Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
Oost-Brabant en
Limburg's toekomst
Ontsnapt.
FEUILLETON,
De vredesdeur op slol.
Zaterdag 12 Januari 1918
39e Jaargang No. 2.
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL
veor VENRAY 55 c.
franco per post 70 c.
v«er het bultenlartd
hÊ vooruitbetaling 90 c.
•fzonderl. nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA. VAN DEN MUNGKHOF. VENRAY.
PRIJS OER
ADVERTENT1EN
van 1—4 regels 20 c.
eike regel meer 5 c.
letters en vignetten naar
plaatsruimte. Adverten-
tiën, 3 maal gep aatst,
worden 2 maal berelrend.
Geweldige gebeurtenissen spelen
zich rondom ons af. De volkskracht
wordt zonder ophouden tot haar
-igr'> verderf misbruikt.
Menschenleveus tellen tiet meer
mede; het voortbrengingsvnrmogeu
der nijverheid wordt opgeofferd aan
den ve:-nietiging«waamin, gewekt in
volkeren, die samen moesten gaan
tot verheffing der meneebbeid. De
Inwendige bouw der maatschappij
splijt en barst onder de schokken
der we.-oldbeving.
Het vredelied ie vervangen door
de hymne van den dood.
Wie moeheid, afmattiog, weerzio
toont in het bloedig bedrijf, is een
lafaard of verrader. Wie de hoog
opslaande golven ran den oorloge
orkaan wil kalmeeren, wordt alt een
dwaal beechouwd. Haat en wraak
regeeren de wereld, redelijkheid en
gezond verstand bebbeu 't hoofd met
eea rouwsluier moeten bedekken,
Toeh gÜDitert het vredesschijnsel,
al ie het nog met een bloadroode
eidderiog, boven die zee van rampeD.
Het vermoorden van de bloem der
jongelinggscbap, het verwoest rr. van
bet levensgeluk van bonderdduiren
de huisgezinnen zal ten minste aan
éés groot front een einde nsmen.
Hst vrede aan allen van het Kerst
feest 1917 heeft althans voor rnilli
oesea niette vergeefs geklonken.
De landbouw zal daar weer
werkers krijgen, de nijverheid weer
arbeiders, het volk voedsel, de fa
brieken grondstoffen. Al is de maat-
sebappij daar ook vao aanschijn ver
anderd, er zat orde komen en naast
Teel kwaads zal er ook vael goeds
blijken ge,boren !e zijn.
Maar ook uaar audere zijdsn zal
de vredesidee baan breken. Vrede
zal er komen, trots dsn baat en den
afkeer, want de oorlogsmoeheid, de
uitputting groeit met den dag. Het
Tolk sal gaan spreken en de leugens
der diplomaten, die de hartstochten
nog huu treurig werk willen laten
blijven doen, te schande maken.
Dat zal do natuurlijke loop der
dingen zyn, na drie en een half jaar
Ttn moord, haat, armoede en eliende.
Ook Nederland beleeft dageD van
bekommernis. Alles is schaarsch,
slecht ec duur. Holland leeft bij de
genade der oorlogvoerende partijen.
De uit- en invoer zijn aan banden
gelegd of stop gezet. Het geheele
economische leven, het verkeer, de
handel, de nijverheid, de scbeeps»
touw, do landbouw, de veeteelt, ze
zijn alle noodlijdend en ontwricht.
Wat nog na vele moeiten uit het
buitenland geleverd wordt, staat on
der do onmiddellijke controle van
buitenlanders, die zich niet ontzien
diep in te grijpen in bet Nederland-
sche huishouden. Do grenzen werden
naar bet buitenland meestal herme
tisch gesloten gehouden en aldus zit
de minderbedeelde, de burger bijna
zonder voedsel, kleederen, brandstof
Daarbij komt nog dat de prijs»
opdryvertt, trots het toezicht der
regeeriog, allerlei middelen weten
te vinden om ongehoorde winsten te
maken.
Met het meest schijnheilig gezicht
worden zelfs lerensmiddelsn achter»
gchoudeD, producten voor het bin
nenland bestemd, uitgevoerd, om des
gouds wille.
