De vrede geteekend.
De vijfjarige oorlog.
Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Onder 't roode vaandel.
FEUILLETON.
Gemengd Nieuws.
Zaterdag 8 Juli 1919
40e Jaargang.
Ne >7
PEEL EN MAAS
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL s
voor VENRAY 60 c.
franco per post 70 c.
voor het buitenland
bij vooruitbetaling 90 c.
afzondert, nummers 5 c.
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY.
PRIJS DER
ADVERTENTIEN i
van 1—7 regel,
elke regel metr
35 f.
5 a
Zaterdagmiddag om 3.12 hebben
de Dultsche gedelegeerden en daarna
die van de andere oorlogvoerende
mogendheden te Versailles hun hand»
teekening geplaatst onder het vredes»
verdrag. Het was op dezen dag
den 28en Juni juist vijf jaren ge»
leden, dat aartshertog Frans Ferdi»
nand, de Oostenrijksch Hongaarsche
troonopvolger, met «ijne gemalin,
tijdens een bezoek aan Serajewo, de
hoofdstad van Bosnië, door moor»
denaarshand werd gedood, welk feit
de aaoleldiog werd tot den oorlog.
Thans heeft deze oorlog officieel
eeo einde genomen.
De onderteekening van hot vredea»
dictaat heeft zonder incidenten plaats
gehad.
De Duitschers hebben maar niet
meer geprotesteerd, zij hebben
zwijgend geteekend, waartoe zou het
overigens ook gediend hebben
Da vrede is geteekend, maar door
het plechtig zetten der handteekeDin»
gen onder het papieren verdrag is
der wereld geen duurzame vrede
verzekerd.
Het is een vrede, waarbij geen
rekening ls gehouden met God of
Zijn geboden, een vrede, waarvao
men den Paus, dsn vredevorst bij
uitnemendheid, met opzet heeft
verr# gehouden.
En daarom is de toekomst zoo
somber en angstwekkend; ondanks
het feit, dat het nu vrede is.
Er is «en protest gekomen tegen
dit vredesverdrag, niet van de zijde
der Duitschers, maar van generaal
Smuts, den bekende Boerengeneraal
die in dezen oorlog een zoo groote
rol gespeeld heeft en Eogeland
krachtig gesteund heeft om den
oorlog to doen winnen.
Smuts heeft het verdrag mede
onderteekend, »Ik heb het verdrag
onderteekend," verklaarde hy.niet
omdat ik het een bevredigend do»
cument acht, maar omdat het een
gebiedende noodzakelijkheid is, den
oorlog te beeindigen."
Zoo is het, het was noodig den
oorlog te beëindigen, om een einde
te maken aan het leed van zoovele
millioenen, maar noodig is ook, dat
het harde en onmenscbelijke vredes»
dictaat van Versailles zoo spoedig
mogelyk verzacht wordt, opdat de
'geheele wereld de zegeningen van
een waren vrede geniete en niet (en
prooi vait aan de revolutie en de
anarchie.
China heeft geweigerd het vredes»
verdrag te onderteekenen.
China behoort tot de bondgenooten
der entente, wat niet belet heeft,
dat Japan Sjantoeng heeft ingepalmd
Om deze redenen heeft China ge»
weigerd, het verdrag te onder»
teekenen.
Hij bleef staan voor de uitstalkasten
van een behangery en stoffeerderijAchter
de reusachtige winkelramen, onder het
gelijkmatige en alles doordringende licbt
der eleetrisohe kronen, waren de rykste
meubelen met kieschen smaak uitgestald -
luxe-tafeltjes van de meest verfijnde elegan
tie, kleerhangers van kostbaar hout met
paarlemoeren inleg, gcbrjjfbureaux eo
leunstoelen styl Louis XVI, bekleed met
uitgezooht finweel. Heele lappen zijde van
het liefelijkste rose, van teer zachtgroen
of ivoorblank, ingelegd of geborduurd,
dit alles stempelde dit magazijn tot een
der uitgezochtate van den boulevard.-
Het licnt dat al dien rijkdom en smaak
tot hun recht deed komen, bescheen ook
den nieuwsgierige voor de spiegelruit van
bet hoofd tot de voeten. Het was een
jooge man, gekleed als een welgesteld
arbeider, groot en krachtig, met 'n gelast
vol uitdrukking en met een bruinen baard.
