Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Een ommekeer.
De paardendieven
bestaat uit twee bladen.
De maatschappelijke
ontreddering.
De aardappelvoorziening.
FEUILLETON
Vergadering R.K. Bond
voor Groote Gezinnen
Zaterdag 31 Januari 1920
■41e Jaargang- No. 3
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 90 c.
afzondert, nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY.
PRIJS DEK
ADVERTENT1EN
van 1—5 regela 50 c.
elke regel meer 7^ c.
i komst iD het bedrijt bereiken, borg. J
Dit nummer i')aar0P ZÜ immers o.a. de st&tutenj
van den R.K. Centralen raad van!
bedrijven gebouwd, waar de bedrijfe»
raden tenslotte de gehee!e regeling
van loon en prijspolitiek en koliek»
tieve arbeidersovereekomst in ban
den hebben.
Een groot d^el van Europa is een eco
nomische cbaos geworden.
Doch die chaos zou nog wel betrek-
kelijk spoed'g te boveD zyo te komen.
En die bedrijfsraden bestaan uit wanD8er dia verwarring zich maar niet
Tijdloon stukloon. werkgevers en werknemers. uitstrekte tot de hoofden van velen.
Welke van de twee zal inde Zoodat de laatste zeker bun in» «001;^ vflrhnndin^ln dkl goc'*!® e? eco,"
komende jaren het meest doeltreffend vloed kunneo doen gelden op de kringen een :eer gevaa'yke begnp™r!
voor een vermeerdering der produc- regeling van het stukloon, dat, warring.
tie blijken Jarenlang hebben de ontdaan van de uitwassen uit vroe» A-a° 1)88 803011 kant tien we een tne-
arbeiders en terecht vijandig gere jarenzeker een arbeidsprikkel Deme"'18 vnrkwuting en lucht naar genot,
tegenover bet stukloon gestaan, om- is, in die bedrijven, waar het met"d. dl.
dat net in vele gevallen voor indue- vrucht kan toegepast wordep. [mei .icb brengt en met 110b brengen moet.
trieëten het middel werd uit de ar» j Eo wat in onzen tijn kan helpen 1 Roe afgejaagd het ook begint te klinken
beiders te halen, wat er uit te halen tot vermeerdering der productie, Itoch b'ktelk.na en telkens weer, boe
viel. Het was geen zeldzaamheid, dat dient aangepakt te worden Ivelen nog maar ateeda niet doordrongen
alleen bij zeer ingespannen arbeid,1,«un v.o da utar.o noodsakeiykbeid eoner
een dragelijk weekloon werd ver»
kregen, daar waar de arbeiders in
stukloon werden uitbetaald. En zoo
hebben de socialisten ook tot de
bestrijders van het loonstelsel be»
hoord.
Maar nu de oorlog voorbij is en
allerwege de productie er ellendig
voorstaat, niet 't minst door een
noodlottige arbeidsschuwheid,
komt er een ommeKoer in de waar-
deering van het stukloon Eu Richard
Wold, een der socialistische voor»
mannen, is tot deze merkwaardige'
konklusie gekomen »Het tijdloon'
is dikwijls slechts een presentiegeld,
de arbeider krijgt zijn 2i/2 of 3 M.
per uur, omdat hij in het bedrijf is,
niet omdat hij daarvoor een bepaal
den arbeid verricht.
De schrijver houdt voorts een betoog
over de praktische waarde van het
stukloon, waarvan echter do uit»
wassen moeten tegen gegaan wor»
den, Daarbij geldt de overweging,
dat wie niet werken wil, daartoe
niet gedwongen kan worden, maar
tevens onmogelijk voor niet gepres»
teerden arbeid loon kan eischen.
Dit uitbetalen van loon zonder
tegenprestatie is uitgesloten bij stuk»
loon dat tevens een prikkel tot arbeid
is en dientengevolge de vermeerde»
ring der productie ten goede komt.
Nu de positie vsd den arbeider
zooveel verbeterd is en bij zeer zeker
niet meer machteloos staat tegen»
over den willekeur van werkgever
de gevaren aan het stukloon
om ben tot andere gedaehte te brenger,
on1 stood er ontzettend lawaai.
Ten laatste werd tot ateramiog overge
gaan, met bet resultaat, dat een bestunrs*
voorstel werd aaogeoomen. waario princi
pieel den seiurigen werkdag wordt geëiaobt
doch niet onmiddellijk en dan bfj interna
tionale overeenkomst.
