VENRAY, HORST en Omstreken.
Weekblad voor
Moeder en zoon
Provinciaal Nieuws.
Son
Dit duid mei-
bestaat uit twee bladen
Uit de Mijnstreek.
FEUILLETON
Vergadering over
Drankbestrijding.
Zaterdag 18 November 1922^
AS- Jaargang. No 40
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
roor VENRAY 65 c.
trunco per post 75 c.
voor het buitenland
vooruitbetaling f 1.30
onderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
PRIJS DER
ADVERTENT1KN i
Uitgave van FIRM a VAN DEN MUNGKHOF. VHNRAT.
Tel. No. 51
fin 1—6 regtla 45 ct
elke regel meer 7* et.
Koolputter schrijft iu du Nieuva
Koerier
Bet is nog zoo heel lnng niet ge
leden, dat de oogee ran heel Neder
land op de mijnstreek waren geves
tigd. Da steenkool begon een steeds
gewichtiger rol in den oorlog te
spelen. Wie over steenkool, de
meeste steenkool beschikte, had een
grooten strategischen voorsprong.
Fabelachtige prijzen werden be»
iteed voor een ton steenkool. De
seevloten en de treinen, die dag en
nacht van het eene naar het andere
fror.t reden, duizenden K.M. ver,
verslonden steenkool. De industrie
hunkerde naar steenkool als een
koortslijder naar een teug water,
De kolen waren schaarsch en
buitengemeen duur. Een leger van
mijnwerkers stond ia het veld. De
productie der steenkool verminderde
de vraag werd grooter, dringender
Op verzoek werden de mijnwerkers
van de grenzen, garnizoenen en
kampen naar den mijnschacht ge
stuurd om er de kolen mee los te
wroeten en de Nederlandsche indus»
trie te steunen. Algemeen werd dus
de noodzakelijkheid der steenkool
erkend. Zelfs de legerautoriteiten
lieten sich verbidden om de mijnwer
kerssoldaten niet uit hun werkkring
te halen. Io de mijneu verrichte hij
een nuttigen, zoo niet nuttiger arbeid
dan in Je forteD oi in de wachtlokalen
Buitengewoon veel krachtsinspan
ning werd van onze mijnwerkers ge
vraagd. Hun physieke krachten
moesten op peil gehouden worden.
Daarom kregen ze extra vleesch,
extra brood, extra spek, extra dit
extra dat. De productie der steen»
kool steeg met den dag. Alles werd
op haren en snaren gezet, om zooveel
mogelijk tonneo steenkool op te
halen. Het aantal mijnwerkers breid-
da zich voortdurend uit. Wie wilde
kon mijnwerker wordes. Er was
meer vraag naar werkkrachten dan
aanbod. Over de vrij oppervlakkige
keuring behoefde de adspirant-kolen
putter zich niet ongerust te maken
Kolen, kolen, kolen, zongen de liften
de kooien. En het land prees de
arbeidskracht en de vaderlandsliefde
onzer mijnwerkers. Ja. toen begreep
de natie eens, wat ze te danken had
aan onze Limburgsche mijnen, die
bet vaderland wel niet geheel, miar
toch voor een groot deel onafhanke»
lijk maakten van bet buitenland.
Onze industrie kon aan den gang
blijven, de treinen konden (beperkt)
blijven loopen. De mijnwerkers ver»
dienden een fatsoenlijk stuk brood.
Maar waren hun loonen dan zoo
overdreven hoog vergeleken met die
van andere branches f De Neder»
landsche pers, van alle kleurschakee-
rmg, zong lofliederen op den stoeren
mijnwerker, door Jan Toorop in
forsch scherpe lijnen zoo juist ge»
teekeud. In de Kamers werd de
Limburgsche mijnwerker gefeteerd.
evenals hij later in 1918 geprezen
werd, toen hij in onze groote steden
mee de revolutie bedwong.
