VMS
M A Ai
Dat is zeker!
De Paradijskamer
Uw Zenuwen
Hoest; Keelpijn
De nieuwe R.K. Kerk
te Beringe bij Helden.
FEUILLETON
De
weidestreek op den
linker Maasoever
Vergadering Boerenbond
te Leunen.
Roolm
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1928
Negen ~en veertigste Jaargang
No. 5
Onze vroegere dorpsgenoot, de
Weleerw. Heer Jos. Esser, Kapelaan
te HeldenPanningen, is door Z. D.
H.den Bisschop van Roermond
belast met het stichten van eene
R. K. Kerk te Beringe, gemeente
Helden.
Met het bouwen van dit nieuwe
Oodshuis is reeds eenigen tijd ge
leden een aanvang gemaakt, zoodat
het metselwerk zich reeds ongeveer
een paar Meter boven den grond
bevindt. Men hoopt dan ook, dit
jaar het mooie bouwwerk in zijn
geheel op te leveren.
Op Zondag 12 Februari a.s. zal
de plechtige eerste-steenlegging plaats
hebben. Dien dag zal ook eenieder
in de gelegenheid gesteld worden,
zelf een steen aan dit Oodshuis te
metselen-
Tevens zal dien dag een tentoon
stelling worden gehouden van kerk-
ornamenten in de St. Jozefs-school
te Beringe.
Mochten er in Venray en om
geving vrienden en kennissen zijn,
die met het mooie werk van Kapelaan
Esser symphaliseeren en dit ook
financieel wenschen te steunen, zoo
zij hun medegedeeld, dat zijn giro
nummer is: 133195.
Sparen kenden ze vroeger beter
dan nu!
De mensch laat ze vandaag beter
rollen
Vroeger ging het zuinig toe en
werd men later rentenier.
Nu is men modern er koopt zich
meer plezier en gemakken.
Welke arbeider dacht vroeger een
100 200 gulden uit te geven voor
zijn plezier. Ce moest eens er voor
komen en nou bedenkt meri zich
er niet over, een radio of een gra-
mophoon aan te schaffen.
Ze zeggen, dat het leven duurder
is geworden volkomen waar.
Maar het is vooral duurder ge
worden, doordat men zich meer
plezier koopt.
Och, het is iedereen gegund
en mooie ontspanning mag men
hebben. Het is beter, dat de man
met een mooie radio thuis zit, dan
met een leelijke borrel in de her
berg.
Laat men het zich thuis gezellig
maken niets beter dan dit.
Niettemin heeft men de spaarzaam
heid verleerd.
Hoeveel meer dan vroeger besteedt
de vrouw aan de kleeding?
Hoeveel meer besteedt het huis
gezin aan uitgaan en bioscoop
Hoeveel meer besteedt de jonge
Hïstorisch-romantisch verhaal van
het Kasteel Blyenbeek b\j Afferden.
Vrij naar hot Duitsch door B.B.
Maar de even beruchte, als beroemde
vechtersbaas, die nu eens in Spaan
schen dienst, onder Parma, dan weer
als Veldheer van de Generale Staten,
nu eens onder Leicester, in dienst van
Elisabeth van Engeland, dan weer als
veldmaarschalk van den afgevallen
Aartsbisschop Truchsess van Keulen,
niet zelden voor eigen rekening bran
dend en verwoestend het land door
trok, die nooit zou gelachen hebben en
in wapengeweld en gedruisch zijn
hoogste roem bevocht, die naar gelang
het hem voordeel bracht, zijn krijgs-
heeren verried en het geloof zijner
vaderen afzwoer, die tenslotte bij een
mislukte overrompeling tegen Nijmegen
in Augustus 1589, een ellendigen dood
vond in de golven van de Waal, wiens
lijk door beulen werd gevierendeeld
deze man wekt veeleer afschuw dan
liefdevolle deelneming.
