Tweed© Blad van „PEEL EN MAAS'' Uit Venray's Archieven. ie lange Fielip FEUILLETON v De geschiedenis van den aardappel. Huldigings-avond „Sint Christoffel" Vergadering Middenstand. ZATERDAG 20 JULI 1929 Vijftigste Jaargang No. 29 door A, F. VAN BEURDEN. VI Geestelijken te Venray anno 1639. Mathias Roebroeck, pastoor. Arnoldus Versleijen, rector altaar O, L. Vrouw. Theodorus Guyckuis, rector 2e fun datie en in Merselo. Slephanu8 van Dael, rector benefici St. Bartholomeus. Henricus van Hegelsom, rector St. Anna en altaar Sl. Peter. Martinus Nicolai of Claessen, rector St. Nicolaa8 benefici. Johannes de Heer, rector van het altaar van St. Antonius. Peregrinus van Dael, rector van het altaar v.h H Kruis en in Leunen. Johannes Verheijden, rector van het altaar St. Maria in Oostrum. Mathias Werners, rector der kapel te Casteloo (Castenray) Klooster Jerusalem Heeft een rector, een priovisse, 18 gewijde zusters en 15 leekezusters. Klooster te Oostrum Heeft een pater rector, een priovisse, vijftien ongewijde zusters Ambtenaren en regeerders. De landschrijver des ampts Kessel De ontvanger van Z.M. vrachten. De procurator Peter van Eist De procurator Ganler Jan van Lent, schepen, brouwer en tapperPeter Driessen, schepen en winkelier van stoffen; Jan Cl schepen en brouwer Gerrit Lemmsns, schepen Derick Cremers, schepen Jan Geurtjens, sch°pen, brandewijn stoker Richterbode Jan de Wilt, brouwer. Jan Deckers, in de R009, brouwer Rekening chirurgijn 1778 Venray. I. Hoemoet chirurgijn leverde aan den armmeester Peter Roymans 21 Juli 1778 de volgende rekening in 18 Sept 1774 Nol de Pruck onder handen gekregen met een breuk van 'l sleutelbeen, duurde tol 12 Oct. 1774 f 3— 2 Januari 1775 de vrouw van Thomas Huijsmans het scheenbeen gebroken, op zijn plaats gezet f 10 17 Mei 1775 den dikken Jan gegeven voetzalf 3 stuuver 25 Mei 1775 Jasper Theunissen, wed zoon den voet gevisiteerd, een flesken met medicijnen tegen de mortificatie 8 stuuver later nog fleskens, zalf, plaasters 23 stuuver 24 Juni 1775 de vrouw van Derk de Wey ader gelaten 5 stuuver Bediening armenpatienten f2 Wol fsj achten. In het jaar 1807 werden deze streken: vooral tegen de Peel aan gelegen geteisterd door ronddolende gevaarlijke wolven, die men trachtte uit te roeien In het jaar 1810 in Augustus zwierf er in deze streken nog een kwaad aardige wolf rond, die in Helden al een kind geroofd had en doodgebeten Er zou een groole drijfjacht gehouden worden door het geheele gewest. Het beest was twee keer in de Peel van Sevenum gezien, zooals G. van den Speulhof aan zijn oom Gijskens, maire van Venray schreef De betrekking van luitenant van de Wolfsjacht werd nog bekleed door C W. Graaf van Hoensbroek op Hillenrade bij Swalmen Hij schreef 2 Sept. 1810 aan't Venray sche bestuur," dat hij dank bracht aan die ingezetenen, die zoo dapper mede gedaan hadden bij de wolfsjacht den d8g te voren, waarbij gebleken wss, dat het beest door den lisligen en snellen loop en de onbegrijpelijk vlugge verplaatsing, ontkomen was 7 October van hetzelfde jaar zou men om Venray de jacht voortzetten, men zou aan de Heldenschs grens een linie van wachters plaatsen tot achter de Venraysche grens. De gemeenten Maasbree en Sevenum met Horst zullen daarbij helpen. De linie zal zich voort zetten tot in die gemeenten. Een tweede linie manschappen zal naar de Maas loopen, die door de Maasoeverbewoners zal geholpen worden Zij moet om den middag aan de Maas zijn, a's de drijf jacht eindigen zal. Niemand mag op iid schieten, alleen op den wolf wel. Men zal tegen den middag te samen komen te Lottum, om verslag van bevinding te doen. De Geysterschen zullen om 5 uur smorgens met Venrayschen aan den Rosmeulen samenkomen. Humoristisch verhaal uit de dagen