Zijne oogleden waren op dit oogenblik
een weinig neergedrukt en lieten den blik
sleoLts half doorschemeren. Maar welkj
een uitdrukking van afgunst en bitteren
haat las men op dat gelaat.
Een jong paartje betrad het magazijn
de oogleden van den jongen man opende'
sieh geheel en lieten een paar heldere'
Na den Fransch-Duitschen oorlog
sprekende over den komenden krijg,
gaf de oude von Moltke als ziju
meening te kennen, dat de eerstvol
gende groote oorlog nagenoeg geheel
Europa in vuur en vlam zetten en
wellicht zeven jaren duren zou.
De geteisterde wereld heeft echter
geen nieuwen zevenjarigen, maar een
vijfjarigen oorlog aanschouwd en al
blijven er voorloopig nog verschillen
de duistere punten, toch ia het moge
lijk te wijier: op enkele groote lijnen
in het buitengewoon gecompliceerde
oorlogsbeeld.
Toen Dultschland 1 Augustus
1914 den oorlog aan Rusland en
twee dagen later dien aan Frankrijk
verklaarde, was de opzet van den
Dnitschen generalen staf, door een
snellen veldtocht het Fransche leger
onschadelijk te maken, om zich ver
volgens met de Oostenrijkers te
werpen op de Russische strijdmacht.
Dit krijgsplan is mislukt door den
slag aan de Marne, die behoort tot
de allergewichtigste episodes uit den
geheelen oorlog.
i Waardoor werden de zeven Duit-
sche legers in het Westen tot den
terugtocht gedwongen
Door het gebrek aan munitie, door
de veikeerde opstelling der troepen
en door de onbekwaamheid van den
eersten generalissimus von Moltke,
heeft de ex-kroonprins in een inter
view op Wieringen verklaard eD
zeker is het wel, dat het zonder oor
recties of tradities van de knapste
koppen voor den oorlog moeilijk was
in de hoogere regionen van de
Dultsche legerleiding zich een plaats
te veroveren.
Als de oorlog uiibreekt, neemt
Ludendorff als gewoon divisie-
zien, die aan dat gelaat een levendige,
verstandige utdrnkking verleenden. Zy
volgden de pa. aangekomenen hij, een
aristocratische gestalte met iets ernstig,
in zijn bewegingan, zij, een jong vrouwtje,
een aardige brunette, smaakvol, maar
eenvondig gekleed. De bedienden in den
winkel schoten dadelijk toe, sjj schenen
klanten te zijn, die men in eere houden
moeat. De heldere blik van dan werkman
werd verduisterd door baat en njjd, en rijc
dikke lippen krulde zenuwaebtlg.
Wanneer zullen we dan toeh al die
rijken kunnen verdelgen.'' siste bij lus»
sohen de tanden. Een lichte dtuk op syo
schouder deed hem opspringen.
Kijk, ik vergis mij dus niet, ben jij
het Prosper," sprak 'n klankrijke stem
De aangesprokene keerde sinb om eo
stond voor een jongen werkman met open
gelaat en sprekende oogeo.
■Zoo, stjt gij hot, Cyprien
Natuurlijk. Wat staat jij bier te
droomen 1 Hebt gij geen werk meer bij
Vrioot
Prosper haalde mokkend zijn acbondera
op.
Dat zon toch jammer zjjo. onde, want
gij werdt daar goed betaald I"
Ik ga weg. als mij dat bevalteo
dan. tevreden waren zij toch niet over mij I
Een duidelijk gebaar sloot den zin. -Ik
zal wel elders werk vinden. Maar ik wil
vrij zjjn, vrij om te werken en den volgen»
den dag vrij nemen, sla ik dat wil I Ik 1
heb er genoeg vso om sla een slanf mij
te buigen voor den patroon en te zwoegen t
om hem rijker te maken, terwijl ik altijd!
arm blijf1 Hat wordt tijd dat wjj op
ruiming gaan houden, wij prolttarilri. dit|
generaal deel aan de bloedige be
storming vao Luik en zit Hindenburg
Zonder commando rustig te Han
nover.
