Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
De nieuwe schoolwet
De schrik der wegen.
Wat Duitschland zal
moeten betalen.
Een avontuur van een
Amerikaansch jager.
Gemengd Nieuws.
Zaterdag 10 Juli 1820
41e Jaargang. No 28
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 90 c.
afzonder!, nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. Tel. No. 51
PRIJS bfc'H
ADVERTENT1EN i
van 1 —6 regels
elke regel meer
7* e.
Wat alle ouders ervan moeten
weten.
lingen, teekenen, lichamelijke opvoe-j
ding, talen en wiskunde. DekenDis|
I deter vakken is in het diploma B
I)e gewone lagere school tal niet j
meer ces, tooals thans, maar teven
ledjvren habben.
D.i gemeenten tijn bevoeg 1 een
achtste leetjvar in te voeren, des-
verkietende met het terende lee jair
in óóo aftonderlijk gebouw onder te
brengen.
In de eerste tes jaren tal geen
Fransch meer worden onderweten.|
De leeftijd van toelatiDg tot de j
lagere school tal voor openbare en
bijzondere scholen gelijk tijn.
Het godsdienstonderwijs tal op de
gewone schooluren gegeven worden, i
Het maximum aantal leerlingen j
per klas wordt oDgeveer 35
De gemeenten zijn verplicht ge-
legenheid te geven voor herbalings-
onderwijs, als zich daarvoor ten j
minste tes leerlingen aanmelden. Ze
moeten openbare scholen stichten,
als de ouders van tenminste twaalf
leerplichtige leerlingen dit verlangen.
Ze mogen een bestaande openbare
school niet opheffen, zoolang die nog
door acht leerplichtige kinderen
wordt bezocht.
De bijzondere school zal vrij zijn
uit eigen fondsen surnumeraire leer
krachten aan te stellen. Ook kan ze
uit die fondsen bijv. den ouders res
titutie of reductie van schoolgeld
geven, schoolreisjes organiseeren,
de schoolgebouwen versieren, prijzen
uitdealen enz.
Behalve het Rijksschooltoszicht,
voortaan bestaande uit ho fdinspec-
teurs, inspecteurs en schoolopzieners
wordt hel toezicht uitgeoefend door
plaatselijke commissie's, bestaande
uit vyf of een veelvoud van vijf leden:
a. een ouder, die een kind op de
openbare school heeft,
b die een kindop de bijzondere
school heeft;
c een onderwijzer aan een open
bare school,-
d. een onderwijzer aan een bij
zondere school en
c. een vijfde lid.
Bovendien wordt voor elke school
een ouderscommiasie van vijt ledeo
ingesteld.
De gemeenten moeten, zoowel voor
openbare als bijzondere scholen, ge
bouwen verschaffen.
Besturen van bestaande gebouweD
voor bijzonder onderwijs kunnen de
gebouwen verkoopen aan de gemeen
te, of er een huur van 61/2 pCt. per
jaar van de waarde voor krijgen van
de gemeente.
In beide gevallen wordt de waarde
gescbat naar die op 1 Juli 1914.
In plaats van hoofdonderwijzers
(essen) en onderwijzers(esseD) tullen
er zijn houders en houdsters van de
A-akte (lagere? en houders en houd
iters van de B-akte (volledige be-
Toegdheld.
Om tot een kweekschool (B) cf
een opleidingsschool (A-akte) te wor
den toegelaten, moeten decandidaten
het einddiploma van een m.u.l.o.
school hebben, oi drie klassen van
een H.B S. of gymnasium hebben
afgeloopen.
De kweekschool opleiding (B)
duurt vijf jareD; de opleiding voor A
is korter. In den regel zal dus een
onderwijzer niet voor zijn Slstejaar
voor de klassen met 9jarige en
oudere kinderen komen.
Akte A geelt alleen recht tot het
lesgeven in de drie lasgste klassen.
Voor de lagere school zullen geen
afzonderlijke akten bestaan voor
De salarissen worden niet meer in f
de Schoolwet, maar in een afzonder-
lijk Bezo|digingsbes'u:t geregeld. j
De wet schrijft voor bespreking
var. de schoolzaken tusachen ho 4d
en personeel, terwijl in beginsel het
ambulantisme is afgeschaft voor
openbare scbo'eo met uiUonderings
mogelijkhedeo, voor de bijzondere
scholen kan het bestaan blijven.
