Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken, Het Patarsklooster. e Jaargang Nó. 3* Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Politieke ontwikkeling. lagemdsa Midadeaïiagea. Provinciale hulp in verband met den Watersnood. Wat het water achterlaat ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL voor VENRAY 65 c. franco per post 75 c. voor het buitenland (bij vooruitbetaling) f 1,30 afzonderl. nummers 5 c. Al Lr O renvoi i PRIJS DER ADVERTENT! EN Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 61. 60 ct elke regel meer 71/» ct Advertentiën bij abonne- ment groote reductie- IV. In de stichtingsjaren van kerk en klooster was de godsvrucht tol Onze Lieve Vrouw van Smarten een der meest geliefkoosde devotie's der Minderbroeders in Nederland. Deze devotie had haar oorsprong in het Minderbroedersklooster van Antwerpen. Toen in 1515 door het Kapittel de jaarlikse viering van de feestdag der Zeven Smarten van Maria werd voorgeschreven, bouw den de Paters van Antwerpen op het kerkplein 7 Kapelletjes met beelden de droefheden van Maria voorstel lend. De grote bloei dagtekent echter uit de jaren 1637 tot 1640. Toen werd de Broederschap te Antwerpen opge richt en verspreidde zich vandaar over de Nederlandsche kloosters. Venray was een der eerste plaatsen waar de godsvrucht tot Onze Lieve Vrouw van Smarten werd ingevoerd. Kerk en klooster werden aan de Bedrukte Moeder toegewijd, terwijl op het kerkplein zeven kappeltjes, de zeven Smarten van Maria voorstellend, werden gebouwd. Iedere Vrijdag werd 's morgens een plechtige Hoog mis ter eere van Maria gezongen. Des namiddags na de Kompleten, het kerkelik avondgebed, begaven de kloosterlingen zich twee aan twee met het Kruis voorop naar het altaar van O. L. Vrouw. Twee voorzangers zongen dan met het Paterskoor om beurten de klaagzang Stabat Mater Met de tranen in haar ogen Stond de Moeder, diep bewogen Bij het Kruis, daar Jesus hing. Daarna begaf men zich in proces sie naar het kerkplein, hield bij elk kapelletje een korte overweging en bad in stilte drie Onze Vader en Wees Gegroet. De oefening werd gesloten met het zingen der antifoon: Heilige Maria, goedertierenste der Maagden, ontvang de aanhoudende gebeden uwer dienaren richt de gevallenen op, voer de dwalenden terug, geef de vrezenden kracht, ver sterk de zwakkenopdat wij u im mer lof brengen, die wij als de Moeder van de hoogste God eren. De broederschap bleef bestaan tot de opheffing van het kloostertoen geraakte ze in vervalten minste pastoor van Elsbergh noemt ze in 1833 niet meer bij de broederschap pen die in de oude Paterskerk toen nog bestonden. -0- Zoals in het eerste artikel reeds is aangegeven, werd terstond na de goedkeuring van de vestiging der Paters te Venray, in hun voorlopige kapel op 2 Oktober 1647 de aarts broederschap der 5 Wonden van Onze Heer Jesus Kristus kanoniek opgericht. Ze werd ook genoemd de broederschap van .het Koordje van de H. Franciskus; om reden dat de leden een koordje met knopen om de lenden droegen, gelijk nu nog de Tertiarissen. Het doel der vereni ging was vooral de verering van het Lijden des Zaligmakers. Later omstreeks de tijd dat klooster en kerk te Venray gebouwd werden werd de leden verzocht „om het Alderheyligste Sacrament in al onse Processien te vereeren met light en de opdat dit met eer.e goede maniere soude gsschieden tot meerdere eere Oodts ende Stichtinghe des Volckx:" De 5akramentsprocessie door kloos tergang of kloostertuin op de derde Zondag der maand werd de proces sie der broederschap op die dag ook hield de direkteur een toespraak tot de leden. Deze broederschap is blijven bloeien in Venray tot op de dag van heden; toen de Paters waren verdreven en uitgestorven hebben de kapelaans der parochie het bestuur overgenomen en het godsvruchtig gebruik gehand haafd tot de terugkeer der Klooster lingen. De talrijke mannen, die eiken maand Ons Heer met lantaarnen be geleiden in de processie, zijn het bewijs, dat het geloof in het Ver- hevenste der Geheimen in Venray nog levendig is. 0— Bestond er in die dagen ook