Tweede blad. Manresa. ESsJ- Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. a!B._ Staatsuitgaven en kapitaalgoederen. Het geheim van den millionnair. Weg met den oorlog Zaterdag 18'April 1926 46e Jaargang No. 16. —PEEL EN MAAS l'F.R KWARTAAL: Mi BH MMBBI B W PRIJS DER ADVERTENTIEN ^oXumlifS'sc0 Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY - Telefoon 81. TeTg"0lVlZZ'' De eisch van kapitaalvorming wordt voldoende vernomen. Trouwens er is niet veel econo misch inzicht noodig om ziph daar van bewust te zijn. Naast de kapitaal vorming bestaat dadelijk een tweede vraag, namelijk de wijze van kapi taalvorming. Het kaptiaal bestaat uit goederen. Voorop staat dus, dat er voortbren ging van goederen moet zijn, wil er kapitaal tot stand komen; zonder productie dus geen kapitaalvorming. Maar goederenproductie beteekent nog niet dat men kapitaal gevormd heeft. Immers goederen kunnen op zeer verschillende wijze worden aan gewend. Heeft men meel en men bakt er taarten van, dan is het goed zonder economisch nut verbruikt. Heeft het meel gediend voor broodbereiding, waar een arbeider, die in een fabriek van landbouwwerktuigen is te werk gesteld zich mee voedt, dan heeft het gebruik van het meel een nuttig effect bereikt, want de arbeider heeft nu weer zijn krachten kunnen geven aan de voortbrenging van deze voor nieuwe voortbrenging dienende werk tuigen. Met het vorengaande is tevens een voorbeeld gegeven van hetgeen in de economische wetenschap heet „productie-omwegen". Het vermalen van graan tot meel alleen was niet een voltooid produc tieproces, er volgde pp het verbruik van het meel voor een economisch nuttig effect en alles bij elkaar maak te, dat het complete verband van alle productie-schakels samen een resultaat in het belang van de ge meenschap opleverde. Voorts is dus komen vast te staan, dat ook de goederen-productie niet beslissend is voor de vorming van het kapitaal, maar het gebruik, dat van de opbrengst der productie ge maakt wordt. Indien er dus strijd be staat over al dan niet voldoende kapitaalvorming, loopt het geschil over de wijze waarop wordt gebruik gemaakt van de ter beschikking zijn de goederen. Deze omstandigheid wordt heel vaak uit het oog verloren, wanneer het vraagstuk der kapitaalvorming aan de orde is. In de eerste plaats wordt geregeld een verband gelegd fusschen belas tingdruk en kapitaalvorming. FhlUILLBTON. 2. Inderdaad ouder dan uw Marlow's, krijachte juffrouw Timber. Wat was die eigenlijk eer hij vijf jaar geleden hier kwam en het terrein van Motsch kocht? Waar vandaan is hij gekomen? Niemand weet het te zeggen. Juiateen boom zonder wortels. Hij kwam uit Afrika uit Ma- schonaland ik weet het. En mijnheer Marlow was ettelijke malen millionnair. Ach, wat baat hem al zijn geld, kermde het levendige juffertje. Wie weet, waar hij nu ligt te braden. U heeft volstrekt geen reden, zoo iets te zeggen, juffrouw Bërry, Mijnheer Marlow was volstrekt geen slecht finensch. Weldadig was hij inderdaad, en hij kwam geregeld in de kerk, gaf juf frouw Berry toe, maar hij stierf toch verbazend gauw. Zulk een plotselinge dood schijnt toch altijd een straf voor een of andere booze daad. Hij stierf zeer kalm, hernam de schoolmeester. Dokter Warren heeft het mij uitvoerig verteld. Donderdag om tien uur kreeg mijnheer Marlow een beroerte en Vrijdagnacht is hij kalm verscheiden als een slapend kind. Hij had niet eens meer zooveel be_ De hoogte der belastingen zegt evenwel in economisch opzicht ten aanzien van de kapitaalvorming niets Belastingen zijn het deel van het in komen, dat de staatsburgers moeten afstaan aan den staat. Voorshands gaat het dus slechts om de ver plaatsing van een deel van het volks