Propasa&da-Ter!
algemeene belangrijke
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Bij de Kribbe.
Mie Spek
Op 2e Kerstdag a.s. 's namiddags 5 uur
Mgr. Dr. Poeis en Kapitein Froeling,
Dit nummer
bestaat uit twee bladen.
FEUILLETON.
Districts-Arbeidsbeurs
Zaterdag 20 December 1919
40e Jaargang, No 81
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 90 c.
afzonder!, nummers 5 c.
PEEL
1VÏA..A.S
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY.
PRIJS DER
;ADVERTENTIEN
van 1—7 regels
elke regel meer
5 c.
zal in de Groote Zaal van het PATRONAAT eene
gehouden worden, aldaar als SPREKERS zullen optreden onze geachte
Hoofdonderwerpen
Vrijwillige Brigade
Burgerwachten.
en
HET COMITÉ VAN ACTIE
HUB. JANSSEN, Voorzitter
ARTH. ESSER, Secretaris, Cmt. Vrijw. Brigade
VINCENT PYLS, Commdt. Burgerwacht
A. MARTENS, Voorzitter Werkgevers
A. DE HAEN, Middenstand
TH. MICHELS, Landbouwb. Venray
G. HOVENIER, Werklieden vereen.
H. G. DE PONTI. Voorzitter Landbouwbond Oirlo
CHR. STAPPERS, Oostrum
M. ARTS, Merselo
TH. ASSELBERGS, Leunen
JOH. CLAASSENS. Onder-Commdt. Burgerwacht
M. COENDERS, Vrijwillige Brigade
L. VAN HA AREN, Secretaris Burgerwacht
W. LAURENSSE. Penningm.
H. BEXKENS, Bestuurslid
H. VAN AARSSEN, Commandant Burgerwacht Oostrum
J. H. NELISSEN, Oirlo
PHILIPSEN, Castenray
P. SIMONS, Heijde
REIJNTJES, Leunen
HEIJMAN, <n Merselo
PHILIPSEN, Smakt. 100
Lieflijk Kindje in de Kribbe,
Redder van het gansch heelal,
Ach, hoe arm ligt Gij daar neder
In dien kouden beestenstal.
In een voederbak der dieren,
Tusschen os en ezelin,
Nam ZijnJ lijden reeds een aanvang.
De verlossing een begin.
0—
Doch de Engelen verkonden
In deez' heil'ge winternacht,
Dat Hij is de VredeskoDing,
Eeuwenlang op aard verwacht.
En de herders, zij verlaten
Hunne kudde in het dal,
Knielen voor Zijn Kribbe neder
In dien schaam'len beestenstal.
0—
Arme Jezus, in de Kribbe.
Gij, die onze Helper zijt.
Ach, er wordt zooveel geleden
In dee'z kommervollen tijd.
Oostenrijk en Hongarije
Zijn den ondergang nabij,
Lieve Jezus, spaar die kleinen,
God'lijk Kind, bebt medelij.
0—
Dierbaar Vaoray notr één offer
Wordt dit jaar van U gevraagd,
Brengt bet allen naar vermogen
't Is een werk, dat God behaagd.
0, dat volk moet zooveel lijden.
De ellende is zoo groot
Wil bun helpen, wil hun steunen,
Redt hun van den hongerdood
F. I)E VROEGE,
Noordwijkerbout.
Correspondenten-vergadering te
Venray Maandag 15 Dec.
Tegenwoordig waren de heeren Folmer,
Directeur van den Rijksdienst der werke-
loosneidsvertekeriog en arbeidsbemiddeling
j te 's Gravenbage, bestuursleden en direc»
tear der distncts-arbeidsbeurs, benevens de
correspondenten van Bergen. Affsrden,
Well, Boxmeer, Broekhuizen, Horst,
Denrne, Maashees, Meerlo. Blitterswyk,
SwolgeD, Vierlingsbeek, WaDSSum, Ben
gen en Rijkevoort. Afwez-g waren de
gemeenten Oploo en Sambeek. Door ver
trek van den beer Maas te Bakel, beeft
deze gemeente nog geen nieuwe corres
pondent benoemd.
De voorzitter, de beer Jos. Aerls, opende
de vergadering met een hartelijk welkom
aan de oorrespondeoten van bet district,
maar vooral aan den beer Folmer, welke
zoo bereid was, deze vergadering van uit
Den Hasg te komen bijwonen, bij hoopte
dat deze bijeenkomst een vruchtbaar en
gezellig verloop zoude bebbeo.