Ook christelijke mijnwerkers bleken io
begioeel voor den onrendag, doch wildeo
ziob io verband met den kolennood, voors
hands bij een 7arigen werkdag neerleggen
Half Enropa lijdt geb'ek, de prijien vsn eo hoopte, det alle aaoweiigea er bna nat
tal van artikelen vliegen omboog maar mee sondeo doen.
de Duitsche mij0werkers en sij niet j Vervolgens heette de voorzitter den
alieeD belaas 1 schijnen nog steeda oiet oienwbeooemden geestelijk advisenr. den
beseffeD, boe dat gebrek en die dnorte j Weleerw. beer Kapelaan Knoops, die io»
Dog tullen tosDemen, wauneer door gesta» midde's ter vergadering gekomen was
zijn
verbonden
Daarom staat de
die de arbeiders
opgeheven,
medezeggenschap
in de naaste toe»
De directeur van bot Rijkskantoor
voor Aardappelen heeft in een on»
derhouJ met een verslaggever van
de H. Ct. medegedeeld
Er zijn in ons land meer dan ge
noeg aardappelen, zooveel zelfs, dat
wij den uitvoer naar het buitenland
nebben kunuen toestaan van vrij
groote hoeveelheden veen- en zand»
aardappelen.
De boeveelheid kleiaardappelen is
echter niet zoo groot, dat wij daar»
mee tot aan het begin van den vol»
genden oogst zouden genoeg bobben.
Oorspronkelijk beeft de regeeriog
zich de beschikking verzekerd over
een hoeveelheid van pl.m, 20.000
wagons kleiaardappelen. Met de z g.
vrije aardappelen zouden deze vol»
doende moeten zijn voor onze behoef»
ten tot einde Juni.
Toen echter de vrije aardappelen
in prijs gingen stijgen, werden lang»
zamerhand enkele hoeveelheden van
ovengenoemde 20 duizend wagons
rijgegeveo.
Toen dezer dagen een inventari»
satie plaats bad, bleek, dat tal van
boeren zonder vergunning vrij be»
langrijke hoeveelheden hadden ver»
kocht. Er was toen nog pim. 11
duizend wagons overgebleven.
Bij uitsluitend gebruik van klei»
aardappelen is deze hoeveelheid
slechts voldoende tot begin Mei.
De regeering wil daarom ook
trachten eenige partijen zandaardap»
pelen in consumptie te brengen.
geduchte prodnctieverbougiog
Niet het minst geldt dit de steenkolen-
voorzieniog.
De laatste jareo van den wereldoorlog
hebben met angstwekkende duidelijkheid
doen zieD, boe het zwarte goud het brood
de" oyverheid is.
Zonder steenkool moeten de fabrieken
sluiten, zijn steden en dorpeo in duister
nis gebuid eu moet de watervoorziening
wordeo stopgezet.
Die feiten zijn natuurlijk ook in de
mij o werkers wereld bekend.
Eu evenzeer weet men daar. dat inkrim
ping der kolenproduotie nieuwe duurte
beteekent eu dat de werkman in de eerste
plaats daarvau de dupe wordt
0—
Maar wat zien we nu
In Essen, het centrum der Westduitsche
mijuwerkors, zijn buitengewone algemeene
vergaderingen gehoulen v»d bet vu-bond
van Duitsche raynwerkers en vau den
bond van christelijke mynwcrkers.
Het ging over de invoering van den
zesurigen arbeidsdag.
En dat niet'egeostaande bet feit, dat
heel Duitschhnd dag in. dag u t getuige
is, vau allerlei ellende, ais gevolg van
een sterk tekort aan steenkolen.
Io zulke omstandigheden den zesurigen
werkdag te eischen is niet alleen een
daad. die lyDrecht indruiecbt tegen een
rechtvaardige, sociale politiek, tij is weinig
minder dan krankzinnigenwerk.
Doch zulks deert den communisten niet.
Hoe meer verwarring eo ellende in dc
wereld, boe liever het bno ie.
Terecht mocht dan ook de soc. dem
arbeidersleider Bué den eisch der commu
nisten een sabotage van de zaak der ar<
beiders noemen, bet hielp alles niets
Tevergeefs wezen ook venegeowoordl
gers van de werklieden uit do verschillende
industrieën op den noodtoestand in boD be
drijf tengevolge van bet koleotokort.