Hoe geheel anders ziet h6t portret
van dien lachende knaap, met de buks
in de hand er uit, dat er naast hangt
in een vermolmde lijst.
man aan rooken?
Hoeveel Zondagsgeld krijgen de
kinderen
Nu kan men klagen over de be
lastingen doch zoo over de £e-
heele linie, over het gansche land in
deze zaken werd bezuinigd de
belastingen waren voor een groot
deel betaald
Het leven is duurder geworden
vooral omdat men weeldiger, ge
makkelijker, plezieriger is gaan
leven
Spreekt ge van bezuinigen be
gint bij u zelf en zonder gierig te
worden vindt gij menige gelegen
heid, waar ge kunt besparen.
door A. F. VAN BEURDEN.
IV.
De naam Vierlingsbeek, zegt Schut-
jens, de auteur van de geschiedenis
van het Bisdom den Bosch, werd
oudtijds Venlirgsbeek geschreven en
zou dan te verklaren zijn uit lage
weide aan de beek.
Reeds in 1308 kreeg Beek gemeen
tegronden en Peel van Jan van
Cuijk.
De Kerk is gewijd aan den H.
Laurentius, martelaar.
Voor de oudheid van Beek pleit
het bestaan van een Vrijthof, bij
kerk en gemeentehuis, een vrije
plaats, waar recht gesproken werd.
In Loon vindt men een mooie
kerk van den H. Theobaldus.
Holthees heeft ook zijne kapel
gewijd aan O. L. Vrouw ter Smarten,
Groeningen, die van St. Antonius
Abt en Nicolaas.
Groeningen bezat vroeger drie
kasteelen, kort bijeen gelegen, le de
Voort, nog als bouwhof in de grach
ten liggend, 2e 's Hertogentorens,
geheel afgebroken, 3e Collartshof,
daar tegenover, eveneens afgebroken.
Al die dorpen hebben nog gilden,
wier ontstaan reeds 4 tot 5 eeuwen
achter ons ligt.
Voor het behoud der overgebleven
perkamenten en het zilver wordt
tegenwoordig goed zorg gedragen.
De Hattert, een kasteel onder Beek,
bij het station, is afkomstig van de
adellijke familie van Hattert, die
eigenlijk van Mirlaer (van Meerlo)
heetten.
Thans behoort het aan den Heer
Th. Jaeger.
Bij Groeningen, Klein Vortum en
Vortum is de weidestrook zeer
breed, bijna 1800 meter breed. Maar
het zeer opmerkelijke in deze strook
is, dat er midden in een dorre,
lange duinstreek ligt van den Groe-
ningschen berg, zooals die genoemd
wordt tot precies tegenover de Sam-
beeksche Warande, waarvan we nog
zullen spreken, en die hier en daar
met hout bezet is.
Toen de Maas nog duizende en
duizende jaren nog bezig was de
weiden te vormen, liep ze hier in
twee ondiepe takken en stapelden
rechts en links van beide oevers
zand op, dat er nog ligt.
Groeningen, Vortum en de Sam-
beeksche warande liggen weer op
de hoogte.
Vortum behoort bij beek, het daar-
aansiuitende Mullem aan Sambeek.
De Warande, een oud kasteel,
thans boerenhoeve aan de Limbeek
gelegen, was vroeger het verblijf van
den vertegenwoordiger der Gelder-
sche landsvorsten, waarvan het Gel-
dersche wapen boven den ingang
stond. De schout woonde er.
in het weidegedeelte heeft men de
Maasstuw aangelegd, wat een ge
deelte der weidegronden wegnam en
de wegen naar de Maas geheel deed
verleggen.
Bij den Boxmeerschen molen, een
model van een mooien, ouderwet-
schen standaard-windmolen, wordt
de weidestreek wat smaller.
De oude heer- of verkeersweg
liep vroeger van Sambeek niet direct
naar de Boxmeersche Molenpoort
maar op de Boxmeersche „Verand"
en de Zevenhutten aan en zoo ddör,
over het Zand verder recht toe naar
Beugen. Men heef', in die richting
ook den ouden Rotneinschen weg
gevonden.
