Moorden en moorden
W
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
FEUILLETON
Mie Spek
De prijs van boter en kaas
Gemengd Nieuws.
Dreigende tabaksbelasting
Zaterdag 8 November 1919
40e
Na 43
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
voor VENRAY 60 c.
Iranco per post 70 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 90 c.
afzonder), nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY.
PRIJS DER
.ADVERTENTIEN
van 1—7 regels 3l
elke regel meer
5 c<
Verkiezing leden voor de
Manier van Koophandel en
Fabrieken te VENRAY.
li
ken Gij zult niet doodslaan
j Ed ondanks dit gebod, is de prak
rijk vau onze samenleving zoo in
Burgemeester en Wethouders Üagranten strijd met Gods Wet, dat
van Venray,
brengen ter openbare kennis, dat de ver
kiezing ter vervulling der vacatures,
onze Schepper Zich in dit opzicht
bijna zoude schamen over 't meDSch-
waario do kaas duur heette te moe
ten zijn, omdat graslandpacht, hooi
en kracbtvoeder zoo duur waren.
En nu hooi goedkooper geworden
is en krachtvoeder veel goedkooper
uc. va.atures, dan in den duursten tijd, worden de
ontstaan door de periodieke aftreding opjaom- QOOge kaasprijzen nog altijd gehand-
i Januari 1920, van de heeren J. A. Poeis De eene moord volgt op de andere, haafd.
h. c. Poel» en M. i'. J. Aerts, leden der j j i j t\ j j
Kamer van Koophandel en Fabrieken alhier ,Van deD eene° doodslag is de Doordat de veepnjzen nog immer
zal plaats hebben op Vrijdag 28 November schuldige nauwelijks aangewezen, hoog zijn en de werUoonen gestegen
^Gelegenheid tot inlevering der stembrief- "dere afgrijselijke moord-, is bet bedrijfskapitaal (zonder dat
jes bestaat op den dag der verkiezing des ülstorie vervult ons alweer met nochtans de veehouder meer stuks
voormiddags van 10—12 uur ten gemeen- afschuw j vee behoeft te bezitten dan te voreüi
Burgemees?erh)°°IStraat' kamer v*n den j Waar moet dat heen zoo vroegen 'grooter dan vroeger, maar dat wet
Venray 27 October 1919 j w© ons af, toen we dezer dagen nogjtigt nog niet meent de Haagsche
Burgemeester en Wethouders van^Venray in een onzer bladen gewag zagen J Post een boter» en kaasprijs.
gemaakt van niet minder dan zeven driemaal zoo hoog, als in 1913
De Secretaris,
VAN HAAREN.
Het is niet voor de eerste maal,
dat er op gewezen wordt, dat er
gedurende de oorlogsjaren en
vooral ook daarna een stroom
van zedeiijke ontaarding over het
menschdom gegaan is.
Die stroom met al zijn verwoestin
gen is doorgedrongen tot stad en
land en heeft nagenoeg alle lagen
der bevolking op min of meer ern
stige wijze geteisterd.
Die zedelijke ontaarding uit zich
op alle mogelijke wijzen.
Een van de afschuwelijkste vor
men, waaronder dit moester zich
vooral in den laatsten lijd begint te
openbaren, is de roofmoord.
Er is niets afgrijselij kers denk
baar!
Het redelooze dier zai zich niet
vergrijpen aan het leven van zijn
«oortgenooten.
En dat doet wèl de mensch, hij,
de koniDg der schepping, die met
verstand bedeeld, door God is ge
steld op aarde, om naast en met
zijn medemeDSchen te wandelen voor
't aanschijn Gods. op de wegen der
gerechtigheid en der deugd.
Het groote gebod der Christelijke
naastenliefde in dieDst van het ge
meenschappelijke doel, waartoe wij
op aarde zijn, moet elke gedachte
selfs aan zoo'n wandaad onmogelijk
maken.
Maar Christus kende 's menschen
zwakheid.
En ernstig gebiedend deed Hij
Zyn waarschuwende stem weerklic
Waarom niet
Eo waar heb je telkens overnacht
alt je geen geld had
Nu eeDS onder deo blooten hemel,
dan weer in een schuur ol onder een heg,
alnaar '(uitkwam."
