Weekblad voor YEN KA Y, HOKST en Omstreken.
Dit moest ge eens lezen!
Fulco van lern
Provinciaal Nieuws.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen
FEUILLETON.
Openbare Vergadering
Gemeenteraad te Maashees
Sorleer- en Verpakkiugswedstrijd
van Handelsfi'uil te Venray.
Zaterdag 20 October 1928
44e Jaargang No 42
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL:
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
(bij vooruitbetaling) f 1,30
afzooderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS OER
ADVERTENT1EN
1—8 regels 60 ct
elke regel meer 7l/t ct
Advertentiën bij abonne
ment groote reductie-
Wat de herbergiers cu drankverkoopers
niet mogen doen
.Wie het stukje van de vorige week
allemaal drankbestrijder?gelezen
heeft, begrijpt van zelf al, wat met
bovenstaand opschrift is bedoeld, n.l.,
om het maar dadelijk en heel in het
kort te zeggen ze mogen niets geven
aan klanten, die reeds te veel op heb
ben.
Nu moet men maar niet aanstonds
opstuiven en zeggen daar hebt ge die
akelige Kruisverbonders weer, dat ze
liever naar hun eigen kijken en zich
met hun eigen zaken bemoeien. Lees
liever het volgende eens heel kalm en
aandachtig; dan zult ge zien dat dit
alles niets met het Kruisverbond heeft
uit te staan, maar dat dit alles is niets
meer en niets minder dan eenvoudige
christenplicht. Want er zit heel wat
aan vast. Luister l
Ten eerste dan gelooven we, dat, als
alle herbergiers en drankverkoopers
nu eens niets meer gaven aan die te
veel op hadden, het met het drankmis
bruik met al z'n treurige gevolgen (wie
/.al dat durven ontkennen voor een
heel groot deel was gedaan. En dat er
voor het Kruisverbond, Reclasseerings-
werk, enz. een groote reden van be
staan had opgehouden. Als alle her
bergiers en drankverkoopers dat eens
deden Maar er behoort zonder twijfel
moed toe, om dat altijd te durven.
Moed met het oog op de lastige en
rumoerige en vechtlustige klanten,
moed met het oog op de.... eigen ver
dienste. Maar
Ten tweedeals men eens een paar
keer flink had doorgezet, gelooven we
toch wel, dat men er weinig .last meer
van zou hebben. Ze zouden die her
berg van zelf vermijden, wel wetende
dat er toch niets meer te halen was.
En wat een gerustheid en een oorzaak
van veel wanorde en walg (ook voor
de bedaarde, nette klanten) voorgoed
weg I
Ten derde zou dat geld, verdiend
met drank te geven aan hen, die reeds
te veel op hebben of wien het heele-
maal niet gediend is zou dat geld
wel zoo heel eerlijk zijn verdiend
Omdat men immers min of meer mee
werkt tot het onmatig-zijn omdat toch
zoo heel dikwijls moeder de vrouw
bijzonder dat weggegooide geld zoo
goed in het huishouden had kunnen
gebruiken en het haar nu dus min of
meer door de ongeoorloofde medewer
king der herbergiers en drankver
koopers onthouden wordt.
Ten vierdewat al verder onheil
vloeit er niet voort uit de mindere of
meerdere medewerking der herbergiers
en drankverkoopers met de dronkelap
pen en plakkers. Die zoo den heelen
of hal ven dag in de herberg kunnen
hangen en dus naar huisgezin of zaak
21
Gaarne had hij ook den eerwaarden
priester, die zoo goed zijne helsche
plannen doorgrondde, verwijderd, doch
van den eenen kant was hij bevreesd
zich het ongenoegen van Herman van
lleusden op den hals te halen, van de
andere zijde was hij beducht, de boe
ren, die vader Ambrosius een groote
achting en eene hooge mate van eer
bied toedroegen, in volslagen opstand
te zien geraken. Ilij verheelde dus zoo
goed hij kon, den wrok dien hij in
zijnen boezem koesterde, ofschoon hij
den doodelijken haat, dien hij met zich
voerde, slechts met moeite bedwingen
kon.
