[jAomifr
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Volksuniversiteit, Volksbibliotheek-
Leeszaal te Venray.
St. Jozef, Smakt
J. VERMEULEN -ROELOFS
(manufacturen»
'(YCKMELIGSm
manufacturen
BLIJKEN
TOCH HET
(YQORDEÊUftTf
Openbare vergadering
Gemeenteraad te Wanssum
CHAMPAGNE Vve. Puisard Cie.
De Kippenhouderij op
het platteland
Provinciaal Nieuws
ZATERDAG 30 MAART 1929
Vijftigste Jaargang No. 13
BLIJKEN
TOCH HET
PEEL EN MAAS
PRIJS DER ADVERTENT1EN1—8 regels 60 cent, elke regel meer 7'/i ct.
bij abonnement lagere tarieven.
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF
Telefoon 51
VENRAY ABONNEMENTSPRIJS p. kwartaal voor Venray 65 ct., per post 75 cent
voor het buitenland f 1.05 bij vooruitbetaling, afzonderl. nummers 5 cent
Verleden Zaterdag heeft »Peel en
Maas" aan hare lezers bekend ge
maakt, dat er in den loop van deze
week de eerste vergadering zou zijn
van eene commissie, dia zich lot doel
stelt te komen tot wat het opschrift
aangeeft.
Sinds den wereldoorlog is werking
gekomen in de ziel van het volk. De
gedachten en gevoelens, die daarin
sluimerden zijn door de omstandigheden
ontwaakt en waarvan men vroeger
zich geen rekenschap gaf, drongen zich
naar boven en stelden aan de ziel
problemen, waarop zij een voldoening
gevend antwoord schuldig bleef.
De slaperige mensch vond dat
woelen en gisten eerst wat lastig en
deed al zijn best die woelgeesten terug
te dringen. Maar ondanks zich zelf,
bleef het werken in zijn ziel, want
van buiten uit, uit zijn omgeving werd
er steeds nieuw voedsel aangevoerd.
De eenling merkte, dat ook in zijn
evenmenach wat aan 't werken was
en wat is natuurlijker, dan dat wat
reeds onze groote Nederlandsche dich
ter Vondel van zich moest bekennen:
»Wat mij op het harte leit, dat welt
mij naar de keel."
Men sprak er met elkaar over. Maar
men was beide nog '.6 onontwikkeld
en in plaats, dat het zich eens»luch-
ten" den mensch goed deed en de ziel
tot kalmte bracht, kwam de ziel voort
durend meer in beroering.
Men las en hoorde van nieuwe
idée's, die heele volksmassa's begees
terden. Men hoorde stellingen verkon
digen, die tot het hart spraken en
waarvan de natuur aanvoelde, dat er
veel goeds in zat.
Het was een heel ander geluid, dan
men gewoon was, men huiverde er
toch wel voor, masr iaderen dag hoor
de men dit opnieuw, men zag nu ook
scherper dan vroeger, omdat men erop
attent gemaakt was, men kreeg al
eens brochures in handen, in den tijd
van verkiezingen hoorde men vertellen
wat hier of daar een socialist of com
munist gesproken had en wat in die
rede een vriend juist gepakt had. Van
den preekstoel af werd den volgenden
Zondag een stuk afgelezen, waarin ge
waarschuwd werd tegen het socialisme,
omdat het uitging van een beginsel,
dat den eenig mogelijken grondslag
van alles, God, ontkende.
Men was nog geloovig genoeg om
de kerk te volgen en zijn stem goed
uit te brengen, maar content was men
niet. Men voelde een gebrek en met
den dag werd dit gevoel sterker. Men
wilde meer weten, zich rekenschap
geven van het geloof. Een streven,
dat alleszins te prijzen is.
Maar niet alleen kan men consta-
teeren, die drang {naar ontwikkeling
op godsdienstig gebied, maar men is
in de laatste jaren ook meer zich
zelf gaan gevoelen, zijn eigenwaarde
en men begreep gauw genoeg, wilde
men in de wereld vooruitkomen, wilde
men geen sukkelaar blijven, dan moest
men mee met de strooming, ja, nog
meer, men moet voorop zijn.
