Weet jij iets.
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen.
Aanneming van Leerlingen aan
de O.L. School te Veneay-Kom.
FEUILLETON.
De kraaien zullen
het uitbrengen.
Naar Frankrijk.
LEGENDE
Zaterdag 20 Mei 1922
43e Jaargang. No 80
abonnementsprijs
per kwartaal
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling f 1.30
afzondert, nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Ultgav* van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 61
prijs der
advertentien i
van 1—6 regelt 45. ct
elke regermeer 71 ctj
Burgemeester en Wethouders1
van Venray
brengen ter kenpis van ouders, voogden
en veizorgers, die hunne kinderen aan de
O. L, School te Venraykom OP 1 JUNI
a s. als leerling wenschen aangenomen te
zien, dat zij hiervan aangifte moeten doen
bij het waarnemend hoofd der School,
den Heer H. W. A. KRAYKAMP en wel
coo Npoedlg mogelijk, uiterlijk
29 Mel a e
De kinderen, die niet tijdig worden aan
gemeld. kunnen later niet meer worden
aangenomen.
De kinderen moeten op 1 Juni den leef
tijd van ZES jaren bereikt hebben.
De Burgemeester en Wethouders v. Venray
O. VAN DE LOO.
De Secretaris
VAN HA AR EN.
Het gebeurde de vorige week te
Genua. Een aaDtal journalisten zalen
bijeen op bet terras van een hotel
en gaapten. Ze keken naar builen,
naar binnen, vervolgens op hun
horloges ja, de tijd naderde weer
waarop ze een belangrijk telegram
naar hun blad zouden moeten zen
den 1
I)aar liepen reeds eenige collega's
die elders logesren, voorbij, op weg
naar het telrgraafkantoor. Zouden
die iets weten
Een der persmannen kreeg een
goeden vriend in 't oo&. zette zijn
handen langs zijn mond en riep in
een der vele talen, die ter conferentie
gespreken worden Weet jij iets I
De andere haalde zijn schouders
op en liep door.
Ja. als ze allemaal gingen seinen,
moest hij 'ttoch ook wel doen.
En den volgenden morgen lazen de
abonLé'8 op het ochtendblad onder
teven vetgedrukte opschriften.
Genua, Mei 1922.
Naar ons uit zeer goede bron ter
oore komt bestaat er wel kaDS, dat
de Russen er over denken, eenig
antwoord op de eischen der geal
lieerden te geven. Natuurlijk staat
nog niet geheel vast, in welken
geest dat antwoord zal uitvallen, te
minder, wijl de meeningen der
Sovjetgedelegeerda niet altijd geheel
evenwijdig loopen en er ook reden
kan bestaan, om bun opvattingen
eenigstins te modelleeren met het
oog op deD indruk, dien ze naar
buiteD wenschen te msken. Daarom
8.
Vervolg van hel Tweede Blad.
Dan werp ik verdniveld slacht.
Doch 't ia waar ook, waar >s E.-ert
toch
Wel, die heelt het al te dtuk met
Nioolettr.
Ala by hel maar met te diok krjjpt
met Till*.... Vier en de Kooiog 1 wart
dia ia ook temp.
Zoo. zoo I ia zij terug f
Wel, beM ge dan onder de eerste
Mie dat gedroiech oiet geboord t Zij wsa
bat, dia naar bniren gedragen werd. toen
da putoor deo tweeden roep deed Tweei
Naar bniteo gedragur I
Beo eppelfiaowte I Een
Wat krnk »»o een ape en 1
Ja, Trlla beeft sl'ijd re'sjuffrouw»
ovar zich gehad, onderbreekt een der ape>
lera wren bet woord eppelfiaowte oog
io bet oor gooet.
