VENRAY, HORST en Omstreken. Weekblad voor De Burgerwachten, Mie Spek Dit nummer bestaat uit twee bladen. FEUILLETON. Een gunstige Een dorado voor vreem delingen. De schuldenlast onzer gemeenten. Gemengd Nieuws. Zaterdag 22 November 1919 40e Jaargang. Ho 47 PEEL EN MAAS abonnementsprijs PER KWARTAAL voor VENRAY 60 c. franco per post 70 c. voor het buitenland bij vooruitbetaling 90 c. afzonderl. nummers 5 c. Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—7 regels 35 c. elke regel meer 5 c. tuiging dan doet zij een.goed wei kin het belang van al onze staatsburgers, tot welke partij zij behooren. Wan- eventueele ■werkeloosheid. Nu is bij de invoering dezer wet gunstige bepaling neer na êenige jaren in Europa de'voor de arbeiders, welke nog geen Een Nederlander kan te Berlijn als een vorst leven voor vijf gulden per dag. «En daar onze westelijke buren goede kooplieden zijn, maken zij van de gelegenheid rijkelijk ge» bruik. Zij kunnen geen voordeeliger zaak doen dan naar Duitschland te De bekende socialist L. Hermans verzette zicb rust zal zijn wedergekeerd, zullen de lid zijn van bun vakbond, nl. dat al rustige eo verstandige sociaal-demo- de arbeiders, welke voor 1 December craten allicht tot de eersten be»11919 toetreden lol hunne vakver hooren om te zeggen, dat de burger» eeniging, direct vallen in de vollereizen. Hoe langer ze er blijven, hoe wacht in Nederland goed werk rechten, welke die vakbonden in hun 'rijker worden zij." beeft verricht. werkelooxenkasser. aan de leden »Het beetje, wat ze nog hebben, danst l, nermann Is het gedaagd te voorspellen, zekeren. gaat over de grens. Men de Tweede Kamer.dat WB"icllt bÜ onze oostelijke buren Welke rechten ongeveer bedragen een uitverkoop spreken "!ot nanlroQCon In <7nnrl anirvfin tegen een post van f 100.000, tot ge j toestaD{j van gemoedsrust, als wen deeltelijke dekking van de kosten van helijk ZQU zijn (al worden ze goed die nog niet verkeeren in zoodanigen 70 pCt van het loon, gerekend naai vrijwillige burgerwachten. Natuurlijk nam deze socialist eeu loopje met de instelling der burger» wacbten en vond het vooral zoo dwaas, dat op dorpen, waar geen enkele revolutionair te vinden was toch burgerwachten werden opge» richt. Ook haalde hij eenige gevallen aan, waarbij met geweren der bur» gerwacbten ongelukken waren ge» beurd, en ook eenige gevallen van pressie uitoefenen van meerderen, om deel van burgerwachten uit te makeu. De christelijk-historische afgevaar digde Bakker verdedigde de burger» wacbten, en was van meening. dat er gemeeoten waren, die deze bur» gerwacbten niet voldoende steunden. De Minister van Binnenlandsche ZakeD, Jhr. Mr. Ruijs de Beeren brouck, heeft nog eens den socialisten fijntjes doen voelen, dat zij zelveu de oorzaak zijn van de instelling der burgerwachten. «Hetgeen in het laatste jaar in ons land gebeurd is bij ons alles nog zoo helder in 't geheugen," meende de Minister. Met kracht en klem kwam de Minister voor de burgerwachten op. die geen instelling der Regeering zijn maar te danken aan bet particulier initiatief. Wel h9eft de Regeering steun verleend, en zal zulks gaarne blijven doen. De burgerwacht moet echter ge» heel vrijvillig zijn, en daarom keurt de Minister iedere pressie van hooger band af. En als slot zijner rede zeide de Minister het volgende, waar wij vooral in Limburg groote aandacht moeten schenken Het nut der burgerwachten, mits goed en zelfstandig geleid, staat