Plicht boven alles.
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Dit nummer
bestaat uit twee bladen.
De Brandstoffencommissie
Nederland's steenkolen-
voorziening.
FEUILLETON
De bomaanslag le New-York.
Gemengd Nieuws.
Zaterdag >6 September 1920
41e Jaargang. No 39
PEEL EN MAAS
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
b(j vooruitbetaling 95 c.
fzonderl. nummers 5 c.
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS DER
ADVERTENT1EN
van 1—6 regels 45 c
elke regel meer 7$ c.
maakt bekend dat de kaarten voor groote
gezinnen nog kunnen worden afgehaald
Maandag en Dinsdag 27 en 28 Sept. e.k.
ten kantore der Distributie voor hen die
ingeschreven zyn by de handelareD van
Gerveo, Gossens, Verriet Lucasseo Leunen
en Boerenbond Ooat ura.
Voor de Boerenbonden Oirlo en Merselo
zyo se verktijgbaar bij de reep actieve
secretarissen Zondag 3 Oct. e.k.
Kaarten voor kamerbewoners worden
u tg'geven ten kantore der Distriba ie op
Woensdag 29 Sept e k.
Opplakbladen en maandstaten inleveren
Dinsdag 28 September e.k.
Opgaven voor brandstof voor klein-indus
Iris worden ingewacht voor de maand
October a.8. uiterlijk. 27 Sept. e.k. des
voormiddags tusscben 9 en 12 uur.
Na dien tijd kuoneo voor die maand
geen opgaven worden aangenomen.
De minister vac landbouw heeft
het Voorloopig Verslag der Eirste
Kamer beantwoord betredende het
wetsontwerp tot uitbreiding van het
Staatamijnveld.
De meeniDg van die leden, die
ernstig bezwaar hadden tegen ver»
dere uitbreidiog van het staatsmijn»
veld, kan hij niet deelen. Hij meent
dat juist iu de tegenwoordige tijden
nu het er boven alles op aankomt
de ontginning van de Limburgsche
mijnvelden met de Uiterste kracht
Op te voeren, aan mijnontginDiog
door den staat belangrijke voordeelen
verbonden zijn. Immers alleen van
het staatsbedrijf kan verwacht wor»
den, dat het. ook al mocht het tegeD
de fiosncieale belangen van het be»
drijf in engeren zin indruiscben, de
productie tot eiken prijs zal opvoeren.
De ervaring heeft bovendien bewezen
dat de staatsmijDeD in staat zijn op
buitengewoon snelle wijze haar pro
ductie op te voeren. Wat nu in»
zonderheid het in exploitatie brengen
van het mijnveld bij Vlodrop betreft
zijn de staatsmijnen het meest aange
wezen om aldaar de mijn in den
kortst mogelijken tijd tot prouductie
:te brengen. Het staalsmijnbedrijf is
het eenige hier te lande, dat over
er varing op het gehied van de be»
veiligiogsmethode hij het aanleggen
van scbachteD beschikt.
Wat de ontginning der mijnen
betreft merkt de minister op, dat
sinds het einde van 1914 al het
I mogelijke is gedaan om de produc»
j tie der bestaande mijnen tot bet
uiterste op te voeren,
i De feiten, dat de staatsmijnen
haar productie gedurende de zes zoo
moeilijke oorlogsjaren zagen verdub
beien en de particuliere mijnen een
toename van 50 pet. mochten boeken
terwijl het personeel bij de staats»
mijnen met 171 pet. en bij de par»
ticuliere mijnindustrie met SO pot.
toenam, getuigen van een kraebts»
inspanning en eeD beleid, die zeker
aanspraak kunnen maken op groote
waardeering. 1
In verband met de groote toe.
neming van arbeiders bij de mijnbe
drijven is het wenschelijk de nieuwe
mijnen aanvankelijk niet op een al
te kleine oppervlakte te zamen te
driDgen. Deze gedachtengang noopt
de minister het mijnveld Vlodrop,
dat op tamelijk grooten afstand teD
noorden van de mijn Maurits ligt,
te gaan ontginnen.
Zulks belet niet, dat uit den aard
der zaak in afzienbare toekomst ook
de Dog te maken mijneD in het oude
8taaismijnveld zullen moeten ter
hand genomen.
Onmiddellijk Da zijn optredeD
heeft de minister er zich rekenschap
van gegeven, of er voldoende aan»
wijzingen waren, dat er nog in
andere deelen van het land dan waar
thans mijnen in aanleg of in exploi»
tatie zijn, met kans op succes naar
kolen zou geboord kunnen worden.
