Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. I
Hoe er bezuinigd wordt.
Dit moest ge eens lezen!
Dit nummer
bestaat uit twee bladen
FEUILLETON.
Heeren Adverteerders.
Sorteer- en Verpakkings-
Wedstrijd van FRUIT
te Venray-
Zaterdag 8 October 1923
44e Jaargang No 40
abonnementsprijs
PER IC WAR VAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per, post 75 c.
voor het buitenland
(bij vooruitbetaling) f 1,30
afzonderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
['RIJS DER
ADVEKTENT1EN
ment groote reductie.
Uitgave van TIRUA VAN DSN MÜNOKHOF, VBNRAT. Tel. No. SI
De noodzakelijkheid van bezuiniging
nog niet overal doorgedrongen
Het rapport der Bezuinigings
commissie.
Een rijwielbelasting
Terwijl de millioenennota ons volk
in opschudding brengt door de gewel
dige tekorten welke er in onze staats
huishouding zijn ontstaan, nu salaris-
vermindering in ernstige mate dreigt,
nu het geheele volk nieuwe zware
lasten zullen worden opgelegd door een
belasting op koffie, thee, tabak, rijwie
len enz., verschijnt een nieuw rapport
van de Bezuinigingscommissie, waar
van de slotsom luidt: dat hij de depar
tementen van algemeen bestuur nog
steeds niest de overtuiging bestaat van
een onafwijsbare noodzakelijkheid van
bezuiniging.
Dat omslachtig oen dure bureaucra
tische gewoonten maar gehandhaafd
blijven en het reeds veel te groote
aantal personeel maar steeds opnieuw
wordt uitgebreid.
Met andere woorden, dat, terwijl er
meer dan honderd millioen te kort zijn
nog maar steeds met het geld wordt
gesmeten en er klaarblijkelijk in hoo-
ger regionen een ambtenaren-camarilla
heerscht, die al de adviezen van de
Bezuinigingscommissie aan haar laars
lapt, zelfs de commissie als quantité
négligeable behandelt.
Meer dan eens lezen we dan ook in
het rapport, dat de brieven der Bezui
nigingscommissie onbeantwoord blijven
dat de cemmissie- geheel onkundig
wordt gelaten hoe de betrokken auto
riteiten over haar bezuinigingsadviezen
denken.
We kunnen helaas dit rapport niet
in zijn geheel overnemen en moeten
volstaan met hier en daar een greep
te doen.
Men weet, dat in begin 1922 door de
gezamenlijke secretarissen-generaal een
advies werd uitgebracht tot besnoeiing
der bureaucratische administratie
waardoor een aanzienlijke bezuiniging
mogelijk was.
Toen omtrent de invoering van de
bezuiniging niets gehoord werd, vroeg
de commissie 13 Dec. 1922 aan den
minister-president, wanneer tot de in
voering van dezen bezuinigingsmaat
regel werd overgegaan.
Geen antwoord.
Op 29 Juni j.l. werd de vraag opnieuw
gesteld.
Thans wacht de Bezuinigingscom
missie nog steeds op antwoord.
De declaraties van reis- en verblijf
kosten en bureelkosten, waarvoor in
1921, het duurste jaar, bijna 13 millioen
was uitgegeven, was voor 1922 1' 720,000
lager geraamd. De commissie meende
dat op dezen post veel meer was te
bezuinigen.
19
Vervolg van Tweede Blad
Daarom wierp hij zicli met doods
verachting in het midden der vijande
lijke drommen, steeds door weinigen
zijner soldaten gevolgddood en ver
derf' schenen de boelen te zijn, die hem
vooraf' gingen en allen die de ver
woesting aanschouwden, die zijn zwaard
in de rijen der vijanden aanrichtte,
weken vol schrik voor den geduchten
vijand achteruit. Met arendsblikken
had hij het hachelijke van zijn toestand
overzien, en alleen door dien moedigen
aanval hoopte hij er zich door heen
te slaan, en zijn heil, met de weinig
getrouwen, die hem waren bijgebleven,
in de vlucht te zoeken. Maar eensklaps
vertoonde zich een ridder, die zag hoe
zijne scharen voor den muzelman terug
deinsden, en wierp zich onverschrok
ken op den weg van den stouten aan
valler. Hasan scheen hierop acht te
slaan, en meende met een slag den
roekeloozen, die zijn plan zocht te ver
ijdelen, te verpletteren, maar hij zag
zich in zijne verwachting bedrogen,
want de ridder weerde den slag af', en
bracht hem zulk een hevigen houw
op het netwerk van zijn tulband toe,
dat hij een oogenblik wankelde.