Hier is gebrek aan eieren en
vleesch, de prijzen zijn tot bet waan
zinnige gestegen, toch maakt men de
regeering wijs en overtuigt men de
regeerder», dat uitvoer noodzakelijk
is. En terwijl de tusscherhandel rijk
wordt, vergaan onze zwakken en
zieken. Dat hebben deze straffeloos
rondioopeade prijsopdrijvers op hun
geweten.
Onze belastingen zijn gestegen en
stijgen rog steeds aanzienlijk, een
Ravoig vp.Q da militajrg uitgaven an
de distributie. Daaraan is niets te
veranderen. Alieon de gedachte, dat
*ij niet in dien poel van bloed en
tranzn geraakt tijn, stolt ons in steat
dtze lasten met een geduldig gemoed
te dragen
Maar voor Nederland is er zog
uilkomst; «ene hoopvolle gedachte
b'engt ons troost in die algemeene
bekommenis. Onze arbeidskracht,
ons productievermogen, de algemeene
bnlpbronnen van ons volksbestaan
zijn niet ten ondergegaan in de
wereldramp.
it.
Uur haar «obynheilig ftzicht opoemen»
it, «telde hij ziek weldra gerust en ging,
fonder oog een woord te spreken 2e keuken
door en sloot xich in zijne kamer op, wierp
tijn wssdiletok in een boek en met da vuist
op tafsl slaande, giog bij sitteo en was
weldra in gedachten verdiept.
Er waa gesn twyfel meer mogelyk, de
publieke opinie keerde sicb tegen bem.
Zij was nu voor Jean Beauregard en de
meeste inwoners van Coateaubriam waren
er niet ver af te gelooven, dat de justitie
•sn onschuldige had veroordeeld.
Zelfs de getuigeD vroegen sich angstig
af, of zy wel alles juist hadden roodege»
dseld.
Zooseer als men medelijden met de
omdsrs van Jean Beauregard gevoelde,
zoozeer verachtte en vreesde men Tuloup
Vandaar die afzondering en eenzaamheid,
over welke de oude Rosalie zioh zoozeer
verwonderde en die, zoo mogelyk de wroe*
giog van den oudon weduwnaar nog ver*
ergerde.
De ouders van Franooise Dugaat waren
bedroefd, doch zeiden niets wat hunne
dochter zou kunnen bedroeven of aaD bet
beurde» van 25 Mei zou kanoën herinneren
st Franooise begonnen ook zy te ge*
Isovsn aan de ontchuld van Jean Beanre*
gard.
■q wat bnne dochter betreft, er wae
Lsodbouw, handel, nijverheid zijn
wel uit huDue baoeD geloopeu, maar
wij kebbeo de zekerheid, dat de
vrede deze weer in het rechte spoor
zal brengen.
1 Waar hel buitenland de diepe
j wonden moet beginnen to heelen, die
de langdurige oorlog sloeg eo daar
voor jaren ooodig zal hebben, waar
de nijvrrhfiJ daar totaal verlamd
of veroietigd is, kan dit ook den
eersten tijd niets leTeren, is het
oomachtig zelfs in eigen behoeften
te voorzien. Het zal blijken, dat er
in da door dan oorlog half ver
woeste landen aan alles gebrek is.
Nederland zal echter spoedig zijn
volle kraebt berkregen hebben. Het
zal kuDnsn produceeren, verkoopen,
laveren en u.tvoeren tegen zeer
loonende prijzen.
Nu hebben de prijzen van alle
mogelijke voortbrengselen der nijver
heid eene ongewone hoogte bereikt,
maar men moet er op rekenen, dat
de eerste drie, vier jaren na den
vrede geeo lagsren loonstandaard,
dus ook geen lagere prijzen der pro
ducten zullen brengen en bet te be
zien slaat of die daarna nog wel zal
komen. Daarvan zal eene blijvende
stijging der loonen en tractementen
het gevolg zijn.
Overal zullen toch koopers en af
nemers te vinden zijn om de Neder-
landsche voortbrengselen van allerlei
aard te koopen. De stroom za! in
tegengestelde richting met vroeger
loopen; bet. buitenland za^yragen in
stede van aanbieden.
Waar do Belgische en Noord-
F.ensche inlustrie zeer veel geleden
hebben, hier en daar totaal vernietigd
zijn, do Enge'sehe en Duitsche nijver
heid omgezat zijn in ammunitiefa»
blieken, zal het zeker jaren duren
9f r deze weer op haar verhaal zijn.
