Tweed© Blad van „FIIL El MAM" Herijk Oude Justitie van Maten en Gewichten. De eerste zaak Adverteert in dit hl te HORST zo mei iwz/ 48e Jaargang. No. 22*v Burgemeester en Wethouders van Venray maken bij deze bekend, dat dit jaar voor den herijk der maten en ge wichten zitting zal worden gehouden te Venray in het STEMLOKAAL, SCHOOLSTRAAT 32, op 8 Juni van 1 uur tot half 5 nam. voor hen wier geslachts (firma-)naam begint met een der letters A. B. en C op 9 Juni van 9 tot 12 uur v.m. en van half 2 lot 4 uur n.m. voor hen wier geslachtsnaam begint met een der letters D. E F. G. H. I. J. en K op 10 Juni van 9 tol 12 uur v m. en van half 2 tot 4 uur n in. voor hen wier geslachtsnaam begint met een der letters L. M N O P. Q R. en S. en op 13 Juni van 1 tot half 5 uur n.m. voor hen wier ge slachtsnaam begint met een der letters T. U. V. W. X. Y. en Z. Aan belanghebbenden wordtin herin nering gebracht: le dat da maten en gewichten schoon, droog en roestvrij moeten worden aangeboden om onderzocht te kunnen worden. (IJzeren maten geverfd blikken maten blank geschuurd; koperen gewichten afgewass?henJ en ook de gaten gereinigdijzeren ge wichten mogen niet gepotlood zijn, doch moeten roestvrij zijn gemaakt en daarna ingewreven met gekookte lijnolie) 2e dat betaald moet worden a voor het onderzoek van maten en gewichten b. voor het justeeren van gewichten en wel ten bate van 's Rijks schatkist. 3e dat de maten en gewichten, die gestempeld worden methetafkeu ringsmerk niet in winkels enz. teruggebracht mogen worden. 4e dat ue maten en gewichten vóór 1 October 1927 gestempeld moeten zijn met de letter c en dat er, bij verzuim of verhindering om van de hier bovenbedoelde zitting ge bruik te maken, nog gelegenheid bestaat malen en gewichten te laten herijken aan het ijkkantoor te Maastricht (vanaf 1 September) op eiken Dinsdag en Woensdag van 9—1 uur met uitzondering van 1 November. 5e dat de milligramgewichten niet op de henjkzitting maar alleen aan het ijkkantoor herijkt kunnen worden. (Opzending per post franco ec postbewijs tot een be drag, overeenkomende met de som van 10 cent voor elk gewicht in sluiten.) Venray, 16 Mei 1927. Burgemeester en Wethouders voornoemd O VAN DE LOO. De Secretaris, VAN HAAREN. F BUILLETON IN MIJNE NIEUWE BETREKKING moediging en ondersteuning van den gewapenden dienst in de Nederlanden zal gehouden worden. Venray, 17 Mei 1927. Burgemeester en Weihouders van Venray O. VAN DE LOO. De Secretaris, VAN HAAREN. BEKENDMAKING Burgemeester en Wethouders van Venray brengen het navolgende ter algemeene kennis De vergaderingen van het College van Burgemeester en Wethouders worden als regel gehouden des Vrij dagsvoormiddags IO1/2 uur Het spreekuur van den Burgemeester is, behoudens onvoorziene omstandig heden, dagelijks uitsluitend van 10 12 uur voormiddags, behalve Vrijdags. Do Secretaris js voor het publiek te spreken dagelijks van 9—10 voorm. De Secretarie is voor liet publiek geopend iederen dag van 9—12 voor middags en van 24 namiddag Za terdags alléén van 912 voormiddag 5 Hel kantoor van den Gemeente Ontvanger is voor het publiek geopend met uitzondering van den laatsten dag der maand, van 912 voormiddag en van 23 namiddag. Zaterdags alleen van 9—12 voormiddag. 6 De Gemeente-Opzichter is voor het publiek te spreken eiken Vrijdag van 9—12 voormiddag Het kantoor ge meentewerken is zooveel de dienst het toelaat geopend voor het publiek dagelijks des voormiddags van 912 uur. Men onthoude dus goed, dat de Burgemeester alléén vóórmiddags te spreken is en na drie uur het kantoor van den Gemeenteontvanger en na VIER uur de Secretarie voor het publiek gesloten zijn. door A. F. VAN BEURDEN. Jaclit en Visscherjj. De Burgemeester van Venray brengt ter kennis van belanghebbenden, dat formulieren voor bet aanvragen van Jacht- en viscbakten kosteloos ter Ge meentesecretarie verbiijgbaar zijn. Teneinde tijdig in het bezit der boven bedoelde akten te zijn, dient men de