Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. jJACFONOjft I J. VERMEULEN-ROELOFS (YQOBDÉÊLIfóTf Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Terug naar het Patro naat". De actie voor het Dr. Schaepmanionds. Mijn bezoek aan Ysselsteyn. De Kippenhouderij op het platteland De sociale paragrafen van het Partijprogram. Oudersavond te Venray. ZATERDAG 20 OCTOBER 1928 Negen en veertigste Jaargang No. 42 PEEL EN MAAS wanufactur&nI BLIJKEN TOCH HET PRIJS DER ADVERTENTIEN l8 regels 60 cent, elke regel meer 7',/» ct. bij abonnement lagere tarieven. Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHÖF Telefoon 51 VENRAY ABONNEMENTSPRIJS p. kwartaal voor Venray 65 ctper post 75 cent voor het buitenland f 1.05 bij vooruitbetaling, afzonderl. nummers 5 cent Rijn en Moesel- WIJNEN Alleenverkoop v. Nederland CHAMPAGNE Vve. Puisard Cie. uis opgericht 1843 Wijnhandel Venray, Gr. Markt 5 Onder bovenstaanden titel lezen we in »Limburger Koerier" van 13 October j 1., onderteekend door dsn bekenden A Nafzger, een artikeltje, dat schrijnen de waarheden bevat Wij la'en het hier volgen. Moge het de aandacht trekken van de ouders en van anderen 1 Leest men onze couranten van den laatsten tijd, dan ziet men daarin waarschuwde woorden over onze heden daagache jeugd en wat de toekomst ons brengen gaat in verband hiermede. Verschillende oplossingen worden gegeven, maar m i. is de beste de jeugd terug te voeren naar de Patronaten Deze zijn helaas leeggeloopen. Waarom en waardoor? Deze schuldvraag zal ik hier niet nader omschrijven, maar toch is het goed de redevoeringen le her lezen, "door dr. Poels de laatsts tijden uitge sproken. Terug naar 't Patronaat, om daar te vinden ontspanning en ontwik keling op allerlei gebied onder bekwame geestelijke leiding met besturen, uit eigen midden gekozen door den directeur in overleg met de meest ontwikkelde jongens, die eenige leiding kunnen geven Mist men deze laatsten, men richte zich lot ouderen, die blijven, totdal zij gemist kunnen worden Goede ontwikkeling maar vooral ook de onl spanning, die de jeugd zoekt, mag haar niet onthouden worden. Vindt onze jeugd die, dan zal zij ze niet elders gaan zoeken, waar gevaren voor allen dreigen. Hieraan moge terdege aandacht geschonken worden. De ervaring heeft geleerd, dat een goed Patronaat meer helpt dan verschil lende andere instellingen, hoe men die ook noemen mag Hebben ons de Maastrichtsche Patronaten uit den goeden tijd niet geleverd degelijke organisatiemannen en leiders, degelijke huismoeders of jongedochtera Daarom herhaal ik «Terug naar het Patronaat 1" Breng de jeugd naar deze ééneorgani satie, naar dit ééne lokaal, wsar haar alles geboden wordt; dan zal ze ons niet ontvallen, dan kweeken wij man nen en vrouwen, die er wezen mogen, en elke vrees blijft verre van ons. De werkelijke onrustbarende teekenen des tijds, waarvan 't begin van dit artikeltje gewaagt, zijn ook hier in Venray duidelijk zichtbaar voor wie oogen heeft Gelukkig behoeft van onsSt Antonius- Patronaat nog niet geconstateerd te worden dat het »helaas leeggeloopen" is Maar Zaak is het dat de weidenkenden zich wachten voor vitterij en in hel oog houden, dat er niets volmaakts is op deze wereld. Zaak ia het dat niemand zijn geweien bezware met het tegenwerken van eene zegenrijke instelling. Zaak is het vooral, dai men zijn steun verleene 1 Zoo mogelijk zijn persoonlijken steun I Dat valt, vooral in het begin, niet mee. Maar dat is het God gevallige leekenapostolaat, waaraan Onze Moeder de H. Kerk vandaag zulk eene dringende behoefte heeft.. N. volgen in volgorde van de bereikte gemiddelde bedragen psr kiezer: Roermond (stad) 8599.65 2 23 Rijen 1880.