Tweede Blad van „PBEIj El MAAS"
Om twee millioen
Wat
is een Derde
Orde
ZATERDAG 25 APRIL 1931
Twee eo Vijftigste Jaargang
No 17
Dit artikel wordt niet geschreven
om veel menschen in de Derde Orde
te krijgen. Op verscheidene plaatsen
zijn eer te veel menschen in de Derde
Orde dan te weinig.
Dit is een artikel van voorlichting.
Om nu maar direct te beginnen
de Derde Orde is een levensstaat.
Men moet dit goed in 't oog
houden.
Twee heeren raken met elkaar in
gesprek „Mag ik me even voor
stellen... M'n naam is Zus-en-zoo,
ambtenaar ter secretarie". „Aan
genaam... ik heet Die en-die, abónné
van 't weekblad De Kromme-Rijn-
bode"...
Dat van dien tweeden heer, dat
gaat niet op, nietwaar. Dat is
grap, of nonsens.
'n Rechter vroeg aan twee looze-
vossen wat hun levenspositie was,
bun staat en stand De een„Ik
ben sneeuwopruimer, edelachtbare'
De ander„ik ben koopman in
zwart gemaakte stukjes glas bij zons
verduistering"... Misschien niet waar
gebeurd komaan dan.
'n Officier is lid van den militairen
stand, 't hoofd eener school van den
onderwijzersstand, 'n kloosterling is
toegetreden tot den kloosterlijken
staat, 'n priester behoort tot den
geestelijken stand, en 'n smidsknecht
tot den arbeidersstand. Dat is alte-
maal staat, stand, hoe ge 't dan
noemen wilt. Maar lid zijn van
voetbalvereeniging, 'n missie-bond,
'n damclub, dat is géén aparte stand,
géén levensstaat.
'n Braaf katholiek zal veel vasten
en bidden en goede werken doen.
maar hij is „nergens zoo lid van".
Gods Engelen wachten al op hem,
in den hoogsten hemel. Verrukkelijk
mooi katholiek 1 Maar, wat hij doet
is geen aparte staat of stand. Iemand,
die niet bizonder braaf is, zal lid
zijn van 'n Dorde Orde Dat is een
levensstaat zegt de H. Kerk. Al
kan zoo iemand met z'n heelen
levensstaat nog 'n keer op den
bodem van de Hel terechtkomen.
Ge zult misschien denken dat
zijn waarheden als paasch-ossen.
Juist. Maar ze komen ons straks van
pas dan zal ik er u 'n bout van
meegeven.
Eerst wou ik, waarde lezer, wel
graag 'n dringend beroep doen op
uw wondersnelle verbeelding. Die
snelheid onzer verbeelding geeft
zoo'n soort idee van de ziel buiten
't lichaam. Komaan, één twee,
zevenhonderd jaar terug en heelemaal
in Italië... klaar 1
Hadt ge dat gedacht... dat 't
zöö zou uitzien, in dat oude Italië
„Alles Katholiek" heet 't dan,
De waarheid is dat 't er krioelde
van ketterijen, en geen makke
sombere, lugubere, satan-istische
ketterijen. Krioelde van bolsjewiek
achtige stelsels met Judas of zoo-een
als patroon. Moet men de Sint
Franciscus-encyclieken van de laatste
Pausen over lezen Ach, waar
was gebleven „Mijn" gebod, dat ge
den naaste liefhebt als uzelf?..- Ver
drukking. afpersing, grinnikende
wreedheid, bloedige burgertwist
Genotzucht zonder teugel griezelig
zedenbederfschandelijke verwaar-
loozing van Kerk en Sacramenten
Huiveringwekkend zooals in vele
streken behandeld werd het Hart en
Middenpunt van 't katholieke leven
't Aanbiddelijk Sacrament des Altaars 1
Veel geestelijken zonder de noodige
kennis, zonder roeping, zonder deugd
Vanzelf waren er ook wel brave
christenen en ook wel katholieken
waar nog 'n goede grondslag in was
hier en daar zelfs heiligen 't was
en bleef de Heilige Kerk. Maar over
algemeen in Italië en daarbuiten
een angstaanjagende toestand...
