Os St. Martinus- stichting. Op den toren W eekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. D't nummer Particulier', Woningbouw met Rijkssteun. FEUILLETON, Vereeniging Peeibelang". De woningnood en hel middel lol uilkomsl. Zaterdag 18 October 1921 42e Jaargang. No 42 PEEL EN MAAS ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL voor VENRAY 65 c. franco per post 75 c. voor het buitenland bij vooruitbetaling f130. afzonder!, nummers 5c. Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51 PRIJS DER ADVERTENl'IEN van 1—6 regels 45 ct elke regel meer 7$ ct WAARSCHUWING Burgemeester van Venray, waarschuwt degenen, aan wien op hun verzoek eene bouwpremie werd toegezegd dat binnen ZES MAANDEN na den datum waarop de premie werd verleend met den bouw een aanvang moet zijn gemaakt. Verschillende aanvragers, aan wie in de maanden Mei en Juni jl. reed9 de premie werd verleend, hebben nog geen bericht gezonden, dat zij met den bouw een aan vang hebben gemaakt. In hun eigen belang wordt hen aangeraden thans ten spoedig ste tot den bouw over te gaan, indien ze de premie nog wenschen te ontvangen. Het spreekt vanzelf, dat degenen die dezen termijn ongebruikt voorbij laten gaan, als regel niet nogmaals op nieuw kunnen aanvragen- Venray 11 October 1921 De Burgemeester van Venray, O. VAN DE LOÓ. Ter nagedachtenis van Pastoor Rutten zaliger werd in het leven geroepen de „St. Martinus-Stichting", die zich ten doel stelt de inrichtingen van sociaal nut door, met of onder hem gesticht voor onze meisjes en jongens in stand te houden en zoo mogelijk uit te breiden. Er werd eene collecte gehouden aan de buizen voor dit doel, en in totaal werd ingeteekend voor een bedrag van f 12447.95 in vijf jaren te voldoen, terwijl doer de omstandigheid dat enkelen hunne over vijf jaren te verdeelen gift ineens stortten, reeds f 3966.50 werd geind, welk bedrag bij de penningmeesteresse in kas is. Wat geschiedt nu met dit geld? Op de eerste plaats wordt hiermede in stand gehouden het meisjespatronaat St. Agnes, waaraan verbonden eene naai school. Op het Pinksterfeest 1920 werd het meisjespatronaat opgericht met het doel de jonge meisjes na het verlaten van 9chool en catechismus tot den leeftijd van 18 jaar verder godsdienstig en maatschap pelijk te ontwikkelen en te vormen tot degelijke, goede, brave meisjes en toe komstige huisvrouwen. Hiertoe vereenigen^ zich de meisjes, meerendeels uit de wer kende klasse, iederen Zondag en ontvangen alsdan godsdienstonderwijs en godsdien stige leiding. Zij worden aangespoord zich in huis, op straat, op 't patronaat, overal en altijd netjes en fatsoenlijk te gedragen en zich stefeds van haar plichten te kwijten.; Op de speelplaats of in t locaal voorloopig gevestigd aan de buitenschool der Eerw. Zusters ürsulinen wordt de overige tijd doorgebracht met spelen» zingen of lezen, lederen derden Zondag van de maand heeft onder de H. Mis van 8 uur de generale H. Communie plaats. Op de aan dit patronaat verbonden naaischool, voorloopig gevestigd in een! der lokalen van het oude Raadhuis, ont vangen de meisjes op verschillende dagen van 24 uur nam. onderricht in de hand werken. De meisjes leeren zelfstandig maken en herstellen, datgene wat in eene huishouding voorkomt. Op 't patronaats- feest of in het octaaf wordt het jaarfeest gehouden en eens in 't jaar heeft eene prijsuitdeeling plaats voor 't trouw bezoeken van patronaat en naaischool, goed gedrag en vlijt. Met voldoening mag geconstateerd worden, dat deze instellingen zoowel door de ouders als de kinderen meer en meer gewaardeerd worden, en het afgeloopen jaar het gedrag en ijver der kinderen goed en de resultaten, de beperkte middelen in aanmerking genomen, zeer bevredigend waren. Op de tweede plaats wordt hiermede in stand gehouden de landbouwhuishoud- school voor de jonge