Op den toren
Bezuiniging
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen.
Een Zalig Nieuwjaar
FEUILLETON
Gemengd Nieuws.
Zaterdag 81 December 1921
42a Jaargang. No 83
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
bfl vooruitbetaling fl.30
afzondert, nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNGKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS DER
ADVERTENT1EN
van 1—6 regels 45 ct
elke regel meer 7* ct.
Nog enkele uren en het jaar
1921 Is ten einde.
Ingezet door het voor de parochie
treurige bericht van het overlijden
van zijnen beminden herder wijlen
Pastoor Rutten is het voor de
meeste onzer geweest, een tijdperk
van dubbel zwaren strijd om het
bestaan.
Werd da landbouwer en veehou
der in zorgen gewikkeld door de
langdurige droogte, het was de Mid
denstand, wien de last van den
lagen markenkoers loodzwaar op
de schouders drukte, terwijl ten
slotte de vakman en arbeider door
bat spook der werkeloosheid be
dreigd werd en nog wordt.
Een is er echter, die met trots
op het afgeloopen jaar kan terug
zien en dat is ons gemeentebestuur,
Brengen wij een bezoek aan de
eertijds dorre heidevlakte »de Peel"
dan toont ons de eerste aanblik
reeds, wat een prachtig initiatief,
gepaard met stoere werkkracht ver-
mag.
Usselsteijc heeft in 1921 de eerste
schrede gezet op den weg der wel
vsart, die naar we hopen, ten zege
sal strekken aan onze geheele ge
meenschap.
Ook de kom van het dorp heeft
in 1921 de zegeningen van eeD
voortvarend bestuur ondervonden.
Alles op te sommen tot in de
kleinste bijzonderheden is ondoenlijk
Wijzen wij slechts op de vernieuwing
onzer straten, het leggen van trot
toirs, het slaan vau brandpompen
enz. enz.
Weliswaar klaagt menigeen over
U hooge belasting, wij geven toe
dat ze hoog, zelfs zeer hoog zijn,
maar ln aanmerking genomen de
steeds verminderende waarde van
het geld en de gewaarborgde zuinig
heid die er betracht wordt, dan toch
vermeenen wij dat Venray nog zoo'n
overgroote reden tot klagen niet
heeft, in tegenstelling met meerdere
gemeenten, waar de finantieele las
ten nog veel zwaarder drukken.
Laat ons hopen op betere tijden.
Moge het jaar 1922 onze gemeen
te, door de zorgen van een diep
plichtbesefïend Bestuur onder
's Hemels zegen steeds toenemen in
groei en bloei, dan zal het minder
gucstige afgeloopen jaar spoedig ver
geten zijn en met dezen wensch
roepen wij allen toe .-
De inval der Framchen in 1792
48
En ik boop dat bet de laatste maal
oiat sijn sal, dat wy elkander sullen ont
moeten liet er Cordonnet op volgen.
Pat hoop ik ook zeker
Hebt gij iemand tassoben al dat
•ohtiim berkend, Djik t
- Zou ik niet De oude Doohe slib
berde als een paling tusscben mijne vin-
gere door, toen ik binnen liep.
De onde Doche morde Cordonnet
en *U» oog vlamde. Dan aal die booze
geelt V.o een Ttn.rry niet verre zijn ge
ween. Goed I 't Is een nieuwe beschul
diging bij die, welke Lokker mij beeft
•vergebaebt.
Want de Dnivel, die voor eenige du teo
of voor eeoige trekken aan aijne pijp.
iB rollen Krelie een voortreffeijjken spion
vond, bad denielfden avood den kapitein
verwittigd wat Krelis, op den mour ge
laten, In de kamer der refngie had gezien
De ontvreemding van de versobillende
was saegeklasgd
Onze tijd staat in het teekec der
bszuiglng, althaDS vsd allen kant
wordt er op aangedrongen.
In alle publieke lichamen is ze aan
de orde gesteld. Deze vertegenwoor»
diger vindt dat bier, gene dat daar
wat af kan; allen berijden Z9 hun
bezuinigings-stokpaardje.