inkomen van de enkelingen naar den staat als gemeenschap. Nu is de tweede vraag: hoe maakt de staat gebruik van dit inkomen en hoe zouden de enkelingen er gebruik van gemaakt hebben. Laten wij daarvan eens een voor beeld nemen en daartoe de succes siebelasting kiezen. Successierecht is het percentage, dat van een nagelaten vermogen aan den fiscus moet worden afgestaan. Dit vermogen zal in verschillende vormen belegd zijn en dus geheel of gedeeltelijk deel uitmaken van het der gemeenschap ten dienste staande kapitaal. Nu komt de fiscus en eischt, wat met den Engelschen term zeer pak kend heet.- „death duty" belasting van den doode. Een deel van het vermogen des overledenen wordt dus bij wijze van belasting door den staat overgenomen. Nu heeft de staat de beschikking over dit bezit gekregen, maar wat doet onze staat er mee? Hij laat dit bezit niet in den stand want hij rekent het niet bij zijn (des staats) vermogen, maar voegt het bij zijn jaarlijksch inkomen, dat ten ver- bruike wordt aangewend. Immers de successiebelasting komt in het debet van den gewonen dienst onzer staats begrooting. Wat kapitaal was, verliest hier dus dit karakter en zal in hoofdzaak, na door den staat te zijn besteed, ook wel niet in dit karakter hersteld wor den. Het vraagstuk der kapitaalvorming in verband gebracht met het stelsel van belasting, dient zich derhalve te richten op een beoordeeling welk ge bruik de staat van de belastinggel den maakt en dan kan niet de vraag zijn of de uitgaven door den staat in ideëel opzicht gewenscht zijn, maar wat het gevolg der staatsuit gaven is ten aanzien van de goederen, die het karakter van kapitaal hadden aangenomen.' De gasoorlog als de meest ploertige manier van massamoor denary Vivisectie op menschen I Oorlog aan den oorlog De Tel. bespreekt 'n boekje van Dr. Gertrud Woker over den giflgassen- oorlog. Het laat ons de verschrikkingen van deze ploertige manier van massa-moor- wustzijn, dat hij afscheid van jonge juffrouw Sophie kon nemen Ach dat arme meisje. Ze is met juffrouw Prasch naar een badplaats ge gaan, om daar aan haar verdriet den vrijen loop te geven. De droefheid zal gauw genoeg overgaan, was de schoolmeester van gevoelen, terwijl hij zijn kort pijpje zwaaide. Jongelui denken niet lang aan de overledenen. Juffrouw Sophie is rijk rijk als de koningin van Saba over een paar maanden zal zij trouwen met mijnheer Torold. In plaats van de doodsklok luidt dan de trouwklok, juf frouw Berry. Ach ja, zuchtte juffrouw Berry, dat zegt u wel, mijnheer Stark. Ja, ja, zoo gaat het in het leven. Cicero, die inmiddels zijn broodje met kaas had verorberd, vond, dat zijn in drukwekkende persoonlijkheid al te zeer over het hoofd werd gezien hij nam de nu ingetreden pauze waar als een gunstige gelegenheid om de aan dacht op zich te vestigen. Wanneer het geachte gezelschap het veroorlooft, begon hij, zou ik wel een kleine voordracht willen houden over het zooeven aangeroerde thema. Ik behoef zeker niet te zeggen, dat ik het betreurenswaardige overlijden van den heer Marlow daarbij in het oog zal houden. Ik duld in mijn huis zulke god- deloozegekscheerderij niet, viel juffrouw Timber hier met klem in. Wat zou jij trouwens van mijnheer Marlow weten? En nu loog Cicero, om op de gasten denarij in enkele voorbeelden zien. We onlleenen er 't volgende aan: Aan het Oostenrijksche alpenfront vond men geregeld 's morgens heele loopgraven, waarin de soldaten bij een nachtelijken gasaanval van de Italianen waren omgekomen. Een Oostenrijksch officier vertelt: «Het was op de hoogvlakte van Asiago in 1916, toen gedurende een gas aanval een zware phosgeen-granaat midden in mijn compagnie terecht kwam korten tijd van tevoren