Eu hoe kwam je onderweg aan den
kost t
O, dat ging ale van een leien dakje
Hier vroeg ik wat brood, daar een cent
zoodoende bad ik altijd volop eten, en
tevens volop eenten om af en toe, als
mijo keel wat dorstig werd, een pieren-
versohrikkertje te nemen.
Sehooien 1 Jij sobooien 1 Driek,
Driek Ken jaar of tien terug rat je er
soo goed in, met een eigen gedoeike oog-
we'.. en....
Ja mensch, dat ia zco 'e werelds loop.
hé f.,.. Maar maak me nou niet beroerd
asjeblief dat's allemaal al lang voorbij
Het is hem aan te zien dat de herinne
ring aan wat hij eenmaal was, hem dieper
aohokt dan hy wil laten blyken. Hij
maakt een-haastige, gejaagde slikbeweging,
ala wilde by iets hinderlijks verwijderen
dat hem in de keel zat en gaat dan met
veel vertoon t>n zorgeloose onverschillig
heid voort
Schooien 1 Schooien 1 Je zei dat zoo
minachtend,- maar ik kaa je verzekeren,
moordgeschiedenissen
Wat een berg van geestelijke
kommer en ellende schuilt er achter
deze simpele berichten
Maar niet minder wat een ern
stige aanklacht tegen het moreel van
den mensch ligt hierin opgesloten
En de diepste oorzaken moeten
we niet zoeken in de motieven, die
we gewoonlijk als zoodanig vinden
opgegeven.
Die liggen in de zedelijke ontaar
ding van den mensch.
Alleen toch wanneer men de geld
zucht richting laat geven aan zijn
streven, wanneer men zich niets
meer laat gelegen liggen aan God en
Zijn Gebod, dan alleen is een mensch
tot zulke wandaden in staat.
Eo vanzelf volgt hieruit, dat het
niet opgaat, om als geneesmiddel
tegen deze kwaal het socialisme te
decreteeren. Dat deed »Het Volk'',
dat alle moorden ingegeven achtte
door -beescigen bgzithopger.
Het blad gelooft dit zelf niet, want
het weet even goed als wij, dat de
moorden nimmer werden iDgegeven
door de nooddruft van een armen
drommel, maar dat zij over 't alge
meen voortspruiten uit de geldzucht
van lage sujetten.
Het eenige geneesmiddel is naar
onze meening noch het socialisme,
noch de invoering van de doodstraf,
maar de individueele zedelijke ver
betering van den mensch.
E. L. v. C.
De maximumprijzen zijn thans
ongeveer dezelfde als in den tijd.
1914.
Het is duidelijk, dat de zuivelpro»
ducten duurder zijn dan noodig is,
dit blijkt toch wel uit de meerdere
welvaart in de kaasbereidendë
streken en elders, de aflossing van
hypotheken door de boeren, de be»
leggingen bij de boerenleenbanken
enz.
Niemand misgunt den boer zijn
winst, maar de Minister mag toch
ook wel een beetje rekening houden
met de consumenten.
De boeren, die op oude pacht zit»
ten, zijn het best af, en die geduren»
de de oorlogsjaren gepacht hebben
tegen dikwijls enorme prijzen, heb
ben dat elkander te wijten, omdat
zij bij verhuring vaak als dollen
tegen elkaar opboden.
Wij weten wel, dat de producten
van landbouw en veeteeltveel hooger
prijs moeten zijn dan vroeger om
den hoer een behoorlijke rente van
bedr\ife)t»s&*e.*} o£ OMR
een behoorlijfaückf voor zyn arbeid
te waarborgen, maar de laatste
verhooging van den boterprijs is,
nu het handelskrachtvoeder, verge»
leken bij den vorigen winter, over»
vloedig is en sterk in prijs gedaald,
ongemotiveerd
Een massa Nederlanders, die al
niet veel boter te eten kregen, zullen
nu nog minder of niets krijgen en
bet zou ons niet verwonderen als de
margarine en plaDtenboterfabrikan»
ten in de stijging van den boterprijs
aanleiding vinden om ook de prijzen
van hun fabrikaten te verhoogen en
denkelijk zullen de leden van het
slagersgilde dit nu ook wel doen met
het vet.
