w PUROL bij Zonnebrand, Doorzittep, Stukloopen en Smetten der Huid KERKELIJK LEVEN. UK rn Uit de Landbouwwereld Gemengde Berichten. J [1 digde hoogmis en de preek hadden dan ook onder grooten jubel van het volk plaats. Telken jare worden deze plechtigheden herhaald en op alle zon en feestdagen brandt licbt in het ka pelletje aan de kloosterpoort." 8) De votiefkapel op den «wynlmoelen berch" bij Merselo heeft meer dan anderhalve eeuw dienst gedaan en werd eerst in 1787 op kosten der zus ters vernieuwd." 9) V Ziedaar, hoe onze vrome Kruisbroe der de devotie tot Sint Oda nieuw leven heeft ingestort en «Jerusalem" tot het middelpunt harer vereering gemaakt. Jammer, dat er buitendien zoo wei nig van hem bekend is. Hij, die in de orde zoozeer om zijn ijver en be kwaamheid geprezen wordt, heeft ge wis ook in «Jerusalem" groote dingen tot stand gebracht. Paulus Reineri overleed in het jaar van den Munsterschen vrede 1648 en werd in de kloosterkerk bijgezet. Nog in het begin der vorige eeuw wees een breede zerk zijn laatste rustplaats aan. Als zijn opvolger ontmoeten wij wederom een Kruisheer uit St. Agatha, den oud novicenmeesler Hendrik Or- nelisz. van den Bergh. Daar Venray in 1648 voorgoed aan Spanje kwam, was zijn bestuur in alle opzichten rustig. Hij overleed 26 Maart 1666 en is de laatste Kruisheer, die binnen de muren van «Jerusalem" begraven werd. Het schijnt zelfs, dat de zusters na hem geen vasten pater meer gehad hebben. In 1718 ontmoeten wij voor 't eerst weer een Windesheimer, Johan nes Frencken, uil het klooster van Weert 10). In 1784 is de pastoor van Lottum rector van het altaar der kapel, 11) terwijl in 1791 de Venraaische pas toor G. Houben het bestuur van «Jeru salem" waarneemt. 12) In de laatste jaren van zijn bestaan schijnt het klooster weer e-en inwonen den rector gehad te hebben: Antonius Saedt. 13) In 1802 werd «Jerusalem" opgeheven en bleef leegstaan tot 1838, wanneer het door de Ursulinen van Thildonck betrokken werd. Maar wat ook binnen de aloude kloostermuren ook veranderde of ver dween, de devotie tot Sint Oda bleef. Nog in 1791 schrijft pastoor Houben dat de plechtige viering van haren feestdag er op dezelfde wijze geschiedt als zij door Paulus Reineri was inge voerd. 14) En al bezat ook de parochiekerk toen reeds een beeld van Sint Oda, zoo was en bleef toch «Jeruslaem" het voornaamsteaanlrekkingspunt voor hare vereerders. Twaalf eeuwen is het thans geleden dat de heilige op den weg naar Mer selo een laatste maal omzag en Ven ray zegende. Ook na den dood vergat zij de haar dierbaar geworden plaats niet. Dit getuigen de gunsten door haar verleend, zoowel die ons boven zijn medegedeeld als ontelbare andere. En de rampen door haar voorspeld? vraagt men. Wie slechts even den tegen woordigen toestand van het in alle opzichten wel varende dorp, met dien van vóór drie eeuwen vergelijkt, twijfelt er geen oogenblik aan, dat het vereenigd gebed van Paulus Reineri, zijn vrome zuster kens en de brave burgers elk onheil van Venray heeft afgewend. St. Agatha. L. EMOND, O.S Gr. 1. Ibid. bl. 39 v.v. 2. Ibid bl. 48. 3. Numquam defulura media fortume sed bona consilia et obtetrices. 4. A. A. S. S. Belgii. 1794. Tom. VII, 609 610. 5. Mede-gef. uit par. arch. d. past. H. Greymans. 6". A. A. S. S. 1. c. 616. 7. Ibid. 8. Ibid 9. Aant. v. W. Wy nantzO.S.C (f1810) 10. Knippenbergh Hist. due. Geldr. 1719 p. 116. 11. Ha bets, Gesch. Roerm. 111,241. 12. Aant. Wynantz. 