Weekblad voor VENliAY, HOIIST en Omstreken.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen
Waarom in Rusland het
Bolsjewisme kwam.
FKUILLBTON.
Het Kruis waarbij
't spookte
De Nederlandsche
Landbouwbank.
Gemengd Nieuws.
Zaterdag 23 Februari 1924
45a Jaargang No 8
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL:
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
(bij voo' uitbetaling) f 1,30
afzooderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DSN MÜNCKHOÏ. VSNKAY. Tel. No. 51
PRIJS DER
ADVERTENTIEN
1 8 regels 60 ct
elke regel meer 7*/s ct
Advertentiën bij abonne
ment groote reductie.
Dit opschrift zou de titel kunnen
zijn van een pakkenden, tragischen
roman, waarin de alles behalve ver
heffende tijden van voor den oorlog
geschetst werden.
We vinden gereede aanleiding om
even aan een en ander uit die dagen
voor den oorlog in herinnering te
brengen.
Te Moskou is dezer dagen n.l. een
interessant boek verschenen, dat wel
een eigenaardig licht werpt op
de toestanden in het tsaristische Rusland
voor in 1917 de revolutie dit bewind
omver wierp, en de feiten, in dit boek
vermeld, maken het eenigszins ver
klaarbaar, waarom het vreeselijk
regime der Bolsjewiki het reeds zoo
lang in Rusland kan uithouden.
De schrijver van dit boek is een
zekere Soeworin, een van de meest
begaafde Russische journalisten, die
zijn loopbaan begonnen is als mede
werker van bladen die oppositie voer
den tegen de tsaristische regeering.
Hij werd een van de meest geduchte
bestrijders van de regeerende kade.
Dat duurde echter niet lang.
Weldra is hij overgeloopen naar de
regeeringsparlij die Rusland geweldig
onderdrukte.
Soeworin werd door de regeering
met open armen ontvangen. Zijn dag
blad, Nieuwe Tijd, werd de krant van
de hooge kringen en de hoofdredacteur
werd een geziene gast bij alle hoog
geplaatste Russen.
En alles wat hij in de paleizen der
grootvorsten, in de huizen der mach
tigen van het rijk en achter decoulis
sen van de regeering heeft gezien en
gehoord heeft hij in zijn Dagboek dat
natuurlijk niet voor publicatie was be
stemd opgeteekend en zoodoende is dat
dagboek de grootste aanklacht gewor
den tegen de maatschappij, wier be
langen zijn blad behartigde. Zijn dag
boek bevat geen critiek, het geeft
slechts een opsomming van de zonden
van de regeerende kliek van het tsaris
tisch Rusland.
Hier volgen eenige aanteekeningen
uit het boek van Soeworin, aan het
»Hblad," ontleend, en waaruit men een
duidelijk beeld krijgt hoe de Russische
maatschappij was
«Kriwojeën (een minister) is compag
non van een speelhol."
«Witte heeft Sipjagin (een minister)
omgekocht door 500.000 roebel tot zijn
beschikking te stellen.
»Alle minister zijn cretins en idioten."
«Alexander III heeft het Russische
ras in toom gehouden. Nicolaas II
heeft een knol voor een kapotten wagen
gespannen en sleept zich voort zonder
te weten waarheen. Nu ja, ergens
komt hij toch wel terecht!
door O.-F. M.
Vervolg van Tweede Blad.
Wat gaat Vader bij de kippetjes
doen Eentje slachten, nee, hé, moeder?
vraagt Dolfje met een verdrietig stem
metje.
Nee, kind, stelt moeder hem ge
rust.
We hebben er haast geen één
meer, moeder.
Misschien krijgen we wel nieuwe,
hoor, Dolfje. Annetje, maak een
paar aardappeltjes fijn voor Pietje.
Komt er dan ook weer een nieuwe
koe bij Aarzelend vraagt Annetje het,
angstig dat moeder weer zeggen zal
van niet zoo nieuwsgierig te mogen
zijn....
Hoe gekMoeder zegtniets. Annetje
buigt zich ter zijde om achter Dolfjes
rug Moeders gezicht te zien. Waar
om huilt.u, Moeder?