waren wij nog in bijzonder opge wekte stemming, en drie uren daarna had de compagnie zestig mannen, trouwe kameraden onder het vree- selijkste lijden verloren. Vijf en twin tig stierven onder ontzettende vi sioenen en de anderen trokken zwaar aangetast terug, waarna zij langzaam den geest gaven." Dr. Budezinska-Tilinska, die in het begin van den oorlog als vrouwe lijk militair arts met het Russische leger uittrok, schrijft: «Ongeveer drie maanden na het uitbreken van den oorlog kregen wij bericht, dat er iets vreeselijks gebeurd was. Ik snelde naar het hospitaal Reeds voor den ingang dooden en stervenden met blauwe opgezwollen gezichten het bloed stroomde uit mond en neus. En op de trappen, in de zalen overal hetzelfde hartver scheurende beeld. Dokters en ver plegend personeel stonden radeloos, niet wetend wat te beginnen. Toen kwam de opheldering een gas-aanval van Duitsche zijde. En daarna volgde de eene aanval op de andere en de soldaten stierven bij honderden, onder het vreeselijkste lijden." Verschillende soorten van giftgas- sen, de een al sterker werkend dan de andere, werden gedurende den oorlog uitgevonden. Het meest ge raffineerde was wel een combinatie van het «groene" en het «blauwe kruis-gas," gebruikt bij de gasaan vallen van Duitsche en Oostenrijksche troepen. Daar de gasmaskers de cyaanverbinding, waaruit het «groene kruis-gas" is samengesteld, gemak kelijk konden tegengaan, werden de troepen eerst blootgesteld aan de werking van het «blauwe kruis-gas" waarbij een stof werd verspreid, die door de maskers heendrong en een hevig niezen veroorzaakte, zoo dat de maskers moesten worden afgelegd. En onmiddellijk daarop werd een aanval met «groene kruis- gas" gedaan, waarbij dan de soldaten bij troepen stierven. Nog vreeselijker is de werking van het «gele kruis-gas", dat indentiek schijnt te zijn met het Amerikaan- sche mosterd gas, dat behalve door ademhalingsorganen ook door de huid in het lichaam binnendringt. Het «gele kruis-gas" bezit de eigen schap, dat het, tusschen de kleeren of in de schoenen doorgedrongen, daar verwondingen veroorzaakt, door warmte wordt verdund en dan inge ademd. In Amerika heeft men wel is waar een beschuttingskleeding tegen dit gas uitgevonden (deze pak ken worden in het arsenaal van Edgewood aangemaakt, tegelijk met van juffrouw Timber grooten indruk te maken, zoo driest mogelijk, daarbij steunend op de feiten, welke hij zoo even had vernomen. Marlow, zeide hq op jammerenden toon, terwijl hij zijn rooden zakdoek uithaalde en ermede over zijn oogen wreef. Heb ik hem niet gekend, zooals ik mijzei ven ken? Hebben wij niet als jongens samen gespeeld, eer hij naar Afrika ging? Misscnien zoudt gij ons eenige bijzonderheden uit het leven van mijn heer Marlow kunnen verhalen opper de gretig de schoolmeester. Niemand van ons allen weet, wat mijnheer Marlow geweest is. Vijfjaren geleden kwam hij met zijn dochter hier als uit de lucht gevallenen kocht zich een huis. Hij was zeer rijkde men schen zeggen, dat hij zijn vermogen in Zuid-Afrika heeft verworven. Dat is ook zoo 1 Dat is ook zoo riep Cicero diep ontroerd. Het beloopt millioenen ettelijke millioenen. Ik kwam hier om hem te bezoeken, en nu is mijn goede, mijn beste schoolkame raad, gestorven. O, Jonathan, mijn broeder Jonathan. Maar hij heette Richard Marlow, wierp juffrouw Timber argwanend daar- tusschen. Dat weet ik, dat weet ik. Ik heb die uitdrukking dan ook slechts ge bezigd als een illustratie van de vriend schap, die ons verbond. Ik ben name lijk David. Hm. hm. Juffrouw Timber schraap te haar keel en keek hem daarbij scherp aan de gasmasker?, waarvan 2000 per dag kunnen worden vervaardigd), doch later zijn in hetzelfde land