van Eriedrik Wilhelm I. Vrij naar het Duilsch door B B. Op het oogenblik biedt zich daar toe een prachtgelegenheid. Kent gij dien langen Saks van gisterenavond Den langen Fielip? Of ik dien ken. Die jongen is mij al jaren lang een doorn in het oog en vooral nu hij van plan is de schoonzoon te worden van dien verwaanden waard uit den Sleutel. Maar ik zeg je, hij is het nog nietl Hoor eens hier, zei toen de wacht meester, in vertrouwen wil ik u eens wat vertellen. Nu hebt ge de meest onbetaalbare gelegenheid uw woede eens flink op hem te koelen en tegelijk de gunst van Zijne Majesteit terug te winnen. Da kerel is er namelijk van door en indien ge in staat zijt mij van daag nog te zeggen, waar hij zich ver borgen houdt, dan zal ik een goed woordje voor u doen bij den koning. De Schout glom van pleizier. Met beide handen nam hij het voorstel van den wachtmeester aan en sprak de hoop uit, dat alles naar wensch mocht gelukken. Hij kende sinds jaren de manieren en gewoonten van den knaap, 1808 schoenfabriek te Venray. 1806 werkte met 110 arbeiders, leverde militaire schoenen 1808 105 arbei ders1811 80 arbeiders. 1809 molens in Venray: Leunsche molen - Bosscher molen win Oostrumsche molen Rosmolen water Loobeeksche molen Bevolking. 1786-2370; 1795-32811831-4237 1832—4238; 1833-4240; 1834—4289; 1836-4332; 1836-4363; 1837—4346. V 1820. Verblackt Frans, schout, geb te Venray; NooyenJan Baptist, schepen Kallenaers, schepen. Pingen Johan Jacob, notaris aange steld 6 November 1814, geboren Ernoldaweiler bij Düren 1770. Aerls Jan, lid gemeenteraad; van de Pas Mathijs, id.; Cox Anloon, id Krei z Godfried, id geboren te Zülpicb 1775; Beusch Christiaan Jozef, aange steld 3 Februari 1819, geboren 1782 te Vorst, heeft vier kinderen Janssens Marcelis, ontvanger, geboren te Maas tricht; Poell Joseph Oswald, onderwij Z8r sinds 2 Ocl. 1807 geboren te Arcen. V Geestelijken. 1831. Lambert van Elsberg, geb. 29 Nov 1763, pastoor Venray f 375 Andié Grommentuijn, geb. 11 Sept. 1798, vicarius f 100 Henri Bodenstaff, geb. 22 Juni 1799, id. f 100 Henri Joseph Oomen, geb. 16 Oct. 1795 deservant Oostrum f 100 Arit. Phil. Hub de Lom, geb. 8 April 1802 id. Merselo f 100 Frans Ant. Cluner, geb. 30 Juli 1771 pastoor Oirlo f 500. (Wordt vervolgd). Van huis uit is de aardappel een landverhuizer. Afstammende uit Chili en Peru, het land der oude Inca's, heeft hij voor een drietal eeuwen de reis naar de oude wereld ondernomen, waar hij zich door zijn goede kwali teiten onmisbaar heeft gemaakt. Uit het overzicht der landbouwge wassen, opgemaakt naar gegevens, welke de burgemeesters met medewer king der gemeentelijke commissie voor de landbouwstatisliek hebben bij^enge bracht, lezen we, dat in 1929 in ons land werden geteeld 143 236 H A. con sumplie-aardappelen en 37.261 HA fabrieksaardappelen, dat is ruim 20 pet. van de totaal be'eelde oppervlakte. Hierbij wordt hij alleen overtroffen door de rogge met 196.415 H.A. Zondert men de haver uit met 159,346 H.A, dan laat hij de endere gewassen verre achter zich Voor de ontdekking van Amerika door Columbus in 1492 was de aard appel in Europa niet bekend. Toen de Spanjaarden in 1535 Peru en Chili in bezit namen, vonden zij er reeds een belangrijke aardappelcultuur en de bewoners onderscheidden reeds verschil lende soorten. Nog vindt men er den aardappelstruik in 't wild, vanaf het strand van den Oceaan tot tegen de hellingen van het Andesgebargte. In het Oosten van Zuid-Amerika en in Noord Amerika was de aardappel toen niet bekend. Wel vond men er een soortgelijk gewas, de bataat of zoete aardappel, en vermoedelijk is het deze soort vrucht geweest, die Francis Drake in 1580 in Engeland invoerde Toch schijnen omstreeks 1580 de aardappels in Europa bekend te