Ontzettend.
Op den toren
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Adverteert in dit blad
Dit nummer
bestaat uit twee bladen.
FEUILLETON.
Openbare Vergadering
Gemeenteraad te Maashees
Luchtvaartafdeeling te
Venray.
xm.
Zaterdag 28 Maart 1922
48e Jaargang. No 12
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
by vooruitbetaling f 1.30
afeonderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY.
Tel. No. 51
PRIJS DKK
ADVERTENTIKN t
van 1—6 regels 45 ct
elke regel meer 7* ctj
Een correspondent van »Het Vad.''
schrijft uit het gebied van den Rus-
slschen hongersnood
De dik besneeuwde dorpen met
hun schilderachtige Russische hutten
liggen idyllisch en vreedzaam tus-j
schen de met bosschen bedekte heu
vels. Doch welk een schrille tegen
stelling ook hier tusschen dit uiter
lijk beeld des vredes en de ontzetten
de werkelijkheid, welke in het
inwendige dier too idyllisch uitziende
huisjes ons wacht.
Overal hetzelfde tafereel.
In een bedompt vertrek zitten of
liggen dicht opeen gedrongen leven
de skeletten, met groote holle oogeo
voor sich uitstarend, aan het uitge
teerde lijf nauwelijks eeuige lompen.
De aanwezigen knagen aan een
harde zwarte korst van een soort
•brood", dat verkregen wordt van
fijngemalen meel
Het meel van dit in het wild
groeiend gewas, dat in Duitschiand
ook ais ganzevoer bekend ia, vormt
thans in het geheele hongersnood-
gebied het voornaamste voedings
middel
Op alle markten wordt het in het
openbaar verhandeld. De RusseD
noemen het lebeda.
Het nuttigen van dit .voedsel" is
buitengewoon schadelijk.
Overal zagen we kinderen, wier
lichaam tengevolge van het voort
durend gebruik vaD dit noodbrood
onnatuurlijk opgezwollen is. Wan
neer men dezen boeren Tartaar
of Rus ietv vraagt, krijgt men
bijna ateeds dezelfde antwoorden.
Men krijgt dan meest deze voorstel
ling van den gang van zaken:
De jongste oogst leverde per
desjatine nauwelijks vier poed koren
op, tegen 100 tot 120 poed per
desjatine in dejaren voor den oorlog
In den herfst konden de boeren ge
middeld niet meer bebouwen dsn
Mn vierde desjstine rogge (tegen
sestlen desjatinen per hoofd in de
jaren 1912 en 1913),
De meeste families hebben de
laatste twee maanden lebedabrood
gegeten, daar alle overige voedings
middelen reeds met Nieuwjaar ver
bruikt waren. Maar enkele boeren
bebben nog een koe of een paard
over, maar iedereen is het er over
eens, dat voor den nieuwen oogst dit
laatste stuk vee er aan zal moeten
Nog tragischer is het voorts, dat
niet één boer op de tien ook maar
de beschikking beeft over een kor
reltje zaaigraan. Niemand gelooft
dan ook aan de mogelijkheid om de
akkersin dit voorjaar weer te Kun
nen bebouwen.
Reeds in den laatsten herfst is 'n
gedeelte der dorpsbewoners wegge
trokken naar elders. Een ander ge
deelte meakt zich gereed om dit
voorjaar een goed heenkomen te
zoeken, maar niemand weet eigenlijk
waarheen. De rest blijft zooals ze
bet zelf noemen, «den dood aiwach-
ten".
Met een zucht en een schuwen
blik, waarin een onuitoprekelijk lij
den ligt, wordt me dit verteld.
De hutten der armsten van de
armen, van de reeds stervenden
onder de ten doode cpgeschrevenen.
Een jammerlijk, doch tevens een
afgrijselijk tooneel.
In een hoek zit een vervuilde,
spookachtig rondziende gestalte, die
zit te knagen aan een stuk... leder.
Het wit der oogappels steekt
vreemd en angstwekkend af legen
de onnatuurlijk blauwe kleur van 'l
1 chaam.
In den blik een flikkering van
den waanzin; het geheel een ver-
schijoing, welke ieder menschelijk
uiterlijk ai heeft verloren.
Op den grond ligt het in staat van
ontbindiDg verkeerend cadaver van
een hond, daarnaast de nog warme
Ingewanden van een of aDder dier.