— 2 08 Kuinre 90 195 Houlhem 765 1.91 Wanssum Gcysteren 186 66 1 74 Avereest 541 70 1 62 Reuver 765. 1.60 Vught 4199 35 1.59 Helmond 10050.1 53 Venrsy (kom) 2542.25 1 50 Sevenum 1766.148 Heijthuizen 1397 83 1 42 Buggenum 4251.41 Leeuwarden 14542 50 1 28 Haarlem 12011.77 1.06 Oldemarkt 208— 106 Delden 697— 1.05 Hemelt (Ov) 50.1 Oisterwijk 1696 1 Sf. Jochemsmoer 16 61 0 981/2 Voerendaal (dorp) 763.96 0.91 Neer en Voerendaal 735.0 88 Ziedaar dus de eerelijst. Roermond staat prachtig bovenaan in de competitie, zoodat het niet waar blijkt, wat wel eens wordt gehoord, dat in de dorpen 'leen het gemiddelde zou zijn te halen. Ja, hoe slaat het ermee? We behoeven 'L niet te verbloemen, dat men hier en daar nog wel pessi mistische klanken hoort: »'t Is de dood in den pot". «De men schen voelen niets meer voor politiek", «Wij kunnen ze onmogelijk warm krijgen." Niemand zal ontkennen, dat er luste loosheid kan geconstateerd worden, maar dat de menschen onmogelijk warm zijn te krijgen, dat is een be wering, welke door de feiten kan worden gelogenstraft. Reeds is in de pers gepubliceerd,dat de Kieskring Friesland zijn gemiddelde van één gulden per kiezer voor het Dr, Schaepmanfonds niet alleen met glans heeft gehaald, maar zelfs ruimschools overschreed. Er zijn plaatselijk nóg mooier voor beelden aan te wijzen. Het Comilé van Actie verstrekte ons daarvan een lijstje, dat we hier laten Ik W88 dezer dagen op Oirlosche kermis bij verre familie. Ter sprake kwam het nieuwe Peeldorp Ysselsteyn, waar ik sinds mijn vertrek uit Venray nu precies 5 jaar geleden niet meer geweest was. Ik wilde het zien en peddelde met een weinig tegenwind de richting Deurne in Achter de bosschen kreeg ik de kerk en omliggende bo rderijen met tallooze roggemijten in zicht De mooie linden- laan leidde mij naar het enige café, waar ik wat wilde uitblazen. De waar din, goed bij de hood, als ze is, legde me in enkele woorden hel h^ele mys terie bloot. Er waren op Ysselsteyn goede menschen en asrdappelen de boeren hadden het terrein rondom de kerk genivelleerd en «het vlies" achter de kerk was omgeploegd met tractor, voor zoo goed als geen geld de giften van weldoeners werden bijna eiken Zondag vermeld. In één woord: Ysselsteyn ging vooruit en het-volk leefde op tengevolge van den goeden oogst. Da Koning van Atjeh en r.og andere groote mannen van Sumatra waren van deze zomer de streek komen bewonderen. Ik ging naar de kerk om ook mijn offer in de armzalige bus te stoppen. Ik stond »paf" bij h8t binnentreden. Een mooie, ruime kerk in fiisch, mo dern kleurenkleed. Een hoofdaltaar, communiebank, preekstoel, biechtstoel, doopvont niet van beton of gips, zooals men mij had verleid maar uit natuursteen, e» n weinig massief, doch een harmonieus geheel vormend. Alles te samen voor nog geen duizend gulden, 't Klinkt sprookjesachtig, maar toch schijnt het waar. Ik maak Yssel steyn mijn compliment met den inven tans zijner kerk Maar.... één ding viel mij tegen, af schuwelijk tegen Dat waren de kerk banken, als ze dien naam verdienen Een bijeen-raapsel van planken uit het jaar nul. Die ontsieren de kerk en moeten worden opgeruimd, zoodra