden vai de Afd. Amsterdam der Nedeclandsche Vereeni- ging van Huisvrouwen en van den Nedeclandschen Coöperatieven Vrouwenbond, een gezelschap dus, dat alleszins tot oordeelen bevoegd is, laten volgen. Achter de menu's zijn de verbruikte kilowatturen ge noemd, alsmede het verbruik in geld, terwijl tevens de tijd is aange geven, die voor het bereiden der maaltijden noodig was A. VOOR 5 PERSONEN Vermiceliisoep Aardappelen Roastbeaf (o) Bloemkool B.tterkoekjesvla Amandelkoekjes (o) voor groot aantal personen B. VOOR 5 PERSONEN Groentesoep Aardappelen Gestoofde Kabeljauw o Worteltjes Flensjes (15) Cake (o) 1 kg. Verbruik 1,6 kWh 6,4 ct. in den zomer en 9,6 ct. in den winter Tijd 30 minuten. Verbruik 2 kWh. 8 ct. in den zomer en 12 ct. in den winter. Tijd 55 minuten. C. VOOR 5 PERSONEN Vermiceliisoep Aardappelen Kalfsfricandeau (o) Bloemkool Citroenkoekjes (o) voor groot aantal personen t Verbrui 7,2 ct. Verbruik 1,8 kWh. in den zomer en 10,8 ct. in den winter. Tijd 55 minuten. D. VOOR 5 PERSONEN Vermiceliisoep Aardappelen Andijvie Kalfslapjes Chocoladevla Gembercake (o) 1 kg. E. VOOR Groentesoep (o) Philosoof jacht schotel) Gest. Kabeljauw (o) Geb. aardappelen Schuimommelette Verbruik 1,8 kWh. 7,2 ct. in den zomer en 10,8 ct. in den winter. Tijd 55 minuten. 5 PERSONEN Verbruik 1,6 kWh. 6.4 ct. in den zomer en 9.6 ct. in den winter Tijd 50 minuten. Id twee werelddeelen 51 Het waseen overheerlijke avond zoo tegen einde Mei dus ook een heerlijke rit. Heerlijk stonden de velden, een waar prachttapijt en het zijn daar zoo vruchtbare welige akkers. De leeuwerikken stegen hoog in de lucht en als parelen vielen de trillers naar beneden, door een kristalheldere lucht, uit een blau wen hemel. Door het frissche, groene loover ruischte een zachle koelte en duizenden geuren kruis ten de malsche lucht. Er lag een rust over het landschap, die tot gebed aanmaande. De reizigeT zat bleek en stom in het rijtuig en zag naar alle zijden uit, of er geen alleen ge legene hoeve zichtbaar werd. Aan de rechterzijde uit de diep ten wenkten de grijze torens van slot en hoeve Schaesberg dan volgt Heerlen, in het midden van bloeiende boomgaarden, in donzige appelbloesem, rood en wit, in wit- getroste perenbloemen als bedol ven daar prijkt een kapelletje boven op een berg, in een woud van prachtige beuken De reiziger sloeg een kruis en bad. Stil voerde de weg door het bosch. Een huis stond rechts van den weg. De koetsier hield een oogenblik siil en las op het uit hangbord: In het Bosch bij Bos. Nu moeten wij rechtsaf. Het dorp ligt ock rechts. Toren en huizen vlak voor hen. Wij zijn op den goeden weg mijnheer. Best. Koetsier, maak maar spoed. Wij zullen misschien nog beiden vanavond naar Maastricht terug moeten. En zijn stem beefdeen er sneed iets door, dat uit zijn binnenste kwam. Ik wel mijnheer, maar gij kunt toch doen wat gij wilt. Vooruit, koetsier. Het dorp was achter den rug en Engweide meteen en nu ging het door het veld op de hoeve aan. Hoe dichter men bij het doel der reis kwam, hoe angstiger ook werd het meester Dorrens te moe de. Een beschuldigde, die voor zijn rechters moet verschijnen, kon niet armzaliger gestemd zijn. Hij wist niet hoe bij het had. Nu eindelijk was het oogenblik gekomen, waarna hij zoozeer, zoo lang, zoo reikhalzend had uiige zien, nu had hij toch gaarne den koetsier willen bevelen, om terug te keeren. Er was echter iets in hem, dat sterker dan hij zelve, hem daar van terughield. Dan weer ging hel rijtuig hem niet vlug genoeg en dan dacht Verbruik 2 kWh. 8 ct. in den zomer en 12 ct. in den winter. Tijd 50 minuten. Verbruik 1,8 kWh. 7,2 cent in den zomer en 1C,8 cent in den wiuter Tijd 40 minuten, Verbruik 1,9 kWh.: 7,6 cent in den zomer en 10,8 cent in den winter. Tijd 55 minuten. F. VOOR 5 PERSONEN Vermiceliisoep Aardappelen Varkensfricandeau (o) Spinazie Vruchtengruwel Amandelkoekjes (o) voor groot aantal personen. G. VOOR 5 PERSONEN Aardappelsoep Aardappelen Biefstuk Postelein Rabarberschotel (o) Chocoladecake (o) 1 kg. H. VOOR 5 PERSONEN Groentesoep Aardappelpuree (o) Bloemkool Biefstuk Chocoladevla Citroencake (o) 1 kg. De gerechten, gemerkt met (o), zijn in den oven bereid. Het woord is thans aaa de huisvrouw, of electrisch koken duur is en of electrisch koken lang duurt. De heer D. kan nu wel weer beweren, dat alle menu's zoo zijn samengesteld, dat er een minimum aan stroomverkoop noodig is om ze eetklaar te raaken. Maar dan onderschat hij toch wel heel erg de opmer kingsgave van 300 huisvrouwen. De speciale „kookleerares" van de S.V.M., die de heer D. op het oog heeft, is heelemaal geen leerares het is een dame, die voor onge veer 3 maanden het bestaan van het electrische fornuis alleen.van hooren zeggen wist. De bediening van het electrische fornuis vraagt echter in het geheel geen technische kennis! Alleen is et wat overleg voor noodig, en daarom kómt onze kookdame bij iedere koopsters van een fornuis aanwijzingen geven. De heer D. vraagt, of het gewone electriciteitstarief van 25 cent per kWh is vervallen. Neen, dit bestaat nog het is het voor verlich ting geldende tarief. Gebruikt men de eiectriciteit echter niet voor ver lichting alleen, doch ook voor huishoudelijke apparaten, dan komt het z.g. vastreebttarief in aaumerking. Bij dit tarief betaalt men, naast een vast bedrag. 4 cent per kilowattuur in de 7 zomermaanden en 6 cent per kilowattuur in de 5 wintermaanden. Electrische huishoudelijke appa raten oefenen echter geen invloed uit op de hoegrootheid van het vaste bedrag. Gestel nu. dat men een normale lichtinstallatie heeft en een normale electriciteitsverbruiker alleen voor verlichting is. Het verbruik wordt nu volgens het gewone lichttarief, t.w. 25 cent per kilowattuur, berekend. Zou men nu het vastrechttarief aanvragen, dan zou men kunnen con- stateeren, dat het practisch gelijk is, of men betaald x kilowatturen a 25 cent of vaste bedrag -f- x kilowatturen a 4 cent x kilowatturen a 6 cent. Gaat men nu echter electrische apparaten gebruiken, dan be taalt men voor de eiectriciteit voor deze apparaten inderdaad slechts 4 en 6 cent per kilowattuur, want, zooals reeds gezegd, het aantal elec trische apparaten of de capaciteit daarvan oefent geen invloed uit op de hoegrootheid van het vaste recht. Bij electriciteits-berekeningen moet dus het vaste bedrag buiten be schouwing blijven. Gezinnen, waar uitsluitend gas wordt gebruikt, dus ook voor ver lichting, komen vrijwel niet meer voor. De gaspropa^andisten zelf stellen zich trouwens op het standpunt, dat zoowel een gas- als een electrische aansluiting aanwezig is. Het is dan toch duidelijk, dat in dat geval alle kosten voor de gasaansluiting gerekend moeten worden, dus meterhuur, vastrecht en gasverbruik. Uver het verschil in huurprijs tusschen een normalen lichtmeter en een meter, die moet worden geplaatst, wanneer men ook een fornuis gebruikt (dit verschil is als regel 50 cent) heb ik gezwegen, omdat dit niet ter zake doet. Het bedrag, dat vrij komt voor huur van den gas meter, resp. dat men zou moeten betalen, wanneer een gasmeter wordt geplaatst, is immers ongeveer gelijk aan het bedoelde verschik De onderhoudskosten van een electisch fornuis zijn inderdaad prac tisch Dihil. Wij geven al so wie so 2 jaar garantie, terwijl de koopsom in 3 jaar mag worden betaald. Bovendien zijn in onze provincie meer dere fornuizen al ruim 5 jaar in gebruik, zonder dat ooit één cent voor reparatie uitgegeven behoefde te worden. Het electrisch koken is dan ook niet tegengehouden geworden door de constructie der fornuizen of door de tarieven, doch enkel en alleen door de hooge aanschafflugskosten. Doch daarin is, zooals