Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Over wisselkoersen
p1 ktjilleiton.
Het Kruis waarbij
't spookte
Zaterdag 26 Januari 19&4
48e Jaargang No 4?
ABONNEMENTSPRUS
PER KWARTAAL:
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
(bij voo'uitbetaling) 11t30
afzonder!, nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 61
PRIJS DER
ADVERTENTIEN
1—8 regels
Advertentiën bij abonne
ment groote reductie.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen
Nu de frank naar beneden buitelt én
het Belgische volk zich terecht over
de toekomst verontrust, zoekt men
naar oorzaken en redenen van dat
zinken. De wisselkoers gaf aanleiding
tot een belangrijke ondervraging in
den Senaat, waaraan wij het een en
ander ontleenen.
De wisselkoers is inderdaad een der
meest typische kenteekens van het
economisch ongemak, dat zich na den
oorlog deed gevoelen. Wel is de wij
ziging in den wisselkoers niets nieuws
doch voor den oorlog kwarn lui sléchts
in een zeer gematigde verhouding
voor.
Bij hel uitbreken van den oorlog
kwam dit onevenwicht in den wissel
onmiddellijk te voorschijn. Bij de
oorlogsverklaring had het zeer rijke
Frankrijk n.l. in Engeland en in,
Amerika kapitalen belegd. De Fran-
sche financiers eischten onmiddellijke
terugbetaling van deze kapitalen. De
aanvraag van chèques op Frankrijk
was zoo groot, dat de dollar van 5.20
op 4.75 frank viel en dat het pond
sterling tegen minder dan 25 frank
veranderd werd.
Dat bleef niet duren, Frankrijk dat
alles moest op het spel zetten, werd
enkel kooper en bad een 'groote be
hoefte aan chèques op Londen eerst,
op New-York daarna.
De oorlog duurde veel langer dan
de economisten hadden voorzien, en
Frankrijk moest crediel vragen aan
Engeland en later aan Amerika. Men
pleegde overleg en bepaalde een wissel-
Koers voor den oorlog waarbij hot pond
27 frank noteerde. Kunstmatig werd
deze wisselkoers gedurende den gan-
schen oorlog gehouden.
In Januari 11)19 sneden de Engolschon
en de Amerikanen de kredieten af.
Frankrijk ko^ niet terugbetalen on
ook niet koopen wat het noodig had
orn nieuwe voorraden aan te leggen.
De Fransche frank gleed toen van de
helling naar beneden.
In België heeft de gedwongen koers
van den mark de Duitschers geholpen
bij het in beslag nemen van o^e voor
raden. Na den wapenstilstand*was de
Belgische geldomloop vergiftigd door
de marken. Aan de overname der
Duitsche marken heeft België een
leelijken strop.
De toenmalige regeering heeft toen
de zes milliards mark ingeruild tegen
biljetten der Nationale bank, die met
dit doel werden vervaardigd.
De tegenwaarde, tot een bedrag van
het drie vierde werd vertegenwoordigd
door niet verhandelbare bons der Bel
gische schatkist.
Sedert dien dag was de Belgische
valuta niet onverteerbaar meer, en was
onze wisselkoers ten gronde. Sinds
door O. F. M.
1.
'I Was een avond om bang van te
worden.
Verschrikkelijk bulderde de storm
wind. Loeiend joeg hij voort over de
eenzame vlakte, met akelige geluiden
van huilen en kermen, botste ginds in
't bosch omhoog tegen de toppen der
hoornen, greep ze vast in de hooge
kruinen, dat de takken piepten en
zwiepten en kreunende kraakten.
En aldoor onstuimiger raasde en
woelde en. tierde hij. Wee den boom,
die niet diep genoeg zich boog voor
zijn ontzettende machtGillend van
woede slingerde hij zich om den
eeuwenouden romp, duwde met gewel
dige kracht de kruin naar beneden,
wroette omlaag in de wortels, met
scherpe beten, dat ze knapten... Met
schelle kreten van doodsangst fladder
den de kraaien weg van de nesten in
den hoogen top, de lucht verscheurend
door hun ijeelijk gekras kra, kra
Vervaarlijk druischend stortte de
woudreus neer, kneuzend de hoornen
rondom, plofte niet een doffen plomp
op den grond.