Maria in tegendeel werd door hem
in het eerst zeer voorkomend bejegend
hij was er steeds op uit, als zij zich
tot eene wandeling gereed maakte haar
te vergezellen, en hoewel hij duidelijk
den afkeer zag die zijne tegenwoordig
heid het meisje inboezemde, had hem
dit geenszins van het plan doen af
wijken, dat hij nu eenmaal ontworpen
had. Hij had begrepen, dat indien hij
Maria norsch behandelde, dit zijnezaak
zou bederven.dat het oneindig voor-
deeliger was zich in hare gunst te
dringen, en haar door zijne voorkomend
heden aan zich te verplichten. Daarbij
koesterde hij nog den stillen wensch,
niet omzien met al de treurige gevol
gen daarvan wat allemaal niel zoo
goed mogelijk zou zijn wanneer de
kasteleins den moed en de overtuiging
zouden hebben deze niet in die gelegen
heid te laten.
Ten vijfde als men het zoo bekijkt,
welk een goed, een schoon werk kun
nen de drankverkoopers en herbergiers
dan niet verrichten, in plaats van het
kwaad ongehinderd te laten voortbe
staan en er minder of meer toe mede
te werken. Men versta dit goedwe
willen volstrekt niel zeggen, dat alle
herbergiers en drankverkoopers zich
hieraan schuldig' maken en dat dit
allemaal te kwade trouw gebeurtoch,
men denkt er niet zoo over na maar
wie zal mij ongelijk geven Men zal
bij nader toezien toch moeten zeggen
ja, dat is ook zoo. Daar heeft de
schrijver tocli wel gelijk in.
Drank verkoopen is een heel goed
vak, net als ieder ander. Daar is niets
tegen te zeggen. Alleen maar, men
moet het,'net als ieder ander vak, ge
wetensvol opvatten en beoefenen
En hiermee laten we voorloopig den
drank varen en zal het volgende
artikeltje handelen over:
Rozenkrans*of Kerkboek?
van den
op Donderdag 11 October.
Voorzitter H. Rieler. Secretaris P. L.
Stevens. Afwezig het lid J. H. Poels.
Na opening der vergadering met den
christelijken groet, worden de notulen
der vorige vergadering voorgelezen en
onveranderd vastgesteld.
Aan de orde is
1. Aanbieding dergemeente-rekening
over 1922.
Na aanbieding van de door Burge
meester en Wethouders opgemaakte
rekening dezer gemeente over het jaar
1922, stelt de voorzitter voor, evenals
vorige jaren, eene commissie van onder
zoek te benoemen, en worden na ge
houden stemming als leden dier com
missie benoemd de heeren M. Jans en
A. J. Goemans.
2. Aanbieding gemeente-begrooting
voor 1924.
Wordt aangeboden de door Burge
meester en Wethouders opgemaakte
begrooting voor het dienstjaar 1924
nadat gemelde begrooting post voor
post is voorgelezen, wordt met alge-
meene stemmen besloten aan te gaan
a pari: a. eene kasgeldleening tot ten
hoogste f 5000 en b. eene leening groot
f 1500, voor bebossching van gemeente
grond met renteloos voorschot van den
Staat, beide leeningen tegen een rente
van ten hoogste 5 pCt.
3. Bespreking dunning dennenbos-
schen.
De Voorzitter stelt voor circa 1/3 ge
deelte van het dennenbosch nabij de
Venne onder Maashees voetstoots af te
kappen om dezen winter in koopen
publiek te doen verkoopen, waartoe
met algemeene stemmen wordt be
sloten.
Verder worden Burgemeester en
Wethouders gemachtigd de overige
gemeenle-dennenbosschen daar waar
noodig te dunnen.