Hasan zag nu in dat hij met eene
geoefende tegenpartij te doen had, en
dat hij op zijne hoede moest zijn, of
schoon hij door den strijd verhit, die
koelbloedigheid miste, die zijn onbe
kende aanvaller zoo uitmuntend aan
den dag legde.
Dichter en dichter vielen nu de
slagen, die de strijders elkander toe
brachten, beide toonden evenveel kracht
evenveel behendigheid, even zeer hunne
wapenen meester te zijn. Zoo had dit
gevecht al eenige oogenblikken voort
geduurd, zonder voor een der mannen
eenig voordeel op te leveren, toen
Hasan een oogenblik waarnam waarin
de aandacht des ridders scheen afge
leid met een gierend geluid daalde de
damacener kling boven het hoofd des
ridders, toen cleze, die deze krijgslist
had uitgedacht om zijn vijand te mis
leiden, den doodelijken slag afweerde
en Hasan met zijn zwaard dermate
trof, dal hij bewusteloos op den grond
nederzeeg.
Niet zoodra hadden de Saracenen
hun opperhoofd zien vallen of zij zoch
ten in alle richtingen te ontvluchten;
maar de wegen waren door krijgslieden
bezet, en slechts aan weinigen gelukte
bet te ontkomen.
Hasan werd dadelijk toen hij viel
door eenige soldaten omringd, en ont
wapend toen hij het bewustzijn had
wedergekregen, werden zijne wonden,
die niet zeer gevaarlijk verbonden, en
werd hij aan eene sterke wacht ter be
waking overgegeven.
De overige krijgsgevangenen werden
eveneens menschelijk behandeld, en
naar de achterhoede gevoerd, om daar
Geen antwoord.
Marine gaf in 1923 een bedrag uit
van ruim f 400,000 aan gratificaties en
dal heet bezuiniging.
Aan subsidié werd de raming liefst
met. 35 pet. overtroffen en er bijna 19
millioen uitgegeven, tegen 14 millioen
in 1921.
Bij Landbouw werd een nieuwe
functie gecreëerd een raadsadviseur in
algemeenen dienst f 8000. Protest van
dc Bezuinigingscommissie, waarop geen
antwoord werd ontvangen.
Voor het bureau van den Industri-
eelen Eigendom waren de werkelijke
reis- en verblijfkosten f119,000. Toch
werd een volgend jaar dit bedrag ge
raamd op f 189,000.
Bij het nagaan der ontwerp-begroo*
ting van Justitie deed de commissie
den minister verschillende opmerkin
gen toekomen, die konden leiden tot
aanzienlijke bezuinigingen.
Geen antwoord werd "bekomen.
Volgens de commissie zouden alleen
bij de Visscherij-inspectio 12 ambte
naren kunnen worden gemist, bij
Justitie 30, bij het Staatsboschbedrijf
12, enz. Tot nu toe bleven ze allen
terwijl elders maar deergegaan wordt
met het aanstellen van nieuw perso
neel.
De administratie tot uitvoering der
leerplichtwet is zeer kostbaar en om
slachtig en zou bij een reorganisatie,
welke de commissie voorgaf, zeker tot
een f 65,000 besparing kunnen leiden.
De Commissie is niet gebleken, dat
aan deze opmerking eenige aandacht
is besteed.
