Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken,
Het Patarsklooster.
e Jaargang Nó. 3*
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen.
Politieke ontwikkeling.
lagemdsa Midadeaïiagea.
Provinciale hulp in verband
met den Watersnood.
Wat het water achterlaat
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
(bij vooruitbetaling) f 1,30
afzonderl. nummers 5 c.
Al Lr O renvoi i
PRIJS DER
ADVERTENT! EN
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 61.
60 ct
elke regel meer 71/» ct
Advertentiën bij abonne-
ment groote reductie-
IV.
In de stichtingsjaren van kerk en
klooster was de godsvrucht tol Onze
Lieve Vrouw van Smarten een der
meest geliefkoosde devotie's der
Minderbroeders in Nederland.
Deze devotie had haar oorsprong
in het Minderbroedersklooster van
Antwerpen. Toen in 1515 door het
Kapittel de jaarlikse viering van de
feestdag der Zeven Smarten van
Maria werd voorgeschreven, bouw
den de Paters van Antwerpen op het
kerkplein 7 Kapelletjes met beelden
de droefheden van Maria voorstel
lend. De grote bloei dagtekent echter
uit de jaren 1637 tot 1640. Toen werd
de Broederschap te Antwerpen opge
richt en verspreidde zich vandaar
over de Nederlandsche kloosters.
Venray was een der eerste plaatsen
waar de godsvrucht tot Onze Lieve
Vrouw van Smarten werd ingevoerd.
Kerk en klooster werden aan de
Bedrukte Moeder toegewijd, terwijl
op het kerkplein zeven kappeltjes, de
zeven Smarten van Maria voorstellend,
werden gebouwd. Iedere Vrijdag
werd 's morgens een plechtige Hoog
mis ter eere van Maria gezongen.
Des namiddags na de Kompleten,
het kerkelik avondgebed, begaven
de kloosterlingen zich twee aan twee
met het Kruis voorop naar het altaar
van O. L. Vrouw. Twee voorzangers
zongen dan met het Paterskoor om
beurten de klaagzang Stabat Mater
Met de tranen in haar ogen
Stond de Moeder, diep bewogen
Bij het Kruis, daar Jesus hing.
Daarna begaf men zich in proces
sie naar het kerkplein, hield bij elk
kapelletje een korte overweging en
bad in stilte drie Onze Vader en
Wees Gegroet. De oefening werd
gesloten met het zingen der antifoon:
Heilige Maria, goedertierenste der
Maagden, ontvang de aanhoudende
gebeden uwer dienaren richt de
gevallenen op, voer de dwalenden
terug, geef de vrezenden kracht, ver
sterk de zwakkenopdat wij u im
mer lof brengen, die wij als de
Moeder van de hoogste God eren.
De broederschap bleef bestaan tot
de opheffing van het kloostertoen
geraakte ze in vervalten minste
pastoor van Elsbergh noemt ze in
1833 niet meer bij de broederschap
pen die in de oude Paterskerk toen
nog bestonden.
-0-
Zoals in het eerste artikel reeds is
aangegeven, werd terstond na de
goedkeuring van de vestiging der
Paters te Venray, in hun voorlopige
kapel op 2 Oktober 1647 de aarts
broederschap der 5 Wonden van
Onze Heer Jesus Kristus kanoniek
opgericht. Ze werd ook genoemd
de broederschap van .het Koordje
van de H. Franciskus; om reden dat
de leden een koordje met knopen
om de lenden droegen, gelijk nu nog
de Tertiarissen. Het doel der vereni
ging was vooral de verering van het
Lijden des Zaligmakers. Later
omstreeks de tijd dat klooster en
kerk te Venray gebouwd werden
werd de leden verzocht „om het
Alderheyligste Sacrament in al onse
Processien te vereeren met light en
de opdat dit met eer.e goede maniere
soude gsschieden tot meerdere eere
Oodts ende Stichtinghe des Volckx:"
De 5akramentsprocessie door kloos
tergang of kloostertuin op de derde
Zondag der maand werd de proces
sie der broederschap op die dag
ook hield de direkteur een toespraak
tot de leden.
