emmas mêsmmz
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen
Lagere Landbouwschool
Venray.
FEUILLETON,
Getrouw tot in den dood.
Voor onze kippenhouders.
Zaterdag 2 September 1922
48e Jaargang. No 88
abonnementsprijs
PER kwaktaai-
.oor VENKAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling f1.30
afzondert, nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNGKHOF, VJBNRAY.
Tel. No. 61
PK IJ 5 üh'K
ADVEKTKNTIKN
vso 1—6 regels 45 ct
elke regel meer 7» ct.
winterhalfjaren geven te weinig tijd om
hen, die goed op de hoogte willen komen
te bevredigen. De deelname aan den
voorlgezetten cursus, waar we zooeven
over spraken, heeft dit genoeg bewezen.
In deze derde klas kunnen er 24 geplaatst
worden.
Voor de tweede klas wordea aangeno
men, zij, die zestien jaar oud zijn en naast
de lagere school, herhalings-, vervolg- of
handelsonderwijs genoten hebben.
Deze komen tweemaal per week school
In 't geheel tachtig dagen in 't jaar, welke
1 zoo gekozen, dat ze vallen in een tijd, dat
mindere kennis zoo duidelyk zien in de n'"® TfJhiM Si'hfö?™
meerdere opbrengst als juist bij den land- ?.„Lr« ,1",
bouwer. Een boer, die niet met zijn tijd l ef/lS,C„ L
meegaat, die niet op de hoogte .s met hebben doorloopen. t Volgend jaar zullen
meststoffen en voedermiddelen, met fok
kerij en zuivel, met goed zaai- en pootgoed
die nog afkeerig is van landbouwwerk
tuigen enz-, raakt boer af.
Geen bedrijf is in de laatste jaren zoo
veranderd als 't boeren. De ommekeer die
hierin gekomen is, dwingt den landbouwer
tot meerdere kennis.
De Lagere Landbouwschool, die hier
1 October geopend zal worden, biedt de
jonge boeren daartoe een prachtige ge
legenheid. Zooals uit de in dit nummer
voorkomende advertentie blijkt, wordt er
a.s. Vrijdag, 8 Sept., om half zeven in 't
Patronaat een propagandavergadering ge
houden.
Landbouwers van Venray en omstreken
komt allen dan trouw op. Velen van u
hebben zelf ondervonden, wat het zeggen
wil, niet op de hoogte te zijn van al het
nieuwerwetsche, dat tegenwoordig het
boeren meebrengt. Zorgt dat uwe jongens
op de hoogte komen. Maar niet alleen
richten wij deze oproep tot de mannen,
ook de vrouwen, de moeders zal 't niet
onverschillig zijn, wat hun jongens op die
.nieuwe" school moeten gaan leeren. Ook
uwe aanwezigheid zullen wij op boogen
prijs stellen. In deze landbouwschool zal
ook worden gegeven 't landbouwhuishoud-
onderwijs voor uwe dochters.
Beschikken wij over een vast gebouw
en leerkrachten, die zich uitsluitend aan
't landbouw- en huishoudonderwijs kunnen
wijden, dan bestaat er ook gelegenheid
ieder jaar voor dit onderwijs een klasse
meisjes aan te nemen.
Zooals allen al gehoord hebt, begint
de Lagere Landbouwschool met drie
klassen. Voor de derde klas worden aan
genomen, zij, die in 't bezit zijn van een
diploma land- of tuinbouwwintercursus.
Deze volgen dus nog twee jaar de school
ongeveer op denzeifden voet als de nu
afgeloopen gecombineerde land- en tuin
bouwwintercursus. Zij komen dan 30 dagen
in 't jaar, die zoo verdeeld worden, dat
te hoofdzakelijk vallen in den wintertijd.
