Tweede blad
Lourdes
Bernadette.
EHbJï Weekblad voor VENKAY, HORST en Omstreken. «3^4»
Oostrum.
en
Gemengd Nieuws
Zaterdag 27 October 1928 44e Jaargang No 48
PEEL EN MAAS
(bij vooruitbetaling) f 1,30 ment groote reductie-
afzoaderl. nummers 5 c. Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF. VBNRAY. Tel. No. 51
Klooster te Oostrum.
Oostruin 1401, waarschijnlijk kort
na het verval van het kasteel, kwam
Spraeland-Oostrum in het bezit van het
machtig en roemruchtig geslacht der
Broekhuysens.
Een der leden hiervan, ridder Jan
van Broekhuysen, een groote figuur in
de verschillende oorlogen, stichtte latei-
enkele kloosters en andere geestelijke
instellingen, en zulks tot heil zijner
ziel en herstel der schade in de stroop
tochten berokkend.
Deze ridder toog later als pelgrim
naar het H. Land, alwaar hij is ge
storven.
De voornaamste slichting, welke Jan
van Broekhuyzen tot stand bracht, was
wel die van het klooster der Regeliere
Koorheeren te Oostrum, hetwelk eeni-
gen lijd daarna onder de benaming
«Bethlehem" is veranderd in een
V ro li wen klooster.
Aan deze stichting (15 Mei 1450)
vermaakte hij eeuwig en erfelijk, o.a.
zijne hoeve genaamd »den Macken-
schen hof" in het kerspel (Vierlings)
Beek, benevens nog ecnige andere
goederen.
liet anniversarienboek van het
klooster »Bethelem" bevat hiervan het
volgende
»In den jaer ons Heren 1450 heeft
heer Jan van Broeckhuysen zl. gedach
tenis syn testament gemaecktende dese
stede gefundeert ter eere Godts ende
synde moeder Maria tot' een Regulier-
cloosler, en is in den selven jaere
getrocken naer 't heilich lant van
Jerusalem, op welcken wegh hy is
gestorven."
Het waren de reguliere Augustijner
kanoniken, uit het moederhuis te
Windesheim bij Zwolle, die oprichting
in 1458 ten uitvoer brachten.
De Gaesdonk zond de eerstelingen
naar Oostrum, met den prior Hendr.
van Erp.
Nadat zij de toestemming van den
Venrayer pastoor erlangd hadden,
bouwden zij huizinge en klooster naast
de kapel van O. L. Vrouw.
De reeds aanwezig zijnde kapel
vormde dus het uitgangspunt der
stichting, die in hare nabijheid werd
tot stand gebracht.
Ruim een tiental jaren bewoonden
de Koorheeren het nieuwe klooster
Oostrum, toen tengevolge van een
schitterend wapenfeit der Gelderschen
nabij Staelen, in 1468, tot aandenken
aldaar een nieuw klooster zou gesticht
worden.
Na veel geharrewar, waarbij zelfs
de Paus te pas kwam, werd besloten
het klooster te Oostrum met renten en
rechten over te plaatsen naar Marien-
sande bij Straelen.
De koorheeren vertrokken alzoo uit
Oostrum omstreeks Allerzielen 1470.
3
»!Ict verhoor had ongeveer een uur
geduurd en nog wachtte buiten de
menigte, die Bernadette vergezeld had.
De uitroepen van ontevredenheid en
de bedreigingen tegen de politie opge
stegen uit de ongeduldige menigte
gaven den anders vreesachtigen vader
moed om zoo tot den gevreesden Com
missaris te spreken.
«Zoo, zijl gij de vader van dit meisje
zeide de man der wet bedaard en met
klem »nu gij weet, welk een gevaar
lijk spel uwe Bernadette speelt. Zij is
zeker door iemand in uwe buurt opge
stookt. Maar die komedie moet uit
wezen, want er ligt een gevaar in voor
de rust der stad. Zorg dus, dat gij haar
thuis houdt, anders zal ik haar moeten
opsluiten."