zijn' en vonden ze hel eerst in Spanje en Italië een algemeens verspreiding. Zooals het gewoonlijk gaat met nieuwe dingen maakte de teelt in de Noordelijke landen Frankrijk, Duitsch land en de Nederlanden aanvankelijK nog weinig vorderingen. Eerst moesten er groote volksrampen over het mensch- dom nederkomen, waardoor de vraag naar levensmiddelen zich sterk deed gevoelen. Zoo werkten de hongerjaren 1740 en 1772 er toe mee, om ook den aardappel in deze streken meer en meer ingang te doen vinden. Toen in 1772 in Frankrijk een prijsvraag werd uitgeschreven, om de beste plaalsver \anger van het graan te leeren kennen, schreef Parmentier hierop een ver handeling over den verbouw van aardappelen en stelde zich lot levens doel, de verspreiding van het nieuwe gewas in Frankrijk te bevorderen We kunnen ons haast niet voorstel len, dat voor nog geen 200 jaar de aardappel in deze streken nagenoeg niet bekend was en de meelsoorten net hoofdgerecht vormden, terwijl men ze nu als onmisbaar beschouwt voor elke tafel. Hij is een waar volksvoedsel voor rijk en arm, en een mislukking van den aardappeloogst zou een werke lijke ramp na zich kunnen sleepen Zoo deed de aardappelziekte in 1845 de oogst totaal mislukken, en een schaarschle aan voedsel was er het gevolg van. De aardappelteelt is in de laatste 25 jaar verbazend toegenomen Dit is niei alleen een gevolg van bet feit, dat de beteelde oppervlakte sterk is vermeer derd, maar vooral vindt dit zijn oor zaak in de meerdere opbrengst op dezelfde oppervlakte. Men heeft zich speciaal in de laatste jaren gaan toe leggen op soorten, die veel opbrengen, en ook wordt sterk de aandacht ge schonken aan het verkrijgen van een gezond gewas. De vroegere soorten als Blauwoogen, Magnum Bonum, Citroentjes, Varkens aardappelen hebben alle afgedaan, om plaats te maken voor Industrie, Roode Star. Eigenheimer, Triumf, e.a. Veel belovende nieuwe soorten bleken al spoedig d9 plaats te moeten ruimen voor andere, enkel en alleen, doordat ze in den strijd tegen verschillende ziekten het onderspit moesten delven Van de ziekten vragen nassl Zwart beenigheid en Rhizoslina speciaal bladrol en topbont de aandacht. Meende men vroeger, dat de verspreiding door den grond plaats vond, nu weet men met zekerheid, dat de inseklen, vooral de bladluizen de besmetting op de bladeren overbrengen, vanwaar ze den weg vinden naar den knol. Er bestaat ook in Limburg een goed georganizeerde keuringsdienst, met het doel, om poters te krijgen van gezonde struiken, en dal niet alleen voor eigen gebruik, maar vooral om gezond poot- goed ook in het buitenland tegen goed geld aan den man te brengen. Gezond poo'goed, zoo goed mogelijk vrij van ziekten, is noodzakelijk voor een bevredigende opbrengst YVie zijn oogen over de aardappelvelden la gaan, merkt ai heel spoedig aan hei verschrompelde loof, dat daar nog vee| aan mankeert. Oude ingeroeste gewoon ten schijnen bij velen nog een rem te zijn, om tot beter pootgoed over te gaan. We zagen dezer dagen een akker In dustrie waarvan de eigenaar er zich op beroemde, reeds 25 jaar zijn eigen pootgoed te hebben geteeld. De stand van 't gewas liet maar al te duidelijk zien, dal de tand des tijds danig aan de 25 jarige jubilarissen had geknaagd. Een eenvoudige manier, die zeker in 't voordeel is van den teler, beslaat hierin, dat men elk jaar een parlij'je prima poters koopt, welk gewas hel pootgoed voor het volgend jaar bezorgt Er worden dit jaar ruim 180.000 HA aardappels verbouwd' Rekent men per H A een gemiddelde opbrengst van 20.000 KG, dan is dit een totaal van 3600 millioan K.G. of 360 000 wa gons. Neemt men een gemiddelde prijs van 3 cent per K.Gdan vertegenwoor digt dit een waarde van ruim 100 millioen gulden. N. K. J. H