Op den toren
srfgg %s Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
FBUILLBTON.
Vergadering Landbouwbond
Zaterdag 22 Januari 1921
48e Jaargang. No 4
PEEL EN MAAS
PRIJS DSR
ADVERTENT1EN i
van 1—6 regels 45 j
voor het buitenland w- 7
afzonTeri!'nummers95 c! Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF. VENRAT.
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
Tel. No. 51
Aan mijne weldoeners
vrienden en kennissen in de
Gemeente Venray en omstreken.
Wie is het, die hier tot de lezers
van »Peel en Maas" enkele woorden
wil richten Het is een missionaris
uit Nederlandsch Oost-Indië, een
burger uit de gemeente Venray,
vroeger een der ingezetenen van bet
nijvere dorpje Oirlo. Het is Pater
Janssen S.V.D (Paters van SteilJ
IXden), die verleden zomer naar de
•Kleine Soendi-eilaoden" vertrokken
is en door de rijke ondersteuning
igner vrienden en kennissen uit
Oirlo, Castenray, Venray en omstre
ken in staat werd gesteld, om de
verre reis naar bet Oosten te kunnen
bekostigen.
Ik wilde nu vanuit het verre Oos
ten nog enkele woorden tot u richten,
vooreerst om allen te samen en een
ieder in bet bijzonder, nogmaals te
bedanken voor de goedhartige «n
gulle gastvrijheid, mii in de dagen
voor mijn vertrek betoond, maar
tevens ook om al mijn vrienden en
weldoeners een hartelijk en «Zalig
Nieuwjaar' toe te wenschen.
Moge dit nieuwe jaar voor u allen
een voorspoedig en rijkgezegend
jaar wezen, moge Gods zegen rusten
op eenieders ondernemingen, en dat
dan Zijne zegenende vaderhand, over
U allen bljjve uitgestrekt. Zoo moge
dan de Gever van alle goeds U
rijkeljjk vergelden, wat gij toen voor
een armen missionaris bebt afgestaan
Beminde vrienden, het is mijn
hartewenscb, dat het U wel ga,- en
als ik in mijn gebed Gbds zegen voor
U vraag, dan is het op de eerste
plaats een bede om welvaart en voor
spoed. Maar als onze Lieveheer
kruis en beproeving voor iemand van
U heeft weggelegd en die komen
vroeg of Iaat in iedere familie
dan kan ik niet het tegenovergestelde
voor U vragen, dan is het de bede
om geduld en gelatenheid In beton»
geluk, de bede om berusiing in de
beschikkingen der Goddelijke Voor
zienigheid. Dat is immers dan het
beste, want de gelijkvormigheid van
onzen wil met den goddelijken,
brengt ons steeds dichter bij God, en
God nabij te komen en Hem te ba-
zitten is bet hoogste, wat de mensch
bereiken kan, het doel waarnaar alle
menschen moeten streven. Dat allen
dan dat doel bereiken is mijn harte-
De inval der Framchen in 1792
Oob, dat was see gelukkige lijd voor
meaater Marlen geweest 1
Een dar kanunniken der kathedraal
vatte genegenheid op voor den aoon van
dan klokkenist en wilde hem aoo wat
Latijn leeren maar de knaap bad geen
mat, en het verbuigen en vervoegen kwam
met zijn levendigen geeat niet overeen.
Ala koorkoaap had men den wilden
Hqibert reeds moeten wegzenden, om den
wijn der ampullen na de duiten van den
offerblok niet langer, als bij tooverelag te
laten verdwijnen.
Evenmin kon hij als zanger gebezigd
worden. Do muziekmeester der kathedraal
verloor zijn geduld en op zekeren dag
kwam Hmb, met gevaarlijk gedrnieoh, nit
de repetitiekamer gerold, waaraohijnlijk
omdat hij binnen een kraohtige voetzool
gevoeld had.
Zoo wat intnaeohen de knaap Jongeling
an Blond-Marieke zestien jaar geworden
zij was een lief blanweogje met een rein
an zuivsr hart, en bad, wat nog al kiinkt,
aaa aardigen etui ver in den spaarpot, die
later door een paar erfenisaen nog moaat
vermenigvuldigd worden.
Ta dien tijden dacht Herman Link er
aan, van die twee een paar te maken.
Da manaob wikt an Qod beschikt I
weusch en lk zal niet vergeten in
mijn gebed dat alles aan den goeden
God te vragen. Neen, ik zal niet
vergeten in mijn gebed aan u te
denken. Venray zal ik nooit vergeten
OirloCastenray blijft in mijn hart
geschreven.
