Tweed© Blad van „PEIL II MAAS"
De Paradijskamer
Snijwonden
De samenstelling van
den Gemeenteraad.
FEUILLETON
Bij Boodschappen doen,
geen PU ROL vergeten-
Het Henseniusplein.
Onder roode „broeders"
Nog steeds niet snugger.
Het mes
dat uitschiet.
Kloosterbalsem
ZATERDAG 6 OCTOBER 1928
Negen en veertigste Jaargang No. 40
N. P. De verkiezing voor den
gemeenteraad is veel belangrijker dan
menigeen beseft. Immers, de uitslag
van deze verkiezing zal van groolen
invloed zijn op de levensvoorwaar
den, het levenspeil der gansche
burgerij inde eerstvolgende vier jaren.
Die uitslag zal beslissen over de
inrichting der gemeentelijke huishou
ding, over de vraag of de gemeente
lijke huishouding zal blijven op het
hooge peil, waarop zij in den loop
der crisisjaren is gebracht, dan wel
of zij zal worden verlaagd totdat zij
meer in overeenstemming is gekomen
met de volkomen gewijzigde omstan
digheden, met de verminderde draag
kracht der burgerij als geheel.
Ziedaar in korte woorden, de be-
teekenis der raadsverkiezingen. Om
ons goed te doordringen van die
beteekenis, dienen we even een terug
blik te werpen. Voor den oorlog
een zekere algemee/ie welvaart. In
den oorlog een ontwrichting van het
economisch leven als de geschiedenis
nimmer heeft te zien gegeven. Een
ontwrichting, die overal doorwerkte,
Oude banden en betrekkingen op
handelsgebied werden verbroken,
nieuwe groepeeringen vormden zich.
Alles onder den drang der dooreen-
werkende economische krachten. Na
den oorlog een herhaling van de
economische worsteling, waarbij weer
veel werd vernietigd, veel ook werd
opgebouwd. Alle hoofden en handen,
alle machinale en lichamelijke krach
ten, jarenlang voor oorlogsdoeleinden
gebruikt, gingen zich weer stellen in
dienst van den vrede. De behoeften
der menschheid konden weer ruimer
worden bevredigd. En wie er nu
maar het eerst bij was met de aan
bieding van zijn waren, zoo lang
ontbeerd, maakte goede zaken. Een
welvaart groeide, ongekend, snel en
onnatuurlijk. Het was een schijnwel
vaart alleen ontstaan door te snelle
bevrediging van de eerste nieuwe
behoeften. De tijd moest komen, dat
die eerste behoeftenbevredigmg voor
bij zou zijn en dat handel en nijver
heid zich door allerlei schokken en
stooten zouden dienen aan te passen
aan de werkelijke, normale behoeften
van de menschheid.
Die tijd is nu gekomen. Niet zoo
snel als wij gedacht hadden, mis
schien. Maar hij is er. Het tijdperk
van schijnwelvaart is definitief afge
sloten, een tijdperk van economische
consolidatie is begonnen. Maar de
slechte gevolgen vai het tijdperk
van schijnwelvaart doen zich nog
gevoelen. Ook en vooral- in de
gemeentelijke huishouding. Rijks- en
gemeentelijke besturen hebben in dat
tijdperk hun huishoudingen opge
voerd tot een hoogte die zij nooit
hadden bereikt. Van die hoogte
moeten zij nu weer worden terugge
voerd.
De inrichting der gemeentelijke
huishouding moet dus worden terug
gebracht tot een voor de burgerij
dragelijk peil.
En dit is de taak van den gemeen
teraad de moeilijke en zeer gewich
tige taak. De gemeentelijke huishou
ding is er voor de gemeentenaren
en niet omgekeerd. In en na de
jaren van schijnwelvaart leeK het wel
Ilistoriscli-ltomantiscli verhaal van
het Kasteel Blyenheek by Afferden.
Vrij naar hot Duitseh door B.B.
of de gemeentenaren er waren voor
de gemeentelijke huishouding. Zij
konden maar betalen, steeds meer,
naarmate de uitgaven zich gingen
verzetten.