aanvragen vóór 1 Juni a s. in te dienen Venray, 19 Mei 1927. De Burgemeester voornoemd, O. VAN DE LOO. Bekendmaking. Burgemeester en Weihouders van Venray brengen ter openbare kennis, dat op Dinsdag 31 Mei 1927 de coilecte ten behoeve van het Fonds tot aan 12 Zij had verdenking op mij en haar man, maar ik verzeker u, dat de vrouw ongelijk had. Hebt gij sedert gij het huis ver. liet, Alfred gezien Op straat. Hebt gij met hem gesproken In het voorbijgaan. Anders niet? Ik kan het mij niet herinneren. Heeft hij u niet in uwe woning bezocht Neen. Zij zeg mij zeer onbevreesd aan, maar kon toch eene nevengedachte hebben. Was hij ook niet in uwe woning? Ik zeg u, dat hij mij niet bezocht heeft. Zijn bezoek kon uwe ouders gelden. Hij is niet in ons huis geweest Ik eindigde haar kort verhoor, zij had met eene vastheid, die geene latere uitvluchten mogelijk maakte, ontkend, Alfred wel op straat, maarniet in haar huis gezien te hebben. Dit was voor mijn doel voorloopig voldoende. Haar vader moest binnentreden, het was een man van een gemeen, maar Men ging in het oude recht, dat de heer van Horst uitoefende, van het beginsel uit, dat een opzettelijke moord met den dood gestraft moest worden. De schout was de eerste justitie- persoon in naam van den Heer, die op het thans vervallen slot woonde, terwijl de schout in het dorp woon de. Hij stelde verdachten in arrest, onderzocht de zaak en bracht ze voor de plaatselijke rechtbank, be staande uit de schepenen en den gerichtsschrijver, die dan een vonnis velden. De verdachten werden zoolang in den stok of de gevangenis vastge houden en om het ontsnappen te voorkomen, met de beenen boven de voeten tusschen twee op haar kant staande planken met gaten, gesloten of geblokt, zooals men dat noemde. Teneinde den gang van zaken naar waarheid te kunnen schilderen, nemen wij de oude processtukken van het jaar 1628 ter hand, dus van bijna 3 eeuwen geleden. Johan van Wittenhorst, eer, voor naam heer, was toen Heer van Horst of van ter Horst, zooals men des tijds schreef. Scholtis Hendrik van Echt, secretaris en gerichtsschrijver Willem van Hegelsom. Eenige dagen voor het Hoogfeest van Kerstmis werd het rustige dorp opgeschrikt door een afschuwelijke moord. Het was tusschen 9 en 10 uur vastberaden voorkomen, op het eerste gezicht zou men hem voor een dronk aard houden. Zoo hij met zijne dochter eene af spraak had gemaakt, voordat zij ge haaid was, dan waren van hem geen tegenstrijdige antwoorden te wachten. In de kleine stad had zich het ge rucht van de vergiftiging en het ge rechtelijk onderzoek, als een loopend vuurtje verspreid, de plegers van de misdaad moesten dus eene nauwkeu rige afspraak gemaakt hebben. De man wilde den vleeschhouwer Alfred slechts van aanzien kennen en hem nooit in zijn huis gezien te heb ben. Ik verhoorde de vrouw, die als een listige slang rondtoerde. Zij maakte een nog slechteren indruk op mij dan haar man. De antwoorden, die zij gaf, stemden geheel overeen met die van man en dochter. Tot nog toe had ik voor de bevesli- ging van mijn vermoeden niets gewon nen, het meisje had zich zoo onbe vreead en onschuldig gedragen, kon zij het, als Grietje Kopp helpen, dat haar ouders er gemeen uitzagen en bovendien, wat deed dit tot het onder zoek af? Dergelijke bemerkingen las ik op 't gelaat van mijn griffier, wien het niet ontgaan kon, hoeveel waarde ik aan het verhoor der- familie Schmid hechtte. Na afloop van hun verhoor liet ik de drie personen dadelijk naar huis gaan. De griffier begreep dit nog min der, het waa dan ook tegen het gewoon 's avonds, toen Wynand Daemkens. glazemaker, door een gat in den muur van zijn huis naar den weg van Venray gevraagd werd. Wynand herkende in de stem die van zijn buurman en concurrent- glazemaker, Hendrik Lenardts, en hem daarop toegeroepen; „Goat noa hoes werke, zooas ik doei in stede van dien goeden raad te volgen, schoot hij zijn buurman, door het gat mikkende, dood. Verscheidene