Door den slag aan de Marne en
de worsteling aan den IJzer, waarin
het den Duitschers niet gelukt, naar
Calais door te breken, ontstond in
het Westen de positiekrijg, die deD
Centralen de gelegenheid benam voor
goed met de FVanschen eD met de
zich voortdurend versterkende Engel
schen af te rekenen.
En toch had von Bernhsrdi in
1912 waarschuwend geschreven
•Dit moeten wij goed begrijpen, dat
wij op een definitieve overwinning
dan alleen kunnen rekenen, als wij
het Fransche leger onder alle om
standigheden kunnen verslaan."
De Dultsche aanval in 1915 richt
zich echter niet naar het Westen
maar naar het Oosten, en begint met
de bekende doorbraak bij Tarnow-
Gorlice op 2 Mei. Terwijl de Gealli
eerden vergeefs de Dardanellen
pogen te forceeren, volgen voor de
Centralen een reeks van successen
tegen de Russen, waaraan de Itali-
aansche oorlogsverklaring van 23
Mei niets kan veranderen.
In September wordt de veldtocht
in het Oosten gestaakt en rukken de
Centralen op tegen Servië, dat een
nieuwen vijand krijgt in Bulgarije.
Begin December, na de verovering
van Servië wordt ook hier de cam
pagne voorloopig gesloten.
Nu volgt 22 Februari 1916 de
groote aanval op Verdun. De Fran«
schen hadden in September 1915
order Joflre getoond, dat de offen
sieve geest niet van hen geweken
was, en toonden zich in de maan
denlange worsteling om de bestaaode
Maasvesting, meester in 't defensief.
De Duitschers konden geen door
braak forceeren.
De Oostenrijkers hadden intusschsn
een krachtlgen veldtocht tegen Italië
geopend, en het liet zich aanzien, dat
het oflensief tot groote resultaten
leiden zou, toen de hevige aanvallen
van Braessilof de Oostenrijkers
dwongen, de op de Italianen behaal
de voordeelen grootendeele prijs te
geven.
De Duitschers leden door den op
1 Juli begonnen slag aan de Somme
aanzienlijke verliezen aan manschap
pen en materiaal, terwijl Roemenië
in Augustus aan Oostenrijk den oor
log verklaarde. Na aanvankelijke
men toch maar uitbuit eu veracht I"
Dcffe baat aprak uit syn gedempte stem,
Cyprien maakte een mioacbtend gebaar.
Dwaasheid 1 Gij bebt mooi praten, pij
eu de aDderen die uw herseoe op bol
brengen, armen zullen er altyd zijn en
rylten ook, zoolang de wareld bestaat I"
Dat Uat mij koud, ala 't dan maar de
rjjken lijndie arm wordeo en wjj die
geDen die hue plaats innemen I"
Loop heeo I Er zullen altijd werkers
zjjo eo luie vlegels of verkwisters, die
weer alle» sullen verliezen wat nwe
famense aooiale revolutie huo io deo schoot
beeft geworpen, tenminste als ze wat
kijjgen I Neem u zelf maar, als gjj nu
werkte in plaats van all eeo reoteoisr
over de straat te fianeeren, soudt ge eeo
goed daggeld verdiend hebben, dat ge
terijjde badt knnnen ieggeo als een spaar
duitje en els uw zuster ook zoo deed, in-
plaats van snuisterijen te koopen en zjjden
rokken, zoudt ge dan op bet einde vao
bet jaar ongelukkiger wezen dan on 1"
-Altijd dat sparen en siob beperken,"
riep Prosper woedend. -Zélie beeft groot
geljjk en ik zal er baar geen verwijt ven
maken, dat sjj van opsmuk bondt. Ik ben
net zoo 1 Maar mjjo bloed kookt als ik
dat zie I" Eo hjj strekte de hand nit naar
de pracht daar vóór hem.
Zouden wjj ook geen recbt hebben om
one dat alles
rjjken
Cyprien volgde
arm.
Hé, dat is baron Mollene 1"
•Zeker een van uw kenniseen," epotte
Proiper.
■Goed geraden 1 Hjj heeft mjj meer»
successen raakten de Roemenen ech
ter daDig in het nauw en in Decem
ber werd hun hoofdstad door de
Centralen bezet.
Zes dagen later deden de Centralen
een officieel vredesaanbod, maar er
werden geen onderhandelingen aan»
geknoopt, evenmin als in Augustus
1917, toen Z. H. zich met een bede
om vrede en verzoening tot de strij
denden richtte.