D« overige uren zullen 's avonds gegeven
worden. Dit is 'c volgend jaar in de vierde
klas weer net zoo. Al heeft men een
diploma van een wintercursu9, dan nog,
of liever dan juist, valt er voor de jonge
boeren nog heel wat te leeren. De twee
Hst wis in den winter van het jaar
1870. In de straten der oude vesting Mett
loeide ds ijtige wiud. Ia een kleio huisje
ut de negentigjarige invalied# Amert met
rijo kleindochter (hlinette by den baard.
Colmstte was by allen, die baar kenden
bemind, en «ij verdiende dct. want zij was
seker bet brasfste en liefste meisje der
stad. Colinette bad genegenheid opgevat
voor een onbemiddeld joDgeling. die ziob
op bat oogenblik onder de wapenen bevond.
Haar broeder Robert, die ook in dienst
was en op deren avond eenige oogenblik-
ken bg «ya oudere zei in den loop van
het gesprek
Ik ben biy, dat ik vannacht niet op
waoht behoef te staan je Frans daaren»
tegsD, die nauwelyks zija zware ziekte te
boven is, staat daar na op den wal op post.
By dei# onverwaobte tijding werd Coll-
netls zoo wit als de maar.
Wat, moei Frans by deze moordda
dige koude op wacbt staan. Kent men dan
by a geeo medelijden bracht «y er met
moeite uit.
Nadat baar broeder ziob verwijderd bad
sette Colinette ziob peinzend aan de zyda
van baar ingeilnimerden grootvader. Na
eeoigen tijd atond «y met vastberaden blik
op en zei tot baar moeder
Ik ga Frana aflossen, want deze
koude zal hem dooden, als by deo gebeelen
dag daarbuiten moet doorbrengen. Maak
wat warms voor hem klaar.
Kind wat valt je in
Er is voor my geen gevssr want syo
post is ds eenzaamste sn voordat de visi-
tesrends off<oier komt, is Frans weer terug
Zy legde den wydeo soldatenmantel van j
htar grootvader over haar schouders, trok
deo kraag zoo hoog mogeiyk op eo zette,
de eoldatenmuts van baar broeder op Iu
deze bleeding onkenbaar, ging zy voor* j
llohtig doer de nauwe straten naar den
als nieuwe leerlingen bij voorkeur die
genomen worden, welke ook 't vervolg
onderwijs hebben meegemaakt. Deze jon-
;ens doorloopen dus de heele school, 't
ïerste jaar gedurende 80 dagen, 't tweede
gedurende 40 dagen, 't derde en vierde
jaar gedurende 30 dagen.
Zooals U ziet krijgt de tweede klas,
waarmee we nu beginnen, langer les, dan
zij, die volgend jaar in de tweede komen.
Zoodoende kan nu het voorbereidend
onderwijs daar beter tot zijn recht komen.
U weet nu voor welke klas uwe jongens
zich kunnen laten opgeven.
Komt as. Vrijdag half zeven allen,
oudere en jonge landbouwers in flinke
getale naar het Patronaat. Daar zal U doel
en regeling der lessen nog eens duidelijk
worden toegelicht. Laten we den Weled.
Gestr. Heer Bulder, die met het toezicht
op deze school is belast en zooveel er toe
bijdroeg, om deze school in Venray te
krijgen, zien, dat hier en in de omliggende
plaatsen belangstelling en waardeering is
voor de pogingen, die de Regeering doet
om het landbouwonderwijs te verbeteren.
Allen dus naar het Patronaat
Ofschoon reeds in verschillende
bladen is gewaarschuwd tegen de
gevreesde boenderziekte en ook reeds
in de rubriek Vóór Boer en Tuin
der, achten we het noodzakelijk er
nog eens op terug te komen. Een
drietal weken geleden reisden we
met 'n liefhebber van kipp3n in onze
buurt, die van plan was boenders
uit België te betrekken, omdat ze
zoo goedkoop waren en de dieren
waren gekeurd eer ze uit Italië wer»
den uitgevoerd. Dat dit echter geen
zekerheid geeft, dat men~ gezonde
dieren zal ontvaDgen zal onder
blijken.
