Tweed© Blad van «PEEL EN MAAS"
Twee helden.
Het Wiegekind.
De weidestreek op den
linker Maasoever
Uit de Landbouwwereld
f/tynfiewtts
Eerst alleen
VERK0UDEM
AKKER'5
ABDÜ5IR00P
Voorde Borst
ZATERDAG 21 JANUARI 1928
Negenden veertigste Jaargang
No. 3
door A. F. VAN BEURDEN.
Blitterswijck zit beter in zijn bouw
land, alhoewel vlak bij het dorp nog
strooken heide en zand liggen
De oude Blitterswijckers hebben
van slechten grond door aanhoudend
mesten en ploegen beter bouwland
weten te maken. Het moet echter
geen verwondering baren, dat men
daar hier en daar een groot gewor
den denneboom vlak bij het dorp
ziet staan. Het gehalte van den grond
tusschen kasteel en Maas is van veel
betere kwaliteit. In vroegere dagen,
toen de scheepvaart op de Maas nog
sterker was, bouwde men op den
oever groote, stevige boerderijen, die
tevens dienst deden als los en laad
plaatsen voor booten en schepen
Omdat de Maas hier in een sierlijke,
groote bocht op Well aanzwaait,
wordt het weidegebied daar weer
veel breeder tot 1200 meter toe.
Vreemd is het, dat dit gebied weer
zoo in een krimpt juist tegenover
Well tot een paar honderd meter en
daar weer begrensd is door een stuk
zand en duinengrond.
Dat kan men van de Maas ver
wachten, in eens tè veel geven en
dan weer alles in zand laten ver
loopen.
De Kooi, herberg, veerhuis en
landbouwwoning, juist legen over
Well is niet het oude veerhuisdat
moet men wat verder aan de Molen
beek zoeken. Het is nu een groote
hoeve. Maar draagt nog den naam
van Staaij, dat hetzelfde als Stade,
Steyl of Stee! beteekend, eigenlijk
overgang in de oude taal.
Het veer was vroeger eigendom
van de Heeren van Well, die er ook
de „mergelmaat" bezaten of het recht
van een klein bedrag te heffen van
elk mud mergel, dat van het Zuiden
per schip aangevoerd werd.
Dit is tevens een bewijs, dat voor
vele honderden jaren de mergel al
als meststof gewaardeerd en gebruikt
werd.
Well ligt vlak op den v rij hoogen
oever der Maas, maar toch niet zoo
hoog, dat het bij wate rsnood vrij
blijft, integendeel is het dikwijls ge
teisterd, zelfs zoodanig dat de lijk'
kisten in den grafelijken grafkelder
bij de kerk gingen drijven.
Wanssum is ontstaan, aan de twee
zijden der Molenbeek waa.r men
enkele goede weiden vond en men
veel heide ontgon.
Van de drie namen der- plaatsen
Blitterswijck, Wanssum en, Meerlo is
alleen de laatste vrij gaed verklaar
baar als loo bij de Ma ar of hooge
plaats bij het moeras, v /at ook met
de plaatselijke gesteldh eid overeen
komt.
Blitterswijck is voor mij onver
klaarbaar, het vicus ad littoram, of
littersvick is aardiger g' svonden dan
Waar en Wanssum k an evengoed
Wadensheim of huis bi; j de wade of
overgang als Wodansh'aim, huis van
den Noordscb,en God Wodan. Want,
alhoewel rjnze voorouders heidenen
waren, nr.een ik niet dat zij met
Wodan, "Vhor, Treija e.n hoe de andere
Noordscf ie Goden ook tgeheeten heb
ben, vee.l hebben uit te s'tsan gehad.
Het w aren arme jagers, visschers
landbouwers, veehouders, die weinig
ontwikkeling hadden en daarbij waar
schijnlijk een vaag Godsbegrip;
Al wat men er van vindt is ruw
bewerkt, de werktuigen zijn van steen
of hertshoorn en van schrift of ont
wikkeling is geen spoor te vinden.
Wel komt er door de opgravingen
van Dr. Holwerda en andere geleer
den meer licht. Maar overigens heeft
men in de geschiedenisboekjes van
vroeger de oude schrijvers precies
nageschreven.
