Venray voorheen
en thans.
Moeder en zoon
Weekblad voor VENRAY, MORST en Omstreken.
De Fruitveiling
Dit nummer
bestaat uit twee bladen
FEUILLETON
te VENRAY.
Jaarfeest St. Antonius-
Patronaat.
Zaterdag 27 Januari 1928
44c Jaargang. No 4
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
by vooruitbetaling f 1.30
afzonder!, nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DSN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS DEK
AD VERTENT 1EN i
aan 1—6 regelt 45 cl
elke regel meer 7» ct.
IV
Da»r vrij nu eenmaal bezig zijn
met de kloosters en gestichten van
Venray en omstreken, wenschten wij
nog even terug te komen op de
school der UrsulinaD, waarvan wy in
dit en het volgende nummer eene
aparte beschrijving willen geven, te
meer, omdat 't met laatste Kerstmis
maar evenijes vijt eeuwen is geleden,
dat 't gebleken is, dat de plek, waar
thans dit klooster zich bevindt, toen,
als 't ware reeds door de Voorzienig
beid werd uitgekozen om later er een
gebouw te plaatsen. Haar tot lol en
eere
Het was Kerstmis van het jaar
1422 (Venray heeft dus een 500
jarig jubileum te vieren). Onder de
hel verlichte bogen der parochiekerk
klonken in de H. midder.nacht.mis
de heerlijke Kerstgezangen, ter eere
van den nieuw geboren Verlosser.
Twee vaders van Venraysche huis»
gezinnen hadden klaarblijkelijk door
eene inspiratie tijdens het plechtige
misoffer een voornaam plan in hun
hoofd opgevat. Beiden wilden een
klooster voor vrouwen stichten, et
behgden daarvoor na de mis oen
ernstig onderhoud. Dit plan had zich
in hunne hoofden gerijpt hoofdzake
lijk door het feit, dat beiden dochters
hadden, die het voornemen toondeD
haar leven aan den Qrooten Mees
ter te wijden. Hiermrde ten zeerste
ingenomen koopen beiden voor bun
ne kinderen een huis, welk ge
bouw, o heilig toeval, gelegen was
ter plaatse, waar eens, vele eeuweD
voor dien tijd, de H. Oda over haar
dierbaar Venray had gewaakt en
gebeden. En bad deze vrome heilige
't ook niet voorspeld, dat eenmaal
hare woning zoude dienen tot een
groot huis des gebeds t
Zoo gezegd, too gedaan De
vrome maagden der beide vaders
verlieten haar erf, namen een zak
meel en een zijde spek uit het vader
24
VERVOLG! VAN TWEEDE BLAD.
Ia het theater >L« Rwaiisaroa'' heeach
ta diep» atilta eo algemeens opmerkiaam-
heid ieder verwachtte met oDgedu'.d de
dnbbele varraeBiog. die bet publiek bereid
wbb een nieuw atuk en een cieuwe bun»
atenarea. Mear vooral atelde bel publiek
belang in de jeugdige nogerea, wier naam
apoedig bekend geworden was. oog meer
den in d<n acbrijver eu den componist Van
bat atnk.
Man had met aandacht caar de onver.
Inra geluisterd, maar bet eorate tooneel
waarin de heldin van den avond niet op
trad, maakte het pnbiiek nog ongeduldi.
ger. Ter nanweroood bad men zooveel
begrepen, dat ar aprake wia van een jong
boerenmaifje, de rooi vao bet dorp. dat
■adert dao morgen waa eerdweoao, en. in
waarwit van bet zoeken van ond en joog,
'a avonda niet weer ternggevoodeo waa,
toen men plotseling boorde roepen
Zie, daar komt Lonise 1
Met neergeslagen oogeo en een bedrukt
gezicht, wzaruit deioiettemin een zulle
vreugde zohitterde. trad de jonge innate,
oarea midden op bat tooneel. Zij droeg de
klaading eeoer boerin, maar zoo lie f en
eenvondlj, dat baar eigen» sohoenheid er
des ta meer loor nitkwam as daarbij had
zij den indruk van aan boerenmeiaja, dat
lijk huis mee, en betrokken de
nieuwe woning. Een bestuurder
werd over het huls aangewezen, en
deze was een Augustijner monnik
Hendrik van Assel geheeten, die
als priester ook te Deventer had
dienst gedaan, en die een groot ver
eerder bleek te zijn van den H.
