Weekblad voor VJLNRAY, HORST en Omstreken.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen.
Verkiezingen 1922
Roode successen in de
mijnstreek.
Stopplaatsen Gemeentetram.
Volksconcerten
FEUILLETON
De kraaien zullen
het uitbrengen.
Zaterdag 10 Juni 1922
48e Jaargang. No 28
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
by vooruitbetaling ft.30
afzondert. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNGKHOF, VBNRAT. Tel. No. 61
PRIJS DEK
ADVERT ENTIEN
van t—6 regels 45 ct
elke regel mee» 7* ct.
De Burgemeester van Venray
maakt bekend, dat ieder kiezer, die in
plaats van in de gemeente, op welker
kiezerslijst hij voorkomt in eene andere
gemeente aan de stemming wil deelnemen
uiterlijk 14 dagen voor den dag der stem
ming (dus voor 21 Juni a.s.) in persoon
ter secretarie van eene gemeente aan den
Burgemeester of aan den daartoe door
dezen aangewezen ambtenaar mededeeling
moet doen in welke gemeente hij aan de
stemming wil deelnemen.
De kiezer geeft daarbij op zijn naam en
voornamen, de dagteekening en plaats
zijner geboorte, de gemeente in welke hij
op de voor deze verkiezingen geldende
kiezerslijsten voorkomt en een adres in
de gemeente in welke hij
aan de stemming v/ii deelnemen, zoo mo
gelijk met aanduiding van straat en num
mer.
Van de mededeeling wordt eene schrif
telijke verklaring opgemaakt.
De verklaring wordt door den kiezer en
door den Burgemeester of den door dezen
aangewezen ambtenaar onderteekend. Een
afschrift van die verklaring wordt aan
den kiezer uitgereikt.
Venray 6 Juni 1922.
Do Burgemeester van Venray
O. VAty DE LQQ.
Dinsdag 3f Augustus op de GROOTE
MARKT om 7 uur door Venray's
Fanfarecorps"
1 Zondag 10 September te OOSTRUM
om half zes door Sub Matris Tutula
Oostrum
Venray 6 Juoi 1922
De Burgemeester voornoemd.
O. VAN DE LOO
Da Burgemeester van Venray
brengt ter algemeene kennis, dat tenge
volge van ingeslopen misbruiken, het
gemeentebestuur genoodzaakt is te bepa
len, dat de tram alléén zal stilhouden op
de bekende stopplaatsen en voor het in-
en uitlaten van reizigers bij het Kruis en
het St. Servatiusgesticht.
Alléén voor HULPBEHOEVENDEN die
niet in staat zijn te loopen. kan hierop!
eene xiiKODJpn'ng w»™»" gcmuaKt.
Venray 7 Juni 1922
D# Bargemeees'.er Vaniay,
O. VAN DE LOO
D» Burgemeester van Venray,
brengt ter algemeene kennis, dat de Volks
concerten dit jaar rullen gehouden worden
op de navolgende datum3 en uren:
1 Zondag 18 Juni te HEIDE om half zes
door St. Oda, Merselo
2 Zondag 25 Juni te MERSELO om half
zes door St. Oda. Merselo
3 Zondag 9 Juli op het HENSEN1US
PLEIN om 6 uur door Venray s
Fanfarecorps
4 Zondag 16 Juli Ic OIRLO om half zes
door Sub Matris Tutela Oostrum
5 Zondag 30 Juli op de GROOTE MARKT
om 6 uur door Venray's Fanfarecorps
6 Dinsdag 15 Augustus op het HENSE-
NIUSPLE1N om 6 uur door Venray s
Fanfarecorps
7 Zondag 20 Augustus op het HÉNSE-
NIUSPLEIN om half twaalf (Malineé)
door Venray's Fanfarecorps
12.
Dili heeft gevraagd wet h|j recht
bed te .regen, en ik had ongelijk bem een
eeheef eetwoord te geven.
Dat ie rond g.eproken, leggen de
boeren.
We hebben geepeeld...
O, 't ia my genenh oo.eracbi'.lig I
lobreeuwt E.ert.
Voor ieta dat Ineeohea mfje vriend en
my geheim biyven moet.
Voor eee peer bleuwe oogen I epot
Evert.
Ju-at geraden I segt Marine.