Vader komt weer binnen. Vader,
kijk 'ns, Moeder huilt! roept Tijsje.
Jan Giessers klemt de lippen stijf op
elkaar; zijn rood-gewreven oogleden
trillen. Moeder zal hoofdpijn heb
ben, zegt hij met een snik in zijn stem.
Kom kinderen, eten jelui maar
af, en dan kan je buiten gaan spelen.
Probeer in vredesnaam" wat te eten,
«De grootvorsten zijn een ongeluk
voor Rusland
'Zij laten zich door iedereen omkoo-
pen en streven er slechts naar om rijk
te worden.
Grootvorst Pjotr Nikolajewitesj ont
ving van den oprichter van Foenix
vijf millioen roebel.
Grootvorst Wladimir heeft zich twee
millioen toegeëigend uit het kapitaal,
dat baron Stiglitz yoor de oprichting
van kunstscholen heeft nagelaten.
De koop van de Argentijnsche vloot
(tijdens den Russisch-Japanschen oor
log) is mislukt omdat de verkoopers
weigerden grootvorst Alexander
Michajlowitsj 500.000 roebel te geven.
In Mandsjoerije wordt gevochten en
de grootvorsten denken alleen aan
eigen baatRusland is toch immers
het landgoed van de Romanows en
zij halen wal zij kunnen.
Zoo volgen honderden aanteekenin
gen waarin namen van leden de keizer
lijke familie vermeld worden, benevens
de bedragen, voor welke zij zijn omge
kocht. De mindere goden ministers,
gouverneurs, generaals e.d. waren
geen haar beter. Overal heerschte
omkoopbaarheid, liederlijkheid, verwor
ding. Soeworin beschrijft de walgelijke
uitspattingen van deze «aristocraten",
hun weerzinwekkende gelagen, het
stuitende gedrag hunner vrouwen; doch
wij zullen deze details onzen lezers
besparen. Nu en dan wordt in den
schrijver de walging te sterk en strie
mende uitingen ontsnappen zijn pen,
waarbij hij ook zichzelf niet spaart.
Zoo schrijft hij
Wij (rechtsehe journalisten) kruipen
voor al deze domooren, idioten,
roovers en dieven, die onze regeerders
zijn, wij vleien hen en zoeken hun
gunsten. Onze opstellen ter verheer
lijking van de autocratie zijn walgelijk.
Ik walg van mezelf en mijn mede
werkers...
Inderdaad, er is alle reden voor die
walging
Welk een poel van demoralisatie,
kuiperij en huichelarij er in hel
tsaristisch Rusland bestond, leeren
ons de aanteekeningen over den op
stand in 1905, toen, zooals men week
door de regeering op een arbeidersbe-
tooging die een petitionnement kwam
aanbieden, geschoten werd, waarbij er
honderden sneuvelden.
Door allen verlaten klampt Soeworin
zich vast aan,de hoop op de komende
vergelding.
De nieuwe tijd nadert en hij zal zich
laten voélen. Maar hoelang zal de
tegenwoordige janboel nog voortduren
Ik zou willen sterven met de over
tuiging, dat de willkeur is ondermijnd,
Er is geen storm meer noodig om het
regime omver te werpen, want het zal
den kleinsten windstoot niet kunnen
verdragen.
Soeworin's sombere voorspelling is
uitgekomen en in 1917 heeft de wind-
stool aan al deze onwaarachtigheid en
misdaad een eind gemaakt.
En wel zwaar heeft deze aristocratie,
als dit woord geen bespotting is voor
deze küek, de uitspattingen en^het
bedrog moeten boeten.
Gods wegen zijn wonderbaar en Zijn
raadsbesluiten onnaspeurlijk.