Hierna gaf de directeur een uiteenzetting
van de salarisregeling der correspondenten
io de verschillende gemeenten tot dit dis
triot hehooreDde. Alle i gemeenten hebben
gevolg gegeven aan bet verzoek van den
Minister van Arbeid, en alles volgens voor
schrift geregeld, behalve Meerlo, waar de
zaak gedeeltelik geregeld, en Bakel waar
in 't geheel niets gedaan is.
De heer Folmer verzocht den directeur
nogmaals een bezoek te brengen aan Meerlo
en Bakel en de zaak te regelen
In verband met de maandelykscbe sta
tistiek gaf de directeur eene duidelijke
verklaring, toegelicht met voorbeelden.
Nu volgde eene bespreking over werk
versobaffiog met rykasteun. Daar de
werkeloosheid zich in het district VeDray
schrikbarend uitbreidt. ODtstond hierover
eene drukke discussie boe 't geschiktst
de werkelooehe d te best eden.
De directeur vroeg bier in 't bijzender
den maobt'gen steun van den beer Folmer
om te willen bevorderen, dat 't Rijk aao
verschillende gemeenten steun zou verleeneo
bij werkverschaffing, vooral aao Boxmeer,
Bergen, Horst en niet't minst aan Denrne
en Vemay, waar in de Peel bonderdeD
werk zullen vinden.
De beer Folmer besprak de voorberei
dende werkzaamheden inzake de Peel eD
verklaarde dat de regeeriDg de Peelexploi-
tatie zeer spoedig zal bevorderen en bet
benoodigd personeel zal vorderen via de
Diatricts-arbeidsbeurs te VeDray OfscbooD
ou reeds met kle nere werkeD kon begon
nen worden, zal nog beel wat te regeleD
zijn, alvorens met de volledige exploitatie
kan begonnen worden.
De direotenr drong bij den beer Folmer
aan op spoed, wees er op. dat er in >t
8
Water 1 Water gilt *y en stuift
naar binnen, door de gang en de achter
kamer Daar de keuken, om eeD paar
•eeonden later met drie leege emmers
weer te voorschijn te komen.
Uit een sloot in de nabijheid scheppen
alle drie nu met koortsachtige overhaasting
water, dat zij tegen bet brandend gedeeite
van den stapel aanwerpen. Maar boe zij
alob ook inspannen om het vnur in zijn
voortgang te stuiten, tij slagen er niet io.
Hoe langer boe wilder, boe langer hoe
booger laaien de vlammen op, gonzend en
loeiend, als bloedig roode monsters, die
ticb haasten om zich van een betwiste prooi
masater te makeo.
Titaus ziet al spoedig in. dat bet ban
niet gelukken tal, deD brand te blusscben.
In allerijl baalt bij nit de schuur een pol-
derboom en sleept die met zich mee. Mie
en Grietje begrijpeD terstoDd zijn bedoeling
Met vereende krachten tillen zy deD boom
op en plaatsen dien tegen bet Dog onaange
taste gedeelte van de booitas. die tij ver
volgens. door met kracht den boom er iu
te drijven, met eeD doffen slag doen neer»
atorten.
Een dikke, koolzwarte rookwolk stjjgt
omhoog, ontelbare vonken spatten naar
alle tijden weg. Zij baasten zich om den
boom terng te trekken en een eind verder
op den grocd te werpen, waarna zij bet
bloaschingswerk met nieuwen ijver her
vatten.
Thans wordt ban pogen met den ge»
weosebten uitslag bekroond. Weldra zijn
zij bet voor meester docb van de
groote booiscbelft is meer daD drievierde
vernietigd.
Uit de ascb stijgen nog rook en damp
omboog maar het gevaar is totaal ge
weken. Mie werpt nog een emmer water
over de ascb uit dan wrijft zij zicb
zuchtend bet zweet van het aangezicht.
Wel wel, is me karwei geweest
Dat W88 zijn werk zoo wendt
Grietje zicb sidderend tot baar mao. O
Tienus 1 Tienus 1 ik dacht bet wal, dat
die schurk o God I o God 1 Als 't
daarmee nu maar ophoudt doch wie
weet wat bij nog médr io bet schild
voert
Zwijgend eD somber staart Tienos de
aaogeriebte verwoesting aan.