In het voorjaar van 1917 toen
Dultschland in oorlog raakte met
Amerika, ondernam Nive'.le een uit
puttend en bloedig offensief, dat niet
aan de verwachtingen beantwoordde,
terwijl Rusland hoe langer hoe meer
teekenen van oorlogsmoed gaf
Eiodelijk brak de revolutie uit en
op 15 December sloten de Centralen
met Rusland een wapenstilstand,
die later gevolgd werd door den
vrede van Brest Litovsk.
Nu men de handen in het Oosten
vrij had, kon men al zijn krachten
concentreeren in het Westen.
Vijf en twintig maanden na Ver
dun, op 21 Maart 1918, werd het
groote, driemaal herhaalde Duitsche
offensief tegen Engelschen en Fran-
schen geopend,
In het begin leek het, of zij het
tot een strategische doorbraak zou
den brengen, maar het was slechts
schijn en toen de Centralen uit den
»zak" bij de Marne moesten terug
trekken, en op 8 Augustus een al
gemeen contra-oflensief der Gealli
eerden inzette, moesten de Duit
schers onder zware verliezen de eene
Unie na de andere prijsgeven.
In het Zuiden stortte het Bul-
gaarsche front ineen, de Turken
werden door de Engelschen versla
gen. terwijl de Italianen, die in
November 1917 aan een débacle
ternauwernood ontkomen waren, van
de gelegenheid gebruik maakten,
om door de Ooslenrijksche linies
heen fe breken.
Toen vervolgens in Duitschland
de revolutie alles op losse schroeven
zette, was het met de weerstands
kracht van het leger gedaan bd
werd op 11 November de wapen
stilstand geteekend, die eindelijk
heeft geleid tot den vrede van
Versailles. Gld.
Een droge hermin.
De gemeenteraad van Nijmegen beeft
toe te eigenen evenals die
de beweging van jyn
malen de band gedrnkt en ik beb zelfs
eeci met hem gedioeerd
Pocher I"
■Ik zeg de waarheid. Baron Mollens
komt drnk in den katholieken kring vaD
onze wyk, bijna iederes Zondag geeft hij
een kleine co&ferentie en bij spreekt goed.
weet ge Dan praat by met ons, gaat de
zieken bezoeken enz. Hy is wel eeD beetje
stijf, maar aardig en goed voor de werklui.
Een maand geleden, toen hy trouwde met
die dame daar, beeft hy ons een diner
aangeboden in de groote zaal van den
Kring
Hij schaamde zich zeker om jelui bij
hem thuis te ontvangen," merkte Prosper
boosaardig op
Daar zouden wy geen plezier gehad
hebben, terwyl wij in den Kring onder
ons «yo 1 Het was er heerlyk en bij was
blij en tevreden, dat bij by ons kon zijn
en dacht er niet eens aan om naar huis
te gaan. Dat is nu eens een goede r\)ke
Ze zijn niet allemaal zoo, belaas neen,
maar wat zonden wij doen als wij eens»
klapt eens rijk werden
Prosper zei niets, maar het lichtte even
op in zijn oogen.
«Gij socialist, soudt natuurlyk met uw
broeders deelen Er lag in den toon
van Cyprien een scherpe spot, wat Pros»
per ook merkte, want er kwam een rimpel
in zyn voorhoofd.
•Wie 't laatste laobt, lacht het beste,''
mompelde bij. «Als wy baas syn, zullen
de zaken beter gaau dan nu."
Cyprien spotte glimlachend «Wat mes
er nu van ziet. geeft Diet veel hoop
«Gij weet er niets van, brave Hendrik
die ge sijtge zyt omgekocht door de^
aangenomen bet voorste! tot vaststelling
van een verordening, volgens welke bet
den houder vao eeo vergunning gedurende
de Nymeegsche kermis de eerste week
van October, verboden is, sterken drank
te koop aan te biedeD, te verkoopen, af
te leveren of ten geschenke te geven.
Verpletterd.
De timmerman P. L. Wiliems te Neder«
asselt (Geldis van een 2 M. hoogen
muur doodgevallen.
Steun.