13. Volksalm. 1897 bl. 72, 14. A. A. S. S. 1. c. 615. Do Rechtspositie der Landarbeiders, Ook in den landbouw komt hel arbeidscontract meer en meer naar voren, maar niel overal is men even ver. In de eene streek heeft ook de landarbeidersbeweging grooter vordering gemaakt dan in de andere. In een vergadering te Leeuwarden van de Friesche Mij. van Landbouw werd het onderwerp«Het arbeidscontract in den Landbouw' besproken, maar van het collectief contract werd zelfs niet gerept. In Groningen is men verder; daar is men aan collectief optreden van twee partijen gewoon, en zoo kon daar op een vergadering te Groningen het onderwerp worden ingeleid: «De bindendverklaring van het collectief arbeidscontract in den Landbouw Te Leeuwarden sprak de inleider, de heer dr. Stenfert Kroese o.m. over de z.g. losva'ste arbeiders en wees op de practische moeilijkheden, die er bestaan het staat namelijk niet vast of zoo iemand zijn loon moet ontvangen of nie», als het regent of vriest. Wel is men het er over eens zei hij dat de diensttijd over een jaar loopt. «Was dal voor allen maar waar 1" schrijft de Redactie van de «Christelijke Landarbeider". Maar in vele gevallen is het zoo gegaan; Op een goeien dag is arbeider Jan bij boer Piet gekomen om werk. De boer vond hem wel een geschilden man, wou hem dus wel houden. De arbeider wou wel blijven loswezen is toch ook niks En daarmee wordt afgesproken dat Jan bij boer Piet zal blijven als «losvast". Waar schijnlijk eerst overeengekomen voor een jaar, maar verder wordt nergens meer over gesproken. En zoo komt het, dat dikwijls de arbeider meent op werk gedurende het geheele jaar te kunnen rekenen, terwijl de boer op hel stand punt staat, dal hij den arbeider met één week opzegging kan ontslaan. Dat deze dingen aanleiding geven tot aller lei onsmakelijke rechtsgedingen, zegt het blad verder, ligt voor de hand. En dat een arbeider, die met zijn boer «in de pleit komt", een merkleeken heeft, waardoor hij in den vervolge door de andere boeren scheef wordt aangezien, is ook door de feiten wel bewezen. Waar dan ook in Friesland contrac ten tot stand kwamen, werd een clausule daarin opgenomen, luidende: «De los vaste arbeider heeft recht op werk gedurende het geheele jaar". Daarmee is dan vastgelegd, dat de losvasle als vast beschouwd moet worden, en hel is onmogelijk geworden om de arbeiders in den winter maar eenige weken te laten slappen." In tijden van economische depressie, zooals thans, rekent menigeen niet meer en zoo wordt meermalen met een vroeger plaatselijk gebruik geprobeerd om met een week van den arbeider af te komen. Het is dus ook gansch geen overbodige weelde om er naar te stre ven in de contracten, hetzij collectief of individueel overeengekomen, vastte leggen welke opzeggingstermijn in acht moet worden genomen Benevens vóór welken datum van dezen opzeggings termijn gebruik moet worden gemaakt. 'I Beste oordeelt genoemde redactie een bepaling als deze b v «Zes weken vóór 1 April moet de losvasle arbeider worden opgezegd". Het loont wel de moeite om als or ganisatie te streven naar een beter omschreven rechtspositie voorbedoelde arbeiders Bcmcstïngsproevcn b\j perestruiken. In den Pomologischen Tuin te Tie' worden sedert 1908 bij perestruiken vergelijkende proeven genomen mei stalmest en kunstmest. De eene helft van 'l veld gaf men in de eerste ja ren 500 KG. stalmest per Are, de andere helft: 4 KG. Chili plus 3 KG. zw ammoniak