een Derde Orde in Venray? Ik heb er geen bewijs voor gevon den tot nu toe. Toch moet men aan nemen dat zeker op het eind der 18e eeuw in Venray een groep Tertiarissen leefdewant toen de kloosterlingen verdreven waren, vroeg en verkreeg de pastoor van Elsbergh (10 Mei 1828) van de Oeneraal der Orde verlof leden in de Derde Orde aan te nemen en te professen. Dat bewijst m.i. voldoende dat ec Derde- Ordelingen reeds waren. Doch hier mee lopen we de geschiedenis vooruit. P. LUCID1US. Voor Allen dlo Sukkelen met Verstopping of moeilijken en on- regelmatigen Stoelgang zijn Mynhardt's Laxecrtabletten onmisbaar. Zij werken vlug en radicaal en veroorzaken niet de minste kramp. 8 Doos 60 ct. Bij Apolh. en Drogisten' Van den watervloed en een anderen vloed. Limburg heelt eenige weken lang een vijand binnen zijn grenzen gehad, dien het gelukkig weer overwonnen heeft: den grimmigpn waterwolf. Zijn aanval was dezen keer buitengewoon kwaad aardig, zooals ons gewest zeker meer dan een eeuw lang er geen te verduren heeft gehad. Maar mei goed gevolg is deze vijand opnieuw weerstaan en ver dreven en heel het land spant zich in om de nadeelige gevolgen, de groote schade aan stoffelijke eigendommen, zooveel als mogelijk is te herstellen. Hoe dapper hebben de bewoners van het Limburgsche Maasdal, op verschil lende plaatsen stevig bijgestaan door met het water vertrouwde militairen, zich in die everslroomingsdagen ge weerd 1 Er zijn zelfs prachtige staaltjes ge toond van heldenmoed, bij hel dikwijls gevaarlijke reddingswerk. Inderdaad, er zit durf en moed, naastenliefde en opofferingsgee8t in het Limburgsche volk. Deze gebeurtenissen overwegende, nadat de Maas in hare bedding is weergekeerd, schoot mij weer do ge dachte te binnen, die altijd terugkeert als de herinnering aan een ramp, de gedachte aan een anderen vloed, die, al is hij in Limburg niet wanhopig hoog gestegen, zeker ook niet voor onze grenzen is blijven staan. Onwille keurig dacht ik aan hel wassen van den rooden vloed in ons katholieke Limburg. Deze stijging spreekt niet zoo duide lijk en pakkend tot ons gemoed, omdat hij niet plotseling hoog is opgekomen. Maar langzaam dringt hij door, zooals het aan de overstrooming voorafgaa nde gevaarlijke kwelwater den dijk door weekt. Wanneer we een terugblik werpen op het jaar dat achter ons ligt, een verkiezingsjaar, moeten we beseffen, dat de roode vloed tusschen de Kamer verkiezing van 1922 en die van 1925 hooger is gestegen. Verkregen de de sociaal-democraten in 1922 in Lim burg 16759 stemmen, in 1925 brachten zij dit getal op 23665, terwijl het katholieke stemmencijfer slechts opliep van 139450 lol 141833. In plaats van zijn have en goed, bedreigt die vloed het allerbeste in ons volk zijn zieleleven, zijn hooger levens geluk, zijn levensdoel. Gelukkig slaan er voortdurend man nen gereed om in een onafgebroken strijd het vaderlijk erf te verdedigen de leiders dezer sociale vereenigingen vooral die in de Mijnstreek, de besturen van den R K. Limburgschen Werk liedenboad en den Ghristelijken Mijn werkersbond en die van hunne af deelingen,.onze geestelijkheid en zoovele anderen. Zij doen dit vooral door Eosilieven arbeid het bevorderen van et godsdienstig en zedelijk leven en van de welvaart der bewoners. We moeten ons evenwel afvragen, of we die werkers niel teveel alleen laten staan, of we hun werk wel voldoende waardeeren, of we tegenover hun zwaren arbeid zelfs niel staan met de verkeerde mentaliteit, die nog maar al te veel katholieken bezielt ten opzichte van den katholieken socialen arbeid, waarvan zij de groote beteekenis niet beseffen en dien zij daarom ciiliseerend afkeuren. Hel is een rornp voor het katholieke leven in Limburg, dal gebrek aan samenwerking, het ontbreken van den geest van echte katholieke solidari teit bij zoovelen. Maar vragen wij in deze-politieke beschouwing ons eveneens af, of ook onze Katholieke Kiesvereenigingen wel voldoende medewerken aan de cultureele en maatschappelijke ontwikkeling van het volk, of dit wapen der katholieke kiezers organisatie wel voldoende wordt