Alleen een ontwikkelde man of
vrouw telt mee. Het is niet meer zoo-
als vroeger, dat als men een kerel" was
in de café, men ook vooraan stond in
het leven.
Thans dwingt men eerst respect af
door kennis, door innerlijke waarde.
Ook de hoogere klassen der maat
schappij beginnen in te zien, willen
zij invloed blijven uitoefenen, dan
zullen zij dit slechts kunnen door
grootere kennis.
Het zich ontwikkelen is dus een
echt belang voor alle klassen der
bevolking en voor een gemeente, een
waarachtig gemeentebelang, in den
volsten zin van het woord.
Ieder, die op de hoogte is van zijn
tijd, zal dus weten te waardeeren en
zoeken te steunen, de plannen van
onze commissie, waarin heel Venray,
in al zijn geledingen vertegenwoor
digd is.
Onze commissie wil overgaan tot het
bouwen van een flinke gelegenheid
voor volksontwikkeling.
Ze wil een flinke ruimte scheppen
waarin voortaan geregeld bekende
sprekers hun gedegen kennis op
populaire wijze naar voren brengen
Ze wil de heele Venrayache bevolking
avonden bezorgen van cultureele ont
wikkeling, die tegelijkertijd nuttig en
aangenaam zijn.
Maar de commissie heeft ook inge
zien, dat hiermede hare taak niet af is!
Zij wil de bestaande parochiale lees»
bibliotheek te Venray naar een beter
lokaal overbrengen, gelijkvloersch en
wel aansluitend bij de zaal voor volks
ontwikkeling (volksuniversiteit).
In de leesbibliotheek wil zij niet
alleen de ontspanningslectuur (romans
etc.) verzorgen, maar ook een reeks
van boekwerken, brochures, tijdschrif
ten en couranten beschikbaar stellen
en wel zoo, dat deze kunnen gelezen
worden ter plaatse zelf.
Wat betreft de bestaande bibliothe
ken op de gehuchten, die wil zij hare
volledige zelfstandigheid laten ^behou
den en aan deze zelfs de gelegenheid
bieden, om onder bepaalde voorw aarden
gratis boeken van haar te betrekken.
Onze plannen zijn aan Z.D.H. den
Bisschop voorgelegd en deze, inziende
het groote belang er van en de niet
te berekenen invloed, die bij de ver
wezenlijking van onze plannen voor
heel Venray er van zal uitgaan, heeft
er niet alleen zijn goedkeuring aange
hecht, dat de Parochiekerk van St.
Petrus Banden een stuk grond van haar
beschikbaar stelt, maar de Bisschop
heeft er ten sterkste op aangedrongen,
om onze plannen ten uitvoer te brengen
en wel zoo spoedig mogelijk.
Wij willen de zaal voor volksont
wikkeling, de leesbibliotheek en de
leeszaal bouwen met geleend geld. Wij
hopen, dat de inwoners zoozeer zullen
8ympathiseeren met ons plan, dat zij
bereid zijn, aan onze vereeniging een
renteloos voorschot te geven en wel in
den vorm van een renteloos aar.deel
honderd of van vijftig gulden.
Dit geld leent men ons zonder er rente
voor te vragen. Na drie jaar begint de
uilloting, zóó, dat in veertig jaar het
kapitaal is afgelost.
Zijne hooge goedkeuring heeft Z.D.
Hoogwaardigheid ook nog verder geuit
en wel aldus:
Monseigneur heeft welwillend toege
staan, dat de Kerk van St. Petrus Ban
den deze leening garandeert, ja zelfs,
dat de Kerk, in plaats van onze com
missie de leening uitschrijft.
Ook het Rijk is bereid te helpen
met een flinke subsidie en wel jaarlijks
ruim 1200 gulden, maar dan moet de
provincie en de gemeente ook toonen,
dat zij er wat voor over hebben.
Het Rijk vordert, dat de provincie
plus de gemeente samen 1500 gulden
subsidie geven. En eerst moet de
gemeente dit toekennen, vooraleer het
Rijk er toe overgaat.
