Op den toren
Elk Katholiek lid
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen.
Waarschuwing
Waarschuwing
AANVRAGE
Buitenlandsche Paspoorten
FEUILLETON.
Heeren aannemers, bouwkundigen
Bouwverordeningen.
der Kiesveraeniging.
Een wijs voorschrift.
De malaise in Limburg.
Zaterdag 29 October 1921
42e Jaargang- No 44
PEEL EN MAAS
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VËNRAY t>5 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling f130
atzonderl. nummers 5 c.
Uitga— van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
EftljS 1>ER
ADVEHTENTiEN i
van t—6 regels 45 ct
elke regel meer 7 ct
wordt aangedrbugecr, kan getn acht wor
den geslagen.
Venray 24 October 1921.
Du Burgemeester vsd Veorsy,
O. VAN DE LOO.
D* Burgemeester van Venray
brengt nogmaals ter algemeen* keunis. dat
het ingevolge het bepaalde by artikel 19
der algemeen* Politieverordening verboden
a buis-, stal-, of ander vuil water van
uit hu zeo. gebouwen of open erven door
de goten der straten te laten loopen.
b in de kom der gemeente dierlijke
meststoffen of secreetmest uit gebouwen,
woningen of erven, op de straat te brengen
of te vervoeren, anders dan tusschen
middernacht en voormiddags acht uur
e bloed, ingewanden van dieren, kren-
gen, vuilnis van pensen, huidafva! of der
gelijke, op de atraten, in de grachten,
waterpoelen, eloteo en riolen te laten
vloeien of te werpen, of daarin te reinigen.
d op de openbare straat dieren te
ilacbtso, te dooden of te doeo dekken.
tegen de muren of omheiningen van
werken of openbare gebouwen en in de
kom der gemeente, te wateren buiten de
daarvoor bestemde plaats, eo op de open
bare wegen, straten, pleinen en wandel
plaatsen zijn natuurlijke behoeften te vol
doen.
f vqÜd'i. afval of pu n vau welken
aard ook, te bergen of te werpen op stra
ten en wegen; van deze bepaiing kan by
afbraak van gebouwen door Burgemeester
en Wethouders tijdelijk onibtfli g worden
verleend.
Er zal in den vervolge streng door de
politie hierop galet worden en by over
treding onmiddellijk procesverbaal worden
opgemaakt.
Venray 25 October 1921
De Burgemeester voornoemd
O. VAN DE LOO
De Burgemeester van Venray
vestigt er de aandacht op der ingezetenen,
dat Let, ingevolge bet bepaalde by artikel
5 der Motor- en Rij wiel verordening der
gemeente Venray
j verboden is aan bestuurders
van motorrijtuigen en rljwie-
wielen op de trottoirs te rijden
By overtreding zal procesverbaal wor
den opgemaakt.
Venray 25 October 1921
De Burgemeester van Venray,
O. VAN DE LOO.
voor
Ik vestig er de aandacht op van belan
hebbenden, dat buitenlandsche paspoorten
uitsluitend ter gemeentesecretarie kunnen
worden aangevraagd en alleen door mijne
teischenkomst per post aaa den Lieer Com
missaris der Koningin kunnen worden
ingezonden.
Tar provinciale griffie worden
geene buitenlandsche paspoorten
uitgereikt. Het paspoortenbu
reau te Maastricht is voor het
publiek gesloten
By de behandeling der aanvragen te
Maastricht wordt de meest mogelyke spo«d
betracht. Op brieven en telegrammen der
aanvragers, waarbij op spoedige toezending,
De inval der Franschen in 1792
40.
Mijne moeder leed om dat alles
zij weende als ik lachte met haar gezegde,
dat alleen de goede God mij nog redden
kon.
Ik herinner mij nog levendig, dat ik
op Palmzondag bleek eo vermagerd voor
het venster zat, dat uitzicht had op de
baven. 't Was een vroolyke Zondag, des
te vroolyker omdat de klokken zoolang en
beider hadden gebeierd.
Het kleine vaartuig van Djik's
broeder lag, op eenigen afstand voor mij,
aan den wal. Aan den maat wapperde de
vlag, gew-s ter wille van den feestdag, en
den vorigen avond wae bet scheepje zniver
gewas8chen en geboend, evenals al de
matrozen der haven.