Bij een onderzoek aan Koloniën
kwam de Commissie tot de conclusie,
dat daar minsten 100 man personeel
gemist kunnen worden en f 290,000
zou kunnen worden bezuinigd.
Op den huishoudelijken dienst aldaar
zou f30.000 per jaar kunnen worden
bezuinigd.
De zaak bleef echter zooals het was,
althans de Commissie is niets bekend
van eenige verandering.
De Minister van Waterstaat was
voornemens de formatie van zijn per
soneel uit te breiden en 5 nieuwe
hoofdcommiezen boven de sterkte te''
benoemen.
De bezuinigingscommissie kwam de
motiveering niet dringend voor en zij
verzocht den minister van deze uit
breiding af te zien. Toen de minister
toch doorzette, wendde de commissie
zich tot den ministeraad, met verzoek
deze uitbreiding van personeel te voor
komen, totdat een onderzoek zou zijn
ingesteld naar de noodzakelijkheid
Eenig resultaat kan niet worden ver
meld.
We moeten het hier bij laten het
is bovendien meer dan genoeg om
duidelijk te maken, hoe de situatie is.
De commissie klaagt ook nog over
de weelderige inrichting van het nieuwe
gebouw van den Postchèque en Giro
dienst en de hooge bedragen die bij
Waterstaat, Marine, Financiën en Ko
loniën voor schrijfbehoeften worden
uitgetrokken.
Begrijpelijk is het wel, dat de com
missie eindigt met de opmerking, dat
er nog niets veranderd is na haar ge
ruchtmakende klachten in de vorige
rapporten.
Zij moet dan ook ditmaal weer tot
dezelfde conclusie komen.
Maar hoe lang zal ontvolk en
onze volksvertegenwoordiging derge
lijke ergerlijke toestanden nog dul
den
Een llywielbelasting.
Een rijwielbelasting in Nederland
zou de meest impopulaire belasting-
zijn, die er ook geheven is, aldus De
Kampioen, hel orgaan van den A. N.
W. B.
Het rijwiel is nog minder dan in
1915 een luxe voertuig, toen de Kamers
zich vereenigden met het oordeel der
Regeeriughet houden van een rijwiel
kan men niet meer beschouwen als een
kenmerk van welstand.
Er thans rijden bijna anderhalf mil
lioen Nederlanders fiets. Daarmede is
al voldoende aangetoond, dat het
rijwiel voor de bevolking van ons land
is een onmisbaar voertuigde tijd, dat
een velocipède alleen iets bereikbaars
was voor rijke jongelui, zooals wij
schreven in het Gedenkboek »Veertig
jaar", is lang voorbij. Vroeg men toen-
dertijd wie rijdt er nu op een veloci
pede, nu vraagt men even nieuws
gierig wie rijdt er nu niet op een
fiets V De eenvoudigste arbeiders, als
de hoogsten in den lande, gaan naar
hun werk, trekken er op uit voor hun
ontspanning en gezondheid op het
rijwiel.
En wat heeft het rijwiel niet vóór
nuttigs gebracht aan de bevolking van
Nederland
Heeft het niet velen uit den arbei
dende bevolking mogelijk gemaakt om
uit de muffe stadsstraten in het vrije
buiten te gaan wonen, waar na vol
brachte dagtaak nog- een stukje land
wordt bebouwd, waar de kinderen ge
zonder waren en moeder de vrouw
gelukkig? Heeft het rijwiel niet mede
gewerkt tot oplossing van het woning
vraagstuk in de groote steden, tot be
strijding der voordurende stijging der
huren?
Afstanden heeft het te niet gedaan
aan den omtrek der steden, aan de
grens van het frissche buiten verrezen
de arbeiderskwartieren. Heeft het niet
den buitenman ihogelijk gemaakt ook
werk te zoeken in de stad
Heeft het niet een voortdurende wis
selwerking tot stand gebracht tusschen
de stad en het platteland? Bleef vroeger
de bevolking in de vrije dagen in de
bedompte huizen der groote steden, en
zaten de jonge mannen in de rookerige
kroegen, nu gaan ze des morgens
reeds uit op de fiets en komen's avonds
thuis: doorgloeid van het zonnevuur,
opgewekt door de frissche buitenlucht,
maar zonder alcohol.
