Weekblad voor VJLNRAY, HORST en Omstreken. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Verkiezingen 1922 Roode successen in de mijnstreek. Stopplaatsen Gemeentetram. Volksconcerten FEUILLETON De kraaien zullen het uitbrengen. Zaterdag 10 Juni 1922 48e Jaargang. No 28 ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL voor VENRAY 65 c. franco per post 75 c. voor het buitenland by vooruitbetaling ft.30 afzondert. nummers 5 c. PEEL EN MAAS Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNGKHOF, VBNRAT. Tel. No. 61 PRIJS DEK ADVERT ENTIEN van t—6 regels 45 ct elke regel mee» 7* ct. De Burgemeester van Venray maakt bekend, dat ieder kiezer, die in plaats van in de gemeente, op welker kiezerslijst hij voorkomt in eene andere gemeente aan de stemming wil deelnemen uiterlijk 14 dagen voor den dag der stem ming (dus voor 21 Juni a.s.) in persoon ter secretarie van eene gemeente aan den Burgemeester of aan den daartoe door dezen aangewezen ambtenaar mededeeling moet doen in welke gemeente hij aan de stemming wil deelnemen. De kiezer geeft daarbij op zijn naam en voornamen, de dagteekening en plaats zijner geboorte, de gemeente in welke hij op de voor deze verkiezingen geldende kiezerslijsten voorkomt en een adres in de gemeente in welke hij aan de stemming v/ii deelnemen, zoo mo gelijk met aanduiding van straat en num mer. Van de mededeeling wordt eene schrif telijke verklaring opgemaakt. De verklaring wordt door den kiezer en door den Burgemeester of den door dezen aangewezen ambtenaar onderteekend. Een afschrift van die verklaring wordt aan den kiezer uitgereikt. Venray 6 Juni 1922. Do Burgemeester van Venray O. VAty DE LQQ. Dinsdag 3f Augustus op de GROOTE MARKT om 7 uur door Venray's Fanfarecorps" 1 Zondag 10 September te OOSTRUM om half zes door Sub Matris Tutula Oostrum Venray 6 Juoi 1922 De Burgemeester voornoemd. O. VAN DE LOO Da Burgemeester van Venray brengt ter algemeene kennis, dat tenge volge van ingeslopen misbruiken, het gemeentebestuur genoodzaakt is te bepa len, dat de tram alléén zal stilhouden op de bekende stopplaatsen en voor het in- en uitlaten van reizigers bij het Kruis en het St. Servatiusgesticht. Alléén voor HULPBEHOEVENDEN die niet in staat zijn te loopen. kan hierop! eene xiiKODJpn'ng w»™»" gcmuaKt. Venray 7 Juni 1922 D# Bargemeees'.er Vaniay, O. VAN DE LOO D» Burgemeester van Venray, brengt ter algemeene kennis, dat de Volks concerten dit jaar rullen gehouden worden op de navolgende datum3 en uren: 1 Zondag 18 Juni te HEIDE om half zes door St. Oda, Merselo 2 Zondag 25 Juni te MERSELO om half zes door St. Oda. Merselo 3 Zondag 9 Juli op het HENSEN1US PLEIN om 6 uur door Venray s Fanfarecorps 4 Zondag 16 Juli Ic OIRLO om half zes door Sub Matris Tutela Oostrum 5 Zondag 30 Juli op de GROOTE MARKT om 6 uur door Venray's Fanfarecorps 6 Dinsdag 15 Augustus op het HENSE- NIUSPLE1N om 6 uur door Venray s Fanfarecorps 7 Zondag 20 Augustus op het HÉNSE- NIUSPLEIN om half twaalf (Malineé) door Venray's Fanfarecorps 12. Dili heeft gevraagd wet h|j recht bed te .regen, en ik had ongelijk bem een eeheef eetwoord te geven. Dat ie rond g.eproken, leggen de boeren. We hebben geepeeld... O, 't ia my genenh oo.eracbi'.lig I lobreeuwt E.ert. Voor ieta dat Ineeohea mfje vriend en my geheim biyven moet. Voor eee peer bleuwe oogen I epot Evert. Ju-at geraden I segt Marine. Kom, Marius. kom. laat oni been (een I valt Berend in; wy hebben oogeiyk ten volle ongeiyk. Ik geloof, roept Evert, dat die vreem