to.onrcovp«poï, 70c*. Weekblad voor VEN RAY, HORST en Omstreken. SSaz
De Russische ziekte
Gestoord geluk.
FEUILLETON
De Spaansche ziekte.
Zaterdag 9 November 1918 99e Jaargang No. 48
ABONNEMENTSPRIJS j. JmJ Jm! jLdl jj I 1 T Al I I ADVERTENTIEN
PERKWARTAAL: van 1-4 regel.
voor het buitenland üên, 3 maal geplaat.1,
alio™d°e™ nummlrs 5 c! Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY. worden2maal berekend.
Niet ten onrechte is de versprei
ding van den revolutionnaireo bolsje-
wiki-geest de Russische ziekte ge
noemd'; ze is even besmettelijk als de
Spaansche griep.
Rusland gaf het sein tot de revo
lutie; en in dat ongelukkige land
woedt thans een burgerkrijg, die
duizenden het leven kost, en er
heerscht een wantoestand, die ook
aan de revolutionnaire arbeiders Doch
ruit noch brood brengt.
In Oostenrijk Hongarije begint de
revolutionnaire bacil ook oDheil te
stichten en de leider der beweging
in Boedapest moest na enkele dagen
reeds de hulp der trouw gebleven
soldaten te Weenen afsoieekeD.
Duitschland kent eveneens zijn
bolsjewiki, die met huDne Russische
collega's zich wenschen te verbroe
deren; hoe groot hun invloed op het
door den oorlog geteisterde volk zal
wezen, zal ook binnenkort wel blijken
Maar ons land is evenmin vrij
gebleven; de.S. D.P. of anarchis
tische partij, onder aanvoering van
David Wijnkoop verkondigt dezelfde
ideeën als de Russische bolsjewiki,
en sl is hsar invloed nog niet groot,
toch heeft zij al 'heel wat in te
brengen, vooral onder de miust ont
wikkelde arbeiders en onder de
duizende leegloopers onzer groote
sted.n, die Diet kieskeurig zijn in de
middelen, om aan den kost te komen.
In hoeverre de ernstige onlusten
onder de militairen in Harskamp
en de minder ernstige in enkele
andere garnizoenen aan dezen revo-
lutionnairen geest zijn loe te schrijven
wagen we voorhands nog nfet te
beoordeeleD. Zeker is, dat ook an
dere oorzaken hier aan 't werk zijn
geweest, zooals te weinig zorg van
de militaire overheden voor goede
ligging en voeding.
Toch staat het vast, dat Wijnkoop
en de zijDen den bolsjewiki-geest in
het leger trachten aan te wakkeren,
zelfs door de uitgave van een courant
de Soldaten-Tribune.
Ook is het een feit, dat Wijnkoop
de soldatenonlusten openlijk goed
keurt en aanwakkert.
In zijn orgaan, De Tribune, durfde
Wijnkoop te schrijven onder het
opschrift
3
Na begeerde Levy op eens, dat de beek
door o¥»mtache bestaóddeelen der fabriek
voor zijn ververij onbruikbaar was en
vroeg schadevergoeding.
Hij èiacbté ®ene mooie som en bovendien
dat de teek door de fabriek niet meer
moobt verontreinigd worden.
Daardoor ontstónd een langdurig proces
Levy beweerde, dat' ar eene overeenkomst
bestond, dat dé fabriek de beek kou ge*
bruiken, zoolang als hem geen schade
'berokkend was.
Dat''was een zware slag voor den fabri
kant Werd de' overeenkomst geldig ver
klaard dan moest Welberg groote schade
lijden, kosten betalen en de fabriek her
bouwen.
Dó jood meende reeds overwonnen te
tebben. Kon by ook niet de overeenkomst
Tvervalscbt beb.ben Dat was de vraag,
'waarover de rechtbank te beslissen had.
De rechtbank vorderde van den fabri
kant den eed, en Robert Welberg zwoer
den eed, dat hg geen contraot kende.
Hiermede was de zaak beslist, de jóód
tverd afgewezen, moest de kosten betalen
«o werd wegens valsohheid in geschrifte
bestraft.
Doch de eed, dien Robert Welberg
zwoer, was valsóh geweest, hy kende de
overeenkomst, daar by er het dubbel van
bad en dit was het document, dat me
vr on w in de geheime lade had gevonden.