meisjes uit den boeren-, burger- en kleinboerenstand, welke cursus officieel uitgaat van de vereeniging voor landbouwonderwijs, en welke cursu9 nog buiten de officieele lessen is uitgebreid met handwerken, naai en verstelwerk. Hieraan werd deelgenomen door 20 meisjes uit Venray, Leunen, Merselo, Oostrum en Oirlo—Castenray- Deze cursus duurt twee jaren er wórdt onderwijs gegeven in LANDBOUW veevoeding, melkbehandeling, zuivelbereiding, bemes ting, plantenteelt, natuurkunde, scheikunde plant- en dierkundeTUINBOUW teelt van bloemen voor pot en perk, teelt van fruit, groententeelt onder glas en in den vollen grond HANDWERKEN mazen, verstellen en knippen van onderkleeding en bovenkleedingHUISHOUDONDER- WIJS inrichting van woning en keuken, gezondheidsleer, koken en verdere toebe reiding van spijzen, warenkennis, strijken, behandeling der wasch enz., inmaken van groenten en fruit. Met bijzondere voldoening kan er op worden gewezen, dat aan alle meisjes bij het examen, hetwelk werd afgelegd onder toezicht van den WelEd.Gestr. Heer Bulder Inspecteur van het Landbouw onderwijs, een diploma uitgereikt kon worden, dat zij den cursus met vrucht hadden gevolgd. Op de derde plaats worden hieruit voor zoover noodig bestreden de kosten der gecombineerde land- en tuinbouwcursussen voor die jongelieden, die reeds met vrucht de gewone land- en tuinbouwcursussen hebben gevolgd. Aan deze cursussen, welke eveneens twee jaar duren, wordt behalve land en tuinbouwonderwijs in meer uitgebreiden vorm. tevens onder richt gegeven in staatsinrichting en wordt daarenboven een sociale cursus gehouden waarin de katholieke maatschappijleer wordt gedoceerd. Ook deze cursus werd door een vijf en twintigtal jongelieden zelfs ouderen en gehuwden uit de geheele gemeente zeer trouw en met groote vrucht gevolgd. Al worden de twee laatstgenoemde cursussen van rijkswege gesubsidieerd, al werken de Eerw. Zusters geheel belan geloos ter liefde Gods, toch blijven er nog altijd betrekkelijk hooge kosten te maken, welke gelukkig bestreden worden uit de RENTE van 't reeds gestorte kapitaal van het Martinusfonds. De inval der FranscJien in 1792 38. - Na, alt ge meegaat, tallen we dezen v eg volgen, en ge zalt straks aan de haven wat meer plezier hebben dan biBr want er ligt een Fracseh schip en er is een jongen op, die, o zoo wonderlijk flaiten kan O, dat moet Dj ik zijn riep ik, en nu ging bet er op een drafje op los, ioodat de kleine koopman mij niet volgen kon. Ook verloor ik hem weldra ait het oog. Wat gaf my die kleine jood met zijn ■obaren en messen 1 Djik was in de haven en ik werd, als de naald naar den magneet, derwaarts getrokken. In de haven van het kleine stadje lagen «enige kleine sohepan dingetjes die note doppen schenen te tyn, vergeleken by bet fregat van mijn vader maar mijn bart klopte toch, toen ik de maaien, al schenen zy dan ook maar boonstaken te wezen, ontwaarde. De kleine koopman had de waarheid geiegd- Pas was ik het water genaderd, of ik hoorde in den tcp van den mast een baan kraaien. Ik hield myne band boven de oogen, om te tegen het soherpe licht der zon te beschotten en zag naar boven, om te onderzoeken vanwaar die stem kwam. Al deze stichtingen zijn echter nog in wording, zij zijn allen ondergebracht in geleende kosteloos afgestane noodlocalen. Op den duur kan dat zoo niet blijven. Overal klinkt echter de kreet „bezuini ging", daarmede zal ook rekening moeten gehouden worden met het maken van verdere plannen. Er dient, alvorens iets naders kan worden bepaald, afgewacht te worden hoe de regeering zich ten opzichte van het verlecnen van steun stelt, en aan welke eischen voor gebouwen enz. wordt vast gehouden. Zoodra echter deze plannen vasten vorm burgemeester vau de Mortel, van Cuyk, werd gedechargeerd. Het kas saldo bedraagt thans f 2316,89. Dit jaar zal de