Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Premies voor
woningbouw.
Op den toren
FEUILLETON
Na den smokkeltijd.
Godsdienst privaatzaak
Waarschuwing.
Zaterdag 29 Januari 1921
4fia Jaargang. No 8
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 95 c.
afzonder!. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS DER
ADVERTENTIEN
van 1 6 regel» 45
elke regel meer 7
Burgemeester en Wethouders
van Venray,
brengen ter kennis van de houders van honden in
deze gemeente, dat zij volgens de bestaande be
lastingverordening verplicht zijn hunne honden
uiterlijk voor Jl Pebr. a.s. aan te geven ten kan
tore van den gemeenteontvanger en tegeliik bij de
aangifte de verschuldigde belasting te voldoen.
Tot het doen dier aangifte is het kantoor
van den ontvanger vanaf Dinsdag a.s. op alle
werkdagen geopend des voormiddags van 912 u.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
O. VAN DE LOO
De Secretaris,
VAN HAAREN.
De Minister vau Arbeid brengt het
volgende ter algemeene kennis
De premies bedoeld in het Kon. besluit
van 8 Nov. 1920 [opgenomen in de Stct.
van 9 November 1920) en in de bekend
making opgenomen in de Stct. van 12 en
13 November 1920, vorden slechts verleend
voor den bouw van woningen met een
maximum inhoud van 450 M3: rij zullen
een bedrag van f 2000 per woning niet
mogen overschrijden (voor de gemeente
Amsterdam zal hierop een uitzondering
worden gemaakt.)
De premie wordt in het algemeen be
rekend naar den maatstaf van f 20 per M3
woningoppervlakte.
Indien de gesteldheid van den bodem
eene kostbare fundeeringswijze vereischt,
(b.v. daar, waar de vaste laag, waarop
gefundeerd wordt, op groote diepte gelegen
is) kan de premie f 22,50 per M3 bedragen
Wenschen industrieelen voor hun perso
neel woningen te bouwen, dan kan een
premie worden verleend van f 15 per M3
tot een maximum van f 1500.
Industrieelen, die premie wenschen te
aanvaarden, moeten zich verplichten om,
onverminderd de wettelijke voorschriften,
de huuropzegging betredende, ten minste
een termijn van 6 maanden in acht te
nemen bij huuropzegging, ingeval het
dienstverband van hun personeel wordt
verbroken. - "-
B. en W. kunnen in bepaalde gevallen
wanneer daartoe aanleiding bestaat, een
korteren termija van. opzegging toestaan.
Het is niet toegestaan de met steun
gebouwde woningen door buitenlanders
ter bewoning te doen bezigen, behoudens
goedkeuring van den Minister van Arbeid,
die voorshands de goedkeuring slechts zal
verleenen voor bouwvakarbeiders-
Voor de berekening der premies wordt
de oppervlakte gemeten met inbegrip der
buitenmuren.
Balkons, kelders en schuurtjes worden
niet medegerekend. Zoldervertrekken of
vertrekken met schuine dakvlakken vari
meergezinshuizen worden met bijbehooren-
de kasten en voorportalen voor de helft
der oppervlakte medegerekend.
Bij eensgezinshuizen, althans indien de
slaapvertrekken meerendeels in de kap-
verdieping zijn ondergebracht, wordt de
helft der geheele zolderoppervlakte in
rekening gebracht.
Voor den bouw van winkel woningen
wordt geen steun verleend; voor daarboven
gelegen woningen geldt de gewone premie
De premie kan in enkele termijnen wor-
De inval der Franschen in 1792
Sommige droegen de blauwe rokken met
rood afgerotde groote hoeden en staarten
da kruiselings over de borat geslagen ban
deliers maar dat alles was gescheurd,
gelapt, gehavend vuil afzichtelijk. Andé
ren waren gekleed in datgene wat zij op
deD weg hadden geroofd zij hadden,
niettegenstaande bet najaar, bals, bortfc en
armen bloot de voeten verborgen in met
hooi of stroo gevulde klompen of schoei
sel van stroo gevlochten - en toeh waren
die soldaten lnstig en vroolijk
De wapens bestonden nit een wilde
mengeling van geweren, pieken, bajonet
ten aan stukken bont bevestigd, sabels,
messen, pistolen, bloot in den gordel ge
stoken.
En die magere afzichtelijke troep zong
onder het binnentrekken de Carmagnole.