Welk een krachtig middel is het
rijwiel niet in de drankbestrijding?
Daarom reeds alleen zal elke regee-
der, zich wel tweemaal móeten beden
ken, om belasting te heffen van iets,
dat zoo veel geestelijk en materieel
nut gesticht heeft, nog steeds zooveel
zegen brengt aan de bevolking.
Over het ontstaan der Kermissen.
Me» groote plechtigheid deed koning-
nauwkeurig te worden gadegeslagen, en
hun die zorgen te verleenen die hun
toestand vereischte.
Nu dacht Fulco dat het oogenblik
gekomen was, zich aan zijne strijd
makkers, vooral aan den overwinnaar
van Hasan te vertoonen en hij verliet
door Walter vergezeld zijn schuilplaats
Hij naderde den krijgsman met eerbied,
maar wie schetst zijne vreugde en ver
bazing, toen de ridder zijn helm los
gespte, en Fulco de geliefdkoosde trek
ken van Joscelijn aanschouwde.
Joscelijn drukte den jongeling sprake
loos van aandoening aan het hart, en
verscheidene oogenblikken gingen voor
bij alvorens een van beiden een woord
vermocht uit te brengen.
Fulco! mijn zoon riep eindelijk de
ridder uit, de Hemel zij voor dit oogen
blik gedankt; ik waande u reeds lang
dood, en zie u thans wel en behouden
voor mij, waar komt gij vandaan Ik
heb u toch in den strijd niet bemerkt.
Ik was krijgsgevangene, ant
woordde Fulco, en had beloofd geene
wapenen te voeren. Ik heb echter het
gevecht van nabij aanschouwd, en het
is mij onmogelijk u te zeggen, wat
mijn hart er onder geleden heeft. Ik
zag mijne krijgsmakkers bijna voor
mijne voeten vallen, ik zag allen met
het zwaard hunne heilige zaak verde
digen, en ik, als een kind, wiens han
den te zwak zijn een wapen te han-
leeren, ik moest dal alles lijdelijk
aanzien. En toen gij ftet zwaard tegen
Hasan richtte, en ik zijn zwaard boven
uw hoefd zag zweden,.... o, dat oogen
blik zal nimmer uit mijn geheugen
Salomon de inwijding van den groot-
schen Joodschen tempel plaats hebben
Hij zelf sprak het plechtig inwijdings-
gehed en toen hij geëindigd had daalde
het vuur van den hemel en verteerde
de offers en de heerlijkheid des Heeren
vervulde het huis. De heerlijkheid
openbaarde zich door een wolk, welke
zich, als een zichtbaar toeken van
Gods tegenwoordigheid, door het huis
des Heeren verspreidde.
Het getal offerdieren, voor de offers
en offermaaltijden bij die gelegenheid
bestemd, bedroeg 2. duizend runderen
en 120 duizend schapen
De Joden vierden ieder jaar hel feest
der tempelwijding.
Waarom wij bovenstaande verhalen
uit de Bijbelsche Geschiedenis? En
wat zou dit wel met de kermis te
maken hebben Het zal blijken uit
hetgeen volgt.
Wanneer de Joodsche tempel, op
Gods bevel, met zulke groote plechtig
heden en feestelijkheden, moest worden
ingewijd, en dat feit telken jare worden
herdacht dan moest dat toch zeker
ook gebeuren voor ieder christelijk
godshuis, de Kerk, waarvan God ook
door de kerkwijding bezit neemt.
Welnu, die plechtigheid, waarmee
de Bisschop de Kerk inwijdt en voor
den heiligen dienst van God bestemd,
heet Kermis. Tevens wordt dan aan
die Kerk een Titel of Patroon gegeven
B.v. Kerk van het H. Hart, of, zooals
onze parochie hier te Venray, Kerk
van St. Petrus-Banden.