Ons dunkt, nu de Bisschop en de
Regeering zoozeer het belang van
volksontwikkeling inzien, nu zal de
gemeente, die er zelf van profiteert,
toch ook wel genegen zijn. offers er
voor te brengen.)
Zij geeft jaarlijks duizenden guldens
uit voor goede wegen, dat is een
volksbelang en daarvoor te zorgen is
haar plicht. Wij zijn er ook van over
tuigd, dat hetbe8luur van de gemeente
zeker oog en hart heeft voor de cul
tureele en moreele belangen van haar
ingezetenen, al zijn die groote geeste
lijke voordeelen niet direct af te wegen
met goud en zilver.
Heel binnenkort zal onze commissie
hare vertegenwoordigers zenden naar
hen, die door God zoo bedeeld zijn met
aardsche goederen, dat ze, om de
grootache plannen te verwezenlijken
wel één of méér aandeeltjes van 100
of van 50 gulden kunnen nemen
Weest verheugd, dat deze plannen
er zijn en helpt deze plannen te ver
wezenlijken.
L'Union fait la force.
Eendracht maakt macht 1
W. GEURTS,
Kapelaan.
Op alle Zon- en Feestdagen in de
maand Maart, n.l. 3, 10, 17, 19, 24, 25
Maart en 1 April (2e Paaschdag) des
nam. om 3 uur Lof met preek.
Op de Woensdagen in Maart en ge
durende het Octaaf van St. Jozef (19
26 Maart) op de werkdagen, de H.
Mis om 8 uur, na aankomst van den
trein te Maashees-Smakt. Om 3 uur Lof.
F. GREMERS, Rector.
van den
op Dinsdag 26 Maart.
Onder voorzitterschap van Baron de
Weichs de Wenne, burgemeester,
kwam de Raad in voltallige vergadering
bijeen tot het afhandelen der agenda
punten.
De Voorzitter opende de vergadering
met gebed en verzocht den Secretaris
voorlezing te doen der notulen van de
vorige vergadering, die onveranderd
werden goedgekeurd.
Het kohier van hand en spandiensten
werd, na enkele gemoedelijke opmer
kingen en wijzigingen, vastgesteld.
Ook het kohier der hondenbelasting
werd door den Raad vastgesteld, waar
bij echter Wethouder Geurts opmerkte
dat die heele kleine hondjes toeh wel
moeilijk voor een vollen hond kon
worden aangezien en eigenlijk voor
een halven hond gerekend moesten
worden, waarmede de vergadering
lachende instemde, maar op deze be
rekening niet inging.
Van het Kerkbestuur te Geijsteren
was ingekomen een verzoek, tot uit
betaling van hst voorschot voor de
Bijz. Lagere School, ingevolge de be
paling der Lagere Onderwijswet.
Er werd gevraagd f 768, waarbij de
Voorzitter opmerkte, dat ze recht had
den op f 846,33.
De Raad besloot z.h.s. het verzoek
in te willigen.
De administratieve opmerkingen in
zake wijziging begrooling, gingen zon
der moeite onder den hamer door.
Aan J. Peenen werd voor f 3 per
week een stukje grond bij zijn huis
verpacht.)
Op een ingekomen verzoek van de
Landbouwschool te Venrav, werd be
sloten f 25 subsidie te verleenen.
In overleg met het Armbestuur,
waaraan J. Lommen gevraagd had tot
ruiling van een stukje grond, hebben
B, en W. geen bezwaar.
Bij monde van den heer Vissers
werd verslag uitgebracht over het
Kiezelbedrijf in 1928. De oDtvangsxen
bedroegen f 6265, de uitgaven f3759,21
zoodat de winst bedroeg f 2506,04
De Voorzitter dankte de commissie
voor de door haar gedane moeite,
waarna de heer Vissers voorstelde om
het uurloon der arbeiders te brengen
van 25 op 30 cent per uur, dat kon
van de winst nog wel af.
De Voorzitter merkt op, dat de ar
beiders een jaarlijksche gratificatie
krijgen, maar wil ook het voorstel
Vissers overnemen.
