Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
JACTOKlftl
Propaganda vergaderic g
te Venray.
ROODESÏER
UW TABAK
toe jaargang. no. a
MANUFACTUREN
MANUFACTUREN
hOQRDEEUGST/1
Ct Prachtsorteering in: Dekens, Ondergoederen, Kousen, Sokken, Handschoenen, enz. enz.
JLlÖ De nog voorradige WINTERMANTELS en HOEDEN worden aan spotprijzen opgeruimd.
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen.
De Kippenhouderij
op het platteland
hsin#f«v# wmiwmxi
BLIJKEN
TOCH HET
PEEL EN MAAS
i BLIJKEN
TOCH HET
PRIJS DER ADVERTENTIEN 1—8 rrgris 60 ct.. per regel 7ct.
bij abonnement lager tarief.
Uitgave van FIRMA TAN DEN MUNCKHOF - VENRAY ABONNEMENTSPRIJS p. kwartaal: voor Venray 65 ct., p, p. 75 ct
Telefoon 51 voor het buitenland bij vooruitbetaling f 1.30, afz. nummers 5 ct
Op 24 Januari 1927.
De Voorzitter der R K. Werklieden
vereeniging, de heer Odenhoven opent
de vergadering met den gewonen
Christelijken groet Geloofd zij Jezus
Christus en roept een hartelijk welkom
toe aan de sprekers van dezen avond,
Mgr. Dr. Poels, Hoofdaalmoezenier en
den heer J. Maenen, Bondsvoorzitter,
en verheugt zich over de talrijke op
komst, van andere standen dan die der
arbeiders, die zoo blijk gaven van
belangstelling in het wel en wee van
den arbeider.
Deze avond was speciaal voor de
arbeidersbeweging in Limburg, waar
onze tegenstanders zich aaneensloten,
was het zaak dat ook de R. K. arbeiders
zich niet onbetuigd lieten, opdat het bij
de verkiezingen niet meer zou voor
komen, dat hier in Venray zooveel
stemmen werden uitgebracht op libera
len en socialislen, welke laatsten een
telegram hadden verzonden naar Mexico,
hun instemming betuigende met de
Kerkvervolging, terwijl de R. K.
arbeiders baden voor hun geloofsge-
noolen.
Hierna gaf hij het woord aan den
heer Maenen, die sprak: We zijn nog
in de eerste maand van het Nieuwjaar
en willen dus nog e^n blik werpen
op 1926, waarin de arbeidersbeweging
tot nieuwen bloei is gekomen.
In 1926 is le Venlo en Sittard hulde
gebracht aan Leo XIII z g., als den
Paus der Encycliek Rerum Novarum,
waarin de Paus zoo nadrukkelijk wijst
op het nut en de noodzakelijkheid van
Katholieke organisatie, die zoo noodig
was tot wegneming van veel ellende,
waar in Industrie centra's de arbeider
niet genoeg kon verdienen voor vrouw
en kind en b.v. in Maastricht kinderen
van 6 a 7 jaar naar de fabriek werden
gehaald om te werken.
Al is men nu bier in Venray ver
van mijngebied en groot-industrie, toch
is ook hier in Noord—Limburg organi
satie zeer noodig.
Nu moet men niet denken dat men
in het Zuiden klaar is. O neen, daar
is nog veel te werken, daar zijn van
de 30,000 mijnwerkers er maar 6000
Katholieken georganiseerd, maar in de
mijnstreek komen de arbeiders overal
vandaan. En nu wijst spreker op een
eigenaardig verschijnsel. In Duilsch-
land werkende is een arbeider uit een
plaltelandsplaats veeleer voor een
socialistisch dan voor een R. K. orga
nisatie te winnen. Zoo ook in de mijn
streek.
Toen in 1917 staking onder de mijn
werkers uitbrak, was het dan ook
opmerkelijk, hoe overal, zelfs op de
kleinste plaatsjes, ondanks de tegen
werking van Z. E. Heeren Pastoors en
Kapelaans, onderafdeelingen van den
rooden mijnwerkersbond werden opge
richt, dit waren de vruchten van het
in Duitschland gehoorde.
