Mgr. Dr. H. A. Poels S3 Weekblad voor VENEAY, HORST en Omstreken. JACfONOftl mmm ontwikkeling. veertig jaren Priester. Politieke TREKKINGSLIJST der Loterij ten bate van de Kerk te Ysselsteyn. Ruim 13 millioen meer Provinciaal Nieuws ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1931 Twee "en Vijftigste Jaargang No. 37 (manufacture BLIJKEN TOCH HET PRIJS DER ADVERTENT1EN 1—8 regels 60 cent, elke regel meer 7 l;a ct. bij abonnement lagere tarieven. Uitgave van FIRMA VAN DEN MIJ NUKHOF VENRAY Telefoon 51 GIRO 150S52 ABONNEMENTSPRIJS p. kwartaal voor Venray 65 ct., per post 75 cent voor het buitenland I 1.05 bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent Onder enorme belangstelling heeft Mgr. dr. H. Poels Woensdag te Heerlen zijn veertigjarig priesterfeest herdacht. Honderden en honderden hebben van de-hun op een receptie geboden gelegenheid gebruik gemaakt om den Doctor hunne gelukwenschen aan te bieden. Onder de honderden telegrammen was er een van Z. H. Exc. Mgr. L. Schrijnen, bisschop van Roermond, dat als volgt luidde; „Wij danken u voor het werk, dat u verricht hebt en wenschen u geluk met uw benoeming tot huisprelaat van Zijne Heiligheid den Paus." De consul van Joegoe Slavië te Heerlen, die ook ter receptie ver scheen, mocht den jubilaris diens benoeming mededeelen tot comman deur in de Orde van Sint Sava van Joego Slavië. De Pauselijke Internuntius te 's- Gravenhage Z.Exc. Mgr. L. Schiop- pa, had een telegrafischen geluk- wensch gezonden, terwijl onder de brieven er een was van den minister president, Z.Exc. Jhr. mr. Ch. Ruijs de Beerenbrouck. Voor Limburg is Dr. Poels de groote man van het katholieke sociale leven in de Mijnstreek. Onze Lieve Heer heeft hem langs een eigenaardigen weg, met vele om wegen, naar zijn grooten werkkring geleid. Wanneer hij de bestemming zou hebben bereikt, aanvankelijk voor hem bestemd, zou Dr. Poels op dit oogenblik professor zijn aan het Groot Seminarie. Om zich daarop voor te bereiden ging hij na zijn priesterwijding door den Missiebisschop Z. D H. Mgr. van .den Branden de Reedt op 9 September 1891 te Maastricht in de exegese studeeren aan de Katholieke Universiteit te Leuven, waar hij promoveerde tot doctor in de Theologie. Nadat hij eenigen tijd op 't Groot Seminarie van een missiehuis te Ant werpen had gedoceerd, zien wij hem weldra van 1 October 1899 af werkzaam als kapelaan teVenlo. De tijd tusschen zijne promotie en deze functie was voor den jongen doctor niet zonder hevige schokken voorbijgegaan. Maar dr. Poels. die uit zijn Peeldorp een diep geloof had medegebracht, was ook een kracht- mensch, die zich zelve breken kon en een offer wist te aanvaardeo. Te Venlo bleef Dr. Poels in de zielzorg werkzaam als kapelaan, tot 1 April 1902, toen hij op zijn verzoek eervol ontslag verkreeg, om zich in het kalme Venray, waar hij op 14 Februari 1866 geboren was, door studie te gaan voorbereiden voor het professoraat in de exegese aan de Katholieke Universiteit te Was hington, in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika. Het was traditie bij de Venraysche Poelsen, dat zij een aanzienlijk stuk van de wereld noodig hadden om zich comfortabel te kun nen bewegen. Op 31 December 1902 kwam de eclatante boodschap van Paus Leo XIII, welke den 34-jarigen doctor tot lid benoemde van de Pauselijke Bijbelcommissie. Het groote antwoord van Rome Tijdens die korte Venraysche periode viel ook de beruchte spoor wegstaking in het voorjaar