Het was toen ook een gouden tijd»
perk voor de mijnen zeil. Premies
werden beschikbaar gesteld boven
een bepaalde productie. In alle rich
tingen werd de Zuid»Limburgscbe
bodem doorwroet; het een labyrinth
van gangen, kris en kras door
elkaar. Waar de dikste en de best
te bereiken kolen zaten, werd met
den arbeid aaDgevaDgen. De roof»
bouw werd in de oorlogsjaren een
teem. Van den nood werd een
deugd gemaakt
Vervolg van Ticeede Blad
Ds gelegfobeid guoatig. om aan
ov vsaseb t. roldoen, om kaonn te ma»
ken met mij» batirmeieje, I» wie gij zoo»
teel belang icbijat te Hellan «ij eiaat op
bet poot, om uit te gaao, om aio bat
froola ooocoua deal te nemen, dal beden
ia bat Conaarfatoira wordt geboudeo eo
waar mij aan prijf boopt ta bebalen. Zij
aal dadalijk hiar foorbü komeo, dso gaan
wij ala bü loafal naar bnilan en ik atal
n aan baar foor. Wilt gij t
Mat geooegno, antwoordde Gaatoo
•nel. terwijl bij da deur weder aloot, om
biaaan la wacbteo. tot de deor de, andere
kamer openging. Geen balra minunt later
gaaebladda dit en traden Gaatoo eo Heori
ia den gang Hij sag datelfde preohtiga
gaatalta. dia bij bij bat binnentreden alrchta
terloops gezten bad, an met een enkelen
blik ofartnigde bij aieb, dat Henri niet la
faal gatagd bad. taan bij bet jonge meiaja
foor aan aoboonbaid rerklaarde.
Z|j moeit, om bij de trap te komeo, do
beida joaga boeren voorbij, en Gaaton bad,
vnor tij bij ham waa, tijd ganoag, haar
praabtiga oogaa la bawondaran. dia «y,
toadar vraea. maar ook ssndar kokettaria
op Haari «ijn vrind l:at rnatao. Zij waa
•oo aepvoodig. maar tooh mat aooteel
•maak gaklaad, aooala maa bat. babalva ia
ia hoofdlied dar moJaa, saldan vindt an
Enkele jaren later.
Slapte, over het algemeen io de
mijnindustrie. De loonen gingen
sprongsgewijze omlaag. Een staking
met roerende eenstemmigheid door
de mijnwerkers gevoerd, moest
kracht bijzetten om te. voorkomon
den wensch van een der mijndirecties
om haar personeel in een uitzonde
ringspositie te plaatsen. Toen
schreven we 1921, jnid-zomer. De
staking werd opgeheven de arbei
ders dar Domaniale zouden hetzelfde
loon blijven verdienen als hun kame
raden van de andere mijnen. De
Domaniale zou van de Regeering
concessies krijgen met betrekking
tot baar contract. Einde 1922 is
nog niets positiefs hieromtrent be
kend. De Haagsche molen draait
wel erg laDgzaam, ofschoon de
Haagsche wind toch een n&tioDale
reputatie geniet.
Nu loopen hocderde mijnwerkers
rond, zonder werk. Niet. omdat er
gten werk is, maar omdat de Duit-
scbe kameraden hun bet brood uit
den mood nemen. Met heele kara
vanen komen de Dultsche mijnwer
kers iederen dag over de grens, met
den knapzak over den rug. Zij
werken in onze mijnen, en onze
mijnwerkers, die in den oorlog tot
een soort nationale helden werden
verheven, mogen aan de poort blijven
staan. Voor hen is men niet thuis.
Met de zakken vol marken gaan de
Duitsche mijnwerkera des avonds
naar huis, onze mijnwerkers staan
op de werkloozenlijst bij onze
Arbeidsbeurzen of worden door een
of andere gemeente aan bet werk
gehouden. We zullen niet twisten
over de vraag met productieven of
improductieven arbeid. Maar alle
belastingbetalers moeten aan deze
werkloozen-uitgaven hun cijns bren
gen.
Sinds vele maanden wordt beproefd
.met alle middelen, die oirbaar wer»
[den geacht, aan dezen voor onze
mijnwerkers en de bouwvakar
beiders niet te vergeten zoo
penibelen toestand een einde te
maken. Es bat nicht sollen sein.
Noch het geschrijf in de vakbladen,
noch de besprekingen in de afdee-
lingsvergaderingen, uoch de ver»
toogen tot de Regeering, noch de
vergaderingen van de aalmoezeniers
met de leiders der vakbonden en met
vertegenwoordigers van de Duitsche
bondeD hebben veel effect op de
Regeeriog gehad. Ook het bezoek
var. twaalf katholieke Kamerleden
aan Heerlen en omgeving, om zich
persoonlijk van de toestanden te
overtuigen, kon de Regeering niet
bewegen, de vigeerende maatregelen
in te trekken ec nieuwe te creeëeran,
in het belang van den Nederland-
scben mijnwerker, die, uit plichts»
gevoel, in de voorbije oorlogsjaren
bet land groote diensten beeft be>
wezen.