weer combinaties van gassen ont dekt, dié regelrecht door deze kleeren zouden heengaan, als... de vijand het zou wagen iets dergelijks aan te trekken. Een Oostenrijksch soldaat, door dit «gele kruisgas" getroffen, was aan het geheele lichaam zoo totaal verbrand, dat de huid geheel van het bloedende vleesch moest worden afgescheurd. Na een week van ontzettende pijnen stierf deze man als 't ware levend gevildeen voorlooper van duizenden in een vol genden oorlog I Het hierboven medegedeelde heeft betrekking op de giftgassen, die ge durende den laatsten grooten oorlog werden gebruikt. Maar het staat nu vast, dat de giftgas-techniek sedert dezen oorlog zulk een enorme ontwik keling heeft gekregen, dat de nieuwe gassen een honderdmaal sterkere, doodelijker werking hebben dan toen het geval was. In gezelschap van een Zweedsche vrouwelijke collega, dr. Sahlbom, bracht dr. Woker eenigen tijd ge leden een bezoek aan het arsenaal te Edgewood en zij vertelt uitvoerig, - welke indrukken zij daar opdeed van de «voorbereidingen voor den volgenden oorlog." Dit arsenaal heeft zich van 't be scheiden gebouw, dat het gedurende den oorlog was, sedert en ondanks de Washingtonsche ontwapenings conferentie, waar het gebruik van giftgassen verboden werd, nu uitge breid tot een fabrieken-complex van ongeveer 400 hectaren oppervlakte en heeft meer dan dertig millioen dollar gekost. Daar zagen de beide dames, die de gasten waren van de Amerikaan- sche vereeniging, een demonstratie met een «vlieger-rookscherm," dat een héele landstreek in ondoordring baar duister hulde. De rookwolken, die een laag over de aarde rondkrui- sende vliegmachine uitstoot, zinken geheel naar den bodem en vormen letterlijk een zwart rookscherm, waardoor het gezicht op het daarbe- nedenliggend terrein totaal wordt belemmerd. Een andere tegelijkertijd in bree- de kringen hoog boven de aarde kruisende machine levert de dikke rookdraden, die als een vallend gor dijn naar beneden dalen en een cylin der van 2000 voet hoogte en de om trek van de kring der vliegmachine met een mantel van ondoordringbaren rook bedekt. Het spreekt vanzelf, dat men slechts de noodige zware giftgassen met deze rook-pluimen hoeft te vermen gen, om in eenige uren alle leven in een daaronderliggende stad uit te roeien, zoodat het kringvak van zulk een helsch vliegtuig als 't ware de lijkwade vormt, waaronder leven en geluk, wetenschap en kunst de kul- tureele waarden van geslachten en Wie was dan mijnheer Marlow p Deze vraag bracht den heer Gramp %ardig in verlegenheid, want hij wist feitelijk niemendal van den heer Mar low af. Wat, riep hij verontwaardigd. Ik zou de geheimen van overledenen prijs geven Nooit of nimmer Geheimen, herhaalde de magere metselaar met vuur. Ah, ik heb altoos wel gedacht, dat mijnheer Marlow ge heimen had. Hij keek altijd zoo vreemd achter zich, wat mij steeds verdacht heeft toegeschenen. En op zijn gezicht lag menigmaal een uitdrukking, die, nou, ik zou durven zeggen een ge- welddadigen dood voorspelde. O, u wilt toch zeker niet zeggen, dat mijn vriend Marlow een onnatuur- lijken dood gesloiven is? weeklaagde Cicero als verteerd door smart. Hij stierf aan een beroerte, ant woordde juffrouw Timber op nadruk- kelijken toon. Hij is kalm ontslapen, zooals dokter Warren heeft getuigd. Maar nu is er genoeg gepraat. Gaat uu alsjeblieft allen naar huis; ik sluit mijn herberg. Binnen weinige oogenblikken was de gelagkamer leeg en de lampen waren uitgedaan. Cicero bleef radeloos, aarze lend bij de deur staan en overlegde hoe hij deze «draak", zoo noemde hij inwendig juffrouw Timber, het beste zou kunnen vermurwen. Hé zeg, vroeg zij vinnig, waar sta je nog op te wachten Heeft u ook