Zooals dat bij zeer vele dorpen in
Limburg het geval is, hadden Blit
terswijck, Well en Meerlo ieder een
kasteel, in de oorlogstijden vroeger
belegerd, ingenomen, verbrand en
met meer of minder pracht weer
binnen de grachten herbouwd^ naar
gelang de heeren meer of minder
inkomsten kadden.
Dat van Well was in ieder geval
op een breeden grondslag aangelegd.
Meerlo is afgebroken, alhoewel er
van de grachten nog een en ander
te zien is.
Op de Molenbeek bij Meerlo en
bij Wanssum lagen watermolens,
toekomende aan den heer. Een der
twee molens, onder Wanssum be
stond nog tot voor enkele jaren,
maar is toen afgebroken, zeer ten
spijt van de schilders, die hem dik
wijls op het doek vereeuwigd hebben.
Sic transit gloria mundi, zoo vergaat
de roem der wereld
(Wordt vervolgd)
[ogekomeuen vertrokken personen
van 30 Dec. tol 13 Jan.
INGEKOMEN
A. G. v. Yzendoorn, dienstbode, L 81
van Meerlo
A. Kuunders, dienstknecht, I 47 van
Deurne
M. J. A. Stevens, z.b., Overloonsche
weg 2 van Alphen a d. Rijn
M. C. B. Thieien, z.b., Marktstraat
van Tegelen
G. G. Gh. Lens, kloosterzuster, St.
Annalaan 5 van Bergen (B.)
P. M. E. Haars, onderwijzer, Paters-
laan la van Weert
J. Nent, dienstknecht, H 40 van Horst
Th. F. Teeuwsen, chauffeur, Hense«
niusplein 9 van Wissen (D.)
H. Eschenbrücker, kleermaker, Sta
tionsweg 8 van Xanten
G. J. Hoefnagels, onderwijzeres, I 53a
van Deurne
L. Th. J. Koppers, onderwijzer,
Groote straal 13 van Bergen (L.)
J. G. W. Baltesen, dienstbode, Leun-
sche weg 15 van Maasbree
H J. H. Linders, z.b, Veltum L 11
van Eindhoven
J. Bauer, kloosterzuster, Overloonsche
weg 2 van Culemborg.
VERTROKKEN
A. Kuunders, dienstknecht, naar
Deurne B 264
F. Verstraaten en echtgen., chauffeur,
naar Venlo, Jodenstraat
D H. H M. van Kollenburg, winkel
juffrouw, naar Eindhoven
L. VV. Wilmsen, dienstbode, naar
Arcen, Rijksweg
W. A. Berg, kloosterzuster, naar
Renkum
P. M. W. A. Bonanls, dienstbode naar
Boxmeer
A.. Schurmann, kloosterzuster, naar
Blerick
W. Jaspers, kloosterzuster, naar
Kessel
J. H. J. Horstermans, verpleegster,
naar Venlo
J. H. G. Jeuken, dienstbode, naar
WanssumGeysteren
W. B. Krüger, dienstknecht, naar
Sterkrade, Munsterstraat 13.
Zorg voor een genotvollen ouden dag j
Ouderdom is niet enkel een kwestie
van jaren. Velen voelen zich jonger op
70-jarigen leeftijd dan anderen van 60
of zelfs 50 jaar. Dit is een ontegen
zeggelijk feit, en men kan er verschil
lende oorzaken voor aangeven. Gewoon
lijk hebben ouden van dagen met een
jong gemoed behoorlijk zorg gedragen
voor hun nieren. Een oude spreekwijze
zogt: »Als gij uw nieren gezond houdt,
houden deze u gezond."
En ouden van dagen kan zooveel
leed bespaard worden, want veel rug
pijn, urinestoernissen, ischias, spit,
rheumatische pijnen en graveel worden
dikwijls noodeloos geleden. Den nieren
ontbreekt het vaak aan hulp. Zij be
hoeven de bijzondere versterkende hulp
van Foster's Rugpijn Nieren Pillen.