-Het is een schoeberd 1 zegt Mie en
baar kleine, vinoige oogjes fonkeleD.
Kom jnllie eeos mee dan zal ik mijn
wedervaren met Driek KarsteD eeDS ver
tellen waDt bü is daar straks nog bij
mij geweest.
Tienus en Grie'je gaan de woniog
biooeD, door Mie en de kinderen gevolgd,
welke lsatste schreiend de bandjes voor
bet gezicht bonden en, eenmaal biDnen
ieder op een stoof gaan zitten, al maar
door schreiend.
Zeg eerst eens. Mie 1 heb jij den
braod van jnllie &f gezien Kwam je toe
vallig buiten
WelDeen, Grietje 1 Het lag me zoo
bij, dat Driek iets bijsonder in den sin had
met jnllie.... Ik voelde zoo iets in me dat
tegeD me zei Mie. ga eens kijken 1 Eo
wat beb je me te doen ik ging. en was
maar amper de deur nit of ik zag op
jullie erf branden.
We mogen God wel danken, dat
wij op die manier bijtijds gewaarschuwd
werden verklaart Tiodus. «Anders had
den we er stellig Diets van gemerkt voor
dat ook de schuur eo zelfs bet huis waren
aangetast
Die gewetenlooze schurk 1 mompelt
Grie'je met een koude rilling.
Dat zeg je wel, Grietje herneemt
Mie. -Het is een schoeberd Maar wat ik
zeggen wil beb je Diet eeD kommeDtje
warme koffie voor me Daar zal ik aaem
op krijgen en dan vertel ik je nitvoerig
van Drieks bezoek.
Ik zal oomiddelijk een verscb bak ja
zetten. Ik beb er ook zin in en jij
vader
Ik eveneens bevestigt deze eo knikt
flauwtjes. De slag die hem heeft getroffen,
heeft hem stil en somber gemaakt. Mie
ziet bet en klopt hem goedig op deo
schouder.
Trek 't je «omniet aao, Baas I Het
bad immers veel erger kunnen zijo 1. Zit
js er misschien over te piekeren, dat Driek
jullie nog meer van die diogeD zal aan
doen Kom kom Ik weet zeker
dit zeggende tikt zij. net gezicht in een
ernstige plooi trekksDde, veelbeteekenend
met den voorvinger der rechterhand op
een duimkneukel der linkerdat
Onze Lieve Heer hem al gauw te grazen
zal bebbeo eo dan zal 't oremus zijo 1
Toen Mie van Hoybergen „die woorden
sprak, was zij er verre van te vermoeden,
gebeele district nog genoeg flinke werklui
waren, die graag bon kost willen verdienen
bij de werkzaamheden io de Peel.
Bü de bespreking der noodwet werke»
loo8beidsverzekering bleek 't. dat io ver
schillende gemeenten de regeling sleobt is.
De beer Folmer gaf biervan een duidelijke
uitlegging eo hoopte dat spoedig een ver
gadering zou belegd wordeo, waarop niet
alleen de correspondenten, maar ook de
Heeren Burgemeesters, de besturen der
vakbonden zouden aitgeooodigd wordeo,
om de weikiog der werkeloosheids wet
eens duidelijk te bespreken.
Nadat verschillende zaken besproken
wareo betreffende de arbeidsbemiddeling,
sprak de beer Schols. ongeveer als volgt:
M.H. Bij het einde van dese vergade
ring zij het my vergund, even eeD woord
van opreobten daok te zeggen eo een
dringend beroep te doen op uwe mede»
werkmg.
Oprechte dank aao de heeren Corres-
poDdenteu voor de wijze, waarop zij steeds
bun taak vervnlleD, oprechte dank vooral
aaD den Heer Folmer, voor de groote
hulp, waarvan by ook ods distriet steeds
doet genieten.
Doch meer dan ooit gevoel ik mij ge
drongen een beroep te doeo op uwe bekende
medewerking. Als ik zeg, dat de streek,
welke behoort tot ons district, naar allen
scbyn een nieuwe en groote toekomst
tegemoet snelt, dan weet Gij allen wat ik
biermede bedoel de ontginniog der Peel
eD wat daarmee samengaat, de aanleg van
kanaleo, sporen, of tenminste tramwegen
Venray bezit nog 5000 H A. PeelgroDd en
Deurne 5700, waarvan langzamerhand het
eene na bet andere gedeelte zal ontgonueD
worden.