De regeering heeft besloten ook voor de
dienstplichtigen van de lichting 1918, die
1 Augustas en waarscbynlyk op 1 Oc«
tober a.s. met verlof znllen vertrekken,
een steunregeling te treffen.
Vermogensvermeerderlng.
Naar verluidt zal het plau om 30 pCt.
te beffen van de vermogensvermeerdering
sinds 1916 niet doorgaan.
Zllverbonn.
De zilverbons van ééa gulden worden
zooveel mogelijk aan de ciroolatie onttrok
ken, de Nederlandscbe Bank geeft ze niet
meer uit,
De bedoeling van dez6Q maatregel is het
aan de circulatie onttrokken zilvergeld weer
te doen uitgeven, zegt het Hbld.
Personeele belasting.
By de wijzigingswet der Personeele Be
lasting, de vorige week door de Tweede
Kamer aangenomen, zyn de grondslagen
rijwielen en haardsteden vervallen, maar
in plaats van 8 procent sal 10 procent van
de huurwaarde moeten betaald worden.
Ook voor biljarts zal voortaan personeele
belasting versculdigd zyn.
De broodhwalltelt.
Naar de Tel. verneemt, zal van balf Juli
af tot een nader te bepalen tydaiip het
regeeriDgsmeel in ons brood bestaan uit 15
pet. maiimeel, 75 pet. buitenlandsche tarwe
en 10 pet, gedroogd aardappelmeel.
De vorige samenstelling was 15 pot.
maïsmeel, 40 pet. inlandsche tarwe, 30 pet,
buitenlandsohe tarwe en 15 pet. aardappel»
meel.
Het zyo nog steeds de aardappelen, die
het brood dnur maken, terwyl bet maïsmeel
circa 30 galden kost sn de buitenlandsche
tarwe circa 25 gulden, kosten de aardap»
pelen circa 80 gulden.
De regeeriDgsbloem zal bestaan uit 50
pet. gemaal van bniteDlandsehe tarwe en
inisndsche tarwe, vermengd met 50 pet,
Amerikaan8che patentbloem. De pryzen
blyveo ongeveer dezelfde.
Dit beteekent das een vooruitgang in
kwaliteit.
De gedroogde aardappelen zyn intnsschen
nog steeds afgryselyk sleoht.
Het graan, dat thans uit Zuid-Amerika
is aangekomen, is hier warm gearriveerd
ea beeft daardoor eeD zeer slechten reuk.
Duitsche 50«üflarhbiljetten
In aansluiting op een bericht van de
vorige week vernemen wy nader, dat de
50 markbiljetten welke worden ingetrok»
keu alleen die bankbiljetten zyn, welke den
datum dragen van 20 October 1918.
geestelyken Wy zullen je vry maken en
gelukkig tegen je wil
«Dank je wei 1 Ik verlang niets, ik beb
werk, ik verdien goed, myn patroons tyn
orer my tevreden en ik hoop binnenkort
een braaf mesje te trouwen. Ik weet
immers dat bet geluk niet van deze wereld
is, en daarom neem ik dankbaar aan wat
God my schenkt, de rest kryg ik wel 1"
•Vermomde Jezaiet 1"
Cyprien wierp een blik vol medelyden
op hem.
«Als ge begint te schelden, ga ik heen
Onze twist zou te boog loopeu, onze
meeningen verschillen te veel. Groeten aan
Zélie, ik beb baar in lang niet gezien
Hy gaf Prosper de haDd die deze echter
nauwelyks drukte.
•Onnoozele bals," mompelde Prosper.
Hy wierp oog een laatsten blik op de
uitstalling eo ging zyns weegs met af»
gunstigen blik beschouwde hy de r^jke
equipages, bleef staan, verbluft en jaloerscb,
voor de uitstallingen der juweliers en
bloemenwiokels en beloerde met afgunstige
woede de ryke koopers die hy binnen zag
gaan.
Er begon een motregen te vallen en by
besloot «yn tred te verbaasten. Weldra
verliet hy de r\jke wyken om een volks»
buurt in te gaan, vol lage buisjes met
slecht verlichte vensters en met kleine
winkeltjes. Voor de deur van een herberg
bleef bij stilstaan, dacht eemge oogenblik»
ken na, deed toen open en trad in een
ruimte, waar eeu aantal arbeiders voor
bun glaasje absinth zaten.
Wordt vervolgd,