Misschien zullen mijne lezers wel
heel graag enkele woorden over mijn
reis naar Ned. O.I. en onze missie
aldaar vernemen.
Toen ik in 't begin van Juni Girlo
verlaten had, ben ik, na nog enkele
dagen in ons Missiehuis te Teterin-
gen bij Breda vertoefd te hebben,
met nog vier andere missionarissen
over land naar Marseille vertrokken.
Onderweg vertoefden wij nog een
paar dagen te Lourdes, om daar
den zegen van onze lieve Hemelsche
Moeder, over onze reis en toekom»
stigen werkkring af te smeeken.
Op 22 Juni gingen we te Marseille
scheep en na een zeereis van ruim
een maand, zetten we 28 Juli te Ba>
tavia voet aan wal.
We waren dus reeds in Indië,
maar lang niet op de plaats van be
stemming Het duurde nog geruimen
tijd tot de eerste gelegenheid kwam,
om verder te reilen naar de Kleine
Soenda-ei'anden.
Een der schepen die geregeld op
de eilanden varen, had bij een vorige
reis een brandongeluk gehad en
moest eerst hersteld worden. Zoo
moesten we wel gedwongen drie
weken op Java doorbrengen, in
plaats van anders slechts een enkele
week.
We maakten daarom de reis door
Java per spoor en hadden zoo ruim
schoots de gelegenheid om het over
weldigende natuurschoon van Indië,
zoowel van nabij als van verre uit den
trein te bewonderen.
Gedurende de dagen van ons ver
blijf op Java, maakten we gebruik
van de gulle gastvrijheid der Zeer-
eerw. paters Jezuïeten,
Op 17 Aug. konden we te Soera-
baya (Java) weer aan boord stappen
en na vier dagen, op den avond van
21 Aug. lagen we voor anker in de
baai van Endeh (eiland Flores) nog
een uur gaans verwijderd van de
hoofdplaats onzer missie Ndona.
Zoo waren we dan eindelijk na
een reis van ruim twee maanden op
de plaats onzer bestemming.
De andere missionarissen, waar ik
mee gereisd had, vertrokken al spoe
dig ieder naar de hun aangewezen
Meester Marten had den jongen de lessen
der schilderschool willen doen volgen, en
hem tot een dar glories van de aloude
St Lucnsgilde maken.
Maar neen, dat ging ook niet. Beurte
lings was Huib letterzetter, diamantslijper
maar straatslijper het meest. De oude,
brave klokkenist weende er in stilte om,
dat zijn zoon niet mver. als vroeger, op
den toren kwam Herman betreurde 't.
dat bfj des avonds niet meer op de steenen
bank voor het huis gezellig kwam praten
maar Hnibert had den geest des tijds
ingezogen. Hij bezoobt de tooneelvoorstel-
liegen der reizende tooneeltroepen; bij ging
heimelijk naar de herberg, hstgeen destijds
den jongeling beneden de twintig jaar als
een schande werd aangereksnd kortom,
Huib Davits genoot in de wereld doorzijn
gedrsg den eerbied niet, dien zijn vader,
door een onberispelijke» levenswandel,
zich had verworven.
Meester Link moobt dan ook, onder
staatkundig en maatschappelijk opzioht,
min of meer hervormingsgezind zijn
dooh aan een zoo vroegrijpsn knaap gal
hij zijn dookter niet.
Zijn Marieke was 's vaders liefde, zijn
leven zij was zijn eenig kind. Op haar
had zich, sedert den dood der moeder, al
de liefde des vaders vereenigd en in
zijn ouden dag zou Herman Link, met een
onrustig hart Msrieke's tozkomet moeten
inzien 1
Die joogen zal een vissoher in troe
bel water worden, zeiden de buren, en ze
trokken den neus op voor den pirouetten-
mak er-
't Was anders een flinke gesel, die
Huib Davits 1 Het bruine baar stond bem
standplaats,mijn persoontje bleef te
Ndona, ofwel om in dit gebied te
blijven, of om later naar een andere
streek der missie te worden gezonden.
Het eerste werk dat nu aan de
beurt kwam, was de studie van de
Maleische taai.
Deze taal is de omgangstaal der
ontwikkelde inlanders, en daarom
moet de missionaris juist die taal
goed kennen.
Verder heeft iedere landstreek nog
een eigen taal. die men moet leeren,
als men voor een bepaald district te
zorgen heeft. Dit laatste is nu nog
niet bij mij het geval, en ben maar
aldoor bezig met het Maleisch, De
jongens onzer standaardschool kan
ik nu reeds tamelijk goed verstaan.