't Klinkt als 'n klok en alleman
is 't er mee eens.- op financieel, op
belastinggebied is het draagvermo
gen van het Nederlandsche volk al
reeds lang overschreden.
Be zorgwekkende toestand van
's lands financiën is velen zelfs
onder de Katholieken 'n aanlei
ding om 'ns flink op het kabinet Ruys
in te hakken, dat dan maar liefst
't is trouwens de meest gemakkelijke
maar wel de minst eerlijke manier
voor den toestand verantwoorde
lijk wordt gesteld.
Dat Rechts in 1918 geenszins tot
regeeren verplicht was, maar 't
toch deed, hebben vele, zoo niet de
meeste menschen reeds lang ver
geten
Tegen het valuta-vraagstuk en zijn
onafscheidelijke gevolgen, die elke
regeering uitdagend tegengrijnzen
en atlen neerdrukken, zijn nationale
pogingen slechts lapmiddelen; 'n
oplossing is enke! door internationale
samenwerking te verkrijgen.
Evenmin wordt er om gedacht,
dat men in den oorlog- en distribun
tietijd tegenover andere landen in
allerlei opzichten bevoorrecht was,
maar dat het huidig ministerie groo-
tendeels voor de delgiüg der schul»
den kwam te zitten.
Van hoek tot kant in bet politieke
kamp werd aaogedroDgen op sociale
wetgeving.
Dit ministerie voerde de grooten»
deels onuitgevoerde Talma-wetteD
uit, waarvan duizenden genieten,
zonder iets, of althans zeer weinig
er voor gestort te 'hebben.
Onder het hoerageroep van bijna
j alle partijen van Troelstra en
Dresselhuis toe bracht 't zittend
kabinet den 8-urendag en andere
sociale maatregelen.
Deze regeering zorgde voor de
gelijkstelling van bijzonder en open
baar onderwijs, waarvoor zoo lang
tevergeefs geroepen was. De onder
wijzers, die onder 'n half-eeuwsch
liberaal regime niet veel meer dan
bot vingen, vischten onder dit
rechts bewind toch nog iels meer
dan enkel beloften.
De opsomming zou vervolgd kun
nen worden, maar voor hen, die niet
ziende blind of hoorende doof, maar
eerlijk willen zijn, kan ze gerust
gesloten worden.
Alles koek en ei in 1918, maar...
toen moet er ook zoo iets gedreigd
hebben 1
ThaDs ademen velen vrijer, en
niet weinigen, die zich in de ure
des gevaars onder dit bewind zoo
veilig voelden, meenen hun dank»
baarheid niet beter tot haar recht te
doen komen, dan door 'n stormloop
tegen diezelfde regeering.
Ruys had wel gelijk toen hij zei,
dat velen alles vergeten en niets ge
leerd hadden.
Of er dan niet bezuinigd moet
worden 1
Wie zou het tegendeel durven
staande houden 1
Niemand, die er meer van door»
drongen is dan de tegenwoordige Re-
geering.
Er moet niet slechts bezuinigd
hier of daar, maar overal, zoo ge
tuigde pas nog in de Kamer minis
ter de Geer,
En namens de Regeering legde de
kanselier der schatkist eene verkla
ring af, die 'n inkrimping van de
uitgaven aller departementen in
uitzicht stelde.
Onze Regeering, die getoond heeft
zich tot woorden te beperken, maar
daden te stellen, wil dus voorgaan.
Zal ons volk haar op dien weg
volgen i
't Ware te hopen, maar,.., 't is
evenzeer te vreezen.
Wanneer een verstandig huisvader
Een nieuw bewijs zich bij het voorgaan
de gevoegd.
Denzelfden avond zag Kreli» een persoon
schier in xija mantel verborgen, in zyoe
buurt nabij deu Bloedberg, langs de huizeD
simpen en eindelek aan eeue lage dear
van een klein bun met bouten gevel,
kloppen.