Nu gaat het van Sambeek recht
toe over den later gemaakten grint
weg door Boxmeer en over de
Keistraat en Veliegert naar Beugen.
Die blonde, golvende lokken, die
onder zijn rijkbepluimde vedermuts te
voorschijn komen, die blsuwe oogen
die schitterend als sterren, zoo levens-
luslig onder het reine voorhoofd de
wijde wereld in zien, die lachende,
frisch-roode mond, weike schijnt te
vragen »Ben ik met wambuis en wei-
taech en hooge kaplaarzen geen echte
jager?...
Heel dit heerlijk reine beeld b'acht
mij de vraag op de lippen Welke zou
toch wel de levensgeschiedenis van
deze jongen geweest zijn, die met zijn
vroolijke stem de oude vertrekken hier
voor 200 jaren bezielde.
Toen ik het portret van den knaap
vergeleek met da Diana in goudbrocade,
kon ik in het vriendelijk lachend ge
laat, zijne moeder niet herkennen, zij
had dezelfde schoon gevormde mond,
dezelfde kinderlijk reine uitdrukking in
hare trekken.
De zwarte iokken echter van de
edele vrouw, welke zacht-glanzend op
haar schouders neervallen, de warme,
donkere oogen, pasten niet bij de
blonde haren en oogen van den knaap,
Die zai hij dan van zijn vader hebben,
die naar wij vermoeden, degene is, die
daarnaast op een ander schilderij is
voorgesteld.
Het is een jonge man, van zeldzame
schoonheid. Vriendelijk ziet hij op u
neer met zijn zachte, heldere oogen.
De eenvoudig gescheiden, lichtbruine
pruik, welke nog iets heeft van die
overladen opsmukking uit den pruik
en poedertijd, daalt met de natuurlijk,
heid van echt haar in zachte golvin
J. H. van de Ven, dienstbode, naar
Schaijk
G. L A. F. Cortenbach, dienstbode,
naar Neer, Dorpstraat
M. J. van Treeck, z b n. Antwerpen
A. M. van Treeck, z.b n. Wijnighem
G. W. Hendriks, dienstknecht, naar
Maasheea—Overloon A 136
C. v. Capelle, echtgen. W. Bruggink,
z.b., naar Grave, Maasatraat B 107
MIJNHARDT's
Hoofdpijn-Tabletten 60 ct.
Laxeer-Tabletten60 ct.
Zenuw-Tabletten75 ct.
Staal-Tabietten90 ct.
Maag-Tabletten 75 ct
Bij Apoth. en Drogisten
lagssosdsa Msisieeliagsa.
Bevryd u yan die rugpjjn
Rugpijn waarschuwt u, dat uw nieren
verzwakt kunnen zijn. Uit rugpijn
blijkt dan, dat gij een specifiek nier-
middel dient te gebruiken om deze
belangrijke levensorganen te versterken.
Waag u niet aan uitstel I Begin onmid
del lijk Foster's Rugpijn Nieren Pillen
te gebruiken. Dit middel kan aan de
ren nieuwe kracht geven, zorg
dragen voor goede bloedzuivering, en
rugpijn, blaasstoornissen, waterzuchtige
zwellingen, pijn in de spieren of ge
wrichten, matheid, vermoeidheid, zenuw
achli^heid, duizeligheid en urinestoor
nissen doen verdwijnen.
Tal van mannen en vrouwen, die
gedurende de laatste 25 jaren leden aan
nierkwalen en de pijnlijke verschijn
selen daarvan, getuigden, dat Foster's
Pillen hun kracht en gezondheid her
stelden.
Aarzel niet 1 De werking van dit
specifieke middel is rechtstreeks op de
nieren gericht, en als deze organen
goed werken, wordt het bloed behoor
lijk gezuiverd en krachtig. Daarom
worden Foster's Rugpijn Nieren Pillen
dan ook algemeen aanbevolen tegen
rheumadek, lendepij n, ischias, rugpijn
en andere ernstige gevolgen van nier
zwakte.