Was dan dat Jesus Christus nu
eenmaal van zijn Kerk vast beloofd
had„de poorten der hel zullen
haar niet overweldigen". Maar
anders...
Eensklaps, over de donkere trieste
aarde brak uit met duizend gouden
stralen de zon, ah, de blijde zon 1
Naar 't wankelende Huis van
Christus kwam de Sterke Gods, die
Het stutte met den schouder en
recht-richtte. Omstuwd door andere
Heiligen, trok door Italië de Serafijn
van liefde die 't aanschijn der
christenwereld zou vernieuwen; de
man van Gods barmhartigheid, hij
die heet „Als-een-andere-Christus
Sint Franciscus van Assisië.
Neen, lezer, al zou ik nóg zoo
m'n best doen, daar kon ik 't hon
derdste part niet van beschrijven
van de geweldige geestdrift die Italië
bezielde, den wonderen opbloei van
geloof en christendeugd, de hevig-
i aaiende liefde tot God en den
naaste... Eén groot mirakel!... Weg
met wereldsch gedoe en leve de
Christus, wiens Rijk niet van deze
wereld isAlles herstellen in
Evangelie van ChristusOntelbare
menigte van mannen en jongelingen
stroomde de Klooster-orde in van
S.nt Franciscus. Dra sticht hij een
Tweede Orde, voor vrouwende
Arme-Clarissen. De geschiedenis leert
't, de geschiedenis bewijst 't
anders zou geen mensch 't kunnen
gelooven dat vaak heele of bijna
heele gemeenten, met de Overheid
aan 't hoofd, vurig smeekten om tot
deze Eerste of Tweede Orde te
mogen toetreden, 't Ging niet, neen,
dat ging niet 1 Men was gehuwd,
men had kinderenniet iedereen
was geroepen... Zie nu, door den
Hemel verlicht leidt Franciscus den
onstuimigen stroom de juiste richting
ia. Op Gods bestel sticht Franciscus
nog een Ordeeen Dorde Orde.
Voor christenen die, buiten 't kloos
terleven, in de wereld moeten blijven.
Maar let wel 1 met één en
dezelfde doelstelling als de Eerste
de Tweede Orde een waar
achtige Orde Die millioenen tot heil
geweest. Die naar de bedoeling
van Christus' Heilige Kerk. naar de
vurige aansporingen van Leo XIII,
Pius X, Benedictus XV en Pius XI
nog millioenen tot geluk moet strek
ken en eeuwige zaligheid.
FEUILLKToN
26
Wat kunt gij ons nog verde
over uw levensloop mededeelen'
Ik diende op een gansche
reeks van schepen, zooals uit mij
matrozenboek blijkt, en won ook
nu en dan den kost door koop
manszaken. al naar gelang de
omstandigheden mij dwongen
Dit was meestal ver van hier, in
Noord- en Zuid-Amerika, in In
dische havens, in Japan en China
Documenten, attesten over
die zaken bezit gij zeker niet?
vorschte de president
Neen, ik was zelfstandig
koopman en handelde in alles,
waartoe zich de gelegenheid aan-
r bood. Deze soort van zaken doen
bracht met zich mede, dat ik nooit
lang bleef op ééne plaats
De president knikte.
Het zou goed zijn,mijnhee
dat gij Amsterdam, minstens
Nederland, niet eer verliet dan
nadat deze zaak is afgehandeld,
merkte hij op.
Zoo het mij mogelijk is, zal
ik den wensch van het hooge col
De Derde Orde Wat is nu
feitelijk 'n Derde Orde?... 'n.... niet
de... er zijn er meer. B.v. die van
Carmel. Nederlands geniale bouw
meester Dr. Pierre Cuypers was lid
der Derde Orde van Sint Dominicus.
Speciaal wordt hier bedoeld de
Derde Orde van Sint Franciscus
Die is nu eenmaal -omdat O. L.
Heer 't zoo wil verreweg 't
meest verbreid.