Of ik echter binnenkort een eigen
standplaats krijgen zal, weet :k nog
niet, voorloopig blijf ik nog te
Ndona. Slot volgt.
VENRAY—DORP
Zaterdagavond hield de afdeeliog -Dorp'
hare aigemeene vergadering. Rnim kwart
over zee opende de voorzitter, de beer Th
Miohela, de vergadering met den ohriste-
lijken groet, heette allen welkom en her
innerde er aan. dat Maandag de jaardiecat
voor de overledenen zal gebonden worden,
waarvoor by trouwe opkomst verzoekt,
Met een enkel woord herdacht by bet
overlijden van d»n geest* adviseur, wijlen
paatoor Ratten en stelde aan de vergadering
voor om op een nader te bepalen dag eene
plechtige zielemis voor den overledene te
doen opdragen. Dit vond algemeen byval.
De voorzitter deelde mede, dat ïd eene,
met de besturen der overige afdeelingen
gehouden vergadering, de nog toopende
zaken geregeld zyo. 'zoodat im allee nit
elkaar is en ieder het hem toekomende
aaDdeel is toegewezen.
Na bet overladen van den bedrijfsleider
den heer M. v. d. Linden, heeft diens
broeder de zaken tot beden tot voile tevre
denheid waargenomen. Deze geeft een
overzicht over de in bet afgeloopen jaar
gedane inkoopen.
Vervolgens geeft de heer B. Kinyaen
een overzicht over den fiaantieelen totstand
Inkomsten f 605 15. U tgaven f505. Batig
saldo f 100,15.
Hiervan moet 6ohtor af een nadeelig sal
do 1919 van f 35,03, doob er komt bij eene
ryksuitkceriDg van f 142, zoodat er tbaos
voor het eerst eens iets noemesswaardig
in kas is.
De voorzitter wijst er op, dat hierbij
niet is inbegrepen de paarden- en veever
zekering. Hiervoor zal over eenige wekeD
eene nieuwe vergadering worden uitge
schreven. Wegens ziekte van den seore
taris is hierin eanigeo sokters'&od geko
wild op bet hoofd zijn oog was glinste
rend. maar wel wat donker beschaduwd
zijn gelaat w»s eenigzins gebronsd en dat
maakte het oog nog vlammender.
De uitdrukking van zijn gelaat beviel
eobter niet er was, soberp toegezien, iets
loeosch in zijn oogslag en op zyne lippen
speelde een spotaobtige glimlach.
Ja. zoo zag vader Davits hem nu weer
voor zich staan, en de arme man keerde
het hoofd om bij wilde dat beeld niet
langer voor ziob zien want dien zoon,
dat eenig kind, bad bij eens gevloekt
doch in zijn bart had hij hem ook, sedert
lang reeds, vergiffenis geschonken.
II.
Op den straatweg, buiten de Kippen-
poort, verscheen een trompetter, die.
binnen de poort gelaten, reobt naar het
stadhuis reed, om, namens den Fransohen
bevelhebber Lamarliére, de vesting op te
eisoben.
Bet volk borrelde aan alle kanten stegen
en zijstraten nit, en vergezelde den trom
petter als in triomf.
Een koning had zioh geen bétere intree
kunnen droomen dan die onbekende, wiens
naam zelfs niet eens is bewaard gebleven.
Leve de verlossers 1 weerklonk bet
alom. Leve de Fransoben 1
En die kreten galmden onder die poort
waar de Fransoben eens door de bnrgsrs
van Antwerpen als bonden werden dood
geslagen, en boven welke, ter eeuwige
gedachtenis nog te lezen stond
AUXILIUM SUIS DEUS.
Honderden havelooss straatjongens dan
sten builend, schreeuwend, op hunne
men.
Vervolgens wijst de voorzitter er op, dat
bet hoofdpunt van beden avond is de ver
kiezing vao een nienw bestuur.
Het oade bestuur beeft gemeend zijue
plaats aan jongere krachten te moeten af
staan. Ook is volgens de berstens statuten
dit de eerste 2 jaren niet meer herkiesbaar*
Het bestuur beeft daarom een lijstje van
oandidaten opgemaakt, dat de voorzitter
voorleest.
Het bestaar bestaat uit 7 leden, waaraan
wordt toegevoegd een bedrijfsleider, die
eobter door het bestuur wordt benoemd.
Na voorlezing der oaodidaten meenen
de heeren J. Jannen en Drossen, dat het
lidmaatschap van het bestuur onvereeoig-
baar is met bet lidmaatschap van den
Tainbouwbond te Leunen.
