WRIGLEY'S
!K.
Tweed© Blad "Fan „FEIL EI MAAS"
PUROL
Sport on Spol
Het Onze Vader.
Zomersproeten -
Sprutol. Bij alle Drogisten.
Uit Brazilië.
Plaatselijke keuze en
droogleggerij.
Uit de Landbouwwereld
48a Jaargang. No. 26
De vrees is niet ongegrond, dat invoe
ring vun Plaatselijke keuze de trek van
de eene gemeente naar de andere, welke
tegenwoordig toch al zoo erg is, weer
een lieelen stap voorwaarts zal zetten,
o
Het verschijnen van het nieuwe ont
werp Drankwet opent weer een wijd
verschiet. De nieuwe poging tot droog
leggen", zij het dan op «plaatselijke
keuze" roept de herinnering wakker
aan het reeds eenmaal beproefde plan
van het voorstel Rutgers Ze doet ook
denken aan de vele debatten, toen ge
voerd. Maar ze roept vooral in 't ge
heugen op den strijd van een kwart
eeuw, in ons land tegen den alcohol
gevoerd. Een strijd met groot succes
bekroond. Wie de drankgewoonten, den
drinkdwang, de dronkenschap van esn
halven menschenleeftijd geleden gekend
heeft, zal gereedelijk aannemen, dat de
drankbestrijding ten onzent heel veel
goeds gewrocht heeft.
Met moed zetten we dus nu de
volgende schrede. Na de aanneming
van de novelle krijgen we eenige droge
gemeenten en spoedig zal in de 1100
gemeenten var» Nederland geen drank
meer te vinden zijn. De vorige week
mag dus een historische datum genoemd
worden in de geschiedenis onzer drank
weer.
Of... zouden we hier misschien ook
met een keerpunt te doen hebben
De drankweer werkte tot nu toe
met overreding, met vrijwillige onthou
ding, met het goede voorbeeld en met
reclame. Waarom men nu dan komt
met absoluut verbod
Men zegt, dat de beweging den laat-
sten tijd verslapt, dat er geen animo
meer is, dat de vrijwillige bestrijding
haar tijd heeft gehad en dat het nu
eens met dwang beproefd zal wordeD,
aldus de Resb.
Ik vrees met groote vreeze, dat zulks
een leelijke misrekening zal blijken.
Dat de beweging verslapt, is waarlijk
in zóóverre niet te verwonderen, dat er
reeds heel wat bereikt. Een actie tegen
slechte gewoonten moet minder worden
naarmate het voorwerp van den strijd
afneemt.
Erger evenwel lijkt mij, dat de nieuwe
methode van dwang geen rekening
houdt met de psychologie der menigte.
Zal men door absoluut verbod juist niet
het gebruik van drank in een aureool
zetten, den smokkelhandel geweldig
bevorderen en de drinkgewoonten weer
invoeren? Wat hei buitenland in dit
opzicht te zien heeft gegeven, spoort
waarlijk niet tot navolgen aan. Wat er
in Amerika precies gaande is, valt
moeilijk te beoordeelen, maar alleen
reeds het feit, dat daar een groot deel
der publieke belangstelling georiënteerd
is naar den strijd voor of tegen den
drank, zegt reeds veel.
En wat Europa te zien gaf, is nog
erger. Van Finland is het bekend, dat
er ontzaglijk gesmokkeld wordt, dat de
wel niet is te handhaven en dat er heel
veel gedronken wordt. Bezoekers van
dat land weet te vertellen, dat men
(»men beteekent hier ook dames van
stand) er den Hollandschen jenever uit
bierglazen drinkt...
Men verwacht dan ook, dat het drank
verbod erjspoedigzal opgeheven worden
En Noorwegen gaf reeds het/voorbeeld
Zooals uit Oslo bericht werd, kan men
er sinds 13 Juni weer in de koffiehuizen
sterke drank koopen van 's middags
3 uur af...
