Tweede Blad van „FEIL MM MAAS
Sai»FË
n
Middenstand en
Boerenstand.
Purol bij Huiduitslag en Huidverwonding
FEUILLETON
De Jodenknaap van
Praag.
bij Verkoudheden en Rheumatiek
's Morgans en 's Avonds
ZATERDAQ 20 OCTOBER 1928
Negen en veertigste Jaargang No. 42
In de GId. schrijft de Zeereerw.
Heer A. van der Waarden, pastoor
deken te Almelo, het volgende, ook
voor onze omgeving toepasselijke
artikel
Zouden er wel twee standen zijn,
die op 't gebied van organisatie zoo
veel van elkaar verschillen, als de
middenstand en de boerenstand.
We kunnen wel hoogopgeven van
het succes door de organisatie voor
den Middenstand bereikt;doch eerlijk
gezegd, is deze organisatie nog zwak;
staan er nog zoovele en zoo krach
tige en invloedrijke middenstanders
buiten.
Terwijl de organisatie van den
boerenstand en de kracht, die hij
ontwikkelt, in de laatste jaren een
vlucht genomen heeft, die doet dui
zelen en cijfers mag boeken, die aar,
't fabelachtige grenzen.
Vanwaar dat verschil? Verschillen
de redenen kunnen we daarvoor
noemen.
Allereerst de stand zelf. Wat een
verschil bij de middenstanders! Van
den middenstander, die pas zijn on
dergeschikte positie als werkman ver
laten heeft en zijn intrede in den
middenstand doet als klein baasje of
winkelier, tot den zakenman, die
jarenlang zijn bedrijf heeft uitgeoe
fend, de winsten van de oorlogs
jaren heeft meebehaald en behouden
en nu een leven leidt overeenkoms
tig dat grootbezit.
Bij de boeren treedt dit verschil
lang niet zoo scherp op den voor
grond. Groote boeren zijn er minder
in getal terwijl de leefwijze op het
dorp nog veel eenvoudiger is en
ook de groote boer veel meer zijn
eenvoud bewaart en met alle boeren
meeleeft.
Vervolgens leent het boerenbedrijf
zich veel gemakkelijker tot organisa
tie dan het middenstandsbedrijf.
De boer kent 'geen concurrentie,
tenzij een edele wedstrijd in het ver
beteren der dierenrassen en de op
voering van de vruchtbaarheid van
bouw- en weiland.
De middenstander heeft enkele
belangen, die allen middenstanders
gemeen zijn. Maar juist de midden
standers van hetzelfde vak of den
zelfden tak zien in elkaar, ik wil nu
niet zeggen vijanden, maar concur
renten, die elkaar niet wenschen te
laten profiteeren van eikaars inzicht
en kundigheid, die voor elkaar niet
willen weten, waar ze inkoopen doen,
wie ze als klanten hebben, enz. enz.
Voegt daarbij nog het feit, dat de
boer nog veel beter luistert naar het
woord van Heerom, en veel inniger
overtuigd is, dat Heerom het weet,
dan de middenstander, die met den
eenvoud ook de volgzaamheid voor
een groot deel verloren heeft, die
veel meer geliberaliseerd is in de
opvattingen van het maatschappelijk
leven, en over 't algemeen nog lang
zoo innig niet het nut van Katho
lieke organisatie voelt.
Hiermee is de oorzaak van het
verschil in beteekenis van beide
organisaties reeds ten overvloede
aangetoond.
Zijn boerenstand en middenstand
vijanden
Histomch'Romantiscli verhaal.
Vrij naar het Duitsch door B B.
2.
Schokschouderend ging Broeder por
tier heen en een oogenblik later kwam
de knaap aangeloopen
Toen ik hem in de verte zag aan
komen, bemerkte ik al aanstonds dat
ik hier met geen gewoon Jodenkind te
doen had; heel zijn uiterlijk en manier
van loopen verried een voorname af
komst. Maar mijn verwondering steeg
ten top, toen ik hem meer van nabij
kon beschouwen Zijn bescheiden voor
komen, zijn fijnbesneden, edel gelaat,
zijn donkere en toch zoo reine en open
hartige oogopslag trof mij diep in de
ziel. Nooit had ik bij een kind van het
verstoolen volg zooveel bescheidenheid
en zedigheid gezocht.