Deze broederschap is blijven bloeien
in Venray tot op de dag van heden;
toen de Paters waren verdreven en
uitgestorven hebben de kapelaans der
parochie het bestuur overgenomen
en het godsvruchtig gebruik gehand
haafd tot de terugkeer der Klooster
lingen. De talrijke mannen, die eiken
maand Ons Heer met lantaarnen be
geleiden in de processie, zijn het
bewijs, dat het geloof in het Ver-
hevenste der Geheimen in Venray
nog levendig is.
0—
Bestond er in die dagen ook een
Derde Orde in Venray?
Ik heb er geen bewijs voor gevon
den tot nu toe. Toch moet men aan
nemen dat zeker op het eind der
18e eeuw in Venray een groep
Tertiarissen leefdewant toen de
kloosterlingen verdreven waren, vroeg
en verkreeg de pastoor van Elsbergh
(10 Mei 1828) van de Oeneraal der
Orde verlof leden in de Derde Orde
aan te nemen en te professen. Dat
bewijst m.i. voldoende dat ec Derde-
Ordelingen reeds waren. Doch hier
mee lopen we de geschiedenis
vooruit.
P. LUCID1US.
Voor Allen dlo Sukkelen
met Verstopping of moeilijken en on-
regelmatigen Stoelgang zijn Mynhardt's
Laxecrtabletten onmisbaar. Zij werken
vlug en radicaal en veroorzaken niet
de minste kramp. 8
Doos 60 ct. Bij Apolh. en Drogisten'
Van den watervloed en een anderen
vloed.
Limburg heelt eenige weken lang een
vijand binnen zijn grenzen gehad, dien
het gelukkig weer overwonnen heeft:
den grimmigpn waterwolf. Zijn aanval
was dezen keer buitengewoon kwaad
aardig, zooals ons gewest zeker meer
dan een eeuw lang er geen te verduren
heeft gehad. Maar mei goed gevolg is
deze vijand opnieuw weerstaan en ver
dreven en heel het land spant zich in
om de nadeelige gevolgen, de groote
schade aan stoffelijke eigendommen,
zooveel als mogelijk is te herstellen.
Hoe dapper hebben de bewoners van
het Limburgsche Maasdal, op verschil
lende plaatsen stevig bijgestaan door
met het water vertrouwde militairen,
zich in die everslroomingsdagen ge
weerd 1
Er zijn zelfs prachtige staaltjes ge
toond van heldenmoed, bij hel dikwijls
gevaarlijke reddingswerk. Inderdaad,
er zit durf en moed, naastenliefde en
opofferingsgee8t in het Limburgsche
volk.
Deze gebeurtenissen overwegende,
nadat de Maas in hare bedding is
weergekeerd, schoot mij weer do ge
dachte te binnen, die altijd terugkeert
als de herinnering aan een ramp, de
gedachte aan een anderen vloed, die,
al is hij in Limburg niet wanhopig
hoog gestegen, zeker ook niet voor
onze grenzen is blijven staan. Onwille
keurig dacht ik aan hel wassen van
den rooden vloed in ons katholieke
Limburg.
Deze stijging spreekt niet zoo duide
lijk en pakkend tot ons gemoed, omdat
hij niet plotseling hoog is opgekomen.
Maar langzaam dringt hij door, zooals
het aan de overstrooming voorafgaa nde
gevaarlijke kwelwater den dijk door
weekt.
Wanneer we een terugblik werpen
op het jaar dat achter ons ligt, een
verkiezingsjaar, moeten we beseffen,
dat de roode vloed tusschen de Kamer
verkiezing van 1922 en die van 1925
hooger is gestegen. Verkregen de
de sociaal-democraten in 1922 in Lim
burg 16759 stemmen, in 1925 brachten
zij dit getal op 23665, terwijl het
katholieke stemmencijfer slechts opliep
van 139450 lol 141833.