Het is al zoover gekomeo dat in
Heerlen een protesivergadering werd
gehouden door Katholieke bondeD
deze vergadering ging indirect in
tegen de Regeering. Dat moet voor
dr. Poels niet prettig geweest zijn,
om te spreken indirect tegen de Re»
geering, die maar niet van houdiog
verandert, en den Nederlandscben
arbeider niet beschermt tegen den|
Duitscher, die bovendien als loon»,
drukker optreedt, en behalve zijn
werkkracht, ook allerlei schweinerei
importeert, door middel van boeken
en geschriften en vuilbekkerij. Moge
de Regeering toch eindelijk tot het
besef komen, dat een onhoudbare
toestand Is geschappen en dat onze
mijnwerkers weer in en op de mijnen
kunnen gaan werken.
even bescheiden, als baar toilet gekozen
was, even prachtig vond het Gaston, die
in ds laatste maanden eiob tot esc bevoegd
reebter in zulke taken bad gevormd. Heori
vond de wgtt, waarop zgn vriend het
jonge meisje aanstaarde, een weinig aaoi
matigend en haastte zich daarom, baar te
groeten, voer ig ben voorbij gegaan wi
Zij bedankte hem met een vriendelijkeD
glimlach.
Gij gaat naar bet concours, juffrouw
Minny f zeide Heori. die de gelegenheid
wilde aangrijpen, den vriend zgn scboone
buurvrouw voor te stellen.
Zeker, mgobeer De Langes. en ik
hoop, dst uw bests wensobsD voor den
goeden afloop mg zullen begeleiden
Niet alleen de mijne, maar ook die
van mijn vriend dien gg zoo even door
nw gezang in verrakkiog gebracht heb
mijnheer Gaston de de Marei 1 mejuffrouw
Miony Milloer 1 voegde bg er bg, waar
door de voorstelling was afgeloopen.
Gaston maakte een onberispelijke bui
ging, die zg met een eierlgken hoofdknik
beantwoordde.
Ik heb reeds bet genoegen gehad,
mgobeer te zien, riep tg met een achalk-
sohen Isob.
Mg riep Gaston verbaasd alt,
hebben wij elkander misaohien reads aiders
ontmoet
Niet ver van bier, antwoordde zg
plagende.
Gaaton zag baar vrageod aan.
Ik was beneden in de kamer van den
portier, toen uw rijtuig stilhield, en ik
bad juist nog gelegenheid, uw praohtige'
paarden te bewonderen. Die too gelukkig
is, mat zulk een rijtuig Parijs te doorkrui-
A
san.... 1 voegde zij er met kinderlijke nsï
viieit bij.
Bet is tot uw beschikking, juffrouw
Milloer, hernam Gaston op beleefden toon.
en ik hoop, dat gij mg de eer wilt
aandoen, vau mgo aanbod gebruik te ma
kon, daar gg tooh naar bet Conservatoire
moet gaaD.
Het jonge meisje kon een ondeugender
maar vroolgken lach niet bedwingen.
O, neen, riep sg met baar heldere
stem, ik dank n zeer, mgobeer De Ma-
rel. Wat zoude men op bet Conservatoire
zeggen, als ik io zulk een rqaipage. en in
gezelsobap van een beer door Parijs reed
Neen. dat is onmogelijk.
Gaston liet ziob eobter niet van zgn slok
brengen.
Maar mijn aanbod kon oiet oosobni-
diger zgn, dsn bet on is, zeide bg. mgo
vriend De Langes en ik stonden juist op
het punt, te gaan rijden.en gg kondet
gemakkelijk met ons...
Miony lachte oist meer,
Rijdt mgobeer De Langes ook mede f
Zeker.
Dat is iets anders, dan...
Dat dacht ik jnist ook.
Ik bcnd u aan uw woord en rgd
mede.
Te veel eer, juffrouw Milloer.
Miony trok een gezicht, alsof sg itg
gen wilde, dat dit baar niet veel konde
schelen.
Gg zult dus de goedheid hebben, mg
kan het conservatoire te laten uitstappen f
vraagde tg.
f Wg sollen er onmiddellijk heenrg-
den bet ligt op onzen weg, daar wg
naar het Bois de Bologoe gaao,
I
Onder leiding van het Bestuur der
Mariavereeniging werd Zondagavond in
het Patronaat alhier eene algemeene ver
gadering gehouden, waar als spreker
optrad de WelEerw. Pater fr. Bernardus
O. F. M. uit Heerlen.
Op het vastgestelde uur was de groote
patronaat9zaal flink bezet.