bekend, sinds kort een wijziging ten goede gebracht. De prijs van de door de S.V.M, gepropageerde electrische fornuizen is thans nog minder dan de helft van den prijs van het vorige jaar. Dat elk element van den oven en elke kookplaat afzonderlijk uit wisselbaar is, is een groot voordeel in de constructie, doch houdt toch niet in, dat het electrisch fornuis niet degelijk is Wanneer men zou redeDeeren, zooais de heer Driessen doet, zou geen enkele automobiel goed zijQ, want ook daar is elk onderdeel afzonderlijk uitwisselbaar. De heer Driesseu meent, dat wij met ons kwantum fornuizen in den maag zitten. Geen nood, hoor Op 1 Mei zijn wij met de propaganda begonnen en tot heden 6 Juli werden 90 electrische fornuizen geplaatst. En dit resultaat is bereikt met één kookdame voor de geheele provincie, die n.b. ook nog aanwijzingen ten huize van de koopsters moet geven. Men zal dus moeilijk kunnen zeggen, dat de propaganda- kosten buiten verhouding tot het bereikte resultaat zijn. En U moet die enthousiaste gebruiksters der fornuizen eens hooren Wanneer eenmaal een electrisrh fornuis in huis is, gaat het er nooit hij zoo'n toestand is niet houd baar daar moei een einde aan komen, hoe spoediger, hoe liever. Het ga zooals het wil Vooruit Dan weer brak hem het angst zweet uit'- hoe zal hel mij gaan? Dan klopte zijn hart hoorbaar, en wrong hij de handen, om elk oogenblik zijn hoed op en af te zetten. Middelerwijl hield hij zijn oog onafgewend op het doel gericht, de richting hem aangewezen. Men was het dorp doorgereden Aan Engweide voorbij en met een eind "an het veld afgemaakt. Nog eens boog het rijtuig van den weg. Een veldweg. Daar uit de diepte van den landweg, mei eeu kleinen heuvel, doemt een gebouw op. Het is een vierkant. Schuren en stallingen omsluiten een binnen hof. De poort was gesloten. Het was immers ook al avond en de laatste stralen der onder gaande zon deden de vijvers in purper en goud vlammen, terwijl de dennen en prachtige beuken en eiken, die den achtergrond vormden en een tamelijk steil- klirnmenden heuvel bezetten, sche nen te baden in golven rozen rood Langzaam leidde de koetsier, die van den bok was gestegen de vermoeide dieren bij den kop, door een eenigszins hollen weg die over een kleine hoogte op de poort aanliep. Meester Dorrens wist niet wal in hem omging. Zijn oogen brandden en dan was hel hem ijskoud, dan gloeiend warm, dan weer druppelde het rillend af van zijn rug en kon bijna geen adem halen. Zijn koetsier deed hij stil hou den en vezliet het rijtuig. Hier wachten, heette het. Met wankelenden tred als een halfdronken mensch, naderde hij hel huis, ging eromheen en stond weldra aan den achterkant van de woning, waar de slaapvertrek ken schenen ie zijn en ook een deur uitgang gaf in den tuin. Alles bloeide en groeide 0111 strijd en een groole boomgaard vol fruilboomen strekte zich hier uit, tol aan een tamelijk met riet dichtbegroeiden vijver. Alles een bloesera. Bloemtakken bloemenguirlandes, bloemen waai ers, bloemenkoepels en het groen der weide doorspikt met bloemen met bloesem rood en wit bedekt Een overheerlijk tafereel. Maar de arme man had geen oogen voor al dal schoons. Sidderend en bevend hield hij zich slaande aan een heg van bloeiende haagdoorns. Het venster slaat open. Daar binnen wordt gesproken. Gebeden Zilveren stemmen geven ant woord op hetgeen een zachte vrouwenstem voorbad op die half verstrooide wijze, die er gauw een eind aan maken wil en die van slaperige oogen en moege- meer uit. daar kunt U verzekerd van zijn elke gebruikster is een gratis propagandiste. Het spijt mij te moeten zeggen, dat de heer Driessen alles wel hopeloos door elkaar haalt. Aan het einde van aijn betoog komt hij namelijk aandragen met een aanhaling uit een schrijven van den Minis ter van Binnenlandsche Zaken, waarin