De gemeenten zulten bevoegd zijn
reserve-leerkrachten aan te stellen.
Voor het geven van Fransch,
Duitsch of Eogelsch aan de U.L.G.
school zal een afzonderlijke bevoegd
heid noodig zijn.
De leeraren aan deRijkskweek
scholen moeten dezelfde bevoegdheid
hebben als de leeraren aan de H.
B S. met öjarigen cursus; er zijn
echter uitzonderingsmogelijkheden,
wat in de praktijk zeggen wil: voor
zoover er bevoegden zijn.
Er is maar één klacht over de toe
nemende onveiligheid ODzer wegen.
De motor viert daar zijo tirannieke
heerschappij over alles wat zich be
weegt. De auto-hooro toet, gilt, fluit,
snerpt en bromt 1 Ruimte Alles
aan kantDe auto passeert.
Die schrille kreet van den chauffeur
was een bevel ban hoog en laag, aan
groot en klein. Een bevel, waarvan
de niet stipte en directe nakoming
met den dood kan gestraft worden.
De auto snort en jaagt, de motor
flitst voorbij. Zij staan voor niels
Zij kennen hun onweerstaanbaarheid
zij zijn zich bewust vao den doode»
lijken schrik dien zij verspreiden.
Zij weten, dat men te kiezen heeft
tu88chen onderwerping of verplet»
tering. Zij kennen hun macht en
maken er maar al te zeer een schan»
delijk misbruik van.
Wonen aan een drukken, mooien
weg beteekent in oneen tijd: gedwon
gen zijn te leven in stofwolken 6d
benzinestank.
Te wandelen of te fietsen op een
heerlijken singel of een prachtigen
landweg, beteekent: voortdurend be»
dreigd te zijn om links of rechts te
verdwijnen. Beteekent voortdurend
bedreigd worden met een zeker
doodsgevaar.
Motor en auto staan boven de wet.
Stof moet zooveel mogelijk vermeden
luidt bet hygiënisch voorschrift. Is
zeer nadeelig voor de adembaliDgs»
organen, bevordert de gevreesde
tuberculose. De openbare gezond»
heidsJienst geeft allerlei voorschriften
en slooft zich uit
Het hoornsignaal der auto klinkt
als een satanisch hoongelach.
De auto spot met den hygiënist en
werpt het menschdom brutaal en
straffeloos betgeu van stof en modder
in 't gezicht.
In een eenigszins moderne stad
mag een boer op den dag geen wagen
mest vervoeren. Bederft de lucht,
geeft zoo'n reuk. Maar de autoeu de
motor Staan buiten en boven die
verordeningen en verpesten dag aan
dag de drukste straten met bun ben»
zinestank.
Wie doet ze wat
En dan die haast, die razende
haast Waarom f
Wil men' 't publiek soms den in»
druk geven 't zoo druk te hebben
Denkt men de menschen te bedotten
en zoo wijs te maken, dat zijn tijd
zoo kostbaar is
Laat men die pogingen dan gerust
staken. Het publiek weet heel goed,
dat een aanzienlijk percentage der
voorbijvliegende heeren en dames
gewoonlijk tot't gilde der leegloopers
behooren. die niets te vorlgjten heb»
ben en dus heelemaal geen haast
behoeven te maken.
Maar dst is 't ergerlijke in die
moderne male van woest gejakker,
dat juist zij, die 't minste ie doen
hebben en wellicht nog oooit iets
nuttigs uitvoerden, 't schandelijkst
de macht der auto misbruikeD.
Op onze wegen heerscht een auto»
en motorterreur. Als ergens een
meerderheid plomp verdrukt wordt
door een minderheid, dan is het op
onze strateD,
De meerderheid van 't meDschdom
te voet staat vrijwel rechteloos en
machteloos tegenover het schrikbe»
wind der benzint-maniakken.
Moet dat zoo voortgaan
Zijn de »tuffers" de ontrefbaren,
de ontembaren, de straatdespoten,
door geen wet te binden
Het publiek voedt meer en meer
een opstandig gevoel, tegen al wat
automobielt.