plus 12 KG. super plus 5 KG. patentkali. Later sedert 1917 heeft men de giften stikstof en kali op het kunstmeslperceel verdubbeld, omdat men opmerkte, dat de ontwik keling en de opbrengst ver achterbleef bij het stalmestpersoneel. De invloed dier zwaardere kunstmestbemesling is dan ook wel waar te nemen de hoo rnen ontwikkelen en dragen beter, en de bladkleur blonk ook op het kunst meslperceel uit; de struiken behouden ver in 't najaar hun donker gekleurd glanzend blad, terwijl de structuur van den grond zich kenmerkt door groolere losheid. Toch, over al de jaren genomen (1908 tot en met 1925), is de totaal opbrengst op de stalmest helft vrij wat of héél wat grooter dan op het kunst meslperceel. De cijfers spreken zeer duidelijk Clapps Favorite gat in stalmest 1358 K.G„ in kunstmest 578 KG. Beurré Hardey in stalmest 523 K G. in kunstmest 413 K G. William Duchess in stalmest 501 KG, in kunstmest 256 K G. Beurré Capiaum in stalmest 861 KG, in kunstmest 628 KG. Bij Clapps Favorite en bij William Duchess is het verschil wel zeergroot: de stalmestoogst was bij die soorten 2maal of ruim 2maal zoo groot als de opbrengst op kunstmest. Hoe het in de volgende jaren zal gaan, nu de ver hoogde kunslmestgift meer en meer begint door te werken, wordt met be langstelling tegemoet gezien Korte wenken en raadgevingen. Goed melken is een kunst. Slechte melkers of melksters kunnen de koeien bederven goede daarentegen aan den eigenaar veel voordeel bezorgen. Door goed melken wordt de melkproductie onderhouden en verhoogdde duur zaamheid en kwaliteit der melk en van de daaruit bereide producten worden er door bevorderd, terwijl de winning van een hygiënisch zuiver product aan de volksgezondheid zeer ten goede komt. Een juiste, doeltreffende en door dachte uitvoering van het melken is een kunst, welke niemand aanwaail, maar die geleerd moet worden. Een veehouder had in 1922 gemid deld 2 72 pCl. vet in zijn melk; nadat in 1923 gediplomeerde melkers bij hem kwamen, nam het gemiddeld vetgehalte toe tot 3 31 pCt. Zeker heeft het betere melken daartoe ook bijge dragen. Het namelken is ook van beteekenis «de laatste drop is de boterknop", kan het vetgehalte der melk belangrijk verhoogen. Een veehouder verklaarde nooit geweten te hebben, dat hij zijn koeien niet goed uitmolkde cursus leerde het hem. Zijn gemiddeld vetge halte steeg toen in 8 jaar tijds van 3.1 tol 3.35 pCt. 't Is voorgekomen, dat een goede melker, nadat een koe heette gemolken te zijn, er nog circa 1 Liter uitmolk met een vetgehalte van 7 8 pCt. B—i. 25 Juli. Ncgcndo Zondag na Pinksteren. H. Christoffel. Martelaar. ROOD. Titelheilige der Kathedraal en voornaamste Patroon der bisschopsstad. Tweede gebed van den Zondag; Gloria, Credo; prefatie der H. Drievuldigheid; laatste Evangelie van den Zondag. De kathedrale kerk (waar de calhe dra zetel van den bisschop staal) is de moederkerk van het bisdom. Daarom moeten we jaarlijks daarvan in heel het bisdom vieren het wijdingsfeesten het Patroonsfeest. Patroon der kalh9 drale kerk is de H. Christoffel, waar van we vorig jaar een uitvoerige levensbeschrijving hebben gegeven S. Christoffel is bijzonder de patroon der reizigers en vele automobilisten en motorrijders dragen zijn beeltenis op hun voertuig. Hetgeen natuurlijk heel wat anders is dan een zoogenaamden talisman een aapje of iets dergelijks, ter voorkoming van ongelukken 1 De H.