Rekenen
Fulco van iern
Lessen der praktijk
Dit nummer
bestaat uit twee bladen
Opheffing Huurcommissie.
Zaterdag 3 Novembqrl928
44e Jaargang No 44
PEEL EN
rr°a°nrcoTrRPA»s. fst Weekblad voor VENKAY, HORST en Omstreken.
voor het buitenland 7 nlnt vrlnt*
LfcoXfnummêfi's? Ultfave van FIRMA. VAN DEN MUNOKHOF, VINRAT. Tel. No. 51
De Burgemeester en Wathouders
van Venray
brengen lei* algemeene kennis, dal zij,
gevolg gevende aan eene nitnoodiging
van den Minister van Arbeid, Handel
en Nijverheid, die van meening is, dat
voor de gemeente Venray hel vrije
verkeer voor de woningmarkt kan
worden hersteld, zulks in overeenstem
ming met de bedoeling van den wet
gever, besloten hebben (le Huurcom
missie voor de gemeente Venray met
ingang van t Januari 1924 op te
heffen.
Nieuwe zaken de huurcommissie
betreffende, zullen niet meer in be
handeling genomen worden.
Venray 26 October 1923
Burgemeester en Wethouders vrnd.
O. VAN DE LOO
De Secretaris
VAN HAAREN.
Het ligt ons nog versch in het ge
heugen, dat onze paarden duizenden
guldens kostten en dat onze koeien
een groot winstcijfer opbrachten. Dat
ons volk riep om meer rog en aard
appelen. Dat de loonen hoog, en de
arbeiders schaarsch waren. Dat het
boerenbedrijf een rijkmakerij was en
rentenieren een schooiersbaantje.
Dat het geld met duizenden naar de
bankinstellingen werd gebracht of aan
obligaties werd uitgegeven.
En thans Onze paarden kosten maar
honderden meer, terwijl idem zooveel
wordt uitgegeven aan Hengsten-
associatie's die opgedoekt zijn. De
groole winstmarge der koeien is voor
bij. De mais is duurder dan de rog,
terwijl de aardappelen thans een beetje,
en verleden jaar niets kostten. De
loonen gaan omlaag en de arbeiders
loopen met hoopen langs de straat. De
boeren zijn arm en de renteniers weer
heeren. Banken zijn gesprongen en
obligaties vergaan.
Over het algemeen hoort men dan
ook niets dan klagen, liet woord
malaise en bezuiniging is schering en
inslag. En als ik dan hoor dat het
boerenbedrijf zoo slecht is heden ten
dage, komt bij mij de vraag op, hoe
is het mogelijk dat al die rijkdom zoo
spoedig vergaan is Zoek ik naar het
antwoord dan moet ik dikwijls consta-
teeren dat het eigen schuld is. Er zijn
helaas nog zoo vele boeren, die er zoo
maar ruw weg op aan boeren, precies
of wonen ze zingen: »Laat die heele
boel maar waaien". Weliswaar bestaat
tegenwoordig voor eenige boeren een
harde strijd en wel voor diegenen, die
in de dure jaren boer zijn geworden,
of gedwongen zijn een bedrijf te koopen
FEUILLETON.
23
Wij kennen thans den man aan wien
Herman zijn vertrouwen geschonken
haddie nu weder op het punt stond
hem schandelijk te verraden, en na
eerst, zijn booze hartstochten gevleid te
hebben, slechts hel gunstige oogenblik
afwachtte zijn weldoener in een poel
van oneer en ellende te storten. Keeren
wij thans weder tot ons verhaal terug.
Maria, die sedert de laatste ontmoe
ting met Hensberg, meer op hare hoede
was geweest, en zich niet meer dan
onder geleide van vader Ambrosius
huiten het kasteel had begeven, ver
droeg zoo geduldig mogelijk haar lot,
en klaagde zelfs aan vader Ambrosius
hare smart niet, daar zij wist dat dit
den waarden man veel verdriet zou
veroorzaken. In het stille avonduur,
waarin de mensch zoo licht in zwaar
moedige mijmeringen vervalt, en zijn
geest zoo gaarne zich in hetverledene
verdiept, om geliefde beelden, die reeds
lang ter ruste zijn gegaan, in het ge
heugen weder le roepen, zat Maria
dikwijls voor het raam harer kamer,
beschouwde daar de zon, die achter
den gezichteinder verdween de lichte
wolkjes hier en daar met een zachten
rozengloed kleurde, en de prachtige
avondster die fonkelend uit het donker
wat meermalen gepaard ging met
zware hypotheek.