Ondergeteekende heeft er 'n heel
huishouden broertjes aan dood om
anderen 'n vlieg af te vangen. Dit
is flauwiteit en geen priesterwerk. 't
Gaat hier niet om persoonlijke sym
pathie of liefhebberij. Om de waar
heid 1 't Is ook, gelijk we al zeiden,
niet onze bedoeling om diegenen
onder u die géén lid zijn van de
Derde Orde, er een-twee-drie lid
van te maken. Wél de bedoeling
om misverstanden aangaande de
Derde Orde op te ruimen. Wél de
bedoeling om uw aller hoogachting
óf te wekken óf te vermeerderen
jegens deze hooge, luistervolle geeste
lijk-schatrijke instelling. De rest zij
overgelaten aan O. L. Heer en zijn
roeping en genade. Christus' Stede
houder wil dat de priesters de Derde
Orde van Sint Franciscus bestudeeren.
Natuurlijk niet om er dan verder
den mond over te houden. Integen
deel Dus...
Nu stel, verzoeke ik vriendelijk,
uw geachte hersens goed in om deze
waarheid te verwerken
Derde Orde is geen broeder
schap of congregatie, maar 'n echte
Kerkelijke Orde.
Er is eerst een jaar noviciaat.
Er is 'n speciaal kleed. Voor leden
der Derde Orde die bij elkaar wonen
in religieuze gemeenschap 'n groot.
Voor leden die midden in de maat
schappij leven 'n klein, 'n scapulier
In sommige landen dragen de leden
't groot kleed bij bizondere gelegen
heden, o.a. processie. Hier in Venray,
en elders, hebben velen 't aan op de
allerlaatste reis. Afgepraat nu over
t kleed. Dat is 'n bijkomstigheid.
Er zijn wel kloosterbroeders, die
gekleed gaan als gewone burgers.
Ik moest 't vanzelf vermelden, en
voeg er nog even aan toe, dat 't,
wijl 't geen gewoon scapulier betreft,
niet te vervangen is door de z.g.
scapulier medaille. Er zijn, vervolgens,
in de Derde Orde voorgeschreven
(iageiyksche gebeden van veel
hooger beteekenis dan precies dezelfde
gewone gebeden. Van dezelfde waarde
als 't koorgebed der kloosterlingen
en brevier van de priesters. Geeste
lijken, die lid der Derde Orde zijn.
behoeven ze niet te bidden, omdat
ze immers tóch al 't brevier bidden.
Hij, die z'n gebeden van de Derde
Orde verricht, heeft er niet zoo maar
van alles over te beschikken ze zijn
van de Eéne Heilige Katholieke
Apostolische Kerk, die dag en nacht
onophoudelijk haar gebed moet op
zenden naar den Allerhoogste. Ze
geschieden, die gebeden, in naam en
opdracht van de H. Kerk. 't Is, zoo
als ik zei, iets zeer verhevens, maar
niet in één minuut volledig te be
spreken. Als 't noviciaat om is, komt
de plechtige professie (belofte aan
God). Iets aoders dan b.v. de op
dracht in een Broederschap of Con
gregatie. Dat is een daad van per
soonlijke Godsvereering de professie
is er een van open bare Godsver
eering. Niet heelemaal duidelijk
Niet getreurd dat komt niet om
dat uw verstand te klein is, maar
omdat ik 't vandaag zoo telegram
achtig moet uitdrukken. Goed de
opdracht doen in een Congregatie
of Broederschap verblijdt Gods
heilige Engelen. Bij de professie
dito. Doch. dit is 't verschil door
de professie van den onfeilbaar goed-
gekeurden levensregel der Derde
Orde aanvaardt men een nieuwen,
door de Kerk onfeilbaar goedge-
keurden levensstaat.
Daarmede was de eerste ver
schijning van Henri voor het rech
terlijk college afgeloopen, en
Gaudentia's broeder ging veel
minder beklemd weer n ar zijn
woning da>» hij den weg naar het
gerechtsgebouw had afgelegd.