Arbeiders die dan ook van elders in
de mijnstreken komen, zijn zoo moeilijk
in een Roomsch Katholieke organisatie
te krijgen, tenzij zij reeds vroeger lid
waren op hun dorp
Wij bestrijden de boven Moerdijkers
niet omdat zij aclie voeren voor hun
bond, maar R. K. arbeiders moeten
R. K. georganiseerd zijn
Waar hier alles kalm toegaat en ge
beurt, kan men zich de strijd in het
mijngebied gevoerd niet goed voorstel
len, maar gestreden moet en zal er
worden, wijl er veel op het spel staat,
oa. bij de verkiezingen, waarvan de
Voorzitter in zijn openingswoord sprak
De verkiezingen ook voor Provinciale
Staten zijn niet meer zooals voorheen
districtsgewijs, maar worden thans
volgens de evenredige vertegenwoordi
ging berekend en daarom mag er geen
stem der R. K meer verloren gaan,
waar iedere stemmingsuilslag door de
de socialisten wordt uitgebuit als een
aanslag tegen de RK Gemeenteraads
en 2de Kamerverkiezingen zijn meer
aan allen bekend, maar de Statenver
kiezingen zijn minder belangwekkend
voor de kiezer3 en toch is dit ten on
rechte.
De Prov. Staten hebben een grooten
invloed, waar zij o.a. de leden der
Eerste Kamer kiezen In Limburg,
waar veel werk wordt gemaakt van
volksgezondheid, bestrijding van tering
en tuberculose, die zooveel slachtoffers
maakt onder de arbeidersbevolking,
doet de vereeniging Herwonnen Levens
kracht veel nut, die dit echter niet
kan zonder steun der overheid. Prov.
Stalen betalen echter 1 derde der kosten
van het Groene Kruis Ook de Con
sultatiebureaux tot bestrijding der kin
dersterfte zuilen, dank zij de verhoogde
bijdrage der Provincie worden uitge
breid tol het Noorden van Limburg,
wat dringend noodig is, wijl Limburg
op 't gebied van kindersterfte geen
mooi figuur maakt.
In Nederland woonden in 1840
2 840,000 inwoners, in 1916 7,500,000
en als uit de statistiek de sterftecijfers
hooger en de geboortecijfers lager wor
den genomen, dan nog zal op 't einde
dezer eeuw Nederland een bevolking
hebben van 15 millioen, waarvoor moet
uitgezien worden naar werkgelegenheid
dus meer industrie, wijl verhuizing
naar Frankrijk of Canada, mede van
wege de daaraan verbonden zedelijke
gevaren, geen uitkomst bieden kan en
men toch in een jaar g-en twee oogsten
van dezelfde vruchten van't land haalt
Maar industrie, 't zal misschien vreemd
klinken, biedt alleen uitkomst, waar
de Prov. Staten mede voor moeten
zorgen.
In 1913 gaf de provincie Limburg
f 75 000 aan wegenaanleg in 1926
f 750 000 Nu is er ook een Rijks
wegenbelasting, die f 175 000 opbrengt,
en nu moet het Ged. Statenlid J. Poels
zorgen, dat Venray ook wat uit dat
polje krijgt, (applaus)
Prov. Staten benoemen uit hun midden
het College van Ged. Staten, die toezicht
houden op de gemeenten, opdat die zoo
maar niet de onbeteugelde danswoede
en meerdere moderne dingen toelaten.
En nu zal ieder weldenkend mensch
toch toegeven de zegeningen eener
Katholieke regeering En die le ver
krijgen heeft ieder in zijn macht bij
de stemming en nu moet men niet zoo
licht denken: »Ocb, op mijn stem komt
het niet aan".
Spreker haalde een paar sprekende
voorbeelden aan, zooals de Schoolwel
in België, die een ramp voor dat land
is.
In 1929 worden de leden der Eerste
Kamer benoemd. Wst moeten wij nu
gaan doen Allen, arbeiders, boeren,
en middenstanders, lid worden der R K
Staatspartij en dan op 6 Febr. allen
op de candidaten voor de Prov. Staten
der R. K. partij stemmen. Eenheid is
noodzakelijk, dat leert ons't buitenland.
