Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Aan Venray's
vrouwen
Over arbeidsduur
en nog wat.
De paardendieven
Provinciaal Nieuws.
FEUILLETON.
Zaterdag 6 Februari 1920
41e Jaargang. No. 6
abonnementsprijs
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 90 c.
afzonder!, nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY.
i'KIJS DEK
ADVERTENTIEN i
van 1-5 regela
elke regel meer
SO c.
'i c.
In de vergadering der Roomsch
Katholieke Kiesvereeniging werdj.l.
Zondag medegedeeld, dat op Woens
dag 11 Februari, des middags om 2
uur eene groote samenkomst sal zijn
in het Pationaatvan alle Vecraysche
vrouwen.
Deze vergadering zal de eerste
zijn in verband met het stemrecht
der vrouw.
Bij komende verkiezingen, zoowel
voor Gemeenteraad als Provinciale
Staten en Tweede Kamer moet ook
de vrouw stemmen.
Wijl van het goed uitbrengen der
stem het welzijn van het land afhangt
is het noodzakelijk de vrouw te
leeren hoe zij stemmen moet en haar
leiding te geven bij bet vaststellen
op welke personen zij hare stem
moet uitbrengen.
Dit kan slechts geschieden in eeDe
goed georganiseerde vereetiigicg en
om daartoe te komen, dient de aan»
staande bijeenkomst.
Deze is belegd overeenkomstig den
wenscb van den Roomsch Katho»
lieken Vrouwenboüd en deD Alge-
meenen Bood van Roomsch Katho
lieke Rijkskieskringen-organisaties.
Het is dus van hel grootste ge
wicht, dat alle vrouwen boven de
21 jaren deze vergadering bezoeken,
waar zij door een priester zulten
worden voorgelicht inzake hare
politieke rechten en plichten.
Deze vergadering is uitslu'tend
voor de vrouwen behoorende ooder
de Kiesvereeniging Venraydorp,
ALLEN DUS WOENSDAGMID
DAG NAAR HET PATRONAAT
half uur vroeger begonnen en dat
ging zoo geleidelijk voort tot mid»
den in 'tjaar't vroegste punt bereikt
was, meestal zes uur, soms vroeger.
De werklieden van toen waren
blij dat ze dan iaDge dagen konden
maken en geld verdienen.
Maar de werklieden van toen, zijn
de werklieden van nu niet meer.
katholieke standsorganisaties moeten
er toe medewerken om voor deze ge
dachte propaganda te makeD.
De achturige werkdag, zonder
meer, zal de werkman niet gelukkig
maken, maar wel als die nieuwe
arbeidsregeling hem een beter chris
ten maakt, hem gelegenheid geelt te
proöteeren van de middelen tor zalig-
Tlat heeft men te aanvaarden en beid welke de godsdienst aanbiedt,
men kan een variant maken op 't oud Een arbeidersdag, die om 4 uur
gezegde »de mensc'oen veranderen des namiddags zou eindigen, acht ik
en de lijden met hen.'' 'geen goede arbeidsverdeeling. Om 8
't Zal zoo laDg niet meer duren of uur 's morgens begonnen en om 6 uur
soel voortwoekerend beestje, dat een
vruchtbaren voedingsbodem vindt in
de materialistische opvattingen van
oozen tijd En dan komt daar nog
jde arbeidsschuwheid bij, welke
j Daar ik dezer dageu las, ln de
bouwbedrijven stelselmatig wordt
aaogewakerd door de bolsjewistische
vakbeweging, wier propagandisten
der luibeid met ongehoorde driest»
echter de werklieden niet in en trok»
ken eruit." Was hot daarbij nu ge»
bléveu, dan was het toch al een be»
droevende geschiedenis. Daarbij bleef
bet niet.
De aldus werkloos gewordenen,
door eigen wil. gingen zich nu aao-
melden aan de arbeidsbeurs en bij
hunne organisatie, om aldus eene
uitkeering te krijgen van f 2.25 per
in alle bedrijven, den laodbouw uit»
gezonderd, wordt maar meer acht
uur gewerkt.
