Watersnood 1926 Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. EEREELIJE LIVES. De Watersnood Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Oprichting Plaatselijk Watersnoodcomité Treft den Rijkswaterstaat schuld 7e Jaargang No. ft. A HON N K Mv N T S P KIJ S PER KWARTAAL: voor VEN RAY 65 c. franco per post 75 c. voor het buitenland (bij voo' uitbetaling) f 1,30 nfzouderl. nummers 5 c. Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 81. PRIJS DER ADVERTENT1EN 1—8 regels 60 cl elke regel meer 7ci Advertentiën bij abonne ment groote reductie. De Nieuwjaarsklokken zijn nog niet uitgegalmd over stad en land en hun laatste trillingen zijn nog niet uitgestorven in de verst verwijderde gehuchten, of reeds worden zij opgeroepen tot ander werk tot het brengen van noodklanken, om hun getrouwe volkje te waarschuwen voor het op hen aanstuwende water, dat in een oogwenk de groene weiden en de bewerkte akkers zal gaan overstroomen en menschen en vee in groot levensgevaar zal gaan brengen. Als bij tooverslag ziet men dan ook de blijde Nieuwjaarsstemming plaats maken voor den grootst mogelijken angst. Een ieder redt, wat hij redden kan. Ouden van dagen, gebrekkigen, zieken en kinderen worden in veiligheid gebracht op de hooger gelegen vertrekken en zolders. Het meest noodige wordt medegenomen en de rest overgeleverd aan de wil lekeur van het steeds hooger stijgende water. Het vee, steeds hooger en hooger opgestald, lijdt de grootst mogelijke ontberingen, of op plaatsen, waar het water te; snel is komen opzetten, wordt het maar los gemaakt en uit de stallen gejaagd; aan de dieren zelf overlatend een veilig heen komen te zoeken. Zóó was de toestand op Nieuwjaarsnacht en zoo is het heden, Driekoningen-avond, nog op veel van de geteisterde dorpen. Hoe eindeloos lang moeten voor die arme stakkerds de dagen, maar vooral de nachten duren, doorgebracht op koude, vochtige zolders, on gewild opgesloten en omringd door liet bruisende water, vetstoken van voldoende voedsel, om hun lichaam, maar vooral hun geest, krachtig te houden onder het naamlooze leed, dat zij te doorstaan hebben. Hard is er gewerkt om de eerste nood zooveel mogelijK te lenigen. Rusteloos heeft de bevolking, onder leiding van hun Burgemeester, ge zwoegd, om hulp te brengen, waar die het eerste noodig was. Spontaan heeft Venray de grootst mogelijke hulpvaardigheid aan den dag gelegd en laten zien, dat de Christelijke naastenliefde niet is voor hen slechts een holle klank; maar als het er op aankomt, zij deze door daden wil len toonen. En zoo is dan ook veel leed verzacht en zijn veel dreigende ge varen afgewend. Maar, och, al die ontberingen en die angstig doorleefde dagen zijn zoo gauw vergeten. Als straks de huizen wederom kunnen bewoond worden en de akkers komen droog te liggen, dan denkt men niet meer aan die dagen van angst en spanning, maar is men tot bezinning geko men en ziet tegen de geweldige gevolgen aan, die deze watersnoodramp heeft achtergelaten. Huizen zijn vernield of bouwvallig geworden, meu bels en huisraad beschadigd of onbruikbaar gemaakt, de oogst verloren, landerijen voor langen tijd .ongeschikt gemaakt tot bewerken enz. enz. Deze gevolgen van de~watersnoodramp moeten zoo spoedig mogelijk worden hersteld. Hier moet gesteund en geholpen worden door ons allen, die „Oode zij dank" zijn gespaard gebleven van deze ramp. Dat