HOOFDSTUK XV.
Enkele dagen nadat Henri
Busum zijn papieren in het rech
terlijk college had gedeponeerd
verscheen in de dagbladen de
oproeping, in den tekst der vroe
gere, welke aldus had geluid
Erich Braun, zoon van den
koopman Oswald Braun uit Keulen
gestorven den lOen Augustus 1893
te Amsterdam, en van diens echt-
genoote Marie Braun, geboren
Reinkens, volgens opgave van den
echtgenoot gestorven in het jaar
1881 te Ostende, wordt gesommeerd
onder bewijs van zijn identiteit,
tot hel in ontvangst nemen van
de nalatenschap van zijn overleden
vader persoonlijk, op zijn laatst
binnen den lijd van zes maanden
zich bij het stedelijk gerecht te
Amsterdam aan te melden. Deze
Erich Braun, genaamd Erich Rein
kens, en waarschijnlijk slechts in
het bezit van papieren, die den
naam Erich Reinkens bevatten,
ging buiten weten en willen van
zijn moeder in 1880 te Ostende
scheep naar overzeesche landen
Lezer, willen we voor de veran
dering even den akker opgaan
Kijk, boer Die-en-die heeft 'n schik
van belang „Dat zal wel uit
komen zegt hij vergenoegd. „Wat
staat de rog mooi I" Moeten wij
nu hier en daar de dunne aren gaan
uitpikken en met 'n lang gezicht
hem die onder den onschuldigen
neus duwen Dat zou niet eerlijk
zijn. Er zijn zeer zeker slappe, onbe-
illige, verkeerde leden der Derde
Orde. Aan wie men 't niet kan aan
zien, dat ze eenmaal vóór Gods
altaar 'n nieuwen geestelijken levens
staat hebben aanvaard. Jammer voor
hen
Jongeling van 't H. Evangelie, wat
dat 'n dom onverantwoordelijk
ding van u geweest Om zoo met
ontevreden gezicht treurig van
Jesus weg te gaan Toen Jesus vol
liefde van uitverkiezing tot u zei dat
ge, om nu 'ns echt en kloekmoedig
naar de christelijke volmaaktheid te
streven, de aardsche beslommeringen
ter zijde moest zetten dan „zult ge
een schat in den hemel bezitten
kom dan en volg Mij".
Naar de christelijke volmaaktheid
streven, wie moet dat Elke christen!
Jezus Christus beveelt 't zoovalt
niet over te praten. Wat is datde
christelijke volmaaktheid waar we
allen ons best voor moeten doen
De Katechismus zegt 't kort en klaar:
„De christelijke volmaaktheid bestaat
hierin, dat men iedere vrijwillige
zonde vermijdt en de deugd volmaakt
beoefent." Grootsche taak Kan dat
midden in de woelige wereld Ja
in allen stand en staat zijn door-en
door brave menschen, echte heilige
menschentrouwens, Christus beveelt
niet 't onmogelijke. Kan 't gemak
kelijk Gemakkelijker, veiliger,
secuurder kan 't in dien staat, dien
Jezus den jongeling aanprees wat
wij noemen den kloosterlijken staat.
Vurig verlangen om uit liefde tot
de Opperste Goedheid iedere vrij
willige zonde te vermijden en de
deugd volmaakt te beoefenen deed
doet duizenden de wereld ver
laten en zich door geloften van
armoede, gehoorzaamheid en zuiver
heid verbinden aan Christus. Is dat
plezierig"? Zie 'ns hier: iemand
die, na 't genieten van 'n film op-'t-
kantje-af en eenige glazen alcohol,
over de straat loopt te lallen en
tegen of over meisjes schunnigheden
zegt, zal misschien meer „lol" hebben;
maar de vreugde is 't niet't Is
heel wat anders dan op den ochtend
van 't sluiten der retraite. Dan voelt
men 't woord van Jezus Christus
mijn juk is zacht en mijn last is
licht"... Wie 't sterkst naar de chris
telijke volmaaktheid streven, die zijn
tblijdst! Sint Franciscus van Assisië
is de „vroolijke Frans" bij uitnemend
heid en wil dat zijn volgelingen zijn:
,,de lustige speellieden en muzikan
ten van O. L. Heer."