Tierend van wraakgenot rende de
storm verder, zweepte omboog de
brhfsehde golven van de breedgezwob
heeft hij steeds geschommeld van 36
frank hét pond tot den koers van van
daag.
Het kwaad in verbandmet den
wisselkoers is op tweeërlei wijze van
invloedhet verlies op de pari en,
wat ernstiger is, de schommeling zoo
lang geen conversie meer mogelijk is.
Men weet, in welke voorwaarde wij
na den oorlog ons normaal bestaan
hebben hervat. Economisch gesproken
was België leeg geplunderd en hadden
wij niets dan werkeloozen. Een jaar
lang hebben wij voor het graan op
Amerikaansche credieten moeten leven.
Wij hadden aan alles behoefte. Met
zekeren trots denken wij aan den toe
stand terug, omdat het schouwspel van
den afgelegden weg zeer bemoedigend
is. Hij is van aard de ontmoediging
van het publiek te beletten alsook de
financieele neurasthenie, die thans
heerscht. In 1919 reeds hebben wij
voor 6 milliarden kunnen uitvoeren,
ofschoon een maximum van 2 milliard
slechts was voorzien. Een prachtige
ilslag. Wij hebben op illusies geleefd,
en die waren ons zeer nuttig. Met haar
hulp konden wij er ons dus boven op
werken.
Spijts alles zijn wij toch aan de hel
ling geraakt en juist op dat oogenblik
erliest het Belgisch publiek den moed.
Wij hebben leeningen moeten aan
gaan, en, wat erger is, wij hebben
dollars en ponden moeten leenen. En
particulieren konden voor de terug
betaling zulke lange termijnen niet
bekomen als de regeering er bekomen
kan.
Wij waren niet alleen om er illusies
op na te houden.
Ook in het buitenland hebben velen
geloofd, dat Duitsehland ons zou be
talen, dat dc ons gedane belofte zou
nageleefd worden. Vertrouwende op
onze spreekwoordelijke energie, hebben
zij Belgische franken gekocht, daar zij
rekenden op onze toekomst, op onze
edergeboorte.
Evenals 'wij, werden die menschen
slachtoffers van hunne illusies. Al
thans voor Frankrijk. Verleden jaar
heeft men gezegd dat het buitenland
Frankrijk wel 15 milliarden gede
poneerd had. Gij -weet, hoe het gaat.
Zoolang de waarde stijgt, verkoopt
niemand, doch zoodra zij daalt, ver
koopt men: Men verkoopt meer in
Frankrijk dan in België.
De vreemdelingen eischen dus de
franken op, die zij in Frankrijk even
als in België hebben belegd.
Sommige landen gingen zoover, dat
zij verboden de schulden aan de
vreemdelingen terug te betalen. Derge
lijke handelwijze zullen wij nooit tot
de onze maken. Men is verplicht ge
weest terug te betalen. Maar dit is
nog niet alles. Er is nog een ander
verschijnsel.
Sedert de wissel een koopwaar ge
worden is, werd er op de beurs gespe
culeerd. Men heeft gekocht om den
volgenden dag te verkoopen.
Als men derwijze speculeert en de
waarde daalt, dan ziel men alles in
het zwart, evenals in geval van stij
ging het tegenovergestelde voorkomt.
De verhandelingen^ op stijging of
daling eindigen trouwrens met gelijk
te staan. Doch deze speculeering ver
len beek, die hard-klaterend van angst
en schrik door en over elkander voort
holden, schuimend van drift om weg
te vluchten voor den ontzettenden
vijand.
Vervaarlijke, zwarte wolkenmassa's
hingen te drijven in den donkeren
nacht.