Maar een boek als dit brengt toch
meer licht, hoe en waarom allés wat
in 1917 in Rusland is gebeurd moge
lijk, en noodzakelijk was.
vrouw, fluistert hij, de hand op haar
schouder leggend. Ik zal Dolfje wel
némen En dan gaat ie weer in z'n
bedje, is 't niet, kindje
't Maal is gauw afgeloopen. De eet
lust van Annetje en Tijsje is wegge
jaagd door al die vreemdigheid van
Vader en Moeder. Annetje voert de
nog overgebleven pap aan kleine Pietje
die ook al geen trek schijnt te hebben
en in plaats van ze door te slikken er
allerlei rare fratsen mee uitvoert.
Binnen enkele minuten zijn de kin
deren aan 't lachen en dartelen in den
hof. Dolfje is tegen Vaders borst in
slaap gevallen.
Vrouw!....
Vrouw Giessers heft 't droeve gezicht
op naar haar man, schouwt in zijn
trouwe, van medelijden en liefde tin
telende oogen. Ja, man
Hoor 'ns, kind, ik begin hoe lan
ger hoe meer te begrijpen, hoe 't er
mee staat. Je hoeft niets voor me te
verbergen.... Gedeelde smart is halve
smart, moet je maar denken.
Ja, zucht vrouw Giessers, dat
is wel zoo. Opeens wendt zij 't aange
zicht af, zoekt naar haar zakdoek.
We moesten 'ns ernstig praten
samen, zegt haar man en hij tuurt
door 't venster, zonder naar iets te
zien.
Beiden blijven ze enkele oogenblik-
ken zwijgend.
Laat ze maar zien, allemaal 1 be
gint Giessers weer.
Wat zien vraagt zijn vrouw
weifelend.
Kom Ik wil alle rekeningen
Onder bovenstaanden titel schrijft het
Boxmeersch Weekblad het volgende:
Nu ten huize van den heer Smeets te
Boxmeer een kantoor gevestigd is van de
Nederlandsche Landbouwbank meenenwij
het de taak van ons blad om iets over
deze instelling mede te dcelen.
Reeds enkele weken na het sluiten der
Hanzebank gevoelden velen vooral 'onder
den middenstand, dat er in een plaats als
Boxmeer inderdaad behoefte bestaat aan
een kantoor, waar men geregeld bankzaken
kan verhandelen als inwisselen van
coupons, loopende rekening etc.
Het bestuur der Hanze dacht een wezen
lijk middenstandsbelang te dienen, als zij
pogingen in het weik stelde om ook voor
onze streken weer de stichting van een
vast kantoor te bevorderen. Door de
depressie van den middenstand moest
men zich dn verbinding stellen met de
verschillende organisaties van den Boeren
bond. welke gaarne haar volle medewer
king toezegden en gesteund door eenige
invloedrijke personen heeft het bestuurder
Hanze weten te bewerken, dat de Neder
landsche Landbouwbank genegen was
haar werkkring ook tot Boxmeer en om
streken uit te strekken.
Welk eene instelling is de Nederlandsche
Landbouwbank
In het financieel gedeelte van het land
bouwbedrijf onderscheidt men drie soorter
van credier.
Voor het zg. grondcrediet, tot aanschaf
fing van akker9, weiden enz. werd door
de Centrale Boerenleenbank opgericht dr
Boeren Hypotheekbank, omdat een derge
lijk crediet in den regel voor een langen1
termijn wordt gegeven en uit de door he-
bedrijf behaalde winst jaarlijks een aflos
sing kan plaats vinden.
Men heeft ook hel los en vast beddjfs
crediet. voorgeschoten b.v. om meststoffen
te koopen, den veestapel uit te breiden etc
Voor dit soort crediet is de Boerenleen
bank aangewezen, omdat zij door -plaatse*
lijke bekendheid het best en. veiligst een
zoodanig crediet kan verleenen.
Toen fech'«r tender de leiding van den
N. C. B. coöperatieve zuivelvereenigingen.
fruitveilingen e d. ontstonden, bleken déze
instellingen behoefte te hebben aan be
drijfskapitaal. In dezen derden vorm VaD
crediet konden de Boerenleenbanken
slechts moeilijk .voorzien en vond men hei
dus noodig ter financiering vsn die zaken,
welke liggen buiten het terrein van de
plaatselijke en ook van dè Coöpera ieve
Centrale Boerenleenbank een nieuwe
stichting in het leven te roepen. Men
achtte h> t gebiedend om in het middel
punt van den geHhandel Amsterdam
zaken te doen.