4. Bespreking van het af te sluiten
contract met de gemeente Venray be
treffende het schoolgaan der kinderen
van .Smakt en omstreken onder Venray
op de openbare scholen te Maashees.
De Voorzitter deelt den leden mede,
dat, naar aanleiding van hetbeslolene
in de vorige vergadering, het Dagelijksch
Bestuur dezer gemeente met dat van
Venray eene conferentie heeft gehad,
dat eene nieuwe regeling is ontworpen
waarbij het door de gemeente Venray
te vergoeden bedrag is gebracht op
f 25, per kind en per jaar en dat be
reids, voor zoover noodig, ingevolge
het bepaalde bij dewetaanGed. Staten
machtiging is gevraagd tot het ver
nieuwen dezer overeenkomst.
De Voorzitter doet de ontwerp rege
ling voorlezen en vraagt of de leden
zich hiermede kunnen vereenigen, dan
kan, zoodra de gevraagde machtiging
verkregen is, deze definitief worden
vastgesteld en aan Gedeputeerde Staten
ter goedkenring worden opgezonden.
Alle leden kunnen zich met de ont
werp regeling vereenigen.
Gevraagd wordt of deze gemeente
ook vergoeding moet betalen voor
elders, dan te Sambeek, sehoolgaande
kinderen.
Na mededeeling aan welke gemeen
ten over 1922 vergoeding is uitgekeerd
moeten worden en dal dit ook volgens
de Lager-onderwijswet 1920 verplich
tend is, wordt gesproken, een adres te
doen opmaken en rondzenden, om door
indiening van een massa-adressen
wijziging der Lager-onderwijswet bij
de Regeering te verkrijgen, voorwat
betreft de aan andere gemeenten te
betalen vergoeding en wel door het
verhalen op anderen.
De Voorzitter zegt toe op de eerst
volgende vergadering van de afdeeling
daarover te zullen spreken.
5. Ingekomen stukken
a. Een schrijven van Dr. Ryers te
Vierlingsbeek, behelzende de mede
deeling, dat hij niet langer dan tot
1 December 1923 aan de gemeente
Maashees verloskundig hulp tegen
goedkoop tarief kan verleenen.
Aan Burgemeester en Wethouders
wordt opgedragen Dr. Reyers tot eene
conferentie uit te noodigen, ten einde
alsnog lot eene minnelijke schikking
te komen.
b. Een adres van onderwijzer G.
W. Loeffcn te Maashees, om eervol
ontslag als zoodanig, liefst zoo spoedig
mogelijk.
Wordt verleend tegen 1 Januari a. s.
c. Een adres van eenige ingezete
nen van Holthees om een rijwielpad
te doen maken van Holthees over den
Sleyberg naar Vierlingsbeek.
Wordt goedgevonden, met het oog
op het seizoen, den weg daar waar
noodig, te verbeteren, om dan in het
komend voorjaar dezen geheel in orde
te doen brengen.
d. Een adres van M. Denissen te
Holthees om ontheffing van school-
geld.
Wordt na voorlezing, op voorstel des
voorzitters uitgesteld lot een volgende
vergadering.
dat Maria, die zoo weinig van de
wereld en hare omgeving wist, mis
schien eenmaal door zijne volharding
getroffen, eenige genegenheid voor hem
zou opvatten, en mogelijk zijne gade
zou worden. Dat denkbeeld vleide bo
ven mate zijne hebzucht. Die rijke erf
gename in zijn bezit te hebben, om
voornamelijk zich van hare bezittingen
meester te maken; de handen vrij te
hebben en eigendunkelijk te kunnen
handelen, zonder iemand rekenschap
zijner daden verschuldigd te zijn, dit
waren de aangename droomen, die
zijnen geest voortdurend bezighielden
Hij beijverde zich dus, gelijk wij ge
zegd hebben, wederliefde bij haar op
te wekken, en stelde zich den besten
uitslag zijner pogingen voor. De koel
heid en onverschilligheid waarvan zij
echter de ondubbelzinnigste blijken
gaf, sloegen zijnen moed niet neder,
maar waren hem als een prikkel, om
het halstarrige meisje, gelijk hij haar
noentde, onder zijnen wil te doen buk
ken. Daar hij wist dat Maria zeer
liefdadig jegens den armen was, zoo
gaf hij haar, van tijd tot tijd op eene
bedekte wijze te kennen, hoe hij in
het geheim de armen ondersteunde,
hoe hij voor de behoeftigen zorgde, en
hoe het zijn streven was in alles de
voetstappen haars vaders te drukken.
