Tweede blad. «ei Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. JS-i Uit vroeger dagen. FEUILLETON. Het Kruis waarbij 't spookte i Een zondvloed van bloed. Gemengd Nieuws. Zaterdag 9 Februari 19241 48e Jaargang No 8 PEEL EN j\£A..AS voor het buitenland men( gr00te re(juc,ie (by vooruitbetaling) f 1,30 TJltfav# van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VHNRAT. Tel. No. 51 aizonderl. nummers 5 c. De Heer Jos. Scheepers schrijft in de Zuidwillemsvaart de volgende schets uit den ouden tijd. Iedereen heeft wel eens hooren ver tellen van de minder goede hoedanig heden van 't Bakelsche volk, als heel wat lomp zijnde, achterlijk enz. in vroeger tijd. Want wie tegenwoordig hier in de omstreken eens een kijkje neemt, zal moeten erkennen dat onze boeren zich gerust kunnen meten met die van andere streken. De oogsten zijn over het algemeen zeer goed, dank den in groote hoeveelheden gebruikten kunstmest; bij vele boeren heeft men stamboekvee op stal, terwijl cle stallen zoo modern mogelijk worden ingericht. De verschillende coöperatieve ver- eenigingen op landbouwgebied getuigen, dat men ook hier zijn lijd kent, en men in de productie zoowel als wat den afzet der producten betreft, het hoogst mogelijke tracht te bereiken. Niemand denkt er dan ook wellicht nog aan, hoe voor een betrekkelijken korten tijd, een goede GO 70 jaar geleden, het boerenvolk er hier aan toe was, hoe de menschen moesten zwoegen voor hun dagelijksch onder houd, welke geringe middelen hun hiervoor ten dienste stonden en op welke manier ze zich wisten te helpen. Men moet nu niet meenen dat het leven voor de boeren toen een slaver nij was, want wijst men oude men schen eens op den kolossalen vooruit gang der laatste twintig jaar, dan schudden ze nog wel eens medelijdend het hoofd en zeggen »vroeger was het volk veel gelukkiger, nijd of afgunst bestond er om zoo te zeggen niet, iedere buurt of zelfs het geheele dorp hielp elkander als zulks noodig was. Het leven was vreedzaam en te vree." We zullen, trachten, die vroegere toestanden nog eens voor den geest te roepen, zooals ze door ouden van dagen zijn meegemaakt en verteld. Vooreerst bezat het volk een rotsvast geloof, dat als het ware haast onbewust werd gevolgd en hooggehouden. Per sonen die een minder goeden naam hadden of een andere richting volgden werden geschuwd. Allen achtten het een heilige plicht de Zondagsche kerkelijke diensten bij te wonen, hoe bezwaarlijk dit voor velen, wegens den verren afstand en slechte wegen, ook was. Des avonds werd altijd gezamenlijk het rozenhoedje gebeden, en drie keer per dag voor het eten het Engel des Ileeren. De pastoor was de man, waar een ieder groolen eerbied en ontzag voor had, en die in een of ander moeilijk geval om raad en bijstand werd ge vraagd. Zijn woord gold voof allen als een wet. Het boerenbedrijf was de bron van door O. F. M. 4. Langzaam, als onwillig begonnen die dingen zich wat op te werken uit de vale somberheid. 't Leek of de personen, door wien de kamer was ingericht, 't er expres op had aangelegd dat zoo smakeloos mogelijk te doen. Er was een vies- kleurig behangsel van plompe, ver frommelde blommen, waarvan' 't leek, dat eenmaal een dronken teekenaar 't Eatroon had ontworpen. Een zware, el-groen geverfde balk liep schuins, van den eenen hoek naar den anderen, langs de hardgeel geklakte zoldering. Aan den wand, op de eereplaats in 't midden, hing een groot mansportret met een verwaten, zelfgenoegzaam lachend gezicht, waarop duidelijk de gedachte te lezen stondik ben een rijke boer en daarom laat ik zoo'n groot portret van me maken. Hier en daar, zonder orde, stonden de lenden- zwakke fabriekstoelen met een valsch verfje als de blos van een teringlijder, hoog op de schriele pooten, alsof ze te koud stonden op dien vloer van grauwe plavuizen waar ze niet voor bedoeld waren. Op de gepolitoerde tafel met overal uitgebeten kringen van fiesschen en glazen prijkte een ruime kooi met bestaan. Paarden, trof