Ooh, met el ow dweieo preetLet
moet men er op rekenen, det het
te geven entwoord misschien niet
precies uitdrukt, wat ze ten slotte
zulleD willen zeggen, doch dan kan
wellicht enkele dagen nadere ophel
dering worden verwacht. HoelaDgJ
dat zal duren, hangt af vanomstan-l
digheden die nog niet met zekerheid j
zijn te voorzien, hoewel onze zegsman
verschijnselen meende waar te'
nemen, die bij zekere partijen in
het geding optimistische gevoelens
zouden kunnen wekken. Hij meeDde
echter met het oog op zijn positie
Diet op nadere omschrijving van de!
mogelijkheden te kunnen ingaan.'
Toch is het wel duidelijk, dat de
inhoud en ook de toon van het Rus
sische antwoord van invloed Kan zijn
op de daartegenover aan te nemen
houding der andere mogendheden en
ook deze zullen wellicht niet alle op
precies dezelfde maDter reageeren,
wat mede verband kan houden met
binnenlandecbe toestanden. In elk
geval wordt het Russische antwoord
afgezien van de vraag, nf dit zal
worden gegeven, met spanning
tegemoet gezien. Goed ingelichte per
sonen beweren, dat dit binnen enkele
of meerdere dagen kan komen,
doch sommige ingewijden meenen,
dat het niet al te lang op zich zal
laten wachten.
In verband daarmee kan staan,
dat de FraDSche gedelegeerden niet
in de eetzaal van hun hotel, doch
in een meer afgelegen vertrek hebben
gedineerd, terwijl Lloyd George een
bslf uur later dan gewoonlijk lijn
partij golf heelt 'gespeeld dit laat-
kan echter ook verband houden met
een regenbui, die even te voren
werd waargenomen, hoewel politieke
oorzaken voor deze vertraging
natuurlijk niet buitengesloten zijn.
De lezers legden.na dit bestudeerd
te hebben, voldaan bun ochtendblad
neer, terwijl de kranige correspon
dent een sigaret opstak om inspiratie
te krijgen voor een nieuw wereld
schokkend telegram.
De Ioonen zijn als volgt .-
180 tot 200 francs per maand
met kost en inwoning. 350 tot 400
fraDS per maand met inwoningen
zonder kost, ongeveer 500 francs per
maand, tonder kost en zonder
inwoning.
In vele gevallen wordt op taak
gewerkt.
Vooral ongehuwde landarbeiders
bij de H. Mis
genoegen doen, door
geholpen te worden.
Gaarne stemt de vrome jonkman toe.
De enkele pelgrims, die naar de Maria
kapel ter bedevaart kwamen, hadden er
hup genoegen in, hoe devoot de groote
misdienaar den priester bijstond, hoe
behulpzaam en attent, hoe geschikt hij
wist om te gaan met 't zware missaal, met
de kannetjes vol water en wijn. met de
rinkelende schel. En de antwoorden op
de smeekingen der priesters zou zelfs geen
clerk verbeteren, meende men.
Na de II. Mis nog 'n kort donkgebed,
In Noord-Frankrijk kunnen wor»
den geplaatst geschoolde landar-
beiders'geheel bekend met akkerbouw
(ploegen, za&ieD, maaien, enzof
met akkerbouw en behandeling van
vee.
Personen uit andere vakke
komen Diet voor plaatsing in aan*
merking, dus ook niet zij, die alleeD
grondwerker zijn.
De beweriDg, dat er gelegenheid
zou zijn voor plaatsing van bouw»
vakarbeiders voor den wederopbouw
berust op een verkeerde voorlichting.
liever op uw spel
Diefstal Wie sprak daar vao deo
diefstal
Twee. Dat is ook eeo worp, die
piet veel te beteekeoeo heeft.
Ik xeg. dat ik over dien diefstal mij-
oe geruststelling nog niet heb.
Wel. Barend, jongeD, waar gy n over
bekommert I
Ik bekommer my daarover niet meer
dao gij of eeo ander... Vier.