Die gesprekken, die de weldadigheid
tot onderwerp hadden, werden door
Maria altijd met gretigheid aangehoord
Dan legde zij hare onverschilligheid
af, en prees zij met vuur de handel
wijze des slotvoogds. Dit maakte hem
allengs stouter, deed hem zijne gewone
De Voorzitter brengt ter tafel een
ontwerp-teekening voorden bouw eener
schuur bij de boerderij in huur bij
van Son en vraagt Burgemeester'en
Wethouders te machtigen voor een te
bepalen maximum bedrag tot den bouw
dier schuur te mogen overgaan welke
machtiging met algemeene stemmen
wordt verleend.
Op de vraag van den Voorzitter of
nog iemand het woord verlangd, vraagt
hel lid Jans, of er dit jaar ook ver-
volg-onderwijs gegeven wordt.
De Voorzitter zegt dat het Rijk de
jaarwedden voor het vervolg-onderwijs
niet meer betaald, dat er aan jaarwed
den voor den curcus 1922/1923 in deze
gemeente is uitgegeven f 1000, en dat
het z.i. niel opgaat, dat de gemeente
thans de belooning betaald wel is hij
ervoor, dat de gemeente de scholen
voor dit onderwijs beschikbaar stelt,
daarbij vuur en licht verschaft en cle
schoolbehoeften disponibel stelt, doch
dat de leerlingen de belooning der
onderwijzers betalen.
Wethouder Cooijmans meent, dat de
gemeente in de belooning best een
gedeelte kan bijdragen en dat er dan
b.v. 100 uren onderwijs gegeven wordt.
Na eenige bespreking wordt met
algemeene stemmen bepaald
a. dat het minimum (aantal leerlin
gen voor het geven van vervolg-onder
wijs per school 15 moet bedragen, en
b. dat Burgemeester en Wethouders
met de hoofden der scholen eene confe
rentie zullen houden, omtrent de be
looning voor het geven van dat onder
wijs.
Niels meer te behandelen zijnde
sluit de voorzitter de vergadering met
den christelijken groet.
voorzichtigheid vergeten en eindelijk
had hij den moed, haar de geveinsde
gevoelens zijns harten bloot te leggen.
Maar hier vond hij eene fierheid, die
hij geenszins in het jeugdige meisje
verwacht had.
De anders zoo zachtzinnige Maria,
had hem, terwijl haar gelaat gloeide
van verontwaardiging, een blik toege
worpen, die llensberg tot in de ziel
was doorgedrongenzij had zich zon
der eenigantwoord te geven van hem
afgewend, en zich stilzwijgend naar
hare kamer begeven.
Sedert dien tijd was het kasteel in
een levend graf herschapen, waaruit
de onschuldigste vreugde gebannen
was. De bewoners verrichten stilzwij
gend en met gebogen hoofd de plichten
hunner betrekking, en zagen steeds
met wantrouwend oog in hel rond, of
zij ook den bespiedenden blik van den
dwingeland ontmoeten. Heilsberg was
onhandelbaarder dan ooit geworden,
de wreedste plannen werden door hem
gesmèed, en hij bezwoer bij zich zei
ven de trotsche maagd, die hem met
verachting had durven afwijzen, een
maal in hare dierbaarste gevoelens te
zullen treffen.