De daling der prijzen moet ergens
beginnen, willen wij uit den vicieuzen
Mie dat er geen pleitieriger en winst
gevender baantje bestaat. Ik voor mij heb
me tenminste al beiiig voorgenomen 't al
mijn leven te blijven doen. Ik geef er de
brui van, me krom te werken Wil je
wel gelooven dat ik verscheiden dagen heb
gebad waarop ik over de drie gulden op-
haalde Verdien dat maar eens met wer»
ken
Over de drie galden per dag
Ja. Het is een fait. hoor 1
Dan heb je zeker wel veel overge
legd
Overgelegd f Ik overgelegd Hoe
kom je er aan 1 Neen, hoe meer ik had
des te meer had ik noodig. Het was maar
goed dat ik du en dan een akkefietje had.
Hoezoo
Wel, als de gelegenheid ganstig was,
lichtte ik een winkellade of Dam een
meisje haar gouden of zilveren sieraden af.
Ja, voor iemand die oogen in tyo hoofd
heelt, valt er altijd wat te bikkeD als
je maar weet boe je 't moet aanleggen 1
Met innige zelfvoldosuing wrijft by «ich
de handen en knikt herbaalde malen, als
om sya eigen woorden te bevestigen.
Mie is iDeens heel stil geworden. Van
Iter zijde kijkt zij hem aan, den eenmaal
welgestelden landbouwer, die du zoo diep
I gezook'en is door den drankduivel, waar»
i aan hij zich reeds vroegtijdig met hart en
'ziel bad overgeleverd. Met afschuw ver»
vult haar dat afstootend gezicht, waarop
een laDgdurige ongebonden levenswijze
baar stempel drukte Een pijnlijke, wee»
moedige uitdrukking komt op haar gelaat.
Zij overweegt welk een groot aandeel zy
heeft gebad in de ellende waarin bij zich
stortte zij die vroeger, voor eigeD ge-
wio, speculeerde op zijn hartstocht Zelf'
verwijt foltert baar en vervult haar zoo*
daDig dat zij eenige oogeDblikken vergeet
wie daar tegenover haar zit. Haa" schuld I
Baar schuld 1 Het gonst en rookt in baar
hoofd, als schiep eeo booze gerst er ver
maak in. haar met die woorden te pijni
gen.... Maar nu. nu is bet te laat Geen
macht ter wereld zal in staat zyn. hem
op te beffsD uit zyn deeroiswaardigen ge
vallen toestand 1
Wat zit je daar te snffen valt Driek
plotseling uit. Toe, sohenk me nog
eens in
Zij geeft gesD antwoord en blyfe zitten,
nog altijd ia baar zwaarmoedige overpein
zingen verdiept.
Vooruit nou Heb je er geen zin
io I Of ben je misschien bang dat ik je
niet betaltD kan Ha 1 ha 1 Zie maar eens
hier 1
Dit zeggende baalt by nit den binnen
zak van zyn jas een groot stuk opgerold
papier te voorschijn, waaruit by een
gouden broche, vau meer dan vyftig gol
den waarde, loswikkelt.
Wat zeg je daarvan Nou, boe»
veel geef je er voor I
Mie springt plotseling op, als door een
adder gebeten.
Dat beb je gestolen 1 schreeuwt zy
en steekt dreigend deo vinger naar bem
uit.
Maak zoo'n lawaai niet, zeg t Goed.
ik beb 't gestolen maar wat ion dat
Je hoeft je daarvoor toch zoo mal uiet aan
te stellen 1 Groote goedheid. Mie Spek l
Mie Spek I beo jij zoo veranderd Hang
cirkel gerakeD, wordt gezegd.