Kom, Marius. kom. laat oni been
(een I valt Berend in; wy hebben oogeiyk
ten volle ongeiyk.
Ik geloof, roept Evert, dat die vreem
de inoeehaan gaarne met twee blenwe
oogen naar bnia ton willen gaan
Of gy met twee naar het raadbnie,
by gebrek aan twee andere I
oy loudt ie io alle gevel niet toe.
dienen 1
Wilt ge de proef nemen 1
Kom, ie 's hemels naam, Mariui I
imoekt Barend.
Neen, na hy dat geragd beeft, ge ik
taker niet.
We rallen bear de kegelbaan afkege-
lea, dreigen Bvert'e vrienden.
Men schryft uit Zuid-Limburg aan
de Msb.:
I)e verkiezingen der fondscommis
sieleden voor het Algemeen Mijn
werkersfonds zijn tonder twijfel voor
de Katholieken zeer slecht afgeloopen
Bijna op alle mjipen hebben de
socialisten de meerderheid in de ge
kozen commissies.
Dit nieuws kwam over Limburg
als een donderslag 'oy helderen hemel
onverwacht.
Wie had zulks kunnen denken op
het oogenblik, dat de politieke en
sociale organisaties der socialisten
door oneenigheid achteruitgaan.
Het geval wordt hierdoor des te
erger, omdat men nu ondervonden
heeft de macht der socialisten op het
volk, dat er op uit is om stoffelijke
voordeelen na te jagen, ongevraagd
van wien re komen.
De socialisten hebben de verkiezin
gen gevoerd ooder de leuze: premie
vrij pensioen op 50 jarigen leeftijd
voor ondergrondsche en 55 jarigen
voor boveegrondsche arbeiders.
Zooals altijd vragen zij meer dan
wie ook, zelfs het onmogelijke, maar
iiL. i--
wend geworden is de organisaties
tegen elkaar te zien opbieden, loopt
hen na.
Er zijn in de mijostreek op het
der vakorganisatie ernstige
fouten gemaakt. Niettegenstaande
men telkeDS leergeld te betalen kreeg
bleef men voortdurend bij elk gelegen
heid samenwerking zoeken met de
socialistische vakorganisatie viel
het slecht uit, dan was steeds de
christelijke bond schuld van de echecs
bij elke overwinning eigenden de
socialisten zich de eer alleen toe. In
den laatsten tijd gaat het in dit op
zicht iets beter, maar nu beleeft men
dat de vakbondleiders het spoor
eenigszins bijster zijn en niet vermo
gen te begrijpen, waarom de christe
lijke leiders vroeger hen zoo dikwyls
ter samenwerking aanvoerden en op
Neen, dat zult ge niet 1 an'.woo-d'
Berend.
Neon, zeker niet. Isten er de vrien»
den van dezen op volgen
Er vormen s cb twee kampen; nog etaat
men aan weerikanten met de banden in de
broektikkeo; dus schynbaar kalm; dooh
by bet minste leherp woord, ty de minste
onregelmatige beweging aalt gedearmeo
zien opschieten, zwzaieo eo hameren en 't
aal aterreu en blauwe oogen regenen.
Evert begrijpt min of meer waar
knaap been wil. Zou die jrngen
van Tilla'a familie ayn t Wie
vreemde
welücbt
weet I
t li
het oogenblik er van terughouden. Geregeld houdl men den myn-1 personeel een haard, van ontkerste-
I Een andera fout is geweesl het werkers voor, dat het bedrijf hot ning voor Limburg geworden zijn.