Door de opwekkende kracht van dit
niermiddel wordt de werkzaamheid der
nieren hersteld het versterkt de nieren
en helpt deze om het bloed te fillreeren,
terwijl de afmatlende ziekteverschijn
selen der nieraandoening verdwijnen
Waarom zouden ouden van dagen nog
langer lijden, als zij de benoodigde hulp
onder hun bereik hebben
Verkrijgbaar (in glasverpakking met
geel etiket let hier vooral op) bij
apotheken en drogisten a f 1.75 per
flacon. 33
Nauwelijks was het woord gevi xllen,
of korporaal Murat bemerkte, dat all©
officieren haastig opsprongen en ?oor
een kleinen officier salueerden, (die
eensklaps uit 't duister het wachtvu n r
genaderd was. Op het hoofd droeg >bij
een kleinen hoed en het eenigszins
tengere lichaam was in een eenvoudi-
gen, donkergrijzen mantel gestoken.
Overste Saint-Pré I riep hij met
scherpe stem.
Generaal 1
Nu herkende Murat opeens den
kleinen luitenant Bonaparte. Hij zag de
doordringende oogen, 't ernstige voor
hoofd, het marmeren gezicht, als voor
acht jaar en wist onmiddellijk, dat hij
den bevelvoerenden generaal voor zich
had.
Generaal Bonaparte mat overste
Saint-Pré van het hoofd tot de voeten
en zeide toen, terwijl hij op elke letter
greep nadruk legde Het is waar,
overste, gij zijt een hoofd grooter dan
ik 1 Nog een daad van ongehoorzaam
heid en het verschil vervalt I
Overste Sa>nt-Pré werd bleek en
stotterde verlegen
Generaal, alleen de total8 onmoge
lijkheid der verpleging noopte mij
Stil I Binnen een uur staat uw
regiment in het bosoh van Casa Reccia 1
Overste Saint Pré verdween in de
duisternis.
Mijne heeren, ging generaal Bona
parte voort, morgen zal het weer een
roemrijke dag worden in de geschiedenis
van Frankrijk. Gij kent uw lot als
soldaat. Gij zult eer en leven op het
gpel zetten om een blad bij te dragen
tot den lauwerkrans die de bestorming
op Lodi om ons hoofd windt.
Leve de generaal 1 klonk het
geestdriftig in het rond.
Leve Frankrijk 1 antwoordde
Bonaparte en was direct daarna in de
^L'isternis verdwenen.
j) sn jongen korporaal bij de veld
wacht* ging een rilling door de leden,
echter i van vrees- Morgen dus, zou
Lodi bestormd worden I Dat was het,
wat hem m>et Seesldrift vervulde.
Er op Oier onder l Hij wilde zich
bij Bonaparte in herinnering
brengen, 't Voor 'beeld v.°" hem was er,
hij had hel slecht. na te koB>e?-
Den volgenden da ?et.het krlek,e,n
van den morgen, dc berden van alle
hoogten het geschutv UUI> dat d0 b®
storming van Lodi zou 'n|e>den. Het
urenlange, onafgebroken rollen en
donderen der kanonnen was V?rsva"j
kelijk, overal steeg de opgewon denneia
van beide zijden verwachte .nien de
bestorming.
Eindelijk rukte de Fransche infa ö*:e
rie naar de tactiek van dien tijd,
reusachtige kolonnes tegen de Oosten
rijksche versterkingen optelkens ver
schenen nieuwe regimenten, als het
ware uit den grond opschietend, op
het slagveld'. De strijd bleef langen tijd
onbeslist, deFranschen wonnen terrein,
maar aan een overwinning was niet
te denken, en reeds in den namiddag
was het een uitgemaakte zaak, dat
717—14
lagsssaSea Hidedssliagea.
Zoo lang een kind nog in de wieg
ligt, zal de huid van de kleine op
sommige plaatsen vaak rooden bran
derig zijn en zelfs stuk gaan. Dit
verzacht en geneest men met PUROL
Wat de Landbouwboek-
houdbureaux ons leerden
Reeds in 8 van de 11 provincies van
ons Jandzijn landb/iuwboekhoudbureaux
gevestigd, die 'de boekhouding van een
kleiner of grooter aantal landbouw
bedrijven controleerden. In 1925 (over
'26 hebben we de volledige cijfers nog
niet) werden gecontroleerd in Gronin
gen 309, Friesland 709, Drente 12.