In het voorlaatste nummer van
Land en Vee staat nog een advertentie
waarbij men uit Iiijsden boenders te
koop aanbiedt. We hopen die adver»
tentie in het laatste nummer Diet meer
te zien.
In de week na bovengenoemde reis
werd het Centraal Fokstation te
Horst bezocht door den beer Holstein
Hoofdredacteur van .Kleinveeteelt''
en deze Heer schrijft in zyn blad.
Vorige week brachten we een
bezoek aan het Fokstation van de
C.R.E. te Horst (Limb Toen we
met den Directeur daarvan, de
Hoofdassistent Pluimveeconsulent W
Janssen, het terrein rondwandelden,
wees deze naar een naburige woning
en zei.Daar beb ik zorg over
Hohteijn daar woont iemand die
kiekens uit Balgië invoert en in den
omtrek verspreidt. Vandaag of mor.
gen krijgen we er diphteri of
misschien wel cholera door in 't land'
Die zorg deelen wij.
Kcop toch geen materiaal of bet
moet van bekende fokkers afkomstig
zijn en gegarandeerd gezond.
Het goed is in Holland tegenwoor»
dig weer zoo goedkoop, dat het de
grootste dwaasheid is om voor een
koopje buitenlandscb materiaal in te
voeren. Wees toch in vredesnaam
voorzichtig bij bet aankoopen 1"
Dat de zorg van onzen Pluimvee.
teeltconsuleDt niet overbodig was
blijkt uit het volgende. Reeds eeD
paar dagen na, het bezoek van den
Heer Holstein, constateerde de heer
Janssen de gevreesde ziekte in zijn
naaste omgeving en hij schryft in
hetzelfde nummer, waarin de Heer
Holstein van zijn bezoek gewaagt
.Er dreigt weer een groot gevaar
voor onzen boenderstapel en achten
wij ons verplicht een waarschuwend
woord tot onze kippenbouders te
richten.
Sedert eenigan tijd worden weder
om vreemde jonge kippen ten verkoop
aangeboden aan vry lage prijzen.
Vermoedelijk zijn de dieren van
ItaliaaDsche oorsprong, doch bier
omtrent bebben wij nog geen absolute
zekerheid. Wij mennen ons te herin.
wal, waar Frans op waobt atond. Een
zware soldateoatap oaderds eo de roep
Hall I Werda i weerklonk.
Frans, duisterde rij terwijl t(J bare
vermomming eeoigzioe opeode, om ziob
kenbaar la maken.
Om Goda wil, Colinette, z(jt gij bet t
•roeg bij.
Frana. gij zijl een kind dez doodz
sla gü bü deze vreeielyke konde den ge
beelen tyd op pozt blyft I
Oozlo, lief kind 1 De hemel zegeoe
overigens nwe trouwe bezorgdheid. Esc
soldaat moet zich aan hiita en koude ge.
wennen Heb geen zorg, ga weer oaar
bu:s I
Neen, niet ik ga naar bnia, maar
g(j I Moeder beeft eeo kleine verkwikking
voor n gereed gemaskt. Tot Jat gij terug,
keert, neem ik de waobt orer.
Wat valt ja in Ik myo poat in
dan zteek laten t Nooit I
Daarvan ia geeo aprake. Gy zij t
eenvoudig door m(j afgelost I
Deck aan het gevaar, dat ooa dreigt,
alt bet aan den dag komt.
Gevaar is ar alleen, wanneer g(j
daar blijft, want walke bescherming var.
leent een bevroren grenadier aao de atad I
Geef my je geweer en apoed jij je naar
bnia, drong Colinette jan. Een balf our
ia voldoende em je te verkwikken, en
vroeger komt ar geen ronde. Wees maar
niet bang, voegde zij er by, de veiligheid
der Had ja aan de handen harer doobters
eveogoed toevertrouwd ale aan die harer
zonen I
Frana voelde dat Colinette de waarheid
aprak want een buitengewone verliep,
ping had reeds al zyn ledematen aange.
grepen en zijn zinnen begonnen van mioout
tot mioout te verdooven. Waren dal voor.
boden van den dood 1 Hy zag de noodza
kelijkheid in, Coiinette'a raad te volgen.