Op 22 November 1918 richtte men op de
Nederlandsche Landbouwbank met hoofd
zetel Amsterdam.
Oprichters waren
de Coöperatieve Centrale Boerenleen
bank te Eindhoven.
Nederlandsche Boerenbond, Utrecht;
N. C. B. Tilburg.
Limburgsche Land- en Tuinbouwbond
te Roermond
A. B. T. B. te Arnhem
N. T. B. te Boxtel
Boeren» Hypotheekbank, Eindhoven
Boeren-herverz-'kering. Den Haag
Zuid-NedcrI. Zuivelbond. Roermond
Biabantsche Zuivelbond te Breda
Coöperatieve Handelsvereeniging van
den N. C. B. te Eindhoven
Vereeniging „Landbouwbelang" le Roer
mond
Handelsraad van den A. B. T. B. te
Arnhem.
Al is de Nederlandsche Landbouwbank
in het leven geroepen door de boeren-
organisaties en speciaal voor de boeren-
organisaties, zij zou haar taak als „bank"
niet goed kunnen vervullen, wanneer zij
zich uitsluitend beperkte tot de boeren-
orgiinisaties.
Juist haar karakter als „bank" brengt
mede, dat men aan hare kantoren alle
bankzaken moet kunnen behandelen. Zij
verstrekt derhalve cheques op binnen- en
buitenland, r.eemt gelden in deposito met
renteyergoeding, verleent hare bemiddc»
ling voor den aan- en yerkoop van effecten,
verzo'gt de overname en uitgifte van
kerkelijke leeningen, handelt in obligaties
van kerkelijke instellingen en boerenorga-
nisaties, verzilvert coupons en losbare
stukken, administreert vermogens, neemt
effecten in open bewaï ing. verstrekt voor
schotten in rekeningcourant, geeft crediet
aan Landbouw, Handel en Nijverheid
tegen zakelijke of persoonlijke zekerheid.
Wij wenschen aan de Nederlandsche
Landbouwbank een vruchtbaren werkkring
in onze streken.
zien. Wees maar niet bang, dat ik me
te druk zal maken. Ik voel me stérk
genoeg..Ik begrijp 't tóch wel, 'tziet
er ongelukkig mee uitMaar onze
Lieve lieer zal ons helpen.
Ja, als Die 't niet doet.... zegt
vrouw Giessers zwaar zuchtend.Als
je dan met alle geweld wil.... maar ze
zullen jc tegenvallen; houd je voor
bereid.
Wel een half uur lang blijft Giessers
met 't overzien van zijn berooiden gel-
delijken toestand bezig. Vrouw Giessers
heeft er maar 'n oogenblik bijgezeten,
kon er niet langer naar kijken, voelde
zich veel te zenuwachtig wordten. Ver
strooid, 't gezicht hoogrood gekleurd
van spanning, doet ze hier en daar
wat werk in de kamer. Nu en dan ziet
ze van terzijde naar Jan. Wat gloeit
zijn gezicht! Dik zwellen de aderen op
zijn slopen, 't Stuk krijt, waarmee hij
haast de helft van de tafel vol cijfers
en teekens heeft gezet, trilt in zijn
vingers. Ze had nog moeten wachten
verwijt ze zichzelf hem zijn zin
niet moeten geven.,.
Eindelijk klaar een langen zwaren
zucht uithijgend laat Jan zich in zijn
stoel achterover vallen. Dof staren de
wijd open oogen uit 't smartelijk ver
trokken gezicht.
Zonder te weten, wat ze zeggen zal,
gaat vrouw Giessers naast zijn stoel
staan, vat één zijner handen in de
hare...
Ellendig roept Giessers op schrei
enden toon uit, met de vuist op de
tafel slaande.
Een oogenblik is er benauwende
Groote havenstaking in Engeland.