de inoeehaan gaarne met twee blenwe oogen naar bnia ton willen gaan Of gy met twee naar het raadbnie, by gebrek aan twee andere I oy loudt ie io alle gevel niet toe. dienen 1 Wilt ge de proef nemen 1 Kom, ie 's hemels naam, Mariui I imoekt Barend. Neen, na hy dat geragd beeft, ge ik taker niet. We rallen bear de kegelbaan afkege- lea, dreigen Bvert'e vrienden. Men schryft uit Zuid-Limburg aan de Msb.: I)e verkiezingen der fondscommis sieleden voor het Algemeen Mijn werkersfonds zijn tonder twijfel voor de Katholieken zeer slecht afgeloopen Bijna op alle mjipen hebben de socialisten de meerderheid in de ge kozen commissies. Dit nieuws kwam over Limburg als een donderslag 'oy helderen hemel onverwacht. Wie had zulks kunnen denken op het oogenblik, dat de politieke en sociale organisaties der socialisten door oneenigheid achteruitgaan. Het geval wordt hierdoor des te erger, omdat men nu ondervonden heeft de macht der socialisten op het volk, dat er op uit is om stoffelijke voordeelen na te jagen, ongevraagd van wien re komen. De socialisten hebben de verkiezin gen gevoerd ooder de leuze: premie vrij pensioen op 50 jarigen leeftijd voor ondergrondsche en 55 jarigen voor boveegrondsche arbeiders. Zooals altijd vragen zij meer dan wie ook, zelfs het onmogelijke, maar iiL. i-- wend geworden is de organisaties tegen elkaar te zien opbieden, loopt hen na. Er zijn in de mijostreek op het der vakorganisatie ernstige fouten gemaakt. Niettegenstaande men telkeDS leergeld te betalen kreeg bleef men voortdurend bij elk gelegen heid samenwerking zoeken met de socialistische vakorganisatie viel het slecht uit, dan was steeds de christelijke bond schuld van de echecs bij elke overwinning eigenden de socialisten zich de eer alleen toe. In den laatsten tijd gaat het in dit op zicht iets beter, maar nu beleeft men dat de vakbondleiders het spoor eenigszins bijster zijn en niet vermo gen te begrijpen, waarom de christe lijke leiders vroeger hen zoo dikwyls ter samenwerking aanvoerden en op Neen, dat zult ge niet 1 an'.woo-d' Berend. Neon, zeker niet. Isten er de vrien» den van dezen op volgen Er vormen s cb twee kampen; nog etaat men aan weerikanten met de banden in de broektikkeo; dus schynbaar kalm; dooh by bet minste leherp woord, ty de minste onregelmatige beweging aalt gedearmeo zien opschieten, zwzaieo eo hameren en 't aal aterreu en blauwe oogen regenen. Evert begrijpt min of meer waar knaap been wil. Zou die jrngen van Tilla'a familie ayn t Wie vreemde welücbt weet I t li het oogenblik er van terughouden. Geregeld houdl men den myn-1 personeel een haard, van ontkerste- I Een andera fout is geweesl het werkers voor, dat het bedrijf hot ning voor Limburg geworden zijn. voortdurend legeu elkaar opbieden niet dragen kan, het gaat niet meer Het volk noemt namen van hoogi alsof dit de eenige wijze is om een willen of niet, zy hebben zich er bij geplaatste beambten der Staatsmijnen vakorganisatie in het leven te houden neer te leggen. die algemeen als socialistisch wor- Men beeft getracht elkander te over- Is het dan wonder, als hun een den aangeduid ,- men wijst afdeeün- 'troeven, met beloften do menschen te voordeeltje beloofd wordt door den gen onzer mijt bedrijven aan, welke j trekken, en te houden er ia iets een of ander, dat zij achter die geluks- geheel onder socialistischen invloed jvan het zuivere inzicht in bet wezen bode aanloopan om straks na de zouden staan. De katholieks Lim an de noodzakelijkheid eei.er chriate- ontgoocheling