Groots vreugde vervulde baar hart, toen
tij Kaar adel doel bereikt zag. Zy balde
siob dieper in haar mantel an girg in
militair tempo op eo neer.
Ala aobt aoldatenkiod was zij met bet
banleeren der wapenen eo met de wacbt.
woordeo volkomen vertrouwd. Aaovanke.
lijk beachoowde zy de zaak als grap
later echter, a's ry zoo eenzaam op den
door de maan baecbeDeo wal atond, kwa<
men baar alle mogelijke oogevalleo voor
deo geeat, die baar koodeo overkomen.
Aao geoe'zyde vao de Moezel stoodeo
de Dnitaobe voorpoateo. Hoe. all jniat vao
dien kant een overval beproefd werd I
Wat dan Hoe, alt Fraai te bo!s ziek
werd en voor de aflossing Diet terugkeerdet
Wat dan t Dan wis by. dian zy bet leven
wilden redden, onverbiddelijk verloren
Het nar der afloiaiog zloeg. Hel wal
boog tijd. Nu werden er in de stilte van
den nacht voetitappen hoorbaar. Nog een
oogent lik en aan bet einde van den wal
dook een schaduw op.
De sobaduw kwam langzaam nader. Nu
bleef ty aeu oogenblik ztaan. Eeosklepz
glinsterde in den manesobyn een blanke
degeo, aan welks apitc eeo zwarte doek
dtdderde. Wat ia dat t Dat ia Fraoi niet.
Wat nnRedding zoekend zag zy naar
alle kanteo rood. Br was niemaod te zien.
Toob. Daar aan geno tijde van deo Moezel
doken eveneens ichadnweo op dsn be.
eneenwden en door de maan beacbanan
grond op.
Wat te doen f Haodeleo I Zoo klonk
bet in beer binnenite en de aangeboren
soldatenmoed ontwaakte. Onbevreesd na*
derde zy de verdachte acbadow en rirp op
voorgezobrevsn afstand
Werda
De sobaduw bleef ztom en onbeweeglijk,
Nogmaals riep zij.
Daar ijlde de zobadow op baar toe an
riep baar met ruwe item toe
Zoo, lijt gij' bet, Colinette. Goed dat
ik je oog tref Nn tal ik my naar bartaluet
aan je wreken voor je laatste kermis.
Wacbt. duitje, je laa'ste uur beeft geala.
gen I
Het waa luitenant Kellerl, baar doods
vijand I Bij dn laatste kermia bad zjj iyo
onbeanhaamdbeid zoo beslist afgewasso, dat
bU met aohaode moest iftrskkeo.
Dat alsohta koena vastberadenheid haar
kon reddeo, atond haar duidelijk voor
Deren dat eenzelfden invoer plaats
vood ln de jaren 19001905, toen
met deze destijds genoemd z.g.D.
pestkippeD,'' de zoo gevreesde
vogelcbolera in ons land sijn intrede
beeft gedaan.
Thans staan wij helaas voor bet*
zelfde feit.
Bij twee kippenhouders, buur.
lieden in onze omgeving werd Maan»
dag door tusscbenkomst der Rjjks.
seruminriebting vogelcbolera gecon.
stateerd en beden reeds werden door
onze bemiddeling een goed honderdtal
hoenders, jong en oud, met serum
tegen deze ziekte ingeepoteD.
Binnenkort hopen wij een enting
met cultuur te bewerkstellingen, ook
in de omgeving, ten einde de ijekte
te beteugelen.