voortdurend legeu elkaar opbieden niet dragen kan, het gaat niet meer Het volk noemt namen van hoogi
alsof dit de eenige wijze is om een willen of niet, zy hebben zich er bij geplaatste beambten der Staatsmijnen
vakorganisatie in het leven te houden neer te leggen. die algemeen als socialistisch wor-
Men beeft getracht elkander te over- Is het dan wonder, als hun een den aangeduid ,- men wijst afdeeün-
'troeven, met beloften do menschen te voordeeltje beloofd wordt door den gen onzer mijt bedrijven aan, welke
j trekken, en te houden er ia iets een of ander, dat zij achter die geluks- geheel onder socialistischen invloed
jvan het zuivere inzicht in bet wezen bode aanloopan om straks na de zouden staan. De katholieks Lim
an de noodzakelijkheid eei.er chriate- ontgoocheling weer bij een ander hnn burger, gedwee en eerbiedig voor
lijke organisatie verloren gegaan. heil te zoeken 1 het gezag, voelt den grond onder de
De massa ongeorganiseerden, j voeten wegzakken, desinteresseert
grootendeels Katholieken loopt voort- De openbare belijdenis van bun zich van den openlijken strijd om
durend over van den eenen naar den Katholieke geloof beeft bij vele tijn geloof. Omdat hy baog is zijn
anderen kant, omdat hun niet steeds Limburgers een gevoeligen knak ge- brood te verliezen en anderzijds de
voldoende duidelijk gedemonstreerd kregen. Vroeger schaamde zich overtuiging heelt tegen zulke legen
is geworden het verschil tusschen .niemand, wjjl men onder gelijkge- standers niet opgewassen te zijn
een socialistische en christelijke pinden verkeerde; niet zoodra) Het is hier misschien een góede
organisatie. kwamen andersdenkenden langs de'gelegenheid te vermeiden dat de
Het lijkt ons gevaarlijk en ver-(Limburgsche wegen staan, glim-1 Domaniale Myn 30,000 gulden heeft
keerd vooreen christelijken bond lachend, om die godsdienstige beschikbaar gesteld voor den bouw
bij herhaling den boer op te trekkenonnoozelheid, of de valscbe schaamte eeoer Proteatantsche kerk in Kerk-
met de reclame van behaalde stof
felijke voordeeleo, wie zich dan aan
sluit, treedt toe om die stoffelijke
voordeelen en verwacht met reden,
dat het natuurlijk in die richting
blijft voortgaan.
Komt de ure der depressie, der
malaise en vraagt de tegenpartij
zooveel, dat men bezwaarlijk meer
kan bieden, dan wordt er geschermd
met bet christelijke beginsel, men
steekt de christelijke vaan de hoogte
in maar te laat, niet op het gunstigste
oogenblik, en met gering succes, om
dat de menscben in de christelijke
vlag niet geleerd hebben te zien het
teeken, waarin zij zullen overwinnen
in den geestesstrijd, waarvan zij
bitter weinig verstaan,
zich nu wreken, dat is ontegenzegge
lijk waar: gelukkig mogen wy bij
voegen, dat er eenige kentering ten
goede te bespeuren is.
Om dlogen te begrijpen, zooals er
bij de verkiezingen gebeurd zijn i
dat op een slag de meerderheid der
commissie uit de aibeiders gekozen
socialistisch wordt, moeten nog meer
dere factoren in aanmerking worden
genomen.
Er heersebt ongetwyfeid een stille
ontevredenheid onder de arbeiders,
voortkomende uit de heerschende
malaise en zich opvolgende loons
verlagingen.
Verzet is zoo goed als uitgesloten
omdat het spook der werkloosheid
hun voor de oogen staat, dus aan
vaardt men alles, maar niet zonder
wrok.
heefter velen binnenshuis gedreven,rade hoewel, naar ons verzekerd
waar zy nog Katholiek zijn en hun I werd slechts een zestigtal Kerkraad-
ons Limburg out
in de laatste
pliebt doen
Daarbij heeft
zettend veel
jaren.
De industrie, welke onze streek
verwoest heeft, heeft groote verwoes
tingen aangericht onder ons Limburg-
sche volk.
De stroom vreemdelingen die hier
allerlei wrakken deed aanspoelen
heeft heel wat miserie meegebracht,
Het waren niet de besten, ook niet
onder de Nederlandera, die vooral in
den beginne naar de veel gesmade
mijnstreek afzakten. Zy hebben veel
al onder één geleefd, met de Lim-
burgsche bevolking In den lijd van
besmetting verspreid hunner zede
lijke krankheden.
Langzamerhand kwamen meer
woningen maar tevens meer men
scben. Duit8chiand wierp ons zijn
deserteurs over de grenzen, en Bel
gië zijn vluchtelingen ven beiden
heeft het Limburgscho volk niet veel
goeds gezien noch geleerd.
Dagelijks komen nog honderden
Duitschers per fiets naar onze mijnen
en om even op de stemmingen terug
te komen het is onze overtuiging,
dat zij zeer veel schuld hebben aao
het succes der socialisten.