gewone contributie wor den geheven. De heer K. Dilling gaf een over zicht van dtn stand der werkzaam heden van Peeibelang. Het bestuur heeft de plannen Bongaerts met de ministers van landbouw en water- Djik zat boven io deo mast, zoo om trent als een baantje op eeo kerktoren. Djik. Djik riep ik en toen by naar beoefen zag en my herkende, schoof by als een bliksem zoosnel Daar beneden, om bij zyo vriend Mare te zyn. Ik dacht wel, zei Djik, dat ik u hi8r zou terug tien. Waarom dacht Djik dat i Ik heb be hem niet gevraagd, maar ik weet wel dat de eerste woorden welke ik bem zeide, deze waren Ik ga r-iet meer naar dien brompot van een oom terug ik blijf bij u. Hoe de zoon van den zeilmaker in Oostende gekomen was, vroeg ik bem niet Onze ontmoeting kwam ons zoo natnurlijk voor, dat wy alle verdere uitlegging onnoodig dachten. Later wist ik, dat Djik bet vaderiyk buis ootloopen was, en, aao boord van het kustschip zyng broeders, zyn eerste reis wy dachten het *00 om de wereld deed. Neen, herhaalde ik, terugg&aD, doe ik niet meer. Nu. dat is goed, zei Djik, en even* als toen by te Duinkerken was, wist by reeds a! bet merkwaardige der kleioe baven en wy slenterden er rond, vergezeld van den grooten hond des patroons, die behoor» lijk, op bet kommando, Djik'a schoenen, muts of baadje droeg, en die voorwerpen enkel vallen >liet. om tegen dezen of genen hond zyu borstelige haren te gaan opzetten Dezen avond, zei de zoon van den zeilmaker, gaan wy samen naar den vuurtoren, die ginder op het strand staat en waar mijn oom wachter is, en morgen gaan wij onder zeil en trekken naar Duinkerken terug. De vuurtoren dat laoht my toe, Vrijdagmiddag had de algemeene bestuursvergadering plaats van RPeelbelang'' in hotel Central te 's Bosch, onder voorzitterschap van burgemeester van Beek uit Deurne, die betreurde, dat niet meer bur gemeesters tegenwoordig waren. Hij meende, dat er wegens de ncodige bezuiniging in de naaste toekomst niet veel voor Peeibelang zal kunnen gedaan worden. Er is echter reeds veel en van groot nut verricht. Daük de stuwende kracht der vereeniging zijn in verschillende gemeenten reeds verscheidene wegen aangelegd gd boerderijen opgericht. Spr. was van oordeel, dat door de regeeriüg voor ontginning wel wat meer mocht worden gedaan. Tbans dreigt weer de verhooging der grondbelasting, die het ergste zal zijn voor de groote en kleine ontginners Deo landbouw wacht een zware tijd, maar men is vol goede hoop. Spr. wenscht den heer Roelvink geluk met de bem door H M. de Koningin verleende onderscheiding en dankte hem voor wat hij voor PeelbelaDg heeft gedaan Op 31 Dec. 1920 bedroeg 't kas saldo f 1441,43. De penningmeester en ik was vaster dan ooit aan Djik ven kleefd, omdat by weer een wonder meer te zien gaf. 't Is du straks vijf en twintig jaroD geleden, en nog zien ik dieu vuurtoren, dien wy stcut opklauterden ik zie nog bet licht dat den zeeman tot baak moest dienen ik bevind me nog in de tegen* woordigheid van dien oaden gryzen zeerob, met zyn gcölieden mantel aan, xynen zuidwester op. aan wien .de wacht was toevertrouwd Ik herinner my Dog, boe by deo trap op en afgirg, om naar bet lioht te zien, en zich dan weer grommend beneden in zyn klein scbuilkamerke neerzette, om by den Aanwen schijn van een lampke, in eeo groot boek, met perkamenten omslag, te lezen. De oude rob was niet tevreden over my en beknorde Djik dat hy my ophield en alzoo, myne familie in de grootste onrust zou doen terkeeren, maar toen de oudste broer *ao Djik eeu oogenblik op den vuurtoren was geweest en hem beloofd had, my gezond en frisch thais af te zetten was hy een weinig beter geziDd en liet toe. dat wy met op- en afklommen. Des avonds stak de storm op de zee stond bolzij sohuimde, klotste en bulderde tegen den voet dss toren de I regen sloeg kletterend tegen de