Langzamerhand is er verbetering
gekomen, heeft men weer leeren
inzien, dat de gemeentelijke huishou
ding zoodanig moet worden inge
richt, dat zij niet drukt, maar dient.
Op welk peil zij moet worden ge
bracht, op welke voet de gemeente
mag gaan leven, moet de gemeente
raad uitmaken. In het tijdperk van
economische consolidatie valt ook
de consolidatie van inrichting der
gemeentelijke huishouding. De ge
meenteraad zal voor jaren vaststellen,
onder welken druk de gemeentenaren
leven, onder welken druk van be
lastingen en van tarieven der bedrij
ven.
Uit het bovenstaande blijkt dus
overduidelijk welk een groote betee
kenis de verkiezing voor een nieuwen
gemeenteraad heeft, en waar deze
verkiezing eerst weder over driejaren
zal plaats hebben, kan op deze be
teekenis in het algemeen thans worden
gewezen zonder dat van eenige
politieke voorkeur of bijbedoeling
sprake is. N.L.
voor deze vaderlandsche stiefmoeder
lijke behandeling, den naam van
«Verrekea mert" als protest tegen over
een vermoord patviotismus gesteld
werd.
Mais comme dans toules choses, les
ext êmes se touchenl 1
In 1866 deed de weienschap hare
rechten gelden en maakte aanspraak
op de vereeuwiging van den naam van
een harer glorierijke geleerden, den
Bollandist Godefridus Ilenschenius,
geboren te Venray den 11 September
1600, den verdienstelijken, grooten
denker der Peelgouw, wiens naam,
krachlens verdiensten, berechtigd was
aan de vergetelheid zijner medeburgers
te mogen worden ontrukt en zoo
ontstond den naam van «Hensenius
plein."
Als ik de geograpbische ligging van
't Henseniusplein moest geven, zoo
zoude eene stippalalie van liggende op
zoo of zooveel graden noordelijke
breedte of westelijke lengte overbodig
zijnkorter en eenvoudiger zou hei
klinken 1-Iet Henseniusplein ligt als
eene kunstmatige oase in't middelpunt
der gemeente Venray, grenst ten noor
den, ten oosten, ten zuiden en ten
westen aan herbergen, en wordt, om
deazelfs ondergrond tegen uitdrooging
te vrijwaren, en den weelderigen tier
dar er omslaande linden te bevorderen,
in de richting van zuid en oost naar
west, met een slilkruipend open rioolij«
omzoomd.
U kunt het bekomen bij Apoth en
Drogisten in doozen van 30 en 60 ct
en in tuben van 80 ct. 8
38
SLOT.
Denzelfden avond ontsliep de kleine
Christoffel, zonder weer tot bewustzijn
te zijn gekomen.
Wij legden hem zacht en teer als
een engeltje op een baar in de «Para
dijskamer", juist onder den adelaar
met het wapen en de spreuk »Coelum
peto ik streef naar den hemel".
De standbeelden van de vier jaarge
tijden en de wanden van de zaal waren
met zwart rouwfloers beKleed.
Daar lag de knaap midden tusschen
de donjkere kleuren van de anders zoo
vroolijke zaal op een bed van bloemen,
zelf de allerschoonste, maar helaas
geknakte bloem, welke de stam van
Nydeggen had voortgöbracht.
Aan zijn voeten stond de wapentafel
met alle titels en de zestien schilden
van zijn voorouders van moederskant,
rechts en links die \an vaderskant;
dezelfden, die eens zoo vrooliik met
guirlandes omkranst op het Slotplein
hingen, bij zijn feestelijke ontvangst
eenige jaren geleden.
Hoe schoon en lief lag hij daar op
De oude kronieken vermelden steeds
den naam van «Verrekes mert", een
naam, die met het oog op de in-massa
geboren, nooit-dan als dood wordende
geschoren vieze knordieren, vatbaar is
voor twee afleidingen, maar hoogst
waarschijnlijk duidt op de verkoop
plaats dier spekdieren, vansf Venrsvsch
bestaan.