van 1903 Het spreekt vanzelf, dat een dr. Poels als kapelaan van Venlo ook den toen wel zeer modernen, maar probaten vorm van zielzorg had be oefend de bevordering van het sociale organisatieleven onder de katholieke arbeiders. Hij had dan ook hun aller vertrouwen. Op een goeden nacht kwam men hem uit Venray naar Venlo halen. Men bracht een auto mee, een in dien tijd nog tamelijk zeldzaam en even onzeker vervoermiddel. De wagen bleef onderweg steken en in het holle van den nacht werd in de buurt van Horst een boer uit zijn bed geklopt, om dr. Poels te voor zien van een paard. Wij zijn niet voldoende op de hoogte van de geschiedenis om te kunnen vertellen of dr. Poels de verdere reis als ruiter heeft gemaakt dan wel de auto het weer deed, in ieder geval, de oud-kapelaan kwam te Venlo aan op het critieke moment, toen de beslissing over doorwerken of staken aan een zijden draadje hing, Dr. Poels wist de spoorweg arbeiders van een onberaden stap terug te houden tot geluk van hen zelf en hun gezinnen en tot welzijn van het land. Dat de spoorweg staking van 1903 zoo weinig is doorgedrongen naar ons Zuiden, is voor een groot deel aan Dr. Poels en eenige andere priesters tedankeD geweest. In October 1904 begint dr. Poels zijn colleges te Washington. Tot Juli van bet jaar 1910 heeft hij zich hier geheel aan de wetenschap ge wijd. Maar Limburg en de Limburg sche arbeiders zijn hem daar niet uit de herinnering gegaan. Hij keerde naar huis terug om zich geheel te geven aan hunne belangen. Wat Dr. Poels verliet en wat hij kreeg, wordt in enkele woor den geschetst door Pater Jacobs, zijn medestrijder in de mijnstreek, die voor eenige maanden in het „Ver bondsblad" van het Werkliedenver bond schreef „Ieder Katholiek arbeider in Lim burg weet welke offers dr. Poels heeft gebracht toen hij terugkwam naar Limburg om geheel zijn persoon in dienst te stellen van zijn broeders arbeiders. Daarvoor heeft hij afstand gedaan van zijn pracht-positie als hoog leeraar aan de Universiteit in Was hington. Afstand gedaan van zijn wetenschappelijke loopbaan Afstand gedaan van zijn groeiende wereld naam als BijbelgeleerdeAfstand gedaan ^an Amerikaansche honoraria! Afstand gedaan van zijn eigen studie! Afstand gedaan van eigen rust om de meest geplaagde van alle menschen te worden, in letterlijken zin de dienaar van allen!" Mgr. Drehmanns droeg hem den voornaamsten post op, die op dat oogenblik in ons Bisdom te vergeven was. Met 24 September 1910 wordt dr. Poels tot aalmoezenier van sociale werken en tevens tot rector te Weiten benoemd. Met breeden Amerikaanschen blik begon hij een reuzenwerk. Dr. Poels is een machtig redenaar, die in weinige oogenblikken een volle zaal aan zijn lippen heeft hangen, en duizenden weet te be geesteren door zijn inslaand woord. Maar meer dan zijn meesleepende taal spreken in de mijnstreek zijne daden. Zijn groote streven was voor de arbeiders zulke levensvoorwaarden te verkrijgen, dat zij godsdienstig kunnen leven. Van dezen tijd begint de reeks van sociale stichtingen, welke onder leiding van Dr. Poels tot stand zijn gekomen. In 1911 verrees te Heerlen het Bondsgebouw met de bureaux voor arbeidsbeurs, secretariaat van den Arbeid enz. In hetzelfde jaar werd de centrale vereeniging Ons Limburg opgericht ter bevordering van een goede volks huisvesting in Limburg, waarbij de bouwvereenigingen zijn aangesloten, die duizenden en duizenden woningen hebben gesticht. In 1913 ontstond de