»Gij bemerkt, kind," zeide vader
Sóubirous op weg naar huis, »dat al
die groote heeren niets van uwe »dame"
willen weten en dat gij gevaar loopt
in de gevangenis terecht te komen. Gij
gaat dus niet meer daarheen."
»Ach, vaderhernam het kind,
«wanneer ik daarheen ga, is er ik
weet niet wat in mij, dat mij aantrekt."
»IIoe het ook zij, ik verbied het je
uitdrukkelijk er nog te komen."
Het klooster bleef toen onbewoond
tot 1474, wanneer het weder bevolkt
werd door een Zusters Convent, de
Augustijner Kanonikessen uit het
Moederhuis te Well, die er gebleven
zijn tot de Fransche overheersching
in 1802.
Behalve de aanwezig zijnde verlaten
timmeringen der kanoniken, schijnen
de nieuwe kloosterlingen voorloopig
geen groote gebouwen te hebben opge
trokken.
Een jaar na hare vestiging, deed de
Prior van Straelen afstand van hunne
goederen in Oostrum, ten behoeve van
de Wellsche Zusters.
In het begin der 16e eeuw schijnt
men eene vergrooting te hebben willen
ondernemen, want de pater-rector had
om dien lijd 16000 tichelsteenen ter
zijner beschikking gereed.
Of de gebouwen klaar en deze steenen
over waren blijkt niet, maar de pater
leende ze aan de Venraysche kerk, toen
in 1519 het portaal aan de Marktzijde
getimmerd werd.
Twee jaren later werden hem hier
voor 37 hornsche guldens te goed
gedaan.
Zeer zeker zijn in den loop der lijden
meerdere veranderingen aangebracht,
is afgebroken en opgebouwd zooals
overal geschiedde.
Het buitenkwatier met daaraan ver
bonden wasctohuis, thans nog overig,
dateert eerst uit de vorige eeuw, even
als de kloosterkerk, die in den Fransche
tijd gesloopt is.
Tot het geheele gebouw verleenden
slechts twee poorten vrijen toegang.
Eene teekening van de kloosterge
bouwen van Oostrum in de vorige eeuw
is in het bezit van het Provinciaal
Oudheidkundig Genootschap van Lim
burg te Maastricht.
In de middeleeuwen was het voor
meerdere kloosters gebruikelijk hunne
stichtingen te noemen naar den patroon
heilige, of wel hun een afzonderlijken
naam toe te kennen, meestal ontleend
aan bekende plaatsen, uit het Heilig
Land.
Groote brand te Eindhoven.
In den nacht van Zaterdag op Zon"
dag heeft te Eindhoven een ernstig
ongeluk plaats gehad. Om ongeveer
drie uur werd de brandweer opgeroe
pen voor een ernstigen brand in de
sigarenfabriek van den heer Smulders
te Strijp (Eindhoven). Spoedig was de
brandweer aanwezig met de motorspuit
onder bevel van den opperbrandmées-
ter C. van der Harten.
De brand was echter niet moer te
blusschen. Alle zolders'stonden in volle
vlam. Daar de fabriek? in 'n dicht be
bouwde buurt is gelegen, ging mende
nabijgelegen huizen beschermen. Op
een gegeven oogenblik zag de opper-
brandmeesler dat de muren der fabriek
begonnen te waggelen. Terstond ont
ruimde de politie het terrein nauwe
lijks was dit echter gebeurd, of met
donderend geraas stortte de voormuur
in. De opperbrandmeester die zich daar
bevond werd er onder bedolven, als_
Het kind had nu te strijden tusschen
het verbod van den vader en de'belofte
aan de onbekende Vrouwe gedaan en
antwoordde
»Ik zal mijn best doen, vader, daar
niet meer heen te gaan en niet meer
te luisteren naar die inwendige stem."