Onze burgerij f ontzette bij het zien der
woeste, liederlijke, geknevelde en gebaar
de geiiohteo soldaten zonder orde, zonder
tnoht, een wonderlijk samenraaptel van
oud en jong, van grijsaards eD mannen
in den bloei des leveDs, jongelingen en
knapen.
En het was dit haveloos leger, dat de
geregelde troepen der Oostenrijkers ver
slagen bad en zioh voorstelde bet beschaaf
de Europa te overmeesteren
den uitbetaald. De laatste termijn kan
worden betaalbaar gesteld, wanneer de
bouw zoover gevorderd is, dat waarborgen
voor voltooiing bestaan. Deze waarborgen
worden aanwezig geacht, wanneer de
huizen glasdicht zijn.
In verband met mogelijke daling der
bouwkosten kunnen de premies worden
herzien. De wijziging wordt ten minste een
maand voor haar in werking treden in de
Stct bekendgemaakt. Zij zal niet toegepast
worden op plannen, waarvoor alsdan reeds
steun is toegezegd.
Zooals reeds is bekend gemaakt in de
kennisgeving opgenomen in de Stci. van
12 en 13 November 1920, worden premies
alleen beschikbaar gesteld voor deugdelijke
arbeiderswoningen of bescheiden midden
standswoningen, waarvan de gevels vol
doen aan redelijke eischen van welstand.
B. en W. kunnen premies weigeren aan
aanvragers, wier kunde of soliditeit aan
rechtmatigen twijfel onderhevig is. Van een
weigering is beroep mogelijk op den
Minister van Arbeid.
De Minister van Arbeid behoudt zich de
bevoegdheid voor aan vereenigingen of
particulieren rechtstreeks steun te ver
leenen.
Verzoeken om premie worden gericht
tot het gemeentebestuur. Voordat een
gemeentebestuur tot de definitieve toezeg
ging van een premie overgaat, vraagt het
de goedkeuring van den Minister van
Arbeid ten aanzien der plannen onder
overlegging van een stel teekeningen in
duplo, alsmede èene globale raming der
stichtingskosten en opgave der huren,
welke de ondernemer voornemens is te
bedingen.
Spoedshalve kunnen de plannen en aan
vragen voor den Minister van Arbeid
bestemd, worden ingediend bij den hoofd
inspecteur der volksgezondheid, Van
Hovestraat 49, 's Gravenhage.
De premie wordt betaald door tusschen-
komst van het gemeentebestuur.
Degene, die een premie aanvaardt, moet
zich schriftelijk verplichten tot het volgende
Hij zal gedurende 15 jaar na voltooiing
van een woning deze bewonen of ter
bewoning bezigen.
Bij verhuur onthoudt hij zich van heffing
van sleutelgelden of andere niet oorbare
practijken.
Bij verkoop zal hij in het koopcontract
doen vastleggen, dat bovengenoemde ver
plichtingen op den kooper of diens opvol
ger zullen overgaan.
Voor den bouw van woningen, die in
aanmerking komen voor het beschikbaar
stellen van premies, kunnen zoo noodig
door het Rijk aan de gemeente hypothe
caire credieten wórden verleend, voorhands
tot 1 Mei 1921 tegen een rente van 6 pCt
onder voorwaarde dat de gemeente zich
borg stelt voor de richtige betaling van
rente en aflossing der hypotheken.
De hypotheken kunnen worden verleend
voor den tijd van 15 jaar. De aflossing zal
ten minste bedragen 0,5 pCt voor de eerste
vijf jaren, 1 pCt per jaar voor de volgende
tien jaren.
De hypotheken worden gevestigd na
voltooiing der woningen tot geen hooger
bedrag dan 90 pCt van bet verschil tüsschen
de door drie deskundigen te schatten
stichtingskosten en de verleende premie.
De deskundigen worden aangewezen
door het Rijk, de gemeente en den
belanghebbende.
Ingeval gebouwd is op eigen grond, kan
dit bedrag verhoogd worden met de door
genoemde deskundigen geschatte waarde
van den grond.
De gemeente kan administratie en andere
kosten in rekening brengen, nochtans tot
geen hooger percentage dan 0,5 pet-
Bij verkoop kunnen B. en W. toestaan,
dat- de hypotheek voor 90 pCt gesteld
wordt ten name van den kooper.
Bij wederverkoop geldt deze bepaling
niet.
In de hypotheekakte zullen worden
opgenomen de bij aanvaarding der premie
aangegeven verplichtingen, biervoren
genoemd, benevens de volgende
Degene, aan wie van gemeentewege een
hypothecaire leening wordt verstrekt,
verplicht zich tijdens den duur der leening
zonder goedkeuring van B. en W. geen
hoogere hitur te zullen bedingen dan 15
pet boven de huur door hem zelf bij de
aanvrage om premie vastgesteld.