De atmosfeer is verpest door een
walgelijken stank.
Wie eens zoo'n huis heeft betre»
den, begrijpt zonder nadere uitleg»
ging, dat berichten van moeders,
die baar kinderen dooden en dan
opeten, niet meer in het rijk der
fabelen thuis bebooren. Ik heb zelf
verschillende protocols gelezen, wel»
ke de dorpsschrijvers hebben opge»
steld en waarin op eeD lakonieke
wijze de griezeligste feiten zijn
geboekstaafd.
Op grond van zorgvuldige intor-
De inval der Franschen in 1792
58
Geruimen tijd lag de oDgelnkkige vad»r
daar alvorens de oogeo te opeoeD, en toeD
hij tot he* bewustzyn terugkeerde, waren
tijae eerste woorden
Waar is mijn zoon, waar ia mijn
Huibert t
Wees gerost, was bet aatwoord
bij is hsen gegaan.
Gij bebt hem dao oiet gedood, niet
▼an de boogte des torens geworpen f
Neen, neen 1
God tij dank I Veel kwaad beeft bij
bedreven, ja dat ie waar veel beaft bij
mij doen lijden, maar bij ia en blijft tooh
mijn toon. Ach, bij was mijn eenige
lieveling.
De oude mac snikte inid en verborg de
oogeo in de banden.
Kom, zeide Gordonnet, laat ons
gaan de avond is kond en vooral op dete
boogte.
Eo znlt ge, bsnsdsn gekomen, dan
mijn kind niet meer vervolgen
Ja, mocbt het «oo tijn.
Men ging de trap afGordonnet Dam ds
lantaarn uit het klavierhu'ske, sloot de
dear, liet de sleutels in den breeden tak
van den ouden man vallen, toen bij tag dat
deze geen gebasr deed om deze aan te
semen, en leidde hem als een baog kiod
maties meen ik te kunnen beweren,
dat in het gouvernement Oefa ten
minste in een van de vijftig dorpen
gevallen van kannibalisme bekend
Jzijn. I)e boeren vertellen u meteen
j zekere onverstoorbare kalmte v»n
deze ontzettende daden van men-
schelijke vertwijfeling.
Dat onder deze omstandigheden
ook een verwilderirg der zeden is
ingetreden, welke de hoDgerellende
hiér als een der ernstigste gevolgen
na zich sleept, blijkt o.m. daaruit,
dat da schuldigen aan deze vreese»
iijke misdaden Dauwelijks ernstig
worden bestraft. Hoogstens wordt
!nu en dan iemand veroordeeld tot
dwangarbeid in de mijnen van den
Oeral.
Maar de officieele berichten voe»
gen er in dat geval vaak de veel»
zeggende opmerking bij: »waar zij
spoedig zijn overleden'.
de trap af
Do grijsaard wss eindelijk gebroken.
Lang bad hy tegso het verdriet en de
smart geworsteld, dooh de slag, bem dezen
avond toegebracht, bad de maat doen
overloopen.
Beueden gekomen nam Gordonnet zijnen
mantel op, dien hy op de trap bad ge-
worpeD hij hing bsm den ouden Davits
om de sobouders en sprakeloos ging deze
naast den kapitein voort.
Men bereikte bet buis van messter Link
doob de man wilde de gastvrijheid in bet
Gonden Kompas niet aannemen men
bracht bem naar zijne eigen woniDg waar
Blcnd-Marieke ziob den volgenden dag,
als eene liefderijke mater, am zijn bed
kwam neerzetten.
Toen de kapitein het tooneel op den
toren aan zyoe nieuwe vrieoden vertelde,
weeoden die brave mensoben.
Gordonnet kende nu elke betrekking
ilnaschen ciroyen Thierry en de twee
familiöa. en bij was tevreden dat de schurk
hem ontsnapt waa.
j Toen Lokker den volgenden dag langs
het Gouden Kompas kwam eu hij de oude
Martha zag, die bezig was den zoogenaam-
- den winkel met beider wit zand ts be*
[strooien, waarin tij daarna met het talent
jvan esnen omamentist, met den bezem
allerlei figuren en kronkels zón teekenen
j—toen Lokker, zeggen wy, daarjuist
J voorbij kwam, bleef hij staan en lennde
eeD oogenblik over de onderdeur,
Fluisterend zeide de hannekennit
i Ze zuilen Hnibert niet weerzien.