weer bij een ander hnn burger, gedwee en eerbiedig voor lijke organisatie verloren gegaan. heil te zoeken 1 het gezag, voelt den grond onder de De massa ongeorganiseerden, j voeten wegzakken, desinteresseert grootendeels Katholieken loopt voort- De openbare belijdenis van bun zich van den openlijken strijd om durend over van den eenen naar den Katholieke geloof beeft bij vele tijn geloof. Omdat hy baog is zijn anderen kant, omdat hun niet steeds Limburgers een gevoeligen knak ge- brood te verliezen en anderzijds de voldoende duidelijk gedemonstreerd kregen. Vroeger schaamde zich overtuiging heelt tegen zulke legen is geworden het verschil tusschen .niemand, wjjl men onder gelijkge- standers niet opgewassen te zijn een socialistische en christelijke pinden verkeerde; niet zoodra) Het is hier misschien een góede organisatie. kwamen andersdenkenden langs de'gelegenheid te vermeiden dat de Het lijkt ons gevaarlijk en ver-(Limburgsche wegen staan, glim-1 Domaniale Myn 30,000 gulden heeft keerd vooreen christelijken bond lachend, om die godsdienstige beschikbaar gesteld voor den bouw bij herhaling den boer op te trekkenonnoozelheid, of de valscbe schaamte eeoer Proteatantsche kerk in Kerk- met de reclame van behaalde stof felijke voordeeleo, wie zich dan aan sluit, treedt toe om die stoffelijke voordeelen en verwacht met reden, dat het natuurlijk in die richting blijft voortgaan. Komt de ure der depressie, der malaise en vraagt de tegenpartij zooveel, dat men bezwaarlijk meer kan bieden, dan wordt er geschermd met bet christelijke beginsel, men steekt de christelijke vaan de hoogte in maar te laat, niet op het gunstigste oogenblik, en met gering succes, om dat de menscben in de christelijke vlag niet geleerd hebben te zien het teeken, waarin zij zullen overwinnen in den geestesstrijd, waarvan zij bitter weinig verstaan, zich nu wreken, dat is ontegenzegge lijk waar: gelukkig mogen wy bij voegen, dat er eenige kentering ten goede te bespeuren is. Om dlogen te begrijpen, zooals er bij de verkiezingen gebeurd zijn i dat op een slag de meerderheid der commissie uit de aibeiders gekozen socialistisch wordt, moeten nog meer dere factoren in aanmerking worden genomen. Er heersebt ongetwyfeid een stille ontevredenheid onder de arbeiders, voortkomende uit de heerschende malaise en zich opvolgende loons verlagingen. Verzet is zoo goed als uitgesloten omdat het spook der werkloosheid hun voor de oogen staat, dus aan vaardt men alles, maar niet zonder wrok. heefter velen binnenshuis gedreven,rade hoewel, naar ons verzekerd waar zy nog Katholiek zijn en hun I werd slechts een zestigtal Kerkraad- ons Limburg out in de laatste pliebt doen Daarbij heeft zettend veel jaren. De industrie, welke onze streek verwoest heeft, heeft groote verwoes tingen aangericht onder ons Limburg- sche volk. De stroom vreemdelingen die hier allerlei wrakken deed aanspoelen heeft heel wat miserie meegebracht, Het waren niet de besten, ook niet onder de Nederlandera, die vooral in den beginne naar de veel gesmade mijnstreek afzakten. Zy hebben veel al onder één geleefd, met de Lim- burgsche bevolking In den lijd van besmetting verspreid hunner zede lijke krankheden. Langzamerhand kwamen meer woningen maar tevens meer men scben. Duit8chiand wierp ons zijn deserteurs over de grenzen, en Bel gië zijn vluchtelingen ven beiden heeft het Limburgscho volk niet veel goeds gezien noch geleerd. Dagelijks komen nog honderden Duitschers per fiets naar onze mijnen