Tweede blad.
Medezeggenschap.
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Luxe-belasting.
Het gouden Bidsnoer.
De onbewaakte overwegen
KUUIJLlLTETOIS!.
Het goedkoops auto-rijden.
Zaterdag 7 Juni 1924
48e Jaargang No 23
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
(bij voo'uitbelaling) f 1,30
afzonderl. nummers 5 c.
PEEL
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 51.
PRIJS DER
ADVERTENTIEN
1—8 regels 60 ct
elke regel meer 71/* ct
Advertentiën bij abonne
ment groote reductie.
Het behoeft geen betoog, dat
wanneer er belastingen moeten ge
heven vrorden om tot een kloppend
Staatsbudget te komen, de luxe, de
«enlde daarvoor het eerst in aan
merking komt,
In thforie is dit duidelijk en ral
het ook wel door niemaud worden
01tkend.
Ook de regeering geeft het vol-
mo idig toe.
De minister van financiën, de heer
Colijn, heeft meermalen verklaard,
dat de weelde' in nnzedaeen op de
eeiste plasts behoort te worden be
last
Intus8chen wijst depractijk nog
wein'g die r.chtiüg uit.
We hebben eerst gekregen eeD
belasting op thee en bier, wat toch
c genlijk geen lux--artikelen zijn.
Nu weer is in de Tweede Kamer
aargenomen een belasting-ontw^rp
op de fieisen, ook juist geen wee'de-
a tikeien elke fiets zal in 't vervolg
voorzien moeten zijn van een belas-
ttngmerk, dat f 3kost.
We zullen, als ook de Eerste Ka»
mer dit rijwiel.ontwerpje aauneemt.
de f 3 wel willen betalen, en om»
dai het nu eenmaal nocdig is dat er
geld in 'r laadje komt. misschien wel
met een opgeruimd gezicht ook.
Maar we zouden toch nu wel graag
ems een wetsontwerp op de luxa ver»
teringsbelastmg zien verschijnen.
De minister heeft 't aangekondigd
en het zat ook wel eens ooit' verschij»
ne".
Maar laat bet als 't u blief niet te
lang duren
O-a rechtsgevoel wofdt gekwetst
a's we voor thee en fietsen extra
moeten beta'ea, terwijl degeuoo, die
in luxe auto's rijden en champagne
drinken, daarvoor mets hoeven te
ofirren, aldus de uVoorh."
Onder de rubii k Br&banlsche
Kroniek heeft de B. Ct. over bovea
8t*aod onderwerp hel volgende Z6er
behartenswaardige artikeltje
«Overal iu het land is or veel ka-
laal gemaakt over de afschaffing
de- bewaking van verschillende over
13.
Zoo'n jonker geeft nog liever zijn
dochter aan een baron, ai is hij dik
werf iemand van slechte zeden, dan
haar gelukkig te maken door de alles
opofferende liefde van een fabrikant,
die zijn vermogen naast God aan eigen
wilskracht en volharding te danken
heeft, terwijl menig edelman alleen
in staat is het erfdeel zijner ouders
in een slecht leven te verkwisten.
Constance, gij hebt mij nooit be
mind! riep hij treurig.
De jonkvrouw wendde het gelaat
van hem af; toen hij hare hand greep
en haar dwong hem aan te zien, zeide
zij half stamelend:
Er was een tijd, dat ik u zeer
veel genegenheid toedroeg; mijne on
ervarenheid is daarvan de oorzaak.
Nimmer had ik he& met mijn hart
zoover moeten laten komen en mijner
geboorte moeten gedenken. Reinold,
gij hebt een edel hart en zijt eene
goede vrouw waardig, maar het zou
beter voor u zijn, u eene echtgenoote
te kiezen uit uw stand. Denk niet dat
ik het onaangename van mijn toestand
niet ten volle gevoel; ik weet, ik laad
den schijn van ondankbaarheid op mij
gij hebt, door uw eigen leven te wagen
het mijne gered en ik kan u dit nooit
wegen en spoorlijnen.
Ook hier.