bij mij vast, en wanneer de Regeering dan ook zonder te dwingen ten deze eenige leiding kan geven door over onder den duim gehouden door een den neer Hermans niet onbekend regeerder) het geval zich voor zal kunnen doen, dat dien regeerder het niet gelukken zal de rust te band» haven Wanneer dan de revolutiewind in de richting van Nederland zou waaien zou hij bij de grens niet ophouden en dan zou er gevaar bestaan voor ber» baling, misschien eeu geslaagde her» haling van de Novemberoperette van verleden jaar. Al bestaat er wellicht geen be» paalde behoefte aan de burgerwach» ten ten bate van de zuiver binnen» landsche orde, tegen dien buiten» landschen invloed kan en moet zij optreden, op verstandige wijze geleid en dan zal ieder zeggen: gelukïig dat zij er is. Gelukkig, dat dit menschelijk in» stituut er is, waaraan natuurlijk gebreken kleven, maar dat den steun verdient van particulieren en ge» meenten en ook van de Regcering niet bet minst in de moeilijke dagen die het beleeft in sommige gemeen» ten, waar de critiek het niet spaart. eens 45urige arbeidsweek. De arbeiders welke niet aansluiten worden verwezen naar het Armbe» bestuur. De R.K. Bouwvakarbeidersbond St. Jozef, bet groote belang inziende dat in deze bepaling voor den arbei» denden stand ligt, beeft bereids in tal van plaatsen in Limburg ver» gaderingen belegd om zijne men» schen bekend te maken met deze gunstige bepaÜDg. Limburgsche arbeiders begrijpt uw belang, verschillende teekenen wijzen er op, dat gij dezen winter met een vrij groote werkeloosheid zult te kampen hebben. Sluit u voor 1 Dsc. aan, opdat gij en uw huis» gezin niet de dupe wordt van uw achterblijven. De «Werkeloosheidsnoodwet" van onzen katholieken Minister van Ar» beid, mr. Aalberse, is door dn Tweede en Eerste Kamer der Staten Generaal aangenomen Op 1 November is deze wet reeds in werking getreden. Door deze wet vervallen alle uit» keeringen, door middel van plaatse lijke Steuncomité's aan werkeloezen gegeven, behoudens enkele uitzon» deringen. Alle arbeiders worden nu verwezen naar hunne vakvereeniging willen zij eene uitkeeriog krijgen bij Wantrouwend kykt zij hem aao. Waarom vraag je dat alles Waarom ik dat vraag Dat is mijn zaak Nou, gegroet hoor Ik weDScbl je veel geluk met je brave bevliegingen en boop dat se je nog veel vreugd en vermaak mogen bezorgen. Ia tartenden jeoever-overmoed begint by een gemeen straatliedje te neuriën en verwydert zicb, na baar met een breeden armzwaai gegroet te hebben. Io droeve gedachten verdiept, oogt Mie bem na. zooals by zicb daar voort beweegt, moei» zaam en onzeker, met loome, slepende voeten en bet bovenliji eenigziDS voorover gebogen. Hy is verloren, reddeloos verloren zoo spreekt, somber eo treurig, een stem in haar bart. Zyo gevoel is verstompt, zijn wil gebroken, zijn geest versuft. Voor geen enkelen zacbten indruk, voor geeo enkel teeder gevoel is bij meer vatbaar. Slaaf van zijn hartstochten, geknakt naar Hcbaam en ziel, verkeert by reeds in die deerniswaardige periode waarin men zicb blindelings, io steeds toenemende vaart afglijden Iaat van bet hellend vlak dat naar des afgrond der vernietiging voert. Het is stil, heel stil geworden in bet vertrek. Alleen de groote Fricsche hang klok aan den wand mompelt io de stilte met een zonderlinge, doffe stem. Het is geen tikken bet is een stem die mom pelt, dreigend en somber Jou... schuld .