Als de wetgever zijn bescherming
niet verleent, zal 't zich zelf rechten
De wetgever kan veel doen. Waarom
eischt men niet van elke auto- of
motorbestuurder een examen ten
bewijze dat bij zijn vak verstaat?
En waarom wordt onvoorzichtig»
aeid en overtreding der snelheids-
en andere voorschriften niet veel
zwaarder gestraft
Intrekkiog van het rijbewijs en
gevangenisstraf, telkens als ten deze
eeDige nalatigheid is bewezen. En
tenslotte tal van wegep voor auto's
en motors verbieden.
Dat deze eens een omwegje moeten
maken beteekent voor hen niet veel.
Natuurlijk dient óok het snelheids»
maximum veel meer beperkt en
moet een streng politietoezicht aan
eenmaal gegeven voorschriften on»
verbiddellijk de hand houden.
Eenmaal moet 't er misschien van
komen, dat voor auto's en motors
afzonderlijke wegen worden aange»
legd, zooals thans spoor en tram hun
eigen banen hebber,
Hooge, zeer hooge belastiog op
luxe auto's en dito motorfieiseD
kuonen wellicht de fondsen ver»
schaffen om langzaam aan met dien
aanleg te beginnen.
Auto's en motors, mooie en nuttige
uitvindingen Zeker Prachtig
Maar 't misbruik is lataal
Het doodsgevaar moet van onze
wegen worden weggenomen.
Goedschiks of kwaadschiks, maar
't moet weer veilig worden op onze
wegen.
voorla jiarlijksohe atoctiDgen tot eeu wis
selend bedrag waaronder vijf van 3 milliard
elk en andere stortingen. die tot 4 milliard
kanoën bedragen; ongerekend den interest
bij elkaar 269 milliard aan gouden marken
of 336 milliard aan gouden francs.
De conferentie te Spa, waarin de voor
naamste mannen van Europa bijeenkomen
om de toekomst van de Europeeacbe en
de overige wereld te regelen, beeft Maan
dag een aanvang genomen
In een dezer bijeenkomsten met zijn
collega's beeft de eerste minister Delacroix
bet bedrag van de sommen meegedeeld, die
Dnitscblaod aan Belg te betalen sal
bebbeD.
Zij zijn de volgende:
8 pCt. of 27 milliard in goud in 42
jaar
Onder de verschillende posten komen j
voor burgerlijke slaobtoffers 660 millioen,
militaire slaobtoffers (pensioenen aan we» j
duwen enz 2 milliard 72 millioen; ver» j
nieling van bosscbeo 200 millioen; ver»
woe8ting van bezittingen van provincies en j
gemeenten 883 millioen; oorlogsschatting
2 milliard 667 millioen; goederen van
particulieren 4 milliard 687 millioen.
De totale som, die Duitschland aan de
geallieerden zal hebben te betaleo. bedraagt
42 jaarlyksohe stortingen van 3 milliard;
B) ne een Amirikaansohe jager van
buitengewone grootte en liebaamskrac t,
wps eeus, toen by door eeiiige Indianen
achtervolgd was, ineen rotsspleet gevallen
en had zijo geweer gebroken.
Hij was echter voor 't oogenblik van
gevaar gered en besloot te biyven waar bij
was, totdat ty hun zoeken zouden opgeven.
Tood bij zijn schuilplaats onderzocht, be
vond bij dat het een natunrlyk hol was,
dat geen anderen ingang bad dan de spleet
of openirg waardoor by gevallen was. Hy
bedankte de Voorziemgh.ed voor deze ge»
lokkige ontdekking, daar hy nu in het
vervolg een veilige plaats had om zijo
bnideD en provisie te verbergen, maar een
oogenblik later bemerkte by; dat het bol
reeds bewoond mas.
Ia een boek zaten twee jaguaars, die
zyo bewegingen met glinsterende oogen
volgden.
