"t Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Op den toren
Boerderijen op woesten
grond.
FEUILLETON.
Nuttig werk.
Vergadering Commissie
Vereeniging van Gemeenten le
Maashees op Vrijdag 4 Februari.
Zaterdag 12 Februari 1921
42e Jaargang. No 7
PEEL EN MAAS
I LK K.W AKi AAL ADVERTENTIEN
voor het buitenland ejjte re,gejrrmecr 7
ïlioX™'bnummlr895c. Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF. VENRAY. Tel. No. 51
Op de Staatsbegrooting is 3 ton
uitgetrokken voor kredietverschaf
fing ten behoeve van de stichting
van boerderijen op woeste gronden.
Inzake de ontglnniDg van woeste
gronden is een commissie van Ad
vies door de Regeering ingesteld
By de installatie der Commissie
verzocht de Minister haar aandacht
te willen wijden aan de vraag in
hoeverre van Staatswege het tot
stand komen van kleine landbouw
bedrijven ware te bevorderen.
De Commissie heeft aan dat ver
zoek voldaan en haar is gebleken,
dat zoowel in het Noorden als in
het Zuiden des lands groote behoefte
bestaat aan gelegenheid lot vestiging
van landbouwers, doch ook, dat
die vestiging thans in hooge mate
belemmerd wordt door de betrekke
lijk groote bedragen, welke noodig
zijn, in verband met de aanvankelijke
geringe waarde van het pand.
De commissie kwam dan ook tot
de overtuiging, dat bet in hooge
mate gewenscht zou zijo, indien het
voetspoor van hetgeen elders is
geschied, hier te lande van Staats
wege de totstandkoming van land
bouwbedrijven op woesten grond
werd bevorderd door het verleenen
van crediet.
Voor het doelmatig ontginnen van
heidegronden, voor het slagen van
dergelijke ondernemingen komt 't
vooral aan op de keuze van geschikte
personen en up goede kwaliteiten.
Verder zal het noodig zijn, dat de
boerderijen niet te duut worden en
tot stand komen op normale wijze.
De landbouwer, die zich op de heide
zal vestigen, moet geholpen worden
alleen in datgene, wat tot dusver
de ontginning veelal belemmerde of
deed mislukken, maar overigens
worde hij zooveel mogelijk vrij ge
laten.
Het voornemen bestaat, de voor
schotten voor het beoogde doel
onder de noodige waarborgen Toor
naleving der fioancieele verplich
tingen, voorshands uitsluitend te
geven aan gemeenten, of rechtsper
soonlijkheid hebbende vereenigingen
en stichtingen.
De grootte der te stichten boer
derijen zou, naar het gevoelen der
De inval der Franschen in 1792
7
Gy zoekt oweo zoon, Diet waar I Ik
ken al die brave joDgees, die niet op een
geregeld our aaar bnoce booi gaan 1 eo
de Duivel lachte.
Kunt gij my Diet zeggeD, waar ik
hem viodeo zon vroeg meester Davits
op aobier smeekeodeo tooo.
De Duivel griouikte iets tusjcbeu de
taudeD.
Neon, dat kan ik oietals ik bem
aaotref, zal ik bem acbter de trsliiu mcetez
brengeo,
Gy zegt,
Ja, dat doet u beven, meester maar
soo luidt de ordoonaotie vao den acbout.
't Zijn achainiteo, die 's nachts rood»
dwalen...
Indien ik u een paar schellingen geef.
fluisterde de vader, .zult gij dit niet doen
en bem integendeel naar zijns veders huis
geleiden.
De Duivel zeide niets, maar stak de
band uit, een bewijs dat de ordonnantie
nog soo streng niet was, en by den rooden
schijn der lantaarn vieleu hen niet twee,
maar vier zilverstukken io de band.
Gij kunt mij uiet zeggen wear mijn
zoon laat vertoeft t
Heden niet.
Morgen t
Commissie, als regel te stellen zijn
op 812 Hectare, welke uitgestrekt
heid uit den aard der zaak, naar
gelang van plaatselijke omstandig
heden. ware uit te breiden of in te
krimpen. Vooits ligt het in de
bedoeling de voorschotten in verband
met de moeilijkheden om dergelijke
bedrijven in de eerste jaren rente-
gevend te maken, gedurende ten
loogste 8 jaren renteloos te geven
(Hierbij wordt gerekend op een
beschikbaarstelling der gronden
tegen billijken prijs.)