Maar... maar... dat was nu, men-
schelijkerwijze gesproken, voor Sint
Franciscus 'n zaak om bij alle vroo-
lijkheid rimpels in 't voorhoofd te
krijgenToen al die menschen,
die met allerlei banden aan de we
reldlijke verplichtingen vast-zateD,
uit vurig verlangen om ter liefde
Gods toch maar zeker en veilig naar
de christelijke volmaaktheid te stre
ven, lid wilden worden van zijn
Eerste of Tweede Kloosterorde!..
Gods voorzienigheid en goedheid
kwam tusschen beide. O L. Heer
liet Franciscus een Derde Orde
stichten: voor menschen die in de
wereld moeten blijven „zonder van
deze gereld, te. zijn" v ge begrijpt
wat dit beteekent. De H. Kerk, die
in deze zaak onfeilbaar is, heeft den
levensregel van de Derde Orde
goedgekeurd. Alle Pausen prijzen
hem aan, vooral nu weer de laatste
Pausen, op ingeving van God den
H. Geest. Wie volgens dezen levens
regel leeft zij 't met wat horten
en stooten, met menschelijke zwak
heden kan er volkomen gerust op
zijnik ben in een levensstaat die
mij Christus' hoog gebod van naar
christelijke volmaaktheid te streven
doet volbrengen, die mij veilig naar
Gods Hemel voert.
Zoo kent en erkent de H. Kerk
tweeërlei (niet meer) tweeërlei slich
ling met het doelstreven naar
hooger volmaaktheid: klooster
leven öf Derde-Orde-Ieven.
Dit is niet zoo maar wat praat
Zou 'n treurige en onverantwoorde
lijke praat zijn. En ik zeg nog eens:
lid van de Derde Orde die zijn
geestelijken levensstaat on-eer aan
doet, is 'n trieste verschijning.
Wie met eigen oogen zou willen
zien, kon er 't Kerkelijk Wetboek
op naslaan. Alle andere godsdienstige
Vereenigingen hebben 'n speciaal
doel. 'n Heerlijk speciaal doel B.v.
de godsvrucht bevorderen tot de
Allerheiligste Maagd Maria. Wat 'j
krachtigst middel is ter christelijke
volmaaktheid. De Derde Orde heeft
lege nakomen, antwoordde Henri en is sedert verdwenen,
onmiddellijk. Dan volgden de bekende bepalin
gen van den erflater betreffende
dengene, die den erfgenaam op
spoorde, en ten slotte werd opge
merkt, dat bij het gerecht een
persoon was bekend geworden,
die zich in het bezit van de bewuste
legitimatie-papieren bevond en
betreffende wiens identiteit groote
waarschijnlijkheid bestond, dat de
persoon in quaestie de gezochte
erfgenaam was. Voorts werden
eventueele getuigen, die tot vast
stelling van de persoonlijkheid
van Erich Reinkens konden bij
dragen, verzocht zich bij het
stedelijk gerecht te Amsterdam aan
te melden. Hieraan werd toege
voegd, dat onder de gegeven om
standigheden ten slotte ook va
het hooren van zulke getuige
kon worden afgezien en, voor het
geval binnen den gestelde ermijn
geen bedenkingen inkwamen, het
vermogen aan den bedoelden erf
genaam zou moeien werden ui
betaald.
Tot het publiek was dusver niets
van het optreden van een erf_
naam doorgedrongen. De ambte
naren met het beheer der nalaten
schap belast hadden door dr. Re:
bold om zoo te zeggen slechts
voor hen zeiven mededeeling van
het geval gekregen. De jonge
advocaat wilde de zaak eerst pu
bliek laten worden, wanneer de
erfgenaam een getuige gezonden
had en zijn identiteit daardoo
1 twijfeloos was vastgesteld, terwijl
liefst zoo weinig mogelijk van zijn
persoon te doen spreken.