Ook dat beropp op de naastenliefde cd
bet gezond verstand mocht uiet baten.
De radicale elementen waren voor geen
reden vatbaar.
Eo toen Hoé nog een laatste pogiog deed
Do zon stond reeds eenige graden boven
de oosterkim wanneer meo begon temer
ken dat Piet nog oiet was verschenen.
Waar is Pi»-t vroeg Lange Martin
aan den neger.
Weg met zija paard als naar ge
woonte, dat spreekt
Is Dart niet in den stal t
Neen, Martin.
Dan is bet »all right.
Esn uur later bad men nog niets
van Stalko3oht Piet vernomen eo de heer
Cbedder, bij vtien de jongen reeds lang io
dienst was geweest, en die boveodien zeer
V6«l van bem hield, begon aohterdocht te
krijgen, dccb juist toen bij eene opmer
king meende te maken kwam Oom Steven
binneD, een kleiu stukje wit papier in de
hand houdende.
Ik vond dit vastgespeld aan de krib>
be waar Dart stond, zei de zwarte, het
terzeifdertijd aan Lange Martin gevende
Er was geschrift op het papier en Martin
liet het door Mr. Chedder lezen Het
luidde als volgt
Mr. Chedder Ik heb besloten
naar huis te gaan. Ik zei het u niet gaar<
ne en daarom schreef ik dit briefje. Ik
neem mijn paard mede. Vaarwel Piet.
Alle aanwezigen sloegen tegelijk
handen omhoog eu konden bnnne verbazing
niet verbergeD»
Dat is vreemd, sprak Russell,
Piet heeft mij daar geeu woord van
gezegd hij zei my gisteren nog dat hy
zoo gelukkig was, bij beloofde mij
dAt hy beden namiddag mijn paard
Piet ging naar bet hotel met een glim-
laob op het gelaat, zonder zich verder om
den wagen te bekommeren. Hij meeode.
•ven als de baas van bet hotel, dat het
hoofd van den Afrikaan op bol was want
Oom Steven verdaoht bijna, alle vreemde
lingen die zich van tyd tot tijd te Seville
ophielden.
Toen Piet de tapperij van het hotel
binnen trad, zag Lij daar niemand, tenzij
Lange Martin, John Russell eu enkele
ingezetenen der plaats. De twee vreemde
lingen waren, zoo men zei, uitgegaan.
Het was reeds laat in den avond toen
de vreemdelingen in 't hotel terugkeerden,
•n na den baas te keoDen te hebben ge
geven dat zij 's morgens zeer vroeg weusch-
ten te ontbijten, gingen zy direct naar de
ben aangewezene kamer.
Zy hebben wellicht goede reden om vroeg
te vertrekkeD. meende Lange MartiD. De
stalknecht zag de venters niet in bet hotel,
want by was reeds verdwenen toen za bin
nentraden.
De nacbt passeerde rustig, en reeds
voor bet aanbreken van den dag, bracht j bier
Oom Steven het paard en den wagen der1 zelf
venters op straat. De mannen betaalden de zou berijden.
bun voorgelegde rekening, stapten op hun Ik begrijp er niets van, stamelde de niet instekeo.
voertuig en reden weg. heer Chedder.
geo arbeid bet goederentekort niet wordt
aangevuld
0—
Hoe noodlottig dat goederentekort werkt
valt af te leiden oit de schrikbarende daling
r wisselkoersen over de geheele linie.
Weenen en de Duitsche mark spannen de
kroon in dit proces van floantieele ont
reddering. 100 kronen voor 70 oeüten en
100 mark voor eeo rijksdaalder.
Practisch zijn dan ook beide soorten
papiergeld uitgeschakeld voor de buiten»
landsche betaliog. Zulk een schuldvereffe
ning zal door goederenruil moeten plaats
vinden. Eu iD dit verband zal men tevens
voelen, wat bet zeggen wil, wanneer
Dnitsohland zyn steenkoolproductie zijn
ruilmiddel by uitnemendheid door in
perking van den arbeidsduur nog meer
zou zien afnemen
—0-
De voortdurende daling van de koop
kracht van het geld geeft in tal van landen
tot een ware prysrevolutie aanleiding.