mogelijk Ik begrijp, dat Ysselsteyn zelf slechts weinig nieuwe banken be talen kan, doch er moet zich m.i een comilé vormen in «grout Venray", dat dit karwei op zich neemt Wij steunen zoo gaarne de Afrikaansche missie. doch de inlandsche missie ligt ons nog nader aan het hart. Wie bindt de kat de bel aan Zoo dra ik verneem, dat het zaakje op wieletjos rolt, blijf ik niet achter en kan het comité twee nieuwe kerkbanken opschrijven op rekening van OUD VENRAYENAAR. door JOS. BOSHOUWERS te LENT. Zouden ze nog weer wit worden VRAAG: In September heb ik de zitstokken eens dik in de carbolineum gezet en ze laten drogem in de zon Ik dacht, toen ik ze weer boven den mestzolder bracht, dat ze niet meer zouden afgeven, maar thans zijn al mijn Witte Leghorn aan de borst en de pooten geel gekleurd, een niet mooi gezicht. Ik dacht, dat het er gauw af zou gaan, maar daarin heb ik me vergist. Weet u soms een middel, om ze weer wit te krijgen Of gaat het er niet meer af? Uit Venray. ANTWOORD Carbolineum geeft nog lang na in dien zin, dat de witte veeren een gelen aanslag krijgen Het moet vanzelf minder worden en da1 zal het ook wel, ofschoon erg lang zaam Maar waarom maakt u zich zoo be zorgd De leg lijdt er niet door, het erft natuurlijk ook niet over. Wanneer u ze naar de tentoonstelling moest sturen, dan was het iets anders. Met waaschen gaat het er niet af Wel met een beetje benzine, maar ze worden dan toch niet zoo mooi meer als eerst, de frissche gloed wrijft men er mee weg. Ik zou alles maar op z'n beloop laten. Beter een eenigszii s gele tint (op deze manier verkregen) dan ongedierte in het hok Voortaan 's morgens zoo vroeg mo gelijk de stokken met carbolineum be handelen en dan buiten in zon en wind laten opdrogen. Dat ochtendyoer is my te duur, ik ga het zelf maken. Zoo hoort men nog al eens pralen. Maar het is mis, want zelf mengen heeft groote bezwaren voor de meesten. We willen er het een en ander over mededeelen Ten eerste moet men de grondstoffen die men wenscht te gebruiken, in zeer kleine hoeveelheden aankoopen Dus véél duurder dan de coöperatie of de groote firma, die alles in reuzen kwanlums kan en zal inslaan Ten tweede weet men weinig om trent de kwaliteit dervleesch- of visch- meelsonrlen. Nu kan men het we! laten onderzoeken, maar dat kost veel te veel. De coöperatie, de groothandel kan dat wel doen en die doet dat ook, omdat de kosten van onderzoek geen gewicht in de schaal leggen bij de enorme quantums, die tegelijk worden opgedaan. De graansoorten kan men wel zelf kennen, als men ze tenminste onge- malen koopt, maar de kwaliteit van het ochtendvoer wordt voor een zeer groot deel bepaald door het visch- of vleeschmeel. Ten derde is het mengen zonder mengmachine nooit zoo doeltreffend te doen als met die machines. Ten vierde is het lang nie' zeker, dat men die grondstoffen steeds kan krijgen, zoodat het ochtendvoer dan weder van andere samenstelling wordt. Van sommige stoffen wordt er maar heel weir.ig onder gemengd. Die ver waarloost men daarom gemakkelijk, als men veel moei'e moet doen, om ze te bekomen. De coöperatie, de groothandel, de organisatie zorgi wsl, dat er waar ge leverd wordt naar het geld, dat betaald wordt, want er neerscht tegenwoordig eene geweldige concurrentie. Voor degenen, die willen weten, wat er in het ochtendvoer gemengd wordt, heeft de Federatie van Pluimveehou dersbonden thans een z.g. standaard- voer