De gerechtelijke openbaarmaking
wekte dus groot opzien. De schier
vergeten aangelegenheid trad eens
klaps weder in het helderste licht.
De erfgenaam van Braun's mil
lioenen was gevonden Dat gerucht
ging als een loopend vuurtje door
de stad en zelfs door Nederland,
Wie is het? Wat voor 'n man
mag het wezen vroeg men zich
overal af, in de koffiehuizen, op
de Beurs, in de dokken, in de
havens, in de matrozenkroegen en
in den huiselijken kring. Overal
en door ieder werd over den op
gedoken erfgenaam gesproken,
maar merkwaardiger wijze wist en
hoorde niemand iets naders. Uit
de gerechtelijke ambtenaren, die
uit ervaring wisten, welke stormen
van nieuwsgierigheid deze oproe
ring zou ontketenen, was niets los
te krijgen.
Doctor Rembold zweeg, en Hen
Busum waren die algemeene
nieuwsgierigheid en die overdreven
belangstelling in den persoon van
den erfgenaam hoogst onaange
naam. Hij trok zich thans nog
meer terug en verliet zelfs in de
eerste dagen de woning zijner
zuster niet. Het was hem trouwens
bang te moede. De gedachte, dat
zoo dicht bij hem in het gasthuis
de werkelijke erfgenaam lag, wiens
naam licht ontdekt kon worden
en die hersteld zich als de echte
het algemeen alles-omvattend doel
hooger christelijke volmaaktheid.
Als nu door de lamlendigheid
de gecompliceerdheid van dezen
tijd ook nog de opheffing van de
door-de-weeksche Zondagen is afge
dwongen als veel priesters op den
gewonen Zondag niet óver-bezet
waren, dan zouden heel-wat van
deze priesters heel-wat meer werk
maken van de voortreffelijke Ver-
eeniging die Eucharistische Kruis
tocht heet. Om nu maar deze alleen
te noemen.
Hoe staat nu 'n lid van de Derde
Orde daar tegenover
Zeker, hij kan denken„ik heb in
mijn Derde Orde alles wat ik noodig
heb". Maar hij kan óók denken (en
de God onzer altaren zal er hem
voor zegenen en inniger minnen
ik moet krachtens mijn Regel der
Derde Orde een eucharistisch leven
leidenmijn Regel gebiedt o.a. „zij
die dit gevoeglijk kunnen, moeten
alle dagen de H. Mis bijwonen"
wel, laat ik, om meer bijzonder mijn
aandacht te vestigen op mijn eucha-
ristischen plicht, den „Eucharis-
tischen Kruistocht" ter hulp nemen
en hem zetten midden-in mijn Derde-
Orde-leven. Een lid van den „Eucha
ristischen Kruistocht", die zóó veel
houdt van Jezus in 't Allerheiligst
Sacrament van liefde, moge op zijn
beurt denken laat ik uit groote
wederliefde mij aansluiten bij de Derde
Orde, dien door do Kerk erkenden
staat van het meer volmaakte
christelijke leven.
Nu past dit zelf toe op andere
godvruchtige Vereenigingen. Uit
levenskrachtige zaad van goed begrip
moge ontkiemen en gedijen een welige
wondere oogst van wat voor Gods
Heilig Aanschijn waar is en schoon
en goed van innig katholiek leven;
van hulp en licht voor zoovelen die
ellendig in 'n donker ronddolen en
toch óók bij Onze-Lieve-Heer in den
Hemel moeten komen.
En nu basta, punt. Geestdriftige,
vlammende aansporingen om tot de
Derde Orde toe te treden, vallen
buiten 't bestek van dit artikel. We
konden ze anders in gesloten ge
lederen laten aanrukken uit de
encyclieken der laatste Pausen, de
mandaten van Neerlands Bisschop
pen. Alleen dit nóg hij die thans
Stedehouder van Christus is op aarde,
Pius XI, dringt er op aan, dat ook
zij die, nog geen veertien jaar zijn,
zich alvast als adspïrant-leden, als
postulanten laten inschrijven, „opdat
zij", zegtZijne Heiligheid, „reeds van
jongsafaan zich aan dezen heiligen
levensregel gewennen".