Onze nijverheid aai omhoog stre
ven, onze veeteelt, zuivelnijvorbeid,
laudbouw zich zoo spoedig mogelijk
berstelleo en dan intensief gaan pro»
ducesren.
Vooral Limburg en Noordbrabant
beide grensprovincies zullen een
bloeitijdperk krijgen. Daarop moet
gerekend worcen.
Ie Limburg ligt de myDstreek, die
nu alle kenteekenen vertoont van ten
buitgewoon uitzettingsvermogen.
Dorpen tan zeshonderd zielen
groeien aan tot mijnsteden van zes
en tienduizend zielen en toen ik jaren
geleden in het stedenlied dichtte
Heerlen, dat uit diepe schachten,
Put het glanzend zwarte goud
geen de minste verandering gekomen in
bare fttceleoi. Zij had altijd geloofd eo
geloofde meer dan ooit tan de onsebuld
van haar verloofde.
Dit begreep Tuluup, die di$B nacht eerst
teget het aanbreken van den morgen Daar
d giig an slechte enkele uren sliep.
Toen hg opstond was sgo besluit gt*
nomen. Voor goed afgeweaeo door Fran»
coise Dugast, die bem verachtte en nog
bsleedigde bovendien, meende hij van
verdere nmtolooze stappen te moeteD afzieD
en besloot bij zgne blikken naar elders te
wendtD.
Hij bad inderdaad gesn lijd te verliezen,
om oog gebruik te maken van tijoe laatste
jaren, te hertrouwen en zich een tebuis te
«ebeppeD.
Alleen God en een galeiboef, die voortaan
zonder verdediging wae, kenden zijne mis
daad.
Zijc besluit was plotseling opgekomen
en in den loop van den ochtend begaf bij
sicb naar d9 woning van den vrederechter,
den beer Damblé wiens doobter Margarite
reeds zeven of acht en twintig lentes telde,
en die, naar algemeen beweerd werd,
overal een echtgenoot zocht.
Toen bij bem aan zijne woning zag aan*
bellen, was de vrederechter verrukt, bij
begreep te.'stond, dat bet bezoek van Ta*
loup, wiens rijkdom hij kende, zeer be*
langryk zou zijn.
Nu zocht de beer Damblé al jaren naar
de gelegenheid om zgne dochter uit te
huwelijken, om, zooals bij zeide, de kroon
te zetten op zyo rechterlijke loopbaan. j
Tot dat einde zou hij alles in het werk
willen stel.en. Maar bg bad bet ook niet'
geacht de hulp in te roepen van de koppel*
grage moeder'jes van Chateaubriant. om
zgne -zacht* M4rgarite" uit te huwelijken
En h»t was voor bem een verdriet, een
groot verdriet, wanneer bij heorde dat een
jongmensen in ChateaubriaDt gehuwd was.
zonder aan zyne Margarite te denken.
Somtijds vervolgde de gedachte Marga
rite uit te huwelijkenïCbem tot op zijn
rechterstoel en voelde bij grooteo lust in
zich opkomen om een der pleiters bg wijze
van belooning, te^veroordeeleo, zgne Mar
garite te huwen.
Wat nu de «zachte Margarita", acne
brunette van zes voet boog, mat een aardig
kneveltje en zelfs een begin van bakke
baardjes. die een biuinrood op bare wangen
trouw gexelaobap hielden, wat nu Marga»
rite_ aangaat, zij bekommerde zich weinig
om een buwelyk en voerde als eene echte
matrone deo scepter in baars vaders huis.
Als baar vader baar over eeD gwebikten
joDgeling «prak, dan riep zy uit
Ik trouwen Ik mijne vrijheid afstaan
ter wille van eeD man Neen. neen, nooit!
Liever word. ik een oude vrijster 1
En haar vader^was ontroostbaar, wan*
neer bg baar zoo weinig zgne gevoelens
van trots en eerzucht zag deeleo.
Toen hg deo heer Tuloup zag aanschel»
len, seide de beer Damblé dus tot zich
zei ven
Dat is een sohoonzoon
Eo hg vergiste xicb niet, althans de
scbgn was voorloopig voor hem.
Tuloup groette Damblé, die hem hartelijk
de band drukte, bijna bad bg bem *mgn
zoon" genoemd.