De rentelast drukt soms le zwaar op
zulke bedrijven, nu de inkomsten
kleiner zijn. Overigens kan ik toch
niet vermoeden dat het de hoeren zoo
slecht gaat, mits er gehoerd wordt met
kennis en overleg en daarom zou ik
thans nog zingen van Houdt er den
moed maar in."
Iemand die vertrouwen heeft in de
toekomst, behoeft den moed niet laten
te zinken en zeker niet als hij mei
wijs beleid zijn akker en vee wil be
stieren. Maar degenen, die zoo maar
op goed geluk aan boeren zijn dikwijls
verder op het pad naar den ondergang,
als ze zelf vermoeden.
Wat is hiertegen te doen
Rekenen, alles op-noteeren, dus boek
houden.
Dit is heslist noodzakelijk! Wij
moeten boekhouden, om niet meer aan
de belastingen le betalen dan wij wer
kelijk schuldig zijn, zoo zal de boek
houding het eenige bewijsstuk zijn om
ons tegen de te hooge aanslagen te
verdedigen. Wij moeten boekhouden
om te zien of ons bedrijf voor- of
achteruit gaat. Gaan wij vooruit, dan
moeten wij nog verder zien te komen,
en dus toch niet meer uitgeven dan
strikt noodzakelijk is. Gaan wij achter
uit, dan moeten wij middelen zoeken
om ons staande te houden en moeten
dus het eerst denken aan bezuinigen,
en dan niet met woorden, maar met
daden. Dan moeten wij rekenen, en
vooral niet bezuinigen van den ver
keerden kant. Wij moeten dus niet
bezuinigen aan kunstmest en kracht
voer, aan goed zaad en pootgoed, aan
dekgelden der koeien, aan contributie
onzer standsorganisatie's Of controle,
maar wij moeten bezuinigen aan over
tollige- en weelde-artikelen.
Wij moeten dus in alles den boeren-
eenvoud bewaren, en ons niet overge-
aan de wulpsche, stadsche mode.
Wij moeten alles rekenen en nagaan
en zoeken wat dienstig is voor ons
bedrijf. Wij moeten uitrekenen eene
doelmatige bemesting samen testellen,
wij moeten uitrekenen welke samen
stelling van veevoeder het best en
voordeeligst is! Wij moeten eens na
gaan of niets op ons bedrijf verloren
gaat, aan dure meststof, zooals nog
zooveel gebeurt op ouwerwetsche boer
derijen, waar men de gier uit varkens
hokken ziet wegvloeien. Wij moeten
zorg dragen dat de winter ons groen
voer niet opeet, daarom inkuilen. Wij
moeten onze koeien onder controle
stellen, omdat wij zeker moeten weten
of ze voordeel opleveren. Wij moeten
zelf onze biggen fokken, om bij gebrek
aan kasgeld toch varkens te hebben.
Wij moeten uitrekenen, welk voer
daarvoor het beste en voordeeligst is
en opschrijven hoeveel de varkens ge
kost hebben aan voer. Wij moeten
tijdig de varkens laten inenten tegen
vlekziekte, daar eventueel verlies groot
nadeel is, dat soms niet gedragen kan
worden. Wij moeten nagaan of onze
landerijen en weilanden behoorlijk
droogliggen, en anders den waterafvoer
verbeteren. Wij moeten onze landbouw
bladen lezen en daar de wijze raad
gevingen uit putten en toepassen, en
niet op vensterbank of achter den
blauw gewelf le voorschijn trad. Dan
dacht zij aan de dierbare afgestorvenen,
die daar ginds in de eenvoudige kapel
den eeuwigen slaap genoten, of zij ver
wijlde hij den afwezigen broeder en
diens schildknaaap, die haar hart zoo
vurig bij zich wenschte. Nog geheel in
die overpeinzingen verzonken, werd er
zacht op de deur harer kamer geklopt,
en trad vader Ambrosius het vertrek
binnen.