Als presidente van de Mariavereeniging
opende Mej. Marie Arts de vergadering
met den christelijken groet, heette alle
aanwezigen hartelijk welkom, in 't bijzon
der de spreker van dezen avond, de Wel
Eerw. Pater Bernardus. Wie pater Bernar
dus was, vermeende spreekster niet nader
behoeven aan te toonen. wijl de leden der
Mariavereeniging met ZEerw. vroeger al
reeds hadden kennis gemaakt en de
overigen hem heden zeer zeker uit de door
hem in de parochiekerk gehouden preeken!
voldoende hadden leeren kennen. De vraag,
wat pater Bernardus was, kon zij beant
woorden door mede te declen, dat pateI\
Bernardus Inspecteur was van de K. K.J
Drankbestrijding in dit gewest. Vervolgens
gaf zij het woord aan pater Bernardus.
ZEerw. alsdan het woord nemende, be
gon met er op te wijzen, dat hij voor de
Drankbestrijding naar Venrav was gekomen
en wel om allen aan te sporen steeds dc
matigheid te betrachten.
Wellicht zullen velen, die spreker heden
morgen onder de Hoogmis in de Parochie
kerk hadden hooren preeken bij zich zeiven
wel gezegd hebben, dat hij overdreef, doch
spreker is er zich niet van bewust zich
aan overdrijving te hebben schuldig ge-1
maakt. In verband met de Drankbestrijding
wenschte Z.Eerw. hier hedenavond eene
lezing te houden over Christus, als voor
beeld en model in het individueele, huise
lijk en maatschappelijk leven.
Op bevattelijke en boeiende wijzen be-j
handelde ZEerw. achtereenvolgens de
volgende stellingen-•
1e Christus, 'n sprekend voorbeeld van
matigheid.
2e Waar in t buisgezin de matigheid
beoefend wordt, daar heerscht geluk en
welvaart, liefde en vrede.
3e De noodzakelijke verbetering onzer
hedendaagsebe maatschappij heeft als een
der krachtigste middelen noodig het be
oefenen der matigheid, zooals Christus ons
die geleerd heeft.
Niet alleen, door natuurlijke middelen
van Kruisverbond en Mariavereeniging
maar vooral door bovennatuurlijke midde
len moet de matigheid bevorderd worden
Het drankmisbruik, aldus spreker, is de
grootste struikelblok voor maatschappe
lijke cn sociale opbeuring. Met feiten, in
zijn jeugdig priesterlijk leven reeds
ondervonden, toonde ZEerw. herhaaldelijk
aan tot welke toestanden het drankmis
bruik voert.
Ten slotte spoorde spreker de aanwezi
gen aan om allen elkaar de hand te reiken
cn gezamenlijk te arbeiden aan het groot-
sche werk der drankbestrijding tot heil
van Kerk Staat en Maatschappij.
Een daverend en welverdiend aplaus
viel ZEerw. ten deel.
De ZEerw. Heer Pastoor als geestelijk
adviseur der Mariavereeniging. bedankte
mede uit naam van alle aanwezigen pater
Bernardus voor zijne boeiende en op zoo
overtuigende, duidelijke en stichtende wijze
voorgedragen lezing en sprak ZEerw- de
hoop uit, dat deze er toe mocht bijdragen
dat Kruisverbond en Mariavereeniging
steeds met eere genoemd zouden worden,
wijl deze vereenigingen, zooveel tot stand
brachten voor ketk maatschappij, huisge
zin en individu, cn ha den wensch te
hebben geuit, pater Bernardus binnenkort
nog eens in ons midden te mogen zien.
sloot hij de vergadering met den christe
lijken groet.
Hij bood bet jonge msisj deo arm. toen
zg beneden san den trap wareo, maar Min*
ey bield z cb. alsof zg bet niet bad opge>
merkt en snelde naar de huisdeur. Eenige
minuten later snelden Gaston's vurige ros
sen met de drie jonge lieden in de riob
ting der Sane. Het was een prachtige
najaarsmorgen de lacht was helder en ds
zonnestralen verspreidden een aangename
warmte
Minny zat aohter in het rgtuig en kon
van baar si plaats ju at de hoofden der
beide paarden zien, die trotecb Luo maoeu
schudden od bua veelkleurig hoofdtooi in
deo wind lieten wapperen zg werd been
eo weer geeebud als een kind en even ge-
iakkig els een kind gevoelde sich Miony
too benagelgk had zg sicb nog nooit ge
voeld als os io deze sierlijke equipage
duiteuden gedachten ea droomen doorkruis
ten baar hoofd, tot zg zich eindelijk tot
Henri de Langes wendde en op vroolijken
toon zside
Wat tgo de memoheu toob gelukkig,
die bun leven lang zich deze weelde kan-
nen veroorloven, mijnheer De Ltcges I
Wie weet, of gjj binnen korten tgd
niet zelve tot die gelukkige zult behooreo.