men alleen bij de allergrootste boeren, de meeslen hadden een os voor trekdier, terwijl sommigen een koe in de kar hadden. Er werd veel rogge verbouwd. »Schiet" thans de rogge gemiddeld 4 vat per vim, toen was men al blij met 2ijï 3 vat. Deze werd, voor zoover niet noodig voor zaadgoed en eigen gebruik, geheel verkocht. Men ging met een paar handen vol in een papieren win kelzak gezamenlijk naar de Beurs, waar de kooplieden kwamen. De Gemertsche Beurs stond hier het hoogst aangeschreven. Somtijds was de rogge zeer duur, zelfs van f 2,50 tot f 3,50 per vat. Toch was de op brengst per II. A. veel minder dan thans. Als een hoer dacht, de rogge zal nog een stuiver of 2, 3 per vat duurder worden, hield hij ze vast. Er kwamen dikwijls gevallen voor dat de rogge, wegens te lang bewaren bedierf'. Dat noemde men de wervel. Aan 't vee werd in 't geheel geen graan gevoederd. Het kwam wel eens voor, dat een koe of oske niet opkon. Dan moest de veearts komen, welke gewoonlijk constateerde dat het dier geheel ondervoed was, terwijl toch de boer stutten in den herd had staan onder den zolder, uit voorzorg voor instorting wegens de groote voorraad graan, welke zich daar bevond. liet vee ging den ganschen zomer naar de peel, voornamelijk naar het Beesten veld, waar zich nu de uitge strekte ontginningen der Ned. Heide Mij. bevinden. De eigenlijke peel werd in dien tijd te gevaarlijk geacht, daar het moeras op sommige plaatsen meters dik was eu zeer drassig. Alle beesten van het dorp, ook jonge ossen waren er bij, werden ge- zamelijk naar de heide gedreven dooi den hjerd. Deze ontving hiervoor 10 centen per beest en den kost. Dit werd zoo geregeld, dat de boer die drie stuks vee had, hem drie dagen in den kost moest nemen. Zoo ging dit van boer tot boer. Het vee was er tijdens den zomer het best aan toe. Des win ters kreeg het niet anders dan hooi en stroo, zoodat het ten langen laatste zeer slapjes op de beenen stond en somstijds niet meer op kon. Dan hielp echter de gehee'e buurt elkander om de beestjes weder op de been te krij gen: Men kan begrijpen dat mei ver langen den zomer weer werd tegemoet gezien. De melk thuis gekarnd of gebcut- terd. De boter werd naar de winkeliers gebracht, die ze weer aan kooplieden verhandelden. Ze werd van hieruit wel eens per kar naar den Bosch, en zelfs naar. Keulen gereden. De prijs varieerde van 10 cent tot 15 cent per pond. Het vee was zeer goedkoop, een beste kalfkoe f 50, een goede vaars van 2 jaar f18 a f20, een vette os van 3 jaar f38 f40. Een nuchter kalf bracht fl,40 f 1,50 op. Een zekere Hannes de Kroets uit Helmond kwam er veel koopen. Hij had gewoonlijk een zak op zijn schouder en slachtte de kalfjes bij den boer en nam het vleeseh met de huid mede. Had hij er meerdere, dan werd gebruik gemaakt van een hondenkar. een klein steenen vogeltje erin, vlak onder de hanglamp, die misschien niet leelijk was maar grootendeels onzicht baar werd gemaakt door wel voor een kwartje gekleurd vloeipapier. Er naderde een getrippel van haas tige voeten. Driftig geklop op de kamerdeur. Hei!... IIo!... Wat? klonk een verschrikte stem uit de bestede. BaasKan ik binnenkomen, baas Wat, wat?... Ziek! Ik ben nog ziek Wat heb je dan Ja De deur werd opengegooid door een slordig-gekleede boerenmeid, met een hoogrood, ontdaan gezicht. Baas, er is wat gebeurd 1 gilde de deerne. Ge...beurd vroeg de baas met een gesmoorde stem. Ja, 'n moord gebeurd! Ze hebben er één doodgestoken Ah zoo... maar, maar Kijk Wat dan Jan GiessersZe hebben hem vanochtend gevonden. Bij 't Witte Kruis lag": hij. Vol bloed heelemaal Met een mes gestoken. Wel... welklonk 't zacht, aarze lend achter de deurtjes van de bedstede. En...ne... wie zou 't... gedaan hebben? Dat weten ze niet, baas. Ik heb er al 'n paar zoo gek hooren praten... van dat spook, maar dat geloof je toch niet, baas. Hé Je hebt er immers altijd mee ge lachen, baas. Niet waardriftigde de stem, Zoo zien we, dat er niet veel geld te maken was, en