buren, die het schot hadden hooren vallen, begaven zich in de woning van Wynand Daem kens, waar Lenardts ook spoedig verscheen, die het doode lichaam opnam en zeer geveinsd kuste, wat tegen de gewoonte en manier der streek in was. Daardoor wilde hij als 't ware bewijzen, dat hij geen schuld had aan den moord. De vrouw van het slachtoffer riep hem echter toe; „Makt ow 't hoes oet, want gèj het Wynand vermoord." Dadelijk nadat het schot gevallen was, had men een persoon over de heg hooren springen. Den volgenden dag gingen de Heer, de schepenen, de secretaris en Mathijs Steenstraat, gevolgd door eenige naburen zoeken en vonden het bijna versche spoor door de weide en verder door het omgespit land naar den achterkant van het huis van den glazemaker Hendrik Lenardts. Nu gingen zij binnen en vonden de schoenen van Lenardts, die overal precies in de voetstappen pasten. Mooier bewijs kon er al niet get vonden worden en toen de vrouw van Wynand hem zonder aarzelen als de vermoedelijken moordenaar aanwees, hield men hem aan en bewaakte men hem drie dagen lang in afzondering in een herberg, wat ook zeer opmerkelijk is voor het recht uit die dagen. En aldus zat de verdachte al heel snel, eerder dan hij gedacht had, in handen van het allesbehalve zacht zinnige gerecht. Nadat de drie dagen van voor arrest verstreken waren, werd de verdachte volgens Horster gebruik naar het Kerkplein geleid, waar werd afgeroepen of iemand voor zijn lijf en goed borg wildeblijven. Maar niemand kwam voor hem op op en aldus werd de verdachte naar het Kasteel Horst geleid en daar in een der krochten opgesloten, die nu nog in de ruïne te zien. zijn. Hendrik Lenardts had op allesbe- haiven goeden voet met het slacht offer gestaan, en was diens vijand geworden uit broodnijd. Reeds meermalen had hij Wynand van alles verweten en hem gezegd, dat hij van hem en zijne vrouw nog bedelaars zou maken. Het jaar tevoren was Wynand's huis plotseling afgebrand en Hendrik Lenardts had den naam gekregen, dat hij daaraan schuldig zou zijn. Denzelfden dag, dat het ongeluk kig schot gevallen was, had Hendrik Lenardts den knecht van Wynand getroffen te Broekhuysen, waar deze de maat genomen had van zekere glazen, die de eigenaar niet door Lenardts gemaakt kon krijgen. Lenardts dreigde toen de knecht de hersens in te slaan en was met den wrok in 't hart naar huis gegaan om zich op Wynand te wreken. Dit alles bracht de Heer Johan gebruik. Het nu volgende begreep hij volstrekt niet. Ik liet den vleeschhouwer Alfred weder voorkomen. Eenigen lijd geleden heeft zekere Louise Schmid bij u gediend Eene aardvale tint vloog over zijn gelaat en hoewel den man overigens ijzervast voor mij stond, flikkerden zijn oogen. Was ik nu op den rechten weg? Ja, antwoordde hij en het ko<-tte hem moeite, om voor dat eenige kleine woordje lucht le vinden. Ja, ik was op den rechten weg, ik moest het zijn, op het gelaat van den stil, hoewel verrast, maar bevredigd voor zich zienden griffier, las ik het ook. Ik had nu nog stechts een paar vragen aan den man te doen, dezelfde die ik aan het meisje gedaan had. Hebt gij die Louise Schmid, sedert hare verwijdering uit uwe woning, nog gezien Somtijds op straat Ook gesproken Het is mogelijk, in 't voorbijgaan. Hebt gij haar in hare woning bezocht Neen. Waart gij nooit in haar huis Nooit. Woord voor woord de antwoorden van het meisje en met volledige be daardheid en zekerheid gegeven. Die schrik had maar een oogenblik ge duurd, maar ik was tevreden, ik had nu de draden van de misdaad vast en had ze nog maar vast te knoopen. Mijn plan, reeds dadelijk, toen de vleesch- van Wittenhorst er toe, om het eer zame schepengericht van Horst, tot het beter ontdekken der waarheid, den verdachte „ter scherper exami- natie" te stellen, dus op de pijnbank uit te strekken en hem aldus tot bekentenis te brengen. Dat was een wreed middel, dat echter veelvuldig toegepast werd. Uit vrees voor de pijn bekende men