In plaats van zijn have en goed,
bedreigt die vloed het allerbeste in ons
volk zijn zieleleven, zijn hooger levens
geluk, zijn levensdoel.
Gelukkig slaan er voortdurend man
nen gereed om in een onafgebroken
strijd het vaderlijk erf te verdedigen
de leiders dezer sociale vereenigingen
vooral die in de Mijnstreek, de besturen
van den R K. Limburgschen Werk
liedenboad en den Ghristelijken Mijn
werkersbond en die van hunne af
deelingen,.onze geestelijkheid en zoovele
anderen. Zij doen dit vooral door
Eosilieven arbeid het bevorderen van
et godsdienstig en zedelijk leven en
van de welvaart der bewoners.
We moeten ons evenwel afvragen, of
we die werkers niel teveel alleen laten
staan, of we hun werk wel voldoende
waardeeren, of we tegenover hun
zwaren arbeid zelfs niel staan met de
verkeerde mentaliteit, die nog maar al
te veel katholieken bezielt ten opzichte
van den katholieken socialen arbeid,
waarvan zij de groote beteekenis niet
beseffen en dien zij daarom ciiliseerend
afkeuren. Hel is een rornp voor het
katholieke leven in Limburg, dal gebrek
aan samenwerking, het ontbreken van
den geest van echte katholieke solidari
teit bij zoovelen.
Maar vragen wij in deze-politieke
beschouwing ons eveneens af, of ook
onze Katholieke Kiesvereenigingen wel
voldoende medewerken aan de cultureele
en maatschappelijke ontwikkeling van
het volk, of dit wapen der katholieke
kiezers organisatie wel voldoende wordt
gehanteerd om het socialisme te keeren.
Deze vraag moeien we helaas voor
een groot deel onzer politieke vereeni
gingen nog altoos met een neen be
antwoorden. De meeste kiesvereenigin
gen blijven haast uitsluitend admini
stratieve lichamen, dienende om hare
leden in de gelegenheid te stellen,
stemmen uit te brengen op candidaten
voor de vertegenwoordigende lichamen
en om die slemmencijfers te noleeren,
alsmede omzooveel mogelijkkatholieken
op den dag der stemming naar de
stembus te krijgen. Maar voldoende
is dat niet.
Over de Tweede Kamerverkiezing is
weer een half jaar heengegaan. Tij
dens den feilen verkiezingsstrijd wer
den in vele afdeelingen allerlei goede
voornemens gemaakt. In verscheidene
kiesvereenigingen werd besloten de
propagandisten, die hun laak dezen
zomer zoo prachtig hebben vervuld, in
blijvende clubs te vereenigen om zich
met allerlei voor het doel der Kies-
vereeniging bevorderlijke werken bezig
te houden. Maar in hoeveel Kiesver
eenigingen is het werkelijk daartoe
gekomen
Hoevele hebben na het sluiten der
stembus nog eenig levensteeken ge
geven Helaas maar weinige
Toch moet het zoover komen, dat
ook van de Kiesvereenigingen een
voortdurend en goed gebruik worde
gemaakt, ter bevordering van de kalho
lieke zaak in Limburg.
Daarom gewerkt voor volksontwik
keling 1
Een ontwikkeld katholiek wordt geen
socialist. Hij doorschouwt niet slechts
het ongodsdienstige karakter der soci
aal democratie, maar ook haar volko
men onmacht om het leven op deze
wereld gelukkiger te maken.
Dat leven in de Kath. ICiesvèreeni-
gingen gaande te houden is geen moei
lijk werk, als er in een gemeente een
bestuur of maar eenige bestuursleden
van goeden wil zijn, om een cursus of
vergaderingen te organiseeren en voor
al om een goede kern van ontwikkel
den te vormen. Er zijn weinigen noodig
om een goede actie op gang te bren-
K°n-
Zal dit in 1926 eindelijk gebeuren
ROELAND.
Maak een einde aan die noodelooze pyn-
Pijn, pijn, pijn heel den dag die
ellendige rugpijn 1 Van dat gij opstaat,
tot gij naar bed gaat, steeds die afmat
tende pijn En moigen precies hetzelfde.