Een enkele blik zeide hem dat bet jongen
waren; maar een razeudmakende gedachte
schoot door zijn breio; het wyfje was uit,
waarscbynlyk niet ver; z\j kon elk oogen»
blik terugkueren en hy bad geen wapens
dan zyn mes en den loop van zijo gebroken
geweer,
Terwijl hy over zyo gevaarlijken toe
stand nadacht, hoorde bij een gebrul. Hij
rolde een los rotsblok naar den iDgaog, en
bevestigde dit zoo hecht als by koo met
andere sleeneu, stak zyo mes op den
geweerloop en wachtte kalm het einde af
Een minuut ging voorbij toen plotseling
een geweldige jaguaar teg^n het rotsblok
sprong eu Borne had al zijn reuzenkracht
noodig om te voorkomen dat d.t toegaf
Beme-kood dat kracht den doorgang
niet kon opmen, begon bet beest te krabben
en te graven den ingang en baar
vreeselyk gebrul word beantwoord door de
we'peD. die z'cb op Borce wierpen.
Hy wie p ze tern/, maar niet zonder
eeuigo leelyke sobramman cpgeloopec te
hebben en bet lemmet van zijn mes tas-
schen de s'eeoen dooi stekend, brak het af
m den schouder vac den jiguaar, die bral»
lend wegsprong.
Deze pauze was Borne's geluk, daar zijD
krachten uitgeput warer, Hij maakte
gebruik van dezen tyd, door de hinder
palen in geval van aanval, te vermeerderen
Bedenkend dat hst gemauw der welpen
de moeder hierheen zou trekken en baar
woedend maken, sloeg by bun de hersens
in met zijd geweerloop
Gedu-ende twee u'en kon hij nit'Uiteü
van zyn inspanning en hij begon te donken
dat bet beest geschrokken was, toen een
nieuwe vreeselijke sprong tegen het rols»
biok bet eenige dnimen in bet bol drong.
Een uur lang worstelde bij, totdat de
jaguaar vermoeid en bet gemauw barer
welpm niet meer boorend. met tuiveriog»
wekkeLd gehnil aftrok
De nacht kwamen Borne begon te wan
hopen.
Er was geen sprake van bet bol te
verlaten, want het wilde beest wachtte
orgetwyfeld op hem en toch biyven was
eveneens gevaarlijk, want bet lange wach
ten en de voortdurende icspanniog drukte
tya oogleden.
Hij besloot te blijven waar bij was en na
een uur gewerkt te bebben aan de verster
king van den ingang, legde bij zich te
slapen, met den geweerloop naast zich,
voor 't geval van een nieuwen aanval.
Hij bad ongeveer drie of vier uur ge
slapen toen hy gewekt werd door een
gelü'd, dicht by zyD hoofd
De maan scheen en schoot baar stralen
door de rotsspleten io de versperring Eeu
voorgevoel van gevaar liet Borne niet meer
met rost, by wachtte met groo'e vrees,
toen bij bemerkte dat eenige kleinere
steenen, die bij rondom bet rotsblok ge
plaatst bad, naar hem toerolden eu dat
de stralen der maan. die io bet bol
stroomden du ed dan verduisterd wsrdeu
door een er tnsschen geplaatst l ebaam.
Het was de jaguaar, die de rota onder»
mynde
De eene steen na de andere gaf toe.
Borce stond op, greep zyo geweerloop eo
besloot den aanval van bet beest af te
wachteD.
In een of twee seconden rolde de zware!
•teen eenige voeten bet hol io; de jagnur
bracht haar kop voornit, dan baar sobon»
dors en tea slotte bracht eeu sproug baar
op vyf voet afstand van Borne, die op
dit kritieke oogeoblik al zyo krachten
verzamelde voor een beslissende slag en
haar schedel tot gru-s sloeg.
Borne geheel niigeput. dronk wat van
haar bloed om zyn do-st te stillen en
vertrok Daar zijn makkers om zyn avoo-
'uur os zyn ontdekking mee te deelen.
Hel wittebrood vrij,
De Minister vao Landbouw hueft m^t
ingang van MaanJag 12 dezer alle w tto-
broodkaarten cp^ebevea, zooJtt da koop
oo verkojp vau wittebrood van*f Maandag
der vo'geDde week geheel vrij ^s.
Het motorgevitar-
DebeerS. Corfage, baDde!sreiz:g<jr rau
de firma Korssemakers te Eindhoven, is
Zondag te Hedel met zyo motorfie's tegen
een boom gereden en dood opgenomen,
Aan de grens.