Zit gij weder in uw gewoon hoek
je met dien pijnlijken trek op uw ge
laat den onbewolklen hemel aan te
staren, die thans met duizenden lich
tende bollen bezaaid, in al zijn schoon
heid praalt, en kan zelfs dat heerlijke
tooneel, dat ons zoo zichtbaar aan den
grooten Maker herinnert, uw verdriet
niet lenigen, sprak de grijze priester,
op goedhartig verwijtende toon, terwijl
hij op een zetel aan de andere zijde
van het venster plaats nam, en Maria
met zijne vriendelijke blikken be
schouwde.
Maria zuchtte.
Mijn kind, ging de waarde man
voort, er knaagt zeker een geheim
verdriet aan uwen boezem, en sedert
wanneer heeft Maria geheimen voor
haren vader?
Maria antwoordde niet maar weende
Kom aan mijn kind, moed gevat!
Wien toch kunt gij beter dan mij
deelgenoot maken van de zorgen die u
drukken
Het meisje door den vaderlijken toon
getroffen, waarop de woorden van
vader Ambrosius werden uitgesproken,
en die haar dien avond meer dan ge-
spiegel steken. Wij moeten onze zonen
naar den landbouwcursus zenden, ook
al kost dit eenige guldens. Uwe doch
ters naar den melkcursus, al moeten
ze een uur ver gaan. Daarom nog eens
leest, rekent en houdt boek, want het
spreekwoord zegt: »Die schrijft, die
blijft."
Daarom landbouwers, is het in dezen
lijd een dubbele plicht alles nader te
belichten en na te gaan, vooral in
onze gemengde bedrijven, die toch
zooveel kennis eischen. Doet u dit,
dan zal voor u nog geen gevaar be
slaan, dat u over den »starl" boert en
u zult te alle lijden een beteren kijk
op uw bedrijf hebben. H. C.
Ingezonden Mededee;lagen
De werkelijke oorzaak van pijnlijke
gewrichten.
Rheumaliek is de bekende naam voor
pijn in de gewrichten, den rug, de
ledematen en vrijwel alle lichaams-
deelen.
De als rheumatiek bekende pijn is
in werkelijkheid le wijten aan over
tollig urinezuur in het bloed, door
zwakte der nieren veroorzaakt, hetgeen
voorkomen had kunnen worden door
bijtijds Foster's Rugpijn Nieren Pillen
te gebruiken.
Het overtollig urinezuur vormt scher
pe kristallen, die zich afzetten in de
spieren, gewrichten en zenuwen, en
langs de wanden der aderen. Bij be
weging van een spier of zenuw, waarin
zich urinezuurkristallen hebben afge
zet, ondervindt met scherpe, hevige
verschietende pijn. Na verloop van tijd
vormen zich ontstoken zwellingen.
Rheurnatische pijnen in de dijstreek
noemt men ischias, in den rugspieren
spit, enz.
Zoodra gij rheurnatische pijn be
speurt een onaangenaam of verlamd
gevoel in den rug of gij last krijgt
van urinekwalen, is het verstandig met
het gebruik van Foster's Nieren Pillen
te beginnen. Dit geneesmiddel helpt de
nieren om uit hel bloed de vergiften
af te voeren die rheumatiek, ischias,
zenuwpijnen, waterzuchtige zwellingen,
rugpijn, niergruis, enz. veroorzaken.
Reeds meer dan 50 jaren worden Fos
ter's Pillen met goed gevolg tegen
zulke kwalen gebruikt.