Daarna zal met de betaling der
rente en aflossing der schuld (aan.
genomen wordt dat zulks binneu 30
jaar zal moeten geschieden) worden
begonnen. Tot zekerheid vao vol
doening vaD het verschuldigde
bedrag, zal op het bedrijf eerst
hypotheek worden gevestigd en
zullen waarborgen moeten getrêffen
woiden, dat de uitgegeven perceelen
niet van bestemming veranderen.
Het aantal aanvragen, bij de
Commissie ingekomen, is zeer groot,
nl. uit Groningen 6, uit Friesland
16, uit Drenthe 39, uit Overijsel 18
uit Gelderland 24, uit Utrecht 2,
uit Noord Holland 5, uit Zuid Hol
land 1, uit Zeeland 1, uit Brabaut
81, uit Limburg 172, terwijl ge»
regeld nog nieuwe aanvragen
inkomen. Hieronder volgen de
voorwaarden, door den Minister
gesteld aan enkele gemeenten, die
een aanvrage om voorschot inzonden:
1. Het voorschot is bestemd
voor de stichting van boerderijen
ter grootte vao omstreeks 812
H.A. op woeste gronden, zulks
overeenkomstig het ingediende plan.
2. De gronden worden in eigen
dom overgedragen aan voldoende
gegoede en voor hun taak geschikte
gegadigden, hetzij rechtstreeks, het
zij door tusschenkomsl eener voor
dit doel gevormde stichting of
vereeniging.
3. Als waarborg voor de rente
betaling en aflossing van het gegeren
voorschot, wordt eerste hypotheek
op de boerderijen gevestigd.
4. Het voorschot wordt gedu
rende 8 jaren renteloos verleend,
vervolgens moet gedurende twee
jaren 4 pCt. rente worden betaald
en daarna geschiedt de betaling der
rente met de aflossing der schu'.d
in 30 annuïteiten, ieder groot 5 vier
vijfde pCt. van het verschuldigde
bedrag. Desgewenscht kan ter vol-
Dezer dagen. Ga naar hui»ver
trouw op den Duivel en zeg geen woord
van dit alles Goeden racht 1
Goeden nacht dat klonk den ouden
man spottend in de obren.
De Duivel ging langzaam de straat in
en zorg weer zijn eentonig lied-
Meister Davits trad in een zijstraat om
□aar buis terug ie keeren diep oQtroerd
stapte bij over den besneeuwden weg voort
eu bie d nog ahijd zijne lantaarn zorgvul
dig verborgen.
Op eenigen afstand flikkerde andermaal
eeD licht in de du'eternis eu wierp een
rooden glans over de semiv. en. nader
tredende, loste zich irgen Jen donkeren
mnur een groot Maria»beeld op, dat met
gebogen hoofd naar de knielbank, beneden
aan de voeten geplaatst, scheen te zien.
Onder het beeld was een offerblok vast
geklonken, waarin de geloovige soms een
gift voor den arme liet vallen.
Meester Marten kende die plaats wel en
hij wilde daar, al was het daD ook naoht
een oogenblik DeerknieleD en de Moeder»
Maagd bidden, die ook eens aDgstig Daar
baren Zoon bad rondgezocht.
Twee zwarte schaduwen schoven blik»
semsoel langs de mureD weg, en toen de
klokkenist voor bet beeld stii stond, zag
by de sneeuw vertrspt, den gebroken
offerblok op den grond liggen en bet beeld
baldadig geschonden.
Een huivering liep den braven man over
de leden een oogeoblik vroeger, en by
had de schurken op beeterdaad betrapt.
Dat was na reeds jaren geleden maar
toch deed bem de herinnering aan dieD
nacbt Dog sidderen.
Werd by uiet op eenige stappen van
doening van een gedeelte van het
verschuldigde (ten hoogste 25 pCtJ
een grondrente op het goed worden
gevestigd.
Het voorschot wordt, onder de
zelfde voorwaarden, ter beschikking
gesteld van dengene. die den eigen
dom verkrijgt der boerderij.