Verkrijgbaar (in glasverpakking met
geel etiket let hier vooral op) bij
apotheken en drogisten k f 175 pei
flacon. 36
ingekomen en vertrokken personen
van 20 tot 27 Jan.
INGEKOMEN
H. H. G. Sieben, chauffeur, Hense
niusplein 9 van Kessel
C. G. Assmann, sigarensorteerdor,
Langeweg 9b van Leiden
W. J. P. Stevens, dienstbode, Oude
Oostrumsche weg 8a van Boxmeer
A. H. Stevens, dienstknecht, Buiten
weg 3 van Sambeek
G. E van Gerven, dienstbode, Gas-
straat 5 van Boxmeer
J. Heggen en echtgen hoofd eener
bijz. school, Maasheesche weg 8 van
Sittard
G. Caspers en gezin, landbouwer
Oostrum C 43 van Beugen
VERTROKKEN
E. W. M. Vermeulen en echtgen.,
sigarenmaker, naar Eindhoven
A Brans, dienstknecht, naar Horst
D 109
gen op zijn schouders neer en omlijnt
een fijnbesneden, bevallig gelaat.
Het blauwe jagersbuis met de witte,
zijden koorden op de mouwen, de hals
doek van Brabantsch kant, geven aan
de jeugdige verschijning een even
voornaam, als smaakvol voorkomen
Deze edele vrouw, die vriendelijke
man en die vroolijke knaap wekten in
hooge mate mijne bewondering.
Ik trachtte hun namen en levensge
schiedenis na te vorschen.
Hunne namen kon men mij zeggen:
het is de laatste Schenk van Nydeggen,
Arnold, Markies tot Iiillenrath, Heer
te Bleyenbeek enz., zijne echtelijke
Gemalin, Maria Catharina, gravin van
en tot Hoensbroek en hun zoon Chris.-
toffel Arnold Adriaan.
Over hun lotgevallen is niet zooveel
opgeteekend als ik wel gewenscht had.
He' een en ander berust ook op mon
delinge overlevering.
Maar wat ik hoorde en las en met
de tot heden toe bewaarde gedenk-
teekener. uit dien tijd (die daarmede in
verband staan) is het voldoende een
eenvoudig beeld van hun leven te
vormen, hetwelk volgens Gods raads*
besluit en toelating niet zoo zonder
doornen verliep, als de portretten wel
zouden doen vermoeden.
Zij schijnen geschilderd te zijn, voor
dat de golven van smart en leed, welke
hun edele zielen in bitterheid dompel
den, maar .later ook zouden louteren
en verheerlijken, geheel onverwacht
over hen losbraken.
De oude meester, die hun portretten
schilderde, zal ons hun lotgevallen en
Vrijdag hield de ZeerEerw. Heer
Bemelmans Directeur der R K. Land
bouwschool te Roermond, in het Bonds
gebouw te Lsunen, bij gelegenheid
eener vergadering van den Boerenbond,
eene lezing over het W9zen van Organi-
8atiè.
De heer P. J. Arts opende de verga
dering met den Christelijken groet, riep
alle aanwezigen, die talrijk waren
opgekomen, een hartelijk wölkom toe
en wees op de gelukkige omstandigheid,
dat al had de waterwolf in ons land
schade veroorzaakt, dit nog heel wat
minder beteekende, dan in het buiten
land, waarvoor wij Gode dank schuldig
zijn. Hij hoopt, dat 1928 voor elk lid
van den bond afzonderlijk voorspoedig
zal zijn en dat in den bond «lies ia
vrede zal geschieden, en zoo ook voor
den bond een gunstig jaar zij.
Hierna doet de secretaris, de heer P.
Reintjes, voorlezing der notulen der
twee laatste vergaderingen, welke om
veranderd worden goedgekeurd.