Goed geworpen I
Zco, zoo I zegt de veldwachter Dub
bel, en staart met gefronste wenkbrauwen
dien Barend, dien mn dersjoogeo, aao
zoo, zoo I
De man gevoelt dat men de magistratuur
waarvau bij deel maak', naar bet hart
UL Ui ""O ""o *W»»
kunnen th-ns geplaatst worden, OI» dan even knielen bij 't geliefde beeld der
schooD ook voor gehuwden wel kans Zoele Moeder- wüdinC. v°n.de°
vva om zegen voor den kruisridder en de
op plaalsiDg bestaat. Dok kunnen hooge kasteelvrouw.... Opgewekt dan op
in Noord-Frankrijk worden geplaatst;pad. naar de glasbranderijen,
vrouwelyke werkkrachten voor het
boerenbedrijf, die kuDDeD melken en
binnenwerk op de boerderij kunDen
verrichten. Loon 100 tot 125 francs
per maand plus kost, inwoning en
wasch.
Zij. die naar Fr.iDkrjjk gaan,
moeten in het beiil zijn van een gel.
j. uc vutcn ucuicuucu, bluciicu uic» uuuut
dig paspoort, eeniga portretjes CD jjzeren staven en stangen de vraa zut ht
eenig Fran8ch geld voorde rei8 in dier monsters nog aan te porren en het
Frankryk.
Een visum op het paspoort van
den Belgischen of Frauschen codsuI
is niet noodig.
Zij, die voor plaatsing in aanmer»
king willen komen, moeten zich
opgeven aan de Districts»Arbeids»
beurs alhier, onder vermelding van
de werkgevers bij wie zij vroeger
als landarbeider hebben gewerkt en
ODder overlegiDg van getuigschriften.
Zoo ongemerkt was er een uurtje ver
traging ontstaan en toen hij op de Bosch
buizen kwam. was 't werk in vollen gang.
De glasovens gloeiden en knetterend
sloegen de vlammen naar buiten en likten
vol woede met hunne vuurtongen om 't
dikke droge bout. 't Leken monsters, diej
in hunne groote vuurmuilen aldoor maarj
blokken hout opslokten en met hunne j
grillige vuurtongen hunne lippen smakkendv
aflikten. De hoorigen en lijfeigenen, die
de vuren bedienden, schenen met hunne
Ze9 uur in den morgen wees de zon
newijzer op de binnenplaats van 't slot
tot Geysteren De zon overgoot reeds den
nieuwen dag met een zee van licht, 't
Beloofde 'n heerlijke Meidag.
Rutger, de vertrouweling van zijn Heer,
maakte zich op om 't bevel zijner Mees-
teresse, de hooge kasteel vrouwe te gaan
volbrengen. Langs stoffige wegen, nu
onder 'n reuzengeboorate, dan weer langs
woeste zand- of heidevlakten, spoedde bij
zicb naar de Boschhuizer glasbranderijen.
Hij droeg een gewichtige korte boodschap
schoon hij er de draagwijdte niet van
begreep.
Bij de idyllische Rosmolen gekomen,
hoorde hij de lokkende stem van 't Maria-
klokje te Oostrum. Dat zilveren klingelen
was 'n teeken. dat Heer Vicaris uit Rooy
in de genadekapel ging celebreeren Dat
is geluk hebben, dacht Rutger- De kasteel-
beer, zijn booge beschermer, was ten
Kruistocht getogen, vergezeld van zijn
slotkapelaan. Zoo was er ten kasteele
maar zelden H. Mis; nu de gelegenheid
zich bood, zou hij er maar van profiieeren
De boodschap, hoe gewichtig ook, had
toch geen haast, meende bij en 't was ook
alsof 'n inwendige stem hem naar 't ge
liefde heiligdom riep. 't Was trouwens
geen grooten omweg langs den burcht
Spraelandt en dan kon hij zich na den H.
Dienst wat vlugger reppen.