het gebruiken van electrische kachels let op geen fornuizen onder „buitensporigheden" zou worden gerangschikt. Ik kan mij zeer goed voorstellen, dat, wanneer volledige electrische verwarming zonder gesehikt tarief wordt toegepast, de tekening buitensporig hoog kan worden. Doch dit heeft met het electrisch koken en met onze gunstige vastrechltarieven niets te maken. Op onze op 27 Mei gehouden kookdemonstratie is het woord „gas" ze'fs niet gebruikt. Mer. kan ons dus niet verwijten, dat wij den strijd hebben uitgelokt. Aan den andere kant mag men niet van ons verwachteD. dat, wanneer in een blad, dat in onze provincie verschijnt, een adver tentie voorkomt, waarvan de inhoud ten doel heeft het electrisch koken af te breken, wij blijven zwijgen. Wie kaatst, moet den bal verwachten. Dat gaat ook hier op. Ik hoop met het bovenstaande de argumenten van den Heer Driessen ontzenuwd te hebben, doch verklaar mij steeds gaarne bereid aan eiken belangstellende alle verder gewenschic inlichtingen te verstrekken. De Redactie van den „Limburger Koerier' heeft mij onlaDgs gelegen heid gegeven mijn iDzichten tegenover het artikel in „de Gasverbruiker." waaraan de Heer Driessen de gegevens voor zijn advertentie schijnt te hebben ontleend, te stellen. Hiervan zijn afdrukken gemaakt en op ver zoek aan de S.V.M. zal aan belangstellenden gaarne gratis zulk een afdruk worden gezonden. Mijnheer de Redacteur, mijn atlikel heeft reeds veel plaatsruimte ingenomen en op gevaar af van onbescheiden te zijn. waag ik het toch U te verzoeken mij nog eenige ruimte te willen toestean teneinde een en ander over het wezenlijke verschil tusschen koken op gas en elec trisch koken mede te deelen. Dit zou dan in het volgende nummer van Uw blad kuanen geschieden. Terwijl ik U voor Uwe welwillendheid bij voorbaat dank. blijf ik. Hoogachtend, L. HARPMAN, Leider der Afd. Verbruiksontwikkeling der S. V. M. Vragen te zeuden met post zegel aan Bureau Plaatselijke Pers, Laanstraat Soestdijk. Er zijn menschen, die, als ze toevallig een paar mooie, bloeiende planten rijk zija en deze op een stralenden dag staan te bekijken, plots ontdekken, dat ze reuze-plan tenliefhebbers zijn, maar ze hebben nooit tijd om een plant te verzorgen als deze 's win ers moet worden overbewaard en weinig ooglijk is. Zoo zijn er ook zooveel kippen liefhebbers die in den zomerdag met trots hun koppeltje hoenders gade slaan, deze dan met zorg omringen en met ijver de eieren rapen, welke zijn gelegd. Maar als dat een poosje geduurd heelt en de eerste hoenders, als nu, in den rui vallen, dan vermindert de liefhebberij en de toewijding aan merkelijk. Eieren kunnen dan weinig of niet meer worden geraapt en de hoen ders gaan er minder aantrekkelijk uitzien. Al gauw Krijgen de beesten dan in plaats van haar dagelijks versch bakje met water, een teil driüken voor zich, waar voorloopig niet meer naac behoeft te worden omgekeken en een bak met mais waar ze den eersten tijd ook genoeg aan hebben. De baas redeneert dan heel wijsgeerig, dat hij zijn beesten op „onderhoudsvoer" heeft gesteld Het is zoo'n woord, dat de een den ander nababbelt, zonder veel over de beteekenis ervan na te deuken. Een ruiende kip krijgt „on derhoudsvoer", d.w.z. meelvoer (ochtendvoer) heeft ze niet meer noodig, want, dat is om eieren te forceeren en die legt een ruiende kip als regel toch niet. Ze behoeft alleen een beetje mais om in leven te blijven, dus voor haar onderhoud alleen. Wat een domme redeneering. Eerstens is alle eenzijdige voe dering uit den booze; deze leidt vaak lot ziekten, o.a. tot scheur buik. Tweedens een kip, welke een drukken leg achter zich heeft,* is min of meer uitgeput. Ze zal geen productieven tweeden leg beginnen, voor het lichaam weer op krachten is. De nieuwe leg moet door doel matige voedering worden voorbe