Zou men nu volgens den oudeD
regel de begintijd regelen naar de
opkomst der zon, en straks in den
geëindigd geeft nog overvloedig ge
legenheid tot ontspanning in huise»
lijken kring en tot het bijwonen van
vergaderingen.
Zelfs in geval een ambacht of be»
drijf overwerken vordert, is zes
beid optredeo, de waarlijk werkwil- dag. En hier is het dat de bedenke
ligen en hun patroons terroriseerend. lijke geest aan den dag treedt. Lie»
Het moet tegenwoordig alles behalve ver gaat men voor f2.25 per dag
een pretje zijn, een of ander werk leegloopen, dan voor f4.90 werken,
j te moeten uitvoeren, want men staat omdat de werkgever de tengevolge
bloot aan de meest onvoorziene loons-; van de force majeure ontstane ver»
verhoogiogen, waarop bij niet in» mindering van loon. niet geheel wil
zomer om 6 uur beginnen, dan was uur nog een behoorlijke tijd om met
het werk met een paar uur onder» een pair uur verlengd te worden.
Over den achturigen werkdag heb
ik nog iets te zeggen.
Vroeger begon men als de zon
goed en wel aan de bemel stond.
Men rekende met de zon Als de
korte winterdagen voorbij wareD,
werd met Maria Lichtmis weer een
Wanneer de tijd was aangebroken om
ziob ter mate te begeven drukten e\j den
wenach nu, tooala vroeger reeds werd
geiegd. dat «ij den volgenden morgen vroeg
wildeo ontbeten ten einde voor zonsopgang
te kannen vertrekken.
Den volgendeo morgen, mim een uur
voor dat het daglicht de oosterkim kwam
verlichten, kon men twee personen bet
botel langs eene achterdeur zien verlaten
.n ziob met veel omzichtigheid naar den
•tal begeven. Op het oogenblik dat zij de
ataldear waren genaderd verscheen een
kleine lichtstraal van onder Tim Bunker s
overjas, en een paar miDutao later waren
bolde, zoo stil als eene kat acbter ean mnis
binnengeslopen. Weer lieten zij de dieven
lantaarn aan weinig licht io bat rnnd
werpen en dra bespeurden zij deu trap die
naar den zolder leidde. Zonder een woord
te wiaeelen beklommen zij den ruwen trap
Boven gekomen zijnde draaiden zij de lan
taarn eventjes op en in een oogwenk zagen
ijj bet bed van Stalknecht Piet eo tege
lijkertijd een meoschengestalte dat daar
matig uitgaitrekt lag.
Piet lag vast te slapen en wellicht te
droomen over een of andere overwinniog
welke bij met zijn paard in de niet verre
toekomst hoopte te behalen. Zoozeer was
ijju geeit den vorigeo dag over de over»
brekiog voor schaft en eten, om 4
uur afgeloopen.
't Wil mij voorkomen dat dit geen
goede dagverdeeling betreft, naar de
nieuwe regeling moet voegen en aan
passen
Om 8 uur 's morgeDS beginnen en
met 2 uur rust daartusschen, om 6
uur '8 avonds uitscheiden, vind ik
een goede dagverdeeling, die zoowel
des winters ais des zomers kan gel
den voor alle ambachten.
Daar behoeft de wet niet aan te
pas komen, dat kan in onderling
overleg tusschon patroon en werkman
of tusscben werkgevers en werk»
nemers-organisaties.
Waar dan uitsonderingen noodza»
kelijk zijn, kunnen die worden toe»
gepast.
Maar over het algemeen za! een
aanvangsuur van 8 en een uitschei»
den om G groote voordeelen voor den
werkman medebrengen.
De ouderen zuilen wel tegeDsput»
teren en zeggen de morgenstond
heeft goud in den mond. Maar dat
goud behoeft geen klinkend metaal
te zijn, doch kan een meer ideëele
waarde hebben.
Ik schrijf voor katholieken Als
men het aanvangsuur op 8 stelde,
en daardoor den werkman gelegen»
heid gaf om voor zijn arbeid aan te
vangen de H. Mis bij te wonen en
ook deel te nemen aan de dagelijk»
sche Communie, zou de 8-urige werk
dag voor den katholieken werkman
een groote zegen worden.