En zou men dan meenen, dat men
bij de Hollanders, de vrijheidslievende
Hollanders, zoo maar klaar komt met
een drinkverbod Zoo ergens, dan moet
men er hier faliekant mee uitkomen.
Ja maar, het verbod zal hier slechts
plaatselijk zijn, alleen in die gemeen-
FEUILLETON
Zoo.... Maar nu moet ik weg 1
Moeder weet niet, dat ik hier ben, ik
moet naar boven.
Geruischloos verliet zij de kamer en
even stil ging zij naar haar vertrekje
op de derde verdieping.
Een koude lichtstroom drong de
kamer binnen, waar het zieke kindje
lag Allen huiverden. Everard waagde
het niet een blik naar de deur te wer
pen, als vreesde hij den dood te zien
binnenkomen.
Steek het licht op 1 beval hij den
vrouwen, want de toenemende duister
njs was hem ondraaglijk en een huive
ring van angst overviel hem.
Een lucifer flikkerde, en met opge
heven armen en knippend roodge
weende oogen maakte Eveline de lamp
aan, die aan de zoldering hing; dan
trok zij als naar gewoonte de gordijnen
dicht. Het lamplicht, getemperd door
een zacht-groen scherm, viel op het
gelaat van het stervende kind.
Het lag nog steeds zooals men het
te bed had gebracht, geen spier had
zich bewogen.
Is hij dood Everard, kijk dan
toch.... o mijn God 1 jammerde de vrouw.
In zijn angst boog de man zich wild
over het knaapje en zonder zich te
Doos30*60,Tube 80ct.BijApoth.en Drogisten.
«96—14
ten, waar de groote meerderheid het
verlangt. Ik vrees alweer, dat deze
omstandigheid de zaak nog erger zal
maken. De uithuizigheid, de trek van
de eene gemeente naar de andere, is
tegenwoordig toch al zoo erg, en zal
door dit verbod weer een grooten stap
voorwaarts zeiten.
Alzoo verzint eer ge begint.
Het laatste woord zal over die plaat
selijke keuze en de droogleggerij nog
wel niet gezegd zijn.
MiMesllftgsn.
Yoor vrouwen.
Vrouwen vooral, hebben nu en dan
behoefte aan de hulp van Foster's
Rugpijn Nieren Pillen. Vanaf de vorming
tot voorbij den middelbaren leeftijd
treden in het vrouwelijk organisme
voortdurend veranderingen op, die veel
inspanning van de nieren vorderen
Eveneens in het kritieke tijdperk en in
de maanden voor en na de geboorte
van kinderen, krijgen de nieren veel
extra werk te doen Het is daarom
geen wonder, dat vrouwen zoo vaak
lijden aan rugpijn, afmattende pijnen,
waterzuchtige zwellingen, hoofdpijn,
duizeligheid, zenuwachtigheid en urine
sloornissen.
Vrouwen behooren te weten, dat de
nieren de gewichtige levenstaak hebben
om de onzuivere stoffen uit het bloed
te filtrperen. Als de nieren verzwakt of
overspannen zijn, wordt de bloedsom
loop geinlectéerd en het geheele gestel
aangedaan, waardoor spit, blaasont
steking, rheumatiek, lendezwakte enz.
kunnen ontslaan.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen zullen
voor vrouwen in tijd van nood een
zegen blijken. Zij worden aanbevolen
door vele dankbare verstandige vrouwen,
die haar herstel en welzijn aan het
tijdig gebruik van dit versterkend nier
middel te danken hebben.
Verkrijgbaar (in glasverpakking met
geel etiket let hier vooral op) bij
apotheken en drogisten f 1.75 per
flacon. 37
dwijnen spoedig door een po*
Hare wonderbare ontwikkeling
na de ontdekking.