D. zeide hij en hij geloofde niet, dat die lange vrijer ver was weggevlucht Zij spraken samen af om des avonds in een verlaten kolenbrandershut, ergens in het bosch, waarvan de Schout de plaats goed aanduidde, bij elkaar te komen en namen toen met een harte lijken handdruk afscheid van elkander. Helaas, in de verste verte hadden zij niet vermoed, dat zij werden afgeluis terd door de oude Geertrui, welke in de schaduw van een groote struik een dutje lag te doen. Moe van het rond dolen had zij zich daar neergevleid om een verkwikkend middagslaapje te doen, toen zij plotseling door de luide stem van den Schout uit haar slaap werd gewekt. De gebeurtenissen van den vorigen avond hadden de goedmoedige mar ketenster bijna ziek gemaakt Zwaar als lood lag de gedachte op haart hart, dat zij dien armen jongen door haar verleidelijk gepraat in het ongeluk gestort had... En nu hoorde zij plotse ling uit den mond van den wacht meester zelf, dat de jongen gevlucht was en de nieuwe plannen, die gemaakt werden om hem weer in hei verderf te storten. Ofschoon zij over heel haar lichaam beefde van ingehouden woede over het lage verraad van den Schout, paste zij toch wol, dat die twee spitsboeven haar tegenwoordigheid niet bemerkten. Eerst toen de beide mannen een goed eind weg waren, waagde zij het zich te verroeren en op te staan. De oude Geertrui ging nu met haar eigen in beraad, Wat zou zij doen? Het eene oogenblik wilde zij naar den waard van den Gouden Sleutel, het andere oogenblik naar den oudön molenaar zelf gaan, om hein te waar schuwen. Maar waarschijnlijk zou dit niets uithalen,' dacht zij, hoogstwaar schijnlijk wisten ook zij niet waar Fielip naar toe was gevlucht Toen viel het haar in, dat het wellicht het beste was naar dien afgesproken kolen brandershut te gaan, zich daar in het geheim te verbergen en trachten af te luisteren, wat die twee vagebonden van plan waren Wanneer zij eenmaal wist wat zij voornemens waren dan zou zij beter hun plannen in de war kunnen sl uren. De Schout was intusschen aanstonds op verkenningstocht uitgegaan. Na een vluchtig bezoek aan den Dalrholen, welke stilstond en na een kort gesprek met de oude praatzieke Martha, vond hij zijn eerste vermoedens al spoedig bewaarheid. Fielip was ongetwijfeld naar zijn neef Martin op den Dennen hof gevlucht en hield zich daar ver borgen. Daarheen richtte dus onze Schout zijn verraderlijke schreden. De Dennenhof lag zeker wel een goede twee uur aan gene zijde van de beek midden tusschen de wildste bos scher». Er gingen soms jaren voorbij zonder dat een vreemdeling een bezoek bracht aan dit afgelegen huis. Voor men daar aankwam, zag men in het woud eenige stukken weiland en haver velden, welke bij den Dennenhof behoorden. Na een ingespannen, geforceerde marsch kwam onze Schout ten slotte en zou het volgend jaar den leden een Donateurskaart worden aangeboden f 1, welke de Voorzitter verwachtte, dat allen zouden honoreeren. Voor dat de Voorzitter de vergade ring sloot, deelde hij nog mede, dat de volgende vergadering zal gehouden worden in café Loonen, Stationsweg. Dat zult ge nu dikwijls zien waar ge u het minst van voorstelt, dat valt het best mee. Je zou zoo denken de turners zijn 'n uur of twee, drie in het touw geweest, in de heete zon op het Sportterrein ze zullen oververmoeid zijo, er wordt een woordje gezegd, nu De \oorzitter, de heer Verheugen, opent de vergadering met Christ groet, en deelt mede, dat de vereeniging wederom met een 9-tal leden is uitge breid. De Voorzitter kon tot zijn groote vreugde verklaren, dat den heer W. Laurensse zijne herbenoeming tot bestuurslid heeft aangenomen. Gaarne dankt hij den heer Laurensse voor zijn genomen besluit, dat zeker lot bloei der vereeniging zal