Een blik op Mexico, waar 95 pet.
der bevolking Katholiek is, zou zulke
vervolging niet gekomen zijn, als men
naar de stem des Pausen geluisterd
had en zich Katholiek had georgani
seerd.
In Duitschland waar 1 derde der
bevolking katholiek is, kan zonde-
«Centrum" niet worden geregeerd en
dat hebben de katholieken te danken
aan hun organisatie.
In Frankrijk hebben de katholieken
door hun organisatie Herriot ten val
gebracht.
En in ons land dan Wat zijn de
andere partijen te hoop geloopen tot
behoud van processieverbod, om onzen
Pauselijken gezant terug te roppen en
zelfs nu moet het Ned. Belgisch ver
drag dienst doen om ons katholieken
te hoonen.
1 derde der bevolking is hier katho
liek, dat wij dan alles doen om de
RK. Staatspartij sterk te maken, waai
de tegenstandrs zooveel doen om zielen
te winnen. Hoe is 't toch mogelijk, dat
in het Kath. Limburg bij de laatste
stemming 25000 stemmen op socialisten
zijn uitgebracht, terwijl de roode Mijn
werkersbond slechts J5C0 leden telt.
Ea gaapt toch zoo'n groote klove
tusschen katholieken en socialisten,
die stelselmatig eiken steun aan RK.
kerken trachten te onthouden, niet
tegenstaande de mijnwerkers de kerk
zoo dringend noodig hebben.
De socialisten durven zelfs een tele
gram van instemming met de kerkver
volging te verzenden naar Mexico.
O, de socialisten noemen zich gaarne
de volksvrienden, maar wij katholieken
kunnen wijzen op een H. Franciscu3
en diens volgelingen, waarvan een
pater meer doet dan socialistische kop
stukken.
Wij kunnen ook wijzen op iemand,
die van het hoogleeraarsgestoelte is
afgedaald om zich geheel te wijden
aan het heil van den werkman, (appl.)
Op 4 April verdringen zich voor
bureaux der dagbladen te Heerlen veel
personen van verschillende politieke
richting, die naar gelang voor h*n
gunstige stemmingsuitslagen bekend
worden, hun vreugde laten hooren en
Limburg8ch toekomst bespreken. Moge
het dan na den uilslag weer feest zijn
in het katholieke kamp le Heerlen,
maar daartoe is noodig de stem van
iedere katholieke man en vrouw, tot
handhaving onzer positie.
Een langdurig epplaus beloonde spr.
voor zijn keurige rede, waarns de
voorzitter het woord gaf aan Mgr. Dr.
Poels dezen verzoekende in »hetVen-
rods te proate."
Als Venrayers buiten Venray wonen,
willen ze altijd op Venray zwetsen. En
dat is mooi en goed, de eigen moeder
is altijd de besle.
Toen straks Vincent Pyls binnen
kwam dacht spreker dadelijk aan den
Haag, waar Venray in 1918 zoo'n
kranig figuur maakte. En denkt spreker
aan het Venray zijner jeugd en het
tegenwoordige Venray, dan is hij
grootsch op den vooruitgang, maar
wordt er gesproken over R K. Werk
lieden organisatie in Venray, dan zou
spreker zoo mogelijk gaarne in een
klein hoekje willen kruipen.
Hoe komt 't nu dat die in Venray
niet wil bloeien of groeien. Is dat in
Venray niet noodig of kunnen zij niets.
Vooreerst is een R K. Werklieden-
organisatie noodig om le waken tegen
de gevaren, die den arbeider bedreigen
en ten tweede om te doen, wat daar
tegen gedaan moet worden.