De Voorzitter deelde nu mede, dat
de Zaakvoerder, de heer P. A Jacobs,
met ingang van 1 Februari 1928, onder
opzegging van de huur van het pak
huis, zijn ontslag heeft genomen. De
Voorzitter bracht dank aan den heer
Jacobs voor alles, wat hij in zijn werk
kring voor het belang van den bond
heeft gedaan. In verband hiermede
deelde de Voorzitter mede, dat de zaken
zullen worden voortgezet zonder Zaak
voerder en eene Commissie, bestaandi
uit de Heeren M. Geurts, de Voorzitter
en de Onder-Voorzitter, voorloopig de
zaken zullen behandelen. Het pakhuis
is thans gevestigd bij den heer G van
Meijel, waar men Maandag, Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag het pakhuis
geopend vinden zal. Zou men op andere
dagen langs komen, dan zal men er
toch bereidwillig geholpen worden.
Alle artikelen zullen er genoegzaam
voorradig zijn.
Hierna verkreeg de ZeerEerw. Heer
Bemelmans het woord, die verklaarde
met genoegen de uitnoodiging tot een
spreekbeurt te hebben aangenomen en
een en ander zou behandelen in ver
band met de organisatie.
Door de geschiedenis der 40 bestaans
jaren van den bond, loopt als een
komen tot rust en worden gesterkt door
IVijnhardt's Zenuwtabletten
Glazen Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drog.
Mijnhardt's Hoesttabletten. Doos 30 ct
Mgnbart'sKeelpiyntabletten, 60ca 30 ct
Bij Apoth. en Drogisten.
Hebt U last van een droge
keel'/ als U veel gerookt hebt?
Koop dan eens een pakje
WRIGLEY's P.K.-Kauw-
bonbons en let eens op, hoe
heerlijk die Uw mond en
keel verfrisschen.
„Een P.K.'tje na elk si
gaartje" knapt U heelemaal
op en doet het rooken beter
smaken.
Als U aan sport doet, kunt
ge P.K.-Kauwbonbons
evenmin missen. Zij voor
komen dorst en verdrijven
vermoeidheid; bovendien zijn
ze goed voor gebit en maag.
gouden draad de samenwerking, zonder
welke er niets bereikt kan worden.
Art. 2 van ons Reglement zegt, dat
de bond zal behartigen de zedelijke en
stoffelijke belangen der Bondsleden.
Dus eerst de zedelijke of godsdienstige
belangen. De boer, werkende in Gods
vrije natuur, zal .meer dan iemand
anders geneigd en in staat zijn te
denken aan het einddoel van ons
men8chelijk bestaan. Dit is het doel
van den mensch, al het overige is
slechts middel. Waar de bond dus het
Christendom voorop stelt, is de plaats
van iederén boer in den bond.
Als van zelf springen nu twee vragen
naar voren: Heeft de bond dit gedaan
dit zal men bevestigend moeten beant
woorden. Hebben de leden dit gedaan
of hebben die in den bond niets gezien
als een kunstmestdepöt of een export
slagerij Dan is dit een bedenkelijk
verschijnsel en moeten de leden het
ABC van hun bond beter leeren be
grijpen.
Op de eerste plaats is de bond eene
standsorganisatie, dus esn deel der
maatschappelijke eenheid. Wij moeten
dus sociaal, niet socialistisch, zijn
en letten op onze rechten en plichten
als stand, waardoor de boerenstand meer
achting en respect zal afdwingen. Geen
stand grijpt zoo in het leven der Maat
schappij. Veel industrie hangt van den
boer af.
De 8uikerraffineering behoeft het riet
of de biet, tabaksfabrieken behoeven de
plant, meelfabrieken hel graan, koloniale
waren worden alle verbouwd, linnen
en wollen goederen komen van wol en
vlas, ook producten der boerderij.
Een andere maatstaf voor de waarde
der boeren is de uitvoer te vergelijken
van industrie en landbouw.