bijdragen. Verder deelt de Voorzitter mede, dat de pogingen om verlaging der vermake lijkheidsbelasling te verkrijgen, geen succes hebben gehad bij hetDageiijksch Bestuur der Gemeente, die op de eerste plaats geld moeten hebben en op de tweede plaats slechts zoo'n kleine wijzigingen in den Raad zouden voor stellen, dat we eerst in deze een besluit in een algemeene vergadering willen afwachten. Bij monde van Secretaris Wintels werd alsnu verslag uitgebracht van de Alg. Vergadering Limb. Middenstand In verband met het opheffen der MULO scholen te Venray, heeft de vereeniging over te gaan tot uitbreiding van den Handelscursus, die nu 3 in plaats van 2 jaar zal loopen, waarbij de Fransche en Duitsche talen en het Rekening Courant boekhouden zal worden gedoceerd. In zake de Ziekte wet adviseerde het Bestuur den leden, alvorens zich te verzekeren de voor stellen van den R. K. Middenstand af te wachten. Secretaris Wintels deelde mede, dat het noodig is gebleken een Kring bestuur voor Noord Limburg in het leven te roepan, dat de plaatselijke Besturen kan ter zijde staan. Reeds 2 maal heeft het Kringbesluur succes behaald, waar het plaatselijk Bestuur niet kon ingrijpen. De vergadering van het Kringbestuur is voor alle leden toegankelijk en worden 4 maal jaars te Venlo gehouden. De heer P. Schaeffers brengt els acpuisiteur verslag uit der Brand verzekering, die in ledental goed toe neemt en wijst op de gunstige polis voorwaarden en lage premie. De Voorzitter zet nogmaals de actie uiteen, die is gevoerd in samenwerking met de B. B N. tegen de plaatselijke belasting op de handspan- en voer diensten, zooals in de vorige vergade ring besloten was. In zake de vliegende winkels kon de Vooizitter zeggen, dat de zaalhouders Schaeffers, Wijnhoven, Schel'en en v d. Munckhof hebben toegezegd hunne zalen hiervoor niet meer disponibel te stellen, zoodat dit gevaar van de baan mag geacht worden. Eene verhooging der contributie in verband met de meerdere kosten van den Handelscursus werd aangehouden komaan, 't zal een stijve, erg officieele avond worden. Inderdaad is t een pracht van een vergadering geweest, zoo gezellig, zoo prettig, zoo nuttig tevens, als men zich maar denken kan. »Goud pluvier" had Donderdagavond fgesproken om de mede-leden, die de Turnclub »St. Christoffel" uitmaken, te huldigen voor de schitterende prae- staties in Maeseyck. En, zooals het hier in Venray gaat: wanneer men voor iets voelt, dan komt 't één, twee, drie van elkaar. Zoo is 't dan Zondag avond gebeurd Behalve »Goud pluvier" waren mede aanwezig de Patronaals- commissie en leden van het voormalig comité voor Gymnasliekfeesten, resp. met hunne dames. Op verzoek leidde de YVeleerw. Pater Nielen de vergadering, en gaf al aan stonds het woord aan den heer H. Timmermann, voorzitter van »St. Christoffel". Ook namens zijn mede bestuursleden, de heeren Jac. Foncken Derksen, bracht hij in korte, maar zeer innige woorden, hulde aan den eminenten leider van »St. Christoffel", den heer Herman van Aarssen. Deze deed het altemaal voor de Goede Zaak, dat wist iedereendoch men had gemeend hem ook een stoffelijk blijk van hulde te moeten aanbieden, in den vorm van een deugdelijk horloge. Spontaan rezen alle aanwezigen op en zongen »Lang zal hij leven", onder de muziek van een orkestje, dat zich in der haast had gevormd, en dat zoo veel heeft bijgedragen tot het welslagen van dezen avond. Ontroerd dankte de leider van »St. Christoffel", en droeg, fijn gevoeld, een groot deel van de hem toegebrachte hulde over op de Turners en den Geestelijk-adviseur. Achtereenvolgens kwamen nu ver scheidene leden van »Goud pluvier" aan het woord. En dat ging uitstekend goed. Dat kwam ook gedeeltelijk hier van, dat er in de vergadering zulk