-0-
Prachtig Ruiger, ge komt als geroe
pen. fluistert heer Vicaris hem bij hel
betreden der Mariakapel in 't oor; daar is
niemand om de H. Misse te dienen, ge
hebt me vroeger, toen ge nog bij moeder
thuis waart, zoo dikwijls gediend; nu ge
rentmeester en vervanger van den Heer
tot Geysteren zijt, zal 't me nog meer
Iq alle geval, Evert bad gelyk... zegt
men bier.
Haar te verlaten zegt men daar.
Jazeker.. Zes., Goed geworpen 1
Dat Mg ik met.
En ik, ik ook niet.
Wat niet t Niet goed geworpen
Loop been met ow kegels I
Ocb, gy vertelt onde-wyvenpraat I
Wat gaat ons Evert Dili aao 1
Evert beeft bet nooit ernstig met
Tilla gemeend,
Ja wel, too lang l»y dacht dat Som-
mer, sooals het gerucht liep. den molen en
bet moleoboia zou hebben teruggegeven.
Dat is eene nydige spo terry I
Mogelyk, maar 't is... Vier., maar
't is toch waar wat ik zeg.
Ja. soodra by boorde dat da oude
Sommer uitgeknepen was tondar iets terug
zyoe scbuit vau
sterkt, du men de uitspraak vac de recht
bank durft betwijfelen.
r Zoo, zool Eo beeft de rechtbank dao'te geven, itak by ook
Diet geep'oken f ikant
Ik zeg niet neen maar toch.,.. I Dwaasheid... Iodier Tilla
Als da rechtbank gesproken beeft,Ik weet wat gy svggeD wilt maar
ibouden de Barerds deo mond I ik seg ook, dat over dien diefstal bet hebt
Het donker oog vsd deo veldwachter nog niet gesobenen beeft Dat zeg ik, dat
1 flikkert; twee breede rimpels teekeoen teg ik nog
ziob ter zyde van den mond af, en be- De veldwaohter Dubbel werpt aDdermaal
wysen dat de overheidspersoon, in zijne ook op dezen spreker een donkeren blik,
strengheid, de tanden opeen klemt. zoo dooker als eeo procesverbaal zelf
Nu zwijgt hy en Bartod gaat voort met doch de man zwygt met waardigheid,
hat spel. j Ja* veldwaohter, dat kunt ge nemen
was hun ern genot steeds nieuw voedsel
in hun bek te werpen.
Rutger, die al dikwijler met boodschap
pen bij de glasovens geweest was, groette
de stokers, zonder veel acht op dit tooneel
te slaan en spoedde zich de werkplaats
in, waar de vrije meesters prachtige
tafereelen in de heerlijkste kleuren toover-
den. Den meester die over 't geheel stond
gaf hij zijn boodschap af. Zij luidde een
voudig;
Is 't bevel der hooge kasteelvrouwe
van Geysteren volbracht?
Met een zucht wendde de aangesprokene
zich af en gaf slechts ten bescheid
Rutger, ga en vraagt den stokers.
Toen hij zijn vraag daar herhaalde,
wezen de mannen hem op den gloeienden
oven
Zegt der meesteres, ze kan tevreden
zijn. De gloed was zoo, dat zelfs geen
duivel hem kon verdragen.
Ru'ger vermoedde nu iets vreeselijks,
maar op al zijn vragen kreeg hij geen
bescheid. Zoo opgewekt als hij 's morgens
was op stap gegaan, zoo terneergeslagen
keerde hij weer huiswaarts.
Wat was er gebeurd
In t kort. Een halfbroer der kasteel-
vróuwe, welke heer was van Spraelandt
had Rutger valscbelijk beticht. Hij was
tegen den rentmeester ingenomen, wijl hij
gemeend had tijdens de afwezigheid van
Geysterens slotvoogd, 't bestuur dier
heerlijkheid te verwerven. Dat de trouwe
Rutger boven hem werd verheven, was
hem een doorn in 't oog.