De aandacht is toeo gevallen op het
gedeelte van Zuid»Limburg. dat ligt
ten zuiden van den Aken Maastricht»
schen spoorweg, terwijl de boringen
die in het belang van de kolenvoor»
zieciDg van ons laod ondernomen zijn
10
Mevrouw Van Bom komt ook vroeg
•n Truus ook,'en nog meer kennissen, en
nu beeft Eduard een bysonder talent, om
bet gezelschap aardig bezig te houden. Ik
aal je niet langer ophouden, want anders
wordt bet van avond nog laat eer je'klaar
bent."
Toch niet, mama, die paar regeltjes
syn gauw geacbreveD, en met myo bloe
men ben ik al flink opgeschoten.
Mevrouw Veratraaten knikte baar doch
ter vriendeiyk toe en ging de dear uit.
Clara was gelukkig. Haar zoete boop
was verrold zy bad nog gevreesd, dat
baar oudere bezwaar zonden maken tegen
baar huwelijk met Eduard, maar toen
deze om baar band kwam vragen, badden
ty bem geantwoord, dat Clara's wenscb
pok bun wenscb was, dat zy niets anders
worlangden, dan bun kind gelukkig te
sien. O. hoe dankbaar was Clara kaar!
oudera geweest, met boeveel vertrouwen;
bad t^j baar kleine, b'.anke hand gelegd in j
die van Eduard, met blijde boop hemiD de!
flinke mannelyke, trouwe oogen geblikt, j
Morgen sou baar verloving bekend wor-j
den gemaakt aan de goede vrienden en be-,
kenden, die waren genoodigd. Mevrouwt
in de nabijheid van "Winterswijk,
aanleiding gaven om de vraag onder
de oogen te zien, of in de streek ook
met succes kolen zouden te winnen
zijn. De noodige gelden voor deze
1 boringen zijn door de wetgevende
macbt toegestaan.
Zonder vooruit te willen loopen op
de vraag, welke wijze van beheer
zal moeten gekozen worden voor de
mijnen, die zullen geprojecteerd wor»
den, indien bovengenoemde boringen
tot gunstige uitkomsten aanleiding
zouden geven, acht de minister het
gewenscht, de mijnveldeD, die in de
naaste toekomst voor exploitatie in
aanmerking komen, van staatswege
te doen ontginnen
Kan men later wellicht het tempo,
waarin de kolen* inning in ons vader
land zal worden ontwikkeld, eenigs»
zins verlangzamen, bij de tegenwoor
dige constellatie dient voor alles de
vraag onder de oogen te worden
gezien Hoe maakt Nederland zicb
binDen den korst mogelijken tijd ten
opzichte zijner kolen onafhankelijk
van het buitenland Nu spreekt het
wel vanzelf, dat, waar een volkomen
groutileerd bedrijf ter beschikking
van den staat is. dat in zijn dienst
heeft een staf van zeer ervaren inge»
nieurs en verder personeel, het zaak
is, van de krachten van dit bedrijf
gebruik te maken. Elke nieuwe mijn
onderneming zou de leerschool nog
moeten doorloopen, die het staats»
mijnbedrijf reeds heeft doorgemaakt.
De wenscb, om zoo snel en krach»
tig mogelijk de steenkolen winning
door te zetten, heeft de minister ook
geleid tot het besluit om te trachten
de Dominiale mijn, die tot 1945 aan
de Aken»Maa8trichtsche Spoorweg»
maatschappij is verpacht, weder bij
den staat terug te brengen. De aan»
bieding van een koopprijs van drie
millioen gulden, waaromtrent vol»
komen overeenstemming met de
directie van de maatschappij ver»
kregen was, werd echter door de
aandeelhouders dier maatschappij
verworpen.
De minister meent, dat in 1930
de gebeele productie der Nederland-
sche mijnen zal kunnen zijn opge»
voerd tot 61/2 millioen ton. In hoe»
verre Nederland dan ten opzichte van
zijn kolenvoorziening onafhankelijk
Van Bom wist bet. die bad baar reeds met
baar gulle hartelijkheid gefeliciteerd, en
aan Traus bad zy het geschreven zy kon
,.de volheid van baar geluk niet tot den be»
.paalden dag voor baar beste vriendin ver-j
-borgen bonden. Maar overigens wist bet
.niemand, en met voldoening stelde Clara
jloh de verwondering der genoodigden voor,
als haar vader ban het heuglijk nieuws
zou meedeeleo, en de g*lukweD8cheo, die
tij zou hebben in ootvaüggt te nemen,
Het zou morgen een heerlijke dag voor haar
zyo, een van de mooiste vac haar leveD
Zoo vol van deze zonnige gedachten, nam
«ij een velletje postpapier om aan Eduard
te sohrijven. Hy zou baar verzoek Diet
weigereD, hy zou bet prettig vinden dat zy
hem voor den boelen dag uitnoodigde.