Zaterdagmiddag is in Engeland een
groote staking van havenarbeiders be
gonnen, de grootste die Engeland ooit
beleefde. Zij omvat eenige honderd
duizenden arbeiders. Deze verlangen,
dat hun loonén zullen worden ver
hoogd met de 2 shilling, waarmede
het'de laatste jaren gekort is. 1
De regeering zou dezen eisch als
gerechtvaardigd beschouwen wegens
de stijgirig van het index cijfer.
De werkgevers wilden 1 shilling
geven'' en over den tweeden een be
slissingvan scheidsrechters vragen.
Het geschil op zichzelf is dus zoo
groot niet. Men begrijpt niet, dat daar
over zulk een reusachtige staking kan
woyden ontketend,.
Het neerleggen van het werk ge
schiedde zeer ordelijk. .De laatste da-
geil \Vas hard gewerkt, vooral tot los
sing van de schepen, die levensmid
delen hadden geladen.
Vele arbeiders hadden 24 uur aan
één stuk gearbeid.
In alle havens van Engeland is de
staking, tegelijk uitgebroken. Er liggen
tientallen schepen, dje vergeefs op los
sing wachten.
Wanneer de staking niet zeer spoe
dig een einde neemt, vreest men een
grooten levensmiddelen nood. Aan
vleesch zou binnen eenige dagen ge
brek komen.
Te Londen verwacht men eveneens
een kolennood, omdat bijna alle steen
kolen daar per schip aankomen. De
voorraad kruidenierswaren moet echter
voor verscheidene weken voldoende
zijn.
Dat de handel door deze staking
groote schade lijdt, is te voorzien. Het
mijnbedrijf zal er wel onder lijden.
Men schat het verlies der mijnen op
90 millioen gulden per week.
Een Duitsche kuntfabriek te Blerik
Te Blerik is een terrein gekocht,
waarop met Duitsch kapitaal een
textielfabriek wordt gebouwd voor de
vervaardiging van Barmerkant, welke
geëxploiteerd wordt door de N.V. Bar
merkant, directeur de heer Michael.
Een twee honderd personen zullen
in deze fabriek werk vinden.
Een gedeelte van de ijzergieterij van
P. van dén Bergh te Blerik zal inge
richt worden voor de vervaardiging
en reparaties van de voor deze textiel
fabriek benoodigde machines.
Lactaria.
Naar aanleiding van het in verschil
lende bladen voorkomende bericht, als
zou de modelhoeve Lactaria, in eigen
dom toebehoorende aan jhr. de Blocq
van Scheltinga te Velp, in andere han
den overgaan, wordt van bevoegde zijde
aan het Boxm. Weekblad het volgende
gemeld
De modelhoeve Lactaria heeft in
derdaad verleden jaar te koop of te
hun» gestaan, maar thans niet meer.
Sedert de heer Hoogland met de
leiding van hel bedrijf is belast, heeft
de modelhoeve een algeheele verjon
gingskuur ondergaan. Het geheele be
drijf is van electriciteit, zoowel voor
licht als kracht voorzien. De nieuwste
machines op allerlei gebied zijn aan
geschaft.
Centrale Boerenleenbank
Deze instelling, gevestigd le Eind
hoven, heeft thans 515 aangesloten
boerenleenbanken, waarvan in Noord-
Brabant 195, in Limburg 147 en in
Gelderland 69.
Te Oirschot is de woning van den
rijwielhandelaar A. van O. totaal uitr
gebrand. De brandspuit was aanwezig,
doch gaf geen water, daar de burge
meester niet aanwezig was en er vol
gens het reglement niet buiten last
van den burgemeester gespoten mag
\vorden. De loco-burgemeester'die ter
plaatse was, gaf geen order.
Toen het perceel nagenoeg geheel
was uitgebrand, verscheen de burge
meester en werden tenminste de be
lendende perceelen no^j nat gespoten.
Autobus omgekanteld.
Dinsdagmiddag is een autobus van
den dienst AmsterdamHoorn vlak bij
Ilpendam den onderdijk ingereden en
ondersteboven geslagen. De chauffeur -
met 12 passagiers zaten in den wagen
De ongewonde passagiers zijn per tram
vertrokken, onder wie een persoon, die
door den schrik de zenuwen in het
hoofd waren geslagen en zich niets
herinnerde van het voorgevallene.