Krelis wist wel wie daar woonde I 't
Was het hnis van den ouden pandbeleender
die met woeker-intresi aan den minderen
man kleine sommen voorschoot, en sja-
cbelde ic oud goud, zilver, lompen, been
doren, en Fransche assignaten.
't Was een veil, afzichtelijk doormeuteld
en vervallen huiske, met stof, spinneweb»
ben ec roest als overdekt maar acb.ter
de ijzeren staven der venster zat zoo zeide
men ten minste in de bnurt, meer goud
dan de woekeraar dragen kon.
Toen de man in den mantel binnen ge»
laten was, sloop de nieuwsgierige straat
bengel nader hij had daarenboven een
ingekaokerden haat teg9n den pandbeleen
der, omdat zyne moeder onlaugs daar zyn
oud geweer, voor eenige duiten, verpand
had en de schrok immer weigerde het
wapen aan den kleineo Sansculotte terug
te goven.
Als een rat zoo vlug, klampte Krelis
zich aan de ijzeren staven van bet venster,
wipte zich in de hoogte en loerde door een
spleet naar binnen.
In den man met den mantel herkende bij
Thierry, die bij bet licht der
kostbare voorwerpen
de weselijke dader was na bekend.
Klaag hem aan. had de oude Davits citoyen
ln diepe verontwaardiging tot Lokker ge-kleine olielamp een aantal blmkende dio
ngd de misdaad moet gestraft wordengetjes aan den schrok toonde, eenige
Bn dan, dat monster is myn zoon niet.... j oogenblikken met deze onderhandelde en
HU noemt ziob niet Hnibert Davits; bjj is eindelijk een handvol zilverstukken op
•o blUft citoyen Thierry... t streek.
De kleine spion verdwsen en Lokker
kende welhaast bet geheim.
Ditmaal weigerde de Duivel het hem
door Cordonnet aangeboden geld 't Was
hem anders teker welkom, ja maar dit
maal neen 1 Onder dat grove wambuis,
onder de ouwe, koele ijskorst, klopte eeD
goed hart, en t vooroordeel, dat dikwijls
tegen den tannekenuit werd uitgebracht,
was ten eenemale verdwenen.
De oude Martba jammerde over al de
toegebrachte schade in baar meesters buis
Link vond dat alles nog al gelukkig was
afgeloopen Blond-Marieke zat mistroos
tig, bleek en diep onsteld in den hoek
der kamer zy was al 'e zeer ontroerd,
om zich over eenige glas» en poroelein»
scherven te bekommeren.
- Ja, zoo mompelde de oade meid,
terwyi zy zuchtend de slakken tsd een
paar sobotela opnam de fortuin zon
hier gauw geschoven zijn. indien ik er niet
wai. O, dio Fransohe ratten. Neen ik had
nog liever de Ooiteorijksche vjjgen I
Nadat men de verwoesting, altijd gedaan
in naam der ééne en onvsrdeelbare repn»
bliek, zooals PubliooU zou gezegd hebben,
in oogeoaohonw had geoomao na ds
brandetiohters en p'noderaara eD met beo,
heimelijk, de republiek naar den drommel
geweDicht te hebben, haalde L-nk Tours-
wijn boven, die aan de proevers soo even
ontsnapt was, en men schonk san de
flinke teelui een wel verdiend glas
door derving van inkomsten, er niet
meer komen kan, begint hij aller
eerst te besnoeien op niet noodzake
lijke, op weelde-uitgaven.
Zoo moest °t ook in het groote,
fn het volkshuishouden gaan
Helaas, mr. Methorst, de direc»
teur van het Centraal Bureau voor
de Statistiek 'n onverdacht ge»
tuige in deze heelt voorgerekend
dat het Nederlandsche volk in 1920
enkel aan alcoholische dranken heeft
uitgegeven 289 mlllioen gulden.