Van een weigering tot goedkeuring van
een hoogere huur door B. en W. staat
j beroep open op den Minister van Arbeid,
j Worden de verplichtingen niet nage-
j komen, dan is de hypotheek terstond
opzegbaar.
Aan hen, die daartoe het verzoek doen,
kunnen gedurende den bouw voorschotten
in premies en de hypotheekleening worden
verstrekt tot een maximum van 90 pet. der
geraamde stichtingskosten.
Naar gelang van de vordering der
werkzaamheden kunnen deze voorschotten
in termijnen worden uitbetaald.
Bij den bouw van woningen volgens een
veelvuldig toepast woningtype kunnen B.
en W. deze voorschotten ook vaststellen
per vierkante M- oppervlakte of per kub.
M. inhoud der te bouwen woningen.
Overigens wordt verwezen naar de in
den aanhef dezes bedoelde bekendmaking
in de Stct. van 12 en 13 November 1920.
In Gennep en omstreken zijn er
boeren bekend, die hun heele bedrijf
verhypotheekt hebben, om de koop
som om te zetten in marken. Er
zijn er, die door de daling van den
markenkoers thans zoo arm zijn als
als Job
En dat is niet de eenige en ergste
schaduwzijde van het smokkelbedrijf.
Moreele ondergang, arbeidsachuw-
heid en drankzucht, ziedaar enkele
kwalen, welke de smokkeltijd als
herinnering beeft achtergelaten voor
vele grensbewoners. E.L.v.C.
Twee kanonnen, door geraamten van
paarden getrokken, volgden de Sansculotten
welke laatsten niet zelden een spottendeD
blik en een nydig woord veil hadden voor
die aristocraten, welke echter hen in de
tien koetsen volgden-
Waarom gingen die wethouders niet te
voet zooals zij Waartoe ook diende al die
luister, al die pracht, al dat klokgedom»
mei
Marten Davids had van de hoogte zijner
galerij de ontvangst der Franschen op 't
stadhuis vau Antwerpen gezien en het
somber voorgevoel dat in hem heerschte,
was nu nog grooter geworden.
Een luid gestommel op de toreotrap deed
zich fcooren, de klokkenist luisterde met
kloppend hart.
Waren het d« Fransohen. die zijne dier
bare klokken kwamen weghalen t
Neen. vjjf of zes straatjongens versche
nen, roepend en schreeuwend op de galerij.
Het was of de geestdrift der Franechsu
zioh aan de jeugd had medegedeeld, want
zij ook zongen, boven gekomeo, of ten
minste ze radbraakte het afsehuwelyke
Dansoos Ia Carmagnole".
Een rosse straatkapoen met borstelig
haar, die weinig meer aan het lyf bad dan
een rood slaaplyf en eene gekleurde
broek, maar tooh een oud verroest geweer
in de vuist klemde, ging gebiedend voor
den ouden man staan.
In naam der republiek 1 zeide i?.'
snaak, dien men Krelis noemde, ge moet
de Marseillaise spelen,
j Ja, ja, in naam der republiek 1
riepen de anderen.
De oude man stond een oogenblik gansch
verbluft. Hij bad streng willen zeggen:
Nu de rekening wordt opgemaakt
kan men aan de grens pas zien, hoe
weinig sterke beenen het zyn ge
weest, die de weelde van het voor
spoedige smokkelbedrijf hebben
leeren dragen.
Slechts weinigen van hen, die
eertijds zeer veel geld hebben ver
diend met sluikhandel, leven nu in
goeden doen met een mooie hofstede
of bedrijf als eigendom.
Verreweg het gros van de grens
bewoners-smokkelaars is weder zoo
arm als voor den oorlog, sommigen
zelfs, die goede betrekkingen lieteD
varen, verkeeren in de bitterste
armoede, nadat hun eenigste koe aan
kant is gedaan, om b.v. de gemaak
te schulden ie betalen.
Want voor hen, die niet meer in
het bezit zijn van de bewaarde, doch
inmiddels in waarde geslonken mar
ken, is het zeer moeilijk er zonder
kleerscheuren af te komen, na de
grove verteeringen, gbmaakt op
latere vereffening.
Het meest zijn de tobbers te be-
agen< die in den gulden smokkel
tijd hun heele hebben en houden in
marken hebben omgezet, om daar
mede groote winsten te maken.
