Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. Belangrijke beslissing. Bij en in de Peel. Plicht boven alles. FEUILLETON. Wat kost een borrel Zaterdag 11 September 1920 ■41e Jaargang. No 37 PEEL EN MAAS ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL voor VENRAY 65 c. franco per post 75 c. voor het buitenland bij vooruitbetaling 95 c. afzonder!, nummers 5 c. Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51 PRIJS DKR ADVERTENTIEN i van t—6 regels elke regel meer 45 e U e. Door tal van Middenstandsorga nisaties is er bij herhaling op aan gedrongen, dat de invaliditeitswet sou worden verklaard niet te gelden voor kinderen van middenstanders, die tegen vergoeding van kost en inwoning werkzaam zijn in het be- drjjf hunner ouders. Welnu: bij uitspraak van 10 Juli heeft de Centrale Raad vaQ Beroep te Utrecht beslist, dat in het alge» meen tusschen ouders en kiDderen, die in het bedrijf ol de huishouding dier ouders werkzaam zijn en van hun ouders kost, inwoning en zak geld genieten, geen arbeidsovereen komst bestaat. Bedoelde kinderen zijn derhalve niet in loondienst werkzaam en niet verzekering8plicbtig ingevolge de Invaliditeitswet. Nochtans blijfi het mogelijk, dat in bijzondere gevallen gezien den specifieken aard daarvan tot het bestaan eener arbeidsovereenkomst moet worden besloten. Ingevolge voienvermelde uitspraak zullen de routekaarten, welke ten onrechte blijken opgemaakt voor in genoemde beslissing bedoelde kin deren, nietig worden verklaard en zal de waarde der inmiddels op de nietig verklaarde rentekaarten ge plakte rentezegels vanwege de Rijks verzekeringsbank worden terug be» taald. VIII Na de verdeeling der gronden in 1873 werd er een nieuwe kunstweg van Helmond naar Milheeze aange legd. Wie zou meenen, dat dit werk de goedkeuringen toejuiching kreeg van de bewoners, heeft het glad mis Men mopperde over dien barden weg, waarop de koeien niet zouden kunnen loopen en keikes tusschen de teenen krijgen, haast net zoo hard ais in 1872. Toen was door den Wetgever bepaald, dat de smalle baod van de karraderen voortaan 10 'cM. breed moest zijn. Als men nu nog weet, dat het Limburgsche spoor toch ai smaller was dan het Brabantsche, dan kan men begrijpeD, hoeveel klaagtonen er vooral in de Peeldorpen zyn op gegaan. O— We volgen nu van Milheeze uit een derden nieuw aangelegden dijk, loopende langs Stippelberg en Rips naar het aangrenzende Oploo. Daar zijn we in de streek, die na de verdeeling is ontwaakt uit haar eeuwonlangtn slaap. Hier is in werkelijken zin de hand aan den ploeg geslagen en getoond wat arbeid en wetenschap te samen in weiDige jafen van dorren heigrond maken kunnen. In 1875 èegon hier de heer Arn. Huijskens, bierbrouwer te Hedel, ra aankoop van een stuk hei met het bouwen van een boerderij, met de omwalliog en de onlginniDg. Volgens de meening van allen, die het zagen, kon die eerste ontginning op niets anders dan op groot verlies uitloopen. Na enkele jaren was de onder nemer dan ook genoodzaakt zijo bezitting in andere handen over te doen. Omstreeks 1880 werd door de heeren van Ogtrop en Waterschoot van der Gracht het »Beestenveld" zijnde ruim 400 H.A. aangekocht. Later (in 1898) hebben genoemde heeren door den aankoop van »de Rips'', ook ruim 500 H A., hun bezitting aanzienlijk uitgebreid. In 1891 droegen zij de werkzaam heden op aan de Heidemaatschappij Deze was toen pas in baar opkomst en genoot toeD nog niet het algemeen vertrouwen, waar zij zich thans ic verheugen