Op de eerste plaats is 't het belang
van den werkman, die zoo vaak van
de school naar het werk moet, om
vader en moeder bij te staan in den
strijd voor het dagelijksch brood, en
verder het leven ingaat zonder nog ooit
boeken in le zien om ontwikkeld te
worden. En dan moet de Bond ingrijpen
en den jongen arbeider ontwikkelen
en hem leeren een kijk te krijgen op
de wereld, op den economischen toe
stand en hem he» verschil leeren zien
tusschen Grootvaders tijd en den zijnen
op de tweede plaats. Den jongen arbei
der het verschil in den arbeid toone,
op de derde plaats hem een kijk geven
op de Katholieke Kerk, op de vierde
plaals hem de verhouding leeren tus
schen de verschillende standen.
De wereld is niet meer zooals voor
een 50 jaar. Toen ging men naar de
Beurs in Well als men de prijs voor
klaverzaad wilde weten of nsar Boxmeer
om op de hoogte van de rogge prijzen
te komen. Wilde men weten wat de
boter waard was, dan ging de boerin
naar vrouw van den Boogaard, en daar
was de boter waard, wat zij geven
wilde.
Maar thans is de wereld een groot
dorp, alles wordt vandaag geregeld
door wereldprijzen en wil men de
prijzen van rogge, boter etc. kijk in de
courant.
Vroeger had men in iedere plaats
specialiteiten. Hier maakte men den
besten riek en daar de beste ploeg,
maar nu maakt de grootindustrie die
dingen en sturen hun goederen hier,
zoodat men moet concurreeren tegen
het grootkapitaal, wat niet kan. Wil
men dan ook iets doen voor den arbei
der dan moet dit ook over het geheele
land gedaan worden. Onmogelijk is 'l
iets te doen voor Venray alléén, hier
iets aparts te hebben. Men moet niet
te gauw zeggen er is voor den arbeider
al zoo veel gedaan en voor den boer
niets. Nog op geen stukken is alles in
orde
Waarom zijn in onze dagen zoovelen
revolutionair. Omdat de arbeiders steeds
hun positie onzekerheid voelen. Vandaag
hebben zij werk, maar over een maand
misschien niet en ondanks hun goed
oppassen, en willen werken, kunnen
zij geen werk en verdiensten vinden.
En dan thuis vrouw en kinderen te
hebben, die moeten eten. O kent gij
het gevoel van zoo'n man. Zeker wij
leven allen in een tijd van onzekerheid
de boer vraagt zich af wat zal het vee
waard zijn het volgend jaar, maar dan
is de boer nog niet we keloos.
In Maastricht zijn thans zooveel
arbeiders, die maar 4 5 dagen per
week werk hebben en steeds in de
vrees leven, volgende week misschien
weer een dag minder en ten slotte
sluiting der fabriek.
En dan de arbeider heeft ook geen
thuis meer In de mijnstreek komen
zij overal vandaan, en leven in hun
kolonie, maar blijven er vreemd, een
apart soort menschen. Wonen dan hier
dan daar, zelfs een zwaluw heeft immers
nog een eigen nest.
Tegenover een industrie arbeider is
een boerenknecht rijk. Een industrie-
8rbeider voelt zich niet anders dan een
wieltje in de groote machine daaren
tegen is een boerenknecht, al gaat hij
maar knollen zaaien op een hoekje
gro"d zelfstandig werker.
De industrie arbeider doet steeds
hetzelfde werk, en weet zóó, dat hij
ook niets anders kan en voelt steeds
het groot kapitaal als een berg voor
zich. Vandaar zooveel ontevredenheid
en toch ook die arbeiders voelen den
hun door God opgelegden plicht in 't
huwelijk en kurnen zij daaraan niet
of moeilijk voldoeD, dan voelen zij dat
er iets verkeerds zijn moet in de
maatschappij. En zeg nu niet, dan
moeten zij maar eenvoudiger leven,
zeker een arbeider moest als arbeider
leven, maar laten wij eerst in den
spiegel kijken voor wij andere de les
lezen.
Bij de boeren is de eenvoud ook weg.
Mutsen en blauwe kielen ziet men niet
meer. Als herfstdraden zweven de
socialistische ideëen door de lucht en
menigeen wordt er door verward en
en vraagt zich af: Wat, is de kerk
speciaal voor den arbeider? Houdt zij
het met de rijken? Wat is er van
waar?
