Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. De stakers (stakkers). FEUILLETON De dochter van den kapitein. Een kort overzicht van de nieuwe Arbeidswet. Vergadering R. K. Werklieden vereniging. Zaterdag 10 Mei 1919 40e Jaargang.No 19 ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL voor VENRAY 60 c. franco per post 70 c. voor het buitenland bij vooruitbetaling 90 c. afzondert, nummers 5 c. PEEL EN MAAR Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels elke regel meer 5 e. Weet gij ook waarom er op 1 Mei moest en zou gestaakt worden Waarom er poppenkast moest ge maakt worden Uitsluitend omdat de socialisten grieven grieven hebben. Het gaat ze niet voor den wind. Veel valt ze tegen, wat ze voor hun zaakje beter verwacht badden; en toch is 't een feit, dat ze in plaats van vooruit achteruit gaan. Nota bene bij de laatste stemming 45000 stemmen verloren dus de moed gaat er uit, daarom moest er wat poppenkast gemaakt worden,. relletjes, stakingen of dergelijke; dan komt er wat leven in de socialis tische brouwerij Vooruit maar is 'tniet raak, dan botst 't toch Opruiende redevoeringen, door kopstokken gehoudep; het volk wat opzwepen; ze bang maken of nog liever opruien tegen godsdienst en regeering Maar met dat alles krijgen ze de Eerste Kamer der Nederlandsche Regeering voorloopig niet weg. En dat wilden de socialisten zoo graag, en nu dat niet lukt is 't een grief. Verder is er vrouwenkiesrecht aan den winkel. Hiervan verwachten zij versterking in hunne gelederen. De socialisten hebben jarenlang op vrouwenkiesrecht aangedrongen, met geweld afgedwongen. Ze zullen 't nu krijgen, maar nu vreezen ze dat de reactie zal komen. Ook hadden ze verwacht, dat de regeering er niet zoo vlug mee zou komen, maar dan zou die regeering er van gelust hebben. Nu die her vorming komt, is die regeering volgens hun vervelend. 2de grief 1 En dan ook nog bet wetsontwerp op den 8urendag, dat de regeerlDg er zoo gezwind bij was I Nu, dat wringt ook men noemt 't derde grief Zoo is er meer en daarom was de leuze op 1 Mei «op de proppen Toch een fiasco I omdat die regeering vervelend is ook nog met die Burgerwachten en Vrijwillige Landetorm 1 J. A Eene Noord-Brabantsche dorpsgeschiedenis. III. Het bezoek duurde slechts kort, om den tooro haars vaders te ontgaan, wilde Emelie tioh io allerijl naar huis spoeden, toen tij bij het verlaten der woniDg van de zieke baar vader plotseling op baar af zag komen. De kapitein waggelde op zyne beenen zijne oogen gloeide onbeilapellend en toen bij zijne dochter naderde, verweet bij haar in heftige bewoordingen bare ongehoorzaam heid aan zijne bevelen en dreigde haar met de volheid van zijn toorn, indien ztf het nog ooit dnrfde wagen by den kruidenier over den drempel te komeD. Het was Zondagmiddag vier nnr en wyl het lof juist geëindigd was, waren de meeste dorpelingen getuige van de on* waardige handelwee des gebaten kapiteins Deze openbare beleediging, door den onwaardigen vader der doohter aangedaan deed de maat overloopen het geduld der boeren was uitgeput en de welkome aan* leiding om den gebaten lafaard eene geduobte, openbare kastijding toe te dienen, was gevonden. Dienzelfden avond werd er in een van de boerenwoningen io bet dorp eene ge* wichtige vergadering gebonden. Een zestal jonge boeren waren in een kring rondom de tafel gezeten en bespraken het geval van dien middag. De vergadering was op initiatief van Daar het voor veie