Nog erger dao in de stukjes, wel
ke de dagbladen hebben afgedrukt,
zijn Je spoorweg-bestuurders uitge
scholden in allerlei gesprekken.
Thans luwt de boosheid wal.
Het publiek komt tot bezinning.
Maar het zal nog wel .enigen tijd
duren, eer die nieuwe maatregel
burgerecht heeft verkrageo en ieder
een dnze vermindering der overheids
zorg beschouwt als een schakel in de
ontwikkeling der menigte.
Zeker, de maatregel is er een die
geboden werd door de zuinigheid.
De utbreiding van het net der
binnenwegen had langzamerhand een
heal leger van spoorwegbewakers
noodig gemaakt.
Noodig t
Kijk, in den goeden ouden tijd
van de «eerste lokkemotief'' de
dichter Van Meura heeft er in zijn
tijd zoo'n aardig versje op gemaakt,
was bet werkelijk noodig de voor
naamste overwegen te bewaken
Op plaatsen waar het verkeer druk
en haastig is, blijft het dat nog.
Maar er zijo heel veel binnen
wegen, die dagelijks door slechts
enkele tientallen van meoschen wor
den begaan, en dan nog wel door
menschen die in de streek bekend
zijn En nu was het voorde Neder-
landsche Spoorwegen een ontzettend
kostbare geschiedenis geworden, dag
en nacht iemand te laten waken over
de veiligheid van enkele voorbijgan
gers, die zelf toch oogen en ooren
hebben.
Het publiek werd wezenlijk al te
zeer verwend.
En deze verwenning kostte'schat
ten gtld... aan den Staat der Neder
landen, die de tekorten op het spoor
wegen bedrijf beeft bij te passen, en
aan de reizjgers, voor wie de tarieven
tot een al te boog peil zyn opge
schroefd.
De dure bewaking der overwegen
is opeeDS opgeheven.
Hier in de provincie beb ik al op
vete plaatsen de duidelijke waar-
scbuwingsteekens zien staan bij ODbe
waakte overwegen.
0—
Wat mij betreft, ik geloot dat de
maatregel ook dan had moeten wor
den genomen, wanneer de zuinigheid
dit niet geboden had.
Om meer dan ééa reden .-
vergelden. Tot aan mijn dood zal ik
er u erkentelijk voor zijn en ieder
verzoek van u zou ik inwilligen, alleen
vraag mij nooit uwe echtgenoote te
worden, dit kan, dit mag ik niet.
God geve, dat uw hoogmoed u
nimmer berouwe 1 was het eenige ant
woord van Reinold.
Noem dat geen hoogmoed, het is
onze eigenwaarde, die een hooge ge
boorte doet eerbiedigen, bij dit verwijt
met schaamte voor zi-h bukkend.
Zij wilde gaan, maar zich naar hem
omkeerende, voegde zij er bij
Ik hoop, dat gij zult inzien, hoe
elke ontmoeting in het vervolg tus-
schen ons dient vermeden te worden;
ik dank mijn goeden vader, dat hij
mij nog intijds de oogen heeft geopend
voor het onrecht, dat ik op het punt
was mijn geslacht aan te doen. Toen
boog zij haar hoofd tot een groet en
vertrok.
Reinold hield haar nu niet meer
tegen, want zijne verontwaardiging
was bij hare laatste woorden ten top
gestegen. Doch hoe hare snijdende
taal ook zijn hart had gewond, hij
prees hare oprechtheid, die zij waar
schijnlijk aan hare onervarenheid te
danken had. Hij wist maar al te goed
dat men in kringen, waartoe de jonk
vrouw behoorde, de ware aanleiding
tot zoodanige handelingen achter een
kunstig verniste wellevendheid weet
te verbergen en de waarheid, hoe on
aangenaam dikwijls aan te hooren,
was hem welkoraer, dan eenige ijdele
plichtplegingen, welke zijn eerlijk en
rechtschapen hart in 't onzekere lieten
Na zooveel jaren van volkson»
derwijs mogen wij heusch wel eens
de proef nemen, of iets daarvan is
doorgedrongen tot de groote menigte
Neen, dit lijkt gezegd met eenige ge-
.rirgscbatting. Wij mogen gerust
zeggen, dat wij veitrouwen hebben
in de opvoeding der menigte en dat
deze maatregel een bekroning is van
hare ontwikkeling.