Vervroegde afbetaling is ten allen
tijde toegestaan. In dit geval is het
gemeentebestuur gehouden deze af
betaling onmiddellijk aan het Rijk
over te dragen.
5. De keuze der eigenaren, de
wijze van ontgioning der gronden,
zoomede de plannen der te stichten
gebouwen, zijn onderworpen aan de
goedkeuring van 't Rijk.
6. De eigenaar mag, zoolang de
verschuldigde annuiteiten niet zijn
afgelost, het goed zonder toestem
ming van het Rijk noch geheel noch
gedeeltelijk verkoopen, in opstal of
erfpacht uitgeven, verpachten of van
aard of bestemming veranderen.
7. De eigenaar is verplicht de
gebouwen tegen brandschade te
verzekeren tegen een voldoend be
drag ea bij een voldoend solide
maatschappij, een en ander ter
beoordeeling van het gemeentebe
stuur. De polis moet jaarlijks wor
den vertoond.
8. De Commissie van Advies i.
z. ontginning van woeste gronden
en de door haar aan te wijzen per
sonen, hebben ten allen tijde vrijen
toegang tot de gronden en gebouwen.
9. Het gemeentebestuur heeft
te zorgen, dat bij het uitgeven der
gronden een goede regeÜDg wordt
getroffen omtrent het voortdurend
onderhoud van de daarmede in ver
band staande wegen en waterlei
dingen en toezicht te houden op de
goede naleving van de te dien op
zichte gemaakte bepalingen. Zdw.
Herhaaldelijk geelt de Staats
courant reeksen van gemeenten, aan
welke Rijksvoorschotten zijn ver
strekt ingevolge de Landarbeiders-
wet, meestal ten bate van Stichtingen
die op woeste gronden kleine
boerderijtjes plaatsen ter ontginning.
De Minister van Arbeid heeft nu
in een circulaire aan de gemeente
besturen bericht, dat de beste be»
strijding van werkeloosheid het
verschaffen van werkgelegenheid is
dat beeld als de dader van den diefstal
aangehouden, weggevoerd opgesloten ei>
had bü niet een garschen nacbt. omringd
van -rapaille" en schavuiten, moeten
doorbrengen
Toen bet dagl'ebt was aangebroken,
scheen ook het licht der onschuld voor hem
men kende den eerlijken man te goed.
Maar mst een gebroken hart keerde hij
naar zijn woning terng. waar zijn zoon
haveloos eu in dronkeD toestand op de
bonten bank lag ui'gestrekt.
Naast bem lag een breekijzer en op den
grond lagen eenige geldsmkkeD.
Meester Davits ^vermoedde eerat en be
greep welhaast allea die kleine munt
was de penning der arrreD, de penning
van weduwe en wees, 't was bet overschot
van het bloedgeld...
Och. wat was die herinnering nog
levendig eD wreed voor den ouden klok»
kenist
Ds brave man stortte later beimelyk
een kleine som. zooveel als by dacht dat
de inbond van den offerblok kon beloopen,
in de haod der armen en het gras groeide
over die heiligschennis.
Maar de Dnivel glimlachte, wanneer hij
den armen vader zag. Hy vermoedde iets
echter de klinkende zilverstukken, io den
rooden lichtglans geteld en m sschien ook
wel de achting voor Davits, deden bem
zwygeD.
Meester Link had wel gelijk, dacht
de oude man. De jongen is zeker bet
brave Blond Marieke niet waard, en toch,
nog niet lang geleden, scheen zij bem
waarachtig lief te hebben
Noch meester Link noch Blond Marieke
wisten iets van het wanbedrijf. En Gode zij
Hij spoort daarom de gemeente»
besturen ain om wegen aan te
leggen, vaarten te graven en ook
ontginningen uit te voeren. Voor
zulke werken zal de Minister finan»
cieelen steun verstrekken.
Gemeenten, die rondom in de bei
liggen, hebben dus nu een dubbele
kans. In Noord Limburg en Oost
Brabant hebben er verschillende
reeds het sein gegeven, maar dat
is al maanden geleden en bij de
latere opgaven van de Staatscourant
vonden wij maar heel zelden een
dorp uit die streken. Oogen open
houden. In plaats vaD bei een vrucht»
bare landstreek met een zelfstandige
boerenbevolking erop, welk een
heerlijk perspektiefGld.