mag. Op een barer vergaderingen werd dan ook eenmaal gezegd met betrek king tot deze houtvesterij: »Er is een tijd geweest, dat het beheer van Bakel voor de Heidemaatschappij een levenskwestie was.'' Van toen af kwam er leven en groei in deze stille en eenzame vlakte Den 7 April 1892 werd de ploeg met 6 ossen bespannen en voor het eerst in den grond gezet. Tot verbazing der van heinde en verre 'ging Maar en bedacht b(|. dat er groote heest bij die eteeceD wa>, dat ze eig'edijk al eerder geleverd hadden moeten zijn, en dat Varitraaten die vertraging toegeschre ven bad aan de mceilijkbeid van vervoer. Hij bad die verklaring toen aanstonds aangenomen, maar nu kon bü niet ver- kinderen, dat bij hem twijfel oprees en bü •ieh de vrtag stelde, of die vertraging Diet opiettelijk was geweest, ten einde htm ale bat ware te dwingen, die iieenen Ie gebruiken, daar anders het werk geen voortgang kon hsbbeo. Doch was bet nu eigenlijk niet te dwaas dergelijke veronderstellingen te maken Veretraaten had als aannemer een zeer goeden naam, bij was vermogend, en bij waa Clara's vader, redenen te over om niet aanetondi bet ergste te denken, niet reeds terstond opzet te vermoeden, waar wal de scbnid bij een ander kon liggen. Hü sou het eenvoudig Veretraaten zeggen en dan wae de zaak immers uit. Hoe vaak gebeurde bet niet, dat een annnemer door dan een of anderen leverancier werd mie- leid. Toch was de ingenieur niet geruit. Telkeni weer rees twijfel bü bem op Indien Veretraaten nu eens niet de dope wae geweeat, maar opzettelyk een mindere •oort (tienen bed genomen, in hel ver trouwen, dat de ingenieur dat bü hem wel door de vingert zou zien t Deze gedachte alleen reeds ecbroefde hem da kaal tog. Zou bü In twaeetrüd kuo- samengestroomde bewoners ook in Nederland, voor hen die door dit ploegen zeer goed. De'ontginning van woeste grondende ossen ging niet op de loop en de ploeg werd niet uit elkaar gerukt, zooals men voorspeld bad. Op de eerstvolgende algemeene vergadering werd dit als een his— torischsfeit medegedeeld. De houtvesterij de Peel groeide voortbrengende kracht van den va- derlandschen bodem wenschen te verhoogen, nog een onmetelijk veld aanwezig was. Het is voorhands niet noodig, zoo vervolgde hij, daar voor door het droogleggen der Zul- derzee een twaalfde provincie te van toen af geleidelijk tot haren'scheppen. De ongeveer 550000 heet. tegenwoordigen omvang en wordt woeste grond, die nog in Nederland thans gevormd door eenige aan worden gevonden, bieden gelegen- o elkaar grenzende ontginningen, ge» heid te over, zoowel voor de groote D06 ^et volgende: legen onder de gemeenten Bakel, gemeenschappen van Staat, ProvincieDoor eenige vooruitziende sociaal Gemert, St. Aqthonis, Oploo en en gemeente, als voor bijzondere. Toe'#Dde mannen is onlangs in de personen, om een werk van zoo|^elB0®n'e Bakel eene vereeciging groote maatschappelijke beteekenis°Pgericht, genaamd: «Stichting Eigen te steunen en te helpen tot stand Bedrijf Bakel Jl^ze vereeoiglng De laatste jaren gaat het cultin veeren van woeste gronden door steeds nieuwere uitvindingen van landbouwwerktuigen op elk gebied met reuzenschreden vooruit. Men is heden ten dage niet zoo nieuwsgierig meer om de stoomploeg te zien werken, als vroeger naar de ploeg met 6 ossen of wel door paar den getrokken. Dat men bier steeds meer en meer den goeden weg opgaat, bewijst ons Sambeek. De ontginningen Beestenveld es Rips behrorden aan de heeren van Ogtrop en van Waterschoot vaD