is onze plicht van dankbaarheid en onze plicht van naastenliefde. Wanneer dan ook straks een beroep gedaan zal worden op uwe milddadigheid, om uwe arme noodlijdende naburen geldelijk te steunen; geeft dan graag en geeft dan veel, eenieder naar z'n draagkracht. Houdt de traditie uwer voorvaderen in eere, die. gaarne hun laatste cent weggaven, daar, waar het noodig was. Het is de eerste tnaal, dat men U in 1925 om steun komt vragen, laat dan zien, dat gij ook in het nieuwe jaar uw oude gewoonte zijt getrouw gebleven Op initiatief van onzen Burgemeester den Heer v. d. Loo werd deze week overgegaan tot instelling van een walersnoodcomité. De bedoeling van dit comité i.i te komen tot het inzamelen van gelden en zoo goed mogelijk de hulpverleening te organiseeren voor de dorpen in de onmiddellijke nabij heid van Venray. Daartoe zal het comité contact zoeken met de in de onderge loopen dorpen op te richten comilé's om zoodoende beter bekend te worden waar en in welken vorm do hulp het meest noodzakelijk is. Zondag 10 Januari zal in de kerken v. d. kom Venray tot dit doel een schaalcollecle gehouden worden, terwijl op de gehuchten vermoedelijk de in zameling zal geschieden langs de huizen. Alle inwoners van Venray, die ter liefde Gods bereid zijn dokloozen uil de omliggende dorpen bij zich op te nemen, worden vriendelijk verzocht hiervan mededeeling te willen doen aan het secretariaat van het comité Oo8trumsche weg 45 Venray met opgave van het aantal menschen of kinderen dot zij kunnen ontvangen. In het Eere comité hebben welwillend zitting genomen WelEdelachtb. Heer d. Loo, Bur gemeester, Eerevoorzilter. ZeerEervv. Heer Greymans, Pastoor Venray, Eerevoorzilter. ZeerEerw. Heer Gerards, Pastoor Oirlo WelEd. Heer H. Janssen, Wethouder Venray. WelEd. HeerTIoubeii, Weth. Venray. WelEerw. Heer Cremers Rector Smakt WelEerw. Heer Berden Reet. Ooslrum. WelEerw. Heer GoossensReet. Leunen WelEerw. Heer LippertzRect. Merselo WelEerw. Heer Mulders Reet. Caslen- ray. ZeerEerw. Pater Gardiaan der Fran •ciscanen. J ZeerEerw. Pater Rector v. h. Gym nasium der Franciscanen. Eerw. Vader Hilarius, Overste van het St. Servatiusgeslicht. WelEdel Zeergel Heer Schim v. d. Loeff, geneesheer-dir. St. Annageslicht. Plaatselijk Watersnoodcomité. Jan Poels, Voorzitter. Vine. Pyls, onder voorzitter. J. Hootsmans, secretaris. Dag. Bestuur W. Laurense, penningmeester. Dr. A. Janssen P. J. Janssen Eug. Esser P. Schols A. Martens, Voorzitter R K. Werk geversvereeniging. II. Verheugen, Voorzitter R. K. Mid densland. H. Oudenhoven, Voorzitter Werk lieden vereeniging. W. Loonen Voorzitter Boerenbond Ooslrum. Th. Peelers, Voorz Boerenbond Oirlo P. J. Arts Voorz. B. B. Leunen A. Droessen Voorz. B. B. Heide. P. v. Dijk Voorz. B. B Ysselsteyn. M. Arts Voorz. B. B. Merselo. J. Wijnhoven Voorz. Jonge Boeren W. Verstraelen Voorz. J. B. Merselo G. Gusters Oirlo H. Voermans Castenray Men meldt d.d. 4 Januari uit Utrecht aan hel Hbld. Op een onzer tochten door het on dergeloopen land in de Vechtstreek - voor de provincie Utrecht wel de kr_ tieke zone ontmoette wij 'n ingenieur Kamerlid, die met ons de nationale ramp besprak. Zelf had hij een deel van het geleisteide gebied in Braban bezocht. Voor hem slaat vast, zoo deelde hij ons mede, dal op den staat voor deze ramp een zware verantwoordelijk heid rust. Immers de Maasdijken en vooral het gedeelte dat