Met enkele ondergeschikten van het
kasteel, een paar mannen en een meisje,
had hij een sluw plan gesmeed; door geld
had hij ze daartoe gewonnen.
Zijn halfzuster, de kasteelvrouw, een
onbenullig mensch, was daarom spoedig
overtuigd van de misdaden van Rutger.
Om hem te straffen zonder veel opschud
ding op 't kasteel, was men overeenge
komen hem naar de glasbranderijen te
zenden met een boodschap en hem daar
den vuurdood te doen sterven.
Zijn deugd en vroomheid, zijn liefde tot
zijn H Moeder redde de rentmeester. In
zijn plaats was gestorven de snoode beer
van Spraelandt, die nieuwsgierig hoe 'i
was algrloopen, niet wetend dat Rutger
in de kapel was gegaan, kort na diens
voorbijgaan naar de Boschbuizen toog
Op zijn vraag of het bevel was volbracht,
grepen de stokers hem aan en wierpen
hem ondanks al zijn roepen en smeeken
in den vuurgloed. Hij stierf den vuurdood,
die hij voor den rechtvaardige listiglijk
zooals ge wilt
Gekheid te heeft immers deo dief<
stel bekend f
We tullen lateo tien en booren
Ja aan dwarsdryvsrs ontbreekt bet
niet in bet dorp 1
Dwarsdrijver zooveel ge wilt I Ik
beb myn wyte van tien. gy de uwe 1
Kom, zwygt toch met al dat gekakt';
daar is Evert
Op het oogenblik dat dit kruisvuur van
gezegden plaats beeft, treedt inderdaad
een jonge man langs bet bek vao deo bof
Hy is gekleed in een blauwe. naar de
mode gesneden jas, eene zwarte broek,
zwart vest, gekleurde tijden balsdas en
draagt een blinkend tijden boed
Evert Dils is omtrent de dertig jaar
tijoe gelaatskleur is boog bruin h-t co*
donker, de koevel rwart en stoppelig ge
kmpt even ais bet twarte baar Io »yn*
oorbellen draagt by kleine zilver*» ringen
iets dat hem eeD vreemd, Bohemeracht'g
uitrebt gerit. De uitdrukking vso tyn
aangex ebt is juist niet oraagecaam. m>ar
bet linkeroog bederft het g-beel de app»l
s<aat toowat in deD boek binnenwaarts
geschoveD, en dat geeft iets loensob aan
geheel bet weten.
Dils is bosohwaobter, jachtopzichter,
min of meer rentmeseter vao een ryk beer
dis veel goederen op den Beukelaar en ia
had voorbereid.
0
Sinds deze gebeurtenis, deze haast
wondervolle redding, hebben de adelijkc
bewoners van 'c Gcystersche kasteel een
groote devotie gehad tot O. L Vrouw te
Oostrum. Dit laatste is een fefc wat vast
staat.
01 de legende ook op waarheid berust?
We hebben ze van een stokouden man
booren vertellen, welke ze weer van zijn
grootvader had.
Deze legende heeft wel veel overeen
komst met een zekere ballade van Friedr.
von Schiller. Hoe ze er zich toe verhoudt,
is moeiljjk vast tc stellen. Of de groote
dichter zijn stof uit de legende hier heeft
gehaald, of dat misschien omgekeerd de
legende hier haar ontslaan dankt aan dat
gedicht en alleen de plaatselijke bijzonder
heden inlaschte, zullen we maar onbeslecht
laten.
Brieven aan Oom Janus
ii
Sinds myo vorig achryven is de leote
ingeared*n, altijd volg-ns d-n ka eoder,
maa»' oiet volgent de o» uur I-lerren ver-
'a-gt raar zomer, brbaUe ru «vemen de
Qwnoeie van de zoogenaamd- lonierskud.