Zoo kunt gij niet voortgaan 1 Waarom
niet een einde gemaakt aan die ellende
Waarom niel de oorzaak aangetast?
Hoogst waarschijnlijk zijn het uw
nieren. Die doffe, onophoudelijke rug
pijn is vaak de eerste waarschuwing
der natuur van een nierkwaal. Meer
dere waarschuwingen volgen spoedig,
als duizeligheid, hoofdpijn, urinekwalen,
stekende pijnen bij bukken of overeind
komen, zenuwachtigheid, rheumatische
pijnen, graveel en waterzuchtige zwel
lingen. De nieren worden van kwaad
tot erger bij vervvaarloozing. Laat zich
Seen chronische nierziekte ontwikkelen,
och kom uw nieren zonder uitstel te
hulp. Gebruik Foster's Rugpijn Nieren
Pillen, vóór het te laat is. Foster's
Pillen hebben duizenden blijvend baat
verschaft. Gij kunt dit overal om u
heen hooren.
Lel op de verpakking in glazen
flacons met geel etiket (alom verkrijg
baar), waardoor gij zeker zijt geen
verlegen buitenlandsch goed te ont
vangen. Prijs fl.75 per flacon. 31
In de Dinsdag gehouden vergadering
van Provinciale Staten heeft de voor
zitter, de Commissaris der Koningin,
een treffende rede gehouden, naar aan
leiding van den ramp, waardoor een
groot de'el onzer provincie getroffen is.
Warme hulde en'dank werd gebracht
aan allen, die tot de redding van
mensch en dier en lot het verleenen
van andere hulp hebben bijgedragen.
Met bijzondere instemming aanhoorde
de vergadering de woorden van dank
gericht lot H. M. de Koningin, die
opnieuw heeft getoond, het leed diep
mede te voelen waardoor haar volk
getroffen wordt.
De voorzitter sprak den wensch uit,
dat dit koninklijk voorbeeld een krach
tige aansporing moge zijn voor de
hulpverleening in het geheele land.
Een bijzonder belang kreeg deze rede
door de voorstellen, die er in werden
aangekondigd.
De Statenleden, die ter vergadering
gingen in de hoop er een aandachtig
gehoor te zullen vinden voor een ver
zoek om hulp voor hun geteisterde
streek, zullen hierdoor aangenaam zijn
verrast.
Deze voorstellen gelden vooreerst de
gemeente- en walerschapswerken, die
door den watersnood vernield of be
schadigd zijn. Gedeputeerde Staten
zullen spoedig voorstellen indienen om
hiervoor bijdragen te verleenen uit de
provinciale kas.
Deze lichamen moeten inderdaad
worden bijgesprongen.
Verscheidene gemeenten immers zijn
zeer zwaar getroffen. Van een kleine
gemeènle vernamen we, dat alleen de
wegen er een schade beliepen van
meer dan vijftig duizend gulden. In
een tweede werd deze op dertig duizend
gulden geschat.
De onweerstaanbare kracht van den
stroom heeft er schrikkelijk huisge
houden en veel vernield.
Spoedige hulp is veelal geboden. De
gemeente Stevensweert b.v. ontbreekt
het thans volkomen aan een toegangs
weg, waarlangs de noodige karrevrach-
ten kunnen worden aangevoerd.
Daarom had het voorstel van Ged.
Staten allen zin, om hun college een
blanco crediet te verleenen voor pro
vinciale en andere werken, die geen
uitstel kunnen lijden.
Dit crediet werd zonder eenige tegen
spraak met algemeene instemming ver
leend.
Ook overwegen Ged. Staten voorstellen
om bij te dragen in de rampen, die
particulieren hebben getroffen. Daarom
trent zal in de volgende vergadering
een beslissing genomen worden.
Gedeputeerde Stalen zijn op deze
wijze met voortvarendheid voorgegaan
om spoedig maatregelen mogelijk te
maken tot herstel van den toestand. En
Provinciale Staten zijn hen eenstem
mig gevolgd.