IX-
Den volgenden dag werd Bernadette
vroeg naar school gezonden met het
bevel aanstonds naar huis terug te
keeren.
Daar werd het arme kind door de
zusters berispt en door de andere kin
deren geplaagd, omdat (zich aan een
heiligschennis zou schuldig maken en
voor een heilige zou willen doorgaan.
Maar grievender dan deze berispin
gen en deze spot was voor het on
schuldige kind de angst harer ziel.
Het kwam haar voor, alsof zij tusschen
twee afgronden hingvan den eenen
kant mocht en wilde zij niet ongehoor
zaam zijn aan vader of aan de zusters,
van den anderen kant was haar echter
ook de gedachte ondragelijk, dat zij
ongehoorzaam zou zijn aan de Ver
schijning. De goede God wilde het
kind op de proef stellen.
Droevig ging dit tegen twaalf uur
huis. Eensklaps werd zij tegengehou
den iets onzichtbaars belette haar
verder te gaan. Herhaalde malen be
proefde zij haren weg te volgen, maar
het was haar onmogelijk. Eene inner
lijke stem herinnerde haar aan de
gedane belofte. Meer gedreven door
eene geheimzinnige macht dan door
mede de brandweerman Van Iloutde
brandmeester Janssen werd door enkele
vallende steenen aan het hoofd ver
wond.
Terstond werd met de redding begon
nen en spoedig werd de opperbrand
meester Van der Harten levenloos
onder de puinhopen vandaan gehaald.
Beide beenen waren verbrijzeld en
tevens was het hoofd mot wonden over
dekt. De brandweerman Van Ilout had
een paar ribben gebroken en tevens
ernstige brandwonden aan de beenen.
Zoowel de doode als do gewonde brand
weerman werden terstond naar het
gasthuis te Eindhoven overgebracht.
De toestand van den brandweerman
Van Hout was Zondagmorgen minder
goed hij schijnt ook inwendige ver
wondingen te hebben bekomen. De
brand schijnt te zijn aangekomen op
de droogkamer waar Zaterdag den ge-
heelen dag gestookt was. De schade
word geschat op vijftigduizend gulden
en wordt door verzekering gedekt.
Het geheele gebouw is uitgebrand.
Verbrand zijn cirka 200.000 sigaren en
35 pakken tabak.
Zondagmiddag moest de brandweer
opnieuw uitrukken, daar eenige zolde
ringen opnieuw aan het branden
gegaan waren.
De zwendel der Brusselsche Bank.
Omtrent het gebeurde bij de Brussel-
sche bank vernemen wij nog dat de
directeuren der bank o.m. eenigeZeven-
bergsche boeren heeft bewogen effecten
van zekere waarde af te slaan tegen
aandeelen van de »Brusselsche Bank"
en de Stoornwasscherij «Spreng" te
Apeldoorn, hun voorspiegelende, dat
deze aandeelen een groote waarde ver
tegenwoordigden en een hooge rente
opleveren. In werkelijkheid hadden
deze aandeelen, die de Brusselsche
Bank voor 140 pCt. noteerde, nagenoeg
geen waarde.
In dit verband is 't merkwaardig te
vermelden, dat de Directeur van de
Stoomwasscherij «Spreng" te Apeldoorn,
op hel oogenblik in het huis van be
waring opgesloten zit, verdacht van
oplichting en dat tegen de Directeuren
van de Brusselsche Bank, de heeren
Bridee te Schoten en De Jong te Am
sterdam, die zich vermoedelijk te Brus
sel ophouden, een bevel tot in hechte
nisneming is uitgevaardigd. Onder de
tien boeren, die klachten hebben inge
diend, zijn er bij, die er voor f 40.000
in zitten. Aangenomen kan worden dat
zij tezamen ongeveer drie ton zijn te
kort gekomen.
De boeren hebben eenige weken
geleden hun zaak in handen van een
Amsterdamschen advocaat gegeven, die
bij de Brusselsche Bank beslag heeft
laten leggen. De rechtskundige van de
Bank wist evenwel gedaan te krijgen,
dat het beslag werd opgeheven.