dikwijls, maar kwamen er ook genoeg onware bekentenissen en gelogen beschuldigingen te voor schijn. Dat pijnigen ging echter niet zoo gemakkelijk. Want daarvoor moest Monsieur Sellers" uit de stad ko men en deze moest voor dit luguber werk goed betaald worden. Maar de Heer kreeg zijn zin en Hendrik Lenardts werd op een goe den dag op de pijnbank gelegd, vastgebonden, zijn groote teen met gewichten bezwaard en dan uitge rekt en uifgeschroefd, hij onderging hellepijnen. Het gerecht ondervroeg hem, ter wijl de beul de schroeven nog wat vaster aandraaide en toen begon hij te klappen. Men maakte hem los, want de bekentenissen moesten los, buiten banden en pijnen, afgelegd worden. Hij zeide, dat hij het slotroer of geweer van Roermond medegebracht had. Eerst had hij zelfs ontkend een geweer gehad te hebben. In den morgen na den moord had hij het geweer verborgen onder den drempel van de achterdeur, terwijl hij het slot er af genomen had en dit verstopt had terzijde van het huis bij het varkenshok. Hij had dit gedaan, omdat men, zoo men een huiszoeking zou doen hef geweer niet zou vinden, waar mee hij Wynand doodgeschoten had Met al de andere bewijzen werd hij nu volledig aangewezen als de moordenaar. De Heer vroeg nu, dat het sche pengericht hem zou veroordeelen „publiekelijk tusschen hals en hooft metten sweerde bij den scherprechter geëxecuteerd te worden, tot de dood er op volgt, mette in beslag neming zijner goederen." En op een goeden wintermorgen trok een treurigen stoet van het Horster Kasteel naar de grens bij Castenray, waar de Lollebeek ligt. Hij werd daar op de gerechtsplaats onthoofd en zijn lichaam onder de galg begraven. Maar het vonnis maakte nog meer ongelukkigen I Zijne bezittingen werden verbeurd verklaard en zijne vrouw en kinderen, beroofd van alles, zouden ook voor de misdaad moeten boeten De weduwe heette Cafharina Heij- nen en wendde zich tot den Kan selier en Raden van het Souverein Hof van Gelderland te Roermond, om toch te voorkomen, dat de ge- reede en ongereede goederen, die zij ten huwelijk meegebracht had en haar toebehoorden, niet geveild zou den worden door den Heer van Horst. Het Hof nam hieromtrent 11 Mei 1629 de volgende beschikking Trijn Heijnen tegen den Heer van der Horst. 't Hof gezien de rescriptie van den Heer ter Horst, zend partijen terug voor het gerecht van Horst, bevelen de, dat de kosten der justitie bij de claratie en verminderd zijn, zich zullen houden aan de Wet pag. 372 7 en 8. Gecollationeerd is bevonden 't accordieren bij mij, N. Maes. De taxatie is als volgt De scholtis voor zijn onkosten enz. 43 gl. 2 st. Schepen en schrijver 146 gl. Hst Taxeeren goederen 8 gl. 19 st Voor den beul 19 gl. Joost (de helper) 12 gl. 15 st Totaal 222 gl. 17 st. Dat was ook nog niet gratis, maar er kwam nog een rekening bij Het geld voor den gevangene en wakers in de herberg en op het huis verteerd 94 gl. 10 st Herik en de Rijt 7 gl. 16 st Nog eens taxeeren 6 gl. 7 st Nog de gevangene met de wakers verteerd bij Hendrix van Haan 14 gl Totaal 122 gi. 23 st. Aldus gelaveerd in het bijzijn der gezamenlijke schepen te Horst, 8 juni 1629. De Heer keurde deze rekening goed evenals de schepen. De heer had bovendien nog op den dag der terechtstelling aan den scherprechter en aan de begeleiden de soldaten nog gegeven aan zwaar geld 51 gulden. De moordenaar werd door de Minderbroeders op den dood voor bereid, die daarvoor ook eene be looning kregen. Met het betalen dezer rekeningen uit de in beslag genomen goederen, was het laatste bedrijf afgespeeld van dit drama, dat gedurende een half jaar de gemoederen der Horstenaars bezig hield en nog langen tijd daar na als een afschrikwekkend voor beeld van een misdaad, geboren uit broodnijd, bekend bleef. houwer Kopp van Louise Schmid sprak en ik door het verhoor van Grietje Kopp tot de overtuiging was gekomen, dat dit kind onschuldig was, mijn plan toen dadelijk ontworpen, had zich ge durende de