reid. Derdens rui is wel geen ziekte en slechts een natuurlijk proces, maat dat neemt niet weg, dat er veel kracht aan het lichaam moet worden onttrokken voor de vorming van het nieuwe veerenkleed. Gelijk uit een uitgeputten bodem geen ster ke planten kunnen opschieten, wan neer die bodem niet wordt bemest zoo kan uit het uitgeputte kippen- lichaam geen nieuw veerenkleed groeien, wanneer we de kip geen krachtige voedingsstoffen toevoeren. Om al deze en meer redenen is het dom om hoenders in den ruitijd op z.g. onderboudsrantsoen te stellen. Ook ruieude kippen behoeven haar normale portie meelvoer (ochtendvoer) het gemengde graan, of verschillende graansoorten afwisselend toegediend en haar groenvoer. Willen we be vorderen, dat het nieuwe veerenkleed krachtig en mooi glaüzend wordt, dan kunnen we een weinig zonnepit- ten door het graanvoer mengen en wat hennepzaad. In plaats daarvan kan men ook wat goede levertraan voeren, één eetlepel per 10 hoen ders, maar dan niet door het meel voer, maar door het graanvoer ge mengd. Wel moeten we toezien, dat de porties niet te groot zijn en er geen resten blijven, want ruiende kippen zijn wat traag geworden in haar bewegingen en dat kan aanleiding zijn. dat ze te veel vet aanzetten. Meer nog dan anders moeten we in den ruitijd toegezien, dat tccht en vocht van de beesten wordt ge weerd, want ze zijn dan erg vatbaar voer verkoudheden, waaruit zich snot kan ontwikkelen. Ruim voorts regelmatig de uitge vallen veeren weg door deze bijeen te harken. Het is niet goed, dat deze blijven liggen, omdat middels deze ongedierte en sm tstoffen van peelde leden spreekt. Nu ook nog een OnzeVader voor grootvader, die op reis is, 0 p tl a L de goede God hem gezond moge terugbrengen. liet sneed hem door de ziel. Heete tranen liepen hem in den grijzen baard. Ja! voor grootvader her haalde de slem van een knaapje. Stil ITarrike, stil en bidden. De oogen van Meester Dorrens stonden vol tranen. Z jn naam droeg de kleine. O dan zou hij wel welkom zijn. Dal leerden ze aan hun kin deren. Dan zouden ze toch ook wel hun armen vader goed op nemen. Ilij zag en hoorde niets van al wat om hem geschiedde. Hel hoofd voorover stond hij tegen den muur geleund onder het venster naast de deur. Hij had dan ook den slanken krachligen man niet gezien, die vanuit het bosch het voelpad vol gend, dal tusschen de twee vijvers doorliep, boomgaard en tuin was doorgegaan en nu opeen kleinen afstand verbaasd stond te kijken, naar den zonderlingen man, die daar onbewegelijk stond onder het venster der kinderkamer. De halfgebogen gestalte, hel iels zonderlinge in de kleeding, het grijzende haar, hij wist niet wat te denken. En die man weende, snikte. Schokken gingen door zjju lichaam. Dat zag men. Zooals de pachter, want hij scheen hel te zijn, daar stond, was het een rijzige, bloeiende verschijning. Iels als een kleine schop droeg hij over den schouder. Hij zette al en de beide handen er op leunende sloeg hij den vreemde ling gade. Hij wist niet wat hij gevoelde, waarom hij zoozeer ontroerd was. Rekenschap kon hij er zich niet van geven. Naderende slappen deden den vreemdeling opzien. De pachter was lot dicht bij hem genaderd. De vreemde schrok nog meer. Ilij kromp eigenlijk ineen en preste de hand op het hart Stilzwijgend keek do pachter hem aan mei zijn blauwe trouwe oogen. Ook hem ging iels door de ziel iels onuitsprekelijks. »Ik ben verdwaald, en van den goeden weg afgekomen, moet ik niet zhij stotterde en stamelde en sidderde in al z'n ledematen den anderen weg op om naar Kerkrade en Aken te komen Zijn stem had iets vreemds, iets ruws ook. Toch sprak hij de platte volkstaal der omstreken van Maastricht. De pachter blikte verbaasd in dat verweerde, vergrijsde gezicht, in de zoo diep liggende oogen. Slot volgt.

Peel en Maas | 1932 | | pagina 5