De werkelijkheid overtreft dikwijls de
meest romantische roman, zeide eens
een groot man. Dit zien wij bewaarheid
in de levensgeschiedenis van de eerste
kolonisten in Brazilië, meestal kolonis
ten tegen wil en dank. Ofschoon de
Porlugeezen (de ontdekkers van Brazilië)
het aardsch paradijs meenden ontdekt
te hebben, vonden zij het voorloopig
toch maar beter om niet te ver in dit
paradijs door te dringen. Ze lieten het
aan de schipbreukelingen, en vooral
aan oproerige matrozen en apderen
gedegradeerde personen over om de
kat eerst eens uit den boom te kijken
Wie niet sterk is moet slim zijn,
bezinnen greep hij het lichaampje en
drukte het in wilde wanhoop tegen
zijn borst.
Neen, neen, mijn kleine jongen,
zoo gaat gij niet weg, zonder mij
goeden dag te zeggenGij moet nu
wakker worden en lachen, mijn kleine,
lieve jongen, kom 1 Wij zullen weer
spelen en gij moogt zitten op mijn
knie.... kijk toch, wat hij prachtig rijden
kan., mijn kleine knaap., hopl hopl
hop L.
Hij liep door de kamer heen en weer
met groote, onzekere schreden.
Wat doet gij toch Om Gods wil,
gij zult het kind dooden 1 klaagde luid
schreiend de vrouw en liep met uit
gestrekte armen op hem toe om hem
den kleine te ontnemen
Hij wist zelf niet, wat hij deed. 't Was
hem onmogelijk geweest zoo lijdelijk
toe te zien.... Hij wilde zijn kind zoo
gemakkelijk niet afstaan de dood moest
maar komen en het eens vragen, hem
zijn kind te ontvoeren.... Ik neem den
strijd tegen hem op, dai hij komel
De man was als een waanzinnige
Neen, neen, Elize, hij ademt nog
goed.... heel goed.... zijn wangen worden
rozig Mij dunkt, het gaat al beter, hij
slaapt slechts, mijn kleine, dikke jongen,
mijn lieve Abel
Een zacht kloppen aan de deur, en
de dokter trad de kamer binnen.
Hij was jong en blond, zijn blik
zacht en vertrouwenwekkend.
Welnu, hoe gaat het?
Hij boog zich over den kleine en
luisterde aandachtig.
Zijn gelaat drukte noch bezorgdheid,
dacht de Portugees en daarom stuurde
hij voortaan al wat hij kwijt wilde zijn
naar Brazilië.
Gedegradeerden, oproerlingen, mui
ters, gevangenen, alles werd naar
Brazilië getransporteerd en daar los
gelaten. Baat het niet, het schaadt niet 1
Worden ze daar afgemaakt en opge
peuzeld dan hebben ze hun verdiende
loon, of sluiten ze daar vriendschap
met de Indianen, nog beter, dan be
reiden ze voor ons de weg.
Het waren dus echte verkennings
troepen. En ofschoon er in den oorlog
meestal 60 pet. niet terugkeeren van
hun verkenningstochten, zoo kan men
dit van die eerste gedwongen geluk
zoekers in Brazilië niet zeggen.
De Indianen zullen er wel heel wat
om zeep gebracht hebben in het begin,
maar toen zij eenmaal bemerkten, dat
die vreemde snoeshanen met vrede
lievende bedoelingen kwamen, schijnen
ze wat beter ontvangen te zijn geworden.
Althans 40 jaar later waren zij er
reeds zoo mee bevriend en waren er
reeds zoovelen wettige en natuurlijke
afstammelingen uit Portugees-Indiaan-
sche Vereenigingen geboren, dat men
te Lissabon besloot een officieele
kolonisatie op groote schaal te beginnen.
Onder de eerste voorloopers worden
6r drie vermeld, die de stichters en
stamvaders werden ven de drie voor
naamste centra van Brazilië.