Lambertus te Luik, weshalve hij de
jonge dienaressen Gods onder zijne
beecherming plaatste. Tevens be
ijverde hij zich nog om haar in te
prenten vooral den regel van den
H. Augustinus aan te nemen, wat
zij deden, en ten slotte door hare
stichtende levenswijze groote voor
rechten verkregen bij den Bisschop.
De rector natuurlijk wetende op
welke schoons, gewijde plek het
klooster werd aangebouwd, zeide
isiaags dan ook «ik vertrouw
toch, dat op deze plaats en in deze
gebouwen alle schoons deugden zul
len worden beoefend, want ware
zulks niet het geval, dan zou ik de
plek liever in een gapende spelonk
zien veranderen
Zijn weösch werd echter volkomen
vervuld Immers nog voor zijn dood
had rector van Assel het gesticht al
loo gunstig uitgebreid, dat er eene
moeder overste aan 't hoofd van
deze scboooe inrichting kwam te
staan. Zij beete Mathilda van Ange-
ren, was eene vrouw uit een voor
name familie, bezat de schoonste
gaven naar geest en hart, en de
meest verheven deugden sierden
hare werken. Niet minder dan eene
halve eeuw stond zij aan het hoofd
van dit uitstekende huis, en toen zij
in het jaar 1491 kwam te overlijden
bevond zich bet klooster in den
besten welstand en verkeerde in
hoogen bloei, onder alle omstandig»
heden.
Twintig jaren later werd er aan
stalten gemaakt tot het bouwen
eener kleine kerk of kapel. Bijdra
gen kwamen van allo zijden binnen,
en in 1535 was zij geheel en al op
gebouwd, en den 21e Oct. op den
dag van H. Ursula werd zij plechtig
ingewijd onder het protectoraat der
H. Ursula met hare religieuze doch-
teren.
Ook werden zijaltaren aangebracht
waarvan één was gewijd aan de H.
Catharina. Het werd 25 November
van 't zelfde jaar »en wel St. Catha
rina-dag.
En wat gebeurde er Op dezen
zelfden dag, op dezen feestdag dier
van een eenzame wandeling door de ürei
ven terugkomt, oog trachten te verhoogen,
door een krans van fcissche veldbloemen
en korenaren los in de baren te vlechten
Ë3D goedkeurend gemompel werd op
alle raogen geboord, en belees, dat men
baar reeds te voran gnostig gestemd was
toen tij echter voor op het tooneel trad,
werd alles doodstil.
Gedurende de eerste oogeoblikkon zag
men, dat zij een weinig onrustig was, toen
de muziek zacht bet preludium speelde
maar spoedig herkreeg zy baar kalm'e
met baar hemelsblauwe oogeo zag zij bet
pnbiiek aan en begon toen met eeu glim*
lach cp bet gelaat een couplet te zingen
De klank van de laatste ncot was nog
oiet uitgestorven, toen er een storm van
to ju:cbiogen losbarstte het honderdvou
dig geroep van »bravo", •bis", enz eu
bet oorverdoovend handgeklap bewezen,
dat ds kunstenares zich zelve ov6rtroffin
bad. De stem was jeugdig en beider, se
was vol en zuiver en bezat daarenboven
een bijzondere zachtheid in uitdrukking.
Minny stond verbaasd over bat sncces,
dat zy nist sobsen te begrepen onwille*
keurig dwaalden haar oogen naar de plaats
die zij Henri bad aangewezen deze was
nog bezig. 10 de handen ta klappen en zijn
geziekt straalde van genoegen over den
goeden afloop.
Eo micuut later was de rast weer her*
sleld eu gaf de orkest-directsur het tesken
om voort te gaan Minry zoDg een tweede
oouplet, dat met nog meer bij valibetu;gin-
gen begroet werd dan hit eerste en in een
oogwenk wss bet tooneel bedekt met bou*
q netten.
Nu, wat heb ik u gezegd vi
dan zullen de prijzen stijgen, is het om
gekeerd of handelsachtig uitgedrukt, is de
markt kalm of flauw, dan zullen de prijzen'
dalen.
Is echter de eene week hoog, dan is
bet nog lang niet zeker, dat de daarop
volgende week hetzelfde zal zijn en toch
is de aanvoer dan steeds veel grooter,
soms te groot, en het gevolg is dan, dat
eene daling intreedt.
Het beste voor eene veiling is, dat er
steeds een geregelde aanvoer is, meer
altaar patrones vatte de H
i van Brescia het schoone, heilige plan
^op, een nieuwe kloosterorde te stich
ten onder aanroepiog der H. Ursula
(en onder 't protectoraat der H
Catharina.