lazers vrij moeilijk zal zijn zich een weg te banen door de vele bepalingen en wetsartikelen van de nieuwe Arbeids wet. die eerlang in de Kamer be handeld zal worden, geven wij hier zoo kort mogelijk den hoofdinhoud weder van het belangrijke wetsont werp 1 Buiten de wet vallen a havenarbeiders b steenhouwers c arbeiders in de mijnen d spoor- en tramwegpersoneel e landarbeiders f dienstboden 2 In de wet vallen werkzaam heden in a fabrieken of werkplaatsen b broodbakkerijen c winkels d kantoren e apotheken t koffiehuizen en hotels g verplegingsinrichtingen. 3 In de wet vallen verder a werkzaamheden die verricht worden buiten de in punt 2 van a-g genoemde inrichtingen (behalve dan natuurlijk die van punt 1) b werkzaamheden in verschillen de publiekrechtelijke lichamen c barbiers- en kapperszaken d kantoren van personeo, die een vrij beroep uitoefenen (advocaten, Dotarissen accountants, enz,) en van rechtspersoonlijkheid bezittende ver- eenigingen en stichtingen, e sociëteiten. 4 Arbeid, door het hoofd of den bestuurder van een onderneming of diens echtgenoote verricht (behou dens in broodbakkerijeD) wordt niet beperkt. 5 Arbeid, van kinderen beneden 13 jaar, en van nog leerplichtige kinderen wordt verboden. 6 De wet onderscheidt o.a.: a mannen mannelijke arbeiders van 18 jaar en ouder, b vrouwenvrouwelijke arbei ders vac 18 jaar en ouder c jeugdige personen mannelijke en vrouwelijke arbeiders beneden 18 jaar. 7 Voor elke groep van arbei ders worden afzonderlijke bepalingen omtrent de arbeids- en rusttijden ge geven. De hoofdbepalingen hebben zij echter alle gemeen. 8 Voor den arbeid in fabrieken werkplaatsen en in kantoren wordt ingevoerd de 8-urige werkdag en de 45-urige werkweek. 9 Voor den arbeid buiten fa» brieken en werkplaatsen buiten kantoren wordt iogevoerd de 10 uri ge werkdag en de 55-urige werk» week, doch ook voor dezen arbeid kan de dag tot 8 en de week tot 45 uur worden bekort, bij bestuurs maatregel. 10 Bij wijze van overgangs maatregel kan worden bepaald, dat gedurende de eerste jaren na de in voering der wet (24 jaren) de werkdag langer is (12 uur) dan in de punten 8 en 9 genoemd. 11 Voor den rusttijd op den werkdag worden bepalingen getroffen en kunnen bovendien allerlei nadere bepalingen vastgesteld worden bij 12 De vrije Zaterdagmiddag wordt ingevoerd. Indien de Zater» dagmiddag niet vr ij kan worden ge geven, dan moet dit op een andereu middag geschieden. 13 Nachtarbeid wordt a voor jeugdige personen zoo goed als verboden, behoudens zeer enkele uitzonderingen. b voor mannen aanzienlijk be» perkt en alleen toegelaten in ueval van technische of maatschappelijke noodzakelijkheid en dan nog slechts met een ptoegenstelssl, c voor vrouwen eveneens aan» zienlijk beperkt en als regel alleen toegestaan rn haringpeterijen, d in winkels verboden, e in broodbakkerijen verboden, en alleen toegestaan bij uitzondering of overgangsmaatregel. 14 Zondagsarbeid wordt; a voor jeugdige personen zoo goed als verboden, behoudens enkele uitzonderingen. b voor maDnen verboden in fa» brieken en werkplaatsen, behoudens uitzonderingen. c voor vrouwen in fabrieken en werkplaatsen vrijwel geheel ver» boden, b voor mannen en vrouwen buiteD fabrieken en werkplaatsen zeer beperkt en aan allerlei bepalingen gebonden. e voor mannen en vrouwen iD een der aanwetigon bel.gd en bad uit sluitend toD doel aao de beleedigde open bare meeoiDg voldoening te verschaffen en voorbereidselen