«Schitterend wapenfeit van Neder-
landsche soldaten"
«Het is onnoodig te zeggen, dat
wij met sympathie de eerste teeke
nen van ernstig verzet in het Ned.
leger begroeten. We hopeD, dat
het zich zal uitbreiden en vooral
dat het wordt georganiseerd. Daar
voor dienen de Soldatenraden, die
van een dergelijke beweging de
leiding behooren te he'oben. Ook
het blad der revolutionnaire sol
daten «De Soldaten-Tribune" heeft
hier een taak te vervuilen. Men
zorge overal voor de verspreiding
onder de militairen van dit blad.
Aan de samenwerking tusschen
arbeiders en soldaten ontbreekt nog
het een en ander, dit blijkt wel uit
het feit, dat de machinist van den
«extra trein" zich leende, om de
soldaten te misleiden.
Ook hierin moet nog veel ver
anderen.''
Wat moet iemand elk verantwoor
delijkheidsgevoel jegens de samen
leving verloren hebben, om zulke
taal te kunnen neerschrijven
Wij meenen dit staaltje echter te
moeten aanhalen, om onze christelijk
denkende bevolking te waarschuwen
tegen dezen geest van revolutionnaire
ontevredenheid, die zoo gemakkelijk
voortwoekert en de grootste onheilen
veroorzaakt, ook voor hen, die
meenen er door te winnen. Want
zonder orde en gezag zal geen maat
schappij ooit kunnen bestaan.
En al zijn wij overtuigd, dat door
machtsmiddelen de revolutionnaire
geest niet wordt weggenomen, maar
dat dit enkel door godsdienstige en
zedelijke ontwikkeling ea verheffing
kan geschieden, toch vraagt men
zich verwonderd af, of men in ons
land, waar men besmettelijke ziekte
door afzondering tracht te keeren,
geen middel kent, om de propagan
da voor de besmettelijke Russische
ziekte zooveel mogelijk in te perken?
Als men ongestraft oproer mag
prediken, begrijpt een gewoon men
schenverstand niet, waarom men ook
niet ongestraft oproer mag makeD,
Vooral in onze dagen rust ook op
de burgerlijke en militaire overheden
een groote verantwoordelijkheid. Zij
hebben alles te vermijden, wat aan»
leiding kan geven tot rechtmatige
klachten.
En met zeer veel voldoening heb-
Robert Welberg, de rijke, geachte man,
die zoo hoog stond in' de oogen zijner
kennisseD, was een meineedige schurk
Arme bedrogen vrouw nu wist zij eens
klaps alles Ze -wist wat de verlamde toug
van den stervende nog had willen beken
nen, nu begreep zij "den angstvollen blik
van zijn stervend oog. Ze wist ook, waar
om hij geen testament bad gemaakt, de
rijkdom, die by de zijnen naliet, behoorde
hem niet. by was door bedrog verkregen,
er kleefde veel schuld aan die bezitting.
Reeds vier weken droeg de ongelukkige
vrouw het geheim met zich rond, ze was
als verpletterd. Ze verborg bet stuk weer
in de geheime lade. bet was baar on
mogelijk de schuld en de schande van baar
echtgenoot bekend te maken. Ofscbóoo ze
niét zonder afschuw aan hem denken
kón. kreeg toch weldra bet medelydeo de
overhand. Hoe moest hij geleden en ge
streden hebben
En dit medelijden wekte wederom de
vroegere liefde. Had 'hij niet uit liefde
voor baar en bare kinderen gehandeld
O. zij herinnerde zich wel den pijnlijken
tijd van het proces. Het was de eenige
wolk, die ooit hun geluk beneveld bad.
Hij had haar toen gezegd, hoe noodlot ig
bet verlies van bet proces voor hem zou
zyn. En toen by het gewonnen had, ver
wonderde zij zich dat hy niet verheugd
was.
Aan dat alles dacht ze terug, en veel,
wat zy destijds niet begreep, stond haar
nu 7oor den geest, werd baar nu zonne
klaar!
De groote liefde tot de zijnen bad hem
tot een meineedige gemaakt, moobt zij hem
daarom veroordeelen f Neen, neen, zij
bad voor dem slechts medelyden en lief
de. J
ben wij dan ook gelezen, dat de
opperbevelhebber zelf, na het gebeur
de in Harskamp, aan iedereen, ook
deD miesten soldaat, gelegenheid gaf
zijne klachten bij hem in te dienen,
en dat de Minister van Oorlog eene
uit militairen en burgers bestaande
commissie heeft banoemd om eeu
onderzoek Daar de oorzaken van de
onlusten in te stellen.