een opgewekte toon heerschte. Het lid Gerard Custers stelde het doel van »Goud-pluvier' in het licht. Wat zijn ze mooi en goed, die winter- bijeenkomsten, die nu eens aan ont spanning, dan weer aan ontwikkeling zijn gewijd 1 Venray heeft op deze manier minder last van hel overdrevens in het standenverschil. Als zanger van »Het Heidebloempje" en het Koor der Derde Orde zag spreker zoo dikwijls hst woord cre8endo staan. Welnu, »St. Christoffel", crescendo, sempre crescendo I Jos- Simons, zoon van den jubileeren den Heycschen molenaar, die mede aanwezig was, bood, onder het uiten van hartelijke gelukwenschen, namens »Goud pluvier" een schoonen bloem ruiker aan. Oogenblikkelijk werd door de Turnclub besloten, de bloemen te plaatsen voor het H. Hartbeeld in de parochiekerk. Nadat 't orkest weer een vroolijk stukje had ten beste gegeven, werd het lied der Venraysche Turners gezongen: »Wég wat valsch is, kleinen flauw Hóóg de tucht, en 't vaandel trouw! Heisa frissche levensvreugd, op een van die open plekken in het woud terecht en zag daar, blij dat hij er eindelijk was, een talrijke kudde schapen bezig met het sfvreten van de karige grashalmen en klaverblaadjes op het stoppeligs veld. Maar wat den spion nog meer vreugde bezorgde, was dat de schaapherder niemand anders was dan onze lange Fielip van den Dalmolen. Nauwelijks was onze Fielip namelijk den vorigen avond bij zijn neef Martin op den Dennenhof aangekomen of er werd hem gevraagd of hij voorloopig de plaa s in wilde nemen van den ouden schaapherder, die den laatsten tijd eenigszins ziekelijk was Daar hij toch niet wist wat hij hier anders uit moest voeren, nam Fielip dit voorstel gewillig aan. Daar op die eenzame weide had hij nu tijd genoeg om over zijn lichtzinnig gedrag en al de treurige gevolgen er van na te denken. Ik zal voorloopig wel ver van huis moeten blijven en waarschijnlijk wel een honderd uur ver van die vervl Pruisen een nieuw tehuis moe ten oprichten, zuchtte Fielip Of Anna mij zoover zal willen volgen En mijn oude vader? Wat moet ik daarmee beginnen De eenzaamheid van het herders leven kwam hem onverdraaglijk voor. Hij was dus echt blij, toen hij tegen den middag plotseling, geheel onver wacht iemand in de verte op den weg zag aankomen. Zijn verbazing werd rog grooter, toen hij bemerkte, dat het de Schout zelf, puffend en zweetend, in hoogst eigen persoon was. Ofschoon hij d*n Schout over het algemeen niet erg best mocht lijden, was hij nu toch zoo blij iemand te ontmoeten, waar bij een praatje mee kon maken, dat hij hem een oprecht en welgemeend »goede middag" toe riep- Toen de Schout zijn quasi verwonde, ring uitte hem hier aan te treffen, vertelde onze Fielip in de oprechtheid van zijn eerlijk boerenhart den Schout alles, zonder dat de gedachte aan ver raad ook maar een oogenblik bij hem opkwam. Hij vertelde hem hoe hij hier was gekomen en zijn verdere plannen om te vluchten. De Schout luisterde nauwlettend toe en zei eindelijk, dat hij haast had, want dat hij nog voor het vallen van den avond op een verafgelegen boerderij moest zijn. Terwijl hij afscheid nam, vroeg hij nog zoo terloops Ge gaat van avond toch zeker met je schapen naar den Dennenhof terug, is het niet. Het is van nacht geen weer om hier te blijven hangen. Neen, zei Fielip, waarschijnlijk als het weer niet al te slecht wordt, ben ik van plan om met mijn kudde hier den nacht eens door te brengen. Het is de eerste keer van mijn leven en nu wil ik wel eens zien hoe me dat bevalt. Dit spijl me voor jou, antwoordde de valsche Schout meteen medelijdend gezicht, want hei zal vannacht wel gaan regenen en dit zal je niet mee vallen, vooral daar je aan dit leven nog niet gewend zijt. Wordt vervolgd.

Peel en Maas | 1929 | | pagina 7