groote lantaarn van de baak de bliksem ver» liobtte bij poozen de schuimende en brul lende zee en de donder rommelde ontzettend. De onde oude wachter was zeer kalm de belscbe Djik lachte en vroeg me telkens, of ik dat nou niet recht plezierig vond Maar ik, ik was bang by het heoren van al die woeste geluiden, en, in een hoek /oooara ecnier oeze piauucn vasicn vurui n - hebben gekregen, zal het bestuur van Staat besproken. Zij zullen deze m0t patronaat, naaischool, huishoudcursus en alle kracht bevorderen. Met het oog hoogere landbouwcursus niet aarzelen met 1 hnlancrpn van nrnrfnrtiA nader- het comité van het Martinusfonds in °P 1e ""'angim van proauctie, neder overleg te treden zetting en werkverschaffing was da Wij spreken dan ook de hoop uit, dat, Minister van Waterstaat bereid een wanneer binnen enkele maanden de tweede 1 termijn van het Martinusfonds wordtcommissie te benoemen tot onderzoek opgehaald, elkeen zijne verplichting zal kwijten en het toegezegde geld reeds gereed zal hebben liggen. Eenieder toch zal thans wel overtuigd zijn van het groote nut, dat reeds met de RENTE van 't kapitaal is gesticht en zoodra de tijd rijp is zullen deze inrichtingen, zeker in den geest van Pastoor Rutten zaliger worden uitgebreid. Laten we zorgen dan gereed te zijn 1 Namens het Comité der St. Martinus- stichting, O. VAN DE LOO, Burgemeester, Voorzitter. Mevr. Dr. JANSSEN, Bestuurslid St. Agnes-Patronaat, Secr.-Penningm. zich met graagte van]der genoemde plannen. De Staten der provincie Noord-Brabant en Lim burg hebben besloten samen te wer ken voor het oprichten van eer waterschap en de spoedige onteige ning van een strook grond voor het kanaal. De ministers bleken in be doeld onderhoud bereid bereid om de benoodigde gelden bij de Kamer aan te vragen. Men heeft in den Haag veel sympathie voor de plannen ^an Peeibelang en met den grootsten ernst wordt er aan de uitvoering De voorzitter gaf een uiteenzetting boe het kanaal zal loopen en drong op den grootsten spoed aan. De heer van de Ven, Zeeland, meende, dat er nog veel gewerkt moet worden, waarmede de voorzit ter het eens was, waarop de heer Dilliog waarschuwde niet pessimis tisch te zijn. Burgemeester Thijssen, van Uden, betoogde de wenschelijkheid van oprichting van een Peelw aterschap De voorzitter verklaarde, dat in 1922 dit waterschap er zal zijn, de machtiging ervoor is reeds verkregen Spr. meent, dat bet kanaal-complex er voor rekeniDg van bet rijk moet komen. De beer Dilling deed vooral een beroep op de Statenleden om de plannen te bevorderen, wat den voor zitter deed opmerken, dat men over de medewerking der Staten niet te klagen beeft, terwijl burgemeester Verstraatec, van Mill, de overtuiging uitsprak, dat de Statenleden zicb niet tegen oprichting van water schappen zullen verzeilen. De heer Dilling constateerde nog dat overal medewerking van de geestelijkheid wordt ondervonden. Besloten werd de algemeene ver gadering te houden op 3 November van de schuilkamer gezeloo, parelden mij de tranen ait de oogen. Op dat oogenblik had ik liever bij mijn barechsn oom, op zijn landgoed, gezeten daar toch spookte bet zoo Diet als in dien akeligen toren. Oeruimen lyd zat ik daar alleen want Djik wei met lijn oom naar boven geklommen. Ik boorde menecbenBtemmen buiten op bet airand en boven op deo toren ik schrikte, niet alleeu bij den feilen don, derslag, maar ook by het kaoooacbot, dat zicb tus8cben bet onweer mengde. Ik begreep oieta van dat alles maar ik baatte op dat oogenblik deo boozeo Djik, die my daar op die plaats gebracht bad eo ik jammerde om mijoe moeder. Dat verward woest eo vreemd ge druiach dourde geroimee tyd voort, toeo Djik als oaar benedeD kwam gerold eo my toeriep, dat er 6en sobip, een groot sobip io nood waa dat bat op eenigen afatand van de had staan draaien op de golven