In de woelige dagen der Fransche
revolutie droeg het den minder vrede-
lievenden naam van «Revolulieplein",
en eenige jaren later, van 1794 lot
1814;, toen we onder het juk van een
Franschen huurling gebukt gingen,
h9t Vrijheidsplein", om dezen nooit
gfidealiseerden, holklinkenden naam in
1821 W8er verwisseld te zien met
«Willemsplein", en wel in dankbare
herinnering en diep gevoelde erkente
lijkheid jegens onzen Landesvader
Willem I, den doorluchligen telg uit
ons geliefkoosd Oranjehuis, wiens zoon
den t08nmaligen kroonprins, ons van
bij QualreBra3 zoo heldhaftig weer had
teruggevoerd in don maagdelijken
Nederlandschen moederschoot 1 hm 1
Toen evenwel in den jare 1839 de
hooge Nederlandsche Regeering ons
ingevolge het traclaot van 15 Nov 1831,
Is belooning voor den heldenmoed,
bij Waterloo beloond, geene hoogere
onderscheiding vermeende te moeten
toekennen, dan ons gewest mst huid en
haar aan den toemaals alleenzalig
makenden Duitschen Bond cadeau te
doen, en ons voor de heldhaftige roeping
waardig in de wieg gelegd achtte, om
bij gelegenheid vader- en broeder
moordenaars te kunnen worden, ver
wekte deze daad (slechts paria's waar
dig) een algemeene wrok in de
gemoederen der ingezetenen van ons
gewest, zoodat het niemand verwonde
ring zal baren, dat den schoonklinken-
den naam van »Willemsplein" als
ijdele spot in de ooren des volks klonk,
het vaderlandsche vuur er tot op een
minimum veiflauwde, en van lieverlede,
zijn laatste ruslbedje Zijn moeder
had zijn goudgele, krullende lokken
over de wonde van zijn voorhoofdje
gekamd en de laatste herfstrozen er in
gevlochten.
Ik probeerde hem nog eenmaal zoo
uit te schilderen, maar het ging niet
meer mijn hand begon te sidderen,
en mijn oogon werden verduisterd door
mijn tranen
Zoo werd onze jonker begraven en
het duurde nog lang, voordat de eerste
hevige smart plaats maakte voor een
mildere droefheid. Vrouw Catharina
vond het eerst rust in God en over
geving aan zijn H. Wil.
Een liefdevolle, troostrijke brief van
Angelina droeg daar veel toe bij Op
aanraden van deze vrome kloosterlinge
maakte zij met mij een bedevaart naar
de Troosteres der bedrukten te Keve
Iaer, waar zij ook deze koer wederom
kracht en sterkte ontving.
Toen wij over de heide huiswaarts
reden, vatte ik moed en begon haar
onder heele tranen te bidden en te'
smeeken, dat zij mijn gsbrek aan
waakzaamheid, die de schuld was ge
weest van den dood van geliefd kind,
omwille van Gods barmhartigheid zou
vergeven en dat zij bij haar gemaal
een goed woordje om vergiffenis zou
doen.
In haar goedheid liet zij mij eehter
niet eens uitspreken. Zij trooslie mij
zelfs heel minzaam en zeide«Dit was
Gods wil en beschikking I Het gaat nu
eenmaal niet, wanneer men op aarde
een Paradijs wil stichten. De lieve God
zorgt er wel voor, dat het verwoest
[wordt, om den menachen goed te doen
die weldra in zicht is, maar ook hier
had de roode vlag niet de gewenschte
uitwerking, want no. 2 gaf in plaats
van broederliefde vol gas en verdween
in de richting Heeze, evenals 3, 4, 5,
en 7.
Zoo stonden ze daar te genieten? in
het «mooiste plekje var. Noord-Brabant,"
maar van «broederliefde," waarvan zo
dien dag zoo hoog hadden opgegeven,
was weinig meer te bespeuren. Wel
kon men diverse li felijke ontboeze
mingen hooren, welke hoogstwaarschijn
lijk aan het adres der voorbijsnorrende
«broeders" waren bedoeld.
Lang, hoel lang, tot laat in den
avond, stonden de «muzikale broeders"
daar nog te «genieten"? en te prutsen
aan den motor, maar de grootsle
«broederliefde," zal in de kille avond
lucht danig zijn afgekoeld.