I; bij dan dood f
Langs betzelfde venster waaruit zijn
generaal naar beneden in de rivier bonsde,
van d6n
Dinsdag 21 Maart '22
n ui 2 uur.
Afwezig de heer Jans— Rat.
De Voorzitter opent de vergadering met
deu ohristelyken groet.
Het voorlezen der notulen van da vorige
vergadering wordt aaogebonden.
Hierna komt aan de orde
Onderzoek der geloofsbrieven van den
opvolger van wljieo bet raadslid Dribbels,
zijode de neer Jans.
De desbetreffende s'nVken worden in
orde bevonden en tot toelating brsloteo.
Paohtoontraot met Verbeij eu Glaaiteos.
De Voorzitter stelt vcor de verpachting
te doen voor 7 j*ren, waarvan 6 voor
Verbeij en 1 vOsr rekening van de ge»
meeDte,
Da Voorzitter stelt voor dit gotd te
keuren en geeu lange disease's te houden
daar de tyd dringt, wyl cm 3 uur de
verpachting van gemeentegrond door den
Notaris moet beginnen.
Het contract met Verbeij wordt, evenals
dat met CUaesens goedgekeurd.
De Voorzitter zegt dat er aaD de boer*
dery van C aassens verhoowd moet wor
den. Er moeten varkenshokken gemaakt
worden. De koestal dient te worden ver
anderd en een paardenstal bijgebouwd.
De Secretaris deelt plan en teekeoing
rond.
Wordt z h.8 goedgekeurd.
Samenstelling stembureanx
Wegens verandering in de Kieswet
wordt dit aangebonden tot 'o volgende ver
gadering.
Ontslag onderwijzer Ryniers
Wegens zyoe benoeming eiders is door
en bij laonie beisch by die woorden. is
ook de adjudant Daar beneden gezakt.
De oude bad baar werk gestaakt cd
naderde Lokker.
Stil 1 fin sterde zy, iaat ons vaD
den anderen met spreken.
D e toch zal niet m;er wakker wor
den, Martba,
Neen, maar zyne handlangers.
Bab 1 liet er de Dnivel op volgen en
bij lachte uitdagend.
Is Ho bert verdronken t ging Martha
angstig voort.
Neen, Ho:b«rt kwam gisteren avond,
ais bad bem de du el in p-isooo op de
hielen gezeten, in myae kamer gevlucht
eo wilde er schuil ölyveo, toen myoe
oude, ztDDeloote mo.der door ik weet met
welken schrik aangedreven, bet veDSter
aan deo rivierkant opende en om bulp
builde.
Heilige deugd
Ja at roeide een man in een boolje
taar eeue der achepsn, die op de roei e
liggen: by wetdde z cb, ra een oogeo
b!ik aarzelens. raar ('e kant van waar het
geschreeuw opsteeg eo hield aan den mour
beneden bet venster, stil. Huibert zag de
redding voor oogeo. R «se Kreba was
juist by myoe moeder, en dat duiveisjong
beeft snel als de bliksem de iaotaarnkoord
aan bet venster vas'gemaakt. en in eeD,
twee, drie. zakte de vluchteling Daar be
neden.
Hy was geied.
Neen want toen by halverwege ge
komen was. herkende by Djik beneden in
de boot, en 't waajuatdion zeebonk niet
dien by wilde ommoeten. Nu wilde by
weer soel naar boven klimmen maar ziel
den beer Ryoiers eervol ontslag aanga*
vraagd met ingang van 1 April a s.
De Voorzitter msrkt op, dat het ontslag
eerst op 27 F-brutri is aaogevraagd, zoo
dat dü Diet voor 1 Mei kan ingaan.
Wo-dt besloten met ingang van 1 Mei
eervol ontslag te verleenso.
Bsnoemiog van leden der Commissie tot
wering van Schoolverzuim.
De Seoretaris zegt dat ingevolge de
nienwe Soooolwet er geheel nienwe com-
m saie's moeten gekozen worden.
Da Voorzitter raadt aan in elke oom-
missie een hoofd der sobool te benoemen.
Worden gek"tea voor Maashees de
beeren van de Weegb, Hoofd der Sobool,
Creemers en Kersteo,
voor Overlooo de beereD A. Janssen,
Hoofd der Sobool, Poele en Groymans.