maatschappij „Tijdig" de naam herinnert aan den klaroenstoot van Dr. Poels op den Weertschen Katholiekendag in 1902 welke voornamelijk ten doel had in dien tijd van steeds stijgende grondprijzen, aan de lokale bouw vereenigingen bouwgrond ter beschik king te stellen tegen zoo laag moge lijken prijs. Meerdere Gezellenhuizen werden gebouwd, het eerst „Ons Thuis", te Heerlen, met huisvesting voor tachtig personen. Noemen wij verder nog „Het Goed Kosthuis," waarover Pater Colsen in het laatste nummer van het Verbondsblad schreef „Geene die hem zoo lief en dier baar is ik weet dat beslist als „Het Goed Kosthuis" in de Geer straat. Daar komen de tobbers en zwer vers, die venten met potlooden en muizenvallen en knoopen en veters, de werk- en dakloozen, die geen uitweg weten, de armsten der armen, in één woord, voor enkele zuur verdiende centen, eten en slapen en zich warmen en zich een oog,enblik veilig voelen. Voor dat werk in de Geerstraat sociaal werk van den eersten rang had de doctor enkele jaren terug, een welgestelden en hooggestemden leek zoo warm gemaakt, dat deze er zijn „geneugten" in vond, de vader te mogen zijn van dat groote, heer lijke stakkersgezin. God riep dien „vader der armen" onverwacht tot Zich. Zijn begrafenis was een triomf. Voorop gingen alle die tobbers en zwervers, potsierlijk uitgedost in hun geleende, zoogenaamde Zondagsche, veel te wijde of veel te nauwe kleeren, star voor zich uitziend, be rustend, maar overstelpt van verdriet. En in hun midden Dr. Poels, vechtend tegen zijne te zware aan doening, als een aanvoerder die troost brengt en troost zoekt in tegenspoed. Daar was hij volkomen onder de zijnen. Daar was hij volledig in functie. Dat was wellicht de schoonste stoet dien Heerlen ooit te aan schouwen gaf. Die fijngevoelige daad teekent Dr. Poels ten volle uit." Ziedaar eenige van de groote stichtingen, waartoe echte christelijke volksliefde hem aanvuurde. Op 6 September 1915 werd Mr. Dr. Poels door Z. H. Exc. Mgr. Laurentius Schrijnen benoemd tot hoofdaalmoezenier van Sociale Wer ken. Z. H. Paus Benedictus XV onder scheidde hem op 21 Februari 1916 door de benoeming tot Eere-Kamer- heer van Zijne Heiligheid. Met 1 October 1919 werd Mgr. Poels eervol ontslag verleend als rector te Weiten, zoodat hij zich van nu af geheel aan zijne functie van hoofdaalmoezenier wijden kon, Vrienden heeft dr. Poels bij hon derden in alle rangen en standen; het aantrekkelijke in zijn joviaal karakter is juist de gemoedelijkheid en vriendschap, welke hij bewijst aan groot en klein; de man uit het volk, de eenvoudigste mijnwerker zit even vertrouwelijk en gezellig in zijn gastvrije woning en wordt met evenveel liefde ontvangen als de mijndirecteur. Die hartelijke genegenheid toont de jubilaris ook in hetgeen hij doet Voor de intellectueele ontwikkeling van den arbeider. Hoe weet hij de Sociale Weken van den Limburgschen Katholieken Werkliedenbond te bezielen en aan trekkelijk te maken, door zijn eigen optreden en door onze groote we tenschappelijke katholieken naast de bekwaamste practici te laten do- ceeren. Bekend zijn ook zijne praatavon den, waar naast de arbeider de in tellectueel zit, waar echte solidariteit wordt gekweekt. Limburg mag de Voorzienigheid danken, die dezen priester van her culische kracht te rechter tijd ge schonken heeft aan Limburg, toen het mijnwezen in opkomst was en met de ontwikkeling dezer industrie gevaren dreigden voor het Limburg- sche geloof. Herhaalde