Aldus geschiedde den 16 September
1928. C V.
Ze hadden een groote meeting op
louw gezet en zouden dien dag de leuze,
«Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap"
nog eens doen hoog'ij vieren. Met
treinen en autobussen kwamen ze naar
de «Lichtstad" om te betoogen. Met
vaandels, banieren, opschriften en leuzen
trokken ze door de stralen van Eind
hoven. Vooral de leus «Broederschap"
werd niet vergeten, en de muziekgezel
schappen, »om er den mo6d in te houden"
ontbraken evenmin.
Maar de «broederliefde" is nietaltijd
van langen duur, ook het egoïsme viert
wel eens hoogtij. Toen de stoet weer
was ontbonden zocht ieder z'n reis
gelegenheid weer op om huiswaarts te
keeren. Een 8 10 tal autobussen uil
de Mijnstreek waren ook gekomen, om
de «broederliefde" nog eens te demon-
streeren. In een dezer bussen was een
muziekcorps gezeten, en de wagen was
opgetuigd en opgesmukt met bloemen
en guirlandes, waarvan het felle rood
den boventoon vierde.
Het sein lot vertrek was gegeven. De
bus met muzikanten, op een afstand
gevolgd door de overigen, zetten zich
iu beweging, om den kostbaren inhoud
weer naar Heerlen en omgeving te
brengen. Voort ging het over den
Stralumschen Dijk, naar Geldrop Hier
werd rechts afgeslagen en bussen rolden
in de richting Heeze Schetterend klon
ken de toonen der muziekmakende
«broeders" nog over 't landschap
Plotseling klonk een schok De fan
fares zwegen en de motor stond stil,
Halfweg Heeze bleef bleef de autobus
met muzikanten staan, wegens een
defect aan de motor.
Maar geen nood, er waren nog een
7tal bussen met «broeders" achter en
de inzittenden daarvan zouden wel
zooveel «broederliefde" hebben en hel
pen een handje. Een paar muzikanten
springen uil de bus, gewapend met de
«roode vlag" om de naderende bussen
het sein tot stoppen te geven.
Ha, daar in de vert« zien ze er reeds
een naderen. De roode vlaggen worden
gezwaaid, ten teekan van broederliefde
en gevraagde hulp in nood. Maar hoe
de seingevers ook zwaaien en roepen,
de bus snorde voorbij-
Dan maar uitgezien naar nummer 2
gevoelen, waar het dal van tranen en
waar het eeuwige Paradijs is.
In het vervolg legde Vrouw Catha
rina zich nog meer toe op werken van
naastenliefde en godvruchtige oefenin
gen. Daarbij stelde zij alles in het werk
om haar echtgenoot op te beuren in
zijn diepe smart.
Wekenlang zwierf hij eenzaam rond
op de gare, winterachtige heide en
tusschen de afgelegenste bosschen,
zoogenaamd om te jagen, maar in
werkelijkheid om zich ongestoord aan
zijn hartzeer, dat hem geheel en al
had overmeesterd, te kuuien overgeven.
Toen hij vernam, dat de dood van
zijn lief kind een wraakneming van
die onzalige Dausque geweest was,
schreef hij alle schuld aan zich zelf
toe. »A1 dit onheil vloeit voort uit de
vergiftigde bron van mijn jeugdige
lichtzinnigheidzoo zeide hij eens
toen ik hem wilde troosten.
Het duurde lang voor zijn smart
ook maar een beetje verminderde, zoo
dat ik bang was, dat hij wederom in
zijn vroegere menschenschuwheid en
zwaarmoedigheid zou terugvallen.
Ik hoopte echter, dat de liefde en
zachtmoedigheid van zijne gemalin die
duistere vijand tenslotte zou overwin
nen. Maar tot heden gaat hij nog
steeds als een schaduw langs de muur
en ik twijfel, of hij dien verschrikke-
lijken slag nog wel ooit zal te boven
komen.
«Meester Tijssen", zeide hij kort
geleden, «bewaar de wapentafel, welke
gij voor mijn lieven Christoffel hebt
geschilderd, want de goede God zou
het wel eens zoo kunnen beschikken,
MIJNHARDT's
Hoofdpijn-Tabletten 60 ct
Laxeer-Tabletten,60ct
Zenuw-Tabletten75 ct
Staal-Tabletten 90 ct
Maag-Tabletten 75 ct
Bij Apoth. en Drogisten
lagasrafea Mideiaeltegen.