- Jon., schuld 1 Jou... schuld Zij hoort bet duidelijk. Het klinkt vreemd en gesmoord, als van onder den grond. Het klinkt langzaam en eentonig, als de telkens en telkens in onveranderden vorm herbaalde klacht van een lijdend kind, als bet geroep van een nachtuil iu bet duister, als een verwyderd donder' gerommel een spookachtig geluid, dat haar buiveren doet. Een duizeling overvalt baar half be wusteloos laat zij zich in een stoel neer' zygen. Jou... schuld 1 Jou schuld Jou..- sobuld Altijd mompelt 't zoo maar voort, al tyd maar voort... Zij denkt weer aan Driek Kersteo. Wat zag bij er verloopeu uit Zijn kleeren zoo haveloos, en zyn gezicht... een valsche, gluiperige, boef-aebtige tronie, eo onder de zwarte weokbrouwen een geniepige flikkering, ale van kater-oogen. Vreeselijk, zoo vervallen by er uitzag Hij vermoordt zichzelf, laDgzaam maar zeker En boe is by er toe gekomen Wie heeft bem er toe gebracht Jou... schuld Jou... schuld Jou... schuld 1... Welk eeu onstuimig leveo moet by daar» ginds, in Duitschland, geleid bebben Eo de makkers die met bem meegegaan waren en nu nog altijd daar zyn... die zyn stel» lig eveneens hoe langer boe verder afge» dwaald, vooral door het ergerlijk voorbeeld dat bij gaf!... Wat sprak bij ocsamen* vraag rijst toch, Het is eigenaardig, maar tragisch te7ens, dat de Duitschers zelf in hun land gebrek lijden, terwijl de vreemdeling er een wonderland vindt, waar hij voor heel weinig kan leven. De democratische «Berliner Morgenzeitung*' schrijft dan ook bitter .Wie in den laatsten tijd het twijfelachtig genoegen smaakte een reis door Duitschland te doen, kon waarnemen, dat de sneltreinen op de groote lijnen meer dan voor de helft waren bezet door vreemdelingen En wie eeDigszios op de hoogte is van den toestand in de Beriijnsche hotels, weet dat de meeederheid der gasten bestaat uit neutralen of ge» wezen vijanden. »Het verarmde Duitschland is thans een dorado, waarin de vreem» delingen bijna voor niets leven, waar zij alle goederen bijna cadeau krijgen.'' kan van Maar de waarom al deze vreemdelingen passen en visa krijgen. Het is dringend noodzake lijk dat aan dezen wantoestand een einde wordt gemaakt. Wel is het onaangenaam vreemdelingen, die zich bij ons zoo lekker thuis gevoe» len, den toegang te weigeren. Maar er moet nu eenmaal meer gelet worden op onze belangen, dan op die van de vreemdelingen. En wij gaan de volkomen ruïne tegemoet, indien de levensmiddelen en voor» werpen van dagelijksch gebruik nog 8chaaracher worden. Duitschland is geen kermis, waar iedere bezoeker naar goeddunken koopen en zich vermaken kan. In Duitschland moet gewerkt en alleen gewerkt worden, en de regeering moet allen streng weren, die met andere bedoelingen tot ons komen." Ook de »Vorwiirts'' bespreekt dit onderwerp en zegt «Vroeg of laat moeten wij tot een strenge uitvoer politiek komen. Er dient een eind gemaakt te worden aan het ver» slingeren van Duitsche J naar het buitenland." elk jaar weer wat dieper in de schuld raakt. De tering naar de nering zetten, daar van is bij onze stedelijke gemeentebe sturen geen sprake. Tot de geldschieter gaat spreken t En in die periode beginnen wij lang zamerhand te komen. De gemeentebesturen beginnen moeilijkheden te ondervinden bij het leenen van geld. De gemeenten schijnen, wat haar solidi teit betreït, niet meer in zoo'n goeden geui te staan als voorheen. De geldvoorraad is in ons land lang niet jering, maar voer gemeenteleeningen is het niet gemakkelijk geld