Zeker hiervan, sohreef zij een paar vrien
delyke, bartelyke regeltjes, on toen zij
klaar was, liet zij dadelijk Kees den brief
naar de post brengen.
Den volgeodeD morgen zat de ingenieur
aan rijn ontbyt, toen syo hospita bem een
brief bracht. Hy herkende de hand van
Clara op de enveloppe en sabeurde ze
haastig open. Eéa oogeoblik bad by een
vreemd voorgevoel, iets of bem 'n ongeluk
dreigde, maar toen by bet briefje gelezen
bad, klaarde zijn gezicht aanstonds op.
Ik kan Diet weigeren, zei bij by
zichzelf. neen, dat gaat niet.
Haastig at hij «ij0 broodje op, telkens
weer bet briefje in de band nemend, om
Daar bet regelmatige, fyne schrift te kijken
en de vrieodelyke woordjes te herlezen,
die zyn bem schreef. Zij bad reeds zulk
eeD macht over bem, hij voelde bet wel.
en boog daarooder gaarne bet hoofd. Zij
bad even gezinspeeld op de gewichtige ge- jj
beurteni8 van dien avond, op baar bii]de
hoop. baar geluk.I
Ja, ik zal haar gelukkig mafeeD, zei
by tot zich zelf, enkel voor baar leven
Zij zal mijn loven vermooien, zy zal de 'a
zonneschijn zyn, waarin ik my zal koes-j
teren. Ik bad zooveel geluk niet durven
verwachten, en soms is bet my nog, alsof
alles een droom is. waarop een bang ont
waken zal volgen, also! mijn geluk op
wreede wyze zal worden verstoord
Hy schudde krachtig boofd, om die ge
dachte te verdry ven, Willem beeft ge
lijk. ik ben te zwaartiileod, ik zie overal
ssbaduw waar Diets dan licbJt is. Waarom
zou God my ook bet geluk ontnemen, dat
Hy mij iD Zijn goedheid geschonken heefc
6D waarvoor ik Hem nooit dankbaar ge
noeg kan zyn
Zoo zicb moed insprekend, stond hij op
Ik heb nog tijd in overvloed voor deD
trein van halfoogen. Maar plotseling viel
hem iets in. Vandaag moet het yter
komeD. Dqt moet ik eerst zien, anders kaD
ik niet weg. Onmogelijk I Maar misscbieD
is bet al aangekomen. Haastig SDelde bij
de trap af en begaf zich met vluggen stap
naar het werk, terwyl onderweg allerlei
vreemde gedaobteD by bem opkwameD. die
bij tevergeefs uit zyn geest trachtte te ver
bannen. Hy kou aan die obsesai9 niet ont
komen, ze achtervolgde hem meedoogenloos
God, God, sta my by. kreunde by.
EeD oogenblik later vond bij zich kinder
achtig, zyn vrees belachelijk, maar de
obsessie keerde steeds met meer aandrang
terug.
Het yzer zal er om éóa uur zyn mijn
heer. zei een der bazen,
Heel goed, antwoordde de iDgeDieur,
die zyo ontroering niet wilde laten b'jjken
doch voelde, dat by bleek werd. Bij ging
Daar zyn loods, en daar a&Dgekomen. liet1
by zicb op eeo stoel neertinken.
Het is gedAaD mompelde bij, Mijn;
voorgevoel zal my niet bedriegen. Ik mag
niet weg neen, ik kan niet Myn pliobt
gaat voor alles. eD dien zal ik vervollen,1
ook al moest myo hart verscbenrd worden
en ik er er onder bezwijken.
Dcob daar rees Clara's beeld voor Lem
op. Zy scheen hem toe te wenken. Welk
een teleurstelling zou bet voor baar zijn
indien hij baar verzook niet inwilligde. En
was bet eigenlijk geen gril van geen styf»
boodigbeid, die bem deed hesluiten op bet
yzer te wachten Was bet wantrouwen,
dat by bem opkwam, wel gemotiveerd
zal zijn van het buitenland, hangt
natuurlijk al van het te wachten ver
bruik. Hierover kunnen zeer ver»
schillende beschouwingen gehouden
worden.