Het publiek weet nu wel, dat het
bedacht moet zijo op gevaar.
Het weet wat het te wachten beeft
als het niet voorzichtig is.
Ook weet bet, dat het zelf moet
opletten.
In dit opzicht is de nieuwe maat
regel te begroeten als een krachtig
hulpmiddel om wat tucht en zelfbe-
heersching te breugeu in de tuchte
looss Nederlandsche menigte.
Tucht zonder dat een bewaker of
een veldwachter er bij staat I
Zeifbebeerschlng zonder dat bellen
rinkelen en alsluitboomen worden
i eergelaten I
Waarlijk, indien de Tucbtunieom
den maatregel gevraagd had, zou zij
een goed werk hebben gedaan.
Het publiek moet eenigszins voor
zichzelf ieeren zorgen en niet bij
elke gelegenheid de overheid te hulp
roepen. Want alle overheidszorg, die
de grenzen overschrijdt, is duur en
verweekelijkt de menigte.
Boveudien zijn de spoorwegen
lang niet meer de gevaarlijkste.
De groote verkeersgevaren liggen
elders.
Op de spoorwegen is de trein
gehouden aan een vaste baan en het
zal wel zoo goed als nooit voor
komen, dat de bestuurder dronken
of aangeschoten is,
Kom daar eeDS om op de drukke
verkeerswegen, waar allerlei slam
pampers de veiligheid in gevaar
brengen en menigmaal stomdronken
bestuurders van automobielen en
motoren, om niet te spreken vaD
dronken fietsrijders, het leven van
anderen in gevaar breDgen.
Wat ik gedurende enkele maan»
den hieromtrent gezien en gelezen
beb, spot met alle beschrijving
Dezer dagen kon men in dit blad
nog lezen, hoe iemand, die met een
auto uit was, zelf den chauffeur
mear liet drinken dat deze verdragen
kon.
't Is maar jammer, dat niet alle
misdadigers,tegen de verkeersveilig
heid in handen der politie vallen I
0—
Laat ons hoopen, dat de niet'we
Hij stond een poos als aan den
grond genageld. Zwaarmoedige gedach
ten bestormden zijne ziel en hem, die
altijd zijn gevoel was, ontvloeiden tra
nen van de bitterste zielesmart bij den
aangedanen hoon. Wat hem daarbij
het meest griefde was de gedachte, dat
freule Constance evenmin ais haar
vader, zich bewust waren van den
smaad, welke zij hem aandeden. Het
was iets, dat zoo behoorde zij moesten
de eer van hunne geboorte ophouden,
en hij, die zich durfde vermeten, het
zij met goede of kwade bedoelingen,
met opzet of door te weinig ondervin
ding of onbekendheid met de vormen
van het leven, die eer een oogenblik
in gevaar te brengen, had zich zelf de
gevolgen te wijten.
Toen Jasper zich een oogenblik ver
ademde, om naderhand met zijn ver
haal voort te gaan, riep ik met een
zucht
O die verfoeilijke adeltrots I Wan
neer zullen de bezitters van adellijke
titels toch leeren inzien, dat zulk een
erfdeel voor den verstandigen man
niets te beteekenen heeft! Wie is er,
die zijne geboorte aan zich zeiven te
danken heeft? En zoo al zijn voorge
slacht mag bogen op roemrijke daden,
en zich daardoor tot dien stand ver
heven zag, is dat dan eene reden, die
de nazaten hen in dapperheid, edel
moedigheid of in andere edele ziels
eigenschappen gelijken Is het adellijk
bloed eene vloeistof van beter gehalte
dan dat eens burgers Ik zou wel de
laatste zijn, die de verschillende stan-
maatregel de gunstige uitwerking
bebbeD zal, die wij ervan verwach
ten mogen.