Den gebeelen dag was Tuloup in Marga*
rite's nabybeid, hg traobtte baar bet bof
te maken, maar van zgne plannen wilde hg
Dat al vlammend reuzenkrachten
In het rustloos rad behoudt,
'k Zie Uw toekomst helder gloren
Al» in ochtendzonnegloed,
Een» toch wordt gij als herboren,
Van ons Limburg 't dierste goed
ben ik zeer kort bij de waarheid
gekomen.
Steeds schrijdt die uitbreiding
voort en men heeft maatregelen in
economischen en idealen zin voor den
te verwachten grooten aanwas der
bevolking genomen. De kanalisatie
d«r Maai zal modeheipen en oude
grieven doen vergeten. Brabant
krggt zijn nieuwe kanalen, terwijl
Ooel-BrabaDt een krachtig middel
ter ontwikkeling krggt door een al»
les omvattend en samenbrengend
buurtepoorwegnet, waarover we
reedg vroeger spraken.
Want we moeien niet vergeten,
dat daar de groote, onafzienbare
Peel met hare voor ODtgiuDing zoo
geichikte grolden ligt, wachtende op
een openscheuren tot bouwland, eea
omwarpen tot boschgrond, een door»
•ehicten met slooten om het overtolli»
ge water af te voeren. Die buurt»
spoorweg vaa Vanray naar Helmond
over Deurne, van Deurne over Uden
naar Oi». van Oas naar Grave, van
daar via Mill naar Vecay en nog
doorsneden met een lijn van Boxmeer
naar Eindhoven, dat groote net van
honderdtachtig kilometer, ontwor»
pen, in gang gezet door de Noord
Brabantsch»Duitsche Spoorweg Mij.
te Gennep, zal voor West»Brabanl
de gelegenheid openstellen, om mede
te ooncurreeren in die komenden le»
verantiewedatrijd,
De Peel, spoedig ontgonnen met
hulp van dien spoorweg, zal een
bron van welvaart efropbloei worden.
Dat is een aiet te ontkennen feit. De
land» en tuinbouw der Peel zal naar
het voorbeeld van Heienayeen en
Griendtsveen niet alleen dejomrio
gende markten kunnen voorzien,
maar door den tramwngbouw in Lim»
burg, die krachtig ter hand genomen
wordt, in de behoeften van het Lim»
burgsche kolenbakken kunnen yoor«
sic*. Daarop moge men nu al het
oog gericht houden. De Peelge
mceBten mogen zich door die over»
weging*» vooral laten leiden bij het
beoordeel#* van de waarde van dat
net voor de Peeibevolking en de
ontwikkeling hunner kleinindustrie,
tuin» es landbouw en ruivelnijver»
heid.
De tijd van handelen is nu aange»
dsn eersten dag «eg Biets laten merken'
Esnif» degen later kwam kg terug et;
eindelijk kij zya étrdt bezoek vroeg bg
aan Damblé de btfid zijner dochter, een
»erzosk, dat hem zeer gaarne werd toege
staan, ofssboen Margarite zelf nog niet
geraadpleegd was.
Vanaf dat «ogenblik werd Tuloup be»
scbouwd ali de aanstaaade echtgenoot van
de -zachte Margarite", die geen bezwaren
durfde te opperen tegen baars vaders liefste
wenscb en weldra verspreidde^zich bet
geroobc door de vtad.
Maar waDneer n?en sprak over bet aan"
staande bnwelgk van Tuloup met Marga
rite Damblé, dan vergat men nooit er bg
te voegen
De ongelukkige, zy gaat buwen mst
den man, die in de plaats vao den galei»
boef in bet bagno bad moeten zijn.
Al die geruebten, die verdachtmakingen,
din glimleeben, die spotter&gen bleven niet
onopgemerkt door -ouden weduwnaar" en
Damblé en deden beiden in woede ont*
steken tegen al de inwoners van Chateau*
briaot.
Zal maa de eeburken. die earlgke
menffchen durven te belasteren, dan nooit
straffen mompelde de recbler.
Geduld, geduld later, xeide Tuloup.
Maar xyn verwachting zou niet spoedig
vervuld worden.
Eens op een dag sat de pastoor van
Cbateaubriant rustig inde eetkamer aan de
withouten tafel te ontbijten. Hij maakte
xioh reeds gereed tot de dankzegging,
toen opeens de oude Sophie, de meid met
witte baren ca streng uitcrlyk, de deur
opende.