De minister meent, dat er reden
is te veronderstellen, dat het kolen»
verbruik zeer belangrijk zal blijven
beneden dat van voor den oorlog.
Immers het is nauwelijks aan twijfel
onderhevig, of de zoo belangrijke
verhoogiDg van den kolenprijs moet
noodzakelijk aanleiding geven tot be
zuiniging. Niet alleen dat zulks het
natuurlijk gevolg is van deze prijs»
stijging, maar bovendien ontwikkelt
zich de techniek in een richting om
al het mogelijke te doen ter bevor»
dering van een minder verbruik van
kolen. Reeds de ontwikkeling van
de electriciteitsvoorzieDiog wijst in
die richting. Bovendien hoopt de
minister door de instelling van een
rijksinstituut tot bevordering van de
brandsloffoneconomie ook van re»
geeringswege het noodige te doen
geschieden, opdat de kolenconsump-
tie zooveel mogelijk zal worden be»
perkt. Rekende men, dat in verband
met bovengenoemde maatregelen het
kolenverbruik constant zou blyven.
dan zal Nederland in 10 jaar ten
opzichte van de kolenvoorziening
onafhankelijk zijn. Het spreekt ech»
ter vanzelf, dat in dit opzicht ver»
schillende veronderstellingen reden
van bestaan hebben.
Omtrent deze misdaad wordt nog uit
New York gemeld
Thans is vastgesteld dat tegen bet mid
daguur een sleeperswagen met booge zij
kanten onbeheerd werd gelaten vlak voor
bet gebouw vao de Amerikaauscbe gebat»
k'gt en trgoDovar de Morgaobank. De
trottoirdrnkte in Broadstreet bad baar
hoogtepunt bereikt. Een mrirgte klerken
en typ sten overstroomde de Deuwe straat,
toen de oniplofflog plaats bad.
Honderden personen werden letterlijk
tegen deD grond geslagen cn op hen daalde
van de reuaaebtige twintig verdiepingen
hooge gebouwen een regen van vlymscberpe
glasscherven neer, waardoor eenige per»
souen onmiddellijk werden gedood.
Het aantal dooden bedraagt 31. onder
wie ko'.onel Charles Neville en de bankier
Mc. Clure. Het aantal gewonden is legio
Ongeveer tweehonderd hadden medische
Mocht by zyn aanstaanden sohoonvader
den vader van Clara, verdenken O, als
zy bat w-8% zou zy Diet meer van hem
kuoDen bonden.
Zoo sprak een stem in zija binnenste, en
die stem maakte indruk op bem. Maar
telkers re68 weer de twijfel op NeeD,
ik kan. ik mag niet gaan. Ik zou geen
rus* hebben, ik zou den heeleo dag achter
volgd worden door vreei en angst. Aan
my zelf en aan Clara moet ik bet offer
breDgen om te blyven Als ik mij zelf over
tuigd heb van de ongegrondheid vau myn
twijfel zal ik gaan. niet eer.
De ingenieur begreep inlusscheu, dat hy
het biiefje van Clara Diet onbeantwoord
kon laten. Zy zou. deed hy dit, natuurlijk
meenen, dat by aan baar verzoek zou
voldoeD, zy zou hem verwachten en bitter
teleurgesteld worden. Voor een brief was
b6t te laat, by zou dus telegrapheeren.
Maar wat f Deze vraag bezorgde hem veel
hoofdbrekens. Ten slotte bad hy bet op
papier gebracht Haitelyke gelukweD
scben. Tot mijn spijt kan ik onmogelyk
voor vaD avond komen
Toen by deze woorden overlas, klonken
ze hem koel toe, maar by wist niet meer
wat er aan te veranderen by kon toch
niet da reden van zyn wegblyven opgeven.
T- Het moet, zei by, zicb vermannend, en
zijn boed nemend, sloeg by den weg naar
het telegraafkantoor in. Toen by bier zijn
telegram bad afgegeven en deD terngweg i
aannam, kwam er eeD gevoel over bem,:
alsof by met dat telegram Clara zyn af-
scheid bad geschreven, alsof bet du fus-
scben hen uit was. Een snik steeg uit zyn
borst op naar zyn keel eD bleef daar als
een propeitteo. By bief bet oog naar den
Hemel en bad God om uitkomst, om hulp,1
en indien het vreeselyke moebt gebeuren,
om kracht en sterkte, ten einde niet te kort
te 8obieten in de vervulling van zyn plicht.
Na deze inwendige akte van overgeving
hulp uoodig en dozycen liggen in de hospi
talen.