malen hebben wij Dr. Poels zijn bezorgdheid hooren uit spreken over de toekomst. Zou hier het wonder gebeuren, dat het geïn dustrialiseerde Zuid-Limburg behou den zou blijven voor het geloof van St. Servaas, terwijl in de aangren- de mijnbekkens van Duitschland en België duizenden afvielen en het vertrouwen in de Kerk verloren Dr. Poels mag het beleven, dat ook nu de mijn-industrie tot haar hoogste ontwikkeling gekomen is, in Zuid-Limburg het geloofsleven bloeit. Tientallen kerken werden er gebouwd de priester verkeert onder het volk, is zijn vertrouwensman. Men heeft van andere zijde Zuid- Limburg van de Kerk willen aftrek ken, door te beweren, dat de priesters slechts kapitaal-dienaars zijn. Ook Dr. Poels is daarmede gehoond in zijn heiligste bezit, het priesterschap. Maar die aanval is afgpslagen. Bij de sluiting van de laatste Sociale Week mocht Dr. Poels naar waar- he.d concludeeren, dat er geen grooter vriend is van den arbeider dan de katholieke priester. En onder hen is dr. Poels een der grootsten, een die geheel zich zeiven geeft. Zijn machtig woord moge nog lang de duizenden arbeiders in Lim burg bezielen, zijn daad vooral, waardoor hij werkte aan hun eman cipatie, zal hen blijven steunen en heen wij zen naar omhoog Onze heengegane leider. Handhaven wij zijn groo ten arbeid voor Limburg De Nederlandsche pers heeft Mgr. Dr. Nolens, den betreurden en on- vergetelijken leider van de Katholieke Staatspartij, in overeenstemming met zijn hooge positie ruimschoots den tol betaald harer hooge waardeering. Toch zij het ook mij vergund, waar hier sprake is van een Lim burgschen afgevaardigde en leider, nog eenige regelen van piëteit aan zijne nagedachtenis te wijden. Mgr. Dr. Nolens is niet minder dan 35 jaren door Limburg naar de Tweede Kamer afgevaardigd, tijdens het districtenstelsel, door het kies district Venlo; sinds 1918 heeft hij onbestreden aan het hoofd gestaan van de Limburgsche lijst. Hij is Limburgs glorie geweestLimburg is Mgr. Nolens dan ook zeer veel verschuldigd. Het dankt hem voor een zeer groot deel zijn emancipatie in de laatste tientallen jaren. Toen Mgr. Nolens voor het eerst naar Den Haag ging, was Limburg nog altijd een verwaarloosde pro vincie. Slechts weinig industrie kon hier gedijen. De landen, waarin onze provincie vooruit sprong, hadden hier een groot afzetgebied. De landbouw beleefde magere jaren en had weinig verkeersmiddelen te zijne beschikking. Er was nog slechts één kolenmijn, waterverbindingen bestonden zoo goed als niet, spoorlijnen waren er ook al niet veel, tramwegen bijna geen. Limburg was voor de liberale regeerders terra incognita, onbekend land, onbekend en onbemind Mgr. Dr. Nolens was het, die in de Tweede Kamer de aandacht vestigde op de belangen van Limburg Hij sprak van de kolen in zijn grond, die een ontginning alleszins waard waren, hij vestigde de aandacht op de onbevaarbaarheid van Limburgs rivier. Hij wekte aldus het medelijden op, niet met Limburg, maar met... zichzelve. Meewarig keek men den jongen afgevaardigde aan om zijn mijn-illusies. Dr. Nolens heeft er later herhaaldelijk van verhaald. Maar hij liet zich door niemand afschrikken en aan zijn taai volhou den op de eerste plaats hebben wij het te danken, dat Limburg zijn mijnindustrie kreeg en dat niet alleen ook dat in het Limburgsche mijn wezen gezonde toestanden heerschen in het belang der arbeiders, al is ook daar nog veel te verbeteren wat Mgr. Nolens niet verwezenlijkt