Op zulke wijze werkt de overheid
mede, om den goeden geest te hand
haven en de propïganda van de
bolsjewiki te doen mislukken. N K.
De Tel. heeft zich naar aanleiding
van deze gevreesde ziekte en haar
gevolgen gewend lot deo chef der
hjgiënische afdeeliDg van het alge
meen hoofdkwartier, den arts I. H.
Vos.
In de eerste plaats verdient het
feit de aandacht, zoo sprak de heer
Vos, dat deze ziekte een zéér grillige
is. Soms doen zich alle verschijn
selen voor van longontsteking, ter
wijl den volgenden dag ineens blijkt,
dat deze verschijnselen verdwenen
zijn en dat de patiënt zich goed ge
voelt en absoluut koortsvrij is.
In de tweede plaats is de incubatie
(de tijdsruimte tusschen besmetting
en het zich voordoen van verschijn
selen,) bijzonder kort. Het komt zeer
dikwijls voor. dat er zich hinneo vier
en twintig uur symptonen voordoeD.
Mij is een geval bekend,-waarin
de tijdsruimte twaalf uur bedroeg.
Dat was, toen eon patiënt die nearii
viel. twee hospitaalsoldaten en eeu
dokter in het gezicht hoestte.
Des avonds, dat was 12 uur later,
hadden i de hospitaalsoldaten èo de
officier van gezondheid de ziekte
eveneens onder de ledeD, en deden
zich bij hen verschijnselen voor.
Het beeld, waaronder b v. de
longontsteking in bet verloop der
griep verliep, gaf den indruk, dat
hier een gifstof van zeldzaam vernie
tigende kracht en doordringend
vermogen in 't spel was.
Behalve deze complicatie werden
vele anderen opgemerkt, o,a. pleuris
keelabces, blindedarmontsteking e.a.
Bij ongeveer alle lijders kon wordeD
waargenomen, dat de ziekte ook de
hersenvliezen in het geding betrok:
Al baren baat laadde zy op den éllen-
digen jood, die door zij o listge streek
hareu man ongelukkig gemaakt bad.
Toen mevrouw Welberg een weinig
bedaard was, begon ie te overleggen wat-
te doen. Zou ze bet oude contract aan bet
gerecht overleveren en baren heelen rijk
dom prysgeven om de schuld te dekken
Dan was haar man onteerd en hare kin
deren arm kon ze dat verdragen De
oorkonde vernietigen en medeplicht g
worden aan de misdaad, dat kon ze ook
niet. Ze was overtuigd, dat haar man zelf
voor zijn dood had willen schuld bekennen.
Het was een zware strijd, maar haar
edel hart overwon.
Een uu- later werd zachtjes de deur ge
opend, Alma keek vreesachtig naar binnen
en keek hare moeder vragend aan.
Mevrouw zat in een leuDingstoel voor de
schrijftafel. Alma voelde dat er met hare
moeder iers was, haar heele wezen was
veranderd.
Mama, zei ze driDgend, gij hebt een leed,
dat ge mij niet medfdeelen wilt1 en, toch
ben ik geen kind meer, dat ik u niet be
grijpen zou, laat ik uw leed deelen
Weiaan dan, zei mevrouw Hedwig
Da zich bedacht te hebben Ik zal aaD nwen
wensch voldoen, gy hebt recht het treurig
geheim te kennen voor dat het ied-reen
weet.
En nu vertelde zy het luisterende meisje
de treurige geschiedenis en de schande van
den overleden vader.
Ik ben er van overtuigd, dat uw vader
van plan was, de schade mettertijd te ver
goeden. ik zal nooit zijn smeekenden, laat-
sten blik vergeten.
Alma liet baar hoofd tegen baars moe
ders borst zinken en een poos zwegen bei
den.
de kenmerkende uiting daarvan was
een trage pols, die reeds in den
aanvang der aandoening optrad. IJlen
kwam nogal eens voor, terwijl als
een interessante bijzonderheid ver»
meld dient te worden, dat een mijner
patiënten onder den indruk der
koortsen nachtwandelaar werd.