Door provinciale bijdragen te ver
leenen zullen de lasten over meerdere
schouders worden verdeeld dan wan
neer de getroffen gemeenten, wier
bewoners meestal ook persoonlijk de
dupe zijn, de schade moesten dragen.
Mogen rijk, provincie en gemeenten,
innige samenwerking met de lief
dadigheid waar het de verliezen der
particulieren betreft, spoedig de schade
herstellen, ook met het doel, weldra
tegen nieuwe gevaren verzekerd te zijn.
N. IC.
In Dreumel (Maas en Waal) storten
nog steeds huizen in.
In Alphen gingen er van de week
in één nacht 12 stuks.
En een waterstand van 3 Meter is
in deze streken nog geen uitzondering
Terwijl het op diepere plaatsen zelfs
4 Meter slaat.
Men mocht eens denken, dat de
ellende voorbij was...
En wat de schade betreft, daarom
trent hoorde de Gld. uit Appeltern van
het Watersnoodkomilee, dat de schade
daar geschat wordt op een half millioen
gulden.
Dat is voor één gemeente, zij het
een der zwaar getroffene, waaronder
de dorpen Alphen, Allforst, Appeltern
en Maasbommel resorleeren.
Nog een ander cijferde gezamen
lijke steenfabrieken hebben minstens
honderd millioen ongebakken steen
verloren.
Alle opgaven zijn nog niet binnen,
maar men is al aan het cijfer van
honderd millioen.
Rekent men de duizend steenen op
f 10, dan is er derhalve door desteen-
fabrieken een kapitaal van een millioen
gulden verloren.
Om niet te spreken van wat er
verder is weggespoeld.
En van het verlies, dat geleden wordt
door het stilliggen der fabrieken.
Ook door de arbeiders.
Zulke cijfers bewijzen, dat de waters
nood maar niet een voorbijgaande ramp
is, welke even snel vergeten kan wor
den als ze is opgekomen. Trouwens,
ze is nog niel voorbij, al valt het water
op de rivieren bovenstroomsbij
Nederasselt, waar de oorzaak van de
ramp ligt, valt het water traag zoodat
de rivier nog altijd hooger staat dan
de uiterwaarden.
Er stroomt dus nog steeds water
naar binnen.
Lang zooveel niel als in den begin
ne, niet met zoo'n hoeveelheid en
evenmin met zoo'n vaart, de eerste
dagen sprak men van een snelheid
van 3 M. per seconde en een diepte
van 2 M., nu van 3/4 M. per seconde
en een diepte van nog geen halve M.
maar het komt nog binnen. En in
het westen blijft men er van Maas tot
Waal diep onder. Als nieuwe vijand
treedt de vorst op en de felle wind
heeft verscheidene huizen gekraakt.
De »Tel." heeft nog eens een tochtje
gemaakt langs de Maas, van Eysden
uit, om de verwoestingen te zien, door
de rivier aangericht.
De wielen van de auto zakten tel
kens in de modder.
De rivier is tol* haar bedding terug
gekeerd, veel vieze klei achterlatende
Wat eens een mooie tuin was, is thans
bedolven onder grint. De wegen zijn
als bezaaid met ruwe keien. Gaten,
decimeters diep, vertoonen zich hier en
daar.
Als wij den Maasdijk naderen, zien
we aan de binnenzijde gaten, zóó groot,
dat men er wel een huis in zou kun
nen bouwen.
De omgeving van Maastricht heeft
ze8r veel geleden. Heugem is nog ge
deeltelijk overstroomd.
Roermond heeft nu zijn aspect van
rustig stadje herkregen.
De mooie Maas-Kanalisatiewerken
bij Belfeld hebben veel schade geleden.
Veel materiaal is er weggespoeld. Ook
de steen-en pannenbakkerijen leden veel
schade. Millioenen steenen en rekken
zijn door het water medegesleept. Het
dorp Tegelen is er betrekkelijk goed
afgekomen. Ook hier is schade geleden,
maar toch valt het nogal mee.