Toen ons volk nog maar 1 derde
dier som aan alcoholica besteedde,
becijferde minister Borgesius, dat
het alcoholisme wanneer de
direct» uitgaven aan drank en de
indirecte, die daarvan het gevolg
wareD, werden saamgeteld Ne
derland een jaarlijksch verlies van
300 millioen gulden berokkende.
Nemen we die indirecte laiten
volgens de berekening: Borgesius,
dan overdrijven we niet, wanneer
we beweren, dat de materieele Kant
van hel alcholisme ons volk iu 1920
op 500 millioen. een half milliard
gulden kwam.
Veel beter zal 't er, in dit opzicht.
1921 ook niet afbrengen,
Maar dan mocht, waar van alle
zijden op bezuiniging wordt aange
drongen, ons volk zich wel eens
allereerst zelf beginnen te herzien.
En dan verdient deze materie
dubbel de aandacht van ben, die bet
volk moeten voorgaan.
Bezuiniging moet er komen
Ze kan er komen.
En dan nog op 'c manier, die in
velerlei opzicht enkel voordeelen
voor de Nederlandsche volksgemeen
schap afwerpt. Want de bezuiniging
door den strijd tegen het alcoholisme
heeft bij haar materleelen kant ook
nog een idleele zijde.
Het feit van 'n economisch ver
armd volk in 'n aan geestelijke
goederen achteruit gegaan land heb
ben we te aanvaardeü, en dat juist
iu een tijd, dat er zoo hoog vaD den
toren wordt geblazen over solidaris-
me"
Wie, die't niet bij holle phrasen
willen laten, maar den roep des tjjds
hegrijpen, zullen met willen steunen,
de wegwerking van een der grootste
hinderpalen bij deD ombouw der
maatschappij
Maar... dan moet op de richtige
conclusie ook de consequente daad
volgen,
Sittard, 27—12-21
H. CORBEY,
Secr. D.C.N.D.
De man op den zolder.
j Te Arnhem h^eft in het hotel Riohe ge-
I durende de Kerstdagen het kongres der
lot. Aotj-Militairisten» Vereeoiging plaats
gehad.
Ia de bu;shoudelijke vergadering van
dit kongres op Maandagmiddag deed zioh
een incident voor. naar wij in da »Crfc/
lezen
Het koDgres was ongeveer een uur aan
den gang, toen eepige leden van de sfd.
Oosterbeek den voorzitter opmerkzaam
maakten op eenige roosters, die zich in
de zoldering bevinden vau het vergader
lokaal, dat op de eerste verdieping van het
Café Riche is gelegen. Men meende boven
dien gestommel te hooren, wat, naar men
zeide, ook reeds den vorigeo avond het
geval was geweest. Van de bestuurstafel
gingen de heeren Eikenboom en Baricok
op onderzoek uit. Ze doorzochten bet ge»
heele gebouw, docb konden geen trap naar
boven vinden. Teruggekomen in de kon»
grestaal bemerkten zy een deur achter het
buffet, dat zich achter in de zaal bevindt.
Deze deur gaf toegang tot een trap naar
boven. Zij volgden die en kwamen op een
zolder, waar zij twee personen aantroffen.
Zij grepeo beide mannen vast en een
worsteling ontstond. Een van de daar aan
getroffen personen trok een revolver en
bedreigde daarmee Harinck. die terugweek
en daardoor zyn tegenstander gelegenheid
gaf te ontvluchten.
Dit geschiedde dan ook. De man liet
zich van de trap vaileD, was met een
sproDg over een overloop liep een kellner
omver en was in minder daD geen tijd op
straat, waar hij verdween. Inmiddels had
men in de kongreszaai het leven gehoord.
Verschillende leden stormden naar boven.
Zij kwamen terug met den tweeden van
de op zolder aangetroffenen, Deze werd
stevig vastgehouden en in triomf de kon»
greszaal binnengebracht.
Naar zyn naam gevraagd, deelde by
mede v. d B. te heeten en inspektsur
van politie te zije. Verder verklaarde bij
in antwoord op een desbetreffende vraag
niet in opdracht van anderen te handelen,
doch uit eigen gezag op te treden. Men
stelde voor den heer Van deD B. te fooil»
leeren, waartegen deze geen bezwaar
maokte. Men vond een koppel met een
revolver, doch geen aanteekeningen be
treffende het kongres.