een gulden dus veel waarde vertegenwoordigde. Het volk was dus wel aangewezen tot groote soberheid en zuinig zijn. Geld verkwisten zooals heden ten dage, bestond toen niet, het eten en de kleeding mocht maar zeer weinig kos ten. De menschen trachtten zoo veel mogelijk van hetgeen ze zelf verbouw den in hun onderhoud te voorzien. Elke goede boer mestte en slachtte hoogtens één varken per jaar, waar mede een geheel jaar werd rondgeko men, of het huisgezin groot of klein was. Veel mindere luidjes konden zich deze weelde zelfs niet veroorloven. In een paar berichten is gemeld, dat in Rusland nieuw gevaar voor pogroms bestaat. De speciale correspondent van de »Daily Mail" in Rusland heeft daaromtrent uitvoerige mededeelingen gekregen van een uitnemend kenner van het land der Sovjets, een Engelsch- man, die er jaren heeft gewoond en ooggetuige is geweest van alle phases vai^ de Roode Revolutie en haar ge volgen. Hij heeft Europeesch-Rusland tot in de verste hoeken bezocht en stond steeds in het nauwste contract met het oude en het nieuwe régime, met de industrieleiders en met de nederige boeren. Rusland, zoo heeft die Engelschman tot den correspondent gezegd, staat aan den vooravond van een nieuwe ^stuip trekking", die het land misschien in splinters zal doen ui teen vliegen en het terugwerpen in een staat van bar- baarschheid nadat er een uitmoording op groote schaal heeft plaats gehad op onschuldige mannen en vrouwen, die in Rusland natuurlijk de Joden zijn- Met Lenin's dood zijn de partijtwis ten begonnen op te leven Joodsche leiders spelen in de bolsjewistische kringen een aanzienlijker rol dan weleer en de stem van Rusland ver heft zich, zij het nog ongearticuleerd, tegen »de Joden". Alom in het land prevelen de boeren voor zichzélf een strijdkreet, waarvan ze meenen dat hij van de lippen van den stervenden Lenin tot hen is gekomen. Men heeft verhalen gehoord van de laatste dagen van Lenin, die verschrikkelijk zouden geweest zijn, en waarop hij herhaalde lijk zou hebben uitgeroepen»God moge Rusland redden en de Joden uitroeien." De bijgeloovige boeren beschouwen dit als een bovenaardsche boodschap en vanzelf zonder dat de lieden van het Kreml er iets tegen kunnen doen, gaat uit alle windstreken van het Russische rijk de kreet op: - Dood aan de Joden De Joden zijn er door opgeschrikt, gelijk begrijpelijk is. De eerste »trek" ging uit de Oekraïne, waar al kleinere pogroms hadden plaats gevonden. Maar al meer en meer begint het geheele platteland zijn Joodsche bewoners te verliezen, die naar de steden trekken, waar ze zich veiliger voelen. De meid trok een heel verbaasd ge zicht. Niet, baas?... Nou... Welneê, meid 'n Mensch mag toch weieensgekheid maken... Nou zie je 't zelf...' Ik dacht... Ik, dacht, ik dachtMet dat ge zanik Zoo worden 'n mensch z'n woorden maar verdraaid!... Zoo, zoo... ah ja... is dat spook aan den gang 'geweest?... Ah!... De meid wierp een schuinschen blik op de bijna leege jeneverkaraf naast't bed, keek even of de deurtjes nog goed dicht waren, knikte toen slimlachend van welbegrijpen. Is de baas nog ziek Wat?... Ja, niet zuinig. Nou, of ik nog ziek ben Hoe lang is 't nou al Je ligt nu al drie dagen baas. Als ze den dokter... Nee, neeBen je dol, meid Als de vrouw over een dokter begint, dan zeg maar gerust: bij Kragers komt geen kwakzalver aan bed, - versta je? Dat hij z'n eigen nog liever ik weet niet wat deed... Die dokters weten er geen weerga van... Ik zal me zelf best genezen. Er klepte een paar klompen in den steenen gang, waaruit meteen een hooge nijdig-klinkende stem schelde O zoo, is me er al eentje voor ge weest Een dikke vrouw, met een dom, glimmend, kwaad-kijkend gezicht, schommelde, de handen in de zijden, de kamer binnen. O zoo! herhaalde 't vrouwen- Moskou is de laatste burcht voor de Russische Joden. Maar ook daar achten ze zich al ernstiger bedreigd. Reeds zien ze uit naar wijkplaatsen over de grenzen en ook die zijn niet talrijk. De Randstaten willen