Bijwijlen, enkele oogenblikken maar,
blikte de maan over zulk een zwarte
wolk heen, waagde een naargeestig
licht-glimmen te spreiden over 't, ge
teisterde landschap. Maar, omhoog
schoot de stormwind, joeg in razende
vaart de wolkenbonken voor zich uit,
stortte ze heen over de maan, greep
dan enkele van die zwarte monstersin
zijn geweldige klauwen, smakte ze met
onstuimige kracht naar omlaag
kletterenden stortregen...
O, ik kan 't zoo niet meer uit
houden
Ilij stond stil op den doorweekten,
slijkerigen zandweg, naast de breede
beek, uitgeput.
Zijn borst zwoegde gejaagd op en
neder. Hijgend snakte hij naar adem
Wat een verschrikkelijke avond|En
nog zoo ver, zoo ver
Scherp verweet hij 't zichzelf, dat hij
ginds in de boerderij niet 't vriendelijk
aanbod had aangenomen om daar m
vredesnaam vannacht toch te blijven.
Zijn vrouw had 't immers toch gemak
kelijk begrepen, zou niet ongerust zijn
geworden. Vanmorgen had hij zelfs
nog op de mogelijkheid gewezen van
niet thuis te zullen komen, al was 't
dan ook
gezégd-
dat hij 't om te lachen hod
wekt hoogten en laagten, die de open
bare meening zenuwachtig maken en
de normale aankoopen van onzen han
del hinderen.
De vrijheid van wissel en ruiling
was voor ons een noodzakelijkheid,
maar hield ook twee kwalen in de
binnenlandsche zwendel en de uitwij
king van kapitalen.
Beide kwalen zijn moeilijk te be
ierken en te .verhinderen. Zoo wordt
!e wisselkoers op hel buitenland niet
uilsluitend bepaald door het aanbod te
Brussel, doch ook door het aanbod te
New-York, te Londen of elders.
Wij beheerscher het aanbod niet,
dal uit het buiteiViarid wordt gedaan.
Wie b.v. te Amsterdam Belgische
franken bezit,, verkoopt ze wanneer hij
dit wenscht en de buitenlander oefent
dus, zooals hij het wil, invloed op
onzen frank uit
Het is zeker, dat de Belgische frank
en de Fransche frank op sommige
oogenblikken werden aangevallen van
het buitenland uit. Dergelijke aanval
is gemakkelijk. Men koopt eerst Bel
gische franken en wanneer men de
paniek wil verwekken, zend men om
streeks 4 of 5 uur na 't sluiten van
de beurs, bv. uit Tsjeclio-Slowakije of
elders lelegrammen naar Brussel met
bevel Belgische franks tegen eiken
irijs te verkoopen. |Tegen dergelijke
behandeling zijn wij ongewapend 1
Dit kan ongetwijfeld slechten in
vloed hebben.
Wat invloed heeft, is de handels
waarde. In de twee of drie laat9te
maanden was hij beter dan voor den
oorlog. De algemeene productie van
het land is vergeleken bij wat zij in
1913 was, er op vooruitgegaan: wij
klimmen weer den berg op, wij klim
men zelfs vlug.
Er kan dus geen ernstige grond ge
onden worden voor een flnantieel
offensief tegen ons, dat trouwens zou
spaak loopen, zoo wij gewapend blij
ven.
Iedereen ziet niet in, dat, evenals
onder den oorlog, hel moreel moet
worden in a&ht genomen. Men heeft
ons verzekerd, dat onder den oorlog,
als de Duitschers een voor ons on
gunstig l.egerberichi. afkondigden, zelfs
wanneer het waar was want zulke
zijn er ook geweest niemand het
wilde gelooven. Zoo iets was over
heerlijk.
Welnu, wanneer men Ihans een on
gunstig feit in het licht stelt, zelfs
wanneer het valsch is. dan wordt het
mode daaraan geloof te hechten.