En zulks geschiedde
Dit groote feest van St. Ursula
te dier gelegenheid werd geregeld
j constant, zoodat de kooplui er op rekenen
plechtig na-..evL d evenals dat van kunnen steeds een fatsoenlijk kwantum
den H. Augustinus. In later jaren, op de veiling aan te treffen.
toen de Ursulinen het huls in bezit Hoe vei,keerd is het immers niet, wan-
neer een koopman naar Venray komt om
Werd er in de werkzaal, het benoodigde fruit te koopen én hij vindt
daar lang niet wat hij verwachtte, in
vergelijking met den aanvoer van de
voorgaande week-
Ook ^oor de veiling is het zeer moeilijk
om reclame voor zoo'n verkooping te
maken. Want wat is het geval, noemt men
den aanvoer van de laatste week, dan
heeft men kans dat de volgende week de
aanvoer op de helft »s en de koopman
ziet zich bedrogen.
Neen, willen we goed voor den dag
komen, en de veiling kunnen recomman-
deeren, dan moeten we vast kunnen
rekenen op een minimum aanvoer.
Zeer goed zou dit te bereiken zijn,
wanneer elke vereeniging die op deze
veiling levert wekelijks voor een be
paald kwantum zorgde en m. i. is dit
door onderling overleg goed te bereiken.
Wel zal dan op een dorp of vereeniging
algeheele samenwerking moeten zijn. Geen
telers moeten hun fruit meer onderling
verkoopen, dat is altijd uit den booze.
Onderling verkoopen is steeds tot schade
van de andere fruittelers in de omgéving
en legt groote hinderpalen op den weg
van den geregelden en den gezonden
handel-
In een volgend artikel hierover meer.
TH. DERKX,
Directeur Coöperatieve Veiling
VENLO.
namen,
die thans eene kapel is, een beeld
ootdekt van de H. Ursula, die haren
mantel wijd uitspreidt, als wilde zij
daaronder beschermen eene groote
schare van vrome dochters of maag
den, en eene gelaatsuitdrukking
aannemende, als wilde.zij uitroepen:
■komt gij allen tot hier. Dit huis
heb ik voor U bestemd, en gij zult
zijn als waart gij ten uwent
Wij hebben reeds vroeger eens
vermeld, dat de religieuze eeuwen
lang met heiligen ijveren oprechten
godsdienst in dit huis hebben ge
werkt en gewoond, tot 1802, toen
immers alle kloosters door de
Franschen hier worden opgeheven.
De toenmalige Rector kocht alles
aan, en korten tijd daarna vestig
de zich wederom 12 kloosterzusters
op Jerusalem, die op dezelfde wijze
getrouw als bruidsmaagden van den
Heer allo omwentelingen der onrus
tige tijden trotseerden. Verdienste»
lijk en voorbeeldig was haar leven;
schoon hare toewijding, en hare
geheele levenswijze strekte het veel
bewogen maar onwaDkelbare Jeru»
salem tot groote eer.
Gkrii. Krekelberg.
Evenals jn 1921 werd in het najaar van
1922 weer geregeld wekelijks eene fruit
veiling gehouden door de Coöperatieve
Veiling te Venlo, aan het Slation te Oos
trumVenray.
De aanvoer was nu en dan groot
soms zeer groot echter ook wel eens
te klein.
Van waar dat ongeregelde in den aan
voer
M. i. was dit veel al te wijten aan de
prijzen, die in de daaraan voorafgaande
week gemaakt werden.
Toch is dit zeer verkeerd van de fruit
telers en op z'n zachtst uitgedrukt zeer
afkeurenswaardig De prijzen op eene
veiling regelen zich naar de wet van
vraag en aanbod; zijn de markten overal
willig, d.w.z. is er groote vraag van fruit,
GastoD op levendigeo tooa aan den Daas1
betn zitteodea vriend.
Werke'ijk. ty gaat eeo heerlijke
toekomst te g'emoet, op zu'k eeD triomf had
niemard. en bet allerminst zy gerekend
antwoordde Henri, zonder Minny een oogen
blik u t bet oog te verliezen de jonge»
lieg was oDtroerd van vreugde over het
groote succes van bet meisje.
De eerste acte werd verder afgespeeld
en het publiek geraakte telkens meer in
verrukkiDg toen het scherm viel. riepen
meer dan vyfhooderd s.emmeo de kusste»
narsi terug blozende en zonder op te zieD,
voldeed Minny aan dit verzoek.