Die plechtigheden van de Kerkwij
ding, Kerkmis dus geheeten deed
weleer vele vurige geloovigen, ook uit
de omliggende plaatsen, samen stroo
men orn in het nieuwgebouwde heilig
dom te bidden en de voorspraak van
den beschermheilige af te smeeken.
En ieder jaar werd opnieuw de dag-
der Kerkwijding feestelijk herdacht
de groote toeloop van vreemdelingen
trok veel kooplieden met reizende
winkels, waarbij spoedig kwamen open
bare vermakelijkheden enz., zoodat
langzamerhand het Kerkelijk feest der
Kerkwijding Kermis geheeten
meer en meer op den achtergrond werd
gedrongen door het burgerlijk feest
van plezier, vermaak en ontspanning
Kermis geheeten.
De Kermis is dus oorspronkelijk
niets anders dan de plechtigheid der
Kerkinwijding door den Bisschop of
de jaarlijkscbe feestelijke herdenking
daarvan. Vandaar, dat op heel veel
plaatsen de Kermis samenvalt met het
feest van den Patroonheilige der
Kerk.
Zoo zijn de Kermissen ontstaan Als
een heugelijk feest of de herdenking
daarvan voor de geloovigen, omdat
God toen in hun midden kwam wonen,
doordat Hij, bij gelegenheid der Kerk
wijding, ook plechtig bezit nam van
het Kerkgebouw.
De volgende keer zullen we-het heb
ben over het onderwerp
Allemaal Drankbestrijder
Om teleurstellingen te voorkomen berichten wij
nogmaals, dat gewone kleine advertentiën Vrijdags
ca 10 uur v.m niet meer worden aangenomen.
gewiseht wordenhet was alsof mij in
dien stond een dolk in het hart werd
gestoken! Maar laat mij de smart ver
geten, die ik geleden heb, en mij alleen
aan de vreugde overgeven, u wederge-
vonden te hebben, u, die voor mij steeds
een vader geweest zijt. Joscelijn schudde
Fulee hartelijk de hand en zeide
Lieve Fulco 1 vergeef mij dat ik
u eenige oogenblikken moet verlaten,
mijn plicht eischt dat ik mij met mijne
soldaten onledig houd, en hun de rust
schenk die zij hoog noodig hebben.
Daarna zal ik mij weder oogenblikke-
lijk bij u vervoegen, om het overige
uwer lotgevallen te hooren, die mij zulk
een hoog belang inboezemen.
Hij verliet daarop den jongen ridder,
en keerde eenigen tijd daarna weder.
Zijn gelaat was .zeer ernstig en men
kon het den man aanzien, dat hij diep
bewogen wastoen hij echter zag dat
Fulco hem oplettend en vragend gade
sloeg, zeide hij
Jonge vriend! hel gezicht van een
slagveld maakte op mij altijd een pijn
lijken indruk. Hoeveleu die thans op
het bed van eêr liggen uitgestrekt, zijn
hierin de schoonste verwachtingen heen
getogen.
Beminde ouders, broeders, zusters heb
ben zij achtergelaten, die met ongeduld
hunne teruggekomst verbeiden.
Helaas zij zullen den beminden zoon,
den geliefden broeder hier op de aarde
niet wederzien; het statig geboomte, dat
zich boven onze hoofden verheft, zal den
gesneuvelde tot lijk-cypres verstrekken,
de wind, die [fluisterend door het gebla
derte speelt, zal zijn lijkzang, en de
Groote adrertentiën tot uiterlijk Donderdagavond.
Zij, die bij abonnement of contract adverteeren
moeten hunne veranderingen of nieuwe adverten
tiën uiterlijk Woensdagavond indienen.
Groote Provinciale
De naam zegt duidelijk wat de be
doeling is van dezen wedstrijd een
demonstratie van goed gesorteerd en
verpakt fruit.
Niet dus, wat sommigen meenen, een
fruittentoonstelling. Daarvoor is het
fruitjaar minder geschikt.