Ziedaar, meneer pastoor, daar is ze
broken.
De dag van het sluiten vac den
vrede is de dag waarop, niet alleen
voor geheel Nederland, maar vooral
voor het Zuiden des lands, bet
oogenblik gekomen is, om uit te
zien, waarheen de richting zal zijn
van leverantie, en vanwaar de be»
taliüg van den arbeid moet komeo.
Er is geen tijd te verliezen.
Gelukkig bezitten de ontwerpers
van het Peelplan een krachtig door»
zettingsvermogen, maar wij moeten
ook gesteund worden dooi de be vol»
king, hare ^vertegenwoordigers en
machthebbers.
Wanneer het "gelukken zal, met
steun der regeerirg, provincis en
gemeenten dien spoorweg te houv,en,
dan komen de vergeten gemeeLten
laDgs de beide zijden der Peel meue«
spreken iD de Nederlandscbe en
buitenlandsche samenleving, de Peel
zal bevolkt yorden mei krachtig
arbeidsvolk en harde werkers er met
tienvoudige betaling teruggeven wat
er ingestoken werd
Levórt Limburg de kolen voor de
Brab&ntscbe bestaande Dij verheid en
voor de te bouwen fabriekeD* in de
Peel, West Brabant zal met zijne
tuic» en landbouwproducten het
Zuiden voorzien. Wederkeerig zullen
zij:elkander steunen.
Het zoo vaak gesmade doDker#
Zuiden zal opleveu en opbloeien, een
parel worden aan Nederlands kroon.
Dat lezen wij in de toekomst clezer
landstreek.
A F. VAN BEURDEN.
Roermond, 111 1918.
Engeland beeft bij monde vanu Lloyd
George gesproken.
Eq den vrede bg ovsrDg afgewezen.
Lloyd George wil de Frauscbe democra
tie tot in den dood bgsïaan om baar E xas*
Lotbaricges tarng te bezorgen.
Tot in den dood is hiermee bedoeld
tot Frankrijk is doodgebloed of Engeland
Ook bij een zich voor democraat uiige»
vend diplomaat moet man elk woord
wegen ea bij een voor tweeërlei uitleg vat
bare uitdrukking naar de bedoeling giesen.
Lloyd George wil verder, genadig,
Oostenrijk Hongarije uiet verbrokkelen,
maar het enkel TreiUe en 'Triest afnemen
ten behoeve van Italië en Zevenburgen ten
beboeve van Roemenië.
Over. hetgeen Lloyd George overigen»
wil, zou te praten zgn, maar zijn eisebeo
ten aanzien van Elzas-L'otharingen, Triëit
weer. uw krant, die krant, die alles in
buia io de war stuurt Is bet wel nocdig
een kraot te lezen, joist alsof er iederen
dag wat nieuws in kan staan, /t Is be»
spottelijk.
Kom, kom, Sophie, bedaar, gij
vertelt nn al vgf eo twintig jaar hetsolfde.
Indien ik al dien tgd hetaeiMc
vertel, dan is bet, omdat 't hetzelfde ic
en ik zie zeer goed, dat bet lezen van de
krant uwe gezondheid benadeelt.
Weinu, Sophie, wat gaat u dat -»anf
Wat mij dat aangaat Wat mij dat
aaDg&at Dat gaat mg zooveel aan, dat
gij niet meer moest snuiven en de krsnt
lezen.
Waarom, mgn goede Sopbie
Omdat bet twee loeiijkt gebreken
zgo
Hé, dat weet ik ook, lachte de
oude priester, terwijl de oude grommende
benen ging.
Na zgc bril te hebber, opgezet, sloeg de
pastoor de krant open om eerst bet
plaatselijk nieuws te lezen.
De eerste voIziaceD ias bij bedaard,
toen slaak le bij een verrassende k-niot,
terwgl zijn gelaat de grootst mogelijke
verrassing aanduidde.
Nog eens herlas hij bet groote nieuws,
dat bem zoo getroffen had. daarna liep bg
de krant been en weer zwaaiende, mar
de deur, loidkaeis roepende
Sopbio 1 Sopbie
Met de braadpan ia de hend, waai in
nog de pahoer siste, dien sg voor baar
I ootbijt bestemd bad, kwam Sophio ver»
schrikt de keuken oitloopen.
Komaan, wat is er nc weer, meneer
pastoor Wordt veróolgd.\