De voorzitter aoht zulks best mogelijk,
het gebeurt vaak dat verschillende ver-
eeoigingeo band in baud gaan met elkander
of de besturen tarnen raadplegen.
Verschillende op de lijst gsplsatste oan
didaten wenschen niet in aanmerking te
komen.
De beer Jan Poels, ter vergadering aan
wezig, neemt hierna bet woord.
Hij wijst er cp. dat gedurende ds oor
logsjaren weiDig of niets door den Bond
is mtgeriebt kunnen worden. De tijden zyn.
tbang aan hst veraaderen en er zal veel
werk komen. Wij moeten daarom hebben
een joog en krachtig bestuur. Daarom
moeten degenen, die mede kannen werken
niet bedanken. Het is niet genoeg alleen
voor zichzelf te zorgen, neea men moet ook
werken ten algemeenen natte.
Hij herinnerde atn de grootsobe plannen
die wijlen pastoor Rutten met den boeren
stand voor bad en spoorde daarom nog
maals aan niet te bedanken voor bestuurs
lid, doch ziob eene eventneele ksnze ts
laten welgevallen.
Hierna werd overgegaan tot stemming.
De voorzitter herinnert er aan, dat eerst
7 leden gekozen moeten worden eo later nit
deze een voozcitter
Na afloop bleek, dat bet nienwe bes'uur
als volgt was samengesteld
M. Wismana met 57 stemmen. J. v. d.
Mnookbof (Engel) 55. V Pyla 52, M.
Goumans Nienw Huis 5lt Gieseo Veltum
38. Dribbels Hoebert 35, A. Drossen
Heijde 28.
De voorzitter wenscht de gekozenen pro
fioiat en boopt dat zij hunne beste kraoh
ten aen den bond mog6n wijden.
De beer Droeesen aebt bet lidmaatiobap
niet vereenigbaar met ziju lidmaatschap
Tuinbouwbond Leunen.
De voorzitter en de beer Tacken zien
hierin geen bezwaar, zij wijzen op bet nut
der samenwerking in sommige gevallen.
De beer M. Wismans vraagt wat Droeaeo
het hoogste sobat, tntn- of landbouw
Ook de seoretaris Krnysen wijst op bat
onderling voeling houden.
De beer Droesen zegt dat bij, nu bij ziob
met den kanatmeetbaDdel inlaat, de be
noeming niet kan aannemen.
De voorzitter deelt daarop mede, dat
volgeDS bet verkregen aantal stemmen de
beer G Wismans Heijde alsdan tot be
stuurslid is gekozen.
Deze we'gert. als ▼erkeerende in de
klompen voor den trompetter, lier als zij
waren. den generaal der Fransoben den
weg naar bet stadbu:a te wijzen.
Wat werd bij bewonderd door oud en
joDg, door burgers en dienstmeiden, die
trompetter, op zijn mager wit paard,
zonder sabel en een zakbaod voor toom 1
Sobavnitaobtig zag bij er integendeel
uit, evenals zijn ros maar tocb vond
men paard en i niter bewonderenswaardig
schoon.
Herman Link stond op de Groots-Markt,
bij gaf bet sein om met den boid te
zwaaien en den eersten verlosser te be
groeten, die den voet in de oade veste
zette.
Dat zag meester Marten niet, die nog
altijd op de galerij van dec toren stond
maar kort daarna steeg er een geweldig
gedrn'a tot bem op.
Duizenden meoeoben wemelden in de
straat in de vensters, op de daken,
overal zaten groepen maonan, hingen
grotpen straatjongens aan de takken,
Daar waa bet een bijenzwerm beneden
op den grond waa het een mierennest.
In bet midden van die beweging zag
Marten Davits eene rij van tien koetssD,
en raadde bet wel dat in deze de wet
houders. de wijkmeesters, de hoofdmannen
der poorters, de dekecs der ambaobten
gereten waren gereed, om den vreem-
deliog in triomf binnen de wallen te ge
leiden.
Maar nog trotsober en woeliger werden
de straten, want nn kwamen de gilden en
burgercompagnieën, met vliegend vaandel
en slaande trom, opdagen al de man
schappen droegen rood, wit en blauwe
kokarden de Fransobe kleuren. De
zelfde omstandigheden als den beer Droeven
eveneens de benoeming aaD te oemen.
De beer Droesen stelt voor bem m de
gelegenheid te stellen eerst overleg te
plegen met bet bestuur van den Tainbouw
bond, bij zal morgen echter zijne beslissiog
mede deelen.