der Gracht te Amsterdam, Gemert en Stippelberg aan de Erven Ledeboer te Enschedé, Vmkepeel, Bunthorst, Vale Peel en Slink aan de heeren Roelvink te Amsterdam. De laitste vergrooting van de Houtvesterij ontstond in 1909 door aankoop van een terrein door de N.V. «Ontginning" Directie de Oran- jebond van Utrecht. Deze "ontginningen vormen te samen een vrij goed afgerond geheel ter grootte van bijna 3500 hectaren Het beheer dezer houtvesterij wordt sinds 1901 gevoerd door de Nederlandsche Heidemaatschappij en is thans een der grootste houtvee terijen van ons land. Behalve de provinciale grintweg van Gemert naar Boxmeer, loopende langs de ontginningen Dompt en Slink, is de houtvesterij uit de om liggende dorpen alleen langs zand en heidewegen te bereiken. De naaste spoorwegstations zijn Boxmeer, Deurne en Helmond, res prctievelijk 10, 8 en 12 K.M. van de ontginning verwijderd. Mogen de grootsche planneD, waar van men den laatsten tijd steeds meer begint te hooren, voor dit nog zoo groote arbeidsveld ten spoedigste In vervulling gaan tot groei en bloei dezer ganscbe streek. Op de 2Ute algemeene vergadeting der Heidemaatschappij, gehouden den 8 Sept. 1909 in de Sociëteit Apollo's Lust te Eindhoven, bracht de voor zitter, de heer Jhr. Mr Rujjs de Beerenbrouck o.a. naar voren, dat oen komeo, of liever, zou zijo genegenheid io botsing komen met zijn piicht Ret was vreeselijk daaraao te denken. Maar kwam er strijd, dan soa hij Diet aarzelen, geeo oogenblik. Hij had bet met *erontwaar- digiog tegen Van Dieren gezegd geen duimbreed zon bij afwijken van zijo pliebt, geen duimbreed. Het zou g*en ij'bl woord blijken, indien bij op de proef mooht worden gesteld. Maar was het eigenlijk niet dwaas, de zaak aanstonds zoo tragisch voor te stellen Bij Dader inzien vond bü dat toch ook, maar dit belette niet, dat bü naar de komst van Veretraaten verlaDgde, om aan de onzekerheid, waarin bü verkeerde, een einde gemaakt te zien. D»n zon blyken. boe hii zich allerlei schrikbeelden in bet hoofd had gebaald, en zoo bü lachen om zyn bekommering, die op geen enkele rede- lyken grond steunde. Hy hoorde een rytuig aanrollen, dat zou Verstraaten zün, Goddank. M*ar ver nam by daar niet de stem van Clara, of was bet inbeelding Haastig verliet hy de loods en zag tot zün groote verbazing een rytuig vol dames, terwül Verstraaten, die naast den koetsier zat, van den bok sprong en bet portier opende. Mevrouw Verstraa ten, mevrouw Van Bom, Clara en Truus Wichei's kwamen uit bet rytuig te voor-i scbyn. De dames verlangden met alle ge- weid bet werk eens tezieD, zei de aan» Demer, en ze wilden, dat het voor u een verrassing zou blyken. Nu, een verrassing is bet inderdaad, antwoordde de ingenieur, die aan de steenen niet meer dacht, od een zeer aangename ook. Mag ik de dames uil» noodigen, een oogenblik in myn Joods uit te rusten en bet weinige voor lief te nemen dat ik baar kan aanbieden f Allen volgden bem naar binnen. In dien ik bad voorzien welke eer mij vandaag zou te b.urt vallen, zou ik altbaos voor eenig comfort gezorgd hebben, hernam Van BureD, in der baast het een en ander opruimend en eeDige stoelen vr'ümakecd Geef u toch geen moeite, meneer Van Buren, zei mevrouw Verstraaten Wy hebben ons verdiende looo, maar da jonge meisjes wilden u met alle geweld overvallen. ik vind, dat bet er bier beel schil derachtig uitziet, meeDde Clara, welk gevoelen ook door Tiuus gedeeld werd. Maar we zyn niet gekomen, om bier in de loods te blyven zitteD, merkte