En hij, die den schijn heeft, niet
pessimist te zijn en te gelooven dat
alles goed zal aftoopen, wordt voor
een naief mensch gescholden.
Dit land, dat het gedurende vier
jaar lang oorlog heeft volgehouden,
dat daarna weer naar de hoogte is
geklommen, dat weer rijk en mis
schien te rijk is, dat land is voor
sommige lieden, die zeggen, dat het
er slecht gaat, ernstig ziek.
Ook België is niet het eenige land
welks handelsbalans met een tekort
sluit; wat wij noodig hebben is be
snoeien van uitgave door den Staat en
bezuinigen vanwege de burgers.
Het is noodig, dat de schuldeischers
van België weten, dat al de Belgen
bereid zijn1 om nog blijk van fiscalen
moed te geven.
Daar kan nog heel wat bezuinigd
worden als wij nagaan, wat België
enkel aan weeldeartikelen invoert
voor negen en dertig millioen aan
automobielen, voor 12 millioen aan
tulle en kant, voor 5 millioen reuk
waren en voor verschillende millioenen
sigaren en sigaretten, huiden enz.
En een der grootste faktoren van de
inzinking van onzen frank is wel de
Roerbezetting, die weinig aarde aan
den dijk brengt.
Ook/'gaat hierdoor een klein landje
gebukt onder ondraaglijke militaire
asten, om wille van zijn internatio
nale 'politiek, die het binnenlandsche
huishouden en de binnenlandsche po
litiek beheerscht. N.K.
Peizend bleef hij een wijle staan.
Kom, mompelde hij ten laatste,
'1 is eenmaal zóó, zaniken geeft niemen
dal, gedane zaken nemen geen keer
moed gevat, JanVooruit maar weer
Over een kwartiertje zijn we aan 't
Witte Kruis en dan nog een klein
halfuur...
Maar 't was vèr toch, o zoo ver-
Moeilijk sukkelde hij op zijn zware
klompen verder. Zijn voeten zakten
weg in 't slijk, 't water sieperde hem
door de kletsnatte kousen. De wind
sloeg hem in 't gezicht met regen, hé,
die pijn deed...
Kom, vooruit maar, wat'gauwer. Des
te eerder was 't gedaan...
Toch zou ze blij zijn, dat hij thuis
was. Zoo wat knorren van dat hij
maar beter had gedaan met dèèr bij
den boer te overnachten, jawel, maar
inwendig blij, zie je... jaNeê maar,
wedden wou hij, dat ze warm eten
voor hem bad opstaan... Hu, wat een
windHé, was hij er maarWarme
aardappels met bieten en een stuk
spek. En dan vertellen, dat hij 't kalf
zoo voordeelig verkocht had. Die gul
dens en rijksdaalders laten zien...
Neen, dat was niet uit te houden
Driftig stampte hij op den grond. 'I
Leek hem, of 't vel van zijn gezicht
zou kapot-barsten van de kou en de
nattigheid. Hui verend wreef hij zich
over zijn ijskoude, strak-gespannen
voorhoofd en wangen, trok de pet nog
dieper naar voren, boog 't hoofd nog
meer omlaag op de borst. Vooruit maar
in Godsnaam
fn Godsnaam. - Eensklaps, ooVer-
Land- en Tuinbouw.
Phosphorzure yoederkalk.
Voor opbouw en instandhouding van
het dierlijk lichaam is zoowel phos-
phorzuur als kalk noodig, speciaal
voor de beenderen. Met de urine wor
den steeds geringe kwantums uit het
lichaam verwijderd en daarom moet
men ze in het voedsel teruggeven.
Anders treden licht Eng. en beenbreek-
ziekte op.
Te veel zuur persvoer werkt in dezen
ongunstig, evenals te sterke voeding
van jonge varkens met aardappelen,
meel en ondermelk. Kalk en phosphor-
zuur moeten als bestanddeelen van
bet voedsel kunnen worden opgeno
men.