Met den groei der mijeen Dam
tegelijk de invloed der andersdeoken
den algemeen toe. Het is een be
treurenswaardig feit, dat juist de
Staatsmijnen met haar uitgebreid
Protes'aDtscb en ongeloovig hooger
ovtrigeoa aan eelite boerentwiat
dia begonoen ia vur niemand vermoeit
dat een twist begint. By loopt in aulke
ongeregelde bochten voort, dat men den
rechten draad moeiiyk, zoo niet oomogelyk
in bei oog bonil. De toeschouwer! kieten
party nog voor dat iy weten waarvan
•praak ia en de band valt knemend naer.
voordat men oordceleo kan of het vel
waard ia voor een verkaard woord tyon
Zondagakleeren te bederven, en telfe mie-
acbien eenige dagen echter de traligo te
geen droomen.
Marine Uuot tegen een der palen van
de kegelbaan eyn oog ia flink open, tyne
lippen zyo op elkaar geoepeo hy wacbt
kalm. londer verdere n tdagiog den aan
val af. Hy ia een atavige knsap, breed ge
schouderd, met koeakela van y>er Barend
la miodar ontwikkeld, docb by etaat tyo
man
Indien Tilta wiat dat die twee ridden,
wel wat dwaaa, voor baar in da brei iprio-
gen I
Ztj ut het aooil weten nooit I
Da veldwsohter i» gekomen eo hevft.
met gefronste wenkbrtnweo en toegenepeo
lippen, ale waa by ayo ongedn'd «lochia
met moeite meee or, aan de kegelbaan
plaata genomen. Na kraiat by de armeo
op de borat, en zegt met oad uk, eo lang
ztam bet hoofd wiegend, ata lieten tyoe
zenuwen bem geen rost
Wie etaat ia myn men I
't Qeeft niets, of de neno der wet at of
ziet daar ia man raaet, man epot, men
dor ft niettemin uit te dagen
Mariut trekt bedaard zyn - wammva ui
en legt het aohter tioh op eenen ptel. Dal
ia een teekeo 1 Van de aodere syde doet
meo hetzelfde, of wel men rolt deo kiel
rood de leodeo op, of geeft hoed of mats
aan een ander, die biykbaar niet veohlen
aai, in bewaring.
't Gaat er op 1
Daar klinkt in de verte een balleklink.
ting..., ting.... ting. Oaeo aanhoudende
^elleklsnk.... neen. 't it een afgemeten slag
<Jie langa deo kant van den bof nadert.
Allen kennen dien klank allen, en de
Ivriet bedaart nok alt door betoovenng.
't Is de - berechting't ie de p-ieeter
die het Brood dei leven# aan een sterven
de brengt, 't It de Beer. d e syne taber
nakelen verlaten heeft, eo zegenend door
het lendaohep treedt, en aao allen het »«re
de zy a toeipreekt, om ginda bet kleine
buisje van moeder Trnda binnen te gazo,
De woorden veratommeo op de lippen
de binden grypen naar de mutsen de knie
«u worden gebogen, nu de priester laugs
bet bek vau dan Zilvaran Kegel treedt, by
het klinken der bel.
Bvert ia oorutig in huia gegaan, no by
de weerden moeder Trade boort flu ate-
sche Protestansche mijnwerkers daar
werkzaam zyn.
Limburg is bezig een Jonker
Zuiden te worden, en toch moet men
ervaren, dat velen zulks niet inzien.
Eén staaltje.
Er beslaan voor de woniogen der
bouwvereenigingen verbodsbepalin
gen omtrert het houden van kost
gangers. Men heelt gezellenhuizen
gebouwd welke echter behoudens
een uitzondering slecht bevolkt zyn.
leder die eenigszins in de Myn-
streek bekend is, weet de rampzalige
gevolgen van het kostgangers systeem
Gevallen van kwaadwillige ver
lating en ongeoorloofde samenleving
veie huizen heerscben hemeltergen
de miislandeD, men heeft het in de
hand dit kwaad uit te roeien, bet
koet sleehIs één woord en zy moeten
er uit maar de Katholieke woning
bouwverenigingen zien allee lijde
lijk aau en halen de schouders op,
alsof zij Diet voelen hoe zij op bunne
schouders opstapelen de loodzware
verantwoording voor vrouwen en
kinderschennis en de zedslyke ver»
wording eeoer geheele streek
Het zijn wel «warte kleuren waar
mede wij den toestand geschilderd
bebbeD; er zyn zeer zeker vele licht»
zijdeD, maar juist omdat men zich
daar te veel blind op staart, meeoden
wij goed te doen even de keerzijde
der medaille te toonen.