Omtrent den middag kwam ook Dj«lc
langs myo venster, zoo netjes in zijn
matrozenpak dat ik hem benijdde.
Toen ik op de ruiten tikte en de
jongen omzag, bemerkte ik dat by een
seer scboonen palmtak in de band bad, en
tussohen bet lint van zyneu kleinen hoed,
van blinkend wasdoek, een dergelyk groen
takje bad gestoken.
De jongen groette mij met de hand
en zette zijnen weg oaar bet scheepje vooit
▲Is sen kat zoo vlug klauterde by in den
elftj stak den palmtak naast den wimpel
Burgemeester en Wethouders
van Venray
brengeu ter algemeene kennis, dat exem
plaren der plaatselijke bouwverordening,
waarin de laatste wijzigingen zijn opge
nomen en ter secretarie verkrygbaar zijn
tegen betaling van f 0.60 per stuk.
De Burgemeester en Wethouders v. VeDray
O. VAN DE LOO.
De Secretaris.
VAN HAAREN.
-o-
Voor veertien dagen bespraken we
van welk groot belang hel is voor
de katholieke zaak, dat zooveel
mogelijk alle katholieken lid zijn
der katholieke kiezereorganisatie.
Wij vormen daardoor een uitstekend
georganiseerd leger om te strijden
voor de katholieke beginselen, ome
voorvechters vooruitzendend in de
politieke lichamen en hen steunend
in hunne zware taak.
Maar we zeiden tevens, dat het
voor elk katholiek als individu, als
particulier persoon van groot gewicht
is, dat hij lid is van de katholieke
kiesvereeniging. Dat gewicht is in
den loop der jaren grooter geworden
Vroeger, onder het oude kiesstelsel,
;ef£ elke kiezer een blanco stem
briefje thuis, waarop hij de naam ofj
de namen kon zetten, die hij verkoos
en wuifde mij vau verre, door met lyuen
hoed to zwaaien, zijn feestgroet toe.
Myo vader, die jnist aan het veneter
stond, bulderde zijn gramschap uit tegen
betgeen bij het bygeloof van den zeeman
noemde, eo ton dien palmtak wel aifc dea
mast zijo gaan halen, zoo gramstorig was
bij.
Den volgenden dag roer Djik's
broeder uit, en ik sag nog geroimeu tijd
den groenen pilmtak in den mast bet
zinneboeld van hoop eu vertrouwen.
Den dag na bet uitvaren brak ten
vreeaelyke storm losde wind gierde
en joeg de baren, met sohuimende toppen
bekroond, ten benei.
Er was iets verpletterends, iets ver.
dslgends in de natnor. dat den meest
ondsrviodingrjjkeo leeman deed sidderen.
De familie van den zeilmaker om ande
re huisgezinnen bekommerde ik mij niet,
als radeloos tij kwam op bet strand
en keerde weeneod naar buis terug want
g&nsch ome familie zat voor bet venster,
eo wij zagen den ouden zeilmaker en ayoe
vrouw herbaalde malen langt onze woning
spoeden.
Mijn vader was op bet strand gegaan
om redding te brengen, daar waar tij
mocht noodig zijo eu toen bij. doornat
Hij behoefde zich aan geen groep
van kiezers of aan geeu organisatie
het minste te storen. Maar ook toen
al hadden de kiezersorganisalies
grooten invloed, omdat gewoonlijk
de candidaben gekozen werden, die
door organisatie» waren voorgesteld
Eik kiezer bleef evenwel volkomen
vrij.
Toen kwam de kieswet van Hou
ten. Deze maakte de individueele
vrijheid al veel kleiner. Men kreeg
geen stembriefje meer thuis, maar
ontving dit aan de stembus. Eu men
kon er geen namen meer opschrijven
maar moest kiezen uit de namen, die
er op gedrukt stonden. En deze
waren er op gedrukt omdat ze door
een groep kiezers, of zooals gewoon
lijk het geval was door een organi
satie waren voorgedragen.