Wijziging ooatraot met den Staat der
Nederlanden, inzake bebosaohing van woes
te hetdegrooden.
De Secretaris leest dit schreven voor.
Voortaan geeft de Staat f240 per H A-
tegen vroeger f 180. terwyl de bijdrage
nog verhoogd kan worden wegens ver-
riobte werkzaamheden ter beatryding van
de werkeloosheid.
De beer Groymans vraagt hoe dit moet
worden opgevat.
De Voorzitter verzoekt nogmaals drin<
gend voort te maken.
De Seoretaris zegt dat f 240 de gewone
uitkeeriog is, zijn er meerdere groete
onkosten gemaakt, dan kan dat wordeD
opgegeven.
De wyziging van bet oontraot wordt
z.h s. goedgekeurd.
De beer JansRat komt ter vergadering
De Voorzitter deelt mede. dat er tos-
scben de boerdery van Ciaassens een
perceeltje grond ligt, waarvoor van Jacobs
eene aanvrage is ingekomen om te ruilen
met eeD aan bem toebeboorend perceel,
gelegen in bet Hazebroek by den weg
naar L'ctaria.
Geen der leden beeft hiertegen bezwaar
nadat door deo Secretaris eene juiste om-
scbryving der beide perceslen gegeven
was.
De Voorzitter sloot bieroa de opsobare
vergadering en ging de Raad in geheime
zitting ter bespreking verpachting van
eemeentegrondfio-
Vrylagavond bad in bet Patronaat
alhier eene vergadering plaats om te ge
raken tot de opriobting eener Luchtvaart-
verkeonersafJeeliog
Tegen 8 uur opende de heer Pyls de
ergadering. heette allen welkom en hoop
te dat de sp-eker. wien zoo aanstonds bet
woord zal gegeven worden, soooei zou
bebbeu
Hoewel wij allen hopen van oorlog ver
schoond te bly ven, valt er eobter van de
toekomst niets positiefs te zeggen en aan
gezien de Inohtvaartverkenoing in den
laatsten oorlog onsohatbare diensteD be<
wezen heeft zoo beeft onze regeering ge
mijne oude moeder stond in Let veoster, en
zaagde met een groot mes aan de koord
In de Schelde, bnilde zy, in de Schelde
gelyk defender.
Martha verschrikte aodermzal.
Wees geruit niemand weet wat zy
bedoelde en zij zelve weet niet wat ze zegt.
Djik beeft deo rampzalige in zyoe boot
opgenomen, en zoodanig uitgeput en afge>
beuld wss by, dat hy als eeD lam neerviel
Djik beeft hem aan boord van z^n sobip
gebracht, en op verzoek vao kapitein
Cordonnet. zal by laags Vlaanderen oaar
Frankrijk woeden overgevoerd.
Eo wat dan t
Bah I men zal bem ginder... en de
Daivel deed eene kringvormige beweging
met den wijsvinger, om vlak op bet voor
hoofd neer te komen.
Martba begreep hem niet.
Ik wil seggeo. een blauwe knikker
zal hem bisr op bst voorhoofd eene roode
ster telkenen.
Na. 't zal wel besteed ayc.
Wie twyfdt daar aan 1
j Die schurk, myo saksisoh poroslein
doen aan stokken slaao door de rabauwen 1
Ware dat zyne schold nog maar...
Doch sul, Martba, houd alles gebeim. De
'rnaam van den ouden, eerlijken Davite
'mocht er nog door bezoedeld worden.
Dat ook meenden Link en zyoe doobter,
mijnbeer en mevronw Dalk.
Wat Cordonnet aangaat- die sprak geen
woord over bet gebenrde meer.
De ioval der Franschen in Noord
Nederland vu besloten.
meend in deze niet te mogeo stilzitten.
Na zyn spij: te bebben uitgedrukt over
ds verhindering van den Heer Burgemees
ter 6D den Z E. Heer Pastoor om dev
vergadering by te wooen, gaf by bek
woord aan Luitenant Holtboon, dia Dads::
inlicbtiogeo gaf omtrent d90 op te rioht.n
dienst.