De oDtgiDning van de Peel. dat betee:
kent machtig voordeel voor landbouwende
bevolking vooral voor dese streken. Om
ééo ding slechts te noemen, wat zyn er
niet vele jong gehuwde paren en velen
die voornemens zijn te howeo bier in het
Noorden, die verlangend uitzien Daar eeD
kleine boerenhoeve, en boevelen in bet
Zuiden met betzelfde verlangen, die door de
myoiDdnstrie ais het ware van hunne
boereobedryven zijn weggedrongen eu nn
wachteDd uitziet). Die zullen op den ont
gonnen bodem boerderijen kuoneD vestigen,
zooals er thans staan in Griendtsveen.
Helenaveen, Overloon enz.
Eo wij mogen hierbij zeker niet vergeten
waarop door deD geachien Venrayscben
afgevaardigde Jean Poels in de Tweede
Kamer tegen de bewering vaD den beer
Teenstra gewezen is, dat met de ontginning
van de Peel een groot DatioDaal belang
geJiend wordt, omdat daardoor de hoe
veelheid levensmiddelen belangrijk voor
ous land zal worden vermeerderd. Iets wat
de oorlogstoestand der laatste jaren ons
wel heeft loeren waardeeren
Gij snit mij echter vragen, waarom op
dit oogenblik zoo uitgewfii over de Peel-
ontginniog f Heel eenvoudig, omdat onze
distriotsarbeidsbenrs feitelijk beel wat met
de PeeloDtginoiDg zal te doen krygen- De
beer Folmer beeft mij toegestaan. aaD de
Heeren Correspondenten mee te deelen.
dat de Distr.cisarbeidsbeurs Venray het
Centraal Kantoor zal worden tot levering
van de arbeidskrachten voor de ontgin
ning.
En in verband biermede, met bet oog
op deze nienwe belaogryke werkzaamheid
vao ooze Districtsarbeidsbeurs, ?raag ik
dezen keer heel byzonder uwe medewer
king.
Laten wij Correspondenten de banden
in eikaar slaan, om de mecscben io de
ootgiDniog aan goed toonenden arbeid te
belpen eD de ootgiDniog te verzekeren
deugdelyke arbeidskrachten.
Eo als bet Diet onbescheiden is, zon ik
by den beer Folmer nog eens willen
aandringen, dat waoneer wij in de onmid
dellijke omgeving niet voldoende arbeids
krachten vinden, ons zooveel mogelijk te
helpen aan zulke meDscnen. wier volksaard
en opvoeding een vreedzaam samenleven
verzekert Daast en met bet gemoedelijke
volk van Brabant en Limburg. Dat zal
immers bet levensgeluk van die menscben
en de boogere productiviteit van ban arbeid
ten goede komeD.
Laat ens dankbaar zyn tegenover de
vereeniging -Eigen Erf", van welke in
zake de Peel zoo'n krachtige en degelijke
steun uitgaat.
Alsook dank aan de Ed.Acbtb. beeren
Burgemeesters van Venray en Deurne,
die niets onbeproefd laten om van da Peel
ie maken eene streek, die tot welzyn van
ons en van bet gebeele land zal strekken.
En laat mij ten slotte er nog de verte-
keriDg by voegen, dat ik mynerzijdt als
directeor ®an de districtsarbeidsbeurs a1
mijn krachten zal aaoweoden, niet alleen
om indirect mee ts werken aan die voor
ODZ9 streek en bet gebeele land zoo groote
zaak van de Peelontginning en wat daar
mee samengaat, maar ook om voor ons
land te belpen lenigen eeD der grootste
kwalen van den tegenwoordigen tijd, de
werkloosheid."
Hierna Dam bet woord de Ed Acbtb.
Heer Burgemeester van Venray, die als
eerevoorzitter der districtsarbeidsbeurs
ter vergadering aanwezig was. Spr. ver
klaarde gaarne zulke vergaderingen by te
wonen, zag met genoegen dat van de
arbeidsbemiddeling veel en goed werk
uitgaat, sloot zich aao bij de woorden van
den Directeur en deed eveneens een be
roep op den machtigen steno van den beer
Folmer, Rijksadviseur, by ons ministerie,
om de groote plannen van de Peel te
bevorderen.