in den handel gebracht. Op de labels der zakken staat secuur aange geven hoeveel pet er van elke ge noemde grondstoffen in zit. Reken maar eens na, of u het och tendvoer goedkooper kunt maken; dan waarvoor het geleverd wordt. Dan zal u blijken, dat dit niet het geval is Hoe dat komt? Omdat men voor enkele kilo's alles veel duurder moet betalen, dan bij reuzenkwanlums De groothandel profileert daar na tuurlijk ook van. Over het algemeen wordt bij de thans heerschende con currentie geen al te groote winst geen al te groote winst gemaakt. Dat de prijzen uit mekaar loopen, ligt meestal aan de kwaliteiten. De rol, die het hoen in onze spreektaal vervult. »Ik ben zoo lekker als kip 1" zeggen zij, die zich opgeruimd en levenskrach tig gevoelen. Gaan ze vroeg naar bed, dan het: »'k Ga met de kippen op stok 1" Van iemand, die onzin verkoopt, geldt het: Hij redeneert als een kip zonder kop!" Wie zich hei kwiekst gedraagt, noemt men: «Haantje de voorste 1 Heb je het koud, of schrik je, zoo kiijg je kippenvel 1 Ziet sen meisje er snoezig uit, dan zeggen de jongelui: «Wat een aardig kippetje loopt daar!" Van een pedanten kwast heet het, dat hij «den gebraden haan uithangt". Wie het zekere voor het onzekere neemt, geeft de voorkeur aan «een half ei boven een leegen dop." Als je iemand op een fout betrapt, zeg je «Kip ik heb je." Als je ergens vroeg aanwezig zijt, roepen ze: «Hij is er als de kippen bijl" en als 't ergens zoo vol is, dat er niemand meer bij kan, noemt men dat: »9ivol". Wie kent de voigende uitdrukkingen niet, als* een kippestuip krijgen, opeen kippedrafje loopen; de kip slachten, die de gouden eieren legt; loopen als een kip, die d'r ei niet kwijt kan raken; wat zijn dat nou voor kippekuren een Jan Hen: daar kraait geen haan naar 1 Als de vos de passie preekt, boer pas op je kippen! Het hoen, dal hel meest kakelt, geeft de meeste eieren niet I Alle dingen met vriendschap, zei Govert en hij haalde de eieren uit buurmans hoendernest Aan de sporen kent men den haan I Een blinde kip vindt ook wei eens een graankoriel I Laat maar waaien, pierewaaien en we gaan nog niet naar bed, voordat de haantjes kraaien. Het is in huis een groot verdriet, als 't hennetje kraait en 't haantje niet 1 Columbus heeft z'n beroemdheid veel meer te danken aan zijn staand ei, dan aan zijn onderzoekingstochten. En De Genestet aan »het Haanije van den toren" De H. Paulus moest onder vinden de waarheid der woorden: «Voor de haan driemaal gekraaid zal hebben, zult ge M j ten derden male verloochend hebben." Is er één dier, dal zoo'n rol vervult in de volkstaal als hel hoen? Door alle tijden heen is de kip en de haan het voorwerp van veler belangstelling geweest. Met twaalf kippen en een haan Daar kan een boer op ledig gaan Zoo zong men reeds in vorige eeuwen Nu gaat zulks niet meer op. Maar dat de hoenders thans onbenullige dieren zijn, zooals de Haagsche gemeenteraad verkondigt, dat logenstraffen al onze boeren, burgers en buitenlui, bij wie ook nu nog voor een groot deel van de kippen moet komen. Het kraaien der hanen is in de Residentie strafbaar, maar het onbe nullig kakelen der raadsleden zou toegejuicht moeten worden. Wij kunnen daar niet aan meedoen: kakelen zonder leggeo, is immers onzin I Vandaag wordt het ontwerp program der Katholieke Staatspartij behandeld door de Bondsvergadering van den R.K. Kiezersbond voor Limburg, die te Roermond gehouden