mevrouw Van Bom op. doch om het werk eens te zien. En u moet ons alles uitleggen, müo» heer Vao Buren, zei Truua, waDt wy weten van Diets en zyn vreeselük weet gierig. Nieuwsgierig, wil je zeggen, ver beterde mevrouw VaD Bom. Eenige oogenblikken later bevond bet gezelsobap zich op bet werk, dat door de dames met aandacht in oogenscboaw werd genomen, terwyl de ingenieur zicb bey ver- de alle geweDscbte inlichtingen te geven. Toen bü den hoop steenen zag liggen, dacbt by weer aan bet onaangename ge- j val, maar bü meende, dat bei toch niet aanging, thans in bet büzyn der dames, Verstraaten om opheldering te vrsgeD. Misschien zou er nog wel gelegenheid zyn, dacht hü. bem eeD oogenblikje alleen te sprekeD, dooh hy bad daar geen kans toe. want de dames wilden bem geeD rost laten met baar vragen, en bet zon onbe leefd zyn, vond bü, te laten merken dat hy nog een zwarigheid aan bet boofd bad. Clara en Truua babbelden zoo druk, dat de ingenieur ten laatste aan de steenen niet meer daobt. Mevrouw Van Bom wist bem even ter züde te nemen en in bet brengen.v Moge dit veelxeggend woord, door den voDrzitter gesproken, allerwege ingang vinden, Na deze vergadering werd den 9 September eene excursie gehouden naar de Houtvesterij de Peel, waar aan door circa 300 leden werd deel genomen. Na eenige aangename wandelingen door de ontginningen werd bij de boerderij op de Rips gedejeuneerd en ter berinnering aan de geboorte van Prinses Juliana een eik geplant, De leden die aan deze excursie hebben deelgenomen, zouden ten hoogste verbaasd staan a's ze nu nog eens konden zieD, wat bier sedert dien tijd is tot stand gebracht en hoe de groote, woeste, tusschenlig' gende vlakten In bouw en weiland herschapen zijn De Houtvesterij de Peel is in 1914 door verkoop gedeeltelik in andere handen overgegaan. De nieuwe eige naars hebben het beheer zelf ter haod genomen en is alzoo de houtvesterij opgeheven. De Nederlandsche Heidemaat schappij heeft thans nog ongeveer 2000 hectaren onder haar beheer. De vroegere houtvesterij is thans in ambtsgebied omgezet. Aan het hoofd daarvan staat een opzichter, sinds 1909 aldaar gevestigd. Onder dieDS bekwame leidiDg zijn de werk zaamheden steeds hcoger en booger opgevoerd tot tevredenheid der on dernemers en welvaart der ganscbe streek. -0— oor te fla stereo Vind )e het biet aar dig, dat we ji hier eecs zyn komen be zoeken Dat beb je aan my te danken Ed. Toen de dames alles bekeken hadden en niets meer wieten te vrsgeD, keerden zy naar de loods terug, om daar op bet rytuia te waobten. Tot haar verbaziog vonden tü ververschingen en g bak op tafel. Dit ia nu eerst een lieve attentie vaD mynheer Van Buren zei Truus, na onze cicerone geweest te züo, wil by nu als oute gastheer (optreden. Nu. ik mo6t zeg gen, dat ik door al dat wa'er wel trek ge kregen beb iu een broodje en e«D gebakje Ook de andere dames betaigdeD baar ingenomenheid me* deie onverwaobte attentie. U geeft u waarlük veel te veel moeite voor ors. meneer Van Buren, merkte mevrouw Verstraaten op - u maakt ons door zooveel voorkomendheid beschaamd. Maar de ingenieur was nog meer ver baasd dan de dimes. Ik gsloof, dat u een loopje met mü wil nemen, zei by, want u hebt zelf die verversohiogen met bet ry!uig meegebracht. Andere weet ik beusch niet, boe ze hier gekomen kunnen züo- Alle dames en VerstraateD incluis ver klaarden pleoblig, dat se niets hadden mee gebracht, dat münheer Van Buren zyn be scheidenheid nu toch eeu beetje te ver) dreef, dat