Wethouder Geurts merkte op, dat
de meeste arbeiders ook nog thuis
werken, dus niet uitsluitend van het
loon, dat ze verdienen bij de kiezel-
groeve, bestaan moeten.
Hierna merkte de Voorzitter op, dat
het misschien gewenscht was, hetzelfde
loon uit te betalen als in het land
bouwbedrijf gebruikelijk is, doch de
Raad zou het maar aan B. en W.
overlaten, die hunne houding zullen
bepalen overeenkomstig de wenschen
van den Raad.
De Voorzitter zette hierna uiteen,
dat er van Ged. Staten bezwaar was
ingekomen, dst het in de toekomst
blijken zou, dat de kiezel verkocht
was en er geen actief post tegenover
stond, waarna de Raad zich met het
voorstel van B. en W. vereenigde, om
voortaan 15 cent per M3 vervoerde
kiezel in den kapitaaldienst te bren
gen.
Het loon van den voerman W
Ewalds, die zeer goedkoop en goed
werk leverde bij het vervoer van den
kiezel, werd van 13 op 15 cent per
M3 gebracht.
Het lid Janssen meent, dat er voor
dat geld wel meer liefhebbers te vinden
zijn, waarlegen de Voorzitter opmerkte
dat het loon van Ewalds nu nog lager
is dan den opvolgenden inschrijver.
De poetsvrouw der school te Geijs
teren heeft met ingang van 1 Jan. jl
hare werkzaamheden gestaakt,waarom
de Raad besloot haar eervol ontslag
te geven en in haar plaats te benoe
men Mej. Claassen.
De Voorzitter deelde mede, dat de
school te Geijsteren te klein is Deze
gebouwd voor 48 kinderen, terwijl
eerlang 74 kinderen ter school zullen
gaan. Het goedkoopste zal zijn, er een
nieuw lokaal bij te bouwen, waarvan
reeds bestek en teekening ter verga-
dering aanwezig waren
De heer Vissers geeft als deskundige
nuttige wenken ten beste.
De Voorzitter deelt mede, dat de
kosten begroot zijn van f 1000 tot
f 1500, waarbij de heer Vissers op
merkt, dat het er wel geen f 1000
naast zal zijn.
De Voorzitter deelt nog mede, dat
er voor meubileering nog pl.m. f 600
bij komen. Het werk zou onder de
vacantie gemaakt kunnen worden, om
zoo weinig mogelijk hinder aan het
onderwijs te doen.
Uit het verslag van den houtverkoop
bleek, dal verkocht is aan de firma
GeurtsJanssen voor f 2511., aan van
Dinther voor f 694 en publiek voor
f 472.
Het aanbrengen der bovengrondsche
lijn voor de electrificatie is opgedra
gen aan van der Locht te Coevorden
Veerman Tax had medegedeeld, dat
de kiezel voortaan binnen de maand
vervoerd moet zijn, of er zou opnieuw
kadegeld betaald moeten worden
Wethouder Geurts stelde voor eene
andere plaats te zoeken.
De Voorzitter merkt op, dat er mis
schien wel een stukje grond geruild
kan worden. Hij. verzoekt eens uit te
kijken, dan kan er in de volgende
Wijnhandel
Venray, Gr. Markt 3
ergadering eena over geeproken wor-
den.
De heer Vissers vroeg waarom in
dertijd de sneeuw niet verder geruimd
is dan in de kom van het dorp, waar
op de Voorzitter antwoordde, dat tege
lijk met sneeuw ook veel kiezel door
de slede van de wegen wordt verwij
derd.
Hierna herinnerde de heer Vissers
nog aan, dat in 1930 diverse per
ceeltjes grond uit de pacht raken. Hij
vroeg om aan dezelfde menschen deze
grond weer in pacht te geven.
De Voorzitter merkte op, dat ook de
Ged. Staten in deze richting een vin
gerwijzinggaven.
Nadat besloten was voor rekening
der gemeente de stronken van een
gekapt bosch te rooien en later den
grond te verpachten, sloot de Voorzit
ter de vergadering met gebed.
door
JOS. BOSHOUWERS te LENT.