te treffen om den kapitein een gooellige les ts geven. Heur is hier, sprak een der boeren, vertegenwoordiger van bet gebn.ht Groot hoven ome uithoek baet al laog achande gesproken ovar dien mizeraobele kapteio, en ss Groothoven tien zin haj, waor dieje zuuplap al veur maorde een ketelmuziek gebrocht mit al z'p ap en depenaeDsies mer now is 'c veur gen cbristeomios mer om mt te staon eo mot er getaofeld worre, 't gee dan io 't wil. De anderen waren het met den spreker eens, ieder zon op xyn nithotk in alle stilte de boeren tot -taofeien" bij den kapitein voorbereiden, -t welk op den eerst komenden Zaterdag gesteld werd. Alias moest echter in het diepste gebeim geschieden, opdat de politie buiten het dorp er niets van bespeuren kon, de eenige veldwachter van Heidekamp zon wal zoo wijs zyn tioh dien avond op een afstand te honden. De Zaterdagavond in de maand April brak aan. Ofschoon de klok van deD toren reads lang negen nur geslagen had, was het beider buiten, waot de maan bad haar eerste kwartier volbracht. Stil was bet in 't dorp, maar dat de bewoners nog niet te bed waren bewees het licht, dat moo door de ruitjes boven de deur, 't bovenliohl; zegt men in Brc baot, schijnen zag, terwijl men bovendien duisterende boeren door bet dorp zag knieren, die telkena op geheimzinnige wiize nabij bet bnis van den kapitein stilhielden. Een hslf unr verliep, tot de versohijoitig van een man, die met langzame, wagge lende schreden langs ean amal voetpad het dorp naderde, elke fluistsriog zelfs deed ophouden. De nienw aangekomene was de kapitein die, van zijn gewoon herberg bezoek terng- keerende, zijoa woning poogde te bereiken, zwiereod en laveersnd ging bet van de eene zijde van bet voetpad naar bet andere, telkens verwarde bij zicb in de heggen, tot dat bij op eeoige schreden afstand vao zijoe woniog voorover stortte eo vloekend op den grond tag te spartelen. Op bet zien van den kapiteio, bedden de wandelende boeren tioh zoo goed mogelijk tusscben de aileenstaaode halzen verscholen, maar tooD zij den dronksard zagen oederstorten. bekroop maDigeeo de tost, bem reeds na eeos goed onder ban den te nemen, zij begrepen echter te reoht dat znlk een voorproef bet geheete spel kon bederven. De kapitein was intassoben vloekend eo razend opgekropen en had, na eindelooze moeite, de deur des buizes bereikt, waar tegen bij mat een barden slag bonste. Spoedig versoheen een vronweiijke ge stalte, die dsn kapitein io den arm oam en ds deur zoo ipoedig mogelijk sloot. Da vogel zit in 't net. bij zon bondig motten zijn as ie de mazen kapot scheurt, sprak een stevige boer uit de zich thans! rond de woning verzamelende boereQ, toe Genrt, now sabiet son 't werk jong, over. 'n hertier mot 't heele dorp hier zijn. Geen halve minuut later werd de stilte van den avond plotseling verbroken door een sehril en verklinkend geluid, voortge- apotheicen en koffiehuizen en hotels zeer beperktzij moeten minstens 26 maal (apotheken) of 17 maal (hotels) per jaar een vrijen Zondsg en iedere week een onafgebroken rusttijd van 36 uur hebben, f in broodbakkerijen verboden, behalve in Israëlitische bakkerijen. 15 Bij bestuursmaatregelen zal worden bepaald, welke soorten van arbeid onder bepaalde omstandig» heden niet of slechts voorwaardelijk mogen worden verricht door jeug» dige personen of door vrouwen. 