gehanteerd om het socialisme te keeren. Deze vraag moeien we helaas voor een groot deel onzer politieke vereeni gingen nog altoos met een neen be antwoorden. De meeste kiesvereenigin gen blijven haast uitsluitend admini stratieve lichamen, dienende om hare leden in de gelegenheid te stellen, stemmen uit te brengen op candidaten voor de vertegenwoordigende lichamen en om die slemmencijfers te noleeren, alsmede omzooveel mogelijkkatholieken op den dag der stemming naar de stembus te krijgen. Maar voldoende is dat niet. Over de Tweede Kamerverkiezing is weer een half jaar heengegaan. Tij dens den feilen verkiezingsstrijd wer den in vele afdeelingen allerlei goede voornemens gemaakt. In verscheidene kiesvereenigingen werd besloten de propagandisten, die hun laak dezen zomer zoo prachtig hebben vervuld, in blijvende clubs te vereenigen om zich met allerlei voor het doel der Kies- vereeniging bevorderlijke werken bezig te houden. Maar in hoeveel Kiesver eenigingen is het werkelijk daartoe gekomen Hoevele hebben na het sluiten der stembus nog eenig levensteeken ge geven Helaas maar weinige Toch moet het zoover komen, dat ook van de Kiesvereenigingen een voortdurend en goed gebruik worde gemaakt, ter bevordering van de kalho lieke zaak in Limburg. Daarom gewerkt voor volksontwik keling 1 Een ontwikkeld katholiek wordt geen socialist. Hij doorschouwt niet slechts het ongodsdienstige karakter der soci aal democratie, maar ook haar volko men onmacht om het leven op deze wereld gelukkiger te maken. Dat leven in de Kath. ICiesvèreeni- gingen gaande te houden is geen moei lijk werk, als er in een gemeente een bestuur of maar eenige bestuursleden van goeden wil zijn, om een cursus of vergaderingen te organiseeren en voor al om een goede kern van ontwikkel den te vormen. Er zijn weinigen noodig om een goede actie op gang te bren- K°n- Zal dit in 1926 eindelijk gebeuren ROELAND. Maak een einde aan die noodelooze pyn- Pijn, pijn, pijn heel den dag die ellendige rugpijn 1 Van dat gij opstaat, tot gij naar bed gaat, steeds die afmat tende pijn En moigen precies hetzelfde. Zoo kunt gij niet voortgaan 1 Waarom niet een einde gemaakt aan die ellende Waarom niel de oorzaak aangetast? Hoogst waarschijnlijk zijn het uw nieren. Die doffe, onophoudelijke rug pijn is vaak de eerste waarschuwing der natuur van een nierkwaal. Meer dere waarschuwingen volgen spoedig, als duizeligheid, hoofdpijn, urinekwalen, stekende pijnen bij bukken of overeind komen, zenuwachtigheid, rheumatische pijnen, graveel en waterzuchtige zwel lingen. De nieren worden van kwaad tot erger bij vervvaarloozing. Laat zich Seen chronische nierziekte ontwikkelen, och kom uw nieren zonder uitstel te hulp. Gebruik Foster's Rugpijn Nieren Pillen, vóór het te laat is. Foster's Pillen hebben duizenden blijvend baat verschaft. Gij kunt dit overal om u heen hooren. Lel op de verpakking in glazen flacons met geel etiket (alom verkrijg baar), waardoor gij zeker zijt geen verlegen buitenlandsch goed te ont vangen. Prijs fl.75 per flacon. 31 In de Dinsdag gehouden vergadering van Provinciale Staten heeft de voor zitter, de Commissaris der Koningin, een treffende rede gehouden, naar aan leiding van den ramp, waardoor een groot de'el onzer provincie getroffen is. Warme hulde en'dank werd gebracht aan allen, die tot de redding van mensch en dier en lot het verleenen van andere hulp hebben bijgedragen. Met bijzondere instemming aanhoorde de vergadering de woorden van dank gericht lot H. M. de Koningin, die opnieuw heeft getoond, het leed diep mede te voelen waardoor haar volk getroffen wordt. De voorzitter sprak den wensch uit, dat dit koninklijk voorbeeld een krach tige aansporing moge zijn voor de hulpverleening in het geheele land. Een bijzonder belang kreeg deze rede door de voorstellen, die er in werden aangekondigd. De Statenleden, die ter vergadering gingen in de hoop er een aandachtig gehoor te zullen vinden voor een ver zoek om hulp voor hun geteisterde streek, zullen hierdoor aangenaam zijn verrast. Deze voorstellen gelden vooreerst de gemeente- en