De eerste heette Duarte Peres, een
uit de gunst gevallen edelman. Hij
werd in 1501 naar het eiland Conanéa
getransporteerd, had later groote invloed
bij het koloniseeren en werd ten van
d« grondleggers van de hoofdstad, Rio
de Janèiro, de schoonste stad der
wereld I
De tweede heette Joöo Ramalho(Jan
Tak). Diens intrede in de nieuwe wereld
was een beetje romantischer. Hij was
matroos op een Portugeesch schip Het
schip leed schipbreuk bij de Knot van
Brazilië De matroos zwom naar wal
en daar stond hij, moederziel alleen in
de nieuwe wereld. (Van de andere
schipbreukelingen vertelt de geschiede
nis niets). Wat te doen Hij moest
toch aan de kost komen en daar hij
geen zin had om van honger om te
komen, stapte hij met echte matrozen-
vrijmoedigheid naar een Indianen kamp
en leverde zich op gena of ongena aan
hen over. Hij trachtte hen aan het
verstand te brengen, dat hij honger en
dorst had, schipbreuk geleden had enz.
Waarschijnlijk waren de Indianen
blij dat ze ook weer eens wat anders
zagen dan roodhuiden. Da heele stam
werd bij elkaar getrommeld, de man
van alle kanten bekeken, verkenners
werden uitgezonden om de bosscheu
te doorzoeken of er misschien hier of
daar nog niet meer van dia vreemde
snuiters verborgen lagen en toen er
geen gevaar scheen te dreigen werd
besloten deze man in het leven te laten
Toen hij later een beetje met de
Indiaansche gewoonten en gebruiken
gewend was geraakt, schijnt hij bij hen
zoo goed in de smaak gevallen te zijn,
dat het opperhoofd, een zekere »Tibiriga"
niet alleen vriendschap met hem sloot,
maar hem zelfs zijn eigen dochter
cadeau of ten huwelijk gaf.
Ofschoon hij het in 't begin wel niet
erg leuk zal gevonden hebben om zoo
een half wilde jonge dame tot huis
vrouw te moeten nemen, zou hij 't
toch wel niet gewaagd hebben dit rood
harig cadeautje te weigeren. Dieper
had hij zulk een opperhoofd niet kun
nen grieven. Wat er ook van zij, zeker
is dat hij er mede in het huwelijk trad
en dat hij de stamvader werd van de
later zoo beroemde en beruchte Mame
lukken, pioniers van Brazilië, destich
ters van de staat en stad Sao Paulo.
De provincie Sao Paulo is heden de
meest geciviliseerde van Brazilië, bekend
om haar eindelooze koffieplantages (zij
voorziet tegenwoordig de halve wereld
van koffie) suikerplantages, goud, zilver
en tegenwoordig ook al kolenmijnen.
noch vreugde uit.
't Is gelukkig niet verergerd, de
toestand is dezelfde geblevendie stil
stand geeft mij weer moed.
Ik ga met hem wandelen, zeide
Dimier, terwijl hij door de kamer weer
begon heen en weer te loopen.
De beweging kan een gunstige
uitwerking hebben, meende de dokter,
ja, men staat soms voor raadsel
achtige gevallen, waar de wetenschap
slechts stom van verbazing kan toezien.
Die kleine elastische wezentjes verrassen
ons zoo vaak met een veel gunstiger
uitslag dan wij zelfaanvankelijk durfden
hopen of vermoeden. Men heeft hier
slechts met God en de natuur van het
kind rekenschap te houden. Die tw9e
moeten wij te vriend houden, want
voor deze moeten wij onze wapenen
strijken.
Hij legde zijn oor tegen de zwoegende
borst van het kind.
Ik geloof, dat hij toch geen in
wendige kneuzingen heeft bekomen.
Ik hoor geen bloed Een aandrang naar
de hersenen is niet meer te vreezen
O, slechts dat niet, dan ware het
beter dood als krankzinnig.... mijn
ventje, mijn jongen I
Kom, houd goeden moed 1 Roep
gerust, wanneer gij mij mocht noodig
hebben, ik zal den nacht in mijn studie
kamer doorbrengen, goeden avond.
Een weinig later hoorde men hem
zachtjes naar beneden gaan.
De vader hield zijn kind nog steeds
in de armen, als wilde hij hem be
schermen tegen een naderenden vijand.