•Christoffel verwierf den mar telearspalm in Livië, in de 11Ie eeuw. Zijn li Relikwieën berusten in de abdij van den H Dionysius in Frank rijk. Evangelie van uen 9den Zondag: Terwijl Jezus zegevierend de stad Jerusalem nadert, weent Hij over haar en voorspelt haren ondergang. In den tempel gekomen, drijft Hij dekooplieden daaruit. Deze voorspelling ging in vervulling, toen in het jaar 70 de Romeinsche veldheer Titus de stad belegerde, ze innam en ze door brand werd verwoest, terwijl tallooze Joden werden gedood, duizenden gekruisigd en duizenden als slaaf verkocht. o 26 Juli Maandag. H. Anna, Moeder van de H. Maagd Maria. WIT Gloria; geen Credo; gewone Prefatie. De H. Anna, patrones der Moeders, was de echtgenoote van den heiligen Joachim, een bemiddeld burger van Nazareth. Uit dit huwlijk werd de H. Maagd geboren. o 27 Juli. Dinsdag II. Jacobus. Apostel. ROOD. (Eigenlijke feestdag 25 Juli. Tweede gebed ter eere van den H. Pantaleon in stille H. Missen. Gloria; Credo; prefatie der Apostelen. De H Jacobus de Meerdere was een bloedverwant van den II. Joannes: zijne Moeder Salome was een bloed verwant van de H. Maagd. Op 'zijn missiereizen predikte hij tot in Spanje. In het jaar 42 werd hij op bevel van Herodes Agrippa te Jeruzalem onthoofd. Zijne heilige overblijfselen berusten te Compostella in Spanje. De H. Pantaleon, heidensch genees heer, bekeerde zich tol het Christen dom en werd wreed gemarteld op be vel van keizer Maxianus. Ten tijde van keizer Diocletianus, pl.m. 303, werd hij te Nicomedië onthoofd. 28 Juli. Woensdag H. Nazarius en Celsus, MartelaarH. Victor, Paus en MartelaarH. Innocentius, Paus en Belijder. Rood (Zwart). Tweede ge bed ter eere van den TI. Christoffel derde Concede; vierde a domo; Gloria; geen Credo gewone prefatie. De H. Nazarius, geloofsverkondiger in Frankrijk, werd roet zijn volgeling Celsus pl.m. 68 te Milaan onthoofd. De H. Paus Victor I bestuurde de Kerk onder de regeering van keizer Severus, bestreed de ketterijen en onderging den marteldood in 197. De H. Paus Innocentius I schreef verschillende apostolische brieven, be streed de dwaling der Pelagiërs en stierf in 417. o 29 Juli. Donderdag H. Martha. Maagd WIT (Zwart). Tweede gebed ter eere van St. Christoffel derde ter eere der II. Martelaren Felix en ge zellen vierde a do.no; Gloria; geen Credo gewone prefatie. De H. Martha was de zuster van Lazarus en Maria Magdalenazij woonden te Bethanië en waren zeer gezien. De Zaligmaker verbleef dikwijls in hun huis. Na de hemelvaart van Chris tus, begaven zij zich, zooals de oude. legende verhaalt,naar het Zuiden van Frankrijk, waar Martha op hoogen leeftijd stierf. De II. Martelaren Felix, Simplicius, Fauslinus en Beatrix, waarvan heden de gedachtenis, werden ter dood ge bracht in de 4de eeuw. o 30 Juli. Vrijdag. Zesde (lag van het Octaaf van St. Christoffel. ROOD Tweede gebed van den vorigen Zondag; derde ter eere van de H Martelaren Abdon en Sennen; Gloria geen Credo; gewone prefatie. De H. Mis van den vorigen Zondag mag gelezen wor den. GROEN. Tweede gebed ter eere van S. Christoffelderde ter eere der Martelaren vierde a domo; geen Gloria; geen Credo; gewone prefatie. De twee Perzen, Abdon en Sennen, begroeven de lichamen der Christenen op hun landgoed. Daarom werden zij bij den keizer Decius aangeklaagd en naar Rome gevoerd, waar zij in 250 den marteldood ondergingen. o 31 Juli. Zaterdag. H. Ignatius. Belijder. WIT. Tweede gebed ter eere van S. Christoffel; derde a domo Glo ria geen