Da Burgemeester, Voorzitter, opent de
vergaderirg, die voltallig was, en vraagt
of een der heeren het woord veriaDgt
naar aanleiding van bet behandelde in de
vorige vergadering.
Hij geeft nog eenige aitleggiog over
het wetsontwerp en drukt de hoop uit dat
alle leden tegen do vereeniging zonden zyn.
Hij zou er graag een f 500 uit eigen zak
voor over hobboD, om nog eenige jaren
burgemeester to kannen blijven.
De heer Willems ait Overioon bracht
het eerst zijoe beswaren te berde, welke
hierop neerkwamen dat hij tegen de
vereemgiDg was. Hy zag het nut van
vereeDigde Poel- en MaasdorpeD Diet in
en vreesde voor oneemgbeid, vooral wyl
Vierlmgabeek bazig zou willen optreden.
De geheele bezuiniging zou volgens hem
eeo 200 beele guldens bedragen.
Bovendien zal de gemeede te groot
worden voor ééa burgemeester, hy stelt
daarom voor om, zoo tot annexatie moet
worden overgegaan, de Twist en Vortum
bij Sambeek te voegen.
Hierna vroeg en verkreeg de heer Fr.
Bonant8 bet woord.
Deze betwijfelt nog steeds of annexatie
tot voordeel strekt en zoolang hem de
daaruit voortvloeiende bezuiniging met
newezen wordt, ia by tegen annexatie.
Ook vreest hy dat de vrede verstoord zal
worden du aan Ged. Staten bet voorstel is
gedaan om de nienwe gemekte den naam
van Maashees te geven.
Ieder onpartijdig persoon «al zonder
eenig voorbehoud mosten erkennen.' dat
de nienwe gemeente den naam van Vier»
liogsbeek zal moeten dragen, daar deze
plaats heel wat meer beteekent dan
Maashees en tevens in bet centrum gele»
gen is.
Blijft men balstarrig vasthouden aan den
naam Maashees, dan verklaart hij zich
tegen annexatie, wyl hieruit moot voort-
daok
Op zekeren avoDd 't was reeds elf uur
viel de hellebaard van Lokker, bijgenaamd
de Dnivel, op meester Marten's dear 't
was niet om zioh te overtuigen dat de
dear.
of daer bet slot met den grendel venr,".
zooals pater Poirters ergens gedicht heeft,
maar wel om den klokkenist te verwit
tigen.
Deze opende de deur, en toen de Dnivel
by bet vunr gezeten was en zijn knok
kelige vingers warmde, zeide by
-- Weet ge dq waar uw He.bert zyn
avonden eD nachten doorbrengt
Neen 1 mompelde de vader, en zyn
hart klopte van angst.
Weet gij 't niet en er lag over het
grove gebronsde wezen iets kouds, dat
deo ouden vader doed sidderen.
Ik verwacht alles 1 antwoordde de
bleeke kalm.
Zoek bem des Dachts in het Boeren
kwartier.
Dat was een harde stag voor den braven
man.
Dat kan niet zyn, mompelde hy,
mijn zoon is zoo diep oiet gezonken.
Er speelde een glimlaob om de lippen
van Lokker.
't Ie echter zoo daar huist een
aantal radbrakers, joDge losbolleD, vis-
sobers in troebel water, wien alles in den
weg staat, zelfs onnoozele offerblokken.
Zwijg, Zwijg, en de eerlyke klok
kenist greep onstuimig de band van den
Daivel vast, liet daarna het hoofd op de
borst zakken en staarde in de wiegelende
vlammen van bet vunr.
Toen de man het hoofd oplichte, zag de
vloeien een tweestryd, die niet anders dsn
een ramp voor de nieuwe gemeente kan
beteekenen.
De Voorzitter merkt op dat hy niet
begrypt dat de beer Bonants znlke voor
stellen durft doeD eu den naam zyoer eigen
gemeente niet hooger schat om de nieuwe
gemeente Vierliogsbeek te noemen.
De heer Willems zegt dat in bet voor»
stel Bonants geen flaaooieele kwestie
besproken wordt waarop de heer Bonants
antwoordt dat hy noob te Maashees, noch
te Vierliogsbeek in de kas gekeken heeft.