Óverijsel 159, Noordholland 71, Zuid
holland 15, Zeeland 33 en in Brabant
107 bedrijven. In 't Noorden en
Zuiden van ons land (Gr., Fr. en Br.,
is de deelname dus 't grootst. De uit
komsten zijn uiteraard zeer verschillend)
omdat de omstandigheden zeer uiteen
loopen, niet alleen in de onderscheiden
landbouwgebieden, maar zelfs bijna in
elk bedrijf Die verschillen in cijfers
uit te drukken, is niet mogelijk. Volgt
hieruit, dat men zeer voorzichtig moet
zijn met het trekken van conclusies
uit de verkregen resultaten, toch geven
deze belangrijke aanwijzingen over
verschillende vraagstukken, en die
aanwijzingen krijgen gaandeweg méér
waarde naarmate het aantal gecontro
leerde bedrijven toeneemt.
Voor ditmaal wijzen we op het vol
gende: De pacht of pachtwaarde per
Hectare, welke over 1924 aanmerke
lijk gestegen was in de prov. Gronin
gen, onderging daar geen verandering
men zich het hoofd zou verpletteren
tegen de vijandelijke wallen.
Generaal Bonaparte schuimde van
woede. Hij reed van het eene punt van
den slag naar het andere, hij voerde
de regimenten persoonlijk tot den aan
val aan, ontzag geen gevaar, integen
deel, hij zocht het alles tevergeefs
Alls stuitte af op het moorddadige vuur
van den vijand en zijn vaste stelling
Het heetst was de strijd om een brug
die over de vestinggracht naar Lodi
voerde. Als het gelukte, deze stormen
derhand te nemen, was men bij de
bres en de vesting was verloren.
Doch alle bestormingen van die brug
werden afgeslagen. Juist hier concen
treerde zich het vijandelijk vuur op
een wijze, die de bataljons telkens
noodzaakte terug te wijken.
Met den blik van den echten veld
heer zag Bonaparte waar het haperde.
Koelbloedig reed hij in den kogel regen
tot dicht bij de brug, sprong van het
paard en liep met opgeheven degen de
brug op.
Voorwaarts, mijn dapperen 1 riep
hij met de schrille, electriseerende stem,
die hem op zulke oogenblikken eigen
was.
En zoo, in de eene hand de vlag
van; het een en-dertigste regiment, in
de andere den blooten degen, liep hij
a/leen tegen den vijand in, naar de
bre& En alsof men slechts op het voor
beeld gewacht had, stormde nu alles,
wat in de nabijheid was, naar de brug.
Deze doodsverachtende dapperheid
ontvlamde manschappen, zoowel als
officieren. Niemand wilde den generaal
In Friesland werden eenigszins
hoogere cijfers genoteerd.
Het totaal der uitgaven per H A
onderging door het een en ander eenige
veranderingen. In enkele landbouw
gebieden van Groningen is bet een paar
gulden gestegen, doch in de meeste
daalde het eenigermate.
De bruto-opbrengst per H.A. in guldens
is echter aanmerkelijk gedaald. De
gemiddelde daling bedraagt in de prov.
Groningen ongeveer f 60, en in Fries
land f 25.
De landbouwgebieden, waar veeteelt
de voornaamste plaats in het bedrijf
inneemt, hebben het minste van deze
algemeene daling te lijden.
De vermindering der bruto-opbrengst
is het grootst in die streken, waar de
akkerbouw de grootste uitbreiding
heeft.
De netto opbrengst per H.A. in gul
dens is vanzelfsprekend aanmerkelijk
gedaald, door de sterk verminderde
bruto opbrengst, terwijl de totaaluit
gaven per H.A. geen groote verschillen
vertoonen met het voorgaande jaar.