Credogewone prefatie. De H. Ignatius werd uit een adellijk geslacht op het slot Loyola in Spanje geboren. In zijn jeugd edelknaap aan het Spaansche hof, legde hij zich op de krijgskunst toe en werd bij de be legering van Pampulana verwond. Te Montserat zegde hij vaarwel aan den krijgsdienst, deed boete in een spelonk en begaf zich op 33jarigen leeftijd naar Barcelona om te studee l ren. Aan verschillende universiteiten voltooide hij zijne studiën. In een onderaardsche kapel op Montmartrete Parijs wijdde hij zich met een zesial vrome vrienden aan God en besloot het wereldsche leven te verlaten. Met deze vrieffden stichtte hij te Rome in 1538 het Gezelschap van Jesus (Socie las Jesu, de Jozuiten, S J. achter den naamj waarvan de statuten in 1540 door den Paus werden bekrachtigd. Ns 15 jaren generaa' der Jezuilen te zijn geweest, stierf de H. Ignatius te Rome in 1556. Beroemd is zijn boek: «De Geestelijke Oefeningen". Iets over Patroonheiligen. I. Bij 25 Juli schreven we, dat St. Christoffel de patroon is der reizigers en dat hij vooral door de automobi listen en motorreizigers als zoodanig wordt vereerd, die zijn beeltenis als beschermheilige op hun voertuig dra gen. Dat de II. Christoffel de patroon heilige der reizigers is, slaat in ver band hiermee, dat hij langen tijd, zoo wordt verhaald als veerman reizigers over een rivier zettedoor zijn reusachtige gestalte zou hij ze hebben kunnen overdragen We willen nu eenige andere pa troonheiligen opnoemen, tegelijkertijd met een korte vermelding, waarom Vooral in de middeleeuwen (800—1600) is de gewoonte ontslaan van schuls patronen te kiezen. De burgers, die dezelfde kunst of hetzelfde handwerk beoefenden,, plachlen zich te vereeni gen in zoogenaamde gilden (zooals dit nu nog gebeurt) teneinde hun belan gen gemeenschappelijk te bevorderen en te beschermen Den naam van hun schutspatroon gaven zij met voorliefde aan hunne kinderen; het beeld van den heilige werd hel kenteeken van het gilde en de zinnebeelden van den schutspatroon kwamen veelvuldig als kenteeken en wapen in gebruik, waar mede de zegels in de gereedschappen dan werden voorzien. Ook hadden zij gewoonlijk een apart kapelletje in de Kerk met een altaar ter eere van hun heilige, waar dan op bepaalde dagen voor de leden van het gilde en hun familie het II Misoffer werd opgedragen. Natuurlijk stelde ieder gilde er een eer in en had er een hbiligen wedijver plaats, deze altaren en kapellen zoo kostbaar mogelijk te versieren Natuurlijk werd als schutspatroon die heilige gekozen, die hetzelfde handwerk of dezelfde kunst had beoefend. Zoo wordt als patroon der genees heeren vereerd de II. Evangelist Lucas, omdat S. Paulus hem geneesheer noemt. (Feestdag 18 October). Ook de H. Cosmas en de H. Damiai.us worden als zoodanig vereerd. Zij waren twee broeders uit Arabië van voorname geboorte, hadden zich op de studie der medicijnen toegelegd en oefenden ver volgens de geneeskunst uit, om des te gemakkelijker toegang te hebben tot de woningen en harten der heidenen Doen onze tegenwoordige missionaiis- sen ook niet zoo Deze tot het Chris tendom te bekeeren, was hun voor naamste taak. Op hun afbeeldingen houden zij een receptenboek en genees kundige instrumenten in de hand, ook wel een vijzel, wanneer zij als patronen der Apothekers zijn afge beeld. Feestdag 27 September. Als patroon der heelmeesters en naast de H. Carolus Borromeus als helper tegen besmettelijke ziekten wordt de