We ge-ren het met betrouwen
over aan Gods goedheid; aan de
voorspraak van Maria Onbevlekt
Ontvangen, patrones der Derde
Orde; aan de voorspraak van den
Seraphijnschen Sint Franciscus.
Moge hij zijne doorboorde handen
zegenend uitstrekken over ons te
stuntelig maar goed-bedoeld woord;
over de goed-meenende lezers; over
de zieke maatschappij, die „in Christus
moet hersteld." A. N.
N.B. Cod. J. C. o.a. 685, 700, 701
702, 704, 705.
Brier van Paus Pius X, maandblad
„St. Franciscus" 1912, bldz. 321, v.v,
Encycliek van Paus Benedictus XV,
mbl. S. Fr. 1921, bldz. 97 v.v.
Encycliek van Paus Pius XI, mbl. S.
Fr. 1927 passim.
De Doelstelling van de Derde Orde,
mbl. S. Fr. 1930 passim.
Bijzonderheden over
Maashees en Overloon
door A. F. VAN BEURDEN.
De gemeente Maashees en Over-
op hem als een berg. Ook een
ander zou, om de toegezegde be
looning machtig te worden, hem
als den wezenlijken erfgenaam
van Oswald Braun bij het gerecht
kunnen aangeven.
Er is in waarheid een zwaar
van Damocles, zei Henri tot zich
zeiven. Ik verkeer op het ooger
blik in zulk een deerniswaardigen
toestand, dat het boven mijn hoofd
hangt.
Gaudentia las thans weder ijverig
het blad, waarop zij geabonneerd
was. Haar angslig hart verlangde
gretig naar berichten over den
toestand van den zwaar gekwetsten
leeuwentemmer. Toch ze bleven
schaarsch en onbepaald, terwijl
zij er zoo gaarne kolommen vol
over zou hebben gelezen. Zij las
ook de bekendmaking der gerech
telijke autoriteiten, maar deze
wekte bij haar een gevoelens en
gedachten geheel tegenovergesteld
aan die van haar broeder.
Goddank, dacht zij, de zaak
vordert. Ze zal spoedig tot een be
slissing komen, en nu geldt het,
het hoofd naar boven, het hart
koel en de oogen open te houden.
Het waagstuk is eenmaal begon
nen, en met alle middelen der
sluwheid en der geestkracht moet
het worden doorgezet. Een dralen,
een weifelen, een verzuim voert
tot den wissen ondergang
Het circus Deiro bevond zich in
groote verlegenheid. De genezing
loon toont door haar zonderlingen
vorm, een klein voorstuk aan den
Maaskant en een bij de Smakt door
een smal verbindingsstrookje daaraan
gehecht, wel driemaal grooter ach
terstuk, dat het uit twee deelen van
verschillenden aard bijeen gevoegd
Ook kan men dat uit de namen
der beide deelen opmerken.
Maashees beteekent het heideveld
van de Maas evenals het gehucht
Holthees, het met hout bezette heide
land beteekent.
Overloon is van geheel anderen
aard. Loon is een met hakhout of
bosch bezette plaats en is niet van
denzelfden stam als hees. Hieruit
zou men tot een ontstaan door ver
schillende oorzaken kunnen besluiten.
Maashees is opgekomen aan den
Maasoever, terwijl Overloon een
heidorp is, ontstaan langs den twee
den heirweg in het achterland, die
van Horst over Venray, Loon naar
Oploo en St. Anthonis loopt.
Maashees, zegt wijlen pastoor
Bovens in zijn werk over de familie
Cremers, is een oud welvarend dorp
van het overambt van het land van
Cuyck. Ook waren Maashees en
Overloon gerechtelijk gescheiden.
Maashees vormde met Holthees
en het Kasteel de Hattert, thans
onder Vierlingsbeek één schepenge
recht. Burgerlijk behoorde Maashees
tot het land van Cuyck, kerkelijk
fot de oude parochie Geysteren.