Welnu, zij is ergens begonnen;
handelsveevoeder is sterk in prijs
gedaald, hulpmeststoiïen komen
weder meer overvloedig aan de
markt, het chilisalpeter is al bijna
half zoo duur als het geweest is en
twee der vooitbrengselen van de
veehouderij, melk en boter, worden
duurder
Nu moeten de boeren wel meer
belastiDg betalen dan vroeger, zoo
goed als ieder ander en hierop be»
roepen zij zich, als gesproken wordt
over de hooge prijzen der akkerbouw
veeteelt en veehouderijproducten,
maar als ieder producent zijn belas»
tingen doet betalen door zijn consu»
menten, die voor een deel op bun
beurt weer producenten zijn, welk
een toestand ontstaat dan
Dan krijgen wij noodzakelijker»
wyze weer het geroep om meer loon
of salaris van hen, die slechts hun
arbeid te verkoopen hebben.
Nooit is duidelijker dan thans
gebleken, dat onze geheele samen»
leving beheerscht wordt door egoisme
dat niemand zich in zijn eischen wil
beperken om gezonde toestanden te
helpen scheppen.
En zoo gaan allen tezamen naar
den afgrond, waar wij in demoreele
beteekenis van het woord eigenlijk
aangeland zijn.
product niet belast was. Hoe zal het
dan gaan, als men voor een sigaar,
die men du voor 6 of 7 cent koopt,
weer 10, 11 of 12 cent moet be»
talen
Want de patroous zullen niet
alleen de belasting op de consu»
menten verhalen, maar er nog wel
een schepje opgooien om hun winst
te vermeerderen.
Naar aanleiding van het plan van
Minister de Vries om 20 milUoen
tLon op (al-ol; ie
leggen, schrijft de voorzitter van
deD sigarenmakersbond in »De
Vakbeweging:
»Als wij de binnenl&ndsche con
sumptie op 600.000 000 sigaren per
jaar tellen beteekent dit ongeveer
3i/2 cent belasting per sigaar, ook
op de minste soorten.
Het gevolg hiervan zal noodwendig
zijn: vermindering der cousumptie
en snelle uitbreiding der werkeloos»
heid.
Toep het vorige jaar de prijs der
sigaren met sprongen omhoog ging,
is de binnenlandsche consumptie tot
beDeden de 500.000.000 per jaar
teruggeloopen en was de prijsstij»
giDg mede oorzaak der toenemende
werkeloosheid.
Dit gebeurde in een tijd, dat het
Onze broodvoorziening;.
Het Haagsche Correspondentie bureau is
by minister Van IJsselsteyn gaan iDfor»
mesren, boe bet met do afschaffing van
de broodkaarten stond. De minister ver
klaarde ODgeveer, dat, waar de regeeriüg
op net bruiD- en roggebrood nog ateeds
toelegt, bet gebruik daarvan moet worden
beperkt, daar anders dit brood zou worden
gebruikt voor andere doeleiuden dan man»
ichelyk voedsel. De kosipryg van het rog
gebrood is 31 a 32 oent per K.G.- de
verkoopprys ia tbaus 18i/t cent per K G.
Doordat er feitelijk te veel rogge io ons
laDd is, wordt er vao regeeringswege rogge
geveild. Koggebrood is du belaogryk
goedkooper dan1 rogge 'en kan daarom met
onbeperkt wordec^vewkocht Ditzelfde geldt
ook voor bruinbrootë'
Alleen ten aanwin van het wittebrood
ton het thans moge tv zijn dit zonder bon
te verstrekken. 01 f hiertegen bestaat
echter overwegend wezwaar n.l, dat het
gebruik in die mate you toeoemeo, dat de
regeering geen schenen genoeg zou bezitten
om de grondstoffea J&d te voeren. Verder
moet er, om tot'.o^heffmg der distributie
over te kannen q^iaa, eeo belangrijke
boeveelheid groodfrjoffen in ons land zijn.
Men is bezig dien| voorraad te vormen
deze is voor het oogjenblik nog klein.
Tegen den Woningnood.
O -wouiugoood J tfen zogjjt ai|er„
T °"r commit.!, ia
read. Daar Eng.land ^otk.D, om daar
bat vraagatuk ta I00,|, wji
reeds vroeger gemeld f hebben.
Nu zal in Mei of JjaDj a 9 0p
rein Wageningeo—eeQ internationale
tentoonstelling worded gehouden op «et
gebied vau noodwoni ogbouw io hout en
beton ook tg o, tipaarbouw, aangezien
grint en metselrand v op bet terrein aan
wezig tijo.