De wetgever begon dus rekening te
houden met de kiesvereenigingen
Maar het individu, elk kiezer afzon
derlijk, behield nog zooveel vrijheid
dat hij uit de candidateulijst op het
stembriefje de personen kan kiezen,
die hij wilde.
De nieuwe kieswet, die de even"
redige vertegenwoordiging invoerde
heeft evenwel ook daaraan een einde
gemaakt. Men stemt nu aan de stem
bus niet meer op personen, maar op
een partij. Limburg zond io 1918
vijf katholieke leden naar de Twee
de Kamer, Maar om deze vijf
Kamerleden te kiezen, mocht de
katholieke Limburger slechts één
puntje zwart maken, waarmede hij
dus koos voor zijn partij.
Toch kon toen de individueele
kiezer nog pan één persoon uit zijn
partij de voorkeur geven, door op
hem zijn voorkeurstem uit te brengen
Maar de in dit jaar van kracht ge
worden wetswijziging heeft het zoo
goed als onmogelijk gemaakt, dat
een candidaat aan een voorkeur
stem iets beeft. Hij blijft in het
candidatenrijtje op de hem door den
kiezersbond aangewezen plaats staan
wanneer hij niet meer dan de helft
van den kiesdeeler haalt, hetgeen in
de praktijk niet licht zal voorkomen.
Zoo streng heeft de wetgever aan de
[kiezeisorganisaties willen waarbor
gen, dat recht wedervaart aan hel»
geen zij na een deugdelijke voorbe»
reiding hebben vastgesteld.
De wetgever is zelfs nog verder
gegaan en heeft bepalingen gemaakt
die het aan kiezersgroepen en aan
verg&ao verscheidene lyken wzreo op het
itraod aaugeipoeld maar 'a avoir.1 a keerde
bet vaartuig van Djik'a broeder, oog altijd
met deo groenen tak in de maat, wet ge
teisterd, maar behouden in de haven terug
Alle seelitden spraken aao die terug-
komat aia van een wonder en acbreven de
redding aan deD gewgden paim'ak toe
mijn# moeder deelde in dat gevoelen ik
waa heimelijk baar denkbeeld genegen,
maar myo vader apotlacbte.
Den volgenden dag vag ik een tooDeel
waarvan bet aandenken mij altgd levendig
ia bijgebleven.
De bemanning van het babonden
vaartuig, bij welke zich de onda zeilmaker
de vrouwen en kinderen gevoegd hadden,
gingen allen op eene rjj, langzaam bloots,
voeta an ieder met eene brandende kaars
in de hand. langs ons bu s ig deden eene
pelgrimagie naar de kepel van de Patrones
se des zesmans en gingen er den palmtak
uit den mast aan haar ten offer brengen.
Nooit beo ik meer ontroerd geweest
dsn toen ik dit sag allen giogen, met bet
hoofd gebogen en biddend, en Dj-k zelf,
andera too wild en ondeugend, aloeg geen
nog naar ons buil op Ik bad gaarne eens
op da ruiten willen tikken, maar ik durfde
dien nptoebt, zoo eenvoudig en toob zoo
kleine partijtjes moeilijk maken om
een candidaat gekozen te krijgen.
In de kiesvereenigiDgen wordt
dus practisch beslist, wie Candida»
daten zullen zijn en wie van deze
candidaten het eerst voor een zetel
in aanmerking komen.
De katholiek derhalyfl, die geen
lid is van de katholieke kieaver»
eeniging kan geen critiek oefenen
op de voorgestelde candidaten, kan
geen candidaten voorstellen, helpt
niet mede beslissen wie op de can»
didatenlijst komen, kan niet meden
werken aan het bepalen der volg»
orde, heeft dus niet het minste in
te breogen.
Hij mag alleen den wil van an
deren, van de organisatie, uitvoeren
door aan de stembus op de katholieke
lijst te stemmen, wil hij zijn plicht
als katholiek niet geheel verwaar
loozen.
Een katholiek staatsburger even
wel, die waardig van zijn stemrecht
wil gebruik maken, kan dit derhalve
alleen wanneer hij dit doet als lid
der katholieke georganiseerde partij.
Men spreekt wel eens van stemvee
Vooral de socialisten en waanwijze
liberalen zeggen dit gaarne van de
katholieken, als zij de honderd,
duizenden katholieke kiezers lien,
die op de katholieke lijsten stemmen.