Overloon echter behoorde tot
Vierlingsbeek, kerkelijk had het in
1411 al een eigen kapel, gewijd aan
den St Theobaldus.
Maashees en Overloon tellen samen
2200 inwoners.
Men voegt er het eerste gedeelte
van den naam Maas bij, omdat er
veel meer plaatsen zijn die Hees
heeten, wat bij de postbezorging
veel last geeft. Zoo heeft men Heesch
bij Nijmegen, Hees benoorden Vlier
den, Hees bij Didam, Hees bij Soest
in het Utrechtsche, Hees bij Eersel
de Hees bij Sevenum, Heeze bij
Leende, en ten overvloede heeft
men, om de taak nog ingewikkelder
te maken Maarhees, dat uiterlijk veel
op Maashees gelijkent en er niet
zoo ver van af ligt. Er is dus ruimte
genoeg voor vergissing.
Met Overloon staat het al precies
zoo, daar men het in de wandeling
alleen Loon noemt, evenals Vier
lingsbeek alleen Beek.
Men heeft een Loon op Zand, dat
men kortweg Loon noemt, een Loon
bij Waalre, een Loon bij Assen, een
Loon bij Deurne. een Neerloon bij
Huisseling, ook al genoeg naams-
broeders.
Overloon had rechten in de Peel,
Maashees niet. De gemeente heeft al
hare gronden in cultuur gebracht en
is daarin anderen voor gegaan.
Het dorp Maashees heeft, evenals
het geheele land van Cuyck. in den
tachtigjarigen oorlog veel door
plundering, inkwartiering en brand
geleden.
Overal lagen soldaten, gehuurde
lieden zonder eerbied voor ander
mans eigendom, slecht betaald en
verwilderd, die hun beroep van
stelen en rooven maakten.
Pastoor Janssen vertelt daarvan
het volgende staaltje: Nauwelijks
was het twaalfjarig bestand in 1621
afgeloopen of de Staatschen en
Spanjaarden begonnen weer te vech
ten en elkander te benadeelen over
de ruggen der boeren heen.
Troepen Spaansche muiters of
gemutineerden hadden zich in de
steden Gennep, Goch en Cleef vast
gezet en trokken van daar uit den
boer op om te halen, wat er nog
over gebleven was.
Op den heiligen Kerstdag, den
dag van vrede, trokken de Genneper
Henri zijnerzijds ernaar streefde, erfgenaam kon aanmelden, drukte van Rinconi ging weliswaar vrij
goed vooruit, zooals de genees-
heeren zeiden, maar nog altijd
was hij niet buiten levensgevaar.
Er konden maanden voorbijgaan
voordat hij weder in staat zou zijn
in zijn beroep op te treden, aan
genomen dat dit voortaan nog
mogelijk zou zijn. Hoogst waar
schijnlijk toch zoude zware kwets
uur een verlamming van den
rechterarm ten gevolge hebben.
Ook de voorstelling van de tijgers
kon nu Stockton dood was, niet
worden voortgezet. De leeuwen
zoowel als de tijgers waren het
eigendom der temmers. De direc
teur Deiro mocht noch de dieren
laten kijken, noch ermede werken.
Derhalve stond hij de zes leeuwen
en drie tijgers af aan den Dieren
tuin, om daar tot nadere orde te
blijven. Op die wijze had hij
minstens de voeding niet te be
kostigen.
Personen om Stockton en Rin
coni met groote wilde dieren te
vervangen waren niet gemakkelijk
te krijgen. Het kon weken duren
zou veel moeite kosten, voor
dat zij werden gevonden.
Voorstellingen mettamme dieren
alleen trekken niet genoeg, dat
wist de directeur uit ervaring. De
heer Deiro zag zich derhalve ge
dwongen, voorloopig zijn planken
gebouw te sluiten en er zijn rust
van te nemen.
De vaste en tijdelijke artisten
werden ontslagen en het dienst
personeel van het circus kre^g,
op kosten van den directeur, vrij af.
Wordt vervolgd.