van deze emi granten liever niets weten; Pplen en Duitschland voelen er weinig voor, deze ongelukkigen »aangetast' door de Roode Terreur, zooals ze beweren, onderdak te verleenen. De Ver. Staten en Canada laten slechts een beperkt aantal immigranten toe. En toch wordt de stroom menschen die het allerergste vreezen, naar de grens steeds sterker. Het ontzetten diste is voor die stumperds, dat visa van vreemde mogendheden vrijwel niet te krijgen zijn, zelfs al hebben ze tegen hoogen prijs een pas bemachtigd. Kooplieden hebben hun zaken en voorraden verkocht, de huiselijke haard van millioenen is opgebroken, al wat nuchter ziet en denkt besteedt zijn energie, tijd en geld aan het redden van het veege lijf voor den zondvloed van bloed, die dreigende is... Van het I idriemanschap Zinovjef- Kamenef-Stalin zijn de voornaamste figuren, de beide eerstgenoemde Joden. Maar tegenover hen staan de verdere Volkscommissarissen en politieke kop stukken, van wie Tsjitsjerin, Rvkof en Sapranof en zelfs de Jood Trotski als anti-semieten worden -beschouwd. Van Trotski, den renegaat, heet het, dat hij zelfs niet afkeerig zou zijn van een pogrom. Leger en boeren zijn fel tegen de Joden... Is het wonder, dat sarcastische gees ten al de woordspeling hebben gemaakt dat op de »Nep" de »Vep" (afkorting vap de Russische woorden voor »alge- meen Joden-pogrom") zal volgen Inmiddels is reeds een opvolger van Lenin benoemd en wel Rykof, de tegenwoordige waarnemend voorzitter van den Raad van Volscommissarissen. Een sensationeele aanhouding. Men zal zich herinneren, dat eenige weken terug in een perceel aan de Ceintuurbaan te Amsterdam eerf Duit- scher werd beroofd van f 10.000, welk bedrag hij kort te voren aan een bank instelling had geëind. Er rees verden king tegen den 19-jarigen J. Kollewijn, die reeds eenige malen in gezelschap der bij dit geval betrokken beroofster was gezien en die ook om andere redenen door de politie werd gezocht, doch zich tot nu toe aan een arrestatie had weten te onttrekken. Er bestond n.l. eveneens verdenking tegen den man betrokken te zijn bij een inbraak en diefstal van manufacturen uit een perceel aan de Paleisstraat, terwijl hij bovendien voor een anderen diefstal nog zes maanden gevangenisstraf te goed had. JNa de bovengemelde berooving volgde de Amsterdamsche politie een spoor van den man naar Antwerpen. Toen men in de Scheldestad een onderzoek instelde bleek de vogel echter weer gevlogen te zijn en moest hij weer naar Nederland zijn uitgeweken. mensch. Is 't al door een anderen verteld? Wat doe jij hier? Mocht ik 't niet komen vertellen Altijd en eeuwig als de kippen er, als er maar een plasdankje te verdien valt Maar, vrouw... StilDe deur uitblerkte de vertoornde boerin heftig op de meid toestappend, alsof ze die omver wou duwen. Van schrik deed deze een stap achteruit, waarop de vrouw de deur pakte en die zoo gauw dichtsmeet, dat de meid haast moest maken om er geen slag van tegen 't lijf te krijgen. Ja, scheld jij maarschamperde de boerin, toen ze de meid luid mop perend hoorde weggaan. Dat gezanik, als je juist wal weet en 't dan wil komen vertellen... Maar, hoe is 't ermee? Kom je eruit, man? vroeg ze met een belangstellenden toon in haar stem en een onverschillig gezicht. Meteen draaide ze den knop van de beddeurtjes om. Snel verlegde zich de zieke, lag daar met 't gezicht naar den muur. Er uit komen hakreunde hij, een hik lach van droeven spot uit9toolend. Zoo? Afijn, dan is 't niet anders; 'n anderen dag dan maar. zei de boerin met rappe long, gehaast om over 't nieuws te beginnen, hopend dat de meid 'n restje voor haar zou hebben overgelaten, 't Is me anders 'n ge schiedenis met die Giessers, hé, man Ja! gromde haar echtgenoot. Die kletsmeid zal 't wel verteld hebben, mèar anders, ze hebben hem zoo maar met een mes... Ja» ja, jal viel de zieke mandrif- Dezer dagen werd de betrokkene te Rotterdam gesignaleerd en de Amster damsche inspecteur Joosten, vertrok V\ oensdag