Kiezers echter, die buiten de
kiezersorganisatie blijven staan, zou
men niet ten onrechte stemvee kun
neu noemen. Zij moeten immers
stemmen op den lijst, waaraan zij
niet het minste hebben kunnen mede
werken.
En dit mag ik er tot onze eer nog
we! bijvoegen Io geen enkele par
tij wordt aan de kiezers bij de samen
stelling der candidateulijslen meer
vrijheid gelaten dan in de katholieke.
De leden der katholieke kiesvereeni
gingen stellen de candidaten. Zij
maken door eene geheime stemming
de groslijst op, waaruit later de
definitieve canidaten zullen gekozen
worden. En deze laatste keuze ge
schiedt alweer bij geheime stemming
en de candidaten krijgen een volg
orde, die de georganiseerde kiezers
wenschen.
In menige audere partij gaaf dat
anders.
Bij de socialisten b.v. bepalen
feitelijk de hooge heeren van het
partijbestuur wie naar de Kamer
gaan.
Van stemvee gesproken...,
ROELAND.
tbu-e kwam, seide by, dat man en mni«Jr°6PeDd, niet storen. Daarbg, Pj;k scheen
in zoo'a helsob weer ion omkomen. Demij toe op dat oogenblik een ontzagwek-
avond was even akelig en dei oaohta joag
de storm mij deo sohrik in bet hartwant
ik dacbt meer dan vroeger aan Djik.
Er moesten effen iyn, dat waa
zeker,
- Inderdaad, dan volgenden dag ver.
nam men droevige iydingen vier vaar.
log.o uit ds basso saa Duinkerken weren
V T -~B""'""O - --
kend persoon te 2^0. dien ik moest eer
biedigen.
i De menaobeB. die dezen stoet zegen
voorby gaan, ontblootten het boofd, ande-
ren knielden neer, nog enderen volgden de
vrome pe'grima.
I Mijn veder, die voor het venster
stond, wendde iu •gre&ïsabep zich om. ging
been en sloeg de deur der kamer driftig
toe Nauwelijks was hij heao gegaan, of
mijne moeder, die ook voor bet veuster
stood, boog de knieën bd zeide
Mare, laat ons met dia brave men-
•cheo bidden.
De stoet was voorby maar ik oogde
dien met een kloppend bert na.
Toen eenige dagen daarna de voorjaars
zon koesterend sebeen, werd bet venster
geopend eu ik ademde de zeeluoht in,
welke my frisch en versterkend toewaaide.
Djik ging op eenigen voorbij, en myn
vader riep den levendigen krullekop onder
bet venster Hij dreef zoo wat den spot
met de belofte, met de processie en plaagde
Djik. dat by u;t louteren schrik, gedareode
den storm gebeden bad.
De knaap antwoordde onder bet heen
gaan, want het scheen wel dat hij over
dat alles niet gaarne hoorde «preken
Och, kommandant, gij zelf hebt meer
dan eens op de knifëa gezeten, als 't a op
den grooten plas begon te nijpen.
Mijn vader kreeg een kleur als bloed
laobte gedwongen, wendde zich om eo
ging grommend been.
Io mijne jongelingsjaren zag ik Djik
schier Diet weer ik reisde in den vreemde
en toen ik eindelijk in het vaderlijk buis
terugkeerde, ontwaakte Frankrijk in volle
omwenteling.
Lodewijk XVI had de Staten-öeue»
raai, de geestelijkheid, den adel en den
derden staat bijeen geroepen. Ik had, in
bet terugkeereD naar bet onderlijk bois.
den 580 Mei 1789, den plechtigen optocht
der drie orden gezien, waaraan de koning
en de koniogio nog in bannen feodalen
glans icbitUr-Jttu ik had het gejuich des
Vele duizenden jaren geleden heeft Mozea
zijn volgelingen een aantal spyswetteu
voorgeschreven, die ook thans nog door
de wetsgetrouwa Joden 9tipt in acht worden
genomen. Een dier voorschriften verbied
het gebrn k van melk indien Diet minstens
vier aar zyn verloopen, sinds vieesch
I werd genuttigd.