De pauze duurde lang in de loges en
brgooires heerschte een groote drukte eo
buiten in de couloirs eu gangen herbaalde
meD op allerlei wyxen d« melodieën, die
kort te voren zulk eeo by val hadden in
geoogst. Het slot van bet sink gaf aanlei
ding tot eeD nieuwe ovatie aan de gevierde
kuoateoarrs die buiten zich zelve was van
genot. Maar er was ook niemand, die baar
dit génot misgunde of die niet gaarne het
zyne had bijgedragen, om dit te vermeert
deren.
Henri en Gaston verlieten hun plaatsen.
Nu naar haar toe 1 riep de laatste,
wij moeten baar go'ukwenschen.
Henri liet zich medevoeren.
Zy kwamen tonder moeite tot in de
couloir, waar een tal van heeren, meeren»
deele aandeelhouders vao den sohouwbung,
«ich verdrongen, om de kunstenares hun
gelukwenscb6D aan te bieden.
Gaston had zich, tijdens zyn verblyf te
Parijs, zulk een gemakkelijkheid vsb be»
weging eigen gemaakt, dat by, zoo alcieft
ader moeite, etch door do lange reeks'
Evenale vorige jaren ward den wel
doeners dit jaar weder eeu fees avond
aangeboden, als blyk van dankbaarheid
voor da vele gunsten van dooaiau's en
donatriceo ootvaogeo. Tevens bood het de
verschillende sfJeelicgeo ook eeo scboone
gelegenheid het publiek van harp pres'atie»
te doen genieten Het zeer varieereod
programma gaf daartoe wel gelegenheid
De zaal was beide avonden tjokvol.
Nadat door den Zeereerwaarde Pater A.
Ntelsn, Directeur van bet Patronaat eeD
woord van welkom en dank tot de aan»
wezigen was gericht, sprak Z E. mei
warme waardeerlog over den grooten steun
die bij van sommige heeren mocht onder»
vinden; o a. van de heeren L&urensie en
eenige krachten der Fanfare, die zich be<
laDgloos besobikbaar hadden gesteld, de
goede harmonie te kweeken in de sinds
'n half jaar uit de joDgens opgerichte
-Harmonie'9* Een woord van dank bracht
de Eerw. spreker den Gymoastenclub St.
Chriatuffal, voor de welwillende mede»
werking. Na de aanwezigen een gexelligeD
avond ts nebben toegeweoaoht. sloot de
Z E. Directeur xyo rede.
Alsou ging het doek omboog eo mochten
wy aaDbooren bet werk der jeugdige in»
strumenlalisten. Alle begin is moeilyk.
zoo ook bier. Men mag en kan ook nog
niets vergen, maar bat gebódens overtrof
toch onte var wachtingen en een woord van
lof mag Directie en uitvoerders niet oot»
houden worden.
De afdesliog gymnastiek der kleinen
onder aanvoering van den kleinste mccht
gezien worden. Den kleinen commandeur
eo zyo gezellen ons compliment. Ook St.
Chrietoffjl kuonen we niet anders dan een
woord van lof toekennen.
De zware toerto op de brug dwongen
ieders bewondering af. ook zij werkten
onder leidiog van eeo der hunnen. De Heer
Bslijens de leider der beide afdeeliogen
wss wegens droeve omstandigheden ver
hinderd, Hem denken wy sthwijgsnd do
eer toe, die hem in deze toekomt
Twee toooeels'.akjes en eeo pantomine
uitgevoerd door de kleintjes en grooten
afzonderlyk, en door grooten en kleinen
gezamanlyk, mochten vesl byval verwer
ven. Geen wonder ook. bij 't aanschouwen
van een dievenvanger als Ploerteodooder
die evenveel glaasjes naar binnenslaat als
bij woolen bad bekomen, sou een schijn»
doode zelfs nog in een lach schieten, ook
de jolige knecht met zijn geitenhaar, die
zoo leukweg dan baas zyo grieven bloot»
legde, bad succes.
De studeDten. bet boertje so de kapper
vooral niet te vergeten, ze speelden uit»
nemeod en redeneerden als groote «kerel»".