Eigenaardig is ook de aanleg voor
bloedingen, speciaal zich uitende in
neusbloedingen en bloeduitstortingen
onder de huid.
Bij velen werd een overgevoelig
heid (tot groote pijnlijkheid toe) van
de huid opgemerkt, het was dikwijls
of er met naalden of messen in het
lichaam werd gestoken.
Werd erin het verloop der onge»
steldheid nog al wat speling waar»
genomen, het begin was in bijna alle
gevallen typisch tcuut met hoofdpijn,
keelpijn, rillerigheid, groote ver»
moeidheid en dikwijls pijn onder in
den rug en in de ledematen»
Slechts zelden was het begin
ietwat sleepend.
Een eigenlijke behandeling der
ziekte is in het mëerendeel der
gevallen niet noodig.
Wel heeft men soms aspirine,
kinine of een of ander salicylprepa»
raat voorgeschreven, doch vroeg»
tijdige bedrust en melkdiëet waren in
den regel afdoende om de ziekte te
genezen en complicaties te voorko»
men.
In mijn praktijk is gebleken, dat
zij, die zich niet inspannen, er het
minst vatbaar voor zijn en dat onder
hen de ziekte de minste slachtoffers
maakt.
Ik zou u daar een staaltje uit mijn
praktijk van kunnen opnoemen. Zoo
is het huis van bewaring en de straf»
gevangenis hier ter stede gehèel
«doorgeziekt.'' Zoowat allen hebben
het te pakken gehad en het op»
merkelijke is, dat van de vierhonderd
arrestanten er niet een is gestorven
en dat zich zelfs bij niemand com»
plicaties hebben voorgedaan,
E°n der gevangenen, die een
maand geleden de cel verliet, en in
de maatschappij weerkeerde, werd
aangetast en overleed tengevolge van
longontsteking,
In volkskringen hoort man her»
haaldelijk beweren, dat patiënten,
die tengevolge van de griep over»
lijden, na hun dood zwart worden.
Vandaar, dat de volksmond spreekt
Nog hebben we bet geheim in banden,
zei daarua de moedór. en wanneer ik bet
papier vernietig vreet geen mensch op aarde
behalve jij en ik iets van die rampzalige
daad. Robert We!berg's naam blijft zooder
smet voor de wereld ^en zija kinderen
behouden bun rykdom.
Zy vatte bet geschrift met beide banden,
als wilde zy bet vernietigen.
Toen sprong Alma op, greep haar arm
en rukte baar 't papier uit de baoden.
Mama riep ze, mama wat doet ge
Maak bet geheim bekend, laat armoede
en schande ons treffm, ik wil geen on
rechtvaardig verkregen rykdom.
De tranen kwamen mevrouw Welberg
in de oogeo.
Ja. mijn edel kind. dat bad ik van
je verwacht, bereid den .zwaren stryd te
aanvaarden, de meuschen tot vyaod, God
tot vriend.
Alma bad baren verloofde liefst dadelijk
de treurige ontdekking bekend gemaakt,
overtu gd, ook by bem steun en troost te
vindeD, docb de moeder deelde die zeker
heid niet.
Kind, kind, zei te, je kent de wereld
en het leven niet. Voor Frits is het een
harde s'ag, de braid die gisteren nog een
ryke erfgename was, is morgen wellicht
eene a« me bedelaarster. God geve dat by
de proef doorstaat.
Mama, zei Alma, gij beledigt my
door uwen twijfel. De liefde van Frits
zal mij alle leed en kommer doen ver
geten.
God geve dat het zoo zij, zei me
vrouw met een zucht, waot zy was niet
zoozeer van de belangelooze liefde van
Frits overtuigd.
Ook wilde z: niet dat Alma hem de
van »loDgeDpest".
Van pest is geen sprake. Dit beeft
niets met deze gevreesde ziekte te
makeo. Het is werkelijk waar, dat
sommige gestorvenen een donker»
blauwe kleur vertodnen. Dit is het
gevolg van het bliksemsnelle verloop
der ziekte in een paar dagen. Het
gebeuit wel, dat een patiënt reeds
voor het sterven donkerblauw wordt,
wanneer zich vergiftigingsverschijn
selen voordoen en de patiënt daar»
door geen lucht kan krijgen.