Mén schrijft van de grens aan hei Hbid,
Wie dezer dagen in bet anders weinig
bezochte Dicxperlo mocht komen, zal ver
baasd zija in dezen a thoek een centrum
vau een eigeiisardig soort internationaal
handelsverkeer fca vinden, zoo razend vlug
ontwikkeld, dat vele inwoners zelf met
weten hoe ze het hebben, wel allerminst
bet stationspersooeel, dat de wanhoop na»
bij is.
Ia den loop der laatste veertien dagen
is de hoeveelheid goederen, te Ditxperlo
aankomend, minstens bet vaerligvoudige
van anders. Kon men bet vroeger op het
goederenbureau met een loopjoogeD af
□u draaft de stationschef zelf by aankomst
van iedoren trein met stapels paarse
vrachtbrieven, gele soelvervoar» en oranje,
groene en andere bestelkaarten.
De goederenloodsen zyn te kleiD; ds
wachtkamer ligt tot manshoogto gevold
met zeepsoortec, met ontelbare pakken
rookertj^s van mm of meer oobekeode
merken.
Maar belang ijker nog zijo de quanii»
teiten koffiebonnen, die in stapels zakken
op bet perron Jigged. die per twiDCig.
dertig en mzer balen tegelijk wordeo aan»
gevoegd.
Het moge oogelooflyk schynen, waar is
het, dat winkeliertj-s die in Amsterdam
eec niet eens «oo byzonder goed figuur
zouden maken in de3j Zus eo zoo dwars»
straat, bestellingen aan koffie eu zeep
ontvaDgeD, waarvoor geen enkel warechu.s
zich zou behoeven te schamen.
De Dnitscbers, aan den anderen kant,
koopen, koopeo, koopen. Wanneer zy zoo
welwilieod zijn en behoorlijk -Zoli" betalen
aan da sinds Dinsdag bier gesiatiooneerde
dertig kommiezen. dan hebben zy da waren
oog 50 pCi. goedkoopar dan in da Heimat
Werken zy coöperatief, dan gaat bet nog
voordeeliger. Voor het gaan naar D.ox-»
perlo wordt bij de buren een krachtige
propaganda gemaakt
•Anf Dach Saderwick is in sommige
fabrieken in het Roergebied aangeplakt.
(Saderwick is de hulzenreeks rechts van
de befaamde greoslyn).
Met den avondtrein. zittend op de wa
gers 8D hangeDd aan de portieren komen
komen de laatste dagen eenige duizenden
arbeiders s^mep in Isselborg. Gozameolyk
wordt naar het Dorado opgetrokken Ea
tegen een dergelijke groote macht vermo
gen de kommiezen niet veel. wanneer ze
oiet wil betalen wat ze verschuldigd is voor
meer dan 10 kilo waren
Woensdagavond verschenen er een kleine
acht duizend. De kommiezen werden ge»
bonden of onder den voet geloopen.
Donderdag kwam de reactie.
De Nederlandsche militaire politie W8rd
versterkt, terwijl eeo aantal manschappen
uit Didam geregeld per fiets komt kyken,
boe de zaken s'aan. De Nederlandacbe
kommiezen kregen ma> écbauseées taege»
voegd Er verscheen 30 man Sicherbeiis»
polize'1, die den eersten uaoht barer werk
zaamheid evenijes 150.000 sigaretten tu t
maakten.
Ea de Duitsche rijksweer betrok een
sterke positie met machinegowereo by 't
bruggetje. Toen werd bet even een ran
op het telegraafkantoor van geschrokken
winkeliers Hoeveel maal -afbesteld» werd
getelegrafeerd op dien dag, valt oiet te
«eggen.
Maar Vrijdag was alles weer gewooD.
De beurs bad zich van den sohok berste'd
en de stemming was geanimeerd
Gean meerd ja, op de beurs. Niet bij
de autoriteiter, die met bezorgdheid den
Zaterdagavond zien naderen. Want d e
wordt door een vijjeo Zaterdagmiddag
voorafgegaan en het is ook reeds gebleken
dat bet aantal spartacisten lusschen
Emmerik en Dïrxperlo zitten er veel
hetwelk zich den oproep «Auf nach
Saderwick», sterk wassende is.