De Paotomioe die tusacben twee baakjt>s,
naar ik te weten kwam drie repetities heeft
gekost, mocht gezien worden Er werd
onbedaarlijk om gelachen. We kunnen
moeilyk uitmaken aan wie bier een extra
p uimpje toekomt. Men kon zien, allen
deden bun best, een eo ander zoo natuur»
lijk mogelyk te stellen, en zy zyo ge»
slaagd. Aan 'i s'ot van den avond kregen
wij te genieten, bet tooneelspel -Valsche
Schaam'e", Ik zeg geoieten. eo onder
streep dit gerust. Het bests bewijs was
de ademlooze stilte van het aandacLtig ge»
boor. Men volgde, men leefde du met den
armen bedrogen vader van Spykeren, met
den tot inkeer gekomen zoon Herman. Huo
spel roerde vaak. Ooit de overigen speel»
den zeer verdienstelijk. Den Burgemeester,
rotsvast aau zijne beginselen en ook rol»
vastoom Gerard den gemoedelijken oom,
de smidsknechts, de studenten, de veld*
wachter, enfia allen zonder uitzondering
hebben eer van ban werk dat zij in veertien
dagen ingestudeerd bebben.
Eeo kranige prestatie jongelui, en ik
voeg er bij, om in den toon des Burge»
meesters te blyven. Gij zijt de eere van
bet Patronaat.
D'xi.
P S. Ik zou my aan een grove oaia«
ergheid schuldig maken, iüdien ik den
onvermoeiden pianist M. Arts, niet even
dank bracht voor zyo spel. Ik wensoh hem
vao harte eeD volgende keer eln beters
p aoo toe Wie Deernt bet initiatief voor
een loterij om aan een pianola te komen If
van bewonderaar w;st ts dringen. ToeD
bij met Henri aan de deur verscbeeu, klonk
uit de loge seu vroolyke uitroep Minny
snelde naar de iDgang. greep de beide ban
den van Henri en leidde bem naar binnen.
Wat doet bet my genoegln, dat gij
gekomen xyt, zeide zy op eeo toon, die
bewees, dat zy meende, wat zij zeide.
Kom med9 en ga bier natst my zitten 1
Ik west op 't oogenblik niets anders
dan dat uw talent besft geschitterd, juf<
frouw Minry
Vindt gij dat f vraagde zy met van
vreugde stralende oogen.
Ik heb nooit Zoo iels gehoord.
Is dat zoo f Of doet gij even als de
anderen en wilt gy my slechts een oom»
pl ment maken
Maar hebt gy dao niet gezien, met
hoeveel geestdrift wy u hebben toege»
juioht vraagde Gaston, die inmiddels
dichter by gekomen was.
We', zeker Ik heb u beiden gesieD
en niets beeft my meer van myo succes
overtuigd dan uw blikken.
Gy zijt toch een goed kind. zeide
Henri op hartelyken toon;nu is uw
toekomst verzekerd, en staan u en uw
moeder betere dagen te waobten.
Ik hoop het.
Maar dat is zeker 1 zeide Henri le
vendig, de eerste stap, eo tegelykertyd
de moeilijkste, is gedaan.
Daar hebt gy gelyk in, viel zy
bem aarzelend in de rede.
Morgen ligt beel Parijs voor uw
voeten. Minry schudde bet blonde hoofdje,1
en haar gelaat betrok ileobts even. Toen
vatte zy Henri by de hand, en trok bem
te: zijde verrast volgde de jeugeling haar.
Wij hebben niet vesl tijd om te pra*
ten, zeide zy terwyl zy een blik wierp op
de talrijke schaar, die op ben stond te
wachteD wy moeten dus doen, zooals
de directeur hedenavond deed kort eo
bondig; Ly besft namelyk myo jaarwedde
verdubbeld, zoodat ik nu vierentwintig
duizend francs ontvang.
Maar dat is esn kapitaal 1
Zeker, maar er zyn ook dingen, die
minder prettig zyn.
Wat dao f
Gij kuat mij een grooten dienst be»
wyxen.
Welke, juffrouw Mnry? Gy twy»
feit toch niet...
M sschien toch wel.
Maar zeg my dan eerst, welken
dienst gij van my begeert.
Gy moet heden avond met moeder
en my aoupaereo, zeide zy half verlegen,
half spottend Henri maakte sen beweging,
alsof by door dit onverwacht aanbod half
verschrikt was.
Dat vsrwoodert u, nistwaar zeide
zy. eD baar stem besfde, tarwyl eendroef»
geestig glimlachje om baar lippen speelde,
maar ik zal u de zaak uitleggen, dsn
begrijpt ge mij en willigt missobieo mijn
verzoek in. Een der voornaamst* aandeel»
nouders van den sobouwburg beeft, voor
bet geval, dat ik succes bad, eeu groot
souper te mijuer eere besteld, en ik moet
daar ten minsts zoo lang blyven, als dit
zonder nadeel voor myn stem en mijn ge»
toedbeid kan gsicbieden men zeide my,
dat bet voldoende was, als ik er slecbts
ssn half uut bleef.
Wordt vervolgd.