Verkrijgbaar in apotheken en drogist
zaken 5 f 1,75 per doos. 40
Jaren geleden gaf de bekende Haupt-
mann van Köpenick in Duitschland
aan zijn landgenooten, voor 't meeren-
deel blinde vereerders van »das Militar"
een goede les. Die destijds velen de
oogen heeft geopend.'t Blijft nog steeds
onloochenbaar, dal sommigen slechts
kunnen leeren door schade of schande.
Zoo ook kan hier te lande het giro
schandaal wellicht eveneens nog goede
gevolgen hebben en ten slotte blijken
te zijn een geluk bij een ongeluk! De
debacle heeft zoo'n omvang aangeno
men, dat men is moeten gaan zoeken
naar de oorzaken. Hoe ongaarne ook!
woonlijk opviel, stortte nu haar geheele
hart voor haren vriend uit, en voegde
er hij, dat de vrees hem te zullen be
droeven, haar teruggehouden had, hem
vroeger al het voorgevallene te ver
halen.
De priester had aandachtig alles
aangehoord, wat Maria hem mede
deelde, zonder haar een enkelen keer
in de rede te vallen, en toen zij reeds
lang opgehouden had, zat hij nog al»ijd
in dezelfde luisterende houding.
Heeft Heer Hensberg aanzoek om
uwe hand gedaan zeide hij eindelijk,
en dat zonder zich te verwaardigen mij
een woord er van te spreken. Dat is
slecht, zeer slecht van hem gehandeld.
Werp, intusschen Maria, ging hij be
moedigend voort, alle vrees verre van
u. Hij, die het kleinste vogeltje niet
vergeet, maar er als een liefderijk
vader voor zorgt, zal u insgelijks niet
verlaten. Wie weet. hoe spoedig de
donkere wolken der toekomst zich van
elkander zullen scheiden en plaats
maken voor de liefelijke stralen der
hoop. Gij zijt thans geen kind meer,
Maria, maar een meisje wier verstand
door ondervinding en beproevingen ge
rijpt, wederstand kan bieden aan de
slagen, waarmede God in zijne ondoor
grondelijke wijsheid ons gelieft te tref
fen. De reden waarom ik u op dit uur
kwam opzoeken, was van verblijdenden
aard. Ik heb thans volkomen zeker
heid dat Fulco en Walter nog in leven
zijn.
Mijn broeder leeft! gilde Maria,
gij zegt dat hij nog in leven is, omijn
God! heb dank! dank! voor dit onuit-
En al zoekende wordt het iedereen
steeds duidelijker, dat in de hoogere
kringen onzer ambtenaren in Staats
dienst op zeer eigendunkelijke, wille
keurige en onverantwoordelijke wijze
met de belangen des lands wordt om
gesprongen. Eigenwijsheid viert daar
hoogtijmen weet letterlijk alles 't
beste, men beslist en handelt en orga
niseert er maar op los. Loopen de
zaken spaak, dan gaat men voor alle
verantwoording vrij uit! Bij het giro
schandaal zijn nu wel zooveel personen
betrokken, dat het niet mogelijk is het
traditioneele doofpotsysteem te volgen.
Feitelijk liep wil men werkelijk
streven naar een grondige reorganisatie
van onze staatsdiensten alles naar
wenscliIn 't begin verschenen de ge
ruststellende officieele communiqués:
alles zou ten spoedigste terecht komen
slechts een weinig achterstand, gevolg
der centralisatie Zand in de oogen-
strooierij, door de feiten spoedig ont
maskerd. Er kwam letterlijk niets
terecht, integendeel de wanorde nam
op onrustbarende wijze toe. 't Werd
een debacle.
Toen kregen de «lagere ambtenaren"
de schuld. De geest in 't corps deugde
nietDe schim in den mist, als er
ergens in onze staatsdiensten wat
hapert, is altijd deze beruchte »geest"!