16 Een vrouw mag voor en na haar bevalling gedurende te tarnen 8 weken (en gedurende 6 weken na de bevalling) geen arbeid verrichten. De werkgever moet vrouwen de gelegenheid geven (in een lokaal b.v.) haar kind te zoogen. 17 De arbeid van jeugdige personen wordt nog aan allerlei be» palingen gebonden, afhankelijk van het bedrijf waarin zij werken. Wij herhalen in het boven» staande zijn slechts de hoofdzaken van het ontwerp opgenomen. Name lijk datgene wat voor allen geldt, die onder de wet vallen. Iedere groep heeft daarnaast weer speciale bepalingen. omdat deze vereenigiog vele voordeelen afwerpt voor de verbruikers. Spreker bracht tenslotte eeo woord van balde aao den winkelhouder Hovenier, die dezen winkel, teo voordeeie der verbrui kers, reeds tot zoo'n grootso bloei ge bracht had. Eeoige aftredende bestuursleden werden by acclamatie herkozen. Toen kreeg bet woord bet lid HoveDier. met bet onderwerp -Verdiende of onver* dieode ellende'1. Aan de band van de ency cliek -Rerum Novarnm" schetste spreker den toestand der arbeiders en kwam hij tot de conclusie, dat de algemeene toe stand was verdiende ellende en dat de georganiseerde arbeiders verkeeren in on» verdiende ellende. Beide sprekers oogsiten een lnidsn bijval. Na nog de opanlncbtmeeting besproken te hebben, welke op Zondag 25 Mei a.s. alhier sal gebondso worden en een waar succes beloofd ts worden, ilor t de voor zitter deze zeer geanimeerde vergadering mat den chriateljjken groet. Zaterdagavond vergaderde deze vereeni» giDg ia het alcoholvrij lokaal. HetwaseeD oogewooD schouwspel, dit lokaal tot in de hoeken bezet te tien. Was er dan iets baUengewoons aan de orde Toch niet, maar het verblijdend teeken doet stoh voor, dat ook da werkman van Venray gaat inzien, dat eendracht maakt maobt. Goed zoo. arbeiders, gaat zoo voort op dezeo weg. Uwe belangen en die van uw gezio worden daar behartigd. Het bestuur en zij die iets kunnen prestoeren, zullen niets onbeproefd laten, om Uwe belaDgen, waar dit eenigszing mo.^elyk is. te behartigen en te verdedigen. Daarom voorwaarts op den ingeslagen weg. Na opening der vergadering door den voorzitter, werden de notulen der vorige vergadering voorgelezen en onveranderd goedgekeurd. Vervolgens gaf de secretaris een overzicht van bet fioantieel beheer, hetwelk werd nagezien en in orde bevonden Hierna verkreeg het lid H. OdeDhoveD het woord Spreker schetste verschillende toestanden hier in Venray, welke dringend om verbetering vrageo, e a. woningbouw, belastingstelsel enz. en spoorde hy vooral den werkman aan lid te worden van den coöperatieven winkel. Daar moest eigen lijk geen enkele werkman buiten staaD, bracht door het blazen op een holleD berkenstok. Het bleek een sein te wezen want even daarna hoorde men langs alle kanten een gelijksoortig geluid en vijftien minuten daarna kwamen van de voetpaden, die van de uithoeken naar het dorp leiden groepen boeren, dertig, veertig man sterk en ver< eenigde zich in de nabijheid des kapiteins woniDg. De volkshoop was weldra tot een twee honderd man aangegroeid, alle waren voor zien van tangen, ijzers, schoppen, yzereD pottendeksels of eenig ander geraas makend voorwerp. Toen al de Heidekamperboeren veresnigd waren gebood een der boeren stilte en zich te midden van den (roep plaatsende, hield by eene geïmproviseerde redevoering. Op de eerste plaats deelde by mede dat de kapitein geknipt en goed »aoDgeschote" binnen waor, vervolgens somde hy de grieven op die het gcheele dorp teg6n hem had en eindely'x hoe by tyne dochter, een