A's Dr. Poels in een vergadering
van duizenden werklieden te Valken»
Nn staat hy in zyoe kamer, waarveo
bet venater oi'z'oht op den weg geeft by
ziet den onden ptieeier met aoeenwwii
hoofd, by eist den kleioeo m adieoaar. de
groote koperen laotearo io de eene de bel
in de andere hand. De Iwiatera atn de ke
gelbaan gaan meelt bloolaboofJa eohter den
priester de kinderen io de itraet spelen
niet meer. Nn wordt hier, dan daar eene
dear geopeod. eo op den dorpel kaieleo de
meneeheo de voorbygaogere hooien alil
en knielen op den weg.
Waarom nizakt dat «eoeoudg tooneel
hem, den boauhwaohter, zoo ooinst'g t Hy
gelooft immera n et, al neemt by deo ecbyn
aeo te gelooien, waooeer by in het dorp
ia I In zyn hart spot by met eer eu dengd
met God eo dm^l, met een volgend leeeo
Daarby by ia immera oog jong an gezond I
Wat gaat bem die... hy ara willis zeggen
die dwaaeheid aan 1
't Ie of hem iela zwsara. iet* eerimaob-
tends boeen hat boofl hangt,
De belleklank ia weggesloreen bat dorp
heeft zyn gWooo aanzien hernemen de
denren zyn weer geiloten, of iodien zy
open slaeo, leunen de jonge moeders, met
hare kleine kinderen op den arm, tegan den
denratyi de bengela apelen en twiaten
wear.
Alles ia kalm, maar dat ia Eeert'a aial
niet.
Aan bet middsgmeel ia by logetogea, en
dewyl de baaa eao den Zileeren Kegel al
te d kwy s van moeder T-nda ep-erkt
en del eereeelt bem baogt by bet jicht»
geweer op den tobouier. en gaat bet boub
tu. Alleen wil hy ayn verre van dia
kakelende wereld, alaof de atim in ayn
bioneos'a alsdan twygeo soa....
Een enkele gelalde
De kom een 't dorp ligt op Hen minuien
efetarde ean den Beukelaar, bet gehnobt,
dat eohtar bet dorp ion moeten genoemd
worden, Immere dithr ataat da kerk en de
paatorie -. dooh de acbeo'. ataat gindar daar
ook woont de bnrgemeeater eu de dokter.
De weg naar bat eigesiyke dorp loopt toe-
aebrn akkers, wetland en aebaarbont. In
bot eoorjaar ayn de akkers met goudgeel
koolzaad, later met kleurige eardeppel- en
liobtblanwe vleobloemen bedekt dan ko
men de pn-pare klaeerbolleo, da gouden
aren, doorat-ppeld mat dookerblauwe ko
renbloemen eo apiobtige kolroozen.
Nn ayn da akkera keef. de weiden vaal-
groen, de graobten gezwollen nu ia bet
looser geel en de weg drabbig. Da benaaa
laten Lnone bruine noten, de eiken bonne
eikele u<t de rnwe dopjez fallen, en dat
jaagt aelfi de meisjea de vlakte in Immere
de binme noten ayn lakkeren ven de dop-
jee maakt men poppeoioboteltjea. Ttila
komt van bat dorp zy ia daar by den
dokter geweest en die beeft hear ieta ga-
geven dal, aaide by, da oude vrouw wel
weer wat ton -opknappen."
Ala'msn bel dorp verlaat, beeft men
twee karretporen voor aiob bet eene leidt
noordwterie naar het botcb tneeoben die
twee wegen slingert het voetpad door da
akkera eo bat kranpelboscb, dal lager op
hel geboebt nitkomt.
Det voetpad is taeaaam. ja, maar daar
om kiest bet Tills eo dan Is er oog eene
andere reden die haar derwaarts dryftzy
wil daar, io bet bakhoot, eene zekere
plaata terugzien eene plee'a, die 'baar
voer immer diep rampzalig deal worden I