Nauwelijks was deze besehuldiging
geuit, of de aanklagers moesten ze
terugnemen en hun ondergeschikten
rehalibiteeren. De talrijke heiligen-
huisjes in de hooge regionen der
ambtenarenwereld staan nog onaange
tast. Hoewel men daar toch met
onloochenbare stelligheid heel wat
beter de oorzaken van 't schandaal
kon opsporen. Men onderzoekt. En het
leger gedupeerde zakenmenschen hoopt
dat Minister Van Swaay woord zal
houden en onverbiddelijk uitvoeren
hetgeen hij in een interview onlangs
verklaarde nlwanneer straks de vol
ledige rapporten der Nederlandsche
Bankvertegenwoordigers in zijn bezit
zijn, die hem eventueel de overtuiging
schenken, dat de thans verantwoorde
lijke functionarissen niet of voldoende
voor hun taak berekend zijn, hij geen
oogenblik zal aarzelen wijziging te
brengen in de leiding van den dienst.
Er mag wel eens een frissche wind
gaan waaien door de luxe-bureaux met
de hooge en zwaar gesalieerde titula
rissen
De post-chequé- en girodienst is be
zweken aan bezuinigingsinfectie, welke
voortwoekerde tot hoogst besmettelijke
centralisatie-ziekte. De ten doode opge
schreven patient werd schandelijk
slecht behandeld.
Van den beginne heeft het ontbro
ken aan goede leiding, terwijl boven
dien de zaak totaal verkeerd werd op
gezet. De directie meende alles klaar
te kunnen spelen. Er werd maar be
gonnen, terwijl men niet eens kon
gissen, hoe de zaken zouden loopen
Theoretisch klopte alles, natuurlijk
De practische zijde werd schromelijk
verwaarloosd. Practische mannen zagen
de debacle aankomen, waarschuwden.
Zonder succes, men centraliseerde er
op los't Ging allemaalhet Centrale
sprekelijk blijk uwer barmhartigheid.
Maria wierp zich voor het kruisbeeld
op de knieën neder, en barstte in tra
nen uit.
Ook in vreugde moet de mensch
zich zeiven bezitten, hernam vader
Ambrosius, dus matig die opgewekt
heid. Ik heb u slechts gezegd dat uw
broeder nog leefde, maar daarom be
vindt hij zich nog geenszins in dit
kasteel. Vele dreigende gevaren moet
hij nog het hoofd bieden, alvorens den'
vaderlijken grond te hereiken, en in
die worsteling kan hij immers nog ten
gronde gaan
Maria was op het hooren dier laat
ste woorden van den grond opgerezen,
en zag den grijsaard met zulk een
ontzetting aan, dat de goede man ver
schrikt eenige schreden achteruitdeed.
Om Gods wil vader! pijnig mij
niet langer, riep zij uit; zeg mij de
waarheid, zeg mij wat ik te hopen of
te vreezen heb
Eerst moet gij een weinig trach
ten te bedaren Maria, want bedenk dat
ik u een geheim toevertrouw, waarvan
misschien het leven uws broeders af
hangt. De minste onbezonnenheid, een
onschuldig woord, kan mijn plan ver
raden, en dan is alles verloren. Belooft
gij mij dus stilzwijgendheid, dan zal
ik u verhalen op welke wijze ik er in
geslaagd ben, de belangrijke tijding,
die zoo even mijnen mond ontsnapt is,
te vernemen.
Maria die inmiddels weder plaats
genomen had, knikte toestemmend.
Gij herinnert u zeker nog wel den
morgen, waarop wij na aan Graaf
Bureau in Den Haag kon best afwer
ken wat voorheen door alle kantoren
in het land te samen werd verricht.
En de krachttoer werd zelfs onderno
men met... ongeschoold personeel
Het resultaat is hekend Schitteren
der is hier te lande wel nooit iets
mislukt. Er zijn blunders gemaakt om
van te duizelen, de. pers heeft er vol
van geslaan. Zelden zag men een zoo
volkomen 'mislukking
Nu wordt de dienst gereorganiseerd.
Praehlgelegenheid, om 't mes mei
vaste hand in de wonden te zetten van
onze overheidsbedrijven. En heel wat
bederf diep uit te snijden. De bedrijven
moeten eindelijk eens voor goed gezond
gemaakt worden. Een controle door
kundige practische, onpartijdige buiten
staanders zou ongetwijfeld goed finan-
cieele resultalen'opleveren. Het huidige
controlesysteem door eigen ambtenaren
stond het veilig voortwoekeren van
veel kwaad al heel weinig in den weg.