ale een tot, en eindelijk pardoes in deo kabeljauws.kelder waa gezouken. Nu waa man aan 't radden, en Djik anelde naar buiten, boe pikdooker het dan ook moobt wezen, maar ik bleef bevend in een boek zitten, totdat de deur geopend werd, eo twee of drie zwarte manuee, even wonderlijk toegetakeld als de wachter op den toren, een man, een lijk misschien, binnen droegen, Men legde bem op een bank neer, eo wat er gebeurde weet ik uiet, maar dit weet ik, dat er eeD oogenblik later eeo matrood binnenstormde, die aogstig, koorts achtig nitriep -Is de kommandaot ge. red en toespringende 'knielde by by deo aobipbreukeliog en ichreeuwda bem toe, om 2 uur des namiddags te Mill. Zdw. M. Er wordt nog steeds en met reden geklaagd over woningnood. Men wil den bouw door particu lieren steunen; men wii bouw van gemeentewege, men wil vereeni» gingsbouw, en... het blijft alles nog te veel bij een willen. Van een door tastend uitvoeren zal niet veel meer terecht komen, nu he.t premiestelsel ophoudt. In Holland worden de aicoofwo- ningen aan kant geschoven. Door den nood gedwongen worden de bouwsels weer ineen gezet. Tegen de éénkamerwoningen is met recht te velde getrokken maar practisch hebben die woningen nooit in die mate bestaan als nu. Iedereen verhuurt nu kamers. Wie maar één vertrekje missen kan, zet er een bed, tafel en stoel in want zoo'n kamer brengt f25 per maand op en velen zijn verplicht, wegens gebrek aan iets beters, er hun intrek te nemen. We! roept men den particulieren bouwer sinds een paar jaar loe: bouwt toch woningen, laat het par ticulier initiatief zich eens toonen, maar men vergeet, hem dit mogelijk temaken, met goedkoop geld. Waren voorheen, toen bet geld niet meer dan 3 a 4 pet. opbracht, geldbeleggers te vindeD, die, om een procentje meer te verdienen, wonin gen bouwden, dit behoort thans lot bet verleden. Met effecten wordt meer verdiend 6, 7 en hoogere pet Wat men wél opvallend ziet, is, het eene bankgebouw na bet andere verrijzen. Vraagt de bouwer een goedkoop bouwcrediet, dan krijgt hij al spoedig een paar pillen te slikken 7 d 8 pet. rente, plus 3 pet. afsluitprovisie plus administratiekosten enz. En- als de man dan nog eenige borgen heeft opgeduikeld, die ook een stukje van den koek vragen, dan is hij er, maar.... dan is tevens de lust om te bouwen totaal bij hem verdwenen. Rijksbouwcredietbanken, zoo ver klaart een practisch bouwer met na druk aan den Limburger Koerier, het eenige middel, waarmee de als om hem vao gene zijde dis grafs terug te roepen kommandaot Cordonnet, kommandaot Cordonnet l Ik vloog op, droug door de ometan» ders en op het lichaam vallende, kermde ik vader, vader I De Alcyon, van de Aotilleo terug gekeerd en onmiddellijk Daar de Vlaamsche kusteD gezonden, was vergaan sieohta weinigen vao bet scheepsvolk hadden zich kunnen redden maar miju vader was eeu dezer, en toen hij tot het bewustzyn kwam eu mij herkende, klemde bij my aan het hart, zoDder te begrijpen hoe hy daar, op die plaats, zijn kiüd mocht om» helzec. Neen, toen was ik Diet meer kw*ad op Djik, Deen waaraobtig niet 1 Nog denzelfden nacht wist myn vader gansch myne geschiedenis hy be» koorde my Diethij zegende integendeel het wonderlyk toeval, en hij, die vroeger zoo koel streng voor my was, wist niet hoe hy nu z^jn vaderliefde jegens mij zou uitdrukken. Aao boord van het kustschip van Djik's broeder keerden wy uaar Duinkerken terug. Myn vader was, gij begrypt dit lichtelijk, mismoedig, neeralaohtig in den vollen zin des woorda. Met zijn fier f.-egat de vlag in top, gezwollen teilen en gapende kanonnen had bij de haven verlaten, en nu zou by, be» roofd vau alles, naakt uitgeschud. taop een ellendigen kustvaarder, aau welks boord hij schier uit medelijden was opgenomen, in diezelfde hsven aanlanden* Wordt vervolgd.

Peel en Maas | 1921 | | pagina 1