en om even op de stemmingen terug te komen het is onze overtuiging, dat zij zeer veel schuld hebben aao het succes der socialisten. Met den groei der mijeen Dam tegelijk de invloed der andersdeoken den algemeen toe. Het is een be treurenswaardig feit, dat juist de Staatsmijnen met haar uitgebreid Protes'aDtscb en ongeloovig hooger ovtrigeoa aan eelite boerentwiat dia begonoen ia vur niemand vermoeit dat een twist begint. By loopt in aulke ongeregelde bochten voort, dat men den rechten draad moeiiyk, zoo niet oomogelyk in bei oog bonil. De toeschouwer! kieten party nog voor dat iy weten waarvan •praak ia en de band valt knemend naer. voordat men oordceleo kan of het vel waard ia voor een verkaard woord tyon Zondagakleeren te bederven, en telfe mie- acbien eenige dagen echter de traligo te geen droomen. Marine Uuot tegen een der palen van de kegelbaan eyn oog ia flink open, tyne lippen zyo op elkaar geoepeo hy wacbt kalm. londer verdere n tdagiog den aan val af. Hy ia een atavige knsap, breed ge schouderd, met koeakela van y>er Barend la miodar ontwikkeld, docb by etaat tyo man Indien Tilta wiat dat die twee ridden, wel wat dwaaa, voor baar in da brei iprio- gen I Ztj ut het aooil weten nooit I Da veldwsohter i» gekomen eo hevft. met gefronste wenkbrtnweo en toegenepeo lippen, ale waa by ayo ongedn'd «lochia met moeite meee or, aan de kegelbaan plaata genomen. Na kraiat by de armeo op de borat, en zegt met oad uk, eo lang ztam bet hoofd wiegend, ata lieten tyoe zenuwen bem geen rost Wie etaat ia myn men I 't Qeeft niets, of de neno der wet at of ziet daar ia man raaet, man epot, men dor ft niettemin uit te dagen Mariut trekt bedaard zyn - wammva ui en legt het aohter tioh op eenen ptel. Dal ia een teekeo 1 Van de aodere syde doet meo hetzelfde, of wel men rolt deo kiel rood de leodeo op, of geeft hoed of mats aan een ander, die biykbaar niet veohlen aai, in bewaring. 't Gaat er op 1 Daar klinkt in de verte een balleklink. ting..., ting.... ting. Oaeo aanhoudende ^elleklsnk.... neen. 't it een afgemeten slag <Jie langa deo kant van den bof nadert. Allen kennen dien klank allen, en de Ivriet bedaart nok alt door betoovenng. 't Is de - berechting't ie de p-ieeter die het Brood dei leven# aan een sterven de brengt, 't It de Beer. d e syne taber nakelen verlaten heeft, eo zegenend door het lendaohep treedt, en aao allen het »«re de zy a toeipreekt, om ginda bet kleine buisje van moeder Trnda binnen te gazo, De woorden veratommeo op de lippen de binden grypen naar de mutsen de knie «u worden gebogen, nu de priester laugs bet bek vau dan Zilvaran Kegel treedt, by het klinken der bel. Bvert ia oorutig in huia gegaan, no by de weerden moeder Trade boort flu ate- sche Protestansche mijnwerkers daar werkzaam zyn. Limburg is bezig een Jonker Zuiden te worden, en toch moet men ervaren, dat velen zulks niet inzien. Eén staaltje. Er beslaan voor de woniogen der bouwvereenigingen verbodsbepalin gen omtrert het houden van kost gangers. Men heelt gezellenhuizen gebouwd welke echter behoudens een uitzondering slecht bevolkt zyn. leder die eenigszins in de Myn- streek bekend is, weet de rampzalige gevolgen van het kostgangers systeem Gevallen van kwaadwillige ver lating en ongeoorloofde samenleving veie huizen heerscben hemeltergen de miislandeD, men heeft het in de hand dit kwaad uit te roeien, bet koet sleehIs één woord en zy moeten er uit maar de Katholieke woning bouwverenigingen zien allee lijde lijk aau en halen de schouders op, alsof