Een ander feit, waaromtrent een
onderzoek wordt ingesteld, is het niet
nakomen van de contracten, in enkele
waarvan bepaald was, dat de Bank
voor een bedrag van f 10.000 aan fond
sen mocht koopen. In weerwil van
deze bepaling kocht de Bank in 'een
geval voor f75000. En tenslotte mag
als derde feil, aangemerkt worden het
geknoei met plakzegels. De Bank heeft
eigen wil ging zij dus naar de grot,
waar nog eenige menschen op hare
aankomst wachtten.
Zooals gewoonlijk knielde zij neder,
maar geen verandering toonde zich in
haar gelaat en hoe innig zij ook bad,
de Verschijning vertoonde zich niet.
Deze beproeving was voor het kind
harder dan alle voorafgaande en hei
begon bitterlijk te weenen. Eenige
beten haar nog spottend toe
»Zie je wel, uwe Vrouwe is bang
voor de gendarmen."
X.
Toen het kind thuis kwam, vroeg de
vader waarom het zoolang was uitge
bleven. Het vertelde, wat er gebeurd
was.
»En je zegt, dat eene onzichtbare
onzichtbare macht je legen je wil
medegenomen heeft
»Ja," antwoordde het kind.
»Dat moet waar zijn," dachten de
ouders, «want Bernadette heeft nog
nooit gelogen."
«En nu verbied ik je niet meer naai
de grol te gaan," vroegde de vader er
bij.
Maar de Commissaris had door zijne
agenten vernomen, dat Bernadette on
danks zijn verbod naar de grot was
gegaan; hij liet dus den vader met het
kind roepen en trachtte hun opnieuw
schrik aan te (jagen maar de vader
antwoordde
«Mijnheer Jacomet, Bernadette heeft
nog nooit gelogen en wanneer Onze
lieve Heer, of Onze lieve Vrouw of
n.l. de op effectenrekeningen voor"
komenden plakzegels, resp. van f10
f15 en f25 nimmer van dezen voor
zien.
Als de rekeningen eenigen tijd in
het bezit der boeren waren, vroeg de
Bank de plakzegels terug, voorgevende
dat de kinderen van de Directeuren
deze zegels verzamelden.
In werkelijkheid werden de zegels
weer voor andere rekeningen gebruikt.
Het slaat vast, dat de bank deze
praktijken reeds gedurende twee en
een half jaar uitoefent. Pas in de laat
ste weken is ook de directie der Brus
selsche Bank nattigheid gaan voelen.
De broeder van den directeur Bredêé,
die eveneens aan de bank verbonden
is, is toen op last van de directie be
gonnen met de onmiddellijke liquidatie
der effectenafdeeling. Alle cliënten ont
vingen 'n aanschrijving, dat zij hun
effecten moesten terughalen en dat zij
deze in ontvangst zouden kunnen ne
men tegen betaling van hun debet
saldo. Naar uit de boeken is gebleken,
bedraagt dit voor velen aanzienlijke
sommen, voor enkelen zelfs 50, 60 5 80
duizend gulden. Bij de plaats gehad
hebbende huiszoeking kwam aan het
licht, dat een kas niet aanwezig was,
en evenmin kon de justitie beslag leg
gen op werkelijke waardepapieren. Ook
van deze was geen spoor te bekennen.
Wel werd een enorme massa schijn-
effecten gevonden en o.a. zwierven de
aandeelen Brusselsche Bank bij hoop
jes in de kantoren rond.
In het privé-kantoor hing een foto
aan den wand, voorstellende ee
sneeuwlandschap, waarop de bovc- -
bouw van een petroleumboor-instaü .ie
zichtbaar was. Dit landschap >est
het terrein voorstellen, waar zich de
Danuba Oil-bronnen zouden bevinden.