Hoe durven kiDdoren zoo te spreken. Maar
hij herinnerde zich, dat de republiek ook
de kinderen ontvoogd had.
Toch was bij verwonderd dat de repu
bliek in Antwerpen reeda zoo grooteo
voortgaBg gemaakt had, sedert deo intocht
door de Kippenpoort en de kinderen van
de Marseillaise wisten te spreken.
Wel was het lied hier en daar bekend,
dewijl de Vonckisten, door hun betrekking
met de Belgische ballingen, in Frankrijk
verblijvende, bet, hier hadden overgebracht,
maar dat straatjongens
De Marsaillaiae, de Marseillaise,
meester Marten I hervatten de kleine
republikeinen, of we zullen u aanklagen
als eëne Vijg, als een aristocraat,
Maar beste jongens 1...
Weg met de Vijgen, weg met de
ariatooraten 1 schreeuwde de rosse Krelis,
en deed den vloer onder den kolf van zyn
oud gaweer dreunen.
Wel, zeer wel. mfjn lieve kleine
Sansculotten, zeide de klokkenist met een
fijoea glimlach; maar gij moet eerst vragen
of meester Davits dat nieuwe liedje kao
spelen. Drommels, ik verwed een oortje
dat geen van u het my zelfs kan voor
zingen.
Maar wy willen het juist van u
leeren zeide de rosse, dengoiet. Indien gy
kwaden wil toont, meester Marten, zal ik
u... en de knaap klopte met een baldadig
haar tegen zyn geweer,
j Ho, ho, dappere republikein, zoudt
gij mij zoo liobtvaardig naar de andere
wereld helpen t laohte de klokkenist. Laat
mij ten minste eenige uren leven, om het
deuntje te leeren.
Meester Marten kon den nieuwen oor>
Men kent die leuze, nietwaar 1
Ze doet opgeld, wanneer de so
ciaal-democratie zieltjes wil winnen,
maar practisch is die leuze een
leugen.
Een pastoor Nuyen vertelt in de
»Tijd" drie gevallen aan recenten
datum, welke het huichelachtige
van dat woord opnieuw doen
voelen.
Huisgezin A... straat...
Man socialist, vrouw en kinderen
katholiek.
Kinderen, twee lieve jongens van
zeven en acht jaar, hebben hun
eerste H. Communie gedaan. Daar
opeens heb je 't spektakel aan den
gang. De man met het "godsdienst
is privaatzaak'' aan het dekreteeren
als een Russische volkscommissaris.-
De kinderen mogen niet meer bid
den, de kioderen mogen1' niet meer
naar de katechlsmus, ze mogen niet
meer naar de kerk. Ze hebben hun
kommunie gedaan, afgeloopen t
Tweede geval.
Huisgezin B... straat...
Man en vrouw, katholiek ge
weest. socialist geworden. Abonnees
van het revolutionnair papier «Het
Volk". De kuischheidsleer der Ka
tholieke Kerk hebben ze over boord
geworpen. Met het socialisme zjjn
zij tevens aanhangers geworden van
het Neo-Maltbusianisme. Ze moeten
geen kinderen meer hebben. En
terwijl ze meer ontaarden en sluwer
worden dan een Chinees, die zijn
kind te vondeling legt, omdat zij
door bun praktijken het leven zelfs
vooikomen, berooven ze bovendien
de kinderen, die ze hebben, van het
zieleleven, het geloof. Ze mogen
niet meer naar de katechis mus, ze
mogen niet meer naar de kerk.
Derde geval.
Huisgezin C... straat...
Man socialist, vrouw katholiek.
Toen er kinderen kwamen, moch
ten ze niet gedoopt worden. Eu
toenfgebeurde het, dat het kind,
wat de Voorzienigheid hun geschon
ken had. ernstig ziek werd. Wst
moest de katholieke moeder doen 1
1 Mocht die moeder, voor wie het
doopsel geldt als een plicht, als
het eenigst en noodzakelijke middel
ter zaligheid, mocht zij haar kindeke
zonder doopen laten sterven
En kon die socialistische vader
aan zijn kind nog den aardschen
hemel schenken, welken het socia
lisme naar men zegt alleen bij
macht is te geven
Het kind werd gedoopt. Eu toen
de socialistische vader dat later
vernam, heeft bij zijn vrouw, heeft
hij de moeder, om de weldaad aan
haar stervend kind bewezen, ge
treiterd en geslagen 1
O socialisme, ruk uw masker af 1
Met dat huichelachtige gods
dienst is privaatzaak, maakt ge
beesten van de menscben.
logaiaog wel epeleD; maar by vond hel
profaan, dat lied aan tyne dierbare klok -
treo te vragen en die dolzinnige aoooordeo
door de gewelven van Gods buis te doen
klinken,
Nn speel dan de Catmagnole I lier-
vatte de kleine roeee.