Op den enkelen warm»a d*g dien we
gehad hebben, kon men d**r io de omge
ving reeds opmerkeo. wmke heerlyke
gsaren daaruit opsogen sinds de loop vao
brouwerij en looierij af'al dviwaarts is
geleid
Ook de hoeren van 't Riadtu s tullen
er van kunnen prv.fi ee^en. een troost is
het nogal dat ze er uiet meer vao kunnen
vatten als eeo ceusvol.
Even verlangend als rsar warmte, zien
sommige u«t naar de beslissmg op buooe
reclame H O Ze hebben ze eidde October
'21 ingediend en tot beden beeft de Raad
geen ty i gehad te te behandelen, boewei
er achter op de briefjes staat dat de Raad
over de reclames -zoo spoedig mogelyk"
beslist.
Ik hoor bier en dsar mompelen dat
-men" voornemens is eens by Heereo Ge
deputeerden te inforrreereo boe deze dat
»ioo spoedig mogelyk" uitleggeo.
We hebben hier ook braodpompen
gekregen en de brandweer houdt nog
steeds bare traditiooneele maaodelyksohe
oefeoing.
Ik beb deze de vorige week eens afge
keken. toen er tevens eene nieuwe brand-
pomp geprobeerd moest worden.
De braadwachts met de -bazen" voorop
halen de spuit uit bet bok en onder ia d
gejoel der schooljeugd davert het gevaarte
langs de straat, meosoheo worden tegeu
het lijf geloopzo, men maakt de bonden
bang en de k ppen aan 't schrikken en
komt eindelek ter bestemder plaatse*
Na vsel tegens'ryd'ge of averrechtsohe
orders is de spa t aangekoppeld, ze wordt
vo>gepompd, en ca eemg geharrewar leeg
gespoten, liefst over argeioote voorbygao*
gere.
Dit wordt tot tweemaal toe herhaald,
waarna aan de pomp het brevet -goedge
keurd" wordt uitgereikt.
Hoe dete zich echter tal boaden als te
iD geval van nood eeo balf of een heel uur
aao een atnk water tal moeten geven, viel
er u'-t dat proefrpniten niet op te maken,
maar de -baten" hebbeo ie goed gekeurd
en 't zal zoo ook wel zyo.
Ooms Janus, we hebben ook een nieuw
voetbal terrein, prachtig gelegen by bet
Dorp.
De voetballers zijn er mee io bun nopjes
maar anderen weer niet, want inp'aa's van
deo omtrek beeft. Hy regelt de houtkoop*
dagen, zorgt voor de beplantingen, let oP
dt bout-, strooisel» eo andere dieven, be
trapt de stroopers hetgeen bem wel
eecs in onmin met den veldwachter brecgt
die bewesrt dat by te wel alleeo zal
klaarspelen die s'roopers eo d even.
Van waar is Evert gekomen Diep oit
et Limburgsche dat hoorde men duide
lijk aao tijoe tiogeode, Daar bet Duitsob
tweernende taal. Io bet Lamburesobe was
hy grenskommies geweest. Wat deed
Evert vroeger f Dat weet niemand, tenzij
men weet, dat hy soldaat is gewroet.
Evert Dils komt niet san de kegelbaan,
zooa's hy altijd doet w«ot hy h-eft de
pre entm eeo der beste speleis van net ge-
I eele dorp te zyo by g»at voorby
a'arf by sleoht ge'u md ts eo a>s by op
d»n dorpel der aobieriea'- *a den Zilveren
Kegel staat en men hem 'oer »p -Kom.
D Is een enkele party sc uit hy het
boofd. zooder dit echter om te wenden, en
verdwyot.
Js, hy is soldaat geweest, zegt
Teen* s, de koperslager die naast Bareod,
de mulderskoeobt, den Zilveren Kegel ver
laat en vertrouwelijk sprekend, met deten
Daar buis gaat.
Wordt vervolgd.