Vooral in Dnitschland,
Een paar voorbeelden u t de laatste dagen:
Een brood steeg van 1,94 Mark tot 2 86
een pond viscb van 6 op 7 M.; een pond
boonen vsd 3,50 op 5 M; een pond thee
van 17 op 22 M.; het zolen van schoenen
van 15 op 30 M eeo worst van 19 op 22
Mark 1 x
Eo dit is nog slechts een kleine bloem
lezing. Welnu, de bovenstaande prijsstij
gingen speelden ziob af binnen 10 tot 14
dageo. Gld.
Wel, ik begrijp het, viel de zwarte
Hoezoo
Piet heeft dat niet geschreven, baas,
en zoo by het deed moot hem een pistool
voor bet hoofd zyn gehouden.
Wie beeft het dan geschreven.
Die venters, baas
LADge Martin deed een paar stappeD
terug en sprak
Dat geloof ik niet, Oom Steven, de
venters zyn io goede orde vertrokken, ik
deük Diec dat zy Piet hebben gezieD
daarenboven, wat inzicht konden ze daarin
hebben om bem hier te doen weggaan
Ik weet het met maar zij zagen er
verdacht uit.
O, gy zijfc van nw stuk. Steves
Sedert de Hart y mannen bier opgehangen
werden verdenkt gy byoa alle vreemdei
lingeo.
Nu kwam John Russel vooruit en ver
haalde wat bij I avonds te voren bad be
merkt, boe de twee vreemdelingen het
gesprek tussoben hem en Piet hadden
afgeluisterd en hoe dat voorval bem tueD
reeds verdacht voorkwam
Maar. antwoordde baas Cbedder,
twee zulke kerels zonden Piet toch niet
bebbeD kunoen bewegen om mij te verlaten
en ik geloof zelfs niet dat zij hem zouden
hebben kunnen huren om zoo iets te doen,
Piet is te zeer een goeden jongen.
Misschien hebben ze hem meegeno
men viel de neger in.
Hoe f
In dien wagen.
Maar zij konden het paard daar toch
raadsvergadering op 29 en 30 Aug. in den
Bosch gebonden, bracht de heer Winters
biervan een breedvoerig en duidelijk ver
slag uit eo deed hy daarby vooral de op
die vergadering met overgroote meerder-
derbeid van stemmen aangenomen conclu
sies uitkomen.
Een welverdiend applaus viel den ge
achte afgevaardigde ten deel.
De voorzitter bedankte, ook namens de
geheele vergadering, den heer Winters
voor zyn nauwkenrig en uitvoerig verslag
Donderdag; 22 Januari.
De voorzitter opeode de vorgadering met
den cbristelyken groet, heette de aanwe
zigen hartelijk welkom, dooh drukte er zijn
leedwezen over ait, dat de vergadering zoo
slecht bezocht was.
Vervolgens gaf hij de redenen aan
waarom deze vergadering steeds was uit
gesteld geworden en boe verschillende om*
standigheden daartoe h*dJeo bijgedragen,
De Dotu'.en der vorige vorgadering wer«
den door den secretaris voorgelezen eD
ongewijzigd goedgekeurd.
Als afgevaardigde naar de centrale
öartelyk welkom iu deze vereemging en
hoopte dat de afd. Venrsy onder leidrag van
den Weleerw. beer Knoops, evenals dat
uDder 't adv seurscbap van den Weleerw.
heer Dinckels het geval was geweest,
steeds mooht vooruitgaan en aller mede
werking ondervinden.
De Weleerw. beer Knoops, daarop bet
woord nemende, dankte den voorzitter voor
de waardeerende woorden tot bem gericht,
by bad dit ambt gaarne aaovaard, omdat
in deze vereeoiging allen, zoowel ryk als
arm betzelfde doel nastreveD, n.l. de ver»
heftiog vau bet groote gezin tot die plaats
io de maatschappij, waarop het met het
volste reoht aanspraak kan maken. Het
doel eD streven dezer vereeoiging is zoo
edel, zoo zedelijk en zoo godsdienstig, dat
zy zeer zeker aller medewerking verdient.
Applans.
Als eenigst lid der benoemde commissie
van comptabiliteit hier aanwezig, bracht
de beer Willems verslag ait en deelde
mede. dat by de botken eD bescheiden
vaD den penningmeester zorgvuldig had
oagezien eo deze kenrig in orde bevonden
had: nog zelden had apreker de admini
stratie eeoer vereeoiging gezien, dis zoo
kenrig in orde was en te weoichen ware
het, dat iedere vereeoiging een dusdanige
admioistratie bezat.