Zoodra hij mij zag, trok hij aanstonds
zijn tluweele mutsje van zijn zwarte
lokken, keek mij met zijn donkere
oogen een beetje bedeesd aan en zeide
toen ineers zonder een oogenblik 'e
aarzelen met een welluidende stem:
Dat is goed, Hoogeerwaarde vader.
De Heer heeft het zeker juist zoo be
•chikl, dat ik u moest treffen. Ik wilde
ook juist met U spreken, maar ik wist
uw naam niet.
Kun je begrijpen I De vriendschap
is er wel niet zoo dik meer als in
vroegere jaren, toen boer en boerin
met de kinderen erbij hun vaste
winkels hadden, waar ze niet konden
binnengaan zonder in de achter
kamer te worden genoodigd en te
worden onthaald op koffie er borrel,
sigaar of koekje. Maar ze zijn nog
welkome klanten bij de middenstan
ders, wier bestaan op de dorpen zoo
goed als geheel, 'n de steden voor
een aanmerkelijk deel van de boeren
afhangt.
Toch, Het valt niet te ontkennen,
heeft de organisatie der boeren een
zekere verkoeling in de vriendschap
gebracht. De boer is meer zich zelf
bewust gewordende boer doet
meer zijn eigen zaken zelf; de boer
doet aan coöperatie, en geen klein
beetje. Zijn inkoop- zoowel als zijn
verkoopvereenigingen nemen met den
dag in omvang en beteekenis toe.
Hoe staat de middenstand hier
tegenover
Voor een deel zal hij moeten zeg
gen eigen schuld. Hij heeft er aan
leiding toe gegeven. Bij den aankoop
van kunstmest moest een monster
worden opgezonden tot onderzoek
en klopten dikwijls de procenten niet
met het cijfer, waarop zij verkocht
was. Eieren werden geteld, niet ge
wogen; een ei, was een ei, zij werden
ingeruild voor winkelierswaren, die
niet altijd zoo noodig, niet altijd zoo
goedkoop waren. Van den prijs van
het vee was de boer niet op de
hoogte weeg-en assurantiegeld werd
te hoog berekend. Op den molen
stuifde het somwijlen ongemeen hard
De boer kon maar niet begrijpen,
hoe het kwam, dat de varkens van
den molenaar veel beter groeiden en
veel lekkerder waren.
Ik som dit alles niet op om de
middenstanders deze misbruiken aan
te wrijven en de boeren voor on
schuldig of onnoozel te verklaren.
Dat leert ons de brochure van Prof.
van de Loo over „de boeren en de
handel" wel anders. Maar al dergelijke
practijken werken de coöperatie in
de hand, die nu eenmaal aan de orde
van den dag is, nu iedere stand door
de organisatie meer op eigen voor
deel bedacht is.
Knnstmest wordt zoo gemakkelijk
gezamenlijk gekocht, vooral nu het
niet meer om enkele zakken, maar
om wagons gaat. Eieren worden veel
voordeeliger per gewicht verkocht,
nu het kippenras zoo zeer veredeld
is en een ei lang geen ei meer is.
Zij zijn zoo'n masss-artikel geworden
nu het kippenbedrijf zoo'n enorme
vlucht heeft genomen. Een maalderij
heeft onmiddellijk klanten genoeg
Zoo is er in de boerenwereld door
de organisatie wel iets veranderd.
Welke houding behoort de mid
denstand tegenover dezen nieuwen
toestand aan te nemen Of liever
wat is voor hem de verstandigste en
voordeeligste houding.
Let vooral op den naam Sanaplrln daar deze tabletten
wettig beschermd zijn tegen namaak en vervaliching
Priji 25. 40 en 75 ft.
771—12
En hoe komt het zoo, dat gij mij
kent, vroeg ik hem verwonderd?