Van verschillende^ ook buitenlandsohe
zijden, it reeds vrAaotnde steun toegezegd.
Een oomitè hin oprichting ii in wor»
dioer. r
Wij prijzen dit natuurlijk ten zeerste,
maar ieder slachtoffer van den woning»
nood weoscht zich op het oogenblik liever
een woniDg dan eeo tentoonstelling.
Luehtgoederendlemt.
Naar wy vernemen zal binnenkort tus»
scben Engeland en Nederland een lucht»
vaartgoedereDdieD8t worden ingesteld.
hebben, toeo je.... 1
Mie is weer gaan zitteo en beeft hem
met seD brnsk gebaar het woord afge<
meden.
Houd op Hond op, Driek Vroeger
was ik een nietswaardig schepsel, God in
deD Hemel wsst het! Maar na, nu is
anders gswordeD
Ben je soms bekeerd lacht hij grin
□iksnd
Spot niet
Komaan, neem ook eens 'n spatje
dan tal je' wel weer op dreef komen
Vroeger..-.
Ik ben al lang van den drauk af...
dat is te zeggen, al een jaar of drie.
Zoo zoo 1 Dat is sterk, boor Er was
een tijd dat ja deo beste onder tafel dronk 1
Eo jullie Sjo? Lust die 'm ook niet
meer
In de mondhoeken van Mie is een tril»
liog zichtbaar.
Sjo f Sjo vraagt zij als werk
tuigelijk mompelend voor ziob heen.
Die is dood.
Sjo dood
Drie jaar geleden is ze in het gast
huis gestorven.
In 't gasthuis 1 Ha ha 1
Dat was Gods straffende haDd Zoo.
zoo moest er een eind aan gemaakt wor
den 1
Mie klemt de lippen opeen om niet in
snikken uit te barsten.
Mijn God 1 myn God 1 herneemt zij
klagelijk. Toen ze mij kwamen aanzeg
gen dat zy gestorven was, had ik bet ge
voel of ze my met een voorhamer boven
je tegenwoordig soo de brave kwezel uit' f op bet hoofd sloegen, altijd maar weer op-
Wie zon dat voor een jaar of vijf gezegd |nieuw, altyd weer opnieuw 1
Het is verschrlkkelyk, Driek I Zonder
biechten of bedienen is sy de eeuwigheid
in gegaan 1 Dac is verschrikkelijk, zeg ik
je I Verschrikkelijk De eerste nachten
na haar dood bad ik znlke afschuwelijke
droomen. Ik zag haar te midden van de
duivels, ziob rondkroukelen in de vlammen,
die razeDd en gierend om baar benen loei
den. En zy ri6p mij toe Moeder
moeder, het is jou aobnld, dat ik bier
zoo vreeBelijk gefolterd word En bet was
myn schuld 1 Ik liet baar altijd maar toe»
sjonweo, net of 't me niet aanging....
Geloof je wel, Driek, dat ik krankzinnig
zou zijn geworden als die afgryselyke
droomen mij ten laatste niet met rust had-
deD gelaten Ik voelde 't na verloop van
acht dagen al aankomen, ee iederen avond
bad ik OnzeD Lieven Heer op myn bloote
kDieëo of Hij die droomen van my weg»
dry ven won. En ze bleven weg, Goddaok
en van dieD tijd af begon ik my te beteren.
Ik gebruikte geon jenever meer en als er
zoo tens 'n roodlooper kwam met een of
aoder gestolen goed dat bij me verkoopen
won, dan zei ik kortaf Ik moet er niets
meer van hebben, ga maar door 1 En
daaraan heb ik me gebonden ook.
Tranen wellen in haar oogen, die zy
sluit, als om den vryen loop te geven aan
haar gedaohten.
Aanvankelijk was bet gezicht van Driek
spottend vertrokken maar allengs nam 't
eeo ernstige uitdrukking aan. en nu Mie
ophoudt met aprekeD, slaakt by een diepen
zacht eD voelt «#ts weeks in de keel, als
iemand die op het poot is te sahreien.
Wordt vervolgd.