verdere verhooren meer ontwikkeld en lot in zijne bijzonder heden gevormd. Gij kunt naar huis gaan, zeide ik tegen den vleeschhouwer Alfred. Hij verliet de verhoorzaal zonder een woord te spreken, zonder eene spier te vertrekken, maar mijn griffier was buiten zich zelve. Er is geen twijfel aan, met hem zijn wij uit den regen in den drop gekomen, zeide hij. De bra^e, plichtgetrouwe ambtenaar moest echter nog meer doen Volgens de rechtspleging kon ik als inquirent op mijne verantwoording handelen, zooals ik wilde alleen een besluit van het college kon mij binden. De griffier echter was verplicht, indien hij onregelmatigheid of tegenstrijdig heid met de wet in mijne handelingen ontdekte, zijne bedenkingen roet be scheidenheid aan mij voor te dragen. Dit deed hij dan ook Heer directeur, dat er eene ver giftiging heeft plaats gehad, staat vost en Alfred heeft zich door zijn gedrag verdacht gemaakt, hij heeft zich name lijk daardoor de verdachtmaking op zich gehaald, dewijl hij iedere betrek king met die Louise Schmid of hare ouders ontkent, die echter, zooals gij juist vermoed hebt, naar mijne over tuiging nog bestaat. De waarheid zal alleen dan te ontdekken zijn, als hij en die familie Schmid en deze onder. Isgssandss tfeddctllagsa. Waarschuwingen van nierzwakto. Doffe pijn in den rug na inspanning, of scherpe steken, als gij u na bukken opricht, is dikwijls het eerste verschijn sel van ernstige nierzwakte. Spoedig daarna kunnen urinestoornissen, hoofd pijn, een afgemat gevoel, duizeligheid, zenuwachtigheid, hartkloppingen, kort ademigheid, vermagering of krachte loosheid optreden. De nieren behooren tot de teerste organen van het lichaam, en dergelijke verschijnselen waarschuwen u, dat uw nieren verzwakt of aangedaan zijn. Verwaarloos zulke waarschuwingen niet 1 Kom de nieren zonder uitstel le hulp met het middel, dat zij noodig hebben. Begin onmiddellijk met het gebruik van Foster's Rugpijn Nieren Pillen, het specifieke middel voor zwakke nieren en blaas. Dit bevordert de goede werking der nieren, en be schermt u tegen rheumatiek, lendepijn, ischias en urinestoornissen. Mannen en vrouwen uit alle deelen van Holland getuigden hoe terdege Foster's Rugpijn Nieren Pillen werken Het middel is gegarandeerd zuiver, en het is zoodanig samengesteld, dat de nieren de juiste hulp ontvangen, waar door zij weder flink en krachtig werken. Daarom behaalden Foster's Pillen ook zulke goede en duurzame resultaten. Verkrijgbaar (in glasverpakking met geel etiket let hier vooral op) bij apotheken en drogisten k f 1.75 per flacon. 37 ling in tegenspraak gebracht wordt, evenwel laat gij die personen in vrij heid gaan en geeft hen gelegenheid, zooveel samen af te spreken en te overleggen ais zij willen. Neem mij niet kwalijk, dat ik het mijn plicht acht, dit u in overweging te geven. Ik had hem bedaard laten uitspreken en voorloopig slechts weinig geant woord. Beste heer griffier, ik heb dat alles overwogen en nog veel meer, maar daarover later, thans zijn er dringender zaken. Gij kent de mindere beambten van het gerecht, brengt mij drie of vier der slimste en vertrouwd ste binnen Hij verliet de kamer en keerde kort daarna met vier agenten terug, die ik de volgende bevelen gaf Twee hunner moesten Alfred's wo ning, die twee uitgangen had, bewaken en de twee anderen moesten het huis van Schmid niet uit het oog verliezen. Als een hunner, Alfred of Louise Schmid of haar vader of moeder op straat zag, moest hij hen volgen. Zoo ver dit mogelijk was, moesten zij Grietje Kopp en het dertienjarige dienstmeisje van Alfred, ook bewaken. Zij moesten de grootste voorzichtigheid in acht nemen en zich door geen der genoem de personen laten zien en niet uit hunne schuilhoeken te voorschijn komen wat er ook gebeurde, geen der bewuste personen mocht vermoeden, dat hij werd gadegeslagen. Den volgenden morgen om zeven ure, moesten zij rapport j brengen, (Wordt vervolgd)

Peel en Maas | 1927 | | pagina 5