zij Diet voelen hoe zij op bunne schouders opstapelen de loodzware verantwoording voor vrouwen en kinderschennis en de zedslyke ver» wording eeoer geheele streek Het zijn wel «warte kleuren waar mede wij den toestand geschilderd bebbeD; er zyn zeer zeker vele licht» zijdeD, maar juist omdat men zich daar te veel blind op staart, meeoden wij goed te doen even de keerzijde der medaille te toonen. A's Dr. Poels in een vergadering van duizenden werklieden te Valken» Nn staat hy in zyoe kamer, waarveo bet venater oi'z'oht op den weg geeft by ziet den onden ptieeier met aoeenwwii hoofd, by eist den kleioeo m adieoaar. de groote koperen laotearo io de eene de bel in de andere hand. De Iwiatera atn de ke gelbaan gaan meelt bloolaboofJa eohter den priester de kinderen io de itraet spelen niet meer. Nn wordt hier, dan daar eene dear geopeod. eo op den dorpel kaieleo de meneeheo de voorbygaogere hooien alil en knielen op den weg. Waarom nizakt dat «eoeoudg tooneel hem, den boauhwaohter, zoo ooinst'g t Hy gelooft immera n et, al neemt by deo ecbyn aeo te gelooien, waooeer by in het dorp ia I In zyn hart spot by met eer eu dengd met God eo dm^l, met een volgend leeeo Daarby by ia immera oog jong an gezond I Wat gaat bem die... hy ara willis zeggen die dwaaeheid aan 1 't Ie of hem iela zwsara. iet* eerimaob- tends boeen hat boofl hangt, De belleklank ia weggesloreen bat dorp heeft zyn gWooo aanzien hernemen de denren zyn weer geiloten, of iodien zy open slaeo, leunen de jonge moeders, met hare kleine kinderen op den arm, tegan den denratyi de bengela apelen en twiaten wear. Alles ia kalm, maar dat ia Eeert'a aial niet. Aan bet middsgmeel ia by logetogea, en dewyl de baaa eao den Zileeren Kegel al te d kwy s van moeder T-nda ep-erkt en del eereeelt bem baogt by bet jicht» geweer op den tobouier. en gaat bet boub tu. Alleen wil hy ayn verre van dia kakelende wereld, alaof de atim in ayn bioneos'a alsdan twygeo soa.... Een enkele gelalde De kom een 't dorp ligt op Hen minuien efetarde ean den Beukelaar, bet gehnobt, dat eohtar bet dorp ion moeten genoemd worden, Immere dithr ataat da kerk en de paatorie -. dooh de acbeo'. ataat gindar daar ook woont de bnrgemeeater eu de dokter. De weg naar bat eigesiyke dorp loopt toe- aebrn akkers, wetland en aebaarbont. In bot eoorjaar ayn de akkers met goudgeel koolzaad, later met kleurige eardeppel- en liobtblanwe vleobloemen bedekt dan ko men de pn-pare klaeerbolleo, da gouden aren, doorat-ppeld mat dookerblauwe ko renbloemen eo apiobtige kolroozen. Nn ayn da akkera keef. de weiden vaal- groen, de graobten gezwollen nu ia bet looser geel en de weg drabbig. Da benaaa laten Lnone bruine noten, de eiken bonne eikele u<t de rnwe dopjez fallen, en dat jaagt aelfi de meisjea de vlakte in Immere de binme noten ayn lakkeren ven de dop- jee maakt men poppeoioboteltjea. Ttila komt van bat dorp zy ia daar by den dokter geweest en die beeft hear ieta ga- geven dal, aaide by, da oude vrouw wel weer wat ton -opknappen." Ala'msn bel dorp verlaat, beeft men twee karretporen voor aiob bet eene leidt noordwterie naar het botcb tneeoben die twee wegen slingert het voetpad door da akkera eo bat kranpelboscb, dal lager op hel geboebt nitkomt. Det voetpad is taeaaam. ja, maar daar om kiest bet Tills eo dan Is er oog eene andere reden die haar derwaarts dryftzy wil daar, io bet bakhoot, eene zekere plaata terugzien eene plee'a, die 'baar voer immer diep rampzalig deal worden I

Peel en Maas | 1922 | | pagina 1