Overzien we de uitkomsten in een
13 tal landbouwgebieden in verschil
lende provinciën, waar 25 of meer
gecontroleerde bedrijven voorkomen,
dan zien we daaronder 4 gebieden,
waar gemiddeld een verlies werd
geleden van ruim 12 tot ruim f43 per
Hectare. In de andere 9 gebieden was
gemiddeld een netto-opbrengst,
variëerend van f 569 tot f 67 4/ per
Hectare. Nadrukkelijke vermelding
verdient, dat de arbeid, welke door den
bedrijfsvoerder zelf is verricht, niet
afzonderlijk onder de uitgaven is ge
rekend, zoodat deze in de netto-opbrengst
is begrepen.
D* Afzet van kleinere
houtsorteeringen.
Ieder jaar staat menige boschbezitter
voor de moeilijke vraagWaar blijf ik
met mijn verschillende dunnings-
producten Op deze vraag tracht de
heer G. Houtzagers, hoofdambtenaar
bij de Ned. HeideMij. een antwoord te
geven in het Jaarboek 1927 der Nederl
Boschbouwvereeniging. In een breed
opgezet artikel geeft hij aan de hand
van verschillende voorbeelden uit de
practijk zijn meening, die ons van groot
belang toeschijnt en, in 't kort, hierop
neerkomt.
In de meer boschrijke gebieden,
vooral die met veel jonge bosschen,
levert de afzet der producten der eerste
dunningen vaak groote moeilijkheden
op. Raakt men het hout al kwijt, de
prijzen zijn minimaal en niet loonend.
De eenige weg om hierin verbetering
te brengen, is: het zelf verwerken van
het hout tot diverse sorteeringen, en
dit dus pasklaar te maken voor den
consument, en daarna rechtstreeks
afleveren naar die streken, waar een
tekort aan dit hout bestaat Dit zal het
meest loonend zijn door hierbij alge
meen gebruik te maken van één Cen-
tralen Verkoopdienst, zooals deze in
ons land sedert 1907 door de Ned.
Heide Mij is ingesteld.
Er moet voorts een algemeene actie
gevoerd worden tot verlaging der
vruchttarieven voor lichtere hout
sorteeringen, afkomstig uit Neder
landsche bosschen. De vele klachten
kalmeeren en worden
gesierkl door
Buisde 75ct Bij Apoth en Drogisten
685—16
]uist omdat verkoudheid zich zoo
onschuldig voordoet, is zij zoo gevaar
lijk. Vergeten wij toch nooit, dat zij
een ontsteking der slijmvliezen is en
dat reeds een simpele verplaatsing
dier ontsteking b.v. naar de stem
banden. de bronches of naar het slijm
vlies van de longen - en hoe gauw
gebeurt dat niet - haar veel ernstiger
maakt. Acute en chronische bronchi
tis, asthma, borstbenauwdheid zijn de
terecht gevreesde gevolgen van een
verwaarloosde verkoudheid. Maak de
genezing, niet moeilijker en duurder
door met de juiste behandeling te
wachten. Begin bij het begin en verzorg
een eenvoudige verkoudheid dadelijk
met de versterkende, onschadelijke,
maar krachtig slijmoplossende
in den steek laten.
Nummer twee in de bres was korporaal
Murat.
Een oogenblik lang was het, alsof
de oogen der beide dappere mannen
elkander ontmoet hadden. Toen echter
scheidde hen het gewoel van den
strijd.
Lodi viel dienzelfden nacht in han
den van generaal Bonaparte, voor wien
de brug van Lodi de weg naar de
onsterfelijkheid werd.
Des morgens na den slag was in de
veroverde stad parade der Fransche
troepen, waarbij generaal Bonaparte
niet verzuimde, vele zijner soldaten
persoonlijk aan te spreken, te prijzen,
te onderscheiden. Zoo reed hij met zijn
staf ook langs het front der kurassiers.
bij wie korporaal Murat stond. Hij
stond in het eerste gelid, met verbon
den voorhoofd, daar hij later, in het
gevecht een sabelhouw gekregen had
Hij zag den grooten generaal naderen,
ernstig en voornaam als altijd, de
marmeren trekken door trotsch ver
trouwen verhelderd.