een bed beschikbaar voor mij vannacht? Natuurlijk, 't Kost een shilling. millioenen levende menschen in weinige oogenblikken worden be graven. Het arsenaal bezit een afdeelir.g voor eerste hulp, waar de soldaten, die bij ongeluk een gasvergiftiging oploopen, kunnen worden behandeld en waar dan meteen den uitvinders een goede gelegenheid geboden wordt, om de deugdelijkheid van verschil lende tegengiften te probeeren. Dat laatste doet de deur dicht; het beteekent niets minder dan vivisectie op menschen In de brochure van^Edgewood slaat het heel duidelijk: «Om de dengdelijkheid van een gas verbinding te bewijzen, is het nood zakelijk, dat hare werking op het men- schelijk lichaam worde beproefd". Dat is niet meer het werk van qpren- schen, dat staat beneden het beest achtige 1 We kunnen hei ook niet noemen het werk van den beestmensch, want we zouden er het beest al te zeer mee be- leedigen. Als die gassen op menschen beproefd worden, is dat dan moord of niet? En moet niet met alle middelen op gekomen worden tegen het mensch onteerende van het gebruik van gift gassen Militairisme en oorlog moeten zoo fel mogelijk bestreden worden. Maar bij dat alles vragen we ons met ontzetting afWat moet er komen van de kleine naties, zoowel van hun militairen als burgers, wanneer zij in een modernen oorlog worden betrok ken Zij hebben niet en kunnen niet heb ben de juiste afweermiddelen tegen die gassen. En al hadden wij ze, we zouden het nooit met ons geweten overeen kunnen brengen, om tot deelname aan zoo'n beestenwerk, dat oorlog heet, te ad- viseeren. De zon was nauwelijks aan den horizont verdwenen, of dra was de maan op haar avondpost. Slechts een wazig blauwrood dekte de kimmen, onderwijl de schaduwen der schemeruren zich als donkere, slepende sluiers langzaam langs de aarde strekten. De geheele stemming der avond- natuur was zóó, alsof het sluimeren van het leven hier den schrikbaren doodsslaap wilde illustreere. De doodsslaap echter, noch des levens lichte roes getuigde hier van eene doodstille stonde, vol weelde en vol hemelzoetheden voor 's men schen gemoed. OHeilig tijdperk van den dag, wiens wonderlijke zoetheden geen enkel gevoelig menschenhart ontveinzen mag Immers, was het niet juist deze halfbetwiste donkerheid van den sche- Tot mijn leedwezen moet ik beken nen, dat ik geen shilling bezit. Ruk dan maar op, schreeuwde de vrouw en smeet de deur voor zijn neus dicht. Gelukkig voor den landlooper was het warm en droog weer, geen wiüdje aan de lucht. De in het duister gehulde aarde lag daar zwijgend, zwijgend ge lijk de sterren in haar eeuwige pacht aan het uitspansel tintelden. Zelfs de bezoedelde ziel van onzen vagebond werd eenigszins getroffen door de ver heven majesteit ides hemels. Hij nam zijn verfomfaaiden hoed van het hoofd, keek omhoog en prevelde De hemelen verkondigen Gods glorie... en daar hij den tekst niet ver der kende, ging hij voort met het zoeken naar een geschikt plekje, om er den nacht door te brengen. Het was nog maar tien uur, en toch ontdekte de eenzame wandelaar nergers licht in het dorp. Zonder het eigenlijk te willen droegen zijn voeten hem naar de richting, waar hij den kerk toren omhoog zag steken. Vervolgens kwam hii door een groepje dennen, welke de kerk omgeven, en stond toen plotseling voor het kerkhof, wiens stille bewoners door hunne nagelaten be trekkingen geheel en al vergeten schenen te zijn, te oordeelen naar den toestand der graven. Aan de eene zijde verhief zich een kapel met prachtig beeldwerk in steen uitgehouwen. Op eenigen afstand daar van verhief zich een lage muur, die het kerkhof omgaf, en achter de groep denneboomen, welke hij zooeven was

Peel en Maas | 1925 | | pagina 1