se er confuis door werden, en dergelüke betuigingen meer. Allo dan maar, zei de ingenieur, die bet gebeim oiet kon doorgronden en wien daarvoor ook geen tijd gelaten werd. we sullen bet geschenk dan maar dankbaar aanoemeD. Mag ik cu de dames uitnoodigen 1 de tafel eer te willen aandoen f Maar bü moest toch nog eventjes aan Clara vragen, of zü de versnaperingen niet zelf hadden meegebracht, want by kon er heeft ten doel met Rijks steun woeste gronden te ontginnen en in kleinere stukken te verkavelen tot het aan leggen van boerderijen om alzoo de kleinere man in staat te stellen, door zuinigheid en vlijt zijn bedrijf in eigendom te verkrijgen. Mogen zij die tot vooruitgang en bloei der ganscbe streek kunnen en moeten medewerken, het groote belang dezer stichting wel begrijpen. Moge deze Duttige instelling onder Gods zegen groeien en bloeien tot heil en welvaart der gemeenten. W. S. Wordt vervolgd. Ja. dat is zoo moeilük niet om aan de weet te komen Je gaat naar een café, neemt een afzakkertje, gooit een kwartje op tafel en in eeD oogenblik en nog wel zonder nieuwsgierig vragen, weet ie wat een borrel kost. Eo du je weet wat één borrel kost is het een kleinigheid om te weten wat tien. twintig, vüfiig, honderd borrels kosten. En bet slot van bet liedje is -wat is die drank tooh duur. ja vrienden, de drank is duur, maar wat de drank kost waarnaar de draok betaald wordt zal ik nog eens Dader vertellen, want wy zün nog niet balf weg met of. sa rekening. De drank wordt ook betaald met eeD stuk karakter, 'o stuk geest 'n groot deel Ongevoeligheid en 'o part leverskracht van den drinker Hü ordt betaald met bet leed van on'elbare gezionen, die wekelyks, soms dagelüks bun geluk tec offer brachten aan den alcohol. Hy wordt betaald met de deugd van zoo» velen, die zwak werdeo in de varleiding, omdat de drank ban zielskracht buiten ge vecht bad gesteld. Hü wordt betaald met de wanhoop van zoo melige moeder, die geen lichtstraal meer gloren zag in haar ellendig bestaan maar geen hoogte van krügen. Heusch niet, meneer Van Buren, zei Clara. Maar bebt u er dan Diet voor gezorgd f Ik daobt, dat u bet maar uit gekhe d zei. I Ik weet van nieta hernam de inge» nieur. Maar hoe bet zü. het doet mü geDoegeo, dat een ander mün verzuim beeft goedgemaakt. U mag niet van verzuim spreken, meneer Van Buren, hernam Ciara met haar welluidende stem. U beeft ons zoo aangenaam onderhouden, dat ik er n niet dankbaar genoeg voor kan zün. Hoe zacht dit alles ook gezegd wae, toch bad T«nus «rel geboord, waar bet ge sprek over geloopen bad. eo toen bet rytuig voorkwam, zei ze tegen den koet sier Koetster, ik neem je tot getuige, hadden wü van middag broodjes en gebak in bet rü'uig De koetsier keek op deze vraag een beetje verwonderd. Ja, hernam Truus, heb je iets u t bet rütuig gedragen of beb je gezien, dat wü er iets uit droegen Neen, juffrouw, antwoordde de koet sier, toorer ik weet niet. Is u nu van onze onschuld over tuigd, meneer Van Buren t vroeg Truus. of moeten er nog meer getuigen by gebaald worden f Neen, neen, zei de ingenieur laohend ik geef me gewonnen, en dat te liever, daar de ververachiDgen de dames zoo goed gesmaakt hebben. Als ik iets mag vragen, zou bet zün, dat de dames my nog meermalen de eer en bet voorrecht van eeD bezoek vergunden. Nu weid er afsobeid genomen en om stryd werd de beer Van Buren voor «ün vriendelykheid en gastvryheid bedankt, waarvaD allen een aangename berinnering meenamen.

Peel en Maas | 1920 | | pagina 1