In 1923 bedroeg de uitvoer der
industrie 645 millioen, de landbouw
670 millioen.
De waarde der producten van het
ruwe landbouwproduct bedroeg in 1924
1236 millioen gulden.
Zoo is de boerenstand door een
Duitsch schrijver genoemd de wortel
van den boom. Takken en bladeren
kunnen vergaan, zoo lang de wortel
gezond is, blijft de boom behouden.
Organisatie wil de leden meer inzicht
geven m maatschappelijke verhoudin
gen, meer ontwikkeling geven in lal
van levensomstandigheden. Zoo zsl
beproevingen vertellen.
Zooals de vele sporen van zijn werk
zaamheid getuigen, moet die jarenlang
op Bieyenbeek gewoond hebben. We
zullen zoo veel mogelijk de oude
trouwhartige taai haar rechten laten
doen gelden, de tallooze vreemde woor
den echter, waar de Duitschers in die
tijden, zoo in vielen, zullen wij zooveel
mogelijk trachten te vermijden.
I.
Hoe ik naar Blyenbeek kwam, daar
een paradijs schilderde en hoe feeste
lijk de Jonker Christoffel ontvangen
werd.
Ik, Meester Jan Thijssen. schilder en
houtsnijder van beroep, heb mij voor
genomen, om ter eere Gods, van zijne
lofwaardige Moeder en tot mijn eigen
stichting en aandenken, in dit boekje
op te teekenen, al wat zich hier op
dit slot Blyenbeek met mijn beminde
jonge Heer en leerling, de edele Jonker
Christoffel heeft afgespeeld en is voor
gevallen.
Alvorens ik echter over de zielsgoede
knaap ga schrijven, moei ik eerst ver
tellen, hoe en wanneer ik in het Slot
Blyenbeek ben aangekomen.
Toen ik mijn leertijd voleind had,
welke weliswaar vanwege mijn groole
armoe niet lang heeft geduurd, heb ik
mijn eerste altaar stuk geschilderd voor
de Paters Jezuiten te Brussel.
Het was nog al tamelijk goed uitge
vallen en erg goedkoop en daarom
hebben de P. Jezuïten mij heel gena
diglijk aanbevolen aan den Veldmaar
schalk Caspar Schenk van Nydeggen,
een hoog aanzienlijk man in Spaan-
schen dienst, die toen ter tijd in Brus
sel vertoefde.
Deze Heer was ridder van de Duit-
sche Orde en op zijn ouden dag bij
zonder vroom, godsvruchtig en welda
dig, daarenboven was hij door Frater
Reginaldus Gronigensis, de Provinciaal
der Capucijnen, aan al de gunsten en
genaden van de eerbiedwaardige Orde
der Capucijnen deelachtig gemaakt
Hij de6d veel goed aan kloosters en
kerken, waarvoor hem de Heer het
eeuwige leven moge schenken. Amen.
Deze Veldmaarschalk nu liet mij
een altaar-stuk voor de Kerk van
Swalmen schilderen.
In 1686 had ik het tot zijne tevre
denheid voltooid en daarna heb ik het
zelf naar die plaats toegebracht en het
daar opgesteld. Toen hij hoorde,
waarschijnlijk van de P. Jezuften
dat ik in groot gevaar verkeerde om in
Brussel met andere jonge schilders
een lichtzinnig leven te beginnen,
zeide hij, toen hij mij de 54 goudgul
dens voor het altaarstuk uitbetaalde
MeesterJan, je bent nog jong en
onervaren en ge weet niet, hoe Ücht
de lieve onschuld, die uit je blauwe
oogen straalt, in een stad als Brussel
en vooral achter de wijnkan van schil
der schenkers verloren gaat. Zie near
mijne grijze hareD en laat ik je een
goede raad geven. Verlaat je Brussel-
sche kameraden, want anders gaat het
niet goed met je I
Wordt vervolgd.