H. Rochus vereerd (feestdag 16 Aug) Hij verdeelde zijn goederen onder de armen en wijdde zich aan de verple ging der pestlijders. Te Piacensa werd hij zelf door de pest aangetast, moest de stad verlaten en sleepte zich voort naar een woud, waar hij door een engel verpleegd werd. Dan keerde hij naar Monlpellier terug, werd, omdat hij door de ziekte mismaakt was, niet herkend, als spion in hechtenis geno men en door den stadrechter, zijn eigen oom, tot den kerker veroordeeld. Hij stierf na een gevangenschap van 5 jaren, zonder zich te hebben bekend gemaakt. Vele gasthuizen zijn er naar zijn naam genoemd, vele kerken en kapellen aan hem toegewijd. De H. Rochus wordt afgebeeld in pelgrims gewaad met hoed en staf, vergezeld door een hondje dat een brood draagt. Twee mensclien en een koe ge-elcctrocuteerd. Zaterdagochtend is onder de gemeente Borculo op den weg naar Barchem een ernstig ongeluk gebeurd, dat aan twee menschen het leven heeft gekost. Een vrouw zag bij de boerderij Kornegoor een koe liggen en liep er op af. Toen zij in aanraking kwam met het prik keldraad viel zij tot ontsteltenis van haar man, die in de nabijheid stond, dood neer. Haar man snelde toe om hulp te bieden maar ook hij onderging, toen hij het prikkeldraad aanraakte, hetzelfde lot. Het blijkt, dat een draad, die een der eleclrische palen overeind moest houden, door verzakking van zulk een paal in aanraking is gekomen met het prikkeldraad. Daardoor is de electrische stroom op het prikkeldraad afgevloeid. De vrouw had vermoedelijk niet bemerkt, dat de koe door het contact met 't prikkeldraad ook gedood was. Een fabriek van valsche ry wiel plaatjes. Twee agenten te Rotterdam hebben een tweetal jongens aangehouden, die valsche rijwielbelastingplaatjes op hun fietsen hadden. De jongens zijn mede- enomen _n a a r_ d e_ centrale recherche, waar zij wisten te vertellen, dat zij de plaatjes van een oom hadden gekregen; deze op zijn beurt vertelde dat hij de belaslingmerken door bemiddeling van een kennis had ontvangen Deze kennis zou de plaatjes van een loodgieter uit de Almondestraat hebben gekocht. Een onderzoek in de loodgieters- werkplaats had tot resultaat, dat een groote hoeveelheid koperafval, blijkbaar afkomstig van vervaardigde valsche R W. B plaatjes, werd gevonden. Ten overvloede werd nog een aantal niet- bewerkle plaatjes in de werkplaats ge vonden. Plaatjes en afval, benevens de pers, waarmede de plaatjes werden vervaar digd, zijn in beslag genomen; de lood gieter werd in verzekerde bewaring gesteld. Bij zijn verhoor bekende de aangehoudene, R. W B plaatjes voor 1925 en 1926 te hebben vervaardigd, maar het zouden er slechts een paar honderd geweest zijn. Later gaf hij echter top, over de beide jaren een paar duizend plaatjes ie hebben gefabriceerd. Bij het onderzoek is ook aan het licht gekomen, dat een slager, die aan de Zaagmolenstraat zijn zaak drijft, voor den loodgieter plus minus 800 plaatjes heeft verkocht. Eenigen tijd geleden is deze slager als verdacht van het verkoopen van valsche R. VV. B.