Bovengenoemde stof nu is gemak
kelijk opneembaar en voldoet aan de
bepaalde eischen (niet meer dan 1 pet
chloor). Bij varkens echter kan een
weinig chloor calcium gunstig werken
Veel is en wordt er met dit product
geknoeid. Daarom veehouders, koopt
onder A. H. V. en laat uwe monsters
onderzoeken aan 't R. L. Proefstation.
Bijmengsels bij de phosphaten zijn
uit den booze. De codex voedermid-
delen garandeert 86 pet. phosphorzuur
Veel Duitsch goed bleek rommel te
zijn. Koolzure kalk past b.v. beter op
't- land, dan in de maag der dieren
Ook betale men voor allerlei, z.g.
gezondheidspoeders" niet te veel.
Gelukkig hebben we een goed Neder-
landseh product, dat als phosphorzure
voeder ka Ik Delft in den handel wordt
gebracht en waarvan de X. V. v.h
Hulshof en Co Utrecht, de hoofdver
tegenwoordiging heeft.
liet is vooral bestemd voor inest-
arkens, drachtige en melkdieren, daar
deze stof noodig is voor een goede
melkafzet. Ook aan kippen geve men
een weinig. H. B.
Geraenjfd Nieuws
Verplaatsing der kermis te Venlo.
Het schijnt dat de plannen van B.
en W., om de militaire terreinen als
standplaats voor kermisvermakelijk
heden aan te wijzen, veel strijd zal
ontketenen tussckeu voor en tegenstan
ders der kerinisverplaatsing. Bereids
werd een comité van actie gesticht
door voorstanders der plannen van B'
en W. De tegenpartij zal zich evenmin
onbetuigd laten en de »strijd" is daar!
Valsch geld.
Ten kantore van den Rijksontvanger
te-Venlo werd wederom een valsche
zilverbon van f2,50 in beslaggenomen.
Hij was vrii slordig nagemaakt en
goed te herkennen aan de kleur en
aan den slechten druk.
Tekort van ruim f 22000.
Men meldt uit Gemert.
Na het zoo plotseling overlijden van
onzen Ontvanger, de Heer B., is hel
Gemeentebestuur overgegaan tot op
name en beslag van de gemeentekas.
Er bleek een tekort van ruim f22000
te zijn. Nadere bijzonderheden kunnen
wij nog niet melden. Tot tijdelijk ont
vanger is aangesteld de Heer P. Bijvoet.
Woningbouw te Helmond.
In de Woensdag gehouden vergade"
ring van den Raad der (gemeente Hel"
mond werd een crediet toegestaan van
f 170.000 tot den bouw van 100 arbei
derswoningen met bergplaatsje, waarbij
begrepen zijn de kosten van straat-
aanleg, rioleering enz. Deze woningen
zullen in-hoofdzaak gebouwd worden
op de open terreinen nabij de Ivarel-
Raymakersstraat en bedoeld zijn voor
kleine gezinhen. De huurprijs zal be
dragen f2,55 tot f2,95. De aanbesteding
zal binnenkort plaats hekben.
Vroeg er b\j.
De winkelier v. Beul te Milheeze
werd dezer dagen aangenaam verrast,
doordat een krielkippetje met 7 jonge
kuikens voor den dag kwam.
Een kanibalistiselie kerkbezoeker.
Tijdens een middaggodsdienstoefening
in de R. K. Kerk te Berchem beval de
ordebewaarder B. uit Oss, een jeugdi
gen kerkbezoeker meerdere oplettend
heid aan. Deze persoon, hierover ten
zeerste gebelgd, ging den ordebewaar
der le lijf en beet hem dermate in den
neus, dat B. zich onder geneeskundige
behandeling moest stellen. Tegen den
heethoofd werd proces-verbaal opge
maakt.
Nederlandsclie melk naar Duitsehland.