Twee ernstig gewonden zijn bij den
heer Loguit opgenomen en verbonden
door twee doktoren uit Purmerend. De
oorzaak van het ongeluk is een raad
sel. De chauffeur staat bekend als een
voorzichtig man.
Een zwarte lyst
Aan de Gooi- en Eeml. wordt gemeld
uit Laren
De lijst bedoeld in art. 50 onzer
politieverordening, waarbij aan hen
die meermalen wegens openbare dron!
kenschap veroordeeld zijn, of van wie
Knappe brandweer
stilte, als slèenen neerdrukkend op
hoofd en schouders.
Jan Giessers ziet zijn vrouw aan...
Ach, wat een verdrietig gezicht
Dadelijk gaat 'ze schreien Kom, in
Godsnaam, zich flink gehouden!
Alles nagekeken, vrouwtje, zegt
hij met een nagemaakten* glimlach om
zijn trillenden mond.
En vraagt ze gejaagd, angstig.
Hij probeert 't luchtig te zeggen
Als je me vier honderd gulden kan
tooveren, dan zijn we juist zoo ver als
verleden jaar om dezen tijd.
Zóó erg? roept ze, van schrik
zijn hand loslatend.
Weer zwijgen ze.
-Ja, vrouw. Opeens strekte hij
de hand uit naar 't kruisbeeld. Een
flikkering van hoop glanst uit zijn
oogen, vermopiend zijn ruw werkge-
zicht. Kijk, daar in den hoek, vrouw,
daar hangt Hij die ons helpen moet.
Ja, zegt zijn vrouw zacht.
We moeten Onzen Lieven Heer
toch al erg dankbaar zijn. Ook in dezen
nood zal Hij ons helpen, hoop ik.
Met bidden is alles te krijgen.
Tenminste a's 't je zalig is. ver
volgt Giessers. Je weet 't natuurlijk
niet. Onze Lieve Heer heeft zijn eigen
Moeder en Voedstervader ook niet uit
de narigheid geholpen, omdat 't zoo
beter was.
1Ja, God weet alles 't best... Maar
ik hoop anders...
Ik ook, vrouw, en dat mag gerust,
valt Jan haar in de rede». Kom, ik
heb zoo'n vaste gedachte, dat we er
weer bovenop komen mettertijd.
Toch vraagt zijn vrouw met
ineens weer iets van opbeuring in haar
stem.
Zeker, vrouw Dus maar werken
en bidden wat jou Luister 'ns,
ik heb een plan... Als ik 'ns naar
Kragers ging en vroeg of hij nog wat
gaf op ons boerderijtje...
Ach, die Kragers
Jan staat niet versteld van ditdriftig-
geuite antwoord, verwachtte het wel.
't Eenige wat er opzit, zegt hij
kalm. Of jij moest iets anders weten
Nee, man. Maar, je weet, ik ver
trouw Kragers niet. Hij is er wel altijd
voor te vinden om ons te helpen, maar
ik geloof niet veel van zijn vriendelijk
heid.... Als we nog méér geld van hem
opnemen, kan hij wel op 'n goeien
dag ons heele boeltje aanpakken.
Kom! Als we op zijn tijd do rente
betalen.... Maar tevergeefs tracht Jan
Giessers vastheid te geven aan zijn
stem Inwendig moet hij 't zijn vrouw
toegeven, dat boer Kragers niet al te
best vertrouwbaar lijkt. Voor braaf en.
milddadig staat Kragers niet bekend,
en toch, hén helpt hij welke reden
beslaat daarvoor, heeft hij zich dikwijls
afgevraagd. Kragers heeft in zijn
manier van doen iets over zich, dat
Jan niet bevalt; daar is iets valsch-
achligs in zijn vriendelijkheid.... Maar,
is 't misschien geen verbeelding?....
't Zal toch moeten, vrouw, ver
volgt hij na eenige oogenblikken van
zwijgend nadenken. Ik doe 't heele-
maal niet graag, maar 't moet.
Wordt vervolgd.