Ook een «inspecteur voor den buiten
dienst" zekere Kerssemeyer, wonend#
te Bussum, die in het bijzonder Noord-
Holland bereisde is sedert eenige dagen
voortvluchtig.
Van hem staat vast, dat hij twee
personen, wonende aan den overkant
van het IJ te Amsterdam heeft weten
te bewegen tot afgifte van aandeelen
der Leening Staatsspoorwegen resp.
tot een bedrag van f2500 en f3000,
waarvoor hun de waardelooze Danuba
Oil Company-aandeelen in handen ge
geven zijn.
Op last van de justitie is thans de
liquidatie van de effectenafdeeling der
Brusselsche Bank stopgezet.
Verwacht kan worden, dat spoedig
beslag zal worden gelegd op de bezit
tingen der Bank, alsmede op de on
roerende goederen van de voortvluch
tige directeuren.
Aan de justitie is n.l. meegedeeld,
dat door Brideé kort geleden drie
groote perceelen aan den Overtoom
zijn gekocht, voor een bedrag van
f154.000, waarvan er een zeer luxueus
is ingericht ten behoeve van een dame,
met wie Brideé relaties onderhield.
In de woning van een der directeu
ren hadden herhaaldelijk charnpagne-
fuiven plaats, waarop het zeer rumoerig
toeging. Bijna elke week werden man
den champagne bezorgdbehalve De
Jong waren Brideé en Witteveen trouwe
comparanten. Ook de zwelgpartijen in
een heilige haar roepen, mogen wij
haar niet verbieden te gaan. De goede
God zou ons daarvoor bestraffen."
«Dat zijn maar praatjes," antwoordde
de Commissaris, «en wanneer dit meisje
nog verder naar de grot gaat en het
volk opruit, zal ik u beide in de ge
vangenis laten brengen."
«Mijn God!" riep Bernadette uit, «ik
ga daar alleen heen om te bidden, ik
roep niemand en wanneer daar men
schen komen, dan is dat toch niet
mijne fout. Dat komt omdat men zegt,
dat Onze lieve Vrouw daar verschijnt,
maar ik heb zulks nooit gezegd."
De Commissaris begreep inderdaad
heel goed, dat het kind niets-deed, wat
strafbaar was voor de wet en hij be
sloot daarom met den heer Dutour,1
den procureur des keizers, de zaak te
overleggen, want deze had Bernadette
den 21 Februari ook al ondervraagd.
XI.
Den volgenden morgen, Dinsdag 23
Februari, was weer eene groote volks
menigte reeds voor zonsopgang aan de
grol verzameld. Bernadette kwam en
van alle kanten riep men «Ziel, daar
is de heilige." Het kind scheen niets
daarvan te hooren. Zij knielde neder,
nam haar rozenhoedje en maakte eene
diepe buiging. Dat alles gebeurde met
eene zoo ongekunstelde eenvoudigheid
als ware zij in de kerk geweest om
hare gewone gebeden te verrichten.
Terwijl zij stil haar rozenhoedje bad,
lag in haren blik de uitdrukking van
een heilig, ongeduldig verlangen.
het buitenland kosten handen vol geld.
Meestal was Brussel de plaats hunner
uitspattingen. De Jong had een Cadillac-
wagen, waarmede hij, zijn mededaders
en hun drie vriendinnetjes op stap
gingen. Zoo werd in de hoofdstad van
België in één nacht een bedrag van
f25000 stukgeslagen.
Het onderzoek heeft voorts aan hel
licht gebracht, dat er ook in huizen en
hypotheken «gedaan" werd. De per
ceelen (het waren er 6) aan den Over
toom zijn op een veiling gekocht door
de Nationale Bank van Onroerende
goederen, die in hetzelfde perceel,
Beursstraat 9 gevestigd was en waar
van Brideé en De Jong de eenige aan
deelhouders waren. Directeur in naam
was een zekere v. d. Vossen in Haar
lem.