Zaterdagavond doorbrak, zijn bezweken doordat deze dijken niet sterk genoeg zijn. Waren deze zoo sterk als de Lekdijk bij Utrecht, dan zou van een doorbraak geen sprake zijn geweest. Waar deze dijken ressorleeren onder Rijkswater staat, en blijkbaar bij herhaling niet sterk genoeg geconstrueerd bleken te zijn, moet de feitelijke schuld van de doorbraak aan het rijk worden geweien, Van een bepaalde, extra-ordinaire natuurramp, zoopls b.v. een cycloon, die eens in de 1Ö00 jaar voorkomt en waarlegen geen technische middelen bestand zijn, is geen sprake. Bovendien wees bedoeld Kamerlid er op, dat de doorbraken van de Maas dijken, o.a. die bij Grave, voor een niet gering deel zijn te wijten aan de ver hooging van de Beersche overlaat. Hij herinnerde aan de Kamerdebatten over deze kwestie, waarbij zeer stellig was gewezen op de vergrooting van het gevaar van doorbraken, dat door die verhooging zou ontslaan. Indien blijken mocht dat 't bekende Walersnoodcomité niet over voldoende geldmiddelen beschikt om dezen nood te lenigen, zai door de regeeriag aan de volksvertegenwoordiging ten spoedig ste een voorstel moeten worden gedaan om gelden le harer beschikking te stellen. Op onze opmerking dal de dijken toch in onderhoud zijn bij de aanlig bende waterschappen en de betrokken besturen dus feitelijk nalatig zijn ge weest, antwoordde onze zegsman, dat de staat wel degelijk volgens de water- slaalswetgeving toezicht heelt op de terkte der dijken, met veel dwingend recht. Wij' vroegen hr*L ingenieur Kamer lid of de Maasdijken inderdaad zöó sterk kunnen gemaskt worden dat dergelijke rampen in het vervolg kun nen voorkomen worden, waarop hij antwoordde, dat dit zeer zeker kan. Thans lijken ze op vele plaatsen meer op speelgoed dan op ernstig ingenieurs werk. Hij voor zich had een calculatie opgemaakt van de directe en indirecte nadeelige gevolgen van doorbraken van dijken aan de Maas gedurende de laafc te 150 jaren, en was Lot de overtuiging gekomen, dat het in werkelijkheid veel voordeeliger is om de dijken aanmerke- 'ijk te versterken. De uitgaven, daar voor benoodigd, beteokenen inderdaad een besparing. Trouwens, merkte hij op, waarom zijn de Zuiderzee binnendijken ontwor pen op dusdanige wijze, dat zij in terkte alle Maasdijken zullen over treffen? Worden de gelden daartoe dan niet opgebracht door het Nederlandsche volk langs den weg van de staatskas? Op welken grond kan men dan goedkeuren dat de eeuwenoude vette Heilanden langs de Maas niet technisch zeker worden beschermd, terwijl de in te dijken. Zuiderzeelanden, waarvan niemand mét zekerheid kan zeggen dat die gronden in waarde mol die van de prachtige Maaslanden zullen kunnen wedijveren >yej volkomen verzekerd zullen zijn volgens de wet 1919? Laat het rijk, zoo zeide hij, niet steeds op zijde gaan voor alle waterschaps bezwaren en plaatselijke autoriteitjes, doch de Maasdijken voor zoover mogelijk en noodig, in behoorlijken slaat bren gen, want als het ongeluk er eenmaal moet de staat toch bijspringen. 