Zeker zal het velen eenige moeite
kosten, eraan te wennen, maar
ouders en opvoeders vindeD hier een
taak die hen helpen kan bij de be
striding der tuchteloosheid.
Ook de gemakzucht zal nu en dan
overwonnen moeten worden .- even
afstappen van fiets of rijtuig of kar 1
maar iedereen zal op den duur
moeten erkennen, dat wij al te lang
door de overheid vertroeteld zijn en
dat de overheid elders nog nuttiger
werk te verrichten heeft.
Want. nog eens, onze drukke
verkeerswegen zijn op het oogenblik
veel en veel onveiliger dan de spoor
wegen gedurende de driekwart eeuw
vau hun bestaan ooit geweest zijn I'
Een handig cijferaar kan ten slotte
alles bewezen. Dat blijkt weer uit
de volgende redeneering vao een
Engelsch automobielfabrikant, die
duidelijk'' aantoont, dat bet auto
rijden goedkooper is dan loopen.
Eerst de zolen
Tweemaal zolen en achterlappen
np 300 kilometer loopen f 9,60
Achteruitgang van bet
schoeisel t 7,20
Twee paar goed9 wollen
sokken f 4,80
Totaal f 21,60
Nu de auto
De auto kost f 18841
Rente enz. is f 94 20
Depreciatie f 283.
Verzekering f 144
Jaarbelasting f 144
Men rekene dus voor algemeene
onkosten voor een jaar rjjden
(zeg 15000 K M. f 166
Op300K.M wordt datdas f 13.30
Benzine f 4 50
Olie f 0 70
Band t 1.20
Totaal f 19,70
En nu rekenen wy nog, dat eeo
auto voor één persoon dient. Doch
als wij aannemen, dat er gemiddeld
drie menschen met een auto vervoerd
worden, dat is dus bat resultaat,
dat drie menschen door de bovenbe
doelde 300 K.M. te ryden in plaats
van te loopen aan hun schoeisel enz.
f 71 besparen.
Waaruit de bedoelde fabrikant
volgens de »Pr. Gr. Cit." conclu
deert, dat Icopen in deze tijd be»
den tot één wenschte te maken, en hij
die dit droombeeld zoekt te verwezen
lijken, verbreekt de orde, ja het even
wicht, dat noodzakelijk is in de maat
schappij. Maar ik vraag het u is een
schoenlapper, die zich langs eerlijken
weg door wilskracht en volharding,
hetzij door zijn ambacht of door andere
gewettigde en dikwijls geestig bedachte
middelen, tot een hoogeren stand weet
te verheffen, niet meer onze achting
waardig dan de baron, die, om niet
het ergste te noemen, eene zinnelijke
leefwijze leidt, en zijn tijd in ledigheid
doorbrengt, waartoe het onnoemelijke
vermogen dat hem niet de minste
moeite heeft gekost, zooals den armen
schoenlapper, om het te verzamelen,
maar hem door zijne ouders is nage
latenhem in staat stelt?
Adellijk bloed I Hoe dikwijls is dat
bloed ziek en verontreinigd, en dat
eens burgers daarentegen gezond en
zuiver.
Beschaving I Innerlijke en uiterlijke
beschaving, die edele zielshoedanig
heden wakker schudt of ze doet gebo
ren worden, door den godsdienst geleid
en gesteund, dhèr komt alles op aan.
En wanneer nu die schoenlapper
(om bij dit voorbeeld te blijven), hij
zijn eerlijk verdiende penningen zich
die beschaving heeft weten eigen te
maken, en door zijn voorkomen en
manieren een hoogeren stand niet ont
siert, waarom kan hij dan geene jonk
vrouw of barones huwen? Waarom
moet deze hem weigeren, om nader
hand met den een of anderen edelman
zich den stap tot eene echtverbintenis
(eekenttijd verspillen en kracht
verspillen...