Een zegen voor de menschheid.
Iedere lijder aan verzwakte nieren,
die gaarne zijn gezondheid zou her
krijgen, behoort Foster's Rugpijn Nieren
Pillen te gebruiken, het middel, dat
nieuwe kracht en energie aan tal van
angstige nierlijders bracht Het 25jarig
succes stempelt dit niermiddel tot een
ware zegen voor de menschheid.
Ook gij kunt daarvan profïteeren.
Begin nog heden met het gebruik van
Foster's Rugpijn Nieren Pillen. Merk
op hoe uw gezondheid erdoor verbetert I
Hoe de rugpijn afneemt, hoe de pijn
in uw ledematen en spieren vermindert,
hoe spoedig uw nier en blaasstoornis-
sen verdwijnen. Door het versterken
van uw zwakke nieren raakt gij bevrijd
van urinekwalen, rugpijn, rheumatiek,
blaasontsteking, waterzuchtige zwellin
gen, ischias en spil.
Stel 't niet uit. Laat de trage nier
werking niet van kwaad tot erger
worden. Begin dadelijk met Foster's
Rugpijn Nieren Pillen. Kom de aange
taste nieren te hulp, waardooT het
bloed weder behoorlijk gezuiverd en
verrijkt wordt en het geheele gestel
bevrijd wordt van schadelijke onzuiver-
hedon. Foster's Pillen worden vervaar
digd in modern ingerichte laboratoria,
worden ncch bij de vervaardiging, noch
bij de verpakking door menschelijke
handen aangeraakt, en bevatten geen
schade ijke bestanddeelen.
Verkrijgbaar (in glasverpakking met
geel etiket let hier vooal op) bij
apotheken en drogisten f 1,75 per
flacon. 39
groote gezin, dat zonder twijfel in zijn
wapen de spreuk der geallieerden heeft
geschreven «wij zullen het nooit ver
geten", de baas zal worden en het
onrecht van jaren zal hersteld worden
Zeker is dat men in ons parlement
van den eenen kant zich niets aan het
groote gezin laat gelegen liggen en van
den anderen kant te bang is om
radikaal in te grijpen.
Wat men echter nog niet zal welen
is, dat de spoorwegen in Nederland
beheerd worden door menschen die of
te weinig verstand of te veel eigendunk
hebben.
De Nationale Maatschappij der Bel
gische spoorwegen verleent belangrijke
reductie voor de leden van een groot
gezin
In Frankrijk bestaan ook gunstige
bepalingen bij het vervoer op de spoor
wegen.
En in Nederland?
Wij ont'eenen aan «Het Gezin" van
15 Juni 1.1. een mededeeling over een
moeder die met zes kinderen beneden
de 10 jaar eens een dagje uit zou gaan
en aan de Maatschappij van den Maas-
buurtspoorweg inplaals van zes halve
kaartjes slechts twee halve kaartjes en
vier volle plaatsbewijzen mocht betalen.
De maatschappij staat niet toe dal voor
meer dan twee kinderen uit een gezin
de halve prijs wordt betaald.
Hier in dit geval, dat wij zonder
verder, trouwens geheel overbodig,
commentaar geven, is kwestie van
te weinig verstand. Van te weinig ver
stand en te veel eigendunk geefi echter
het antwoord blijk, dat het Hoofdbe
stuur van den R K. Bond voor Groote
Gezinnen indertijd moest ontvangen
van de directie der Nederlandsche
Spoorwegen, toen het op een reductie
der tarieven voor groote gezinnen had
aangedrongen. Het Hoofdbestuur mocht
gerust wijzen op de veranderde houding,
die langzamerhand in het buitenland
tegenover het groote gezin valt waar
te nemen. Men beseft daar reeds de
Spoorwegen en groote gezinnen.