Herman van Heusden vertoonde zich
volstrekt niet meer op het kasteel, daar
hij maar al te wel wist hoe slecht de
belangen van Graaf Dido behartigd
werden. Daarbij kwam nog dat vader
Ambrosius hem op zachtnioedigen toon
eenige opmerkingen over het slechte
beheer gedaan had, en deze gegronde
aanmerki ngen had Herman zoo euvel
opgenomen, dat hij in zijne drift den
Groote Provinciale
We staan nu voor onze tentoonstellings-
dagen. Zaterdag om 2 uur zal de wed
strijd officieel geopend worden door
den Edelachtbaren Heer Burgemeester
van Venray.
't Is een lust zooveel animo er was
voor inzendingen. Plus minus vier
honderd kisten zijn er ingekomen en
tot ons genoegen voor 't meerendeel
uit Venray en omgeving, 't Is voor
ons een bewijs, dat er belangstellin;
is voor dit betrekkelijk nieuw werk-
Laten we nu zórgen dat ook de
tweede zaak: 't bezoek gedurende de
tentoonstellingsdagen even goed ver
loopt. Inzenders gaan eens zien wat
het resultaat is van hun werk. Niet-
inzenders komen eens kijken, hoe ze
hun fruit het volgend jaar moeten be
handelen.
In tegenstelling met veel andere
keuringen, zal bij dezen wedstrijd ge
keurd worden op punten. Voor de jury
een lastig en tijdroovend werk. Bij
iedere kist komt n.l. de uitslag van de
beoordeeling gespecifieerd over de
verschillende onderdeelen, waarop ge
let wordt. Voor de binnenlandsche en
ook voor de exportkist zijn 100 punten
te behalen, aldus verdeeld
Binnenlandsche kist, sorteering 35,
verpakking 35, grootte 10, kleur 10,
algemeen voorkomen 10.
Exportkist, sorteering30, verpakking
30, grootte 10, kleur 10, in wikkeling 5
welving van de kist 5, algemeen voor
komen 10.
Iedere inzender of belangstellende
kan nu onmiddellijk zien, waarin een
of andere kist bijzonder uitmunt, of
welke fouten er gemaakt zijn. Op deze
manier werken zulke wedstrijden meer
ontwikkelend. Geen enkel fruilkweeker
mag daarom verzuimen in deze dagen
eens een kijkje te gaan nemen in 't
Patronaat. Bedenken we dat van deze
zaak, 't goed sorteeren en verpakken,
voor een groot deel het meer of min
der winstgevend zijn van onzen boom
gaard afhangt.
Maandagmiddag wordt in de weide
van J. v. d. Munckhof een demonstra
tie gegeven met de motor-sproei-ma-
chine. We weten hier bij ondervinding
hoe uitstekend deze besproeingen wer
ken voor 't gezond zijn en blijven van
vruchtboomen.
Liefhebbers van bloemen en bijen
kunnen hier genieten. Een prachtige
collectie dahlia's, rozen en zonnebloe
men is ons toegezegd ter opluistering.
De afdeeling Venray van den bijen-
bond komt met korven, kasten, slinger
en raathoning uit. 1923 is een honing-
jaar geweest zooals we et weinig ge
kend hebben.
Wie belangstelt in 't werk van de
Jonge Boeren kan hier zjen wat deze
vcrcenigingen al gepresteerd hebben.
Kortom, voor eenieder zal er 20, 21
en 22 October in 't Patronaat te ge
nieten vallen.
Wij twijfelen er dan ook niet aan,
of de belangstelling zal even schitterend
zijn als de inzendingen.
Dat het zoo worde
eerwaarden priester de grievendste
smaadredenen, naar het hoofd had ge
worpen, en daarna vertrokken was om
niet weder te keeren.
De vorige vrienden van Graaf Dido
afgeschrikt door het onthaal, dat zij
bij hunne komst van de zijde van lieer
Heilsberg ondervonden, vermeden ins
gelijks het adellijke slot, en daardoor
waren vader Ambrosius en Maria meer
dan ooit aan de willekeur van den
slotvoogd blootgesteld.