W(j doen bij deze gelegenheid
een beroep op de welwillendheid
onlsr kippenhouders en verzoeken
dringend in hun eigen belang, voor
zoover zich ziekteverschijnselen
mochten voordoeD, hetzij onder
andere hoenders, niet het stiltwijgen
te bewaren, maar ons of een veearts
te waarschuwen en liefst maar direct
by veel voorkomende sterfte een ge.
slorven dier op te zenden, goed
ingepakt, per post aan de Rykz.
seruminriebting, Vinkendwarsstraat
15, Rotterdam, onder bijvoeging
van korte mededeeling wat men
voedert en welke verscbyDaelen ziin
waargenomen.
Het onderzoek le gratis en als wij
de ziekte welke eventueel beersebt
kennen, nemen wy de maatregeieD
welke noodig zijn ter bestrijding.
Men moet ook geen ziektever,
schijnselen verzwijgen, uit vrees
vrees byv. voor onkosteD aan de
bestrijding verbonden. Wy berinne
ren er nog eeDs aan, dat voor beo
die bij d* Limburgsche oi Noord-
Brabantsche pluimveebooden zijn
aangesloten, de helft der kosten van
bestrijding vergoed worden door de
Coop. Roermondsche Eiermijo.
En in sommige gevallen voor hen
die om gegronde redenen tegen te
maken kosten opzien, ook nog wel
wat door de booden of plaatselijke
afdeelirgen kan en zal worden ge
daan.
Het voordeel van organiaatle
treedt ook bier weer op den voor
grond.
Op de ziekte zelf terugkomde ver.
melden wij nog eens, dat de boven
bedoelde vreemde hoenders in groote
koppels gefokt worden. De besten
blijven over en de anderen sterven
voor ze eigenlijk in den handel
kunneD komen. Door de opeen-
booping in bokken sd manden tijdens
bet laDge vervoer, zyn de dieren aan
groote gevaren voor besmetting
blootgesteld.
lo ons bovenomschreven geval is
.decholera direct onder de ingevoer
de dieren uitgebroken, maar er
bestaat nog eeD ander gevaar.
Het kan d1. zyn, dat du ingevoer
de diereD zelf besmet zyn geweest,
de ziekte doorstaan bebben, oogen-
schynlijk en werkelijk zelf gezond
zijn, eieren leggen later, maar toch
de smetztof bij zich dragen en bet
vermogen bezitten onze andere hoen
ders ziek temaken. Dat zijn dez.g.n,
smetstofdragers.
Men zij due gewaarschuwd en
besluite niet te lichtzinnig tot aan
koop van boenders, zoolang niet de
herkomst bekend is.
Een ander gevaar dreigt er tenge
volge van de nog veelvuldig voor.
komende ondoelmatige donkere
vochtige bokken, waarin men zyn
boenders onderbrengt.
Op verschillende plaateen in Lim
burg en Noord-Brabant, tiert vry
welig de eveneens gerreesde dipbtbe-
ritis in mindere of meerdere mate
en komt in verschillende vormoa
voor. By den een wordt aanvanke
lijk snot of oogziekte waargenomen
die dan eindigt met dlpbtheritiscbe
beslagen ln bek en oogen als duiven
eieren.
By den ander weer komt de ziekte
voor in keel en aan den lDgmg der
luchtpijp en dagelijks vallen er
dooden.
oogen. De op het eoecowrcld naderende
eohadnwen du'ddeo op een ootcetteod ver.
raad vao dan offcier. Nogmaala gebood
ry bem halt. Daar op betselfde oogeoblik
dat Kellert cicb op haar wilda atorteo.
koelde eeo aobot de Initeoaut wentelde
io syo bloed. Giode op het sneeuwveld
maakten de aobadnwen rechtsomkeer eo
ook ay waa io eeo oogenblik omringd vao
soldaten, die op het alarmscbot in alleryl
kwamen toegeloopeo. Een meisje op waobtl
Colinette! Daar de reutelende cff cier met
deo ontblooleo degen, aao walk spite nog
da verradarlyke vlag bevestigd waa, eo
daar over de Moezel de vlaohteode vyand I
Waarlyk eeo raadaelaohtig toonee! I Wat
waa er g6benrd t
Colinette werd naar bv t wachtlokaal
gebracht, waar ay oomiddellyk een atraog
verhoor moest ondergaan. Openhartig
deelde ay de geheele taak mede. De onder
zoekendeode officier tiet baar gaan mat da
woordan
Voor Fraakryka dooblera bestaat ar
geen krygawet I Gy hebt taker uw plicht
op piyicocwaardigc wyie vervuld, maar
uw verloofde komt voor den krygaraad.