Vele onzer katholieken werklieden
zullen zoo'n regel toejuichen, en de
winning van zijn paard gespannen gewees*
dat bij zelfs luidop over zijn toekomstige
zegepralen sprak.
O, daarvoor zijt ge nog niet slim
genoeg, war8u de woorden die in de
ooren der indrineers klonken, en ty
meenden dat de jongen wakker wa' en
ben aldus toesprak. Docb onmiddellijk
daarna ontvielen minder aan elkander
hangende woorden 'des dioomers mond, en
zij waren overtuigd dat by sliep.
Het is best dat wy ons maar dadelijk
meester van hem maken, zei Tim Buoker.
op eeo z&chteo toon. en Morris gaf bem,
bij wijze van instemming, een druk op de
hand en beiden traden naar het bed. De
laatste stapte rood de legerstede en op
het oogenblik dat bij naar den knaap reikte
kraakte een der zolderplanten onder zijne
voeten, waardoor bij, deels op bet bed te
laten vallen. Tim Bunker draaide aanstonds
bet licht op en deszelfs stralen op bet aan
gezicht van Piet, die zieb ictnsscben reeds
bad opgericht en als verwilderd in het rond
staarde. Alvorens hij echter een woord kon
uitbrengen viel eeu zware hand op den
mond eu by werd achterover op het bed
gedrnkt.
Hondt de kleine duivel, sprak Tim,
doch dat was geheel onnoodig. want de
ruwe Morris had geen voornemeD iets
anders te doen en de ke^el gaf slechts ten
antwoord Bind zijne voeten.
Spoedig was de kleine Piet aan handen
voeten gebonden terwyl bem daaren
boven nog. om het roepen te beletten, een
prop in den mond gestoken.
Daar lag de stalknecht na gebeei hulpe»
loos
Wel zoontje spraken de ruwaards
toen, er is u toch iemand te slim af niet
waar
Do knaap keerde zyoe oogen naar de
soburken en die sprakeo de woorden wel
ke by aDderg niet kon uiten. De wetver»
kracbters oemerkteD daarin het vuur van
oDversaagden tegenstand. Had Piet slechts
zijn toDg kunnen bewegen bij soa hen niet
hebben gespaard.
Hij wist echter volkomen wel dat bij
in de haDden der dieven was gevallen,
doch by meende dat zy hem slechts mach»
teloo9 hadden gemaakt om met meer
gemak de paardeo uit den stal te kunnen
stelen dat ze bet op zjju persoon haddeo
gemunt, daar had by nog niet eens aan
gedacht.
Laat ons dien wezel maar zonder
uitstel in de kooi doen sprak Tim Bunker.
Waarom zoo'n baast Er zijn nog
andere zaken die onze aandacht verdienen.
Veiligheidshalve, daarom.
Hij is veilig, daar kant gij uwen
kop op verwedden.
Maar er mocht iemand komen
Er is geen gevaar.
Er is we! gevaar het volk is bier
op zyoe boede. Indien de jongen aldus
gebonden en gepropt gevooden werd zou
ons plan oogenbliitkeljjk in duigen vallen.
Wanneer hy in dé kooi is zal by niet ge»
vonden worden en zijne afwezigheid kan
door ons uitgelegd en door anderen ala
waarschijnlijk worden aangenomen.
Het gevoelen door Banker uitgedrukt
werd door Morris als tenmiDste redelijk
aangenomen. Met een welaan dan
namen zyn den knaap op en droegen hem
naar beneden.
Stalknecht Piet hoorde natuurlyk alles
Eu voor de ceutrum-bedrijveD,
waar men bet drie ploegeostelsel in»
voert, kan de besproken regeliDg geen
bezwaren opleveren, omdat dan
althaDs de ploeg die voor den be»
gintijd van 8 uur 's morgens in aan
merking komt, van de gezegde voor
deelen kan profiteeren.
Met genoegen heb ik gezien dat
deze gedachte ook reeds van andere
zijde gepropageerd is. Ik heb de bal
nog een stoot willen geven.