los te krijgen. Steeds hooger rente wordt geëischt. De gemeente Dordtrecht ziet zich al genood zaakt te gaan leenen tegen 6 pet Voor de gemeenteraden zij dit een aan sporing om wat zuiniger te gaan zijn en oor de gemeentenaren om niet te morren over zuinigheidsmaatregelen van bun stadsbestuur. De statistiek van de gemeentelijke finan cien toont aan, dat de schuldenlast der Nederlandsche gemeenten in 1916 steeg tot ruim 600 millioen gulden, of ruim f 91 per inwoner. Ruim de helft hiervan komt voor reke ning der drie grootste gemeenten. 's Gravenhage heelt ruim 74 millioen schuld of f 222 per inwoner, Rotterdam bijna 131 millioen of f 268 per inwoner en Amsterdam bijna 169 millioen of f268 per inwoner. In de jaren 1917, 1918 en 1919 is daar natuurlijk nog een respectabel sommetje bijgekomen. Steeds hooger stapelt zich de schulden last onzer gemeenten op. „En het merkwaardigste is, dat onze onze gemeenten zich daar tot nu toe vrij weinig van aantrekken. Het wordt als een heel gewone zaak beschouwd, dat men op by zich op den oplichter gewroken had... too vreemd, zoo met zichzelf in tegenspraak 1 Zon 't werkelijk waar zijo wat zij oit zijn woorden beeft opgemaakt dat hij dieD opzichter... vermoord beeft f Zou hij waarlyk zoo diep gezonken zijn Jou..: schuld Jou... schuld Jou. schuld De avondschemering neemt hoe langer hoe meer toe en gaat van lieverlee in duisternis over. De dingen worden flauw en vaag. de omtrekken doezelen weg. Het1 is of er leveo in komt. Ze bewegen. De tafels, en stoelen, de wanden, de platen en schilderijen... waarachtig, ze bewegen. Wat is dat daar in den uitersten hoek, naast bet buffet Rijst daar niet een ge» stalt* op 1.... Bloed 1... Bloed Een stoere mannengestalte met een zwarten baard... In de borst een diepe wond, waaruit gutsend bet bloed stroomt. Moor» decaarmompelt bij, en steekt zyo gebal de vuist op en staart, met zyn glaiige, doode oogen ten hemel, alsof by van daar of bulp of wraak verwachtte... Jou... schuld Jou... schuld Jou, schuld Weg I Ga weg I Met haar armeo maakt zy afwerende gebaren de versohijning deinst sidderend terug, om opeens te verdwyoeD, als weg gezonken in den grond. Maar die stem Die vreemde, spook» achtige, ondergroodsche stem De kamer is er vol vaD. De eene stem dooreen»wemeleo. Haar slapen kloppen op dsnzelfden maatslag en in haar hoofd gonst en zoemt betzelfde drukke, bedrijvige ruste' looze roexezoemen, als van een verren ooderaardscheo waterval. Zy rijst eo daalt met baar stoel, zy draait en wendt en tolt in bet rond mot haar stoel. Moeder Moeder Help 1 Een rauwe gil klinkt baar toe. Rook wolken stygen kronkelend omboog woes te vlammen, okergeel, bloedrood. .«hagel wit, spiralen op, als vurige slangentongan Eon verdoemde, die smeekend de armen naar baar uitstrekt. Moeder Moeder Help Jou schuld 1... Jou... schuld Jou. sobuld I Haar boezem hygt en zwoegt nauwe lyks kan zy adembaleD. Het is of er een swaar gewicht op baar borst drukt. Daar verdwyot bet visioen. Alles wordt weer rustig en stil. Daar staan de tafels, de stoelen. Daar hangen de platen, de schil deryen. Daar hangt de klok, die tikt. Het geluid is mets anders dan van do klok, die tikt. Tik-iak I Tik»tak Tik-tak Hoe zeurig en monotoon, altijd dezelfde dreineode dreuo Het isofzy uiteen baDgen droom out waakt. Wat meende zy te zien Wat meende zy te hooren I Haar geest is mat als met een doffen slnier bedekt. Zy weet 't niet meer... O ja Jon schuld 