De koster van de Sint Vitus is
mij niet kwaad genegen en vindt het
soms goed, dat ik heimelijk die Room-
sche Kerk binnenga. Zoo hoorde ik
laatst uw predikatie op Maria Lichtmis
en heigeen gij toen vertelde over het
huis van David vond ik zou mooi en
zoo prachtig 1 Ook ik ben uit de stam
van Juda, zooais ons altijd wordt ge
leerd en voorgehouden.
Arm kind, zeide ik half treurig,
de Scepter is van Juda geweken,
omdat Israël zijn dag niei heeft willen
erkennen, den dag waarop zijn Heiland
en Verlosser het, evenals een hen hare
kuikens, om zich heen wilde verzame
len.
Ofschoon ik deze woorden eigenlijk
meer tot mij zelf dan tot hem gesproken
had, keek hij bij het hooren .van die
woorden toch heel ernstig en vol be
teekenis en zeide:
Ja, ik weet het wel, onze vaderen
hebben zwaar gezondigd; zij hebben
den door God beloofden Messias ver
moord; zij hebben geroepen Zijn bloed
kome over ons en onze kinderen en
zie het is over ons gekomen. Evenals
Kaïn, die zijn broeder Abel vermoordde,
dwalen wij rond van land tot land
zonder een rustplaats te vindenmaar
de Herr zal zich eens over ons erbar
men en de rest van het volk van Israël
redden, en, zoo voegde hij er bij,
terwijl een traantje in zijn oogen kwam,
daarom mogen de Christenen ons
toch niet haten.
Menigeen begrijpt, hoe verbaasd ik
Van sommige artikelen heeft de
inkoop of verkoop zoo'n reuzen
omvang gekregen, dat er alleszins
reden is om den tusschenhandel uit
te schakelen. Maar daar zijn ook
andere artikelen, die om allerlei
redenen niet zoo geschikt zijn voor
coöperatie. Hier is voor den midden
stander oppassen de boodschap.
Mijn oordeel werd eens gevraagd
over het al of niet wenschelijke van
winkelcoöperatie voor een boeren-
bondsafdeeling op een dorp. Natuur
lijk ontried ik dat beslist. Maar toen
een zeer verstandig en zeer voor
zichtig en zeer ter plaatse bekend
bestuurslid de opmerking maakte, dat
de winkels daar zoo slechte waren
voor duur geld leverden, wat moest
ik toen zeggen
De molenaars kunnen gemakkelijk
hun bestaan behouden als zij in
overleg treden met den Boerenbond
en voor massa-klandizie ook massa-
prijzen berekenen.
Handelaars in steenkolen, dito,dito,
als zij vooral maar zorgen, dat het
geven van de gekochte maat voor
den kooper duidelijk zichtbaar is.
Zoo kan de middenstander veel
doen om het verloren terrein bij de
boeren te herwinnen en zich van
verder verlies te vrijwaren. Want
men verlieze niet uit het oog de
cooperate bij den Boerenbond is
absoluut vrij. Geen enkele afdeeling
is verplicht zich bij de groote ver-
eenigingen van in- of verkoop aan
te sluiten. De afdeeling, die aange
sloten is, behoudt nog steeds vrijheid
van handelen. Hetzelfde is met de
persoonlijke leden ten opzichte hun
ner afdeeling het geval. Een vrije en
eerlijke concurrentie, die ongetwijfeld
ook dit ten gevolge heeft gehad, dat
de handel reëeler en toeschietelijker
geworden is.
Dat de middenstander in dit op
zicht veel meer kan doen door een
krachtige organisatie behoeft geen
betoog. Ja, op het gebied van
organisatie kan de middenstander
nog heel wat leeren van de boeren,
die wel domme boeren genoemd
worden, doch aan wie toch ook een
gezond boerenverstand is toegekend
Neemt het geldwezen. Wat een
makkelijke, voordeeiige en vooral
menschkundige geldschieter bezit de
boer niet in zijn boerenleenbank I 't
Is waar, bij den boer staat tegenover
het geleende geld meer reëel bezit,
Maar bij goed onderzoek en wijze
voorzichtigheid zou bij den midden
stander ook een redelijke zekerheids
stelling kunnen worden verkregen.