10 Januari. Zondag onder het Octaaf van Driekoningen. Feest der H. Familie. WIT. Tweede gebed van den Zondagderde gebed van het Octaaf. Gloria Crédo Prefatie van Driekonin gen. Heden de Plechtigheid van Drie koningen. De Hoogmis als op Drieko ningendag. WIT. Tweede gebed van den Zondagderde ter eere van hel II. Sacrament (wegens de uitstelling); Gloria; Credo; Prefatie van Driekonin genLaatste Evangelie van den Zondag Over hel Feest der H. Familie kan meer gelezen achteraan. o 11 Januari. Maandag, Zesde dag onder het Octaaf van Driekoningen. WIT. Tweede gebed van den vorigen Zondagderde ter eere van den H. Hyginus. Gloria; Credo; Prefatie van Driekoningen. Ook kan de II. Mis van den vorigen Zondag gelezen worden. Wit. Tweede gebed van het Octaaf; derde ter eere van den H. Hyginus; Gloria; Credo; Prefatie van Driekonin gen. o 12 Januari. Dinsdag. Zevendedag onder het Octaaf. WIT. Tweede gebed ter eere der H. Maagd derde voor den Paus; Gloria; CredoPrefatie van Driekoningen, o— 13 Januari. Woensdag. Octaafdag van Driekoningen. WIT. Dezelfde H. Mis als op Driekoningen, behalve enkele gebeden verschillend. Gloria Credo Prefatie van Driekoningen. Het H. Evangelie verhaalt ons het doopsel van Jezus in de rivier de Jordaan. 14 Januaii. Donderdag. H. Hilarius Bisschop, Belijder, en Kerkleeraar. WIT. Tweede gebed ter eere van den H. Felix; derde voor den Paus Gloria Credogewone Prefatie. De H. Hilarius, bisschop van Poitiers in Frankrijk, beslreed krachtig het Arianisme, door de Romeinsche Keizers ondersteund. Daarom werd hij naar Phrygië verbannen, waar hij voortging met het samenstellen van uitstekende geschriften, die hsm Paus Pius IX tot Kerkleeraar deden uitroepen. 15 Januari. Vrijdag. H. Paulus. Eerste Kluizenaar en belijder. YVIT. Tweede gebed ter eere van den H. Maurus; derde voor den Paus; Gloria; geen Credogewone Prefatie. De H. Paulus, vader der Kluizenaars, leefde 90 jaren in de woestijn van Thebaïda (Egypte) in de grootste vol maaktheid. Hij werd door den II. Anto- nius, Abt. met behulp van twee leeuwen, begraven, f 341. De II. Maurus, waarvan heden de gedachtenis, was leerling van den TI. Benediclus, en verbreidde de orde dei- Benedictijnen in Frankrijk Hij. stierf na een streng en heilig leven als Abt van Glanfeuii in 584. Hij is de patroon der zieken. 16 Januari. Zaterdag. H. Marcellus Paus en Martelaar. ROOD. (Zwart) Gloria tweede gebed ter eere der II. Maagd Derde voer den Paus gewone Prefatie. De H. Marcellus, Paus gekozen op 21 Mei 304, werd door den lyran Maxentius van zijn waardigheid ont heven en tot stalknecht verlaagd hij moest de dieren, bestemd voor openbare spelen, verzorgen. Tengevolge van de nishandelingen, die hij van dezen wreeden kerkvervolger le verduren had, stierf hij in 310. o Feest der H. Familie. Dit liefelijke en beteekenisvolle feest, heeft, gelijk vele feesten, zijn ontstaan le danken aan de persoonlijke gods vrucht van eenige vurige zielen, die, gedreven door de werking van den H. Geest, hun bijzonder .devotie voor het H. Huisgezin van Nazareth en hunne vereerende bewondering voor hel ver borgen leven van Jezus eerst aan hun ne onmiddellijke omgeving wisten mede te deelen en daarna, onder goedkeuring en aanbeveling van de hoogste kerkelijke overheid, over de gansche christenwereld te verspreiden. Naar het schijnt werd de godsvrucht lot de TI. Familie voor 't eerst ver spreid in Canada door de zorgen eener vrome dame uit Montreal, die in 1663 een genootschap stichtte, genaamd der H. Familie, ter bijzondere vereering der deugden, in hel huisje te Nazareth beoefend Kort nadien stelde de bis schop van Quebec voor zijn bisdom het feest der H. Familie in. Van uit Canada kwam deze zegenrijke gods vrucht onder dezelfde vormen, welke zij