-0—
Te Amsterdam is bij een zieke, lydende
aan longontstaking, tengevolge van Spaan
sche griep, door aublimaatiDspuitiDg be-
l»Dgryke verbetering verkregen.
Na veel aandrang beeft de bedoelde
geneesheer aan het Hbld. toegestaan, syn
naam en de door bem verkregen resultaten
bekend te maken. Dr. Bern. S. de Smitt,
Amatel 230, stood deze publicatie toe,
indien teveos werd verklaard, dat bij dag
en nacht bereid is, zyn collega's van advies
te dieDen;
Dr. Smitt deelde omtrent zyne ervarin
gen bet volgende mede
-Woensdagochtend werd ik bij een zieke
geroepen. Ik constateerde een zeer ernstige
loogootsteking en vond den algemeenen
toestand bovendien zoo slecht, dat ik
weinig of geen hoop kon geven, 'a Middags
bezocht ik de pitiëute ten tweede male.
De toestand was van dien aard, dat de
zieke, die Katholiek is, ten volle bediend
moest worden.
's Avoüda bee ik toen de inspuiting ge
geven en den volgenden ochtend kon ik
mijn oogen niet gelooveo» De koorts was
vau 40 gedaald tot 37,2; de nacht verliep
rustig; de zieke zag niet meer blauw, zij
bad een goede pols, ademde zuiver en ook
de a'gemeeDe toestand was veel en veel
gnoat ger, dan ik had durven hopen.
Ik heb op de serafce inspuiting een
tweede laten volgen. Hedenochtend was
de temperatuur 36 8. De zieke voelde zich
als een herboren mócscb» Ik mocht aan»
nemen dat zij gered was en dat een derde
injectie niet meer noodig zal zijn.
Zaterdag heb ik een andere patiënt voor
de eerste maal ingespoten; morgen kan ik
de resultaten daarvan nagaan. En nu heb
ben mijn cntische zin en myn dertigjarige
ervaring my wel geleerd, dat één zwaluw
nog geen zomer maakt, docb voor mij zelf,
al kan ik du nog niet wetenschappelijk
bewijzen, beb ik de overtuiging, dat er
een middel is gevonden om het kwaad te
keeren. Van een crisis kon bij de patiënte
geen sprake zyn. Die komt bij longont
steking zoo spoedig niet. Dat de ziekte
desniettemin zoo'n gunstige wending nam,
is dus to danken uf aan bet middel, door
mij toegepast, of aan een wonder.
Dit middel is metdenoodiga voorzorgen
die ik gebruik, absoluut gevaarloos.
Van de daken zon ik myn collega's
willen toeroepan Doet wat ik beb ge
daan. Gij kunt er alles door winnen en
niets bij verliezen.
jobziycfibg zou bfengen. Beter is bét,
zei ze, dat dr. Schultze bet doetdan
kan Fiits tot bedaren komen, eer bij
zijne bruid terugziet.
Alma scbikte zich Daar het verlangen
barer moeder en mevrouw Welberg schreef
dadelijk een brief aan dr. Sobulze, waarin
ze hem verzocht den volgenden morgen
bij baar te komen.
!V
Zoo was dan de eerste stap tan goede
gedaan, en mevrouw Welberg sliep weer
voor bet eerst gerust ua de ontdekking
van bet geheim. Zy wilde baren plicht
doen, er kon gebeuren wat wilde.
De advocaat kwam reeds den volgenden
morgen vroegtijdig Ia zyne lange loop
baan bad hij vele misdaden leeren keDoen,
menig droevig drama bad zich voor zyne
oogen ontrold, toch stood by verbaasd
over de mededeeliDg van mevrouw Wel
berg. Hy zelf had voor den fabrikant de
verdediging van bet proces gevoerd eD
was toen zoodaDig van zyn goed recht
overm'gd. dat gij nu nanwelyks aan zijn
schuld gelooveo kon. Doch bet oude
contract maakte elkea twijfel onmogelyk.
Eerder had ik aan my zelf getwij
feld, dan aan de eerlykheid van dezen
mao, riep by uit. Donkere dagen zullen
voor u aanbreken en de wereld zal u
veroordeelen. doch ik zal er trotsch op
zyn en u myoe vriendeD noemen.
Ik dank u, zei mevrouw bewogen,
vrienden in den voorspoed zijn talloos als
de zandkorrels der zee, doch in den nood
zyn ze scbaarscb.
Wordt vervolgd.