De tnsn vergeet natuurlijk een
kleinigheid'', iemand, die geen auto
heeft gaat natuurlijk by stukken na
niat die afstanden afleggen, welke
een automobilist meent te moeten
verbruiken.
Maar op die en... nog eenige
andere kleinigheden*' na, kom het
precies uit.
Ja... precies
Uit de rede van professor Aaoge»
nent van Warmond, voor de jaar»
vergadering van »St Eloy," deelden
wij mede, hetgen gezegd wordt over
Bedrijfsorganisatie.
In het tweede deel zyner rede b;»
handelde prof. Aangenent voorname»
lijk een onderdeel der bedrijfsorga»
eisatie, cl. de Medezeggenschap en
de omtrent dit vraagstuk bestaande
misverstanden. Wij ontlaenen daar»
aan het volgende
Io de eerste plaats meenen velen,
dat de medezeggenschap, waarvan
ons bedryfsradenetelsel spreekt, be»
doelt te zijn medezeggenschap in de
individueele ondernemingen, dat de
arbeiders zullen itrjjgen het recht om
ieder oogenblik de boeken van hun
patroon io te zien, en dat deze geen
enkele bezlissing meer zal kunDen
nemen, zonder dat de arbeiders van
de onderneming meespreken.
Zulks is, zoo zegt men, vooreerst
ODmogelyk. Want een ondernemer
moet meermaleo sposdeischende be»
slissingen oemeo, waarvoor geen ver»
gadering kan belegd worden, en die
bovendien een kennis van bedrijfs»
politiek vereiscbeo, die over 'bét
algemeen bij arbeiders niet aanwezig
it.
Bovendien, zoo zegt men, is hst
ook principieel onjuist, om de arbei»
Jers te lateo deelen io de verant»
woordelijkheid w|jl tij het risico ni t
kunnen dragen, met andere woorde
□iet kunDen deelen in de verliezen.
Nu tij nogmaals uitdrukkelijk ge»
constateerd, en het is trouwens reeds
hoDdermaai herhaald, dat ons be»
drijfsradcnatelsel met geen .syllabe
rept van medezeggenschap in indivi
dueels ondernemingen, bet streeft
.uiteen naar medezeggenschap io een
nstionaal complex van bedrijven.
Niet de arbeiders der indlvidueele
ondernemingen spreken dus mede,
maar de nationale arbeidersleideis.
Voor geen enkelen maatregel of
te beklagen, omdat hij in waarheid
geen edel man is en zelfs te weinig
^zielenadel" toont le bezitten, om de
hooge waarde eener fijngevoelige vrou
wenziel te begrijpen en te waardeeren?
O, die ijdelheid I o, die hoogmoed! Wat
veroorzaken zij een pijn Men klaagt
over de beslommeringen en verdriete
lijkheden van het leven, maar geloof
mij, voor een groot deel zijn wij er
zeiven de oorzaak van.
Mijnheer heit gelijk, sprak de
hoefsmid ik denk er juist zoo over,
maar ik had mijne gedachten niet zoo
aan den man gebracht.
Ik zeg maar, een boer is net zoo
goed als een edelman, sprak de land
bouwer.
Alleen zijn ze doorgaans on
beetje lomper en dommer, zeide de
wagenmaker. Ik zeg dit niet opj u,
Krelis, want jij bent een leepert, voegde
hij er met een spotlach bij.
Krelis is een beste kerel, riep de
waard, een eerlijke venl, die voor
zijne vrouw en kinderen zorgt en zijne
godsdienstplichten nooit verzuimt.
Dat zeg je op mij, Jasper, riep
Pulman.
Ja, ja, sprak de hoefsmid, hij
heeft er mij ook mee gemeend.
Och, neen, antwoordde Jasper,
ik meen wet ik zegKrelis Blauw
is een beste kerel, maar jullie tweeën
bent ook beste jongens; en als je niet
naar de kerk wilt gaaD, dat moet je
zeiven maar weten; het is geen zaak
voor een kastelein zich daarmee te
bemoeien. Wat zeg jij er van, Bertha
Bertha gaf geen antwoord, want zij