Ik riep ze op oogeloovige toon.
Ja, Zsker 1 Gg gaat immers oasr
bet concours op bet conservatoirs.
Dat is zoo.
Eu daar bevinden zich niet alleen
de professoren, maar ook de groote mees
ters en muziekkenners ven Pargs. Gg
zgt jong, soboon, hebt een prachtig talent
en een stem, die beter is dan die, welke
men gewoonlijk hoort.
Talent! seide' Minny terwijl zg
hem in ds rade viel, talent I Ja. ik ge-
Bankbiljetten ale pakpapier
De wonderen tgo nog niet de wereld
uit.
Dat ondervindt je zoo nu eo dan, somt
tot je genoegen, soms ook tot je displezier.
Een displezier was 't eobter niet. wat
de vorige werk op een markt in de baart
werd aangeboden, naar ons een gstnige
van dit -wonder" vertelde.
Daar stond 'o oude koopman achter t'n
tafeltje, 't type van 'o Dnitsobsr, met
brsed, bebaard gezicht. Aan Hollaodsch
bezondigde bg ziob niett was al Dnitsob,
wat 'r over s'o lippen kwam.
Natourlgk was 't artikel, dat ie ver-
koobt. prima, 'n Vulpen, zooala er geen
tweeds was, met drie reservepeocen er
bij Wondere dingen waren dat. De man
deed er n a'roek mee over 'n plankje, en
de ponten stonden 'n halven oeotimeter
van elkaar, o Streek in tegenovergestelde
riebtiog, en de schrijfmachine was weer
in orde.
En dat a les kreeg je voor drie kwart-
jee.
Of nseo, we vergissen oos. Je kreeg oog
meer, Als pakpapierije werd 'n biljet van
duizend kronen er bij gedaan. Hadden we
reobt. om to zeggeo, dat de wonderen de
wereld nog niet uit tgc 1
Voor vijfenzeventig cent 'n uitstekende
vulpen koopan en daarbij cadeau 'o som
geld. waarvoor je 'o aardig snoepreisje
zou kunnen maken in gewone tijden.
Je. in gewooe tijden. Meer we leven
oou eeomeal io 'n tijd, d!e beel erg onge
woon ie. Noord Limb
VENRAY, 18 November 1922.
Ooze vroegere dorpsgenoot, ds Heer
H. Cfols, Commies-titalair bij de Poste
rgen en Telegrafie te Vechel. herdacht
Donderdag den dag, waarop bg voor 25
jaren bij genoemd bedrijf io dienst trad.
Ongetwijfeld zal deze dag niet onopge-
loof zelve, dat het mg daaraan oiet onto
breekt... maar gg weit. dat men alleen
met talent er oiet komt, er zgn zoovsel
zaken en zooveel personen, wearven oos
welslagen afhankelijk is, zooals de direc
teur. de regisseur, de oourentier ieder
breDgt bet tgne er toe bg, om deo kunste
naar te doen slagen of fhsoo te doen ma
ken, eo met alles moet men rekeneohap
honden dikwijls blgfc een uitstekend ta
lent door deo tegenstand, dien bet van de
een of andere zgde ondervindt, halverwege
stean, en brengt bet tot niets.
Dst zei bij u nooit bet geval zgn,
juff-ouw Nmny ik verzeker u te voren,
dat bet publiek u toejuicht, als het u voor
de eerste maal boort.
Deo zoude niemend [gelukkiger eo
verheugder zgn dan mama Milloer. aot-
woorde Miocy met een lieven glimlach.
Maar ook ik zal er mjj over verheu
gen sn iosgelgks mijn vriend De Langes.
Dat weet ik oog niet, boewei ik het
wel wil gelooven meer deo moogt gg
beiden ook op deo avond van mijn eerste
optreden in bet openbaar mij nw geluk-
wenechen komeo brengen. Mtar deer ateet
onze oude professor Conoi reeds aan den
hoofdiogaog van bet conservatoire, wet zal
bg wel zeggeo. els ego Deitecbe leerlioge
dear in een tweespan komt aaogereden 1
zeide tg, terwijl tg bet groote gebouw na
derden. Zg laebts vroolgk en verzoeht
Gaiton toen op te houden, deer sg de wei
nige schreden nog U vsst wilde afleggen,
om niet door beer vrieodionso geplaagd te
worden.
Wordt vervolgd.