engel van goedheid en milddadigheid, voortdurend op de meest ruwe wyze behandelde. Dit alles sohreeuwde om wraak en daar om sou op den woestaard binnen weinige minuten de straf van tafelen worden toe* gepast. Alle voorbereidende maatregelen waren getroffen en plotseling begon een helsohe muziek Ketels en ijzeren potten werden gebeukt door werktuigen en stokken, het getier en gejoel der menigte deden booren en zien vergaan. Plotseling werd de voordeur geopend en vertoonde ziob de kapitein voor het woedende volk. VENRAY, 10 Mei 1919. Gunatlg bericht. Op een door de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Venray aan de Directie der NederlaDdsobe Spoorwegen gedaan versoek, om verbetering inzake spoorweg* verbindingen op het traj«ct Nijmegen— VodIoRoarmood, mocht geooemde Kamer per dato 5 Mei 1.1 de toezeggmg odU vangen, dat de treinenloop op bet baaD» vak NijmegenVenlo in het ontwerp eeuer te zyoer tijd in te voeren nieuwe dienstregeling aanmerkelijk verbeterd zal wordeo. Op deze lyn zullen alsdan dagelijks in iedere rictiting vier overal stoppende treioeD en één. ook te Veoray stilhoudende 8neUrein loopen, met zooveel mogelijk be hoorlijke aansluitingen. Op de te Tienray gehouden keuring van 8p'iogatieren werden de prem.ëa toe* gekend als volgt le premie met 70.57i/t p. Fokvereenigiog -Eensgezindheid" te Heyde VeDray2e prem'e met 77.1, p. S'ierbouderij -Meerlo" te Meerlo 3a premie met 77 p. J Ram* bags te Castenray-Venray. le Reserve- premie met 76.9 p Fokvereenigiog ■Eens gezindheid te Heyde-Venray 2e Reserve- premie met 76 72i/s p. P. J. van Dijck te Lull Venray, 3« Reserve-premie met 76.2 p J. Rambags te Caetenray-Veoray4e Reserve premie met 75 8 p. G. Bovee te Broekhuizen. Een brutale diefstal werd Zondag* morgen gepleegd ten huize van Fr Assel* bergs op Loobeek. Toen de bewoners mar de kerk wareD, zijo dieven door de open» gelaten achterdeur binnen gekomen en hebben ruim f 1250 uit eeu kast gehaald. Hoewel de zoon boven sliep en er een goede waakhond op stal vastlag, schijnen de dieven niet in buo werk gehinderd te Tood sloeg er een woedende kreet vao baat en wraakzucht op en honderd banden grepen naar het siaohtoffer van den volks haat. doob snel als de wind greep de dochter, die nu eerst het voornemen der menigte raadde, baren vader vast, drong hem naar binnen en wierp de dsur dicht. Donderende uitroepen van tslenrstelling volgden op die onverwachte beweging, en de oorverdoovende ketelmuziek begon op» nieuw. Den kaptein, den kaptein, klonk bet dreigend nit aller mond, ep deD karbak met den kaptein. De dear bleef echter gesloten en daar de boeren begrepen dat al hun geraas ze niet zou doen wijkeu u am en zij maatrege» Isn tot meer afdoende middelen, toen de voordeur geopend werd en de doohter ten tweede male voor het woedeode volk stood. Die onverwachte verschijning deed de boeren eenige sohreden terug wyken doob op den uitroep vao een der aanleggen, weg mit deo kaptein, ontbrandde de baat opnieuw en drong men wederom op de deur aan. Het moedige meisje wist echter van geea wijken, zy plaatste zich voor deo volks» hoop in de unmiddellyke nabijheid der deur en riep met krachtvolle stem. Mannen van Heidekamp. gy zult bier niet binnentreden, noch uw laakbaar opzet volvoeren, wat beb ik u gedaan dat gy my aldus zoekt te beleedigen en mij do rust te storen. Een jonge boer trad uit de menigte te voorsobijn. Wordt vervolgd.

Peel en Maas | 1919 | | pagina 1