walerschapswerken, die door den watersnood vernield of be schadigd zijn. Gedeputeerde Staten zullen spoedig voorstellen indienen om hiervoor bijdragen te verleenen uit de provinciale kas. Deze lichamen moeten inderdaad worden bijgesprongen. Verscheidene gemeenten immers zijn zeer zwaar getroffen. Van een kleine gemeènle vernamen we, dat alleen de wegen er een schade beliepen van meer dan vijftig duizend gulden. In een tweede werd deze op dertig duizend gulden geschat. De onweerstaanbare kracht van den stroom heeft er schrikkelijk huisge houden en veel vernield. Spoedige hulp is veelal geboden. De gemeente Stevensweert b.v. ontbreekt het thans volkomen aan een toegangs weg, waarlangs de noodige karrevrach- ten kunnen worden aangevoerd. Daarom had het voorstel van Ged. Staten allen zin, om hun college een blanco crediet te verleenen voor pro vinciale en andere werken, die geen uitstel kunnen lijden. Dit crediet werd zonder eenige tegen spraak met algemeene instemming ver leend. Ook overwegen Ged. Staten voorstellen om bij te dragen in de rampen, die particulieren hebben getroffen. Daarom trent zal in de volgende vergadering een beslissing genomen worden. Gedeputeerde Stalen zijn op deze wijze met voortvarendheid voorgegaan om spoedig maatregelen mogelijk te maken tot herstel van den toestand. En Provinciale Staten zijn hen eenstem mig gevolgd. Door provinciale bijdragen te ver leenen zullen de lasten over meerdere schouders worden verdeeld dan wan neer de getroffen gemeenten, wier bewoners meestal ook persoonlijk de dupe zijn, de schade moesten dragen. Mogen rijk, provincie en gemeenten, innige samenwerking met de lief dadigheid waar het de verliezen der particulieren betreft, spoedig de schade herstellen, ook met het doel, weldra tegen nieuwe gevaren verzekerd te zijn. N. IC. In Dreumel (Maas en Waal) storten nog steeds huizen in. In Alphen gingen er van de week in één nacht 12 stuks. En een waterstand van 3 Meter is in deze streken nog geen uitzondering Terwijl het op diepere plaatsen zelfs 4 Meter slaat. Men mocht eens denken, dat de ellende voorbij was... En wat de schade betreft, daarom trent hoorde de Gld. uit Appeltern van het Watersnoodkomilee, dat de schade daar geschat wordt op een half millioen gulden. Dat is voor één gemeente, zij het een der zwaar getroffene, waaronder de dorpen Alphen, Allforst, Appeltern en Maasbommel resorleeren. Nog een ander cijferde gezamen lijke steenfabrieken hebben minstens honderd millioen ongebakken steen verloren. Alle opgaven zijn nog niet binnen, maar men is al aan het cijfer van honderd millioen. Rekent men de duizend steenen op f 10, dan is er derhalve door desteen- fabrieken een kapitaal van een millioen gulden verloren. Om niet te spreken van wat er verder is weggespoeld. En van het verlies, dat geleden wordt door het stilliggen der fabrieken. Ook door de arbeiders. Zulke cijfers bewijzen, dat de waters nood maar niet een voorbijgaande ramp is, welke even snel vergeten kan wor den als ze is opgekomen. Trouwens, ze is nog niel voorbij, al valt het water op de rivieren bovenstroomsbij Nederasselt, waar de oorzaak van de ramp ligt, valt het water traag zoodat de rivier nog altijd hooger staat dan de uiterwaarden. Er stroomt dus nog steeds water naar binnen. Lang zooveel niel als in den begin ne, niet met zoo'n hoeveelheid en evenmin met zoo'n vaart, de eerste dagen sprak men van een snelheid van 3 M. per seconde en een diepte van 2 M., nu van 3/4 M. per seconde en een diepte van nog geen halve M. maar het komt nog binnen. En in het westen blijft men er van Maas tot Waal diep onder. Als nieuwe vijand treedt de vorst op en de felle wind heeft verscheidene huizen gekraakt. De »Tel." heeft nog eens een tochtje gemaakt langs de Maas, van Eysden uit, om de verwoestingen te zien, door de rivier aangericht. De wielen van de auto zakten tel kens in de modder. De rivier is tol* haar bedding terug gekeerd, veel vieze klei achterlatende Wat eens een mooie tuin was, is thans bedolven onder grint. De wegen zijn als bezaaid met ruwe keien. Gaten, decimeters