heeft mogen zien. Mgr. Nolens was zelf een groot voorstander van de werkliedenver eenigingen in het algemeen en van de mijnwerkersorganisatie in het bij zonder, voor welke laatste hij zelfs een propagandist was, en waarvan hij verschillende afdeelingen oprichtte in den tijd, toen hij wekelijks van Rolduc naar de Kamer reisde en terug, zoodat slechts twee dagen der week hem overbleven voor het onderwijs. Toch wist hij daarvan nog dikwijls verscheidene uren af te nemen voor de mijnwerkers, wier belangen hem zoozeer ter harte gingen. Zoo volgde bij den pause lijken zendbrief, de Rerum Novarum, welke hij tot richtsnoer nam. zoowel in theorie, bij de besprekingen in het parlement, als in de practijk, wanneer hij met de Zuid-Limburg - sche mijnwerkers verkeerde. Wat is in de 35 jaren van het Kamerlidmaatschap van Mgr. Nolens niet gewijzigd, waar Dr. Nolens steeds met kracht voor gestreden heeft en wat hij in samenwerking met andere Limburgsche afgevaar digden tot stand heeft gebracht op het gebied van het verkeerswezen waterwegen, spoor- en tramlijnen. Ook onze politieke organisatie kon voortdurend rekenen op zijn be langstelling en steun. Toen Dr. Nolens naar de Tweede Kamer ging, was er van politieke organisatie nog zeer weinig sprake. Het district dat hem afvaardigde, deed dit langen tijd zonder Kiesver- eeniging. Zeer zeker heeft het optreden van Dr. Nolens in de Staten-Generaal de belangstelling van Limburg voor politieke aangelegenheden mede op gewekt en daardoor politieke ont wikkeling helpen bevorderen. Zoo dra in de gemeente, waar Dr. Nolens verbleef, te Bleijerheide, een Kath. Kiesvereeniging was opgericht, werd Dr. Nolens lid. Alléén in onzen Limburgschen Kiezersbond en zijne afdeelingen was Mgr. Nolens bereid om voor de kiezers op te treden, hetgeen hij in eiken verkiezingsstrijd trouw deed. Thans is onze groote leider, Lim burgs afgevaardigde heengegaan, veel schoons in onze handen latend, ons door hem verworven. Aan ons de plicht dat groot bezit te handhaven. Hij heect het ons verworven door zijn gestagen arbeid, zich afzonderend op een zeer een zamen post, ver van Limburg, waar voor hij werkte en alles over had. Laten wij zorgen onze politieke en sociale organisaties, alles wat wij GROENE SERIE, 1 Radio-toestel 2 Japansch theeservies 3 Chineesche vaas 4 Reuze-pop 5 Zes dessert-messen 6 Zilveren groentenlepel 7 Koperen emmer 8 Vruchtenschaal 9 Zilveren aschbak 10 Zilveren beker 11 Soepterrien 12 Far.tasie-beeld 13 Giletle-scheerapparaat 14 15 16 Bloempot 17 Pijp en tabak 18 19 20 21 Vloeidrukker 22 Aschbak 23 24 Boek 25 26" 28 29 Sint Joseph-beeldje 30 Portretraam 31 32 Zoutvat 33 Fietsenslot 34 35 Theezeef en onderstel 36 Wijwaterbakje 37 Groot koffizeef en thee 38 39 40 41 s> 42 43 Stopgarnituür 44 45 Zakloilel 46 Naai-garnituur 47 Speldenkussentje 48 49 Parfumf'leschje 50 Vaasje 51 52 Bus-opener 53 Onderlegger 54 Tegen overlegging No. 1261 2267 391 1573 989 1807 185 246 1465 2488 1444 359 1043 546 1234 1834 951 190 1639 54 992 111 2317 1379 2360 729 1262 1657 1443 579 1032 970 1577 1185 1217 119 2328 2106 1898 1366 2158 245 2346 2114 2118 1591 81 2278 - 463 1981 1305 520 1393 11 GELE SERIE. 