M. H. schrijft in het R K. Artsen
blad:
Man en vrouw zijn één,*behalve in
de spoor. Eet» ouwe grap, die men al
jaren kent. Man en vrouw en tien
kinderen zijn één, behalve bij dsn
bakker, bij den schoenmaker, bij den.
en bij den en bij den staat en bij
de spoor
Nog steeds zijn onze afgevaardigden
zij het dan ook theoretici of ongetrouw
de juffers niet snugger genoeg om te
begrijpen wat een groot gezin betee
kent voor de traalschappij, voor den
staal, voor het katholicisme.
Wanneer zsl de lijd komen, dat het
dat hij binnenkort bij mijn lijk moei
worden geplaatst. Ik ben de laatste
van mijn stam, gij behoeft de namen
slechts te veranderen".
Toen ik hem zulke gedachten uil
het hoofd wilde praten en hem wilde
troosten met de hoop op een nieuwen
stamhouder, schudde hij treurig het
hoofd en zeide
«Met mij is het gedaan. Ik hoop in
den hemel gelukkig te worden, hier
beneden verwacht ik niets meer. Het
kaartenhuis, dat ik hier op aarde had
willen opbouwen, is, zooals mijn vrouw
heefi voorspeld, tot den grond toe
heeft verwoest."
In het voorjaar van 1704 liet hij,
ofschoon dit vanwege de zware oor
logslijden met groote onkosten en offers
gepaard ging, de Slotkapel bouwen,
waar zija gemalin hem vroeger om had
gevraagd. Een groote steen met de
beide wapens van den 8chenk en
Hoensbroek, en het jaartal erin gegrift,
werd aan den buitenkant ingemetseld.
Zoodra de kalkbepleislering van het
gewelf klaar was, zette ik mij aan het
wetk, om er een fresco op te schil
deren, n.l. een balustrade van marmer
met tapijten en vruchtguirlandes ver
sierd, op den 'achtergrond een rood
gloeiende avondhemel en daarboven
helder blauw met voorbijtrekkende
zwarte onweerswolken, met gouden
randen, waaruit engelen met bloemen
en vruchtkransen naar beneden zweef
den. Vlak bij het altaar schilderde ik
den wondervogel, waarvan Christoffel
in den nacht voor het ongeluk had
gedroomd en dien hij bij zijn dood
meende te zien.
Wij zijn letterlijk omringd
door snijdende werktuigen
en de kans dat wij er ons
aan zullen bezeeren is dus
héél groot. Reden genoeg
om tijdig een pot Akker's
Kloosterbalsem in huis te
nemen, het heelende, ver
zachtende, antiseptische mid
del bij uitnemendheid voor
kleine en groote snijwonden.
AKKERs
Groote pot 60 ct. Zeer groote pot f 1.—
„Geen Goud zoo goed"
En toen ik hem zoo mooi mogelijk
had geschilderd, wierp ik peDseel en
palet in het vuur, pakte mijn wandel
staf en verliet het mij zoo dierbare
Slot Blyenheek, de goede edele vrouw
Catharina en den zwaar getroffen Heer
Arnold. Vol liefde wilden zij mij van
dit doel terughouden, maar toen ik
hen zeide, dat ik opname gevonden
had bij de bekende Heilige Orde van
den Berg Carmel, toen liete»i zij mij
in vrede gaan en wenschten mij alle
geluk voor tijd en eeuwigheid. Vrouw
Catharina zeide zelfs nog glimlachend:
«Meester Thijssen, nu gaat ge naar
het ware aardsche paradijs.'
«En in hemelsch Paradijs hopen we
elkaar allen weer te zien", antwoordde
ik. «Bid, goede Vrouwe, dat de won
dervogel van Christoffel ons allen eens
daarheen roept 1"
En toen r.am ik afscheid.
Het was in het jaar Onzes Heeren
1704, op den feestdag van den H.
Paulus
Lieve lezer, gij die de geschiedenis
van het «Paradijs" hebt gelezen, bidt
een »Ave Maria" voor den schrijver
(en den vertaler 1)
Tol zoover de vertelling van Meester
Thijssen. We behoeven er slechts wei
nige woorden bij te voegen.
De harde slag welke den Markies
heeft getroffen, schijnt hem werkelijk
voor goed geknakt te hebben. Hij stierf
te Blyenheek op den 31en Augustus
1709.
De wapentafel, welke bij zijn doods-