Besloten werd, dat een deel van bet
kongreebestnar met den hesr Van den B.
naar het politiebureau zcu gaan.
De kommissaris zeide een onderzoek toe
VaD dit onderzoek zal aan den secretaris
dar I. A. M. V.t Albert de JoDg. den
nitslag worden medegedeeld.
Door de heeren Eikeboom en Qarinck is
kryg...
Cordonnet was ingetogen by had ge
durende het vroolyke drinktafereel, geen
woord gesproken er ging ook zooveel
weemoedigs in zyoe ziel om 1
NeeD, zoo bad hij de republiek niet
gedroomd. Het grondbeginsel bleef hem
nog altyd heilig, maar de repnbliek, zoo
als bij zich die had ingebeeld, was geene
dievegge, geene vernielster, geen plun
deraarster, geene brandsticbater. Dat was
de republiek der Verrières, der Poblicola's
der Thierry's en der Doch's en nog
veleanderea, die, op versobillende rangen
geplaatst, in baren naam roofden, onrecht
en heiligschennis pleegden. Doch dat was
zijne godin nietDie tooh was. het bleek
immers genoeg, nog niet in de wereld
gekomen 1
De dochter van Link stond aan het
venster, en zag met een droevig oog zoo
menig voorwerp verbrijzeld dat baar lief
was.
In een huis waar familiegeest heersobt,
houdt men aan ieder meubel, dat sedert
jareo daar een vaste plaats beslaat.
Daar beeft de moeder die schotel gezet
of dat Heiligenbeeld gehangen en de
dochter of zoon wyzigen niet aan die
schikking.
Elk voorwerp maakt deel van de familie;
het spreekt van het verledene, van de
afgestorvenen het verspreidt wij wsten
niet welke zalvende gedachte, dat het
Djik dronk het a vous aan allen, en wai tegenwoordige, onafgebroken met het voor»
fierder dan dat bij de onde Cordonnet, gaande verbonden is.
ueeD, Jan Bart zelve zou gewsest zyn. j In onze dagen geeft men weinig of niets
j ik zal ten oog in 't zeil houden op meer om dat alles men wordt zelden
dat Gouden Kompas 1 riep hy, en als groot in het buis waar men geboren ia, en
1 ik Doche eens tnsioben myoe handspaken men kent schier de plaats niet meer waar
4
motder en vader gestorven zyn.
Men heeft geen vaderhuis meer men
beeft niets meer meD heeft niets meer
dan herbergen waar men overnacht en
verder gaat, vergetende dat men er ver»
toefde...
t Was dat gevoel van eigen huis, dat
Marieke, zelfs zonder dat zy het eigen»
lyk verklaren kon, had doen sidderen,
toen zy het voornemen der plnoderaars
vernam, het Gouden Kompas in brand te
stekeD.
Cordonnet naderde joffer Link, die even
de blauwe oogen tot hem opliohte en ze
weer naar beneden sloeg.
Ik betreur diep het gebeurde -
citoyenDe, zeide Cordonnet zacht doch
ik hoop wel, dat dit alles nu sen einde
nemen zal.
Het meisje zweeg.
Ik begrijp dat gy de republiek haten
moet in wier naam men zooveel onreoht
pleegt ik zelf
Blond-Marieke bief bet hoofd op en haar
blauw oog, door tranen overwolkt, bleef
op den joDgen man gevestigd.
Gij zelf 1 zeide ty. Ik weet wel
dat gy al wat onrecht is verachtmaar
gy wordt tooh in den algemeenen hoop
verward, citoyeo, gy zyt te goed, te edel
om uwen naam in dergelyken dienst
zoedelen. Ia nsapi uwer Vlaamstöe moeder
bid ik u, onttrek u aan dat werk van
heiligschennis en vernieling.
Wordt vervolgd,