Zoowel voor als tegenstanders van
den 8-urigen werkdag, moeten met
dit idee, dunkt mij, sympathiseeren,
want bet is er toch ods allen om te
doen, de toekomst zoo goed mogelijk
te maken, als wij daartoe in staat
zijn.
Als er slechts 8 uur per dag ge
werkt wordt, spreekt het van zelf dat
er in die 8 uur dan ook gewerkt
moet worden, waot anders komen
wij met onze productie nooit waar
we wezen moeten. Vao vele zijden
hoort mee dan ook weer aandringen
op invoering van bet z.g. stukwerk.
In de Voorhoede werd er gislereo
nog op gezinspeeld. Naar aanleiding
van de staking der Haagsche
courantenloopers schrijft het blad
Ook krantenloopers moeten na»
tuurlijk behoorlijk betaald worden,
maar zij moeten niet het onderste uit
de kan willen hebben. Couranten
rondbrengen kan ten slotte iedereen,
't is niet kwaad, dat de publieke
opiole zich in dergelijke aangelegen»
heden eens goed laat gelden, want de
stakings»bacil is een gevaarlijk en
williging maar dadelijk staking volgt
ongeacht de schade welke door stil»
stand van het werk kan worden ver»
oorzaakt. Dat moet de patroon maar
uitzoeken, 't Kan den lezers bekend
zijn, dat ik een voorstander ben van
goede arbeidersverhoudirgsn, maar
dergelijke toestanden zijn om van te
gruwen. De goedgezinde arbeiders
kunnen niet krachtig genoeg trach»
ten, dergelijke uitwassen van het
organisatieleven tegen te gaan en ik
kan me begrijpen, hoezeer stukwerk
en Tailor-syssteém worden aange»
grepen om behoorlijk wat werk ge»
daan te krijgen.
Naar aanleiding van een artikel
in »Hdbl.'' over arbeidsschuwheid en
sabotage in de Amsterdamsche bouw
vakken onder aanvoering van de
anarchisten, gaf gis'.ereo het «Dgbl
van Noord'or."
een staaltje uit eigen omgeving
Eenige Bredascbe metselaars, zoo
verhaalt bel blad, waren werkzaam
op een dorp dat zij met een z.g,
werkmanskaart per spoor konden
bereiken. Er werden loonen gegeveD
van 70 cent per uur. waardoor, een
volle week werkende, de minste
baalde f41,50 de hoogste 148,15.
Nu komt er stagnatie op het werk,
waardoor zij slechts 7 uren per dag
werken, maar dan nog altijd f 4 90
per dag of f 29.40 per week haalden.
Daarvoor moesten zij dan eenig6
uren per dag werkloos in dat doip
rondloopen. Zij vroegen daarvoor
vergoeding, uitbetaling der werkloos
doorgebrachte uren, wat beteekende
eene vergoeding van f 2.70 per dag.
Op deze eisch werd door den werk»
gever niet ingegegaan maar aan de
metselaars werd gegarandeerd, een
weekloon van f 32.00 en betaling
hunner reiskosten. Hierop gingen
wat gezegd werd, docb by kon niet be»
grijpen wat zy van plan waren. Hij zon
eebfer niet laog io onwetendheid blyven
want zoodra de kerels den atalvloer badden
bereikt stapten zij naar de bewustenven»
sterswagen, maakten de «loten los. draai
den eene deur open en waren reeds bezig
om Piet in den bak te lichten wanneer
Morris zachtjes tot zijo makker sprak
Wacht een beetje, laat ons eerst
zien wat de kleine schelm bij zich beeft,
Hy werd neergelegd en onderzocht. Al
wat zij vonden was een klein sakmes en
een halfvoltooideo brief welken Piet aan
zijoe moeder had gericht. Bnokor stak bet
mes in zijn zak en bet schrift nauwkeurig
beziende kwam een zweem van voldoening
over zijn gelaat; debrief verschafte bem
eene gelegenheid om eeo nienwe list uit te
vinden bet schrift nabootten was eane
kleinigheid en het briefje dat Oom Steven
later voed werd door Bunker geschreven,
daardoor meenden de deugnieten alle
verdenking van zich af te weren Daarna
namen zij den jongen weder vao dan vloer
en schoven bem in den reedt geopenden
wagenbak.