1 Zilv. bloemenstand. No. 1414 2 Schilderij 3 Chineesche vaas 4 Teddy-beer 5 Zilveren eierstel 6 Zes dessert messen 7 Oude grammafoon 8 Paraplu-bak 9 Zilveren aschbak 10 Bonbons-schaal 11 Vaas 12 Bronzen aschbak 13 Gillette scheerapparaat 14 15 16 Steenen bierpol 17 Pijp en tabak 18 19 20' i> 21 Aschbak 22 23 24 Boek 25 26 27 28 29 Salvalor beeldje 30 Goede Herder beeld 31 Portretraam 32 Zoutvat 33 34 Fietsenslot 35 Theezeef en onderstel 36 37 Groot koffizeef en thee 38 39 40 41 42 43 Stop-garnituur 44 Zaktoilet 45 Ledige beurs 46 Naai-garnituur 47 48 Speldenkussentje 49 Parfumfleschje 50 51 Vaasje 52 Bus-opener 53 54 Onderlegger van het Lot kunnen iederen dag, des morgens, de prijzen worden afgehaald op 't Rectoraat. Niet afge haalde prijzen vervallen op 1 October a.s. aan de Kerk. 91 327 1699 675 1550 2120 797 517 1271 113 1810 1013 2419 917 959 2150 2497 1364 760 1886 513 610 1740 2322 837 440 1920 1587 1671 620 900 1942 521 1593 1363 2274 2477 913 412 1928 149 1216 250 45 1735 946 1442 471 2482 598 1675 894 1773 verwierven, hoog te houden, op de eerste plaats het oude Limburgsche Geloof, waaruit Dr. Nolens leefde. Dat zal het beste gedenkteeken zijn, dat wij htm kunnen wijden. ROELAND. In 1930 is op de Rijkspostspaar bank voor 15.3 millioen meer inge legd dan terugbetaald, In '29 werd slechts 2.1 meer in gelegd dan er terugbetaald werd. De „Standaard" merkt hierbij op „Voor ruim 15 millioen op de Rijkspostspaarbank overgespaard en dat in een crisisjaar In een crisisjaar wordt benaderd het enorme bedrag, dat in het top jaar 1919 bereikt werd Wie zich tot juichen opmaakt, stake evenwel dit bedrijf. Wel verre van te zijn een symp- toon van grootere welvaart, vormt dit aanzienlijk saldo een aanwijzing van de verwording, die over het economisch leven is gekomen. Terecht wordt dan ook in het Verslag deze kapitaal-toe vloed in verband gebracht met de econo mische crisis. De heerschende geldruimte, de geringe behoefte aan kapitaal en de tengevolge daarvan bijzondere lage rentevergoeding voor op korten tijd opzegbare bankdeposito's, gepaard gaande met den drang om beschik bare middelen zoo veilig mogelijk te beleggen, maken het verklaarbaar, dat vele gelden naar de Rijkspost spaarbank zijn gestroomd, welke in andere omstandigheden niet zouden zijn aangeboden. Voor dezen gedachtengang pleit ook het feit, dat onder de inlagen de groote posten van f 1000 en meer sierk toenamen. Noch de sterke toename van het banksaldo, noch de stijging van het gemiddeld tegoed per inlegger mag dan ook worden beschouwd als een gunstig welvaartsteeken. Hoe vreemd het ook schijne de 15 millioen illustreeren scherp de ingezonkenheid van htt bedrijfsleven. Onze havens liggen vol schepen, die wegens de malaise uit de vaart zijn genomen. Zoo rust het geld bij de banken ook zonder emplooi. 0. L. Vrouw Behoudenis der Kranken, Oostrum VENRAY, 12 September 1931 Tydelyke verlaging gascokes. Burgemeester en Wethouders van enray brengen ter algemeene ken nis, dat de prijzen der gascokes tijdelijk zijn verlaagd en nader zijn vastgesteld als volgt Geklopte cokes f 0.80 per H.L. Grove cokes f 0.70 Cokesgruis f 0.30 Voor thuis bezorgen wordt f 0.10 per H.L. in rekening gebracht. Grove gascokes voor cenir-ile verwarming bij afname van minstens 1000 Kg. f 14,50 en geklopte gascokes voor verwarming f 15,50, afgehaald aan de fabriek. Venray, 10 September 1931. Burgemeester en Wethouders van Venray, O. VAN DE LOO. De Secretaris, VAN HAAREN. Gemeentebestuur. Burgemeester en Wethouders van Venray brengen ter openbare kennis, dat in hunne vergadering van 4 September 1931 is bepaald: a. dat bij ongesteldheid, afwezig heid of ontstentenis van den Burge meester deze zal worden vervangen

Peel en Maas | 1931 | | pagina 1