De Staatsondernemingen werken met
reusachtige tekorten. Daarom wordt er
naar bezuiniging gestreefd, welke in
hoofdzaak hierop neerkomt, dat men
zooveel mogelijk lagere ambtenaren
de straat op werkt. In de hooge regio
nen der beambtenwereld wankelt nog
geen zetel. Daar, waar men in zake
bezuiniging van voorlichting moet
dienen en ze uitvoeren. Ja, er wordt
ook onderzocht of er geen hoogere
beambten kunnen gemist worden. Maar
dat onderzoek is opgedragen aan een
Commissie van.... hoogere ambtenaren
zelf! Die moeten dus nagaan in hoe
verre zij zelf onmisbaar zijn of hun
collega's en vriendjes. Omtrent de
resultaten van hun rapport maakt zich
dan ook niemand illusies. Ze zullen
wel zoo zijn, dat hel aantal decoratieve
figuren behouden blijft. Jammer zou 'l
zijn als er een hoog-bezoldigd baantje
werd opgeruimd, want er kan daar
geen man gemist worden: niemand
wordt te licht bevonden. Van hun
eigen onmisbaarheid zijn de Coinmis-
sieleden natuurlijk diep overtuigd en
niemand denkt er aan collega's of
vriendjes uitgeleide voor goed le doen
uil hun luxe-bureaux. De hoogste be
langen van den Staat eischen, dat er
voor alles goede controle is. Daar iets
aan veranderen is zich vergrijpen aan
't diepste wezen van onzen Staat!...
De indeeling der hoogere beambten
met hun bonte schakeering van klas
sen en titulatuur en varieerende
salarissen, hun automatisch werkend
promotiesysteem enz. enz. daar mag
niet aan getornd worden. In een
woord: versteende bureaucratie naar
eiken kant!
Blijkens verschenen Jaarverslag
klaagt de Alg. Rekenkamer nog steeds,
dat er niet voldoende rekening wordt
gehouden met den onverbiddelijken
eisch van ingrijpende bezuiniging. En
dan volgen de gewone staaltjes van
geldverkwisting van jaren her. Is et-
iets in dit opzicht verbeterd? De fout
Dido de laatste eer bewezen te hebben,
ik mij met u uit de kapel begaf, om
u naar uwe kamer te geleiden. Even
huiten de bidplaats getreden, werd ik
door een krijgsman aangesproken, die
mij influisterde, dat in de hut des
boschwachters mij een man verwachtte
die mij lijding aangaande Fulco en
Walter kwam brengen. De krijgsman
die mij dit gewichtige nieuws kwam
mededeelen, was de rentmeester, die
door Hensberg uit zijne betrekking
ontslagen, lot deze vermomming zijn
toevlucht had genomen om tot mij te
komen. Door de smart, die u op dat
oogenblik bezig hield, bemerkte gij de
ontroering niet, die zich van mij had
meester gemaakt, en na u naar de be
stemde plaats gebracht, en met Herman
van Heusden nog eenige zaken ge
regeld le hebben, begaf ik mij op de
vleugelen des verlangens naar de aan
geduide plaats.
Ilier vond ik een man, die mij
meldde dat Fulco en Walter nog in
leven waren, dat zij zich in het chris
tenleger bevonden en binnenkort de
reis naar het vaderland zouden aan
nemen. Deze tijding moest de man op
uitdrukkelijk bevel van zijn lastgever
aan den graaf van Bern overbrengen.
Daar de man echter in deze streken
onbekend is, wilde het toeval, laat ik
liever zeggen de Voorzienigheid, dal
hij den rentmeester op zijne schreden
ontmoette, en hem den weg vroeg die
naar het kasteel voerde. De rentmees
ter wist denman, die van zijne zending
volstrekt geen geheim maakte, zoo
goed uit te hooren, dat hij spoedig ver
nam wat dezen naar het slot voerde.
Wordt vervolgd.