Laat, men nu niet de Hanzebank
en wat aan dat woord vastzit, als
afschrikwekkend spook oproepen.
Als de Hanzebank zich in haar
inrichting en werkwijze wat meer
aan de Boerenleenbank getoetst had,
zou aan de Hanzebank waarschijnlijk
zoo'n treurig einde bespaard zijn
gebleven.
Neemt de opleiding. Wat al cursus
sen worden er in alle takken van
het boerenbedrijf gegevenHoe
tracht men een lagere landbouwschool
in zijn buur! machtig te worden
Wat een geestelijke ontwikkeling door
krant en lezingen en lichtbeelden en
proefvelden, om niet te spreken van
de veranderde inrichtingen van
onderwijs. De middenstander meent
vanzelf, zonder voorbereiding, zijn
vak te kunnen uitoefenen, of zeker
bij vader in de zaak of bij een ander
als bediende te kunnen leeren. Van
speciale theoretische opleiding voor
zijn vak, van onderricht in waren
kennis is zoo goed als geen sprake,
't Valt niet ontkennen, de landbouw
wetenschap is heel wat uitgebreider
en biedt heel wat meer stofde
boerenstand is scherper begrensd.
Doch wanneer de middenstandsorga
nisatie meer kracht zou ontwikkelen,
zou ook hier wel een weg te vinden
zijn.
Middenstanders, vereenigt U. Leert
van de boeren; die U weder ten
voorbeeld zijn, dat eendracht maakt
macht.
Middenstanders, vereenigt U om
datgene te leeren, wat gij in uw
particuliere zaken zoo weinig leert,
en wat toch zoo broodnoodig is
voor de onderlinge samenwerkingen
de verheffing van uw stand onder
linge liefde. Bij ondervinding weet
ik het, daf, waar in de organisatie
voortdurend gesproken wordt over
rechtvaardigheid en liefde, deze twee
deugden ook in het particuliere leven
beter beoefend worden en vooral de
behandeling van Uw slandgenoolen
milder, liefderijker wordt.
Middenstanders, zoekt gerust con
tact en overleg met de boerenorga-
nisaties. 't Wordt den boeren voort
durend voorgehouden, dat zij nooit
de belangen van andere standen,
met name van den middenstand uit
het oog verliezen mogen.
Moge zoo Middenstand en Boeren
stand elkaar broederlijk de hand
reiken en samenwerken om hun
standbelangen allereerst te bevorderen
maar tenslotte de heele samenleving
te verchristelijken
Almelo.
opkeek! Wie had ooit zulke woorden
verwacht uil den mond van een joden
kind 1 Natuurlijk gaf ik hem groot
gelijk en zeide, dat geen enkel Christen
een jood mag haten, gedachtig de
woorden van Christus: Bemint uwe
vijanden. Nog steeds hoogst verwonderd
vroeg ik hern verder, of hij dan, zooals
ik wel uit zijn woorden moeslopmaken,
geloofde dat Jezus van Nazareth de
door God beloofde Messias was?
Toen kruiste hij heel eerbiedig en
vroom zijn handen en armen op zijn
borst én antwoordde:
Ja, dat geloof ik en ik brr. vast
besloten christen te worden en ik za
het eens worden ook.
Maar hoe komt gij op die gedachte
en hoe weet gij dit zoo zeker, ging ik
voort met vragen.
Omdat Maria, de Moeder van
Christus mij dit heeft beloofd.
Ik kon mijn eigen oude ooren niet
gelooven en liet hem die woorden nog
maats hsrhaien, maar telkens zeide hij
met die zelfde kalme en tegelijk zoo
overtuigende eenvoud:
Maria, de Moeder Gods.
Ik zou er mijn hoofd onder hebhsn
durven verwedden en liever duizend
dooden wilien sterven dan ook maar
een oogenblik te denken, dat die knaap
mij hier stond te beliegen of te bedriegen.