Waarom de kuikens niet direct
voeren f
Elk jaar gaan er duizenden en dui
zenden kuikens dood, omdat ze te
gauw gevoerd worden. Het is al vaak
gezegd en wordt in elk seizoen weer
geschreven, maar de meesten blijven
zich eraan bezondigen.
We willen er daarom nog maar eens
tegen waarschuwen en zullen tevans
trachten duidelijk te maken, waarom
het verkeerd is.
Jullie hebt allemaal wet eens een
bevrucht ei zien stuk vallen op den
186n of 19en dag tijdens de bebroe
ding: er kwam dan een zeer onoog
lijk, nat, maar bijna volwassen kuiken
te voorschijn, met 'n gelen zak eraan
vast. Dit was de dooierzak, de dooier
uit het ei, die het voedsel bevat, waar
het kuiken de eerste dagen van leven
moet. I
Dit knapzak krijgt het bij z'n intre
de in dit aardsche tranendal van den
Schepper mede. Iedereen zal dus wel
begrijpen, dat dit het kostelijkste v0er
zal wezen, dat er is. Wij kunnen niet
zóó mengen, dat het er ook maar in
de verste verte op lijkt.
Het is dus zaak, dat het kuiken
dien knapzak netjes leeg maakt. En
dat doet het ook, als wij nu maarniet
zoo dom zijn, direct met andere kost
aan te komen.
Als het kuiken het ei verlaat, zie je
dien knapzak niet meer, de kleine
peuter heeft hem instinctmatig naar
binnen getrokken door de navelstreng,
die zich bij een gezond, sterk kuiken
direct onzichtbaar sluit.
De zak zit er dus in, als 't kuiken
wsreldburger is't Is steeds tafeltje
dek je" voor den kleine en daarom
hoeven we ons niet bang voor hem te
maker..
Wanneer het kuiken de schaal in
tweeën verbreekt en tusschen de helf
ten uitkruipt, is het nog kletsnat, zoo
wel onder de kloek als in de machine.
Het gaat nu opdrogen, doch daar is
tijd voor noodig en in dien tijd moet
het kuiken eenig voedsel hebben, er
dat zit in dien knapzak. Ongemerkt
en onwetend snoept ie er van. Maarx
als 't kuiken droog is, dan is de zak
niet leeg. De Schepper heeft gezorgd,
dat er wel voor 'n paar dagen genoeg
voorraad is.
Piept het kuiken, dan doet het dit
van de kou 1 Er is geen enkel kuiken
dat de eerste drie dagen van honger
piept.
Zijn alle kuikens goed droog, hetzij
onder de kloek, hetzij in de machine,
dan moeten we nog minstens'n vollen
dag (24 uur) wachten, voordat we iets
gaan verstrekken. Een béétje drinken
kan geen kwaad, maar is ook al niet
noodig.
Het kuiken heeft voorloopig nergens
behoefte aan, dan aan rust en warmte.
Vergeten we dit niet.
Gaan we nu te gauw voeren, dan
blijft de knapzak, die voorzien is van
tiptop ochtendvoer, onaangesproken,
dus geheel of gedeeltelijk gevuld en
dan zit ie in den weg daar in dat
kleine buikje, het wordt dan ballast.
Want bedenkt, dat andere inwendige
organen, zooals hart, nieren, lever,
longen, maag, kortom al wat er in
opgesloten is, moet zich ontwikkelen^
gaat dus behoefte krijgen aan méér
ruimte, maar die lamme zak zit in
den weg; die moet du6 eerst verdwij
nen, of 't een met 't auder komt in
gedrang.
We zullen dus krijgenopstopping,
met als gevolg wel weer diarhee, het
kuiken wordt dik, rolrond, het krijgt
nimmer de »slanke lijn", die aan een
kuiken zoo heerlijk staat.
De vleugels sluiten niet vast meer
tegen het lijfje aan, de kuikens hup
pelen alseksters, nl. met beide pootjes
tegelijk, alleen veel langzamer en
zonder de minste energie.