diep, vertoonen zich hier en daar. Als wij den Maasdijk naderen, zien we aan de binnenzijde gaten, zóó groot, dat men er wel een huis in zou kun nen bouwen. De omgeving van Maastricht heeft ze8r veel geleden. Heugem is nog ge deeltelijk overstroomd. Roermond heeft nu zijn aspect van rustig stadje herkregen. De mooie Maas-Kanalisatiewerken bij Belfeld hebben veel schade geleden. Veel materiaal is er weggespoeld. Ook de steen-en pannenbakkerijen leden veel schade. Millioenen steenen en rekken zijn door het water medegesleept. Het dorp Tegelen is er betrekkelijk goed afgekomen. Ook hier is schade geleden, maar toch valt het nogal mee. In Venlo dezelfde toestand als in Roermond. Deze gemeente heeft van de drie groote Maassteden in Limburg wel het meest geleden. Verzakt zijn de straten, waterleiding en gasbuizen zijn gescheurd. Aan de overzijde ligt Blerik, nog volop in hel water. Ook de meeste dorpen verderop in de Maasbuurt hebben veel geleden. Gennep zit nog deels in het water. Vele huizen vertoonen scheuren. Mook is grootendeels droog, het tramverkeer is daar al hersteld. In Cuyk en Beugen is veel schade aangericht. Verdwenen is het zaaizaad en het voedsel voor het vee. Beugen, Oeffeit, overal liggen de boerderijen nog in het water. Een roep is hierover de hulp door de militairen gebracht. Uit stekend wordt voor de proviandeering gezorgd. Kleeren en dekens zijn ge bracht en gedistribueerd onder de nood lijdenden. Over Uden gaan wij naar Boxtel. Ook daar is veel schade geleden. In Uden en Mill zijn honderden vluchte lingen en groote hoeveelheden vee ondergebracht uit den omtrek. Goed worden de menschen en het vee ver zorgd. Doch wat zullen de beesten waard zijn, welke dagen in het water gestaan hebben Melk geven zij niet meer. Inderdaad, die toestand is droevig. Steun van den Noord-Brabantschcn Christelyken Boerenbond. Het Hoofdbestuur van den N. C. B. nam in zijn vergadering van Maandag 11 Januari de volgende besluiten 1. Te zenden aan het R. K. Huis- vertingscomilé de som van f 5000 als bijdrage van den N. C. B. voor de ge troffenen door den watersnood. 2. De N. C. B. zal zijn afdeelingen per circulaire aansporen lot het ver leenen van krachligen steun aan de collecten, georganiseerd door de plaat selijke comilé's en tot het in 't leven roepen van een comité op die plaatsen, waar van andere zijde geen comité wordt opgericht. 3. Vetder zal de N. C. B zijn af deelingen verzoeken te willen houden een rondgang, teneinde te verkrijgen eene opgave van granen, boonen, erwlen, aardappelen, hooi, slroo, enz., welke men beschikbaar houdt tot te gelegener lijd hierover zal worden be schikt. Deze opgaven worden gezonden naar het Hoofdkantoor N. C. B., waarna ze door het Hoofdbestuur N C. B. zullen beschikbaar worden gesield aan het R. K. Huisvestingscomité. Een kerel van do daad. »De Morgen" schrijft: Het is niet te onpas, in deze dagen ook eens even de aandacht te vestigen op het uitmuntende werk, dat in de overstroomde gebieden gedaan werd en wordt door militairen en mariniers en hun officieren. Het is moeilijk, inspannend en lang niet ongevaarlijk werk, maar het wordt krachtig, bekwaam en opgewekt gedaan Iedereen, die deze mannen ziet werken, krijgt respect voor hun arbeid. Dat verwondert trouwens niemand. Minister Lambooy zeide het een dezer dagen nog: hij had niet anders verwacht. De Nedeilandsche militair is een kerel van de daad in alle omstandig heden, waar het er op aankomt Hij is geen «militairist"hij moppert vlug; hij heeft het land aan veel salueeren 1 Maar als het op daden aankomt, als de noodzakelijkheid tot aanpakken dwingt, dan is alles met hem te be reiken. Dat heeft de ondervinding geloond bij vroegere gelegenheden en die reputatie handhaafd hij ook thans. Aan de honderden militairen on mariniers, die sinds dagen in het ver dronken land werken, en aan hun koelbloedige en beleidvolle officieren komt een woord van hartelijke erken ning en hulde toe. De slachtoffers der overstrooming zullen de eersten zijn, om dal val» harte te onderschrijven.

Peel en Maas | 1926 | | pagina 1