Niet ongepast zal het hier zijn een
weinig meer den sluier op lo lichten,
die het vorige leven van Heer Hens-
berg bedekt. Daardoor zal de lezer
beter in slaat gesteld worden, den man,
die in deze geschiedenis zulk een ge
wichtige rol vervult meer van nabij
te leeren kennen. Hij was de zoon van
een bemiddeld edelman, die eene aan
zienlijke betrekking aan het hof van
den Bisschop van Utrecht bekleedde,
steeds had hij zijn Heer, die hem bij
zonder genegen was, met de grootste
verknochtheid gediend, toen hij zich
door de vleiende woorden van eenige
ontevredenen liet medeslepen, en lid
werd van een verbond, dat ten doel
had, den bisschop eenige gewesten,
hetzij door list hetzij door geweld te
ontnemen.
Zeer ongelukkig liep echter die on
derneming af. Het verraad werd ont
dekt alvorens men nog doortastende
maatregelen had kunnen beramen, en
de saamgezworenen in het smeden
hunner booze plannen verrast, werden
of gevangen genomen of redden zich
door de vlucht. Onder de laatsten be
VENRAY, 20 Oct. 1923.
De vorige week Vrijdag, werd
door 't Oranje-Comité alhier een ver
gadering gehouden, waarin door een
commissie de rekeningen van inkom
sten en uitgaven werden nagezien en
in orde bevonden.
Bij monde van den Heer Voorzitter
werd den Heer Knape welverdiende
dank gebracht voor zijn accuraat werk
en zuinig beheer. Het klein batig
saldo zal besteed worden voor brood-
bedecling aan die arme huisgezinnen,
welke daarvoor volgens de comité
leden 't meest in aanmerking komen.
Staande de vergadering werd met
algemeene stemmen besloten, indien 't
publiek in deze van zijn belangstel-
iing zal doen blijken, ieder jaar den
geboortedag van H. M. de Koningin,
op 31 Augustus, feestelijk te herden
ken.
Groninger Toren Tabak is en
blijft de beste en de voordeeligste. Bij
inlevering van 10 kaartjes, welke zich
in elk halfponds pak bevindt, krijgt
men 1 half pond Roode Toren cadeau
Zondagnacht werd uit den boom-
vond zich ook de vader van Heer Hens-
berg. Hij vond een schuilplaats op
vreemden bodem zijne goederen wer
den verbeurd verklaard, en hij stierf
kort na dit voorval in ballingschap.
Heer llensberg, die toen den ouder
dom van zestien jaren bereikt had,
werd door een der vrienden zijns vaders
als schildknaap opgenomen, en door
zijn buigzamen geest en voorkomend
heid mocht hij in korten tijd de gunst
zijns meesters verwerven. Na den dood
zijns weldoeners, en toen de zoon zich
in het bezit van de goederen zijns
vaders gesteld zag, ondervond hij wel
dra dat men zijne gangen nauwkeurig
gadesloeg, en slechts eene geschikte
gelegenheid afwachtte om zich van hem
te ontdoen. Ook hier waren eenige
zijner handelingen aan het licht ge
komen, die den toets der eerlijkheid
niet konden doorstaan, en men gaf
hem niet onduidelijk te kennen, dat
men gaarne van zijne tegenwoordig
heid wilde ontslagen zijn. Toevallig
was hij eenigen tijd daarna met Her
man van Heusden op eene jachtpartij
in kennis gekomen en daar hij dezen
zijn wensch te kennen gaf gaarne op
het kasteel van Heusden te willen ver
wijlen, en Herman veel behagen in
zijn bijzijn scheen te scheppen, zoo
had deze hem in zijn dienst genomen,
en met het opzicht over zijne goederen
belast.
Van dezen post kweet hij zich zoo
uitmuntend, dat de ridder weldra eene
groote genegenheid voor hem opvatte,
en niets meer ondernam zonder eerst
zijn raad ingewonnen te hebben.
Wordt vervolgd.