derwaarts in gezelschap van eenige rechercheurs. Onze apache bleek echter lont te hebben geroken en voor de opdringe rige belangstelling der Amsterdamsche politie, die trouw door de Rotterdam- sche werd bijgestaan, nam hij over haast de vlucht naar Den Haag. De vlucht geschiedde per huurauto, hetgeen hem noodlottig zou worden, want op den terugkeer slaagde de politie er in den chauffeur aan te hou den, die mededeelde, dat hij zijn passa gier gebracht had naar een café aan het Achterom in de residentie. In vereeniging ook met de Haagsche politie werd het perceel, waarin hel café gevestigd is, afgezet en na de noodige voorzorgsmaatregelen genomen te hebben drong de politie het café binnen, waar zij den betrokkene inder daad aantrof. Deze vluchtte naar den zolder en vervolgens op het dak, achtervolgd door eenige rechercheurs. Een opwin dende jacht over de daken volgde. Na 'n gewaagden sprong op 'n lager ge legen plat dak slaagde de apache er in op Je waranda van een woning op een derde etage te komen en liet zich nu langs de warandastijlen naar be neden zakken. Twee rechercheurs gle den hem als katten achterna, maar hij had eenigen voorsprong. Van de eerste etage sprong hij in den tuin van het benedenhuis, waar echter inspecteur Joosten hem opwachtte. Een oogenblik worstelden beide mannen om de overhand beiden rol der. over den grond toen ook de re chercheurs van de eerste verdieping in den tuin sprongen en de apache het tegen de overmacht moest afleggen. Ingezonden Mededeelingen Rugpijn waarschuwt. Iedere hardnekkige pijn in het smalle gedeelte van den rug waarschuwt u om acht te slaan op uw nieren. Zware, slepende rugpijn en scherpe steken bij bukken of plotseling keeren, wijzen op gezwollen, ontstoken nieren pijnlijke, overwerkte en vermoeide niere«. De taak der nieren is orn het urine zuur uit het bloed te fil tree ren. Kou- vatling, koorts, overwerking en buiten sporigheden overspannen de nieren en veroorzaken ontsteking. Zulk een in den aanvang lichte ontsteking leidt bij verwaarloozing mettertijd tot niergruis, waterzucht, 'rheumatiek of een chroni sche nierkwaal. Let op uw nieren, zoodra de rug pijn begint te doen. Zie toe of de urine afwijkingen vertoont, te schaarsch of te veevuldig geloosd wordt, brandend, pijnlijk en vol bezinksel is, een abnor male kleur heeft enz. Let ook .op hoofdpijn, aanvallen van duizeligheid, een voordurend vermoeid gevoel en zenuwachtigheid. Als uw nieren verzwakt zijn, gebruik dan Foster's Rugpijn Nieren Pillen, het geneesmiddel, dat ruim 50 jaren lang zwakke nieren heeft genezen en over de heele wereld wordt aanbevolen. Verkrijgbaar in apotheken en dro gistzaken f 1,75 per flacon geel etiket met zwarten opdruk.) 34 tig in de rede. Ik weet 't al, mensch De boerin schrok ervan, wist een oogenblik niet, wat ze nu zeggen zou. Dan zal ze je ook wel verteld hebben, hernam ze aarzelend, waar 't gebeurd is? Ja klonk 't snauwend. En van dal spook ook al... Of, ja, hoor eens... Ja, wat? zei gretig de boerin. Ach... ik wou maar zeggen... zoo'n spook, zie je, wat moet je daarvan denken Je bedoelt, dat 't wel een spook van vleeseh en bloed zal geweest zijn, spotlachte de boerin, probeerend een gewichtig wijs gezicht te trekken, wat haar heel komiek stond. Met een klop pend hart verwachtte ze van haar man een vleiend woordje over de betoonde schranderheid. Maar de zieke gaf geen antwoord dan een onverstaanbaar gebrom. Ze zag zijn schouders zenuwachtig heen en weer schokken. Wat ben je rillerig, man Maar, wat bedoelde je Ach-ch ziek!... koorts!... Ik wou, dat je me met rust liet. De vrouw haalde de schouders op, stak van ontevredenheid dikke onderlip een eind naar voren. 't Gordijn op trekken? vroeg ze wrevelig. Ja, mij goed!... En eten hoef ik niet te hebben. En een dokter, dat weet je, niet noodig. Met onverschillige rukken trok de boerin 't raamgordijn op. »Nou dan zei ze gemelijk, en schommelde naai de deur. Vervolg zie Eerste Blad.

Peel en Maas | 1924 | | pagina 5