wordt. Na deze bijeenkomst gaat het ontwerp met alle amendementen aangenomen of ver worpen naar het Partijbestuur terug, waarop het de volgende maand in den Partijraad te Utrecht aan de orde zal worden gesteld ter vaststelling. In afwachting van den verderen loop der dingen zullen we nog even onze aandacht wijden aan de laatste hoofd stukken. We zijn bezig met de aociale para grafen hetgeen de Kath. Staatspartij noodzakelijk acht voor de verschillende standen der samenleving. We hebben gezien, wat ons program urgent acht voor den middenstand, waarvoor het als zijnde van bijzonder belang een der punten gekozen heeft van het tegelijkertijd van kracht b'ij- vende katholieke Staatsprogram van 1922 We verlangen een herziening van de wettelijke regeling van het pachtcontract en bescherming van de belangen en rechten der pachters Hier zijn we bezig over een lijdensgeschiedenis Reeds lang wachten de pachters vergeefs op een rechtvaardige regeling, die hun rechten beschermt en hun de verzeke ring geeft, dat zij de vruchten kunnen plukken van de verbeteringen, welke ze in de door hen gepachte gronden hebben aangebracht, of anders een rechtvaardige vergoeding daarvoor kun nen verkrijgen. Ook de Troonrede van het begonnen parlementaire jaar stelt de indisning van een wetsontwerp tot regeling van het pachtvraagstuk slechts vaag in het vooruitzicht. Het mag worden verlangd, dat de regeling een der eerste daden zal zijn van de regeering, die na de Kamerverkiezing van 1929 optreden zal. Dan komen we aan het zeer belang rijke hoofdstuk X, dat der eigenlijke sociale wetgeving. De samenstelling van het program voor de komende verkiezing werd juist om dit hoofdstuk met eenige zorg tege moet gezien. Men vreesde, dat werk gevers en arbeiders het niet gemakkelijk eens zouden werden. Maar reeds voor dat het program het licht zag, kwam het bericht, dat lusschen de belang hebbenden overeenstemming was ver kregen. Bepalen we ons tot enkele mede- deelingen. Het program van 1922 vraagt de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie, dat wil zeggen, het scheppen van de gelegenheid bij de wet, waardoor bij het bedrijfsleven belanghebbende groe pen hare verhouding zelf kunnen regelen. Door zulke regeling zouden de beide parlijen b v. zelf allerlei arbeids voorwaarden, als werktijd en werkduur, kunnen vaststellen zonder dat dit rechtstreeks door de wet wordt opgelegd. Deze publiekrechtelijke bedrijfsorga nisatie is een zaak van langen adem. Voordat ze tot stand kan komen, moet de ontwikkeling der organisatie daar voor rijp zijn. Daarom kan de geheele omwenteling in het bedrijfsleven niet in de eerstvolgende vierjarige periode verwacht worden, maar toch kan reeds in die richting worden gewerkt. Daar om vraagt het program de oprichting van organen, waaraan ze zal worden opgedragen a) het verstrekken van advies omtrent alle economische aangelegenheden, die het bedrijf betreffan, zoowel aan de overheid als aan de organisaties van belanghebbenden. b) het uitvoeren of deelnemen aan de uitvoering van wettelijke regelingen er. daarop steunende maatregelingen van bestuur betreffende de arbeidswetgeving, de sociale verzekeringswetgeving en dergelijke c) de berechting van geschillen ont staan bij de uitvoering der onder b bedoelde regelingen. Verder vraagt ons program verbin dend-verklaring der collectieve arbeids ovdreenkomsten en vervolgens een wettelijke regeling