Telkens wanneer hij aan zijn vrouw
zijn WRIGLEY's P.K.-Kauwbonbons de
aangenaamste en gezondste versnapering.
Bij voetbal en tennis, motorsport en athle-
tiek, fiets- en wandeltochten zullen zij U
heerlijk verfrisschen en elk gevoel van
vermoeidheid verdrijven.
P.K.-Kauwbonbons stalen de zenuwen, stillen den dorst,
houden den mond gezond en bevorderen de spijsvertering.
Ook onder Uw dagelijksch werk komen WRIGLEY's P.K.-Kauw
bonbons van pas. - zij houden LIw gestel en humeur in orde. En
het is "een goedkoope versnapering4 bonbons voor 5 cent.
HH-29
KAUWSONBONS/
VOOR JON<j
EN OUD
Aan deze »Mamelukken" hebben de
Portugeezen vooral hun succes te dan
ken bij het koloniseeren van Brazilië
Sl^t volgt.
Mangelwortel*n en
Voederbieten.
Mangelwortelen of, kortweg, mangels,
groeien voor de helft en meer boven
den grond, vertakken niet in den grond,
waarin zij met den langen, dunnen
wortelstaart diep doordringen, en kun
nen zeer gemakkelijk worden gerooid.
Door doelmatige bewerking van den
bodem, door een krachtige bemesting,
en door veredeling der rassen, worden
thans, zelfs op zandgronden, reusachtige
oogsten verkregen.
Roemde men jaren geleden een op
brengst van 80,300 K G. mangels als
buitengewoon, thans kan die op vele
gronden worden opgevoerd tot 120,000
K.G. en hooger. Natuurlijk is zwaar
bemesten daartoe noodig. En dan is de
keuze van het zaad ook van het groot
ste gewicht. Als beste voederbiet kan
worden genoemd de «Groenkraag Jaap-
jesbiet" van v.d. Have, als beste man
gelrassen Origineele Barres van Slud
strup, Origineele Eckendorfer (van von
Borries, geel e»i rood) en de Origineele
Kirsche's Ideaal. Deze rassen loopen,
wat de hoeveelheid droge stof per
Hectare betreft, weinig uiteen. De
Jaapjesbieten hebben wat meer neiging
tot schieten en rooien lastigerzij
geven meer blad en vertakken soms.
Óp de zand- en kleigronden doen ze
het in den regel goed.
Door het Instituut voor Plantenver
edeling te Wageningen worden proeven
genomen ten einde gegevens te ver
zamelen, welke soorten de allerbeste
zijn. Daartoe worden «Interprovinale
proefvelden" aangèlegd. Op die velden
voorbijging, zeide deze op een loon, die
hem genoeg te verslaan gaf
Everard... ach Everard... bid toch 1
Doch ongeduldig haalde de man de
schouders op en liep verder.
De vrouw evenwel volhardde in haar
pogen, den echtgenoot tot het gebed te
brengen
Everard, God alleen kan hem
nog redden.... Onze Vader, die in hemel
is.
Zij wierp hem deze woorden toe als
een reddingskoord, dat hij slechts te
grijpen had om niet ellendig om te
komen.
Everard, luister toch 1
Zij wilde hem dwingen, den voet op
de eerste trede der ladder te zetten, die
hemel en aarde verbindt.
Plotseling richtte het kind zich in
de armen van den vader wild op,
krampachtig vertrok zich het kleine
gezichtje.
Dimier dacht, dat het de laatste
doodsstrijd was.
Een duizeling beving hem. Philosophie
en gewetenswroeging vielen van hem
af als rijpe vruchten.... de storm der
vertwijfeling schudde hem als een dorre
boom, en hoogmoed en eigen dunk
vlogen weg als vale bladeren.... De
naakte ziel riep om hulp. Uit hare
diepsten klonk het luide als een bevel:
Neen.... neen, gij zult mij hem
niet ontnemen.... Onze Vader, die in
den hemel zijt....