daarginds had aangenomen, over naar Europa, alwaar zij zich spoedig snel verspreidde. Het waren voo de Pausen Pius IX en Leo XIII, bij zonder deze taatsle, die deze nieuwe wijze, om het menschgeworden woord te vereeren in »het groote geheim van Jezus' verborgen leven," in den kring zijner ouderlijke omgeving, bevorderde. Het officie der II. Familie (het offi cieele kerkelijke gebed) was de bekro ning van de geestelijke voorrechten en gunsten, welke Paus Pius IX en Leo XIII aan de Aartsbroederschap der II. Familie hadden toegestaan Nadat Paus Leo XIII, de groote Paus der samenleving, welke immers op hel huisgezin, de familie, moet steunen als <>p haar eenigst degelijk fundament, hel eerst bepaald had, welke belang rijke plaats hel christelijk huisgezin in de hedendaagsche samenleving moet innemen, stelt hij de II. Familie als voorbeeld, waarin allen het toonbeeld kunnen vinden van alle huishoudelijke deugden de huisvader in den H Jozef, de huismoeder in de H. Maagd Maria en de kinderen in het goddelijk kind Jezus: de naleving daarvan zal in de huisgezinnen de onderlinge liefde, de goede zeden en de ware godsvrucht doen heerschen. In hel jaar 1893 wees hij den 3den Zondag na Driekoningen aan als zijnde de dag, waarop jaarlijks het feest der H. Familie zou gevierd worden en zonder hel feest voor de geheele Kerk verplichtend te maken bepaalde hij evenwel, dat het zou mogen gevierd worden in al de bis dommen, die zulks le Rome zoudep aanvragen. En zie, in een wonderbare opwelling van eenzelfde gezindheid maakte, om zoo te zeggen, de gansche Katholieke wereld van deze gunst ge bruik. Het feest der II Familie werd algemeen gevierd. Geen wonder dan ook, dat Paus Benediclus XV, in October 1921, dat de viering van dit bij uitstek Katho lieke feest, jaarlijks zou plaats hebben op Zondag onder het Octaaf van Drie koningen. Hiermede verkreeg de gods vrucht lot de H. Familie als 't ware hare officieele bekroning en weltelijke bekrachtiging, doordat zij plechtig op genomen werd in den openbaren en maatschappelijken ©eredienst der Kerk of Liturgie. Hoe in Yenlo de toestand was. Het nieuwe jaar begon voor ons ge west wel onder droevigeomslandigheden, De watersnood hier ter stede beteekent niets minder dan een ramp. Ofschoon Maastricht reeds Zaterdagmorgen lc.M. val seinde, bleef in de straten het water nog zienderoogen wassen. De stand, toen bereikt, werd nog nooit sedert menschenheugenis waargenomen. ~e oude stad was voor het grootste gedeelte overstroomd. Slechts door enkele straten was nog verkeer moge lijk Het trcurigsl was de toestand aan den kant der Maas. Daar zalen de be woners een paar meter diep in het water. In sommige woningen staat het tot aan het plafond. Ook in de armen- buurten Helje en Jodenstraat is zees veel misère geleden. Als opgepakt zat men daar op nauwe boven- en zolder kamertjes bijeen. Gedeelten der stad, waar men nooit een overstroorning gevreesd heeft, stonden nu blank. Ge heel onder water stonden behalve de buurten aan den Maaskant: Haven-en Maaskade, Maasstraat, Kolenstraot, Helje, Jodenstraat nog de Puteanusstr Bolwalerstraat, Lomstraat, Gr. en KI. Beekstraat, de Roerm. straat, wegnaar Tegelen, enz. De Parade liep onder tot aan de Klaasstraat, de Vleeschstraat voor do helft evenals de Gasthuisstraat, Marlinusstraat, Gr. en KI. Kerkstraat en het KI. Park. Andere hooger gelegen stadsgedeelten