Over heel de wereld wordt door de
propagandisten der Kerk, de geestelijk
heid, hetzelfde evangelie verkondigd
van zalig de armen, en wat gij den
minste der Mijnen hebt gedaan, hebt
gij Mij gedaan en het antwoord, Jat
O. L. Heer gaf aan de leerlingen van
Joannes den Dooper op hun vraag
»zijt gij debeloofde Messias"!
Ziet aan de armen wordt het evan
gelie verkondigd, is overal gelijk. Neen
de Kerk vleit de rijken niet, voor wie
het zoo moeilijk is in den hemel te
komen. Maar als de Kerk niet bestond,
die overal Ieeraart van een rechtvaardig
loon en liefde voor den evenmensch,
zou de mammon en de hebzucht een
verschrikkelijke tyrannie voeren.
En dan onze propagandisten, de
geestelijken, staan iemand nog liefde
rijk te woord, zelfs als allen hen den
rug toedraaien en iedere pastorie,
kapelanie of klooster zou daarvan spre
ken kunnen, (applaus)
Zeker, er zijn nog massale wantoe
standen in onze maatschappij, die
christelijk genoemd wordt, maar het
niet is, en welke wantoestanden zijn
gegroeid uit een vroegere liberale over-
heersching, maar die toestanden moeten
weg, al is het b.v. nu gevaarlijk te
spreken over medezeggenschap van den
arbeider, over een 50 jaar zal dat wel
anders zijn.
Arbeiders geeft daarom gehoor aan
den Pauselijken oproep tot organisatie.
Niet bij de socialisten, die zich uwe
vrienden noemen, zeker, ook bij ons
kan klassenstrijd voorkomen, maar wij
verheffen dit niet tot leerstuk zooals
zij. Immers, is een lid van 't lichaam
ziek, dan is heel het lichaam ziek.
Katholieken, gehecht als zij zijn aan
hun oud geloof, zijn over 't algemeen
niet zoo gauw ontevreden als anders
denkenden, die dan ook veel vlugger
zijn met hun organisatie. Daarom kun
nen onze katholieke werkgevers ook
zoo moeilijk verdragen, dat een vreem
de «snoeshaan" zich plaatst tusschen
hen en hun personeel, met wie zij het
toch wel goed voor hebben.
Maar er wordt soms sociaal zoo
zwaar gezondigd tegen gansche groepen
der maatschappij, dat de Kerk tus-
schenbeide moet komen Een katholiek
werkgever is geen peperkoek, die in
stukken gesneden kan worden, neen,
die moet zijn overal, altijd en geheel
katholiek. Die moet niet enkel vooraan
in de kerk zitten, en zichzelf dan wijs
maken, dat 't in orde is.
Daarom hebben wij een R K. orga
nisatie noodig, daar kan 't gezegd wor
den, anders dan in de kerk of congre
gatie en zoo noodig het brandijzer
gebruikt worden. Een goede organisatie
kan opkomen tegen machtsmisbruik
van het groot kapitaal.
Strijd tusschen goed en kwaad is er
van ouds al geweest en de arbeiders,
die de Kerk den rug toekeerden zijn
allen georganiseerd. Wij, die Limburg
aan Christus willen, d w z. den zegen
van Christus voor Limburg vragen,
moeten ons ook organiseeren, lectuur
verspreiden, praatavonden houden, onze
jongens naar het Patronaat zenden,
waar hen alles wordt geleerd om
paraat te zijn in den strijd, die hun
wacht en die zwaarder zal zijn dan
voor ons.
In Venray zijn wij nog lang zoo ver
niet. Als aalmoezenier voelt spreker
dit pijnlijk aan. Maar kunnen is willen
en willen is kunnen. Zooals dezer
dagen bij de opening der electrificatie
de toren der kerk van Venray zich
baadde in een zee van licht, tegen den
nachtelijken hemel, en men den toren
van verre kon zien, zoo ook hoopt
spreker dat Venray van verre in de
sociale beweging zal te zien zijn als
een helder verlicht punt.