De beer Folmer dankte de directeur
voor zijn goede en degelijke leiding van
het district der arbeidsbemiddeling, de
voorzitter, bestuursleden eo corresponden
ten en niet bet minst de Bnrgemeester
van Venray, en beloofde bet gevraagde
door de sprekers naar voren gebracht,
zooveel mogelijk te steunen.
De beer Voorzitter. Jos. Aerts. dankte
in korte woorden allen ter vergadering
tegenwoordig, vooral de Bnrgemeester en
de heer Folmer, en sprak deo wensch uit
dat van deze vergadering vele vrnobten
mogen voortvloeien voor bet gebeele
district der arbeidsbemiddeling Venray,
dat de straf des Hemels, waarop zy met
die eigenaardige populaire uitdrukking zin
speelde, niet meer voltrokken behoefde te
worden. Het was al gebeurd.
Nauwelijks bad Driek Kersteo zich
overtuigd dat de vlammen met voldoende
heftigheid om z>ch heen grepen, of oy ylde
heeD, Opeens boorde bij bet geroep vao
•Brand! Hij keek om. strnikelde en stortte
voorover id een moddersloot ssd den weg.
Eo terwijl Tienus. Grietje en Mie ziob by
de hooimijt weerden, lag by een honderd
tal schreden verder met den dood te wor
stelen. De mensohelyko gerechtigheid bad
hem niet Bcoterbaald maar God zelf
bad bem het tot hier toe en-Diet verder
toegeroepan..,.
Sedert de gebenrtenissen, in de voor
gaande bladzijden verhaald, zyn een tiental
jaren verloopen.
Tienus en Grietje zijn in dien lyd heel-
wat vooruit geboerd. Zy woDen thans op
een andere, veel grooter hoeve. De meutce
Hoop geoaamd, die zij gekocht hebben.
Twee jaar reeds geniet Tienus de eer,
voorzitter te zyn der in 't {dorp bestaande
efdeeling van bet KruisverboDd. Een eer
die den braven, sympatbieken. algemeen
geaobten man door Diemaod misgund wordt.
Wel zyn er eokele leden vao de natte ge
meente die den spot met bem drijven
maar daaraan stoort by ziob niet. Hij laat
ben wauwelen naar zeverstand hebben'
en wrijft zicb griDDikend de bandeD by de
gedachte dat 't, gelijk de dichter zegt, de
slechtste vrachteD niet zyn waaraan de
-wespen" knsgeD....
Is de maatscbappelyke toestand van
Tienus cd Gristje zoo gunstig mogelyk,
en verheugen zy zicb in de achting van
alle weldeDkeDden ook ban huwelijk
werd ryk gezegerd. Niet all sd too opzich
te hiervan dat zij elkaar met dezelfd har
telijke liefde bleven beminnen, maar ook
in verband met datgene walmen io het
byzonder met deo naam van buwelykszegen
pleegt te bes'empeleo met kinderen
namelijk. Op het oogenblik hebben zy er
niet minder dan elf. en weldra zal bet
dozijn -volgemaakt'' zijo*
Wat Mie van Hoybergen betreft de
Daam waarmee zy aangesproken en be
sproken wordt, is nog altyd Mie Spek.
Op bet platteland toob verliest iemand die
een bynaam beeft, dien Diet gemakkelyk
vooral niet wanneer die byoaam. gelijk
bier het geval is, een eigenaardig typeeren-
de kracht bezit.
Nog altijd ook is zy dik en vet, zyn
baar oogjes klein en vinnig. Maar moD is
't algemeen over eens dat zy volstrekt
niet zoo kwaad is als zy er uitziet. De
herberg beeft zy siDds laog aan kant ge»
daao. Wie baar iodertyd Daar de reden
daarvan vroeg, gaf zij teD aotwoord
Men8ch-lieve,"zwyg er van stil waut
wie een herberg houdt ik beb er weet
van die houdt een duivel, dat zeg ik
maar hardop 1
Zij zette een kruidenierswinkel op, dien
zy nog altyd beeft cd waarmee zij ruim
schoots in baar behoefte kan voorzien. In
bet eerst wareo er wel belhamels die, als
zy met een krniwagdD vol winkelwaar de
buizen laoge reed, baar op allerlei manie
ren plaagden eo sarden, wyl zy 't niet
konden zetten dat zy gekozen bad wat zy
in tegenstelling met haar vroeger bedrijf,
een -eerlyke broodwinning"' noemde.