werden door het water geheel geisoleerd. Ook de toegangswegen naar de s'ad stonden meerendeels onder. Nieuwjaars dag kon men niet eens meer naar Blerick komen. De meesten reisden toen pêr Lrein, heen en terug. Naar Tegelen was over den grooten weg, die diep onder water zat geen verkeer meer mogelijk. Zoo goed als 't mogelijk was werd getracht in de verkeersbehoeften voorzien. De brandweer was den geheelen dag in de weer, om de men schen in de woningen te helpen. Met karren reed men door de ondergeloopen straten, of men voer met vlotten of bootjes. De voedselvoorziening was zeer moeilijk, daar vele bakkers niet konden bakken en ook slagers hun bedijf niet konden uitoefenen. Vanaf de Maasbrug genoot men een prachtig uitzicht op den wilden vloed, die met groot geweld legen de peilers stormt en bruist. Zoover het oog reikte was alles water. Er scheen overal veel hout verloren le zijn gegaan, want mass's takkenbosschen, boomen, balken enz. zag men in het water drijven. Zelfs dood vee werd opgemerkt. De kazerne over de brug zat eveneens onder water. De soldaten waren in Blerick bij burgers ingekwartierd. Zoowel electrische centrale als gas fabriek waren door hel water stopgezet. Venlo en daarmede geheel Noord Lim burg zat in het donker. Den geheelen dag was ieder in de weer geweest, om kaarsen in te slaan of petroleum voor een ouderwetsche lamp. De door het water gespaarde winkels maken goede zaken Iedereen hamstert weer, alsof n dé oorlogsdagen waren. Van sommigen waren wordt slechts een be perkte hoeveelheid verstrekt. De Zaler- dagsche markt had vrijwel niets te beleekenen. De Oude Markt zoowel als het Gasplein waar veemarkt zou ge houden worden, stonden blank. Reeds nu blijkt, dat er groote schade aan de straten toegebracht wordt door hel water. Enkele vertoonen verzakkingen. De schade toegebracht in de ontruimde woningen, waar in vele vertrekken nog meubels diep in het water zitten, zal blijken, enorm te zijn. Van gemeente wege wordt al het mogelijke gedaan om de bevolking behulpzaam te zijn. Het land van Maas en Waal. Dorpen ontruimd. Yeel vee omgekomen. Een der het sterkst geleisterne stre ken van ons land is het land van Maas en Waal, in het stroomgebied van beide rivieren gelegen tegen N O. van den Bosch. Maar evenals overal in de bedreigde streken, was de reddingsdienst goed georganiseerd. Dinsdagmiddag werd uit Dreumel gemeld Van de ongeveer 2500 inwoners van deze gemeente hebben tot Dinsdagmid dag meer dan 2000 de gemeente ver laten. De verbinding met de buiten wereld is moeilijker geworden, omdat tengevolge van het laten springen van den dijk door de genie bij Alphen ook de weg naar Heerewaarden is onder geloopen. Er is in het land van Maas en Waal veel vee omgekomen en men vreest, dat ook het vee dat zich nog in don stal bevindt, verloren zal zijn. H. M. de Koningin schenkt f 10.000. IT. M. de Koningin heeft aan de Algemeene Vereeniging tot leniging van rampen door watersnood, waarvan thans voorzitter is de heer Walrave Boi8sevai.n, een bedrag van f 10.000 doen toekomen na terugkeer van haar bezoek aan de overstroomde gebieden. De oorzaken van den buitengewoncn lioogcn waterstand. De Belgische Waterstaat schrijft de door de Maas veroorzaakte ramp too aan verschillende oorzaken. Wat Luik, Charleroi en Marchiemes betreft aan de steenkoolmijnen. Door de mijnwer-

Peel en Maas | 1926 | | pagina 1