De verschillende ongunstige groei-
omstandigheden, waaronder de appels
en peren dit jaar gevormd zijn, in 't
voorjaar nat en koud weer, veel ziek
ten en beschadigingen, plotseling in
vallende groote hitte, zijn oorzaak ge
weest, dat de kwaliteit niet te verge
lijken is met die van andere jaren.
Nu willen wij direct toegeven, dal 't
mooiste fruit ook 't best gesorteerd
kan worden. Doch in iedere tuinbouw-
vereeniging zullen toch wel een zes-
of achttal kistjes eerste soort gezamelijk
bijeen te brengen zijn.
De verpakking heeft namelijk plaats
in kistjes van 25 K.G. inhoud, die door
de C.V.V. in bruikleen verstrekt wor
den.
Werken we zoo samen, dan zal Ven
ray met een flinke collectie den strijd
kunnen aanbinden met inzendingen uit
Midden- en Zuid-Limburg.
Juist omdat 't sorteeren en verpak
ken nog zoo onvoldoende bekend is en
zoo'n grooten invloed heeft op den
prijs, heeft men dezen wedstrijd willen
voortzetten, ondanks de mindere kwa
liteit.
T Moet den fruitteler niet onver
schillig zijn in welken toestand 't fruit
straks zal zijn, als het ten slotte bij
den verbruiker is aangeland.
Hoe beter 't dan is, des te meer
vraag zal er dan naar komen.
De boer is tegenwoordig ook han
delsman. Als zoodanig heeft hij bij 'l
telen en behandelen van zijn produc
ten zich te regelen naar de markt en
op de hoogte te blijven met de eischen
die deze stelt.
Door den oorlog is de fruithandel
voor ons geheel verplaatst.
Was Duitschland vroeger onzen
grootsten afnemer, thans is dit vooral
Engeland en Skandivië. Duitschland
stelde heel geringe eischen aan sor
teeren en verpakken, werkte dit zelfs
door lagere invoerrechten voor los ge
laden fruit tegen.
Bij onze nieuwe afnemers is 't pre
cies tegenovergesteld.
Hier hebben wij te concurreeren
met 't fruit uit Canada, Australië en
Zuid-Afrika. Dit fruit wordt zorgvuldig
gesorteerd en verpakt, zoodat wij ge
dwongen zijn, hieraan ook behoorlijk
onze aandacht te wijden, willen wij
niet op de markt verdrongen worden.
Voeren wij nu 't fruit ook in den
zelfden toestand aan als onze concur
renten, dan hebben wij er op hen een
tranen zijner wapenbroeders, zullen de
rouwkransen zijn, waarmede hunne
graven versierd worden.
O de lauweren, die men in den oorlog
plukt, zijn zoo bitter, en moeten soms ten
kosten van zoovel menschenbloed ver
worven worden Doch genoeg hierover
vervolgde hij met een zuchtspreken wij
thans in de korte oogenblikken, die ons
nog overblijven over uwe aangelegen
heden. Gij zijt thans vrij en ik heb het
geluk u die vrijheid te kunnen aan
bieden.
Edele Ridder! hernam Fulco,
kondet gij in mijn hart lezen, dan
zoudt gij daarin de groote dankbaar
heid zien, die ik voor u koester. Maar
geloof mij ik mag uw aanbod, hoe
streelend het ook voor mij is, niet aan
nemen. Mijn schildknaap en ik, blijven
zoo lang Ilassan ons niet van den eed
ontslagen heeft, zijne gevangenen, en
zullen hem volgen waai hij heenge
zonden wordt.
Jongeling gij beschouwt de zaak
uit een verkeerd oogpunt;; H&san t$
thans in mijne macht, en is geen i
man meer; hij heeft niets meer U be
velen, en hangt geheel van mü
Reeds veel nadeel, heef» bij lir
ten leger verscheidene jaren'oep
en de Hemel zij gedankt, dat
thans schadeloos kunnen nu
herhaal het dus, gij zijt
u begeven waarheen gij verki-s
Wordt i.lg