De stalknecht begreep nu maar al te
goed wat met bem was geschied. Hij was
gevangen eu zou weggevoerd worden. Hy
bad het briefje zien schrijven en Bnoker
het hooreo lezen. Hij begreep dat men
aldus met bem handelde om wraak te
nemen, want by bad de kerels ook reeds
booren zeggen dat er zich een zeker paard
in den stal bevond welk kapitein Hartiy
duizend dollars bad doen verliezen.
Daar mijn jongen haan, aldus sprak
een der venters, nu zit gy io een kot,
waarin ge eenige dagen knot verwijlen
vergoeden. Zij hebben dan wei heel
veel minder inkomsten, maar hebben
daartegenover de voldoening, dat zij
zich met door den patroon hebben
laten, .zuigen." Zoo luidt de vak»
term,
Iotuaschen is bunne berekening
op uitkeering bij onvrijwillige werk
loosheid, verkeerd uitgekomen. De
controle van den dienst der werkloos
beidsverzekericg beelt dit staaltje
van moderne actie weten te achter»
halen, zoodat van uitkeering door de
werkloozenkas, geen sprake is. Mis»
schien zal deze of gene denken, dat
men bier met anarchistische arbeiders
te doen heeft. O neen, zegt bet blad
er wareo ook katholiek georgani»
seerden onder.
't Is treurig dat men op zulke
feiten moet wijzen maar 't is betér
thans eau oogenblik pijn te doen aan
eigen lijt, dan straks te staan voor
een iDgevreteD ziekte die moeilijk te
geoezen zal zijn.
Als wij op ODze roomsche mannen
niet meer rekenen mogen, als man»
non die uit beginsel handelen volgens
recht en rechtvaardigheid, dan is
alles verloren en holt de maatschappij
den afgrond te gemoet.
VENRAY, 6 Februari 1920.
Io de eerstvolgende maanden zal de
gelegenheid worden gegeven tot het af
leggen vsn het examen voor leerling-
kantoorbediende by den Post» en Tele
graafdienst.
Aanmelding kan gesobieden by den
Directeur van bet Post- en Telegraaf
kantoor alhier, by wien nadere inliohtin»
gen zyn te bekomen.
By aanstelling in de woonplaats der
ouders wordt by aaostelliog f 60 salaris
dat ie te zeggen als gy u stil houdt zoo
aiet zullen wy kort werk met n maken.
Gy hebt al het kwaad gedaan dat gij te
Seville «uit verrichten. Let wel op wat ik
o zeg, want zoo gy slechts eenig geraas
maakt zyt gy een doode eend. Ik zal u
bovendien ook niet schoon toespreken om
stil te blyven, bet kan ons maar bitter
weinig schelen wat ge doet. Bedaardheid
meent leven gerucht, dood
Piet's oogen gloeiden als die van een
tijger, soudanig dat de scbnrken, zonder
kern nog verder toe te spreken bnune oogen
van hemalwendden en den bak toesloten.
De knaap, die zyn treurige toestand al
langer boe beter begon te beseffen, begon
in zyn hart eenige gebeden, welke hy van
zyoe moeder nog bad geleerd en welke by
zeer dikwijls bad vergeten, ten bemel te
sturen ja den arme jongen, die in zyn
hart eigenlyk goed was, bad nu vuriger
dan by bet wellicht ooit te voren had
gedaau.
Nu naar bet paard, Tim. Wy moeten
dat wegnemen om ons werk te voltooien.
Buoker nam Dart uit den stal en, na aan
Morris te hebben gezegd houdt gy bier
de wacht, leidde hy bet dier weg tODder
eenig geruobt te maken.
Er beersebte eene doodscbe stilte.
Stalknecht Piet, die, wel ie waar, by
tichzelven vurig om verlossing bad, hield
zijne ooren goed opeu elk woord dat ge»
wisield werd en om ieder geluid op te
vangen.
Ne omtreot een kwatier uurs kwam
Bunker terug eu verhaalde aan Morris boe
hij het paard in het kreupelhout bad vastge
bonden.
Wordt vervolgd,