Daarom zeide ik hem zoo minzaam
mogelijk, dat hij dit waarschijnlijk in
een droom gehoord had. Hij hield echter
vol, dat het geen droom geweest was
Die Maria, die op die groote zuil
op het msrktpiein staat, die heeft het
mij beloofd, verklaarde hij.
781—9
Waarop men moet letten bij
aankoop van zaad of planten van
den grove-den.
De Voorzitter van de Vereeniging
»W.H G." schrijft ons
Verleden jaar is in de Staatscourant
en ook in dit blad melding gemaakt
van ,_$e oprichting der »Vereeniging tot
Waarborg van de herkomst van zaad
en planten van den grove-den. (»W.H.
G-"). Bij die gelegenheid ia de aandacht
erop gevestigd, dat hier te lande groote
oppervlakten jonge aanplantingen met
deze houtsoort, waaraan bij den aanleg
de bes'e zorgen waren besteed, niette
min volkomen zijn mislukt, doordat
zaad of planten van voor ons klimaat
ongeschikte herkomst waren gebruikt.
De schade, welke de boschbouw dien
tengevolge heeft geleden, is zeer aan
zienlijk.
Daar noch het zaad, noch de planten
an den grove-den voldoende duidelijke
kenteekenen vertoonen om zonder meer
de herkomst ervan te kunnen vaststel-
len, is met krachtige medewerking van
regeeringawege bovengenoemde vereeni
ging opgericht, die afdoende controle
op de herkomst uitoefent en waarbij
zich inmiddels verreweg de meeste
zaadwinners en kweekers van planten
van den grove den hebben aangesloten.
In het belang van den boschbouw en
ir zijn eigen belang wordt daarom een
iedor, die zaad of planten van den
grove-den noodig heeft, aangeraden
zich daarvoor uitsluitend ie wenden
tot de leden van bovengenoemde ver
eeniging. Alleen dan kan men ervan
verzekerd zijn zaad en planten van
Nederlandsche herkomst te vsrkrijgen.
Ingesaadss Msdsdssliagea.
Versterk uw nieren
Werp dat lustelooz8, afgematte gevoel
van u, en herwin uw gezondheid en
energie door uw nieren te helpen om
do schadelijk» en kwaaddoende vergif
ten uit uw bloed te fillreeren. Maak
uw leven weer tot een lust I Die pijn
in de lendenen, die urinestoorniss >n,
dat vermoeid, zenuwachtig, uügeput
gevoel, die hoofdpijn en duizeligheid
kunnen alle te wijten zijn aan nier
zwakte, en deze kan overwonnen
worden.
Piekeren helpt u niet. Word flink en
gezond door het gebruik van Foster's
Rugpijn Nieren Pillen. De tijd bewees,
dat dit specifieke^niergeneesmiddel aan
de nieren juist die versterkende hulp
geeft, die zij noodig hebben en deze
organen bijstaat om het bloed volkomen
en terdege te zuiveren.
Door nieuwe kracht aan de verzwakte
nieren te geven, kunnen Foster's Pillen
kwellende nierverschijnselen als rheu
matiek, ischias, spit, waterzucht, nier
steen, en blaasontsteking verlichten en
voorkomen.
Duizenden in Holland danken hun
tegenwoordige goede gezondheid aan de
genezende eigenschappen van dit nier
middel Begin nog heden met hel
gebruik en zie hoe snel gij een flinke
gezondheid kunt herkrijgen.
Verkrijgbaar (in glasverpakking met
geel etiket let hier vooral op) bij
apotheken en drogisten f 1,75 per
flacon. 37
Toen ik hem nu daaromtrent verder
ondervroeg, vertelde hij mij uitvoerig
hoe alles zich had toegedragen. Toen
hij nog een klein kind was, zoo zeide
hij, had een katholieke dienstbode*)
hem eens verteld van de H. Maagd,
hoe de Christenen haar hun moeder
mogen noemen en dat hij dit alleszoo
mooi had gevonden en hoe hem dit
altijd was bijgebleven en dat hij nu
ook zoo graag een moeder in den
hemel zou hebben.