Neen. zei meester Marteo; ik geef
aan ieder van u een paar duiten, en ik speel
dsn blyden marsob, die den Vygen zooveel
sehrik aanjoeg en dien gy allen, ik ben
er zeker van, kunt zingen. En morgen als
't moet zyo. spelsn wy bot nieuwe deuntje
van die nieuwe sobavuiten I dacht de
klokkenist er by.
De duiten bedaarden de republikeinsohe
geestdrift; bet zegelied der Vonokisten wrs
welkom en het galmde stout eu vroolyk
uit den boogeu toren; want meester Marteo
was de trap afgedaald, bad da deur vao
zyn bonten buiske geopend an zicb wel*
willend aan hel klavier gezet.
Niemand luisterde schier uaar de klok-
ketoneu. zoo min beneden, 'waar men het
te druk bad met de uienwe gasten, ais
boven de troep straatjongene. die reeds
hunne publikeinsche grootheid hadden
afgezworen, om weer jongens te worden
en juiobend langs balken en galeryeo te
slingeren.
Tosu meester Marten zyo spel staakte,
groepeerden de knapen zich om den klok
kenist; zy zaten op de balken van den
toren en vertelden, als om strjjd, wat ty
van de Sansculotten wisten.
De kennismaking scheen reeds volledig te
syn. ten minste near den gemeeniamen
toon te oerdeelen, waarop, vooral Krelis, j
van de nlenwt gasten aprak.
Dat waren soldaten I Eén republikein 1
Tot dusver hadden honderden
Limburgers de gewoonte om zich
□aar de plaatsen van het bezette
Duitsche gebied te begeven met een
eenvoudig bewijs van Nederlander
schap als legitimatiepapier.
Maanden lang is dat ook goed
gegaan.
Doch nu heeft de Geallieerde
Commissie de Duitsche politieautori
teiten erop gewezen, dat zij het
binoenkomen van vreemdelingen
zonder behoorlijk geviseerde passen
niet kan toestaao, en tengevolge
daarvan is de Duitsche politie ge
noodzaakt streng daaraan de hand
te houden.
Het betreden van baset Duitsch
gebied is nog slechts toegestaan
aan die Nederlanders, welke een
binnenlandsch paspoort kunnen ver-
toonen,- geviseerd door den Duitschen
consul. Binnen uiterlijk 2 maal 24
uren na het binnenkomen in bozet
gebied, moet men de pas vertoonen
aan en laten viseeren door de Duit
sche autoriteit.
Er wordt door de politie scherpe
nad honderd Oostenrijkers op do vlucht
gedreven an de oogen van den r ssti:
knaap schitterden als vnur, toen by d>e
moedige daad vertelde.
Ea ze hadden, bulten de poo'l, drie
08800 geslacht en ze letterlijk met huid
en baar opgegeten en bloed driokon zo
als wij het schuimend gerstenbier.
En ze hadden Herman Link vriendelyk
verzocht zijoe schoenen uit te doen, on
een die barvoets ging. had ze in een
omzien aangetrokken, en nog riep meester
Link Leve de republiek Eu meester
Herman kon op zija grijze kousen naar
huis wandelen.
De oude man drukte de lippen opsen
en knikte bedenkelijk wan): by boopto
wel dat die aardigheden zyn vriend wouden
bekeeren.
Eo in 't voorbygaan nam er een den
hoed van Neel den mandenmaker af, serie
hem op zyn eigen hoofd en giDg cr mee
van door en Neel riep. bleek als eea
doode Leve de republiek I
En het volk lachte...
Eo ik, zeide een der sobavuiten, met
zwart kroeshaar en donker oog ik
heb meester Pennekepik de pruik van ziju
kalen knikker gestooten, omdat bij de
Carmasrnole niet dansen wilde.
Eo ik, riep do rossa, ik heb mycs
vaders geweer genomeD, en ik heb in do
gelederen gemarcheerd, en eon republikein
heeft mij lachend bij het oor getrokken,
En by meester Lmk zijn er vyf in
gekwartierd, en Blond Marieke was zoo
bang. dat ze de vlucht heeft genomen.
Wordt vervolgd.