Spreker kon dan oek niet nalaten bet
bestuur der vereeDigiDg te feliciteeren met
zyn penningmeester en den heer Jacobs
te bedanken voor zyn nauwgezet bebesr.
Inmiddels was ook de Zeereerw. heer
Pastoor ter vergadering verschenen.
De voorzitter heette Z.Eerw. hartelijk
welkom ep deze vergadarmg en zeide, dat
Z Edi'w. in bet korte tijdsbestek, dat by
aan het hoofd deter parochie geplaatst
was, reeds herhaaldelijk getooid bad,
veel te voelen voor zociale vereenigingen
en was zija verschijnen op deze vergader
ing daarvoor ook een bewijs te meer.
Spreker hoopte eo vertrouwde, dat onze
vereeoiging ook in de toekomst op den
oomtsbaren steuD van Z.Eerw zou kannen
rekenen od by was er zeker vaD, dat de
vereeoiging steeds zon groeien en bloeien
eo met vracht werkzaam zyn.
Ter voorziening in de vacature van een
bestuurslid, ontstaan door bet bedanken
van den beer Scbols ais lid der vereeoi
ging, werd by herstemming gekozen de
beer Willems.
De heer Willems vermeende deze be»
Inderdaad, Dart was zoowel verdwenen
als stalknecht. De zaak was iD «en raad
sel gebald dat zoo maar niet opgelost kon
wordeo.
Lange Martin begon, tegen zyneD wil
in te gelooven dat Piet de plaats met eigen
beweging bad verlaten, dooh drukte de
hoop uit dat bij gedurende den dag wel
berouw krijgen zou.
De uren gtogen echter voorby en 'an
den stalknecht werd men niets gewaar.
Ten 3 ure namiddag, bet gestelde uar
wanneer de harddraverij moest plaats heb
ben, werden de paardeD op de baan ge>
bracht, doch Piet die beloofd had Billie,
bet paard van John Russel te beryden
was niet daar.
Het was een oogenblik van opgewon
denheid.
Billie was ver overtroffen door de Mei
dina merrie wier eigenaar Ruasel's hon
derd dollars opstreek.
De Ohioër was zeer teleurgesteld en bet
verlies vaD zi]n geld deed hem leed. Met
Piet meende hy, zou by zeker hebben ge
wonnen bij had er zyne hoop op geves
tigd. Het was, zeide hy, zijn laatste geld
en Piets afwezigheid bad hem het doeD
verliezen.
Een schaduw scheen over het Chedder
hotel te vaileD alles scheen op dien dag
noodlottig af te loopen.
Tegen bet valloD vaD den avond kwam
een boarenjoDgoo, ongeveer een halve mijl
van het hotel woonachtig, met Dart, des
stalkuecbts paard, naar het Cbedder hotel.
Hy bad het dier in het kreupelhout, waar
bet gebonden stond, niet ver van den
grooten weg, gevonden, en bet herken
nende dacht by zyn eigenaar, dien by
zeer goed mocht lyden, een dienst te be-
wyzen door het dier naar huis te bren
gen.
Dit gaf opnieuw reden om aller ver
denking op te wekken eD nu. meenden
allen ie gelijk, viel er niet meer aan te
twijfelen of Piet was door de venters
meegenomen.
III.
In de Looi.
De twee m&Dneo die als venters naar
Seville waren gekomen en in het Cbedder
totel vernachtten, hadden hun naam op bet
register gesohreven. als zijnde John Bert
Teledo, en David Faris van Columbus,
doch zij waren niemand anders dan Har»
ngan Morris en Timotby Bunker, wien de
lezer reeds heeft ontmoet in de spelonk in
de Kentucky heuvelen. Ook hebben wy
hun daar wraak hooren zweren, en nu
waren zy gekomen om die te nemen.
Morris was reeds verscheidene malen te
Seville geweest, maar nooit te voren was
by in voornoemd hotel afgestapt. Ter ge
legenheid zyner vorige bezoeken in de
stad ging bij steeds onder den zelfden
valachen naam van John Bert en gaf by
tieh oit als een assurantie agent.
Er was iets in bnone bewegingen dat
innige verdenking in het gemoed vad John
Russel en den ouden neger. Oom Steven,
bad opgewekt. De geveinsde venters waren
listig, en alhoewel schijnbaar belangloos
in alles wat er in en om bet hotel toeging
en voorviel, sloegen zijn alles nauwkeurig
gade.
Wordt vervolgd.