Deze wordt ingesteld om in geval vaa
gevaar te waarschuwen voor naderende
vliegtuigen. Elke post bestaat uit verken
ners en telefonisten, welke in ormiddel-
lyke verbinding staan met een oentralen
post
Aangezien kerktorens te zser in bet oog
vallen od de aaolegkosteo voor eleotriscbe
geleidingen daarheen te kostbaar wordt,
worden by voorkeur gebouwen gekozen
met plette daken en zal deze in Venray
gevestigd worden op bet Patronaatsge-
bouw.
Tot lid kan toetreden ieder die niet
militie- of lacdweerpiiobtig ia, dus wel
landstormers. Wyl volgent de nienwe
Militiewet ieder mannelyk Nederlander tot
den leeftyd van 65 jaren in geval van
oorlog of oorlogegevaar kaD worden opge
roepen en zy die tot de verkennersafdeeling
bebooren in geval van mobilisatie bet
voorrecht genieten steeda in buone woon
plaats te kannen biy ven. Zoo vermeent by
dat tegen toetreding geenerlei bezwaar zal
kannen bestaan.
Drie of vier keer per jaar, zooveel doen-
lyk op Zaterdagm ddag wordt over bet
geheele land eene oefening gebonJen.
De tyd der verbintenis ie voorloopig
6én jaar.
Hoewel deze afdeellng ressorteert onder
het departement van oorlog, ia alke af-
dealing tocb vry haar eigen oommandant
te kiezen.
Staande de vergadering tradeD 21 per
sonen toe, zijnde bet benoodigde aantal
tot opriobting van eeD post
Hierna besprak de beer Pyls de kwestie
der burgerwaobten. les Let jaarverslag 21
voor en spoorde vooral de borgers aan toa
te treden.
Ook wees hy op bet groote not der
vooroefeningen voor de mbtiepbobtigeo,
die bet kazerneverblyf tot 6 weken kun-
neo vermiodereo,
De Heer A. Ener besprak de toetrediog
tot deo Vrywiiligen Lauditorm
Nogmaals kwam de Heer Py's terug op
de Bnrgerwaoht. wees op ds verslapping,
bet nut der lobietoefsnirgeo eo besprak
de oprichting vao centrale afdeelingen eo
het verkiezen van de beaureD daarvan.
Luitenant Holtboon braobt een woord
van dank voor de betoonde belangstelling
Aan bet eiode der vergadering ontstond
een meeniogsverachil tniacbeo den Heer
Pyls en den Heer van Aarasen. comman
dant der afdeelmg Ooitrum, over da uit-
keeriDg van ry&ssubsidie, wat tenslotte
op een misverstand bleek te berusten.
Na dankbetuiging voor de tronwe op
komst sïoot de Heer pyis te kwart voor
tien de vergadering.
Ook de Bataa.'scbe Republiek moest van
zyoe dwiogelanden verlost worden
evenals die goede republikeinen het aime
zuidelijke gedeelte hadden verlost 1
Een troep Holleodsche vluohtelingen eu
misnoegden hadden ziob in Antwerpen by
bet leger gevoegd, daar een zoogenaamd
Bataafacb Comiteit opgerioht, en wakker
den gedurig den bevelhebber tot bet door-
dry vso van dien krijgstocht aan.
Streng moeten die landverraders door
oos geoordeeld worden zy die de Fran-
scheo op den Belgischen bodam gelokt
hadden, waren nog te verontschuldigen.
Immers de begoocheling was op dat oogen
blik nog volledig en men droomde van
broederlykbeid eo geiykbeid, in den
zuivereo zin des woords.
Maar tot dien toobt aandrijven, nadat
meo gezien bad boa die grondbeginselen in
Belg'ö waren toegepast, dit was zyn eigeo
land willens en wetens aan de plundering
◦verleveren.
Verraders waren bet 1
Generaal Dumooriez bad een wydsch en
grootsob manifest -aan de Bataven" uitge
geven.
Evenals da republikeinao alt -vrienden''
in de Zuid—Nedarlandeche gewesteo waren
getreden, beloofde ook Dnmouriez dat zy
in Holland zonden marobeeren.
Wy komen, zeide de militaire groot
spraak alt vrienden der Bataven eo als
onverioeolyke vijanden van bet Hn a van
Oranj* dat Hnis vao Oranje, hetwelk
volgens deo opperbevelhebber, de repabliek
uitzoog en met den voetzool op bet hart.
ut.
't Was altyd dezelfde ongezoute praat
Wordt vervolgd.