1 Dat was het 1... Driek Kersten Plotseling herinnert zy zich hoe bij naar verwekt de endere, ifj vermeDievuldigen|Tienui Kaeg, r»ar Grietje Bijeen vroeg ,ich met buitengewone anelheid. Het 11 een Welk een londerlijke uitdrukking nam Een strenge winter. Nu zoo vroeg sneeuw is gevallen en bet eenige dagen gevroren beeft, vreest menig» een voor aan atreDgen en langen winter. Het jaar 1876 beeft bewezen, dat die vrees ongegrond is. Io dat jaar was •oala nu het weer in September en October zacht, dat dnurde tol 12 Novem» ber. Toen viel er ineens een dik pak sneeuw, maar zonder vorst. Na een paar dagen was de sneeuw weggedooid en er volgde weer zacht weer. 't Weer was zoo mooi en in de weiden stond nog zooveel gras, dat de boer6D, die wegens den saeeuwstorm bun vee ge stald hadden, dit weer in de weide lieten. Ruim 4 wekeo lang tot Kerstmis -- bleef bet weer zacht toen viel plotseling eeD Siberische kou in, soo erg, dat het buiten niet uit te houden was. Den eersten nacbt vroor bet 30 graden en men liep over bet ya der Friescbe meren, waar voor een etmaal nog de schepeu voeren. De strenge vorst streoge beeren re» geereu niet lang duurde 3 dagen, ia kanalen eu vaarten zat bet ys 20 c.M. dik. Plotseling keerde zicb toen het weer om en bet dooide zoo bard, dat binnen een week al bet ^js weer verdwenen was en overal de schepen weer konden varen. De vorst bad voor goed afscheid ge nomen. Doinela i\ieuwenhuig overleden Te Hilversum is op 73-jarigen leeftijd overleden de Heer Domela Nieuwenbuis. De overledene behoorde in zyn tyd tot de mee9t bekende politieke persoonlijkheden. Hy was in ons land de warme verde» diger van bet onvervalscbte, revolutionaire socialisme, dat niet langs parlementairen weg, maar door geweld een gebeelen om keer in de maatschappij brengen wilde. Zijn Daam is vooral onafscheidelijk ver bonden aan de beruchte spoorwegstaking in 1903. ben O God, dat zou verschrikkelijk zyo Zij haalt baar paternoster uit den zak. Het eene kraaltje na bet andere glijdt haar door de vingers. JHaar lippen preve len, haar ocgen staren haar geest is afwezig. Zij weet dat zij aan bet bidden is maar de woorden van baar gebeden gaan van baar nit als vogels uit eeD don ker woud. Het is niet door overvloeiende volheid van gedaobten maar door vol strekte gedachten-loosheid, dat zij zonder aandacht ie. Eensklaps worden baar oogen beider. Het is of een denkbeeld door baar geest geschoten is en al baar ingesluimerde veerkracht opeens wakker gesobud. Haas tig bergt zy baar rozenkrans en spriDgt op. Ik moet hem voor zijn 1 roept zij uit. Zij zet baar witte plooimuts op, verlaat het buis en spoedt zicb in alleryl voort door de donkere, verlaten straat. II. In bet gezellige woonvertrek der boereo- hofstee De Olmenhoeve zitten Tienus Kaag en zyo vrouw, Grietje Bijnen, aan de tafel' Zy bebben zoojuist bet avondmaal gebruikt eo blyven nu, ouder gewooDte, samen nog wat keuvelen alvorens zicb naar bed te begeven. De twee kleinste spruiten zyn reeds naar bon -kribje" gebracht. Grietje is voor een kwatiertje op haar kousvoeten Daar de voorkamer geslopen, om zicb te gonzend en zoemend roezemoezen van korte, zü° gezicht aan toen zy hem sprak van j overtuigen dat de sluimering hun oogjes sombere geluiden, die als een muggen- bun lieve, eDgelachlige kinderen 1 Zou by geloken bad. u" Sm*m Krvk-Wordt vervolgd. eohuppsUnd-.. «ou hö iels misdadigs ie den «iu bet, k

Peel en Maas | 1919 | | pagina 1