Een hartelijk applaus klonk aan het
einde dezer schoone rede.
De heer Odenhoven dankte Mgr. Dr.
Poels en den Heer Maenen voor het
gesprokene en hoopte dat middenstan
ders, boeren en werklieden hun nut
hieruit zouden trekken. Hij dankte ZE.
Heer Pastoor en Guardiaan voor den
gehouden socialen Zondag en alle
overheden voor hunne tegenwoordig
heid en sloot deze geanimeerde ver
gadering met den christelijken groei.
door
JOS. BOSHOUWERS te LENT
Ochtendvoer.
J. S. te O. 1. Die samenstelling is
zoo goed. De tarwezemelen moet u
liefst grof nemen.
Mooie cijfers.
2 Dat is een prachtig gemiddelde,
hoor 1 Van zooveel kippen door mekaar
194 stuks in het eerste legjaar, dat is
schitterend. En tevens een pluimpje
voor het Horster fokstation, waar u
van betrok De besie kip 284 eieren
en van de 55 jonge 23 boven de 200,
u kunt tevreden zijn, hoorl
Wat is valnestcontrole toch een
mooi dingl Jammer dat het zooveel
tijd en zorg eischt.
Wanneer de kuikens.
3. Als alles voorspoedig gaat, is de
maand April wel wat vroeg voor W.
L. kuikentjes. Begin Mei vind ik wel
zoo goed. Dat er 'n enkele dan nog in
den rui kan vallen, is niet zoo erg. 't
Gaat er toch om de massa op tijd aan
den leg te hebben en te houden. Met
een heel enkelen voorlooper houde
men geen rekening.
Opfokken.
4 Ik zou u niet aanraden de kui
kens enkel met karnemelk en gebro
ken mais op te fokken. Neem liever de
karnemelk naast gewoon opfokvoer.
Kuikens van W. L. in Februari
5. Dat zal die mijnheer wel gedaan
hebben, met het oog op loonbroeden.
Dan krijgt hij de laden vrij en dat
levert wel zooveel op, dat hij er ge
rust wat eieren voor in den duren tijd
om zal willen missen.
Toch vallen niet èlle hennen in den
onlijdigen rui, die zoo vroeg geboren
zijn.
De zware rassen kunt u beter laten
voorafgaan. Die doen er veel langer
over in het algemeen voor ze
beginnen te leggen en ook vallen ze
ze niet zoo gauw in den rui als de
lichte.
De vorige week kwam uw brief
juist één dag te laat, want des Dins
dagsavonds zend ik mijne copie ge
woonlijk reeds naar Venray toe. Goed
succes van 't jaar en ook de greelen
aan uwe vrouw, die zoo dapper mee
controleert.
Hoe oud moet de haan zyn?
B. te G. U heeft Rhode Island
Reds. Welnu, die zijn meestal niet
bijzonder gauw uitgegroeid. De haan
moet daarom vroeg geboren zijn, ook
omdat men deze eieren reeds veel
vroeger, dan van W. L. laat uitbroe
den.
Met Wyandottes is het ook zoo. Van
een haan, in Juni of Juli geboren, zal
men in het vroege voorjaar dat er op
volgt, weinig als zoodanig kunnen
verwachten. De eieren zijn wel be
vrucht, maar de kiemen sterven meest
al af op den 16en, 17en dag, soms al
eerder.
Ik heb de ondervinding opgedaan,
dat de zwaardere rassen, waaronder
ook uw Reds behooren, geboren moet
zijn in Maart of April. Hij dient een
maand of 10, 11 oud te zijn, voor hij
als fokhaan met zekerheid te ver
trouwen is.
Nu is er zeer groot verschil tusschen
de hanen, ook al zijn ze van hetzelfde
ras. Men beleeft daar soms wondere
dingen mee. Doch daar moeten we het
niet op laten aankomen. Ik zon daar-
cm zeggen vóór Mei geboren, liefst
rond 1 April.
Zwart Jaya-krielen.
X. te V. De oorschelpen van deze
dieren moeten groot zijn, bij de haan
tjes ongeveer als een 2i/t cents slak,