Van toen af aan, zoo ging hij
voort, werd ik dikwijls bedroefd, ik
weet zelf niet waarom, als ik de ander
Christen jongens waar ik mee speelde
zag neerknielen voor het Moeder Gods
beeld, terwijl ik van verre moest staan
blijven kijken. Soms nam ik ook mijn
muts af en begon ook totdie hemslsche
vrouw te bidden.
Toen ik nu verleden week Dinsdag
namiddag weer met de jongens van
het Jezuiten College op h»t marktplein
aan het spelen was en wij juist in het
vuur van ons spel waren, klonk op
eens wat ze bij U het Angelusklokje
noemen. Alle jongens hielden aanstonds
op met spelen, liepen naar de Maria
zuil en baden toen volgens gewoonte
op hun knieën een klein gebedje. Toen
weet ik zelf niat meer wat er eigenlijk
gebeurde. Het was juist alsof ik door
een onzichtbare hand naar hat beeld
werd getrokken, ik viel ook op mijn
knieën bij de anderen en omdat ik het
gebed wat zij altijd bidden niet goed
ken, zoo zeide ik maar:
O, machtige dochter van ons volk,
wees ook mijne moeder.
zijn de meest geschikte momenten om
Purol toe te passen daarom behoort
op iedere slaapkamer een doos of tube
Purol aanwezig te zijn.
Wat elke maand te doen
geeft
2e helft Oct.
(In moes- en bloementuin, keuken
en kelder)
Wat nog in den hof staat wordt thans
geleidelijk binnengehaald, behalve wat
buiten overwinteren of althans een
tamelijke vo<st trolseeren kan, zooals
boerenkool, spruitkool en Bloemendaal-
sche gele, die men opsnijdt, wanneer
men ze voor de keuken noodig heeft.
Wat geoogst wordt moet zorgvuldig
worden bewaard, opdat men er zoolaDg
mogelijk van profiteeren kan. Wortelen,
bieten, schorseneeren, in 't algemeen
knol- en wortelgewassen, bewaart men
'i b88te in droge kelders, in wit zsnd.
Men legt eerst een laag wit zand, daar
na een laagje groenten, vervolgens
weer een laag zand enz. Is men niet
in 't bezit van een kelder wellicht, dan
kunnen de groenten ook buiten in
kuilen bewaard worden. Msn grave
dan een voet diep den grond weg, en
legge dan de groenten op dezelfde
manier als in kelders, goed in 't witte
zand. Dan wordt er een mat of stroo
opgelegd, en daarna ophoogen met ge.
En zie, nauwelijks had ik die woorden
heel zachtjes gefluisterd of Maria ant
woordde mij
Wordt een Christen en ik zal uw
moeder zijn.
Heeft de H. Maagd u dit met
luider stem toegeroepen vroeg ik hem.
Ja, vader, ik heb het duidelijk
gehoord.
En hebben uw speelkameraden
het ook gehoord?
Dit weet ik niet, maar ik heb het
even duidelijk gehoord als ik nu uw
woorden hoor. Mijn speelkameraden
dringen er nu voortdurend op aan en
zeggen, dat ik Christen worden moet.
Maar de drang, die ik in mijn binnenste
gavoel ia nog veel sterker en het is
juist alsof er voortdurend een stem
tegen mij zegtverlaat het huis van
uw vader en wordt Christen.
Ot nu het beeld op het marktplein
werkelijk tot den knaap gssproken
heeft, zooals bij anuere genadebeelden,
naar men gelooft, wel eens is voorge
komen of dat de lieve Moeder Gods
zich slechts inwendig tot den onschul-
digen knaap heeft gericht, wilde ik toen
niet uitmaken. Zooveel was echter
zeker en het stond mij van nu af aan
duidelijk voor oogen, dat God op een
bijzondere wijze dat arme, nog niet met
het doopkleed versierde zieltje tot zich
wilde trekken.
Heden nog treft men in vele jood-
sche huisgezinnen, voornamelijk bij de
strengeren, Christelijke dienstboden
aan. Dit gebruik komt, vooral daar
vandaan, omdat de Joden, volgens