van samenstelling en bevoegdheid der contact-commissie in het mijnbedrijf. Dsze commissie doet prachtig werk en mag inderdaad op wettelijke bevoegdheid aanspraak maken. Dan wordt gevraagd een nauwer contact lusschen de organisatie der sociale verzekeringen en de bedrijfs verenigingen, invoering der ziektever zekeringen, die bijna haar zilveren feest kan vieren maar nog niet van kracht is, verder doorvoering van de arbeidswet van 1919 en uitbreiding daarvan, waarbij in het bijzonder aan het winkel- en kantoorpersoneel wordt gedacht, wettelijke regeling van de rechtspositie van hetoverheidspersoneel, bescherming van landarbeiders en maatregelen in het belang van kinder rijke gezinnen. Zooals men ziel, verwacht het Kath. program niet weinig van de volgende vierjarige periode. Ten slotte vraagt het program meer overheidszorg voor hel behoud van de schoonheid van stad en land Hiermede eindigen onze beschouwin gen omtrent den inhoud van het program. Nadat hel zal zijn vaslgeete'd, zullen we er met vertrouwen den verkiezings strijd mee ingaan. Moge het parool van het Partijbestuur: «naar de 31 Kamerzetels" er mede bereikt worden. ROELAND Woensdagavond werd in het Patro naat alhier een Oudersavond gehouden. Vele ouders waren als blijk hunner belangstelling opgekomon en volgden met aandacht de verschillende sprekers. De Zee-eerw. Heer Pastoor Thielen hield den ouders in een mooi door werkte rede voor, dat zij verplicht zijn, het hun door God geschonken kind op te voeden tot Zijne eer, tot steun der Kerk en heil der Maatschappij Z.Ew. wees er op, dat dit niet altijd gemakkelijk gaat en vaak in botsing komt met de van nalure in ieder kind aanwezige minder goede geneigdheden, die zich sterker ontwikkelen dan die ten goede. De Eerw. spreker waar schuwt de ouders dan vooral toe te zien en niets toe te geven, willen zij niet voel voor voet op het punt van gezag terrein verliezen. Men behoeft zich daarom niet te laten verleidea tot uitbarstingen van toorn, welke op de kinderen toch geen blijvendsn indruk achterlaten, maar kalm en waardig tegenover he! kind vasthouden aan de genomen maalregelsn en er vooral bij zorgen, dat het door de ouders gegeven voorbeeld in overeenstemming zij met het gegeven verbod of gebod, dan zal allengs bij het kind ontwaken het ge voel van veiligheid bij en ontzag voor zijne ouders, die zooveel voor hem opofferen. Dan zal ook de waarheid uit het Evangelie weer blijken, dat een goede boom, goede vruchten en een slechte boom, slechte vruchten voortbrengt, en zullen de kinderen eenmaal zijn de steun der ouders en een eerekroon in hun ouderdom. Een luid applaus klinkt op na deze op zoo'n warme en overtuigenden toon uitgesproken rede. Hierna voerden eenige kinderen, onder leiding van den heer van Heyster eenige meerstemmige liederen uit, die luiden bijval oogsten. Het Hoofd der School, de heer Heg gen, hield hierna eene mooie lezing, waarin hij op humoristische wijze eenige kijkjes van het leven in de school vlocht. Spreker wees er op, dat tal van gebeurtenissen, waarom nu eens ge lachen werd, voor den onderwijzer soms zoo vol moeilijkheden zitten en hij dan alle tactiek en kieschheid moet aanwenden om niet te kwetsen, want nog maar al te veel oudera meenen hunne kindaren te moeten beschermen tegen de onderwijzers, in plaats van met de onderwijzers mede te werken en in hen hunne vrienden te zien.

Peel en Maas | 1928 | | pagina 1