In Venlo dezelfde toestand als in
Roermond. Deze gemeente heeft van de
drie groote Maassteden in Limburg
wel het meest geleden.
Verzakt zijn de straten, waterleiding
en gasbuizen zijn gescheurd. Aan de
overzijde ligt Blerik, nog volop in hel
water. Ook de meeste dorpen verderop
in de Maasbuurt hebben veel geleden.
Gennep zit nog deels in het water.
Vele huizen vertoonen scheuren. Mook
is grootendeels droog, het tramverkeer
is daar al hersteld.
In Cuyk en Beugen is veel schade
aangericht. Verdwenen is het zaaizaad
en het voedsel voor het vee. Beugen,
Oeffeit, overal liggen de boerderijen nog
in het water. Een roep is hierover de
hulp door de militairen gebracht. Uit
stekend wordt voor de proviandeering
gezorgd. Kleeren en dekens zijn ge
bracht en gedistribueerd onder de nood
lijdenden.
Over Uden gaan wij naar Boxtel.
Ook daar is veel schade geleden. In
Uden en Mill zijn honderden vluchte
lingen en groote hoeveelheden vee
ondergebracht uit den omtrek. Goed
worden de menschen en het vee ver
zorgd. Doch wat zullen de beesten
waard zijn, welke dagen in het water
gestaan hebben Melk geven zij niet
meer. Inderdaad, die toestand is droevig.
Steun van den Noord-Brabantschcn
Christelyken Boerenbond.
Het Hoofdbestuur van den N. C. B.
nam in zijn vergadering van Maandag
11 Januari de volgende besluiten
1. Te zenden aan het R. K. Huis-
vertingscomilé de som van f 5000 als
bijdrage van den N. C. B. voor de ge
troffenen door den watersnood.
2. De N. C. B. zal zijn afdeelingen
per circulaire aansporen lot het ver
leenen van krachligen steun aan de
collecten, georganiseerd door de plaat
selijke comilé's en tot het in 't leven
roepen van een comité op die plaatsen,
waar van andere zijde geen comité
wordt opgericht.
3. Vetder zal de N. C. B zijn af
deelingen verzoeken te willen houden
een rondgang, teneinde te verkrijgen
eene opgave van granen, boonen,
erwlen, aardappelen, hooi, slroo, enz.,
welke men beschikbaar houdt tot te
gelegener lijd hierover zal worden be
schikt. Deze opgaven worden gezonden
naar het Hoofdkantoor N. C. B., waarna
ze door het Hoofdbestuur N C. B.
zullen beschikbaar worden gesield aan
het R. K. Huisvestingscomité.
Een kerel van do daad.
»De Morgen" schrijft:
Het is niet te onpas, in deze dagen
ook eens even de aandacht te vestigen
op het uitmuntende werk, dat in de
overstroomde gebieden gedaan werd en
wordt door militairen en mariniers en
hun officieren.
Het is moeilijk, inspannend en lang
niet ongevaarlijk werk, maar het wordt
krachtig, bekwaam en opgewekt gedaan
Iedereen, die deze mannen ziet werken,
krijgt respect voor hun arbeid.
Dat verwondert trouwens niemand.
Minister Lambooy zeide het een
dezer dagen nog: hij had niet anders
verwacht.
De Nedeilandsche militair is een
kerel van de daad in alle omstandig
heden, waar het er op aankomt
Hij is geen «militairist"hij moppert
vlug; hij heeft het land aan veel
salueeren 1
Maar als het op daden aankomt, als
de noodzakelijkheid tot aanpakken
dwingt, dan is alles met hem te be
reiken.
Dat heeft de ondervinding geloond
bij vroegere gelegenheden en die
reputatie handhaafd hij ook thans.
Aan de honderden militairen on
mariniers, die sinds dagen in het ver
dronken land werken, en aan hun
koelbloedige en beleidvolle officieren
komt een woord van hartelijke erken
ning en hulde toe.
De slachtoffers der overstrooming
zullen de eersten zijn, om dal val»
harte te onderschrijven.