Het einde is meestal de dood en men
denkt haast altijd aan Pullorum, want
er komen vele sterfgevallen tegelijk,
wat ons evenwel niet behoeft te ver
wonderen, want allen verkeerden in
dezelfde beroerde omstandigheden, zij
hebben allen te vroeg voer gekregen
en bij allen zit de knapzak in den
weg.
Aan de Seruminrichting te Rotter
dam en ook aan de Veeartsenijschool
te Utrecht komen elk jaar duizenden
gestorven kuikens van 8 of meer dagen,
die nog den min of meer gevulden
knapzak bij zich dragen.
Wachten we daarom toch met voed
sel geven tot de kuikens allemaal
flink 'n dag lang droog zijn en ver»
strekken we dan aanvankelijk nog
niet te veel eens en natuurlijk steeds
5emakkelijk verteerbaar voedsel, als
ooekweitgrutten en daarnaast kortge»
wreven beschuit, waaronder voor 20
kuikens per dag één hardgekookt ei,
met fijngemaakte schaal en al eronder
gemengd. Ook aanvankelijk maar heel
weinig groenvoer.
Zijn de kuikens een dag of 5 oud,
dan geven we opfokvoer (liefst droog)
en kuikenzaad, dat daarbij past.
N.B. Waar wij hier ten overvloede
nog eena op willen wijzen ia, dat men
den bodem van het kuikenverblijf zoo
droog mogelijk moet hebben. Bij het
minste vocht in het hok kan alles over
stuur gaan, wijl zich dan de eventueele
ziektekiemen daarin ook snel ontwik»
kelen.
Bovendien zoo zindelijk mogelijk
eiken dag de uitwerpselen tusschen
het krabsel uitharken.
Venray, 30 Maart 1929.
DRANKWET
Burgemeester en Wethoudera van
Venray brengen ter openbare kennis,
dat ia ingekomsn een verzoek van
Johanna Maria Potten, weduwe van
Gerardus Gossens, wonende te Venray
Eindstraat 15, om vergunning voor
den verkoop van sterken drank in het
klein in de benedenvoorkamer en
daarachter gelegen kamer van hel pand
plaataelijk gemerkt Eindstraat 15.
Biunen twee weken na dagleekening
dezer bekendmaking kan eenieder
tegen bet verleenen der vergunning
schriftelijk bezwaren indienen.
Venray 25 Maart 1929
Burgemeester en Wethoudera voornd.
O. VAN DE LOO
De Secretaris
VAN HAAREN
Verkoop van prachtige Lindeboomen.
Burgemeester en Wethoudera van
Venray zullen op Woensdag 3 April
des namiddags drie uur ter plaatae
genaamd de Paterslaan, in de onmiddel
lijke nabijheid der kom en gelegen aan
den verbarden weg publiek verkoopen
25 stuks prachtige gave lindeboomen
met een gemiddelde omtrek van 1,60
Meter, zeer geschikt voor meubelmakers
en beeldhouwers, benevens tophout
Nadere inlichtingen en voorwaarden
van verkoop te vorkrijgen bij Gemeente
werken en den heer N Min, Bosch
wachter, Merseloscheweg.
Venray 19 Maart 1929.
Burgemeester en Wethouders voornmd
O. VAN DE LOO.
De Secretaris,
VAN HAAREN.
St. Jozefsfeest te Smakt.
Nog nooit ia er een toevlucht van
pelgrims geweest als dit jaar.
De bedevaart ia dua in stijgende
lijn. Brabant heaft een ruim aandeel
geleverd. Wanneer de weg op het
Brabant8cb en het Limburgsch ge
deelte gehard en klaar zijn, dan zal
zooder eenigen twijfel de stroom van
vrome vereerders van St. Jozef sterk
aanzwellen.
Wie weet wat de Smakt nog ooit
wordt
De toren ligt nog legen den grond.
Iedereen kan dua nog een handje
helpen om hem er weer boven op te
krijgen.
Opheffing Muloschool.
Naar wij vernemen wordt ovewogen
de Muloschool van de B/zondere
Meisjesschool aan dan Ma&heezerweg
op te heffen, wegens te winig aantal
leerlingen. Wij vertrouwenechler, dst
niet tot deze maatregel xd behoevun
worden overgegaan.