Er zou geen reden zyn. dit hier speciaal
te releveeren, indien oiet dezer dagen de
beroemde Eogel8obe chirurg Sir James
Cantlie in een leziog heftig te velde was
getrokken tegen de in verreweg de meeste
lEDgelsché middenstandsgezinnsn heerscheu-
da gewooota om bet menu met een ryst-
puddiug te besluiten.
Behalve rijst is melk bet voornaamste
bestanddeel van dit gerecht. En nu heeft
de hooggeleerde spreker er op gewezeu,
dat melk, eenmaal in de maag beland,
j onmiddellijk schift. Is er nu vieesch of
viscb in de maag dan klontert de melk er
boven op met het gevolg, dat de maagsap
pen niet kannen werken. De klonters
worden harder en Harder, veraoderen als
het waren in kaas en beletten een goed
verteren van het vieesch.
Wie bij het vleescbeten melk drinkt,
doet zoowel de goede uitwerking van het
een als bet ander te niet en verhoogt boven
dien de kans op maagpijn, aldus professor
iGanlie.
De spreker ging zelfs Dog verder eu be
weerde, dat er heel wat maagpatiëoten
I minder zouden zijn, als bet Mozaiscbe ver
bod van melk en vleescb alom io do wereld
giDg gelden, want, merkwaardig genoeg,
Lebben wetenschappelijke onderzoekingen
van allerjongsten tijd afdoende bewezen
dat he* verteringsproces van vieesch zich
inderdaad in vier uur tijds afspeelt.
Eo dat schijnt Mozes duizenden jaren het
ock reeds te hebben geweten.
Men schrijft aan de Maasbode
Io VöoIo en omstreken, vooral ook in
bet indostrieplaatsje Tegelen, neemt de
werkeloosheid onrustbarend toe, terwyl
nog steeds vele DuKscbe arbeiders met of
zonder goede papieren hier werkzaam zijn.
Ook de grootere winkels beginnen hun
personeel gedaan te geven.
Dagelijks trekken duizenden onzer in
woners d8 grens over, om aldaar wariu,
die *ij noodig en uiet noodig hebben, to
koopeu.
Passen, Duitsoh visum, men laebt er
mee. Met 'u bewijs vau Nederlanderschap
wordt meo in het ergste geval terugge
wezen.
Io de Duitscbe geschafte geeft men de
ausfuhrbowilliguog bij de waren, eo vol-
beladen keert men huiswaarts De gevolgen
volks eu de welgemeende woorden vau
LodewykXVI gehoord, toen by de zittiug
der Staten opende eo ik keerde by myn
vader terug, met de lijding, dat het zoo
lang en heimelijk reeds woelende Frank
rijk eindelijk de rust wilde en bekomen
sou.
Mijn vader schudde ontkennend bet
hoofd en bij bad gelyk.
De verkeerde richting van het hof, boven
de ouophoudeiijke werking de omwenteling
beneden, deden weldra het volk io oproer
komen en het alarm, te Parijs geluid,
weerklonk tot in de afgelegecste hoekeu
van Frankrijk.
Op een avond trad ik iu de studeer
kamer mijns vaders mijne moeder zat io
een hoek te weenen, terwyl rayu vader
(daarentegen kond eu ernstig zyn reiskoffer
pakte.
De omwenteling is te Paryi losge
broken, zeide bij wij verwekken dozen
nacht. Het vaderland vraagt onze hulp. Laf
is bij. die op dit oogenbiik achter blyft.
Toen het eerste licht van den morgeu
doorbrak, waren wij gereed mijn vader
stak mijne moeder enkel de hand toe ik,
vloog baar om den bals, kuste baar vurig,
keerdo nogmaals, reeds aan de deur zijode
terug om baar te zeggen, dat ik haar lief-
bad eo welhaast zou terugkeereu.
Wy kwamen te Parijs, dat in eene
koortsaobtige spanning verkeerde. De ge
wezen soldaat, de man, bekend om zijne
strenge beginselen, de edelman, die zyn
wapenschild verbrijzeld eo zijn brevot
verscheurd bad, was welkom in de zich
vormende clubs.
Wordt vervolgd