De huizen werden voor f154000 ge
kocht en waren het eigendom van
zekeren Ko de Rooy die thans in de
gevangenis een straf ter zake oplichting
ondergaat. De Jong en Brideé waren
op de veiling aanwezig en merkbaar
onder den invloed van sterken drank,
wat niet wegnam, dat De Jong mijnde.
De perceelen werden ten 'overstaan
van een notaris overgedragen. Een
gedeelte van het andere geld, dat door
zwendel werd verkregen, werd belegd
in tweede hypotheken van huizen,
onder meer in de Vossiqs-, De Clercq-
en Buiten Domrnerstraatook in de
Nieuwstraat te Utrecht.
Natuurlijk geschiedde een en ander
tegen zwendelvoorwaarden, o.a. 8 pCt.
rente en 5 pCt. afsluitprovisie. Ten
slotte werden de hypotheekhouders ge
perst spaarbrieven in de Brusselsche
Bank te nemen, waarop elke maand
moest worden bijgestort.
Ingezonden Mededeelingen
Iijj hard werk.
Hoe kan iemand zijn werk verrich
ten, als hij bij bukken of zich bewegen
voortdiirend last heeft van pijn? Hij
moet zich dan wel in acht nemen. Die
hevige rugpijn kan veroorzaakt worden
door urinezuur, dat als gevolg van
zwakke nieren in het bloed achterbleef
en dan dient men op zijn hoede te
zijn. Verwaarloozing van deze waar
schuwing lijdt vaak tot nier-en blaas
ontsteking, waterzucht, nierzand, rheu-
matiek, nier-of blaassteen, en opstop
ping van de urine.
Een verstandig mensch zal trachten
dit te voorkomen en het valt niet
moeilijk. Leef eenvoudig, vermijd over
werking, zorgen, laat naar bed gaan
en alcohol, en houdt zoodoende het
overtollig urinezuur uit uw gestel. Laat
Foster's Rugpijn Nieren Pillen u hel
pen, als gij een geneesmiddel noodig
hebt. Zij werken rechtstreeks op de
nieren en blaas, en verdrijven de
stoornisyerschijnselen uit deze organen.
Verkrijgbaar in apotheken en drogist
zaken u f 1.75 per doos. 27
Eensklaps, alsof een bliksemstraal
haar had getroffen, maakte zij eene
beweging van bewondering en scheen
zij tot een ander leven over te gaan.
Hare oogen werden helderder, een
hemelsche glimlach speelde om hare
lippen, een buitengewone aanvalligheid
teekende zich op geheel haar wezen.
De Verschijning riep het kind
«Bernadette
«Hier ben ik" antwoordde zij.
«Ik heb u een geheim aan te ver
trouwen, maar gij moet mij belooven
het niemand ter wereld mede te deelen."
«Ik beloof het U," was het antwoord.
Het gesprek ging door en terwijl de
Verschijning sprak, beefde het kind
van geluk.
«En nu, mijne dochter." zoo zeide
de Verschijning aan het kind, «ga naai
de priesters en zeg hun, dat ik wil,
dat men mij hier eene kapel bouwe."
Na deze woorden verdween zij. De
extase had ongeveer een half uur ge
duurd. Bernadette stond op. Men onder
vroeg haar en zij verhaalde, dal de
Vrouwe haar drie geheimen had ge
openbaard, die op haar alleen betrek
king hadden en die zij niemand mocht
mededeelen. Nochtans was zii ook nu
zeer verwonderd, dal de anderen het
gesprek niet hadden verstaan.
»De Verschijning spreekt toch luid
genoeg," zeide zij, «en ook ik spreek
als gewoonlijk."
Wel zagen de toeschouwers de lippen
van het kind in beweging, maar zij
konden geen woord onderscheiden.
XII.
Men zal zich misschien al hebben
afgevraagd, wat de geestelijkheid van
Lourdes dacht over de gebeurtenissen
aan de grot.
Nu wij Bernadette op bevel van de
Verschijning naar den pastoor der