- plaatjes in het huis van bewaring ingesloten geweest; hij moest echter wegens gebrek aan bewijs worden vrijgelaten Thans is hij wederom in bewaring gpsleld. Uil zijn verklaringen is bovendien gebleken, dal de loodgieter voor hem een goedkeuringsslempel voor vleesch zou hebben vervaardigd. Uw Zuigelingen. Nu 't warm is geworden, ondervinden, meer dan groote menschen de zuige* lingon, en onder de zuigelingen hel meest de groote menschen den last van dien invloed. Daarom is het van het grootste belang te weten, welke maat regelen er door de moeders genomen moeten worden. Deze zijn 1. Legt den zuigeling op een koele plaats, niet in de zon. Kleedt hem luchtig, en dekt hem met een dun dekentje of laken toe 2 Geeft 't extra vocht. Niet in den vorm van melk, maar van afgekoeld, gekookt water of lauw geworden slappe thee. Door te veel melk te geven ont staan darmstoornissen. Water of slappe thee vullen het tekort aan vocht aan, dat tengevolge van de meerdere ver damping is ontstaan. 3. Zorgt, dat ge eiken dag versche melk hebt, die ge direkl kookt, en dan toegedekt op een koele plaats (liefst in den kelder) bewaart. Ge kunt dit nog bevorderen door de melkkan in een pan met water met ijs te plaatsen. 4. Besteedt de grootste aandacht aan de reiniging van de zuigflesschen en spenen. „MODERNE SLAVERNIJ." Ds. O. L. van der Veen, doopsgezind predikant op Wieringen, schrijft aan de «Telegraaf" «Gaarne zou ik de hulp willen in roepen van uw veelgelezen blad, om zoo mogelijk de wantoestanden te bestrijden, die hier thans onder de Zuiderzee-arbeiders heerschen. Ik meen niet te overdrijven, als ik hier spreek van «moderne slavernij". Wat is het geval? De aannemers van de werken- nemen niet zelf hun werkvolk in dienst, maar maken een accoord met een z.g pulbaas, dat hij hun zooveel man leveren zal. Tot zoover gaaf alles nog goed. Maar... die putbaas is tevens keelbaas. Hij zorgt dus dat zijn arbeiders in een keet worden ondergebracht en als canline houder levert hij ook spijs en drank. Nu ligt het euvel voor de hand. Spaar zame, nette arbeiders kan de keetbaas niet gebruiken. Indertijd werden, naar ik vernam, zelfs een paar arbeiders ontslagen, omdat ze., geheelonthouders waren. De keetbaas heeft er belang bij dat zijn menschen dus zooveel mogelijk geld verteren. Vooral de alcohol speelt hier een groote rol. De politie vertelde mij, dat bij een keetbaas die hier tot voor korten tijd woonde, nagenoeg geen enkele fatsoenlijke kerel in de kosi was. Er waren er bij met heel wal vonnissen achter den rug. De keetbaas heeft de macht en terroriseert de arbeiders. Hij betaalt het loon uit en geeft voorschotten. liet gebeurt wel dat een arbeider op hel eind van de week niets in handen krijgt, omdat zijn schuld grooter is dan het te vorderen loon. De keetbaas j krijgt van verschillende leveranciers 10 pet. korting. Maar dat is nog niet genoeg; de arbeiders betalen in de keeten hooger prijzen voor de levens middelen dan in de winkels op Wierin gen worden gevraagd. En dat bij loonen, die in een goede week f 22.bedragen, maar in een misweek (met regendagen) soms dalen tot f15. Het behoeft geen betoog, dat de Wieringer bevolking bevreesd en be zorgd is. Reeds meermalen hebben op Zondagavond op den verbindingsdijk aanrandingen plaats gevonden door dronken polderjongens En zooals ge weet, heeft Zaterdagavond jl. een bloedige vechtpartij plaats gehad, waar bij één persoon gedood werd en eenige andere gewond. Dat zal nog wel de laatste doode niet zijn, waar hier zoo veel slechte elementen rondloopen en de beste drinkers de eerste plaatsen innemen. Wel kan er natuurlijk door de aannemers zelf veel invloed worden uitgeoefend, en dat geschiedt ook bij sommigen. Maar de fout zit in het stelsel: De pulbaas moei geen keetbaas zijn. Men late de arbeiders zelf hun ik

Peel en Maas | 1926 | | pagina 6