Nu komt mijn dag, nu 1 prevelde
de korporaal en zijn hart klopte hoor
baar.
Doch de generaal, nadat hij een
oogenblik peizend voor hem stilgestaan
had reed langzaam voorbij zonder iets
te zeggen.
Hij kent mij niet meer, hij kent
mij niet meerl dacht Murat hij zich
zeiven en een traan rolde over zijn
gebruind gelaat.
Eensklaps keerde Bonaparte zich om
en wenkte hem. »Korporaal 1"
Per koker: f 1.50, f 2.75, f 4.50
over de te hooge kosten van het zelf
opwerken van dit hout zijn uitsluitend
een gevolg van de onbedrevenheid van
het personeel.
Overal, waar de plaatselijke markt
overvoerd is, kan deze methode met
succes worden toegepast.
Door een nauwkeurige bestudeering
van de verschillende arbeidsverrichtin-
gen, en van de in gebruik zijnde hulp
middelen, zal het mogelijk zijn, de
bedrijfsresultaten ook verder nog be
langrijk op te voeren. Het is, oordeelt
de heer Houtzagers ten slotte, dat er
meer eenheid komt in de benamingen
en afmetingen ook bij de kleinere
sorteeringen, en dat gemeenschappelijk
gestreefd wordt naar een algemeene
standaardeering der houtmaten.
De gemeenschappelijke afzet zal hier
door zeer worden vergemakkelijkt. Bij
den heer Houtzagers staat vast, dal niet
alleen een deskundig gevoerde dunning
juist in de eerste 2, 3 of 4 dunningen,
dus uit de bosschen van 18- tot 30 A
35jarigen leeftijd, al heel wat hout
brengt, maar dat de combinatie sterker
dunnen, takbemesting en zelf opwerken
van het dunsel, de weg is om onze
bosschen tot een beduidend hoogere
rentabiliteit te brengen het hiervoor
uit te geven geld komt in veelvouden
terug. Wij raden boschbezitters, die op
eenigszins groolere schaal dunningen
in jonge naaldhoutbosschen moeien
uitvoeren, aan, om hierover vooraf bij
de Heide Mij advies in ie winnen.
Wenken en mededeelingen.
De directie van den Landbouw pu
bliceerde de resultaten van monster
nemingen ter bepaling van gewichten
gehalte der suikerbieten.
Er kwamen 221 berichten daarover
bij haar in.
De monsters zijn genomen in alle
deelen des lands. Opmerking verdient,
dat de uitkomsten op verschillende tijd
stippen verschillend waren.
Zoo steeg het gewicht der bieten
tusschen 15 Aug en 7 Sept. van ge
middeld 360 tot 545 gram en het
Inwendig jubelde hij nu
Hij kent mij toch 1 Hij heeft mij
niet vergeten 1
Heet je Gioachimo Murat vroeg
Bonaparte.
Ja, generaal.
Ben je uit Mont Pellier?
Neen, generaal. Ik ben te Cahors
geboren, maar ik was voor eenige jaren
te Mont Pellier, waar ik het geluk had,
u te zien.
En ben je mij gisteravond op de
brug voorbijgereden
Ja, generaal.
Rijd voor het front
Murat gehoorzaamde.
Ik benoem bij dezen korporaal
Murat tot luitenant bij zijn regiment,
zeide Bonaparte... Luitenant Murat, ik
verwacht u altijd onder de dappere te
vinden I
Daarmede reed hij heen.
Zooals men uit de geschiedenis weet,
klom Murat door zijn militaire be
kwaamheden en den steun van Napo-
leun snel in het leger op.
In 1800 trouwde hij met de zuster
van den eersten consul, hetzelfde meisje,
dat hij te Mont Pellier uit den bijna
verongelukten reiswagen had zien
stappen. Later bij de troonsbeklimming
van Napoleon verhief de keizer hem
tot prins van Frankrijk, in 1806 tot
regeerend [hertog van Berg en in 1808
tot koning van Napels.
Het helglanzende gesternte der Napo-
leonieden was echter een meteoor, die
snel verbleekte.
In het jaar 1815 werd koning Murat
als overweldiger op het slot Pizzo in