Onwillekeurig bad hij met zijn vrouw
mede in dit uur van angst en nood.
Nu ja... hij zou met Onzen Lieven Heer
wel klaar komen. Hij gevoelde zich
werden onderzochtde Eckendorfer, de
Kirsche's Indeaal en de v. d. Have's
Groenhof
Geen andere, tot dusver. Dit is jam
mer, want elders, b.v. op de proefvelden
in het ambtsgebied van den Rijksland-
bouwconsulent van Oos^-Noordbrabant,
is o m. gebleken, dat de soort Tedtonia
het best voldeed, zoowel wat totaal
opbrengst als de opbrengst aan droge
stof en suiker betreft. En de groote
boerenbonden in het Zuiden, in Lim
burg en Brabant, konden reeds sinds
een paar jaren sterk aanbevelen de
soorten de Moringia, de Tentonia, de
Ovana en de Abe. Het moet betreurd
worden, dat genoemd Instituut, wegens
gebrek aan terrein en personeel, niet
voldoende is ingericht om snel een
nieuwe variëteit te beoordeelen. 't Is
te hopen, dat de Regeering hierin voor
ziet, de noodige gelden beschikbaar
stelt, opdat, evenals in Denemarken
gebeurt, het I. v. P. na grondig onder
zoek bepaalde rassen, waarvan de goede
eigenschappen zeer duidelijk zijn ge
bleken, zoo spoedig mogelijk aan de
praktijk kan aanbevelen.
Toen we het straks hadden over
de enorme oogsten, welke thans kunnen
worden verkregen, vergaten we één
ding te noemen, waaraan dat mede
moet worden toegeschreven, n.l. de
ontsmetting van het zaad. Hierdoor is
de teelt veel zekerder geworden, behoeft
men voor mislukking veel minder te
vreezen dan vroeger.
Komt nu het zaad nog slecht op,
dan is dit in zeer vele, zoo niet in de
meeste gevallen, te wijten aan den
verbouwer. De kosten en moeiten van
het ontsmetten iijn gering, zocdal bij
mislukking door slechte opkomst meestal
de boer de schuld bij zich zelf heeft te
zoeken, en hem zou kunnen worden
toegevoegd«Verdiend loon, beste
vriend 1"
eensklaps in staat tot een vrijwillig
gebed, wanneer het kind maar ont
waakte en behouden bleef, en een
koude woede kneep hem de keel dicht
bij de gedachte aan den dood.
Zijn Godlochenend zwijgen was ge
broken, de verbinding met de hoogere
macht wederom hersteld 't Was hem
als had hij met den hemel een contract
aangegaan.
Als een overmoedige speler wierp hij
zijn laatste geldstuk weg. Indien hij
won, zoo zou zijn geloof sterk zijn
voor het leven, verloor hij evenwel
deze laatste kans, dan zou het gedaan
wezen en een ellendig bankroet zou
zijn ondergang bewerken.
Zonder zich om iets te bekommeren
ging de tijd, zijn gang.
Eveline, door vermoeienis overweldigd
lag met haar hoofd op de gekruiste
armen, die op de tafel rustten.
Zij was ingeslapen
Alleen de angstig bezorgde blikken
der moeder volgden elk der bewegingen
van den onvermoeibaren wandelaar.
Het lichaam van het kind werd war
mer in de armen van den krachtigen,
koortsigen man. Zijn kleine borst ging
op en neder en snakte naar lucht.
De hangklok sloeg elf harde slagen.
De tijd sprak
«en alle lijden en alle kwaal,
doet mijnen pols niet vlugger slaan..."
Hard werd er aan de deur geklopt
en voor dat iemand antwoord had kun
nen geven werd deze geopend...
Goeden avond I Hoe gaat het met
den jongen Ik heb het zoo even pas
gehoord, 't Lijkt wel alsof het noodlot
de deuren verwisseld.... neen, zoo iets
vreeselijks I schreeuwde een jonge, doch