Niet éóu van de groote financiers van
Wallstreet werd ook maar gekwetst; alle
slachtoffers zijn gewone zakenlui of make
laarsbedienden en stenografen.
Toen de correspondent ter plaatse kwam
stouden daar een tiental meipjes, lypisten
en klerkeq met gewonde banden eD gezich
ten de verwoesting aan te staren. Veel
bloedplekken lagon op de straat, die bezaaid
was met hoedeD en stukken kleeren Da
lyken waren gelegd op de stoep van Mor
gan's boreau.
Om middernacht bedroeg bet aantal der
herkende dooden 24 en dat der onbekende
5 In het hospitaal bevinden z:ch 126
gewonden, waarvan vele niet «allen her
stellen, tal van anderen worden thuis be
handeld of in ziekenbnizeD.
De schade wordt geschat op 3 millioen
dollars, terwyl effecten, wier waarde cp
300.000 dollars wordt geraamd vernietigd
of op straat verloren zyn door gewonde of
door een paniek bevangen kasloopers.
Het departement van bmneulandscbe
zaken ia overtuig! dat de ontploffing is
verooriaakt door een nnrwerkbom geladen
met een ontploffingsmiddel van groote uit
werking. bekend als t.n t.
De politie wordt zeer belemmerd in haar
opsporingswerk, daar niet ééa persoon
biDoen 100 voet afstand van de ontploffing
in leven is gebleven.
Kinderlijkje verbrand In een
kaebel.
Uit Eyaden meldt meD
Een daad van ongehoorde barbaarschheid
vervult hier alle gemoederen met afschuw
«en i«it zoo gruwelyk. dat de pen baast
weigert bet te besebtyven.
Door abortus provocatus beviel een ge
huwde vrouw,van een kindje van omstreeks
5 maanden. Een gedienstige bunrvrouw,
die hierin de hand heeft gehad beeft ook
meegeholpen om het Jykje to doen ver»
dwyneD. Tot dat einde is bet iykjein de
brandende kachel geworpen en geheel tot
asch verbrand. De zaak is in handen der
politie, die de ganscbe toedracht der g'U-
weldaad kent.
De arbeidswet.
Het voornemaD bestaat de Arbeidswet
1919 gedeeltelijk op 24 October in werking
te laten treden eo deD termyn, bedoeld in
art. 101, vijfde lid onder C der wet be
treffende de volledige doorvoering vau bet
verbod van arbeid vaD kinderen beneden
14 jaar op 1 Juli 1921 te stellen.
Rijwieldieven te Venlo.
Niet minder daD een drietal rijwielen
werden Zondag een -prooi der laDgviogers.
Vermoedelyk zyn het Dnitschers, die on
wetende dorpsmooscben in de kerm adagen
van bun vervoermiddel afhelpen.
aan Gods heiligeo wil word hy kalmer, en
mat de kalmte keerde ook de boop terug,
de schoonste en llefiyks'e bloem, die op
bet a&rdryk en in de harteD der menscbeo
groeit, die het kiod met vreugde vervult
en zelfs den gryaaard op den drempel der
eeuwigheid nog tegenlacht.
VIII.
De trein hield snuivende stil, eeD blaoke
ookpluim uititoot6Dd, die loodrecht om
hoog steeg en zich spoedig vermeDgde met
de warme luohtlaag. In bet Westen zweef
de nog eer. lichte, doorziobtige nevel, door
de zon met een teere, lila rose tint gekleurd
en weldra wegsmeltend voor haar koeste»
reüd-warme stralen.
Welkom. Truus. zei Clara, baar
vriendin babu'pzaam zijnde by bet uitstap
peu, dat vind ik nu lief vaD je, dat je
al 100 vroeg gekomen bent,
Van harte gefeliciteerd, Clara, op de
eerste plaats met den verjaardag van je
papa, en op de tweede plaats met je
eigen feest Ik wist wel, dat we daar Diet
lang op zouden boeven t9 wachten.
Zoo pratend sloegen de beiden joDge
meisjes gearmd den weg in naar de woniDg
var Verstraaten, op een tien minuten van
bet station gelegen.
Wat een prachtig weer vandaag,
Truus.
Overheerlijk een gunstig voortee
ken, Clara. Ik boop. dat je buwelyk even
zonnig zal zyo als doze dag.
Ook daarin zullen regenachtige en
misschien zelfs stormachtige dagen wel niet
geheel ontbreken, zei Clara ernstig.
Ieder mecsch beeft die in zyn leven, en
ook my zullen ze wel niet gespaard worden
of waarom zou ik een uitzondering maken
op den algemeeoen regel
Wordt vervolgd.