Aangezien niemand meer bet woord
verlangde, verzocht de burgemeester den
secretaris zyn voorstel voor te lezen.
Dit kwam hierop neer dat vao zijn
8tandpnot beschouwd, by den bestaanden
toestand liever bestendigd zag, maar wijl
hy voorzag, dat zoo er van annexatie
thans Diets komt, da regeering biDcen
enkele jaren met afgebreide plannen zal
komen tot nog grooter schade der gemeen
te.
Daarom wil bij zich graag neerleggen
by da plannen zoo als die in het concept
zijn neergelegd, echter onder voorwaarde
dat de schade voortsprnitende uit de keermg
van wachtgelden komen ten laste van het
Ryk en de Twist en Vortum by Sambeek
gevoegd worden.
D/t voorstel werd met aigemeece stem
men asDgenomeo waarna de Voorzitter de
vergadering sloot en geopend werd de
Vergadering van den
Gemeenteraad te Maashees,
De voorzitter vraagt na voorlezing der
notulen van de geheime vergadering of
iemaud bet woord verlangt.
De heer Gaurts vroeg en verkreeg hot
woord en betoogde;
dat hy is voor vereenigen van beide
gemeenten en zou dnrven voorstellen h erbij
uog te voegen de gemeente Sambsek, om
dat deze drie gemeenten door hnnDe ligging
eo grensscheiding samen een Datacrlyk
geheel vormen en aard en opvatting der
ingezetenen zoo goed als gelijk zyo,
dat bij eebter de plannen neergelegd in
het wetsontwerp meent te moet afkeuren,
wyl deze onvermyd8lijk zullen leiden tot
oneeDigbeid tusschen de ingezetenen der
betrokken gemeenten.
Hy stelt voor met den Raad van Vier»
iiDgsbeek eo met de benoemde commissie
te overleggen hoe het best de vereeniging
tot beider tevredenheid kan tot stand ge
bracht worden
Over dit rapport brak een storm van
verwytingec los. waaraan deelnamen
Burgemeester, Secretaris Crooymans ea
Drabbels en v.d' Heuvel.
De beer Jans-R»t protesteerde tegen
dit optreden en noemde bet eene schande
zulke verwyten in eene vergadering te
moeten hooren.
Hierna kreeg de heer CrooymaDs het
woord.
Zyn rapport kwam hierop neer, dat
Overioon ais Peeidorp behoefte heelt aan
verkeersmiddelen en inrichtingen met het
oog op landbouw, handel en industrie,
dat de ondervinding van vroeger ge
leerd ht©ft dat de Maasdoipeo de belangen
vaD Overioon zoo niet tegenwerken dan
nachtwaker dat de oogen vol tranen ston
den.
Zyt gij er zeker van, Letter
Ja zeker. Hij dobbelt, twist en drinkt
er, ia gezelschap van politieke rumoer»
makers, lichtvinken en schavuiten. Slecht
gezeisobap, meester Davits, slecht gezel
schap 1
De oude man bedekte de oogen met de
twee banden en snikte, maar dat ontroerde
den nachtwaker niet. Deze strekt» bedaard
de band uit naar de tinneo bierkan, die
op de tafel stond, en dronk een paar
goede teugen.
Ik beb u gezegd, wat gy verlaagd
hebt te weten, zesde de Duivel na een
poos.
Gy deedt wel, al beeft uwe mede»
deelmg my diep, zeer diep gewond doch
dat is niet uwe sobald.
Maar de man begreep nog ni»t juist, dat
de Duivel iets anders met die woorden
bedoelde.
't Heeft me veel moeite gekost
hervatte bij. Niemand kon me recht»
streek8 over dit alles inliohteo...
De klokkenist antwoordde niet, maar de
nachtwaker zag cu Daar da oude kast, als
wen8chte by dat die zou openspringen en
de beloofde schellingen in zyne band
zonden vallen.
Het kostte menigen pot bier... zeide
hy andermaal.
De oude man liebta bet hoofd op by
begreep wat de Dnivel wilde. Davits stond
op en haalde nogmaals een paar schellingen
uit do kast, en de klejoe oogen van den
nachtwaker volgdeD fl kkerend de minste
beweging.
Wordt vervolgd.