Naar het Hbld. meldt, zijn de onder
handelingen over de levering van melk
aan het Riinlandsche industriegebied
en het Ruhrgebied beëindigd. Het
overeengekomen kwantum van 150,000
liter kan weliswaar voorloopig nog
niet worden bereikt, doch de eerste
melkzendingen zijn reeds Zaterdag
aangekomen.
Het contract is met een termijn van
een maand opzegbaar.
L&ndbouwersrisico.
De knecht van den landbouwer S.
te Driel raakte, druk lettende op zijn
werk, bij het voederen der koeien met
zijn oog in een lantaarnhaak die op
de meeste boerderijen op de deel op
hoofdhoogte hangt. Bijna het geheele
bovenooglid werd afgescheurdook
het oog zelf was beschadigd.
Per auto werd hij naar het zieken
huis te Arnhem vervoerd.
wacht, als een tik op ziju hersens trof
hem de groote beduidenis van dat los-
daarheengeworpen woord...
Ja, in den naam van God moest je
alles doen... Alles, alles voor God... De
mensch is geschapen om in dit leven
God te dienen. En voor niets anders,
neenWat kwam daar weinig van
terecht; wat maakten de menschen
zich druk om allerlei kleinigheden...
mooie kleeren, handel, hoog-aange-
schreven staan bij de menschen... Wat
een misselijk geploeter!
De weggejaagde maan durfde weer
even zich vertoonen, gluurde met een
bleek gezicht over den glimmenden
rug van een zwart wolkenmonster...
Daèr woonde Hij God in den
Hemel Die baas was over alles...
God zag hem nu, keek nu naar hem...
Hé, als ie daar eens over nadacht!...
Wat zou God nu wel van hem denken
Veel gebreken, ja maar hij deed
toch zijn best. God zou 'niet boos op
hem zijn, zou hem wel liefhebben...
Als hij nu eens plotseling kwam te
sterven, zou hij niet naar de hel gaan,
neen, zeker niet, want hij deed toch
nooit groote zonde... Hè, hoe verschrik
kelijk als je in staat van doodzonde
wasGod kwaad, de vuile duivel je
vriend, den heelen dag en nacht kans
hebben voor eeuwig naar de verdoeme
nis te gaan, den heelen dag hard wer
ken voor een schraal beetje eten en
dan maar niets verdienen voor den
Hemel... Bah, wat een leven Ne6 hij
had narigheden genoeg in ^iin leven.
ach, ach, als hij die vreesoliike -geld
zorgen toch senè in keer'te boven
kon komen... maar [ongelukkig was je
niet, als je maar goedstond met God...
Geloof zij Jezus-Ghristus
De regenvlaag had nu opgehouden
Jan Giessers hield 't hoofd weer wat
meer overeind. Die wind, die wind
hijgde hij. Maar 't is al een geluk,
dat die akelige regen weg is. Kom,
geprobeerd om wat aan te stappen
Vaag teekende (zich op een kleinen
fstana de lijnen van 't Witte Kruis
af tegen de donkere lucht.
Jan Giessers klemde eensklaps de
tanden stijf op elkaar. Een gevoel van
angst was hem opgekropen naar 't
hart, met geweld trachtte hij 't néér
te duwen. »Gekheid", bromde hij, er
bestaan geen spokenKletserij van de
menschen Anders ben je nooit bang,
als je voorbij komt."
Maar... als er nu eens iets van wéér
was Hè, je werd er akelig van
Anders... menschen genoeg, die voor
fjeen honderd op een avond als dezen
angs 't Kruis zouden gaan, om de
weerga niet!... Dan maakte de duivel
spektakel van plezier: hij had de ziel
van 't meisje, dat daar 's avonds op
die plek doodgevallen was, toen ze van
't dansen kwam, en 't Kruis, dat dc
menschen er hadden opgericht, kon
daar niets aan veranderen... Kom, weg
met die flauwigheid Alsof Onze Lieve
Heer dat zou toelaten V Maar, je las
toch wel eens van die dingen... De zie!
van dat meisje kwam om een gebed
vragen, zeiden anderen...
i Wordt vervolgd.