Aanvankelijk had de voorzitter hiertegen
geen bezwaar, doch wijl bij nader inzien
bleek, dai men alsdan in;de onmogelijkheid
verkeerde, om een nieuwe voorzitter te
kiezen, moest dit voorstel vao de band
worden gewezen,
Als opvolgende oandidaten waren aan
gewezen de beeren Derks Veltnm en Tak
ken zoon.
Bij aoclamatie werd de beer Jac. Derks
gekozen.
Vervolgens werd overgegaan tot ver
kiezing van een voorzitter en een secetaris
Werd gekozen tot voorzitter da boer
Pyls met 54 en de heer Krnysen tot
seoretaris met 61 stemman.
De voorzitter feliciteert den beer Pyls
van harte met syne benoeming.
Het is eene goede keuze welke er
gedaan is. De nieuwe voorzitter is een
jonge flinke kerel uit één stuk, die, de
heer Micbels ie er zeker van, al zyne
energie zal aaowenden om den bond tot
booger bloei te breogen.
Hy boopt, dat de beer Pyls eendraob-
tig met bet bestuur zal samenwerken,
gelijk by 11 jaren lang gedaan beeft
De hear Pyls brengt op de eerste plaats
voorzitter dank voor zyne waar
den
deerende woorden, vervolgens aan bet
bestuur en de leden voor de op hem uit-
gebrsobte stemmen.
Hy beeft s'eeds veel respeot gebad voor
den Landbouwbond. maar tooh aarzelt by
de zware taak van voorzitter op zyne nog
jeugdige schouders te nemen. Maar tocb
zal by zyne zwakke kraohteD gaarne stel
len ten dienste van den bond, omdat by
tot zyn 26e jaar steeds boer geweest is.
Hoewel opgenomen onder Venray's burgerij
it by toch altijd boer gebleven. In de
eerite plaats hoopt hy op steuu van den
heer Ktuyieo, den geaebten seoretaris.
vervolgeve op de medewerking van alle
leden, ook die van de Heyde, watt wat
gepresteerd wordt, geschiedt niet door bet
bsstuur alleen, maar door alle leden.
Veel is er nog door den bond tot stand
te breagen, hjj wyet op de door wijlen
pastoor Rutten opgerichte boerinnenscbool,
eo dient plannen voor de toekomst.
Hy zal de functie van voorzitter san-
nemen, maar rekent op den steno van bet
oud bestaar. met den oud-voorzitter als
adviseur.
De heer Th. Miobeli brengt den ruaweo
voorzitter daok voor zyn genomen besluit
by deelt mede. dat er reeds mst den secre
taris afgesproken is om ten allen tyde het
nieuwe bestuur behulpzaam te zyo by bet
moeilijke begin.
Nadat de secretaris Kruysen de ver
gadering dank bad gebraoht voor zijne
herbenoeming, het oude bestuur dar k bad
gebracht voor zijne prettige samenwerking
en teo slotte de hoop had uitgesproken,
insgelijks met het nieuwe bestuur te mogen
samenwerken, eloot de voorzitter de ver
gadering met den ohristelyken groet ten
9 uur.
burgers hadden ze op bunoe boa den. do
vrouwen op bare borat, de straatjongens
op bunne havelooze kleeren. aan bnone
gescheurde mutsen of op stokken vaatge-
bcobt.
t Was feest, men zag bet wel, de gan»
sche stad door, en zy die met een loenscb
oog den intocht volgden, zwegen en ver
borgen bun misnoegen.
En nu begonnen eensklaps de klokken
in den toren te spreken tij klonken laid
en vroolyk de verlossers te gemoet, en
daagden om zoo te zeggen de Oostenrijkers
uit, die het kasteel nog in buoue macht
hadden.
Voor de burgers tongen de klokken een
elkomstlied voor de Vygen was bet
een doodsgeloi.
Kort daarna keerde de stoet langs de
Kippenpoort terng.
De afdeeliog van generaal Lamarliére,
brak eensklaps het geïmproviseerd kamp
op en richtte zich naar de stad.
De Fransohe generaal, die er nog zoo
opgepronkt niet uitzag als een Oostenryk-
sche korporaal, droeg de bem aangeboden
atadesleutels aan een strik van driekleurige
linten op de borst.
Een eskadron huzaren en jagers (e
paard opende den stoetvelen van die
uitere hadden geen zadel op bun paard
by velen verving een stuk koord deu
teugel, zooals wy reeds by den trompetter
zegen.
En daarop volgde bet Fransobe voetvolk
- de havelooste troep dien ooit bet woel*
zieke Parys bad voortgebracht.
Bandieten waren bet 1