Men aoebt oomiddellyk naar Frana tn
vond nam, overeenkomstig baar verklaring,
in baar ouderiyk bnia, doob maar dood
dan levend.-Da gevreesde bewusteloosheid
'as ingetreden, nadat by nauweiyks aan
voet over den drempel gezet bad. Hy werd
naar bet hospitaal gebracht en daar ver-
liepen eenige dagen voordat by wear tul
Onder de papieren vao den getrcffen
off oiar vond men de itelligete bewyzeo
van. Een bytonder licht 'vierp op ayo
karaktar bel bewezeD feit, dat by io lage
wraeksucht Frana m «\jn verraad traoLtta
te verwikkelen, door tot de uitvoering van
«ijn boosaardig plan jniat dieu poat oit te
kieteo. Toen Fraai berateld waa, kwam
by voor deo krijgsraad en werd ter dood
veroordeeld.
Toen Colinette vernam, dat alle hoop
verijdeld wee, ging «y den veroordeelde
bexoeken.
bet afsoheid hing ay bem eeo ge
wijde medaille om, kuite bem op bet voor*
hoofd, aobndde hem hartelijk belde handen
terwijl «U mat een vao tranen balf ver»
■tikte item tot bem «eide
Frana, aterf ataodvaatig ale Katbo-
tirk en als Soldaat I Hierboven in den
hemel tien wy elkander weer I Tot aan
mijn laataten ademtocht «al ik voor je
bidden
Colioette waa op den dag der terecht
stelling uit Mett verdienen. Zy bad siob
gewijd aan de verpleging der op bet slaoht-
veld gewonde soldaten en «y werd door
baar sachtmoedigbeid en deugd door de
Zuateri van Liefde als baar gelhkeo behan
deld.
Na de overgave van Sedan trok dit
meieje met de Zoetere vao L'efde naar
Paryi. waar se Io een hospitaal deielfde
bewonderenswaardige werktaamheid teo
toon spreidde. Als oa de geweldige oit-
vallen der Paryser besetting de ambulan
cen baar gevaarlijken dienst verrichten was
dit meisje erbij. By tolk een expeditie
werd sy gerearlyk gewond. Io het hospi
taal gebracht werd «ij aan een genees
kundig ondersoek onderworpen. Beo jong
Fraoach soldaat, die diebt io baar nabij
heid lag, beachoowde haar laog eo scherp.
Toen de geoeesbeereo weg waren, melde
by oaar bare legerstede met deo o troep
Colioette I Cjlinette I
De stervende sloeg bare oogeo op eo
sprak racbt
RobertRobert I Lieve broeder S ik
ga oaar Frans. Grott veder eo moeder 1
Nog eeo liobte ademhaling eo Colinette
wae io deo hemel.
Nadat de vrede geelotea wee, keerde
Robert, die weer gebeel bereteld wae, oaar
bnia terug eo braobt sjjo varbeugdeo eo
verbanden oudere niet aleobte de tydiog
vao den heldbaftigen dood hunner dochter,
docb ook baar gebeente.
Onder deeloemiog der gebeele bevolking
werdeo de overblijfselen vao Frans eo
Colioette, vao broid eo braidegom, op
bet kerkhof io een gemeenschappelijk graf
begraven. Vao verblindend wit marmer
Virbeft eicb boven boa graf een Moeder
godsbeeld. Op bet voetstok van den graf-
neen prijken io gouden lettere de een*
voadige woordeo
•Getrouw tot io deo dood".